Basilicum (Ocimum basilicum) is een soort uit de lipbloemenfamilie (Labiatae of Lamiaceae), geslacht Ocimum. De naam basilicum is terug te voeren op het Oudgrieks, waar 'Basileus' koning betekent, wat ook terug te vinden is in de alternatieve benaming koningskruid.
Basilicum is een kruid waarvan de bladeren worden gebruikt in de keuken. Basilicum heeft een sterke geur en aroma en wordt vooral veel in de Italiaanse keuken en bij tomaatgerechten gebruikt.
Basilicum is een vaste plant, maar in Nederland niet winterhard. In de huiskamer of kas kan de plant wel overwinteren. In de praktijk wordt echter telkens opnieuw gezaaid. Door stekken is de plant ook vegetatief te vermeerderen. De plant wordt ongeveer 45 cm hoog en 30 cm breed. De stengels zijn harig, fijn geribbeld, vierkantig, vertakt en lichtgroen tot rood aan de basis. De bladeren zijn groot, gekarteld, ovaal, puntig en heldergroen, met een warme en toch frisse, sterke geur. Basilicum is een belangrijk keukenkruid. De plant bloeit in de nazomer met kleine, geurige, witachtige bloesems, in rondlopende schijnkransen van zes stuks.
In sommige farmacopeeën en in sommige traditionele geneeswijzen wordt basilicum beschreven als behandelmethode van artritis, bronchitis, verkoudheid, koorts, influenza, maagzweren, reuma, oorpijn, epilepsie, hartziekten, malaria (muggeninfectie), sinusitis, slangenbeten, buikpijn en overgeven. Verder wordt het ingezet als anthelminthicum, ter preventie van haarverlies en als tonicum.
Recent is er veel onderzoek gedaan naar de etherische oliën die in basilicum voorkomen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat basilicum potente antioxidante, antivirale en antimicrobiële eigenschappen heeft, en ook potentiële toepassingen heeft voor het behandelen van kanker.[1][2][3][4]
Van basilicum is aangetoond dat het bloedstolling en verwante trombose in muizen tegengaat.[5] In India wordt basilicum traditioneel gebruikt als supplement tegen stress, astma en diabetes mellitus.[6]
Basilicum bevat de stoffen estragol, methyleugenol en safrol. Uit dierproeven en ander onderzoek blijkt dat deze stoffen gentoxisch en daarmee mogelijk kankerverwekkend zijn na inname van zeer grote hoeveelheden (100 tot 1000 keer de te verwachten inname). Bij normaal gebruik van basilicum is er echter geen enkel verhoogd risico op kanker.[7]
Basilicum (Ocimum basilicum) is een soort uit de lipbloemenfamilie (Labiatae of Lamiaceae), geslacht Ocimum. De naam basilicum is terug te voeren op het Oudgrieks, waar 'Basileus' koning betekent, wat ook terug te vinden is in de alternatieve benaming koningskruid.
Basilicum is een kruid waarvan de bladeren worden gebruikt in de keuken. Basilicum heeft een sterke geur en aroma en wordt vooral veel in de Italiaanse keuken en bij tomaatgerechten gebruikt.