nomes no trilho de navegação
On pourcea (pus coinreçmint, on coshet), c' est ene aclevåve biesse provnant do singlé ki, dins l' lingaedje corant, a on diferin no, sorlon si ådje eyet si seke.
No d' l' indje e sincieus latén : Sus scrofa domesticus
On lome on pourcea :
Dinltins, les pourceas estént aclevés dins des rans. E sacwantès plaeces, il estént moennés dins les bwès pa on poirtchî en on tropea ki s' loméve li sonre. Mins asteure, el Walonreye et ôte pårt e l' Urope, on tént des pourceas dins des grossès poitchreyes.
L' aclevaedje des pourceas a leyî des nos d' plaeces el Walonreye.
Metans li plaece la k' des gros menirs (rwè, princes, signeurs) aclevént bråmint des bovrins si loméve ene "cinse poitchrece" (did la, les deus viyaedjes ki s' lomnut Poitchrece).
Li pourcea rûteye po reclamer a magnî, u cwand on l' towe.
Cwand l' troye va a måye, ele grogne et pestele. Mins cwand l' veråt potche dissur leye, ele dimeure coete, tot l' tins di l' acoplaedje. Eto, po veye si ene troye va a godi, li poirtchî lyi poize les mwins so les rins, et ele doet dmorer sins bodjî.
Li troye va 3 moes, 3 samwinnes et 3 djoûs.
Ele coshlêye disk' a 13 catoize coshets. Mins, come ele n' a k' 12 tetes, les racoulots sont målåjheys a schaper.
Li spanixhaedje si fwait a deus moes, la kel pouchlon a-st a pô près 20 kilos.
Les singlés s' polnut i mopliyî avou les coshets.
Dinltins, tos les manaedjes touwént onk u deus pourceas so l' anêye.
On les assouméve avou on mayet. Pus pus tård, on ls a touwé nete å fizik (ene bale å mitan do front).
Adonpwis, on l' sonne : i fåt planter l' coutea al raecinêye do hatrea, tot-z alant do costé do cour. On rascod l' sonk po fé des tripes.
Après, on l' broûle, avou do strin (on dmey botea), po les soyes disparexhe. On l' broushe, et discaloter les ongletes. Pu on li screpe (dinltins avou ene rape, asteure å carcher).
Pol kitaeyî, on cmince pa côper l' tiesse...
schene ås coisletes
bokets å rosti
djambon di dvant
djambon do drî et pougnet
pîs d' pourcea salés
miyôle
bakes di lård
On pourcea (pus coinreçmint, on coshet), c' est ene aclevåve biesse provnant do singlé ki, dins l' lingaedje corant, a on diferin no, sorlon si ådje eyet si seke.
No d' l' indje e sincieus latén : Sus scrofa domesticus
