Sædgåsa (Anser fabalis) er ein fugl i andefamilien som lever i Noreg om sommaren. Arten er ein av dei 3800 artane som er å finna på norsk raudliste 2006. Ho er ein stor gåseart som hekkar i nordlege skogsområde i Nord-Europa og Asia. Sædgåsa er ein trekkfugl, og overvintrar lenger sør i Europa og Asia.
Lengda varierer frå 69 til 88 centimeter, vengespennet 140-174 cm. Gjennomsnittleg vekt for hannfuglar av nominatforma er 3,2 kg, og for hofuglar 2,84 kg.[2] Nebbet er svart på basen og tuppen, med eit oransje band over midten. Bein og føter er i klåre guloransje farge. Dei øvre vengdekkarane er mørk brune, som hos tundragås, (Ansar albifrons) og dverggås (A. erythropus), men skil seg frå desse i å ha tydelege kvite kantar i vengfjørene. Den nært nærskylde kortnebbgås (A. brachyrhynchus) liknar mykje, men har kortare nebb og hals, øvre vengdekkarar har ei blågrå farge, og dei har eit breitt kvitt endeband på halefjørene der sædgåsa berre har eit smalt band.
Ropet er ein høg honking, høgast i toneleie blant dei minste underartane.
Sædgåsa (Anser fabalis) er ein fugl i andefamilien som lever i Noreg om sommaren. Arten er ein av dei 3800 artane som er å finna på norsk raudliste 2006. Ho er ein stor gåseart som hekkar i nordlege skogsområde i Nord-Europa og Asia. Sædgåsa er ein trekkfugl, og overvintrar lenger sør i Europa og Asia.
Lengda varierer frå 69 til 88 centimeter, vengespennet 140-174 cm. Gjennomsnittleg vekt for hannfuglar av nominatforma er 3,2 kg, og for hofuglar 2,84 kg. Nebbet er svart på basen og tuppen, med eit oransje band over midten. Bein og føter er i klåre guloransje farge. Dei øvre vengdekkarane er mørk brune, som hos tundragås, (Ansar albifrons) og dverggås (A. erythropus), men skil seg frå desse i å ha tydelege kvite kantar i vengfjørene. Den nært nærskylde kortnebbgås (A. brachyrhynchus) liknar mykje, men har kortare nebb og hals, øvre vengdekkarar har ei blågrå farge, og dei har eit breitt kvitt endeband på halefjørene der sædgåsa berre har eit smalt band.
Ropet er ein høg honking, høgast i toneleie blant dei minste underartane.
Sædgås (Anser fabalis) er en fugl i andefamilien som tilhører gruppen med gjess. Arten har ekstremt stor utbredelse i store deler av Palearktis[2] og består av to distinkte typer. En som habiterer på taigaen (taigasædgås) og en som habiterer på tundraen (tundrasædgås). American Ornithologists' Union anser disse som separate arter, men flertallet støtter ikke en slik inndeling.
Sædgåsa tilhører de såkalte grågjessene og er overveiende grå i fjærdrakten, med innslag av brunt, rødbrunt og hvitt. Den veier typisk 2,8–3,4 kg og har et vingespenn på 140–190 cm. Størrelsen varierer imidlertid med underarten og kjønnet. Hannen er større enn hunnen. Fem underarter er beskrevet (A. f. fabalis, A. f. johanseni og A. f. middendorffii tilhører alle taigatypen, mens A. f. rossicus og A. f. serrirostris tilhører tundratypen).[3] Det hersker imidlertid ikke full enighet om underartene.
Sædgås ble i 1996 anbefalt delt i to arter, som sædgås (A. fabalis) og tundrasædgås (A. serrirostris), av Sangster og Oreel,[4] men i 2008 anbefalte Ruokonen m. fl. å dele arten som A. fabalis og A. middendorfi.[5] Dette førte imidlertid til motstridende beviser og underminering av hverandres konklusjoner, slik at de fleste i dag velger å betrakte den som et polyfyletisk taxon.[2]
Sædgås er nært beslektet med kortnebbgås (Anser brachyrhynchus), som tidligere ble regnet som en vestlig underart (jfr. A. f. brachyrhynchus) av sædgåsa.[3]
Sædgås er en livskraftig art med ekstremt stor utbredelse i store deler av Palearktis[2], herunder også i Norge. Utbredelsen varierer med underarten.
Sædgås (Anser fabalis) er en fugl i andefamilien som tilhører gruppen med gjess. Arten har ekstremt stor utbredelse i store deler av Palearktis og består av to distinkte typer. En som habiterer på taigaen (taigasædgås) og en som habiterer på tundraen (tundrasædgås). American Ornithologists' Union anser disse som separate arter, men flertallet støtter ikke en slik inndeling.