Η Ελάτη η βαλσαμική (Abies balsamea) ή άλλως ελατοβάλσαμο είναι ένα βορειοαμερικανικό έλατο, ιθαγενές στο μεγαλύτερο τμήμα του ανατολικού και του κεντρικού Καναδά (Νέα Γη), τη δυτική προς κεντρική Βρετανική Κολομβία και τις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες (Μινεσότα ανατολικά προς το Μέιν και νότια στα Απαλάχια Όρη έως τη Δυτική Βιρτζίνια).[3]
Το ελατοβάλσαμο είναι ένα μικρό έως μεσαίου μεγέθους αειθαλές δέντρο, συνήθως 14-20 μέτρα ψηλό, σπανίως έως και 27 μέτρα ψηλό, με ένα στενό κωνικό στέμμα. Ο φλοιός στα νεαρά δέντρα είναι ομαλός, γκρι, με φουσκάλες ρητίνης, (οι οποίες τείνουν να ψεκάζουν το περιεχόμενό τους όταν διαρραγούν) και γίνεται τραχύς, με σχισμές ή φολιδωτές στα παλαιά δέντρα. Τα φύλλα είναι επίπεδα βελονοειδή, μήκους από 15 έως 30 χιλιοστά, σκούρα πράσινα και συχνά με ένα μικρό κομμάτι από στόματα κοντά στην άκρη και δύο λευκές ζώνες στομάτων κάτω και μια ελαφρώς οδοντωτή άκρη. Διατάσσονται σπειροειδώς στο βλαστό. Οι κώνοι των σπόρων είναι όρθιοι, μήκους 40 έως 80 χιλιοστά, σκούροι μοβ, ωριμάζουν σε καφέ και αποσυντίθενται το Σεπτέμβριο, για να απελευθερώσουν τους φτερωτούς τους σπόρους.
Υπάρχουν δύο ποικιλίες:
Στις κορυφές των βουνών, συστάδες με έλατα βαλσάμης αναπτύσσουν περιστασιακά ελατοκύματα. Συχνά βρίσκονται σε συνδυασμό με το Μαύρο Έλατο, το Λευκό Έλατο και την τρεμώδη λεύκα (είδος άγριας λεύκης).
Αυτό το δέντρο παρέχει τροφή στις άλκες, στους Αμερικανικούς κόκκινους σκίουρους (Tamiasciurus hudsonicus), στους λοξίες (Loxia spp.) και στις αμερικανικές παπαδίτσες (Poecile spp.), καθώς και καταφύγιο για τα ουαπίτι (Cervus canadensis), τους αμερικανικούς λαγούς (Lepus americanus), τα ελάφια της Βιρτζίνια (Odocoileus virginianus), τις αμερικανικές αγριόκοτες (Bonasa umbellus) και άλλα μικρά θηλαστικά και ωδικά πτηνά. Οι βελόνες, καταναλώνονται από κάποιες λεπιδόπτερες κάμπιες, όπως για παράδειγμα το σκώρο Ιώ (Automeris io).
Και οι δύο ποικιλίες του είδους είναι πολύ δημοφιλείς ως Χριστουγεννιάτικα δέντρα, κυρίως στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Η ρητίνη χρησιμοποιείται για την παραγωγή του Καναδικού βάλσαμου και χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως μια θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα και ως κόλλα για γυαλιά, εξαρτήματα οπτικών οργάνων καθώς και για την παρασκευή μόνιμων αναρτήσεων δειγμάτων μικροσκοπίου. Λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση του ως παραδοσιακού γιατρικού και της σχετικά υψηλής περιεκτικότητας των βελονών του σε ασκορβικό οξύ, ο ιστορικός Jacques Mathieu υποστήριξε ότι το βάλσαμο έλατο ήταν το «aneda» το οποίο θεράπευσε τον Jacques Cartier από το σκορβούτο, κατά τη δεύτερη εξερευνητική του αποστολή στον Καναδά.[4] Το ξύλο αλέθεται για την κατασκευή ξυλείας καλουπώματος (μέρος της ξυλείας SPF [Spruce-pine-fir έλατο-πεύκο-ελάτου]), για ξυλεία τοιχοποιίας και πολτοποίηση της κατασκευής χάρτου. Το αιθέριο έλαιο του ελατοβάλσαμου είναι ένα μη τοξικό απωθητικό τρωκτικών, εγκεκριμένο από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency - [EPA]). Το ελατοβάλσαμο χρησιμοποιείται επίσης ως αποσμητικό χώρου και ως θυμίαμα.[5]
Πριν από την διαθεσιμότητα του ελαστικού αφρού και των αεροστρωμάτων οι κλώνοι του ελατοβάλσαμου ήταν ένα προτιμώμενο στρώμα, στα μέρη όπου τα δέντρα ξεπερνούσαν κατά πολύ τους κατασκηνωτές. Πολλοί κλάδοι ελάτων φτιάχνονται από συνδυασμό κλαδιών που είναι λυγισμένα προς τα κάτω λόγω του βάρους του χιονιού και άλλα, φρέσκα κλαδιά που είναι λυγισμένα προς τα πάνω στην προσπάθειά τους να βρουν περισσότερο ηλιακό φως. Στρώσεις των ανεστραμμένων φρεσκοκομμένων άκρων από τα μικρά δέντρα δημιουργούσαν ένα ευχάριστο αρωματικό στρώμα, ανασηκώνοντας την κλινοστρωμνή από το βρεγμένο έδαφος· και τα λυγισμένα πράσινα άκρα ήσαν ελατήρια κάτω από τις μαλακές βελόνες. Οι ανώτερες στρώσεις άκρων, τοποθετούνταν με τις κομμένες τους άκρες να ακουμπούν στην γη, για την αποφυγή δυσάρεστων αιχμηρών σημείων και των χυμών (sap).[6][Σημ. 3]
Η ποικιλία Α. balsamia «ομάδα Hudsonia» (έλατο Hudson), έχει κερδίσει από τη Βασιλική Εταιρεία Οπωροκηπευτικών βραβείο της αξίας Κηπευτικών (Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit).[7]
Οι ιθαγενείς Αμερικανοί το χρησιμοποιούσαν για διάφορους ιατρικούς σκοπούς.[8]
Το ελατοβάλσαμο είναι το δέντρο έμβλημα της επαρχίας Νιου Μπράνσγουικ στον Καναδά.
Η Ελάτη η βαλσαμική (Abies balsamea) ή άλλως ελατοβάλσαμο είναι ένα βορειοαμερικανικό έλατο, ιθαγενές στο μεγαλύτερο τμήμα του ανατολικού και του κεντρικού Καναδά (Νέα Γη), τη δυτική προς κεντρική Βρετανική Κολομβία και τις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες (Μινεσότα ανατολικά προς το Μέιν και νότια στα Απαλάχια Όρη έως τη Δυτική Βιρτζίνια).