Orzech czarny (Juglans nigra L.) – gatunek drzewa należący do rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie w Ameryce Północnej w środkowej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych[2]. W Polsce jest rzadko uprawiany, czasami dziczeje i uważany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit)[3].
Morfologia
- Pokrój
-
Korona drzewa kulista i szeroka. Dorasta do 35 m wysokości[4].
- Kora
- Kora ma szarą lub czarniawą barwę. Jest głęboko bruzdowana[4].
- Pędy
- Pędy są miękko owłosione i mają brązową barwę. Pąki są aksamitne i jasnoszare[4].
- Liście
- Liście mają 30-60 cm długości. Są złożone z 10-23 listków o długości 6-12 cm. Listki są podłużnie jajowate, zaokrąglone u nasady, o ostrym wierzchołku, drobno piłkowane. Młode listki są obustronnie gruczołowato owłosione, starsze tylko od spodu. Wydzielają słaby zapach. Ogonek liściowy jest bardzo drobno owłosiony[4].
- Kwiaty
- Kwiaty męskie w stożkowatych, grubych, odstających kotkach, zebranych po 2-5 na zeszłorocznych pędach. Kwiaty żeńskie niepozorne, zielonkawe, umieszczone są zawsze po pięć na szczytach gałązek. Kwitnie od maja do czerwca[5].
- Owoce
- Kuliste pestkowce średnicy 3-5 cm. Zewnętrzna okrywa zielona, silnie aromatyczna. Łupina nasiona twarda, gruba, bruzdowana i czarnobrązowa. We wrześniu i październiku dojrzałe orzechy spadają z drzewa[4].
Zmienność
Wyróżnia się odmianę uprawną 'Alburyensis'[4].
Zastosowanie
- Orzech czarny sadzony jest w parkach w całej Europie od XVII wieku jako roślina ozdobna.
-
Drewno było cenione w meblarstwie artystycznym, ze względu na ciemnobrunatne zabarwienie. Dawniej wykonywano z niego również śmigła do samolotów. Dziś przeważnie przerabia się je na okleiny, z powodu pięknego, kontrastowego rysunku jest wysoko cenione i na rynku światowym osiąga wygórowane ceny[5].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-07].
-
↑ Juglans nigra (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-12-11].
-
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Srodowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
-
↑ a b c d e f Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 178. ISBN 978-83-7073-643-9.
-
↑ a b Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 90. ISBN 83-7129-141-8.
