dcsimg

Łuskowce ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Łuskowiec stepowy (Manis temminckii)

Łuskowce (Pholidota) – rząd afrykańskich i południowoazjatyckich ssaków łożyskowych wyróżniających się dachówkowato ułożonymi łuskami pokrywającymi ich ciało oraz bardzo długim językiem. Żywią się mrówkami i termitami, czym przypominają amerykańskie mrówkojady (Myrmecophagidae) i australijskie kolczatkowate (Tachyglossidae). Łuskowce są słabo zachowane w zapisie kopalnym. Za najwcześniejszego przedstawiciela tego rzędu uważa się †Eomanis ze środkowego eocenu Europy, jednak jego przynależność do łuskowców nie jest pewna.

Współcześnie żyjące łuskowce występują w Afryce subsaharyjskiej oraz w Azji Południowo-Wschodniej.

Charakterystyka

Zwierzęta te mają ciało pokryte wrośniętymi w skórę rogowymi łuskami, tworzącymi rodzaj pancerza. Ich liczba jest niezmienna przez całe życie. Skóra pomiędzy łuskami oraz części ciała bez łusek są porośnięte rzadką sierścią. Łuskowce mają wydłużoną czaszkę, długi, robakowaty język pokryty lepką śliną, umożliwiający penetrowania gniazd mrówek i termitów. Nie mają zębów. Odżywiają się owadami społecznymi.

Odżywianie się

Łuskowce są oligofagami – każdy gatunek odżywia się dwoma, trzema gatunkami mrówek lub termitów, które zbierane są za pomocą długiego języka, pokrytego lepką śliną. Łuskowce nie mają zębów, pokarm połykają w całości. Żołądek jest od wewnątrz pokryty zrogowaciałym nabłonkiem, rozcierającym pokarm. Ponadto łuskowce połykają co jakiś czas żwir, który również pełni funkcję rozcierania pożywienia.

Filogeneza i systematyka

Podobieństwo budowy i specjalizacja preferencji pokarmowych sugerują, że łuskowce są spokrewnione ze szczerbakami i wymarłymi paleanodontami (†Palaeanodonta), jednak dotychczasowe badania tego nie potwierdzają[1]. Nowsze dowody genetyczne wskazują natomiast, że ich najbliższymi żyjącymi krewniakami są drapieżne (Carnivora), z którymi tworzą klad Ferae[2][3].

Do łuskowców zaliczane są rodziny:

Zagrożenia i ochrona

Wiele gatunków łuskowców jest zagrożonych, szczególnie w wyniku odławiania dziesiątek tysięcy osobników rocznie w celu zdobycia jadalnego mięsa oraz łusek, mających zastosowanie w medycynie ludowej. Łuskowce mają niewiele naturalnych wrogów: jedynie potężny drapieżnik, jak tygrys czy lampart może zabić zwierzę, kiedy to w obliczu zagrożenia zwinie się w kulę, chowając pod łuskami odsłonięte części ciała.

Przypisy

  1. F. Delsuc, F. M. Catzeflis, M. J. Stanhope, E. J. Douzery. The evolution of armadillos, anteaters and sloths depicted by nuclear and mitochondrial phylogenies: implications for the status of the enigmatic fossil Eurotamandua. , 7 sierpnia 2001. DOI: 10.1098/rspb.2001.1702. PMID: 11487408. PMCID: PMC1088784 (ang.).
  2. Murphy, Willian J., SJ O'Brien, O Madsen i inni. Resolution of the Early Placental Mammal Radiation Using Bayesian Phylogenetics. „Science”. 294 (5550), s. 2348–2351, 2001-12-14. DOI: 10.1126/science.1067179. PMID: 11743200.
  3. Robin MD Beck, Bininda-Emonds, Olaf RP, Cardillo, Marcel, Liu, Fu-Guo i inni. A higher-level MRP supertree of placental mammals. „BMC Evolutionary Biology”. 6 (1), s. 93, 2006. DOI: 10.1186/1471-2148-6-93. PMID: 17101039. PMCID: PMC1654192. [zarchiwizowane z adresu 9 October 2014].

Bibliografia

  • Kazimierz Kowalski: Ssaki. Zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  • Henryka Wojdowska, Kazimierz Kowalski (redaktorzy): Mały słownik zoologiczny. Ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
  • Zwierzęta. Encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 83. ISBN 83-01-14344-4.
p d e
Systematyka ssaków (Mammalia) Królestwo: zwierzęta • Typ: strunowce • Podtyp: kręgowce • Gromada: ssakissaki wyższe (Eutheria)
lub
łożyskowce (Placentalia) ssaki niższe
(Metatheria) Prassaki (Prototheria) incertae sedis
allotery • †morganukodonty • †dokodonty • †eutrykonodonty • †symetrodonty • †eupantotery • †haramiidy • †Durlstodon • †Durlstotherium
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Łuskowce: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Łuskowiec stepowy (Manis temminckii)  src= Łuskowiec chiński

Łuskowce (Pholidota) – rząd afrykańskich i południowoazjatyckich ssaków łożyskowych wyróżniających się dachówkowato ułożonymi łuskami pokrywającymi ich ciało oraz bardzo długim językiem. Żywią się mrówkami i termitami, czym przypominają amerykańskie mrówkojady (Myrmecophagidae) i australijskie kolczatkowate (Tachyglossidae). Łuskowce są słabo zachowane w zapisie kopalnym. Za najwcześniejszego przedstawiciela tego rzędu uważa się †Eomanis ze środkowego eocenu Europy, jednak jego przynależność do łuskowców nie jest pewna.

Współcześnie żyjące łuskowce występują w Afryce subsaharyjskiej oraz w Azji Południowo-Wschodniej.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL