dcsimg

Бжьо ( Kabardian Circassian )

provided by wikipedia emerging languages

Бжьо (лат-бз.: Dama dama, ур-бз.: Лань) — къэкlыгъэшх псэушъхьа, шэрыпl, щыхь лъэпкъым ящыщу. Адрейхэм нэхъ зэрамыхьчыр бжъакъуэ бгъуэшхуэхэмрэ фэ уэгумрэ.

Аплъэпкъыр

Бжьор мэзбджэным нэхърэ нэхъ иныфlу щытщ, ауэ шъыхьым нэхърэ нэхъ цlыкlу икlи нэхъ псынкlэ. Еуропэм щыпсохэм я кlыфэм икlыхьагъыр см. 130 - 175 мэхъу, кlапэ см. 20 хъууэ пыту, илъэгагъыр см. 80 - 105 мэхъур, хьалъагъыр кг. 65 - 110 хъухэм, кг. 45 - 70 бзыхэм. Месопотамым щыщ бжъо хъухэр (Dama mesopotamica) ялъэгагъымкlэ метритlым носхэр. Бжъом иаплъэпкъыр нэхъ лыпцlу щыт шъыхьым ем нэхърэ, ипшъэмрэ илъакъуэхэмри нэхъ кlэкlыу щыту. Месопотам бжъом хуэмыду ибжъакъуэхэр белышъхьам ехьчу къытекlэфыну.

Ифэр гъэ екlуэкlым елъытауэ зэрехъуэкlыр. Гъэмахуэм кlыбышъхьамрэ кlапэмрэ плъыжь-гъуабджу щыт, хужь хэпхъауэ; ныбафэ лъэныкъуэмрэ лакъуэхэмрэ нэхъ нэху щытхэ. Шlымахуэм шъхьар, пшъэр, тхьакlумэхэр джоуэ гъуабджэ-кlыф мэхъухэр, кlыбыр, ибгъухэр фlыцlэм носыр, ныбафэмрэ лъакъуэхэмрэ псыфэ мэхъу. Куэду иэ фlыцlабзэху иэ хужьыбзэуи къохъухэр.

Здэпсохэр

Пэсырей лъэхъэнэхэм финикийхэмрэ абыхэм яуж иту римхэмрэ Ишъхъэрэ Африкэмрэ, Азиэ Цlыкlумрэ ирачурэ хы курытым бгъэдэлъ еуропэ къэралхэм ирачэт (Алыджым, Урымым, Эспаниэм). Лъэхъэнэ курытхэм бжъор Инджылызым ирачэ, абы пэмыкlыу Даниэм ирачэри абы икlыу Еуропэ Курытым носыр. Яужкlэ ирачэ Ишъхъэрэ Америкэм, Аустралиэм, Зелэнд Кlэм, Ипшъэ Африкэм, Японым, абыхэм шъхьахуиту иджыпсту щопсоу.

Зэрыпсохэр

Бжъом ипсэукlэмкlэ шъыхьым ехьч, ауэ абы хуэду псэупlэ къыхэхынымкlэ зэхэдз ишъкъым, нэхъыбу здыхэсхэр уэздыгъей мэзхэм иэ мэзкъуийхэм. Икlи шъыхьым хуэду гумаху, сакъу щыткъым ауэ ипсынкlагъымрэ, джэнагъымрэкlэ къыкlэрыхукъым. Бжъор ишхыным къэкlыгъэ фlэкlа хэткъым: удз, жыг тхьампэ. Зэзэмызэкlэ пхъафэр къыкlэратхъурэ яшхыр, ауэ шъыхьхэм хуэду жыгхэм зэран яхуэхъухэкъым. Щызэпыхьахэр фокIадэм къыщыкlэдзауэ щакIуэгъуэм нэгъунэ. Абы щыгъуэм бжъохъухэр ину гоун кlадзэ, бзыхэр ираджу, я шlыпlэхэм пlалъэ яlар ягъэлъагъу. Хъу нэхъ къэрууфlэхэм я пlалъэр зэрагъэлъагъуэр шlыр мыкууэ кыратlыкlыу, игъуалъхьу, абы илъу гоун, бзыхэр ираджу. Бзыхэм гуп цlыкlурэ заlыгъхэ, хъу нэхъ къэрыуфlэхэм я шlыпlэхэм лъыхъу. Шъыхьыхъухэм ялъытауэ бжъом зы гупышху зэхихуэхэкъы бзыхэр, яужкlэ ежьэжьхэми зэран яхуэмыхъу еутlыпщхэ.

Мэкъуауэгъуэм икум къыщыкlэдзауэ бадзэуэгъуэм икlэм нэс, тхьамахуэ 32 псэфа нэуж бзыхэр гупым яхэкlыурэ чыр къалъху, зы макlыу тlу къилъху мэхъу. Мэзиплl хуэдизкlэ бжъо чырыр быдзычэм кlофыр. Щызэфlэувэхэр илъэситl илъэсищым идежь. Къагъэшъыр илъэс 30 хуэдиз.

Къалъхуагъакlэхэр куэду бажьэм, мэзкхъуэхэм, къуалэхэм ятокуадэхэ.

Сурэтылъэ

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Бжьо: Brief Summary ( Kabardian Circassian )

provided by wikipedia emerging languages

Бжьо (лат-бз.: Dama dama, ур-бз.: Лань) — къэкlыгъэшх псэушъхьа, шэрыпl, щыхь лъэпкъым ящыщу. Адрейхэм нэхъ зэрамыхьчыр бжъакъуэ бгъуэшхуэхэмрэ фэ уэгумрэ.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors