ಟೊಮೆಟೊ ಸೊಲ್ಯಾನಮ್ ಲೈಕೋಪರ್ಸಿಕಮ್ ಕುಟುಂಬೊಗು ಸೇರ್ದ್‌ನ ಒಂಜಿ ತರಕಾರಿ ದೈ.[೧][೨] ಇಂದೆತ ಉಚ್ಚಾರೊ ಅತ್ತಂಡ ಪುಟ್ಟು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ತಿನ್ಪುನ ಕೆಂಪು ಪರ್ಂದ್/ಬೆರ್ರಿ ಪದೊಡ್ದು ಬತ್ತ್‌ದಿಪ್ಪು. ಉಂದೆತ ಮೂಲೊ ಮಧ್ಯ ಅಮೇರಿಕ ಬುಕ್ಕೊ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ. ಉಂದು ಕಡಮೆ ಆಯುಸೊದ ದೈ. ಇಂದೆನ್ ವರ್ಸೊಗೊರೊ ಬುಲೆಪ್ಪಾವೆರ್. ಒಂಜಿ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರೊ ಬುಲೆಪುನ ಈ ದೈ ಸಪುರೊ ಬುಡೊನು ಹೊಂದೊಂದು ಒರಿನ ದೈಕ್ಲೆ ಮಿತ್ತ್‌ ಸುಲಭವಾದ್ ಪರಡೊಂದಿಪ್ಪುಂಡು. ಇಂದೆತ ಇರೆಕ್ಲು ೧೦-೨೫ ಸೆಂಟಿ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದೊ ಇತ್ತ್‌ದ್ ಇರೆತ ನಡುಟೆ ತೆಲುಪ್ಪಾಯಿನ ಚೋಲಿದಂಚ ಇಪ್ಪುಂಡು. ೮ ಸೆಂಟಿ ಮೀಟರ್‌ದಾತ್ ಅಗೆಲೊ ಇಪ್ಪುನ ೫ ಡ್ದ್ ೯ ಇರೆಕ್ಲೆ ಗುಂಪು ಈ ದೈಟ್ ತೋಜುಂಡು.
ಟೊಮೆಟೊ ಪನ್ಪಿ ಪದೊ ನಹೌಟಿ ಬಾಸೆಡ್ದ್ ಉಂಡಾಯಿನ ಪದೊಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಇತಿಹಾಸೊ
![src=]()
ತರ್ಕಾರಿ ಬುಲೆತ ನಡುಟೆ ಟೊಮೆಟೊ ಬುಲೆ
ಸುರುತ ಇತಿಹಾಸೊ
- ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎಫ್ ಸ್ಮಿತ್ತೆರೆನ "ದಿ ಟೊಮೇಟೋ ಇನ್ ಅಮೇರಿಕ ಬೂಕ್‍ದ ಪ್ರಕಾರೊ ಟೊಮೆಟೋ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ ಎತ್ತರ ಪ್ರದೇಸೊಡ್ದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್.[೩] ಆಂಡ ಸ್ಮಿತ್ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್, ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕಡ್ ಕಾರ್‍ ದೀಡುನೆಗ್ ದುಂಬೆ ಟೊಮೆಟೊ ಕಿರ್ಸಿ ನಡತ್ತೊಂದಿತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನ ಬಗೆಟ್ ಒವ್ವೇ ಪುರಾವೆ ಇದ್ದಿಂದ್ ಬರೆತೆರ್. ಆಂಡ ಸಂಶೋದಕೆರ್ ಇಂದೆನ್ ಒಪ್ಪುಜೆರ್. ಪೆರುಟು ಇತ್ತೆ ಕಿರ್ಸಿ ಮಲ್ಪುನ ಪರ್ಂದ್‍ಲೆಗ್ ದಿಂಜ ಪಿರಾಕ್‍ಡ್ದೆ ಪುರಾವೆ ಇದ್ದಿ. ದಿಂಜ ಕಿರ್ಸಿದ ಜ್ಞಾನೊಲು ಯೂರೋಪಿಯನ್ನೆರ್ ಬತ್ತ್‌ನೆಡ್ದ ಬುಕ್ಕೊ ಪೋಂಡ್‍ಗೆ.
- ಅವು ಎಂಚಿನವೇ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಟೊಮೆಟೊ ಎಂಚ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕೊಗು ಪಿದಯಿಡ್ದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್ಂದ್ ಪನೊಡಾಪುಂಡು. ಮಾಯಾ ಬುಕ್ಕೊ ಬೆತೆ ಪಂಗಡೊಲೆನ ಜನೊ ಈ ಪರ್ಂದ್‍ನ್ ಅಡುಗೆಡ್ ಉಪಯೋಗಿಸವೊಂದಿತ್ತೆರ್‌ಗೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಮೆಕ್ಸಿಕೊಡು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನೊಟು ಇಂದೆನ್ ಬುಲೆಪಾವೊಂದಿತ್ತೆರ್‌ಗೆ.
ಸ್ಪೇಯ್ನ್‌ಡ್ ಟೊಮೆಟೊ
- ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕೊನು ಸ್ಪೇಯ್ನದಕುಲು ಆಕ್ರಮಿಸನಗ ಕೆರಿಬ್ಬಿಯನ್ನೆರೆ ಕಾಲೋನಿಲೆಡ್ ಟೊಮೆಟೊ ವಿತರಿಸಯೆರ್‌‍ಗೆ. ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ದೇಸೊಗು ಕೂಡ ಇಂದೆನ್ ದೆತೊಂದು ಪೋಯೆರ್. ಅಲ್ಪಡ್ದ್ ಏಶಿಯಾ ಖಂಡೊಗು ಬತ್ತ್ಂಡ್ಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
- ಸ್ಪೇಯ್ನೆರ್ ಯೂರೋಪ್‍ಗ್ ಟೊಮೆಟೊ ಕೊಂಡತ್ತೆರ್. ಅಲ್ಪದ ವಾತಾವರಣೊಗು ಹುಲುಸಾದ್ ಬುಲೆಂಡ್. ೧೫೪೦ನೇ ಇಸವಿದಾತ್ ಪೊರ್ತುಗು ಬೇಸಾಯೊ ಸುರುವಾಂಡ್. ಸ್ಪೇಯ್ನ್‌ಡ್ ೧೬೦೦ನೆ ಸಮಯೊಡು ಅಪಗನೆ ಬೇತೆಬೇತೆ ಅಡಿಗೆಡ್ ಟೊಮೆಟೊ ಬಳಕಿಯೆರ್.
ಟೊಮೆಟೊದ ದಾಖಲೆಲು
ಗೊರ್ಡೊನ್ ಗ್ರಹಾಮ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಒಕ್ಲೊಹೋಮ(೧೯೮೬) ಬುಲೆಯಿನ 3.51 kg ತೂಕೊದ ಟೊಮೆಟೊ ಇಡೆಗ್‍ಮುಟ್ಟ ದಿಂಜ ತೂಕೊದ ಟೊಮೆಟೊ ಆತ್ಂಡ್.[೪] ದಿಂಜ ಮಲ್ಲ ಟೊಮೆಟೊ ದೈ ಸನ್ ಗೋಲ್ಡ್ನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‍ದ ನ್ಯೂಟ್ರಿಕಲ್ಚರ್ ಕಂಪನಿ ೨೦೦೦ ಇಸವಿಡ್ ಬುಲೆಪಾದ್ಂಡ್.[೫] ಇಂದೆತ ಉದ್ದೊ ೧೯.೮ ಮೀಟರ್ (೬೫ ಅಡಿ)ಆತ್ಂಡ್.
ಟೊಮೆಟೊಡು ಮರ್ದ್‍ದ ಗುಣೊ
ಎದೆತ ನೆತ್ತೆರ್ದ ನಾಳೊಡಿಪ್ಪುನ ಚರ್ಬಿ ಕರಯರ ಟೊಮೆಟೊದ ರಸೊಟು ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ಬ ಮಾತ್ರೆನ್ ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್:ಚರ್ಚೆಪುಟೊ
-
ಕರ್ನಾಟಕೊಡು ಬೆಂಗಳೂರುಡು ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಲ್ತಿನ ಟೊಮೆಟೊ ಬುಲೆ ರೈತೆರೆನ ಪಾಲ್‍ಗ್ ವರದಾನೊ ಅದುಂಡು. ಅರ್ಕಾರಕ್ಷಕ್‌ ಟೊಮೆಟೊ ಬಿತ್ತ್ ದಿಂಜ ಪತ್ತುನ ಜಾತಿ ಅತ್ತಂದೆ ಮೂಜಿ ಮುಕ್ಯೊ ರೋಗೊಲೆನ್ ತಡೆವೊನುನ ಸಕ್ತಿ ಉಂಡುಂದು ಇಂದೆನ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ನ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆದ ಇಜ್ಞಾನಿ ಡಾ.ಎ.ಟಿ. ಸದಾಶಿವೆರ್ ಪನ್ಪೆರ್.[೬]
- ಟೊಮೆಟೊ ಬುಲೆಕ್ ಸೊರುಗು ರೋಗೊ, ಇರೆ ಮುರುಂಟು ರೋಗೊ ಬುಕ್ಕೊ ಇರೆಚುಕ್ಕೆ ರೋಗೊನು ತಡೆಪುನ ಸಕ್ತಿ ಅರ್ಕಾರಕ್ಷಕ್‌ ಬಿತ್ತ್‌ಗ್ ಉಂಡು ಪನ್ಪೆರ್.[೭]
ಟೊಮೆಟೊಡು ತಯಾರಾಪುನ ತೆನಸ್
ಬೋಡಾಪುನ ಸಾಮಾಗ್ರಿಲು
- ಟೊಮೋಟೊ-೨೫೦ಗ್ರಾಮ್, ಅರಿತ ಹಿಟ್-೨೫೦ಗ್ರಾಮ್, ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿದ ರಸ-೧/೨ ಕಪ್, ಮುಂಚಿದ ಪುಡಿ-೧ ಚಮಚ, ಉಪ್ಪು-ರುಚಿಗು ಬೊಡಾಯಿನಾತು, ಜೀರಿಗೆದ ಪುಡಿ-೧ ಚಮಚ, ಕೋತ್ತಂಬರಿ ತಪ್ಪು-೧ ಕಟ್ಟು, ನಿಂಬೆ ರಸ-೧ ಚಮಚ, ಶುಂಠಿದ ರಸ-೧ ಚಮಚ, ಧನಿಯ ಪುಡಿ-೧ ಚಮಚ, ಬೆಣ್ಣೆ-೫೦ಗ್ರಾಮ್, ಎಣ್ಣೆ-೫೦ಗ್ರಾಮ್.
ಮಲ್ಪುನ ವಿದಾನ
- ಒಂಜಿ ಪಾತ್ರೆ ಗೆತೊಂದು ಪೂರ ಸಾಮಗ್ರಿಲೆನು ಎಡ್ಡೆ ಮಲ್ತುದು ಬೆರಕೆ ಮಲಪೊಡು.ಆಯಿ ಬೋಕ್ಕ ಅ ಹಿಟ್ಟುನು ೫-೬ ಉಂಡೆ ತಯಾರಿಸೊವಡೊ ಅಯಿಬೊಕ್ಕ ಒಂಜಿ ಕಾವಲಿಗ್ ಎಣ್ಣೆನು ಕಿನ್ನೆಡು ಕಾಯಿಪಾವೊಡು. ಬೊಕ್ಕ ಉಂಡೆಲೆನು ರೊಟ್ಟಿ ಮಲ್ತುದು ಎಣ್ಣೆಡು ಬುಡೋಡು ಅಡೆಗು ಟೊಮೋಟೊ ರೊಟ್ಟಿ ತಯಾರಾಪುಂಡು.
ಉಲ್ಲೇಕೊ
-
↑ http://bioinformatics.psb.ugent.be/genomes/view/Solanum-lycopersicum
-
↑ http://www.geochembio.com/biology/organisms/tomato/
-
↑ http://www.amazon.com/The-Tomato-America-History-Culture/dp/1570030006
-
↑ http://www.gordongraham.com/
-
↑ http://www.johnnyseeds.com/p-7929-sun-gold.aspx
-
↑ http://www.iihr.ernet.in/content/tomato-arka-rakshak
-
↑ http://www.newindianexpress.com/states/karnataka/Farmers-get-advice-on-better-farming-from-scientists/2013/09/08/article1773848.ece?service=print
