Resident breeder and winter visitor.
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO.
Carduelis carduelis ye un ave paseriforme perteneciente a la familia de los frinxílidos. Ye común nel Paleárticu occidental, tanto n'Europa como nel Norte d'África y parte d'Asia occidental. Ye un ave granívora, alimentándose de granes de xirasol, trigu, dellos inseutos na estación de cría y sobremanera de les granes de los cardos. Dende tiempos antiguos ye criáu en cautividá por cuenta del so allegre cantar, que ta compuestu por trinos paecíos a los de los canarios, pero con un toque de montés.
Presenta un llargor de 12-13,5 cm, una valumbu de 21-25,5 cm, un pesu de 14-19 g. y una llonxevidá de 8-10 años (en cautividá) El xilgueru presenta una cabeza tricolor con mázcara facial colorada y ales negres con franxa mariella. El plumaxe adultu carauterízase por una cabeza bien distintiva y conspicua, con aspeutu tricolor, mázcara facial colorada, y dibuxu cefálicu blancu y negru. El picu ye típicu y afechu a la so alimentación. Cónicu, espodáu, afiláu, de color pálidu. Per otra parte, el cuerpu na parte anterior ye ablancazáu, bordiáu d'ocre, ente que la parte posterior marronácea. Les ales bien distintives y conspicues, tantu cola ave posada, como en vuelu. Negra, con ancha franxa alar mariella; llurdios blancos na punta de les rémixe de tamañu variable, en función de la gastadura. La cola ye negra, escotada, presentando rectrices con puntes blanques.
El plumaxe xuvenil presenten ales idéntiques a los adultos, una cabeza y cuerpu gris pardu uniforme y xaspiáu. Garra'l típicu dibuxu cefálicu tricolor tres la primer muda parcial na seronda. Esisten tamién plumaxes entemedios, que son indistinguible del adultu sacante cola ave en mano, y nesi casu, dependiendo de la dómina y el ciclu de muda, apreciar por rémixes, cobertoras alares y rectrices.
El machu y la fema son bien asemeyaos, malapenes esiste dimorfismu sexual. Cola ave na mano, o bien en condiciones d'observación bien favorables, el machu presenta mayor cantidá de colloráu na cara, y plumillas nasales xeneralmente más escures. La variación estacional ye inesistente, sicasí, la gastadura progresiva del plumaxe, amenorga (ya inclusive esanicia) les puntes blanques de rémixes y rectrices, recuperándoles tres la muda completa postnupcial.
Por cuenta de la so cabeza tricolor, y a la so conspicua coloración alar, resulta inconfundible con otres especies. Los exemplares xuveniles pueden inducir a ciertu tracamundiu con femes y neñones d'otros frinxílidos marronáceos, pero namái en casu de que la observación nun incluya la nala.
Los ciclos de muda en xuveniles ye parcial, mientres el branu, ente que n'adultos ser muda completa, tamién mientres el branu.
Xilgueru col plumaxe d'adultu
Xilgueru col plumaxe de xuvenil
El xilgueru distribúise a lo llargo del paleárticu occidental. Suel afincar en llindes de montes, sotos, campos, zones agrícoles, parques, xardinos, güertos, frutaledas y, polo xeneral cualquier zona herbal, cuantimás si esiste bayura de cardos (alimentu predilectu de la especie); la clave ye presencia mínima d'arboláu. Cría ensin dificultaes en pueblos y ciudaes.
Amuesa predileición por ambientes calorosos, siendo menos frecuente atopálu a midida que aumenta l'altitú. Foi citáu nos Alpes suizos a 2.400 m d'altitú; nos Pirineos catalanes a 2.000 m, y en Sierra Nevada a 1.850 m.
La so predilección poles plantes ruderales, especialmente cardos y centaurees, esplica la bayura de xilgueros en vegues y olivares, hábitats qu'apurren árboles pa emplazar el nial, y terrenos estenos onde buscar granes.
En migración resulta ubicuu. Pel iviernu tamién frecuenta desiertos y otres zones abiertes anque nun tean arbolíos.
De normal suelen criar dos vegaes mientres un añu. La primera puesta empieza a mediaos de marzu o principiu d'abril. La segunda puesta realízase de siguío de la primera. Raramente se producen tres puestes.
La puesta consta de 5-6 güevos de color blancu con finos llixos acolorataos. La incubación dura 12-13 díes, periodu nel que con frecuencia'l machu alimenta a la so pareya nel ñeru. El ñeru, construyíu cuasi puramente pola fema, tien forma de copa ya instálase nes forquetes de les cañes más altes de dellos árboles o parrotales.
Los pitucos, que son ñerícolos, abandonen el ñeru ya independícense de los padres a los 15 díes aproximao, algamen el plumaxe definitivu tres la muda serondiega.
Güevos de Carduelis carduelis carduelis
Güevos de Carduelis carduelis parva
El xilgueru pórtase como parcialmente migradora. Les poblaciones nortices migren al sur; los cuarteles d'iviernu asítiense na zona mediterránea. Les poblaciones meridionales pueden ser sedentaries, errantes, ya inclusive migradores escontra'l norte d'África. La migración ye diurna, en grupos más o menos numberosos. El pasu migratoriu ye enllargáu; el gruesu de la migración serondiega produzse ente setiembre y payares; el de la primavera tien llugar ente febreru y mayu.
En rexones como España considérase un migrador parcial, recibiendo invertantes procedentes de Centroeuropa; el pasu serondiegu produzse sobremanera n'ochobre y payares, y la vuelta trescurre ente marzu y mayu.
Los individuos ibéricos paecen abandonar mayoritariamente munches de les sos llocalidaes de cría pa movese al norte d'África, dando llugar a una espectacular concentración serondiega nel estrechu de Xibraltar, onde resulta ser el frinxílidu más abondosu en migración al xunise con migradores más nortizos; nesti sentíu citáronse peraltes densidaes al sur de Cádiz del orde de 65 aves/10 hai.
La especie ta estremada en dos grupos mayores (carduelis y caniceps) y cada grupu contempla delles races, asolapándose la so distribución nes zones estremeres.
El grupu caniceps propúnxose como especie distinta.
Linnaeus clasificó la especie como Fringilla carduelis.
Genéticamente definióse la especie parental esistente del xilgueru (Carduelis carduelis). Ye'l Carduelis citrinella que probablemente dio llugar a estos xilgueros eurasiáticos nes islles del Mediterraneu, na llamada Crisis Mesiniense, cuando'l mar Mediterraneu atopábase cuasi secu y yera un conxuntu de charcos salinos de mayor o menor fondura.[4][5][6]
La filoxenia xenética molecular (y el so parentescu y apaición na Tierra) foi investigada por Antonio Arnaiz-Villena et al.[4][6]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO. Carduelis carduelis ye un ave paseriforme perteneciente a la familia de los frinxílidos. Ye común nel Paleárticu occidental, tanto n'Europa como nel Norte d'África y parte d'Asia occidental. Ye un ave granívora, alimentándose de granes de xirasol, trigu, dellos inseutos na estación de cría y sobremanera de les granes de los cardos. Dende tiempos antiguos ye criáu en cautividá por cuenta del so allegre cantar, que ta compuestu por trinos paecíos a los de los canarios, pero con un toque de montés.
Vioù pabor kanaber. Ar pabor kanaber a zo un evn bihan, flamm e livioù, Carduelis carduelis an anv skiantel anezhañ.
Sot eo ar pabor gant greun an askol hag ar seregenn. En nevezamzer hag en hañv e tebr amprevaned, c'hwen-gwez dreist-holl.
Bevañ a ra al labous en Eurazia[1].
Vioù pabor kanaber. Ar pabor kanaber a zo un evn bihan, flamm e livioù, Carduelis carduelis an anv skiantel anezhañ.
La cadernera, cagarnera o cardina (Carduelis carduelis) és un ocell de la família dels fringíl·lids.[4] El nom científic fa referència a la seua afició per les llavors dels cards, sobre els quals es posa per anar-les extraient una a una. El bec esmolat li permet fer-ho sense fer-se mal amb les espines que les protegeixen.[5]
Fa uns 12,5 cm de llargària. Té el bec esvelt i la cua forcada. Els adults tenen el cap blanc, negre i escarlata; les ales negres clapejades amb un color groc, el carpó blanquinós i la cua negre. Els immadurs presenten el cap, el dors i el pit d'un color grisenc, amb ratlles apagades.
Pot viure en jardins, arbres fruiters i conreus. A la tardor i a l'hivern busquen llavors de cards pels erms i a les vores de carreteres. Nia als arbres, generalment prop de la punta de la branca, ocasionalment en fileres. A Catalunya cria a gairebé tot el territori, si bé és més freqüent a les comarques costaneres i a les planes de l'interior.[6] Menja llavors de cards i d'altres plantes, fruits de bedolls i verns i, també i mentre són polls al niu, insectes.[5] Pot arribar a viure fins als 27 anys.[7][8][9] És un ocell sociable, que sovint viu en grups familiars i en estols si troben abundants cards.
Durant molts anys, la cadernera va ser explotada capturant-se en viu per a concursos de cant fins a l'any 2016, quan el Departament de Territori i Sostenibilitat de la Generalitat de Catalunya va anunciar la prohibició de la seva captura, deixant de donar llicències, complint així amb la directiva europea d'ocells després de diversos anys vulnerant-la.[10]
Cadernera fotografiada a Constança
Exemplar fotografiat a Białowieża, Polònia
La cadernera, cagarnera o cardina (Carduelis carduelis) és un ocell de la família dels fringíl·lids. El nom científic fa referència a la seua afició per les llavors dels cards, sobre els quals es posa per anar-les extraient una a una. El bec esmolat li permet fer-ho sense fer-se mal amb les espines que les protegeixen.
Mae'r Nico (Carduelis carduelis) yn perthyn i'r teulu Fringillidae. Mae'n aderyn cyffredin trwy'r rhan fwyaf o Ewrop ac Asia.
Nid yw'r Nico yn aderyn mudol yn y rhannau lle mae'r gaeafau'n weddol gynnes, ond mae adar o'r gogledd yn symud tua'r de a'r gorllewin yn y gaeaf. Mae'n aderyn gweddol fychan, 12-13.5 cm o hyd ac yn pwyso rhwng 16 a 22 gram. Nid oes gwahaniaeth rhwng y ddau ryw; mae gan y ddau wyneb coch, du a gwyn ar y gweddill o'r pen, brown ar y cefn a gwyn ar y bol, gydag adenydd du a melyn.
Hadau yw eu brif fwyd, yn enwedig hadau bychain, er enghraifft hadau ysgall, ond maent hefyd yn dal pryfed i fwydo'r cywion. Maent yn nythu mewn coed gweddol uchel ac yn dodwy o 4 i 6 ŵy. Yn y gaeaf maent yn aml yn ymgasglu'n heidiau, weithiau gyda llinosiaid eraill. Mae'r Nico yn aderyn cyffredin ac adnabyddus yng Nghymru.
Stehlík obecný (Carduelis carduelis) je malý pěvec z čeledi pěnkavovití s rozsáhlým areálem.
Jsou rozlišovány poddruhy:
Stehlík obecný má štíhlé tělo, dlouhá křídla, silný, poměrně dlouhý, hodně špičatý zobák barvy slonoviny až zarůžovělý a hnědé končetiny. Je pestře zbarvený, svrchu béžově, křídla má zčásti černá s bílými skvrnami a jasným žlutým pruhem, zespodu je bílý, hlava má charakteristickou červenou masku, zbytek hlavy je černobílý. Obě pohlaví jsou zbarvena téměř stejně a bývá obtížné je rozlišit. Samec má však výraznější a větší červenou masku – pokrývá větší část hlavy než u samice a zasahuje až za oko; ramena křídel má samec celá černá, zatímco samice z části šedivá. Jiná je také geometrie zobáku, samec mívá zobák delší a užší, není to však pravidlem. Mladí ptáci až do podzimního pelichání nemají červenou masku. Hlava je šedohnědá a rozpitě čárkovaná, kresba černobílá; záda a spodní strana jsou světle hnědé, tmavě čárkované; křídla černá se žlutými poli.
Ptáci létají rychlým obratným vlnkovitým letem. Chovají se neposedně, na vrcholcích pcháčů a bodláků stále poposedávají a přeletují z jednoho na druhý; když ztrácejí rovnováhu, třepotají křídly.[3]
Hlas: Ozývá se často. Zpěv, přednášený z vyvýšeného místa, ze stromu či drátu elektrického vedení, tvoří hlavně švitořivé a cvrčivé prvky. Obsahuje vábení znějící jako „štyglic“ či „tyglic“ a také „cuitt-uit-uit“, kterým se ptáci ozývají i za letu.[3] Podle Dungela a Hudce je zpěv rozmanité ostré švitoření „stiglic-stiglic“ s dalšími tóny; poplašný hlas protažené „a-iíh“.[4] Svensson uvádí poměrně tichý zpěv podobný čížkovi, složený z rychlých trylků, mňoukavých tónů a štěbetavých částí. Zpěv lze poznat podle vábení, kterým je protkán; vábením je trojslabičné, přeskakující a veselé „tikelitt“. Z hejna hledajícího potravu někdy zaznívá povídavé jednoslabičné „litt“ nebo dvouslabičné „telitt“. Hejno se ozývá skřípavým „čree“.[5]
Hojně se vyskytuje v celé Evropě kromě větší části Skandinávského poloostrova a severního Ruska; žije v Asii východně až po Bajkalské jezero a jižně po Himálaj a v severní a severovýchodní Africe. Jedinci, kteří unikli z umělých odchovů, vytvořili stálou populaci i v Austrálii a na Novém Zélandu, introdukován také také do Severní a Jižní Ameriky.
Je částečně tažný, na zimu z větší části migruje do jižní a západní Evropy.
Na celém území patří mezi běžně rozšířené druhy; během tří mapování byl zaznamenán v 98–99 % všech kvadrátů. Nejhojnější je v nížinách až pahorkatinách, lze jej však spatřit i v horách. Výjimečně bývá pozorován v hnízdím období i nad horní hranicí lesa. Hnízdění v nejvyšším místě bylo hlášeno z Pomezních bud (1040 m n. m.).[3]
V České republice částečně tažný. Asi polovina stehlíků odlétá v říjnu až listopadu do Středomoří, odkud se vracejí v březnu až dubnu.
Původně pták světlých okrajů smíšeného a listnatého lesa a rozvolněných lesních porostů. Dnes žije převážně v kulturní otvřené krajině, vesměs v blízkosti vesnic a měst, v parcích, alejích, sadech, zahradách, na hřbitovech. Obývá také příbřežní porosty stromů a keřů tekoucích i stojatých vod[3] i řídké listnaté a smíšené lesy. Oblíbil si parkovitou krajinu s dostatkem stromů.[2] Mimo období hnízdění je vidět na polích, loukách, opuštěných a zarostlých pozemcích, kde vyhledává potravu. Na podzim a v zimě se většinou seskupuje do hejnek, někdy i do početných hejn.
Není příliš teritoriální a má sklon k vytváření volných kolonií o dvou až pěti párech, s hnízdy vzdálenými jen několik metrů od sebe.[3]
Samečkové začínají zpívat již v únoru, kdy se ještě zdržují v zimních hejnech. Začátkem dubna se hejna rozpadají a tvoří se páry. Hnízdí od května do začátku srpna, ve střední a jižní Evropě dvakrát, na severu jednou. Hnízdo staví samička téměř výhradně na listnatých, často ovocných stromech, většinou ve vidlici větve na postranní větvi daleko od kmene. Zřídka níže než 4 m nad zemí. Hnízdo je tlustostěná miska (nahoře s trochu dovnitř zahnutými stěnami) pečlivě spletená z jemných stébel, kořínků a mechu; vše je propleteno hmyzím předivem a lišejníky. Do hnízdního důlku vystlaného chmýřím z bodláků a zvířecí srstí snáší samička 4–5 (3–6 ) bělavých vajíček s načervenalými tečkami a čárkami. Po dobu sezení (12–14 dní) ji sameček krmí. Mladé krmí rodiče zprvu hmyzem, později semeny (včetně nezralých) změkčenými ve voleti. Mláďata opouštějí hnízdo po 13–15 dnech.
Potrava: Stehlíci jsou specialisté na semena, která ještě vězí v semenících. Požírají malá semena různých druhů rostlin, nejčastěji hvězdnicovitých (pcháčů, bodláků, pampelišek, pupalek, lociky), mrkvovitých (bedrníku, bršlice, jarmanky, kerblíku, kmínu aj.), obratně šplhají po tenkých větvičkách bříz a olší, z jejichž šištiček vybírají semena.[2] Při sběru potravy využívají stehlíci široké okolí hnízdiště, obvykle do 500 m od hnízda, především otevřené ruderální plochy, úhory, zanedbané louky, příkopy a okraje silnic. Na místa s bohatou potravní nabídkou se celoročně sletují různě velká hejna.[3] V zimě zalétávají na krmítka.
Stehlík byl v minulosti vítanou kořistí čižbářů. Od prehistorie po celý středověk a v novověku až do poloviny 19. století byl spolu s jinými pěnkavovitými ptáky běžně chytán. Kvůli atraktivnímu vzhledu a příjemnému zpěvu se stal oblíbeným a ceněným klecním ptákem. Chov stehlíků, zejména v západní Evropě, neztratil nikdy na popularitě. Známí jsou pestře zbarvení kříženci stehlíka s kanárem. V současnosti jsou i v ČR chováni a rozmnožováni jedinci pocházející z registrovaných chovů (v souladu s platným zákonem na ochranu přírody a krajiny). Takový chov je cenným zdrojem poučení a informací o bionomii druhu. V zajetí jsou vedle většího poddruhu (C. carduelis major) stále populárnější četné barevné mutace.[6]
Historické pojmenování stehlíka obecného bylo jednoslovné: stehlík.[7] Jméno je praslovanské a stará podoba tohoto jména s onomastickým základem byla v praslovanštině *stegblb, ve staročeštině *stehlec. Odvozeno je od hlasu (vábení) ptáka a zapisuje se obyčejně stiglic-stiglic apod. Slezská podoba jména byla styglik. Starý lidový moravský název „plavý stehlík“ označoval slavíka. Zoologickým názvem stehlík je ve slovenštině pojmenován zvonek.[8]
V Krátkém přírodopisu čili Poučení o věcech v přirozenosti se nacházejících (1835) od Františka Šíra lze nalézt několik zásahů do zoologického názvosloví ve snaze poslovanštit ho. Příkladem je neopodstatněná změna názvu stehlík na Štíhlík.[9]
Nádherně zbarvený stehlík obecný poutal vždy pozornost prostých lidí i umělců.
Stehlík v křesťanské symbolice může souviset s dětstvím Krista, ale může být považován i za výraz vztahu mezi milujícími se osobami a v tomto smyslu být přenosný i na výše zmíněný mystický poměr Krista a Panny Marie. Podle středověkých legend např. stehlík vytrhával trny z hlavy Krista nesoucího kříž na Golgotu a červeň peříček kolem jeho zobáku byla ztotožňována s krví Kristovou, kterou se stehlík při tom potřísnil.[10]
Patrně nejznámějším výtvarnám dílem je Het puttertje (Stehlík, The goldfinch) nizozemského malíře Carela Fabritia, jednoho z nejtalentovanějších žáků Rembrandta. Dílo signované C. FABRITIUS 1654 je od roku 1896 součástí sbírek galerie Mauritshuis v Haagu.[11]
V roce 2014 získala Pulitzerovu cenu Donna Tarttová za román The Goldfinch.[12] Příběh, na jehož počátku je třináctiletý Theo Decker svázán s Fabritiovým obrazem Stehlík, vydalo v českém překladu Argo v roce 2015. Podle románu je natáčen film v režii Johna Crowleye, v hlavní roli s Anselem Elgortem (2019).
Ve Velkém přírodopisu ptáků z roku 1910 se dočteme: Zpívá vesele, rychlým tempem a střídavě a jeho písničku je dost daleko slyšeti. ... Trilkuje, cvrčí, hlaholí jen což, často slyšeti při tom i volání „pink, pink, pink“ a čím déle tuto slabiku a vytrvaleji opakuje, tím cennější zpěvák. Za zpěvu se vrtí neustále sem tam, v pravo v levo a zpívá mimo pelichání skoro po celý rok. Písnička jeho se po česku poslouchá takto: „Cvivit cvivit šoulík — túdlik túdlik tutik tutik — viu činěr vitti vitti — šafš avšaf šaf povial — paní paní třap třap třap vaja vaja tudlík tudlík čararada — fink, fink, fink“. Vábivé tóny jeho zní „stiglit“; odtud i jeho německé: Stieglitz, Stachlik, Stechlitz, české: Stehlík; maďarské: Tengelic, švédské: Steglits. norské a dánské: Stillids, finské: Tikli a p. — V letu se ozývá „pik pik — pikelnik, pikelnik — eia“.[13]
Stehlík obecný (Carduelis carduelis) je malý pěvec z čeledi pěnkavovití s rozsáhlým areálem.
Stillitsen eller stillidsen (latin: Carduelis carduelis) er en fugleart i finkefamilien. Fuglen yngler i Europa og en del af Asien. Desuden er den indført til Australien og New Zealand. Stillitsen er en farvestrålende finke, der især træffes i det åbne land, hvor den hovedsageligt lever af frø af kurvblomstrede planter som tidsler og burrer.
Det danske navn er en lydefterligning af artens stemme. Det videnskabelige navn Carduelis er fuglens latinske navn og kommer af carduus = tidsel.[1][2]
12-14 cm. Hovedet er trefarvet i rødt, hvidt og sort. Ryggen er nøddebrun, svingfjerene er sorte med en gul plet på midten af yderfanen. Halens styrefjer er sorte, men med hvide pletter på inderfanen af de yderste fjer. Overgumpen er hvid. Undersiden er hvidgrå med brunlige skygninger tværs over forbrystet og langs bugens sider. Der er ikke stor forskel på de to køn. Et kendetegn for hannen er helt sorte mellemste hånddækfjer, hvor hunnens tilsvarende fjer har et brunligt anstrøg. Ungfuglene er uden de voksne fugles markante hovedtegning. Det spidse og noget sammentrykte næb er grågult.[3]
Sangen består af vellydende triller og kvidrende fløjtetoner, der minder om grønsiskenens. Kaldet er et "tikke-lit".[3]
Stillitsen lever især af frø som den ved hjælp af sit spidse, sammentrykte næb kan tage ud af lukkede blomsterkurve som tidsler, burrer, knopurter, rølliker, gyldenris, brandbægere, brøndsler, skabiose, kartebolle og mange andre. I forsommeren fodres ungerne med insekter. Det spidse, sammentrykte næb er ikke egnet til at samle frø op fra jorden som det for eksempel er tilfældet med grøniriskens og bogfinkens næb.[3]
Reden bygges af hunnen højt i et træ. Den består af mos, frøuld, hår, rodtrævler og edderkoppespind. Første kuld æg lægges i Danmark fra begyndelsen af maj og består af 4-6 hvidlige æg med brunlige pletter. De ruges af hunnen i 13-14 dage, mens den fodres af hannen. I Danmark ses oftest to kuld, så man så sent som i slutningen af juli kan se rugende stillitser. Ungerne fodres i den første tid med bladlus, mens de senere får opgylpede frø, der er opblødt i forældrenes kro. De forlader reden i en alder af 14-15 dage.[3]
I Danmark er stillitsen en ret almindelig ynglestandfugl og yngletrækfugl (marts-oktober). Den kan dog lokalt være sjældnere. Den yngler i åbent parkagtigt landskab, f.eks. i udkanten af skove, i alléer og haver. Arten findes desuden i de større byers industriområder, hvor der ofte er ukrudtsplanter. Den del af bestanden, der er trækfugle overvintrer i landene langs Nordsøen ned til Kanalegnene.[4]
Stillitsen er desuden udbredt over hele Europa på nær Island. Mod øst er den udbredt til det centrale Sibirien. Mod nord følger grænsen for dens udbredelse 60° nordlig bredde. Mod syd findes den i det nordlige Afrika, på Madeira, De Kanariske Øer og Azorerne.
Bestanden af stillits i Danmark faldt meget i antal i 1900-tallet, hvilket blandt andet skyldtes landbrugets øgede brug af ukrudtsbekæmpelsesmidler.[3] Fra sidst i 1980'erne og igennem 1990'erne gik bestanden markant frem, hvilket formentligt skyldtes tilgroning af f.eks. overdrev, flere brakarealer og plantning af levende hegn. Siden 2000-tallet er bestanden dog igen gået tilbage.
Stillitsen er anvendt af en række kunstnere i forskellige sammenhænge. Antonio Vivaldi skrev Koncert i D-dur for fløjte med tilnavnet "Il Gardellino" (italiensk for stillits), hvor fløjten efterligner sangen fra fuglen. Carel Fabritius malede et billede af en stillits i 1654, og dette billede spiller en vigtig rolle i romanen Stillidsen (2013) af Donna Tartt.
Stillits fra England
Æg fra stillits (Carduelis carduelis carduelis)
Æg og rede fra stillits.
Stillitsen eller stillidsen (latin: Carduelis carduelis) er en fugleart i finkefamilien. Fuglen yngler i Europa og en del af Asien. Desuden er den indført til Australien og New Zealand. Stillitsen er en farvestrålende finke, der især træffes i det åbne land, hvor den hovedsageligt lever af frø af kurvblomstrede planter som tidsler og burrer.
Det danske navn er en lydefterligning af artens stemme. Det videnskabelige navn Carduelis er fuglens latinske navn og kommer af carduus = tidsel.
Der Stieglitz (Carduelis carduelis), auch Distelfink genannt, ist eine Vogelart aus der Familie der Finken (Fringillidae). Er besiedelt Eurasien von Westeuropa bis Zentralasien und Mittelsibirien sowie Nordafrika. In Südamerika und Australien sowie auf Neuseeland und einigen Inseln Ozeaniens wurde er eingeführt. Seine Nahrung setzt sich aus halbreifen und reifen Sämereien von Stauden, Wiesenpflanzen und Bäumen zusammen. Die Art gilt derzeit als nicht gefährdet.
Der Naturschutzbund Deutschland und der Landesbund für Vogelschutz in Bayern haben den Stieglitz zum „Vogel des Jahres 2016“ in Deutschland gewählt.[1]
Der Stieglitz ist wie alle Vertreter der Gattung von schlanker Gestalt mit kurzem Hals und dünnen Füßen. Kennzeichnend sind eine kräftig schwarz-rote Gesichtsmaske, ein weißer Kopf mit weißen Halsseiten und abgesetzt ein schwarzer Nacken und Oberkopf. Die Flügel weisen eine deutlich abgesetzte, breite, leuchtend gelbe Binde auf. Sie sind bei der Nominatform überwiegend schwarz. Der Rücken ist hellbraun, der Bürzel weiß. Der am Ende schwach gegabelte Schwanz ist schwarz mit weißen Flecken im Spitzendrittel. Die Unterseite ist bräunlich an Brust und Flanken. Der elfenbeinfarbene Schnabel ist lang und spitz. In der Brutzeit ist er reinweiß, ansonsten befindet sich eine schwarze Markierung an der Spitze. Stieglitze haben eine Körperlänge von etwa 12 bis 13 Zentimetern. Die Flügelspannweite beträgt 21 bis 25 Zentimeter und das Körpergewicht liegt meist bei etwa 14 bis 19 Gramm.
Der Stieglitz weist einen schwach ausgebildeten Geschlechtsdimorphismus auf. Das Männchen hat eine größere und dunklere Gesichtsmaske, die teilweise die hintere Ecke des Auges erreicht. Das untere Bauchgefieder ist gelblich. Der Flügelspiegel ist intensiver und ausgeprägter, die kleinen Deckfedern sind schwarz. Der Schnabel des Männchens ist spitzer und um knapp neun Prozent länger als der des Weibchens. Zudem ist die Schnabelspitze gebogen. Das Weibchen hat einen etwas rundlicheren Kopf, auf dem die Gesichtsmaske nicht bis zur Hälfte des Auges reicht, so dass das Rot an der Kehle geringer ist. Das untere Bauchgefieder ist grüngelb. Die kleinen Deckfedern sind braun bis graubraun. Die Schnabelspitze ist gerade, kann aber ausnahmsweise der des Männchens gleichen. Die Jungvögel zeigen am braunen Kopf keine auffällige Kopffärbung. Die gräuliche bis gelbbraune Oberseite ist gestreift und gefleckt. Die Flügel sind schwarzgelb und der Schwanz schwarz. Der Nestling ist mit langen dunkelgrauen Daunen versehen. Der Rachen ist karminrot, der Gaumen ist purpurn und die Randwülste sind weiß. Jung- und Altvögel mausern zwischen Juli und August.
Der Stieglitz hüpft am Boden ungeschickt, kann jedoch geschickt in Bäumen, Büschen oder auf anderen Pflanzen klettern. Der Flug ist wellenförmig und recht stabil; das Gelb im Flügel fällt besonders auf.
Der Stimmfühlungsruf äußert sich mit aus mehreren Elementen bestehenden Gebilden wie „dudidelet“ oder „didudit“. Bei Erregung geben Stieglitze ein scharfes „zidi“ von sich. Der Aggressionsruf besteht aus einem harten, schnarrenden „tschrr“. Die Rufe sind auch während des Fluges zu hören. Flügge Jungvögel betteln mit „di-wet-wet di-wet-wet“.
Der Gesang des Stieglitzes[2] ist eine sehr hastig vorgetragene Strophe, die unter pendelnden Bewegungen vorgetragen wird. Er wird oft mit einer schnellen zwitschernden Folge der „Stieglitz“-Rufe eingeleitet, der mehrere Triller und Schnörkel folgen. Dazwischen werden auch nasale Elemente verwendet. Den Schluss bildet ein Knätschteil, der dem „dsäi“ des Erlenzeisigs ähnelt. Der Gesang ist für die Markierung des Nestbereichs von Bedeutung, außerhalb der Brutzeit stärkt er den Zusammenhalt in einer Gruppe mit mehreren Männchen. Mit Ausnahme der Mauserzeit lässt der Stieglitz den Gesang das ganze Jahr über hören. Er wird meist von einer hohen Singwarte vorgetragen, selten im wenig ausgeprägten Singflug. Der Gesang wird bereits in frühster Jugend durch den Vorgesang des Männchens geprägt.
Die Unterarten des Stieglitzes weisen ein unverändertes generelles Gesangsprogramm auf. Das heißt, die Festlegung auf eine arttypische, den Einzellauten übergeordnete, rhythmische Gliederung des Gesangs ist bei allen gleich und in Strophen gegliedert. Im Vergleich dazu fehlt diese Strophenbildung übereinstimmend bei den drei Grünfinkenarten Grünfink (Chloris chloris), Himalayagrünfink (Chloris spinoides) und Chinagrünfink (Chloris sinica).[3]
Die Weibchen singen auch, – jedoch nicht so laut und anhaltend wie die Männchen.
Der Stieglitz besiedelt Westeuropa bis Mittelsibirien, Nordafrika sowie West- und Zentralasien. Er fehlt in Island und dem mittleren und nördlichen Fennoskandinavien. In Südamerika und Australien sowie auf Neuseeland und einigen Inseln Ozeaniens wurde er vom Menschen eingeführt. Der Stieglitz ist ein Teilzieher, der in Westeuropa überwintert. In westlicheren, milderen Regionen seines Verbreitungsgebietes ist er ein Standvogel, während er in Regionen mit strengeren Wintern auch in wärmere Gegenden migriert.
Der Stieglitz lebt in offenen, baumreichen Landschaften von den Niederungen bis etwa 1300 m, in den letzten Jahren zunehmend auch in höheren Lagen bis 1600 m. Seine bevorzugten Lebensräume stellen Hochstamm-Obstgärten mit einer extensiven Unternutzung und große Wildkraut- und Ruderalflächen mit verschiedenen Sträuchern dar. Er ist an Waldrändern, in Streuobstwiesen, in Feldgehölzen, in Heckenlandschaften und an Flussufern zu finden. Wenn in der Nähe Ruderalstandorte vorhanden sind, sucht er auch Kiesgruben, alte Gärten, Friedhöfe, Weinberge, Alleen und Parks auf. Wichtige Habitatelemente stellen einzeln stehende Bäume und Samen tragende Pflanzen dar. In der Kulturlandschaft sind Brachen, Saumpfade, Hochstamm-Obstgärten, Ruderalflächen und im Siedlungsraum Naturgärten von besonderer Bedeutung. Wenn der Stieglitz in der Ebene kein geeignetes Brutgebiet finden kann, sucht er zudem hochgelegene, lockere Birken- und Pinienhaine auf. Im Herbst und Winter ist er vor allem in offenen Landschaften mit stehengebliebenen Stauden, wie Straßenrändern oder Schuttplätzen, zu finden.
Der Stieglitz ernährt sich von halbreifen und reifen Sämereien von Stauden, Wiesenpflanzen und Bäumen. Unter den ihm nachgewiesenen 152 Wildkräutern bevorzugt er Ackerdistel, Gänsedistel, Kratzdistel und Karden, aber auch Hirtentäschelkraut, Ampfer, Wegerich, Mädesüß, Vogelmiere, Sonnenblume, Beifuß, Kornblume, Knöterich sowie Kieferzapfen und Birkensamen. Während der Brutzeit frisst er auch kleine Insekten, insbesondere Blattläuse.
Der Stieglitz ist durch sieben verschiedene Bewegungsweisen besonders an das Samenfressen angepasst: Er pickt Nahrung vom Boden auf oder beugt sich dafür auf einem Ast sitzend weit vor. Zudem kann er kopfunter hängend picken oder seitlich hängend mit dem Kopf nach unten. Dünne Pflanzenstängel werden hingegen von unten angeflogen, damit der Stieglitz unter seitlicher Körperhaltung langsam Schritt für Schritt nach oben klettern kann. Dabei biegt sich der Stängel unter dem Gewicht des Körpers so weit herab, dass er waagrecht steht oder sich zum Boden neigt. So kann der Vogel leicht zu den Samen gelangen. Sehr dünne Stängel werden zu mehreren umklammert, um den Körper tragen zu können. Der Stieglitz klettert an kräftigen Stängeln hoch und sitzt darauf. Zudem kann er auch mit den Rücken nach unten an einer Nahrungsquelle hängen. Bei allen komplizierten Bewegungen und beim Vorbereiten der Samen für den Verzehr ist die Zusammenarbeit von Schnabel und Fuß unabdingbar.
Weiche, unreife Samen werden mit dem Schnabel zerquetscht und sogleich gefressen. Reife Samen befreit der Stieglitz zuerst von den Hüllspelzen. Aus offenen Fruchtständen werden die Samen herausgepickt, etwas tiefer liegende Körner jedoch zuerst gepackt und dann herausgezupft. Bei fester sitzenden Samen erweitert der Stieglitz durch Hin- und Herbewegungen des Schnabels zunächst das Samenbett. Ganz umhüllte, versteckte Samen werden aufgemeißelt. Diese Technik müssen die Jungen erst von den Altvögeln lernen. Der Stieglitz sucht eine Pflanze mit vielen Samen meist sorgfältig ab. Wenn er gestört wird, kommt er oft darauf zurück. Einige Samen bleiben jedoch meistens zurück.
Der Stieglitz erreicht die Geschlechtsreife zum Ausgang des ersten Lebensjahres. Er führt eine monogame Brutehe. Die Brutzeit liegt zwischen Ende März/Anfang April und Juli. Es finden vielfach zwei Jahresbruten statt, der Legebeginn der ersten Brut liegt im Mai.
Je nach Witterung fängt das Männchen im Februar oder März an, seinen Gesang zu üben und zu verbessern. Nachdem es sich mehrere Wochen eingesungen hat, leitet meist das Weibchen die Balz ein. Dabei nähert es sich mit Körperpendeln und Schnabelsenken dem Männchen. Durch Sträuben und Aufplustern versucht es, die gelben Flügelbinden zu verdecken. Im Gegensatz dazu legt das Männchen sein Gefieder an, um mit leicht gelüfteten Flügeln die gelben Flügelbinden zu zeigen. Diese vergrößert es zusätzlich durch ein leichtes Spreizen der Flügel.
Zur Balz steht das Männchen mit gestelzten Beinen, ruckt mit hängenden Flügeln und gespreiztem Schwanz. Dabei lässt es seinen Gesang hören und pendelt mit dem Körper von einer Seite zur anderen. Zudem füttert es das Weibchen. Dieses duckt leicht in den Fersengelenken, vibriert mit den Flügeln und klappt den Schwanz hoch, um seine Bereitschaft zu zeigen. Darauf folgt die Kopulation, die mehrmals am Tag stattfindet, bis das Gelege vollständig ist. Während der Balz geht die Dominanz vom Männchen auf das Weibchen über.
Nachdem das Weibchen in Begleitung des Männchens mögliche Nistplätze geprüft hat, beginnt es den Nestbau. Dabei bevorzugt der Stieglitz hoch gelegene Orte, die Deckung in Verbindung mit einem guten Ausblick bieten. Oft wählt er einen Nistplatz hoch in den Baumkronen oder in hohen Sträuchern. Häufig befindet sich der Nistplatz in der Nähe von Astgabeln, oft auf Astenden. Das kleine napfförmige Nest wird vom Weibchen sorgfältig aus feinen Stängeln, Halmen, kleinen Wurzeln, grünem Moos, Flechten und Pflanzenfasern gebaut. Die dickwandige Nestmulde wird mit feinen Wurzeln, Halmen, Fasern sowie Federn und Wolle gepolstert. Der Nestbau beginnt in der Regel Mitte April und dauert etwa vier bis sechs Tage. Während der Brutzeit bewacht das Männchen das Weibchen und den Brutbaum oder -busch gegen Artgenossen.
Die Eiablage findet täglich in den frühen Morgenstunden statt, beim Legen des ersten Eies ist das Nest meist noch nicht ganz fertig. Ein Gelege besteht normalerweise aus fünf Eiern, seltener aus vier oder sechs. Die Eier sind auf weißlichem Grund mit feinen rostbraunen, braunschwarzen und roten Schnörkeln und Flecken zum stumpfen Pol hin versehen. Gelegentlich sind auch ganz weiße Eier dabei. Nachdem das dritte Ei gelegt ist, beginnt das Weibchen allein mit der Brut. Während der Brutdauer von 12 bis 14 Tagen wird es vom Männchen mit Nahrung versorgt. Es verlässt das Nest nur, um Kot abzusetzen.
Die Jungvögel werden blind und nackt geboren. Zuerst schlüpfen meist drei Junge, während die restlichen zwei Jungen am nächsten Tag das Ei verlassen. In den ersten Tagen liegen die Nestlinge mit den Köpfen aneinander, um sich zu wärmen. Die Altvögel fressen die Eischalen zum Teil, den Rest entfernen sie aus dem Nest. In den ersten sechs Tagen hudert und füttert das Weibchen die Jungvögel aus dem Kropf mit dem, was es regelmäßig vom Männchen erhält. Am ersten Tag geben die Jungen keinen Kot ab, vom zweiten bis zum sechsten Tag wird der Kot vom Weibchen verschluckt, vom siebten bis zwölften Tag wird er bis auf einzelne Überreste weggetragen und schließlich von den Jungen auf den Nestrand abgelegt. In der Zeit vom fünften bis zum siebten Tag öffnen die Jungvögel die Augen und betteln gezielt die Altvögel an. Sie werden nun vor allem mit Distelsamen und anderen Sämereien gefüttert. Ab dem 12. oder 14. Tag können die Nestlinge bei Gefahr das Nest verlassen. Manchmal sind sie schon am achten Tag dazu imstande.
Nach dem Ausfliegen sitzen die Jungen im Geäst und lassen regelmäßig ihren Standortlaut hören, damit die Altvögel sie mit Futter versorgen. Währenddessen beginnt das Weibchen ein neues Nest zu bauen, damit die zweite Brut begonnen werden kann. Ab dem 21. bis 25. Tag nehmen die Jungvögel eigenständig Nahrung auf, mit 28 bis 30 Tagen sind sie selbstständig. Gefahr droht ihnen von Katzen, Greifvögeln und Mardern.
Freilebende Vögel werden maximal acht bis neun Jahre alt. In Gefangenschaft sind bis zu 17 Jahre möglich.
Stieglitze sind tagaktiv. Sie verlassen ihren Schlafast mit Tagesbeginn, mit Sonnenuntergang suchen sie ihn wieder auf. In den frühen Morgenstunden ist die Nahrungssuche am intensivsten. Die Aktivitätsphase wird häufig durch Ruhe- und Putzphasen unterbrochen. Der Stieglitz sucht paarweise oder in der Gruppe die weitere Umgebung nach Nahrung und Futter ab, da geeignete Sämereien räumlich und zeitlich ungleichmäßig verteilt sind. Häufig geht er zum Trinken und Baden an Wasserstellen.
Das ganze Jahr über verhält sich der Stieglitz wenig territorial. So verteidigt er zwar den Nestbereich, jedoch kein Revier. Brutgruppen von drei bis fünf Paaren kommen häufig vor. Außerhalb der Brutzeit lebt er in kleinen Gruppen, aber auch in Schlafgemeinschaften mit bis zu 40 Exemplaren, die im Winter mit Schwärmen von Bluthänfling, Girlitz und Grünfink vermischt sein können.
Lediglich bei der Unterschreitung der Individualdistanz kommt es zu Auseinandersetzungen. Dabei reicht jedoch meist das Drohen mit offenem Schnabel und gesträubtem Kopfgefieder aus. Streitigkeiten werden unter „Tschrr“-Rufen durch Kämpfe mit Schnabelhieben und Fußtritten ausgetragen.
Aufgrund der ähnlichen Gefiederfärbung wurde früher eine nahe Verwandtschaft des Stieglitzes zu den Grünfinken angenommen. Durch mehrjährige Gefangenschaftsbeobachtungen an asiatischen und europäischen Stieglitzunterarten und an den drei Chloris-Arten Grünfink (Chloris chloris), Himalayagrünfink (Chloris spinoides) und Chinagrünfink (Chloris sinica)[3] wurde daher überprüft, ob der Chinagrünfink systematisch ein Bindeglied zwischen dem Grünfinken und dem Stieglitz (Carduelis carduelis) darstellt. Dabei wurde festgestellt, dass der Stieglitz in keinem Verhaltensmerkmal nähere Beziehungen zum Chinagrünling zeigt. Zudem wurde gezeigt, dass sich bei den asiatischen, grauköpfigen Stieglitzunterarten und beim Chinagrünling die übereinstimmenden Merkmale in der Flügelzeichnung und Gefiederfarbe parallel zueinander entwickelten. Somit bilden die verschiedenen Unterarten des Stieglitzes und die drei untersuchten Grünfinkenarten zwei in sich geschlossene, ohne Übergangsformen voneinander getrennte Gruppen der Carduelis-Gattung.
Durch DNA-Untersuchungen des mitochondrialen Cytochrom b[4] wurde festgestellt, dass die Gattung Loxia nahe mit der Gattung Carduelis verwandt ist. Weiterhin ist der Stieglitz (Carduelis carduelis) am nächsten mit der vormals Zitronengirlitz (Serinus citrinella) genannten Art verwandt. Um Paraphylie zu vermeiden, wird dieser als Zitronenzeisig (Carduelis citrinella)[5][6] in derselben Gattung eingeordnet. Weiterhin ist der Stieglitz nahe mit dem Malaienzeisig (Chrysocorythus estherae), den Girlitzen und den Zeisigen verwandt.
Nach ITIS[7] gibt es zwei Unterarten:
Andere Quellen nehmen hingegen eine größere Anzahl von Unterarten an. So werden von einer Quelle[8] vierzehn Unterarten anerkannt:
Eine andere Quelle[10] geht von zwölf Unterarten und zwei Arten aus:
Im Süden Westsibiriens, im Nordostiran und im Südwestiran deutet lokal die Gefiederfärbung eine Vermischung beider Gruppen an, so dass der Artstatus des Graukopfstieglitzes (Carduelis c. caniceps) trotz seines markanten Aussehens nach wie vor nicht anerkannt[11] und diskutiert wird.
Das weltweite Verbreitungsgebiet des Stieglitzes wird auf 15.800.000 km² geschätzt. Der große weltweite Bestand schwankt recht stark, ohne einen eindeutigen Trend zu zeigen. Der IUCN zufolge umfasst er etwa 75.000.000 bis 350.000.000 Individuen. Daher wird die Art als nicht gefährdet (LC)[12] eingestuft.
Die europäische Brutpopulation macht weniger als die Hälfte der weltweiten Verbreitung aus. Sie ist mit mehr als 12.000.000 Paaren sehr groß. Während sie zwischen 1970 und 1990 stabil war, gab es zwischen 1990 und 2000 Rückgänge in manchen Ländern, insbesondere in der Türkei. Dennoch waren die Trends im überwiegenden Teil Europas stabil oder zunehmend. Da die Population im Ganzen stabil ist, wird der Stieglitz konsequenterweise als sicher (Secure)[13] eingestuft.
Der Stieglitz ist gemäß § 7 Abs. 2 Nr. 13 b) bb) Bundesnaturschutzgesetz eine in Deutschland besonders geschützte Art. Er war Vogel des Jahres in der Schweiz 2003, weil der übermäßige Gebrauch von Pestiziden seine Nahrungsgrundlage zerstört. Auf Malta darf der Stieglitz nach dem EG-Übereinkommen über die Erhaltung der europäischen wild lebenden Pflanzen und Tiere und ihrer natürlichen Lebensräume vom 19. September 1979, dem Malta 1994 beigetreten ist, vom 1. September bis zum 31. Januar legal gefangen werden. Tatsächlich wird diese Erlaubnis jedoch lediglich auf die Zeit vom 1. Oktober bis 10. April nach maltesischem Recht angewendet. Die Stieglitze werden durch Vogeljagd und Fallenstellen („trapping“) lebend gefangen,[14] um später in kleinen Käfigen privat gehalten oder auf dem Vogelmarkt in Valletta verkauft zu werden.
Im Jahr 1758 bezeichnete Carl von Linné den Stieglitz als Fringilla carduelis. Die Einführung der Gattung Carduelis, woher das Synonym Carduelis carduelis stammt, geht zurück auf Mathurin-Jacques Brisson (1760). Carduelis ist dabei der lateinische Gemeinname des Vogels, abgeleitet von carduus "Distel". Die Bezeichnung Distelfink (mittelhochdeutsch distelvinke, distelvinkelîn) bezieht sich wie der lateinische Name auf die Samen von Disteln, welche er als Nahrung bevorzugt; ebenso französisch chardonneret (von chardon "Distel", auch für den Birkenzeisig) und der altgriechische Name ἀκανθίς (ἀκανθυλλίς, ἀκαλανθίς), von ἄκανθα "Dornengewächs" (vgl. Akanthus "Bärenklau").
Der Name Stieglitz (mittelhochdeutsch stig(e)liz, stig(e)litze) wurde aus dem Slawischen ins Deutsche entlehnt (vgl. slowenisch štígelc, alttschechisch stehlec, daneben polnisch szczygieł, russisch ščegól). Das slawische Wort stellt wohl ursprünglich eine lautmalerische Wiedergabe des Lockrufes des Vogels dar.[15]
Der englische Name goldfinch erscheint bereits altenglisch, bei Ælfric Grammaticus (als goldfinc). Die deutsche Entsprechung Goldfink bezeichnete früher auch den Stieglitz,[16] wird heute aber eher für den amerikanischen Goldzeisig verwendet, daneben auch für den Gimpel (Dompfaff), den Bergfinken und andere.[17]
Nicht mehr gebräuchliche Namen sind deutsch Jupitersfink und Rotvogel, lateinisch Aurivittis bzw. Chrysometres (nach griechisch χρυσο-μίτρης "Goldgürtel").[18]
Im Mittelalter wurde der Stieglitz als Talisman zum Schutz vor der Pest verwendet. Conrad Gessner (1554) erwähnte diesen Vogel in seinem Vogelbuch und setzte ihn bei Erkrankungen ein. So sollen gebratene Stieglitze ein geeignetes Heilmittel gegen Bauchgrimmen und Darmgicht sein. Da man dem Stieglitz die Fähigkeit zuschrieb, Krankheiten anzuziehen, wurde ein solcher Vogel zu ebendiesen Zweck in das Zimmer eines Schwindsüchtigen gehängt.
Der altgriechische Name des Stieglitz, Akalanthis (ἀκαλανθίς, neben ἀκανθίς) war ein Beiname der Artemis,[19] und bezeichnet in der Mythologie auch eine der Pieriden, die Kinder des Pierus, Königs von Emathia, die sich in einen Wettgesang mit den Musen einließen. Für diese Keckheit wurden sie zur Strafe von den Musen nach Ovid in Elstern, nach Anderen aber in verschiedene Vögel verwandelt.[20]
Andreas Johannes Jäckel zitiert eine "bekannte Fabel" zur Erklärung des bairischen Beinamens Zusammscharricht für den Stieglitz: "Als der Schöpfer sämtliche Vögel, die er geschaffen, mit Farben schön bemalt hatte, und nur noch der Stieglitz eines Schmuckes wartete, scharrte Gott die noch vorhandenen Farbreste auf der Palette zusammen und malte sein buntscheckiges Kleid."[21]
Der Stieglitz ist ein Symbol für Ausdauer, Fruchtbarkeit und Beharrlichkeit. Wegen seiner Vorliebe für Disteln und der Färbung seines Kopfes stellt er in der christlichen Ikonographie auch ein Symbol für den Leidensweg Jesu Christi dar. Er ist Detail vieler Marienbildnisse, auf denen er den Vorausblick auf die Kreuzigung Christi darstellt.[22]
Der Stieglitz taucht sehr häufig auf mittelalterlichen Malereien und frühen Gemälden der Neuzeit auf. Man findet ihn aber auch auf Passionsbildern, er schmückt Kinderporträts und Wandgobelins. In Baroccis Heiliger Familie hält der Johannesknabe einen Stieglitz in der Hand, sodass er sich weit außerhalb der Reichweite einer interessierten Katze befindet. In Cima da Coneglianos Madonna und Kind hält das Jesuskind einen Stieglitz in der Hand. Da der Stieglitz die Passion symbolisiert, wird er als „reiner“ Vogel betrachtet. Daher wird er manchmal zusammen mit der Fliege, die für Verderb und Fäulnis steht, dargestellt.
Das Gemälde Der Distelfink von Carel Fabritius ist Namensgeber und Gegenstand der Handlung des Romans Der Distelfink (The Goldfinch) der amerikanischen Autorin Donna Tartt.
In Die vier Jahreszeiten von Antonio Vivaldi wird der Gesang des Stieglitz im zweiten Konzert (Op. 8 No. 2, RV315) in den Takten 72 bis 77 von der Solovioline imitiert.[23] Weiterhin komponierte Vivaldi das Concerto in D-Dur für Flöte "Il Gardellino" (Op. 10 No. 3, RV 428), dessen Titel auf den italienischen Namen des Vogels Bezug nimmt.
Der Stieglitz wird häufig in der europäischen Überlieferung und Literatur erwähnt. In Geoffrey Chaucers „Canterbury Tales“ wird der Koch beschrieben als „as merry as a goldfinch in the woods“ („gaillard he was as a goldfynch in the shawe“). Der Lyriker John Keats schreibt über den Stieglitz:
Linger awhile upon some bending planks
That lean against a streamlet’s rushy banks,
And watch intently Nature’s gentle doings:
They will be found softer than ring–dove’s cooings.
Sometimes goldfinches one by one will drop
From low hung branches; little space they stop;
But sip, and twitter, and their feathers sleek;
Then off at once, as in a wanton freak:
Or perhaps, to show their black, and golden wings,
Pausing upon their yellow flutterings.
– John Keats
Bis ins 20. Jahrhundert war der Stieglitz wegen seiner lebhaften Färbung ein beliebter Volierenvogel und wurde erst später durch exotische Vögel ersetzt. Außerdem wurden Verpaarungen mit Kanarienvögeln und anderen Stieglitzartigen (Carduelinae) vorgenommen. Man nahm an, dass Kreuzungen mit dem Bluthänfling besonders gute Sänger ergaben. Noch vor wenigen Jahrzehnten wurden Stieglitze gezielt zufällig untereinander verpaart, so dass unbekannte Unterarten entstanden. Heute werden die einzelnen Unterarten überwiegend rein gezüchtet.
Bis heute wird der Stieglitz als Käfigvogel gehalten. Allerdings ist vor Anschaffung dieser Tiere eine Weiterbildung, zum Beispiel durch geeignete Literatur, notwendig. Stieglitze können bei artgerechter Fütterung sowohl im Käfig (mit mindestens einem Meter Länge) als auch in der bepflanzten Voliere gehalten werden. Das Futter sollte abwechslungsreich sein und sich vor allem aus halbreifen und reifen Sämereien von Wildkräutern zusammensetzen. Die Vergesellschaftung mit Girlitz, Grünfink, Bluthänfling sowie Birken- und Erlenzeisig ist möglich. Jedoch sollte die Zusammenbringung mit dem Gimpel unbedingt vermieden werden.
In Deutschland sind Entnahmen aus der Natur seit 1. Juli 1888[24] als Ei oder durch das Ausheben von Jungvögeln aus Nestern verboten und Wildfänge sowie der Handel mit so erlangten Tieren weitgehend untersagt. In Umsetzung der EU-Vogelschutzrichtlinie von 1979, die dies für das gesamte europäische Gebiet der EU zum Ziel hatte, gelten – wie für alle Exemplare wildlebender heimischer Vogelarten – weitreichende Zugriffs- und (unter bestimmten Ausnahmen) Vermarktungs- und Besitzverbote[25].
Der Stieglitz (Carduelis carduelis), auch Distelfink genannt, ist eine Vogelart aus der Familie der Finken (Fringillidae). Er besiedelt Eurasien von Westeuropa bis Zentralasien und Mittelsibirien sowie Nordafrika. In Südamerika und Australien sowie auf Neuseeland und einigen Inseln Ozeaniens wurde er eingeführt. Seine Nahrung setzt sich aus halbreifen und reifen Sämereien von Stauden, Wiesenpflanzen und Bäumen zusammen. Die Art gilt derzeit als nicht gefährdet.
Der Naturschutzbund Deutschland und der Landesbund für Vogelschutz in Bayern haben den Stieglitz zum „Vogel des Jahres 2016“ in Deutschland gewählt.
A cardalina (o cardellina) (Carduelis carduelis) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Fringillidae. A cardalina campa sin'à 14 anni. Si piaci in i loca ind'eddu ci hè u cardu, chì li piaci à manghjà ni u fiori. U so nomu in corsu veni da quì. L'adultu hè facciatu rossu, biancu è neru. U spinu hè brunu. A coda hè nera. L'ali sò neri incù una striscia giadda. Ci hè pocu dismurfisimu sissuali ed hè difficiuli di fà a diffarenza trà u masciu è a femina. Ma ci hè più mori culori ind'è u masciu. A cardalina adulta hè longa 12 cm è pesa da 14 à 19 grammi. L'aparatura alara hè circa 20-25 cm. A cardalina t'hà dinò u bizzicu pinzutu è a coda furcata.
A cardalina campa circa dodici anni. Si piaci in i loca cultivati. Ma toccu u vaghjimu, cerca piuttostu i canti di i stradona.
Si trova a cardalina in l'Auropa ma dinò in tuttu l'ariali di u Mari Tarraniu, in u Mediu Urienti ma dinò in Asia. A cardalina hè ancu stata introdutta in parechji paesi, com'è l'Australia, a Nuvella Zelanda è u Brasili.
A cardalina hè cumuna è prisenti tuttu l'annu in Corsica. Ci hè in Corsica una spezia endemica di cardalina, chì u so nomu scentificu hè: Carduelis carduelis tsuchii. 'Ssa spezia di cardalina hà un bizzicu più finu. Hè endemica di a Corsica, di a Sardegna, di a Cicilia è di l'Isula d'Elba. Quand'è l'inguernu s'avvicina, d'uttrovi o di nuvembri, certi cardalini chì sò arrighjunati si fermani in Corsica, inveci d'altri cardalini si tramutani in Africa di u Nordu i in iSpagna.
A cardalina hè mintuvata à spessu in a cultura è u cantu corsu. Par asempiu:
A cardalina (o cardellina) (Carduelis carduelis) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Fringillidae. A cardalina campa sin'à 14 anni. Si piaci in i loca ind'eddu ci hè u cardu, chì li piaci à manghjà ni u fiori. U so nomu in corsu veni da quì. L'adultu hè facciatu rossu, biancu è neru. U spinu hè brunu. A coda hè nera. L'ali sò neri incù una striscia giadda. Ci hè pocu dismurfisimu sissuali ed hè difficiuli di fà a diffarenza trà u masciu è a femina. Ma ci hè più mori culori ind'è u masciu. A cardalina adulta hè longa 12 cm è pesa da 14 à 19 grammi. L'aparatura alara hè circa 20-25 cm. A cardalina t'hà dinò u bizzicu pinzutu è a coda furcata.
A cardalina campa circa dodici anni. Si piaci in i loca cultivati. Ma toccu u vaghjimu, cerca piuttostu i canti di i stradona.
Si trova a cardalina in l'Auropa ma dinò in tuttu l'ariali di u Mari Tarraniu, in u Mediu Urienti ma dinò in Asia. A cardalina hè ancu stata introdutta in parechji paesi, com'è l'Australia, a Nuvella Zelanda è u Brasili.
Lu cardiddu è n'aceddu nicu (Carduelis carduelis), ca canta ducimenti, dû piumaggiu variupintu cu frunti e gola russi, fascia giarna supra l'ali e cuda nìura.
'O Cardillo (Carduelis carduelis, Linnaeus 1758 ) è n'auciello facenne pparte â famiglia d''e frungillide.
Nu cardillo
Carduelis carduelis carduelis
Altri progetti
contiene immaggene o ate file ncopp"a
contiene nfurmazione ncopp"a
'O Cardillo (Carduelis carduelis, Linnaeus 1758 ) è n'auciello facenne pparte â famiglia d''e frungillide.
A Cardelina (Carduelis carduelis (L., 1758)) ye un muixón en a familia Fringillidae (a mesma que os pinzans y canarios domesticos). Ye muit común en Eurasia y la cuenca mediterrania d'Africa.
A cardelina, como totz os frinchilidos, s'alimenta sobretot de simients de plantas herbacias, y tiene preferencia per as simients d'os cardos, d'á on le demana lo nombre. A la contra que en altras especies amanatas, como os pinzans, os masclos y as fembras no tienen garra diferencia fisica (dimorfismo sexual) que be siga evident.
As cardelinas tamién se crian a menut mesas en gavias como aus de cante.
A Cardelina (Carduelis carduelis (L., 1758)) ye un muixón en a familia Fringillidae (a mesma que os pinzans y canarios domesticos). Ye muit común en Eurasia y la cuenca mediterrania d'Africa.
A cardelina, como totz os frinchilidos, s'alimenta sobretot de simients de plantas herbacias, y tiene preferencia per as simients d'os cardos, d'á on le demana lo nombre. A la contra que en altras especies amanatas, como os pinzans, os masclos y as fembras no tienen garra diferencia fisica (dimorfismo sexual) que be siga evident.
As cardelinas tamién se crian a menut mesas en gavias como aus de cante.
Is e eun-seinn beag , dathach a tha ann an deargan-fraoich (Carduelis carduelis). Tha ainmean eile air buidheag agus lasair-choille. Tha e a' fuireach anns an Roinn-Eòrpa, anns an taobh tuath Afraga agus an taobh an iar Àisia.
Tha deargan-fraoich cuibheasach 12-13 ciadameatair a dh'fhaid, le 21-25 cm de réis-sgéithe, agus 14-19 gramaichean a chudrom. Tha fireannaich is boireannaich coltach ri chèile, le aodann dearg, ceann geal is dubh, sgiathan buidhe is dubh, drom donn agus ìochdar geal. Ge-tà, tha an dath dearg a' dol air cùl sùla an fhireannaich ach tha e a' crìochnachadh air thoiseach sùla a' bhoireannaich.
Bidh e ag ithe sìl beag mar iad sin de chluaran is leadan, ach nuair a bhios e a' biadhadh nan eòin òga aige, bhios a' glacadh meanbhan-fhrìde mar an ceudna.
S Tisteli (Carduelis carduelis; alemanischi Näme) isch e Zugvogel, wo in Mitteleuropa brüetet und mitti November as Mittelmeer flügt und erst mitti Mai zuruggchert. Wege sim höbsche Uussie und sim Gsang werd s au i Chefi ghalte.
S Tisteli isch e bunte Vogel. S het e bruuni Obersiite und e schwarzi Flögel mit eme geele Straiffe und wiisse Flecke. De Chopf isch wiis, aber um de wissi Schnabel und um d Auge root und d Chappe isch schwarz. De Buuch isch wiislich mit hellbruune Flecke. Mandli und Wiibli gsiend gliich uus. Tisteli wered 12 bis 14 cm grooss, hend e Spannwiiti vo 21 bis 25 cm und wöget 12 bis 18 Gramm.
S Tisteli lebt i ufglockrete Laub- und Mischwälder, i Pärk und uf Fridhööf i Sidligsnööchi. S baut us Hälm, Wörzeli und Mies e Nest uf hööche Bömm und polsteret da mit Hoor und Wule uus. Tischteli fresset Söömli, Chnospe und Insekte. De Name het s wells, vor alem Söömli us de Tistle pike tuet.
S Tisteli (Carduelis carduelis; alemanischi Näme) isch e Zugvogel, wo in Mitteleuropa brüetet und mitti November as Mittelmeer flügt und erst mitti Mai zuruggchert. Wege sim höbsche Uussie und sim Gsang werd s au i Chefi ghalte.
Distelvienkn (Carduelis carduelis, in 't AN putter of oek distelvink) is e zangveugel uut de familie van de vienkn. In 't geslacht Carduelis zittn oundermêer nog renottn en vlasvienkn.
Distelvienkn zyn redelik klêne veugeltjes, toet 13 cantimeiters, woamei dan ze êentige cantimeiters klinder zyn of bevôorbeeld musschn. De vintjes en wuvetjes zyn verre gelyk van uutzicht, mo 't vintje is e bitje schonder ekleurd. Z'hen olletwêe e rôo plekke bachtn nunder bek, met doaround e groddere witte plekke en toune nog eki zwort derround. Nundern rik is bruun en nundern boog wit. Nunder vlerkn, die van punt toet punt tusschn de 21 en 25 cantimeiters ku zyn, zyn zwort en gilf.
Distelvienkn eetn 't liefst van ol klêen zoad, lik van distels (carduus is 't Latynsche wôord voun die plante). In 't hêle zyn der mêer of 150 sôortn wietzoad dan ze eetn, buutn van distels oundermêer nog van dokkn, wegebree, ganzemeur, sperrn en berkn. Ves zoad eetn ze hêlegans up, ryp zoad met en harde pele, peeln z'êest. An ze me joungn zittn, trachtn ze oek fernient te vangn, surtout bladluuzn.
Achter êen joar kunn distelvienkn poarn, ze moakn toune e koppel, oundertusschn poarn ze nie met aar veugels. 't Vintje begunt te schufeln in februoari, mo 't is mo te vroegste up 't ende van moarte dan ze poarn. Achter dat 'n 't wuvetje overtuugd het deur te schufeln, de gilve striepn up zyn vlerkn te toogn en oek deur van 'n êenn pôot up 'n aarn te spriengn, gift 'n neur teetn en poarn ze.
Doarachter begunt 't wuvetjes nest te droagn, up en hoge plekke die voun olletwêe d'ouders wel is. 't Vintje is oudertusschn surtout bezig met 't verdedigen van 't wuvetje en 't nest, surtout teegn aar distelvienkn. Eki da ze broedt, briengt het vintje teetn en dadde deurt round de twi weekn. Eki dan ze uutekommn zyn, krygn z'êest surtout fernient voun 't eetn, d'ouders veraarn dadde e bitje met ekêe, achter e dag of zesse krygn ze ollêne nog distelzoad. Achter 30 doagn zyn ze hêel zelfstandig.
Distelvienkn kunn 17 joar oud kommn, mor in 't wilde gebeurt dadde eigentlik nôois.
't Zyn veugels die in België hêel 't joar te viendn zyn, juuste lik in de reste van bykan hêel Europa, ollêne in 't nôordn van Scandinoavië en Rusland zittn der ginne, juuste lik up Ysland. 't Zittn oek distelvienkn in Ôost-Europa, mo dedie bluuvn doa nie beisn de wienter omdat 't doa toune te koud is en ze gin teetn kunn viendn. De veugels van ol doa vliegn vôorn de wienter no warmer streekn, lik West-Europa of Turkeye (woa dan der oek hêel 't joar zittn). Vodder voun de reste zittn der oek nog an de kustn van Syrië, Libanon, Israël, Irak, Iran en de Kaukasus in Azië en in Egypte (doar oek an d'oevers van de Nyl) en 't nôordn van de Maghreb in Afrika. Up 't kartje goat het over de stikkn in 't dounkergroen, woa dan ze hêel 't joar zittn, en in 't lichtgroen, woa dan ze zomergastn zyn. Olle oundersôortn in da gebied reeknn de mêeste weetnschappers ounder 'n Carduelis carduelis carduelisgroep, de distelvienken van de stikkn 't gilf (ollêne in de zomer) en in 't bruun (hêel 't joar) reeknn de mêeste weetnschappers ounder 'n Carduelis carduelis canicepsgroep, 't zyn der zest die doar en aparte sôorte van moakn omdan de oundersôortn van dienn groep en aar uutzicht hen, mo nie iederêen is 't akkôord doamei.
't Zyn der oek nog loseloatn in Australië, up Nieuw-Zêeland en aar eilandn en in Zuud-Amerika.
Distelvienkn (Carduelis carduelis, in 't AN putter of oek distelvink) is e zangveugel uut de familie van de vienkn. In 't geslacht Carduelis zittn oundermêer nog renottn en vlasvienkn.
Ang Europeanong kardelina (Carduelis carduelis), ay isang maliit na baybaying ibon sa pamilya Fringillidae na katutubong sa Europa, Hilagang Aprika at kanlurang Asya. Ipinakilala ito sa ibang mga lugar kabilang ang Australya, New Zealand at Uruguay.
Ang kardelina ay may pulang mukha at isang itim-at-puting ulo. Ang likod at flanks ay kayumanggi. Ang mga itim na pakpak ay may malawak na dilaw na bar. Ang buntot ay itim at ang puwitan ay puti. Ang mga lalaki at babae ay katulad na katulad, ngunit ang mga babae ay may bahagyang mas maliit na pulang lugar sa mukha.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
GóðskutryggingFagurígða (frøðiheiti - Carduelis carduelis)
Gardelina është një zog rreth 12-13 cm dhe një shtrirje krahësh prej 21-25 cm dhe një peshë prej 14 deri ne 19 g. Mashkulli nga femra dallohet sepse mashkulli është me i gjatë, ka një sqep më të gjatë dhe ngjyra e kuqe që kanë në fytyrë e kalon pjesën e syrit. Kurse femra është trupvogël ka një sqep të shkurtër dhe ngjyra e kuqe që ka në fytyrë nuk e kalon pjesën e syrit. Gardalina ushqehet me fara dhe me gjembaçe por kur mbahet në kafaz preferohet më shumë farë kërpi. Gardalina është mbajtur në robëri për shkak të pamjes së bukur dhe zërit të bukur. Gardalina është e shpërndarë në Evropë, Azinë Perëndimore dhe përreth vendeve që kanë pyje fletëgjerë. Kur Gardalina çiflohet me një Kanarinë del një lloj zogu i përzierë që quhet Hibrid. Gardalina është quajtur zogu i parajsës.
The Gowdspink or Gowdie (Carduelis carduelisis) is a wee birdie that's weel kent as gairden birds in Scotland an haes a fondness for the seeds o the thristle an the taisle. They wis aften taen as birds for the cage but this is nou ootwi the law.
Merk that Carduelis spinus is kent as the gowdie an aw.
The Gowdspink or Gowdie (Carduelis carduelisis) is a wee birdie that's weel kent as gairden birds in Scotland an haes a fondness for the seeds o the thristle an the taisle. They wis aften taen as birds for the cage but this is nou ootwi the law.
Merk that Carduelis spinus is kent as the gowdie an aw.
Tekst üüb Öömrang A peder ((mo.) burepiker, burebaker) (Carduelis carduelis) as en sjongfögel ütj at finkenfamile (Fringillidae).
Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: 
Wikispecies hää en artiikel tu: A peder ((mo.) burepiker, burebaker) (Carduelis carduelis) as en sjongfögel ütj at finkenfamile (Fringillidae).
De putter (Carduelis carduelis) is in moskeftige fûgel út de famylje fan de finkfûgels (Fringillidae) en it skaai fan de putters (Carduelis). It is in algemien foarkommende soarte, dy't lânseigen is yn Europa (útsein dielen fan Skandinaavje) en fierders ek yn de Magreb fan Noard-Afrika, oan de iggen fan de Nyl yn Egypte, yn Lyts-Aazje, de Fruchtbere Healmoanne fan it Midden-Easten, Transkaukaazje en dielen fan Sintraal-Aazje. Putters binne lykwols ek op oare plakken yn de wrâld troch de minske yntrodusearre, te witten: dielen fan de Feriene Steaten, Kanada, Meksiko, Perû, Sily, Argentynje, Oerûguay, Brazylje, de Falklâneilannen, Súd-Afrika, Austraalje en Nij-Seelân. Oars as by in protte oare soarten moskeftigen is der by putters net folle seksuële dimorfy. Yn de Renêssânse waard de putter gauris, by wize fan foarútwizing, op skilderijen ôfbylde mei Madonna en Bern, om't er fanwegen de reade kleur fan syn kopke assosjearre waard mei it lijen fan Kristus.
It fûgeltsje is opfallend tekene en hat in read kopke mei dêrom hinne in wite bân, wylst it op de holle nei it efterste diel fan de holle swart kleure is. Oer de swarte wjukken rint yn de lingte in brede gleongiele bân. Fierder binne de fearren ljochtbrún op de rêch en op de flanken, wyt fan ûnderen en hat de fûgel in swarte sturt mei wite flekken.
De ivoarkleurige snaffel is lang en spits. As de fûgel briedt is de snaffel hielendal wyt, mar oars sit der in swart rântsje oan de spits. Putters hawwe in lingte fan 12 oant 13 sintimeter, de spanwiidte leit tusken de 21 oant 25 sintimber, wylst it gewicht tusken de 14 en 19 gram leit.
De ferskillen tusken mantsjes en wyfkes binne net sa grut. It mantsje hat in grutter en donkerder masker dat oant achter it each rikt. De fearkes fan it búkje binne gieleftich, de wjukspegel is mear sprekkend fan kleur en de lytse dekfearren binne swart. De snaffel fan it mantsje is spitser en hast 9% langer dan dy fan it wyfke. Boppedat is it boppediel fan de snaffel bûgd. It wyfke hat in rûner kopke en it masker rikket net fierder dan healwei it each, it reade masker by it wyfke is dus lytser. De lytse dekfearkes binne brún oant griisbrûn. It boppediel fan de snaffel is rjocht, mar kin bytiden oerienkomsten hawwe mei it mantsje.
De kopkes fan jonge putters hawwe noch gjin opfallende kleuren. De grize oant giele boppekant is streepeftich en spikkelich. De ûnderkant is ljochter as by in folwoeksen fûgel en de kop is effen kleurd. De giele strepen op de wjukken meitsje dat jonge fûgels as putters te werkennen binne. Jonge en folwoeksen fûgels ferfearje tusken july en augustus.
De putter komt foar yn Europa oant yn parten fan West-Sibearje, Noard-Afrika en West-Aazje. Op Iislân en it grutste part fan Skandinaavje ûntbrekt de fûgel. Minsken hawwe de putter yn Súd-Amearika, Austraalje en Nij-Seelân en op guon eilannen yn Oseaanje ynfierd.
Yn de gebieten fan Europa mei in sêft klimaat, bliuwt de putter ek oerwinterjen. Mar yn kontrijen mei strange winters siket er syn heil yn waarmere gebieten.
Putters binne te finen yn iepen en beamrike kontreien oant in hichte fan likernôch 1300 meter. De putter hat in foarkar foar hôven mei fruchtbeammen, lânskippen mei hagen en beamwâlen, boskrânen, braaklân, âlde tunen en parken mei in soad ûnkrûd en strûken. Bûten de briedtiid siket de putter it iepen gea en is de fûgel fakentiden yn lytse groepkes te sjen.
Putters ite healryp en ryp sied fan fêste planten en beammen, benammen dy fan guon stikels. As de fûgel briedt wurdt it oanfolle mei lytse ynsekten, fral bledlús.
Tsjin it ein fan it earste libbensjier wurdt de putter geslachtsryp. Tusken ein maart, begjin april en july begjint de briedtiid. Faak komt de putter oan twa kear brieden ta. De earste aaikes wurde yn maaie lein. Ofhinklik fan it waar begjin it mantsje yn febrewaris of maart te oefenjen op it sjongen. Nei't er in pear wiken oefene hat, set it wyfke ornaris útein mei de balts. De fûgel bout in komfoarmich nêst dat bestiet út fine stâltsjes, lytse woartels, griene mosk, koarstmoas, rizels, fearkes ensafuorthinne. It bouwen fan it nêst begjin fanôf it midden fan april en duorret likernôch fjouwer oant seis dagen. It mantsje hâldt yn de briedtiid oare putters op in feilige ôfstân.
Yn 'e regel wurde der sa'n fiif aaikes lein, somtiden fjouwer en somtiden ek seis. It wyfke wurdt as se op it nêst sit troch it mantsje fersoarge en it duorret nei it lizzen 12 oant 14 dagen ear't de aaien útkomme. De bline jongen iepenje nei sa'n fiif oant sân dagen de eagen en wurde benammen mei siedsjes fuorre. As it nedich is kinne de jongen nei in lytse twa wiken it nêst ferlitte. As de jongen útflein binne en noch fuorre wurde troch de folwoeksen fûgels begjint it wyfke in nij nêst te bouwen sadat útein set wurde kin mei in twadde briedsel.
It ferspriedingsgebiet fan de putter oer de wrâld wurdt op 15.800.000 km² rûsd. Neffens de IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources) binne der sa'n 75.000.000 oant 350.000.000 putters. De Europeeske populaasje makket minder as de helte fan de folsleine populaasje út, mar is mei mear as 12.000.000 pearkes tige grut. Tusken 1970 en 1990 bleau it tal stabyl, mar yn de jierren 1990-2000 naam it tal putters bot ôf, benammen yn Turkije. Yn it grutste diel fan Europa naam it tal putters lykwols ta of bleau it tal stabyl. Yn súdlike lannen lykas yn Frankryk, Itaalje, Spanje en op Malta en Syprus wurdt der op putters jage. Ek wurde dêr fûgels fongen troch lym op tûken te smarren. Yn guon lannen is it noch gewoan om de putter yn in kouwe te hâlden.
Yn ús kontreien is it tal putters bot tanommen. It tal pearkes yn Nederlân wurdt op 35.000-43.000 (2013-2015) rûsd, wylst de populaasje winterdeis oant 200.000 oprinne kin.
De putter is in symboal foar trochsettingsfermogen en fruchtberens. Fanwegen syn foarkar foar stikels en de reade kleur fan syn kopke waard it fûgeltsje yn de kristlike ikonografy ek in symboal foar it lijen fan Kristus. De putter stiet op in soad ôfbylden mei Marije, dêr't er de foarsizzing is fan de krusiging fan Jezus.
Taddeo Gaddi (1290–1366) skildere syn "Madonna en Bern" mei in putterke yn de hân fan Jezus. Yn Federico Barocci's skilderij fan de Hillige Famylje hâld de lytse Jehannes in putterke yn 'e hân, sadat in ynteressearre kat de fûgel net benei komme kin. In skilderij fan Rafael (1483-1520) wurdt sels "De Madonna mei it Putterke" neamd. De putter wurdt as symboal foar it lijen fan Jezus as in suver fûgeltsje beskôge en ek wol mei in mich ôfbylde, dy't foar ferdjer en smoargens stiet.
It skilderij "De Distelfink" fan Carel Fabritius joech de namme en it ûnderwerp oan de roman "De Distelfink" (The Goldfinch) fan de Amearikaanske skriuwster Donna Tartt.
Yn "De fjouwer jiertiden" fan Antonio Vivaldi wurd it sjongen fan de putter yn it twadde konsert (Op. 8 No. 2, RV315) yn de akten 72 oant 77 troch de solofioele neidien.
De putter (Carduelis carduelis) is in moskeftige fûgel út de famylje fan de finkfûgels (Fringillidae) en it skaai fan de putters (Carduelis). It is in algemien foarkommende soarte, dy't lânseigen is yn Europa (útsein dielen fan Skandinaavje) en fierders ek yn de Magreb fan Noard-Afrika, oan de iggen fan de Nyl yn Egypte, yn Lyts-Aazje, de Fruchtbere Healmoanne fan it Midden-Easten, Transkaukaazje en dielen fan Sintraal-Aazje. Putters binne lykwols ek op oare plakken yn de wrâld troch de minske yntrodusearre, te witten: dielen fan de Feriene Steaten, Kanada, Meksiko, Perû, Sily, Argentynje, Oerûguay, Brazylje, de Falklâneilannen, Súd-Afrika, Austraalje en Nij-Seelân. Oars as by in protte oare soarten moskeftigen is der by putters net folle seksuële dimorfy. Yn de Renêssânse waard de putter gauris, by wize fan foarútwizing, op skilderijen ôfbylde mei Madonna en Bern, om't er fanwegen de reade kleur fan syn kopke assosjearre waard mei it lijen fan Kristus.
Sztiglëca (Carduelis carduelis) – to je môłi ptôch. Ten snôżi łëzgôcz żëwi sã m. jin. semionama zelësków.
Alojzy Bùdzysz w wëdóny w 1982 r. ksążce "Zemja kaszëbskô" - òpisywô snôżotë swòji tatczëznë - pisôł m. jin. jak sztiglëca zeżérô òstë.
Sztiglëca (Carduelis carduelis) – to je môłi ptôch. Ten snôżi łëzgôcz żëwi sã m. jin. semionama zelësków.
RozmajitoscëAlojzy Bùdzysz w wëdóny w 1982 r. ksążce "Zemja kaszëbskô" - òpisywô snôżotë swòji tatczëznë - pisôł m. jin. jak sztiglëca zeżérô òstë.
Li tcherdonî u tcherdin do payis u cardinå [1], c' est on moxhon xhufleu, avou des djaenes et noerès aiyes, et do rodje sol tiesse, del famile des frindjilidîs.
I s' tént voltî so les tcherdons.
No e sincieus latén : Carduelis carduelis
Gn a des ôtes tcherdins.
Alez s' vey e splitchant motî po des linwincieusès racsegnes so les mots "tcherdin" et "tcherdonî".
Li tcherdonî u tcherdin do payis u cardinå , c' est on moxhon xhufleu, avou des djaenes et noerès aiyes, et do rodje sol tiesse, del famile des frindjilidîs.
I s' tént voltî so les tcherdons.
No e sincieus latén : Carduelis carduelis
Gn a des ôtes tcherdins.
Alez s' vey e splitchant motî po des linwincieusès racsegnes so les mots "tcherdin" et "tcherdonî".
'Timsennent (tuttwasemma: Timerqemt), (Assaɣ usnan: Carduelis carduelis) d aylal meẓẓiyen deg tfesna n igṭaṭ d twacult n tbenferriwin, Yettidir seg Uruppa n umalu ar Sibirya u seg Tafriqt n ugafa ar Asya talemmast yerna yettusekcem ar waṭas n yidgan deg tegnit am Ustralya d tmura n Temrikt n Wenẓul, Tettusismel deg Tiddukla tagreɣlant i taggaẓt n tgama d akken-it d talmest ur tettwaggez
Deg wučči-ynes tegguni ɣef yifsan n yimɣan imegziyen am yifsan n ubsis d isennanen d kra n igumma
Addud n Timsennent d win igan gar n 12 ar 13 cm, Afriwen-is mara ldin ttilin gar n 21 ar 25 cm, azuk-is gar n 14 ar 19 g, Timsennent d aylan iẓlin (icebḥen) s waṭas, udem-is d azeggaɣ s uqerru d aberkan. S sin n wafriwen d iberkanen yal yiwen dges azawag d awraɣ
Timsennent tettidir deg yiger, anda llan yimɣan yerxan am ucikaw d ubsis, Tra (Tḥemmel) daɣen ifergen n urtiyen d yiran n iberdan d tregwa n waman.
agdef-is yetteg ɣef tseṭwa yerxan, tama n yimɣan yessefruruyen absis.
Timsennenin ttidiren-t eg tegrawin, ttafgent akken, ttrusunt akken. Anda yella ubsis dlant fell-as. D tifregtin daɣen i ttinigent, seg temnaṭ ɣer tayeṭṭ. Ttɣimint akked alama d tafsut. Imir ad bṭunt d tiyuga. Yal awtem d tewtemt ad ddukklen deg sin akken ad sefrurxen. D tawtemt i ibennun agdef. Ma awtem izegg-as-d kan i lmendad, yettarra amihi fell-as. Melmi i frurxent tmellalin i sin yid-sen seččayen ifrax-nsen.
Seg tazwara n unebdu tawtemt tbennu igedfen ɣef useklu. Tetteg-itt d tameẓẓyant. Teggar-itt s wadal n waman d yimɣan, usu-ynes d afraw neɣ d taduṭṭ n wulli.
Tessrusay gar n 4 ar 5 n timellalin tzeddel fellasen-t gar n 12 ar 14 n wussan. Ad teqqim akken alama tfukk tallit nni. Kra tekka dinna. Deg tallit nni d awtem id yettawin učči .
Llant temreqmin timezgiyin, llant tminigin. Ttidirent gar Tefriqt n Ugafa akked Turuft.
Aggaz d usmun
Timreqmin, teddunt ad negrent. Zik-nni ggtent deg laxla; ass-a, jlant gar wallen. Tteggiden-tent medden; ggaren-tent deg laqfus i ccbaḥa. Deg ssuq n yefrax, d timreqemt akk i yeɣlayen gar yifrax. Rnu daɣen, anekcum n wakal iburen i yettuɣalen d timizart n tfellaḥt neɣ d adda i usali n tudrin d yiɣerman swaɣayen tudert n tmerqemt.
Ass-a, ccetla tettwaḥrez, tanduyt tettwagdel. Maca, iseggaden ttkemmilen ahdum-nsen, ɣas barra i usaḍuf i ggaren aḍar. Ar melmi ?
Adlis n tmaziɣt n useggas wis 3 n ulmud alemmas n tmurt n Lezzayer (sb 66-67)
'Timsennent (tuttwasemma: Timerqemt), (Assaɣ usnan: Carduelis carduelis) d aylal meẓẓiyen deg tfesna n igṭaṭ d twacult n tbenferriwin, Yettidir seg Uruppa n umalu ar Sibirya u seg Tafriqt n ugafa ar Asya talemmast yerna yettusekcem ar waṭas n yidgan deg tegnit am Ustralya d tmura n Temrikt n Wenẓul, Tettusismel deg Tiddukla tagreɣlant i taggaẓt n tgama d akken-it d talmest ur tettwaggez
Zengilok, serxwînk, zengulîtik, kilîl milîl, çûka mastî, silivî an jî şivanok ku gelek navên wê hene (Carduelis carduelis), cureyekî serstrîkan (Fringillidae) e.
Zengilok 12 cm dirêj e. Enî û erzing sor in. Tokek spî di ser berçêlikêre ye li semta guhikan heta perê kulovanka serî diçe. Piniyeke qehwayiya vekirî li singî û teniştan e. Kulovanka serî heta piştpatikê reş e. Du gîxên reş jê şor dibine herdû rexên stûyî. Pişt qehwayiyekî xwelîkî yê vekirî ye. Çeng reş in û qaneke zêrîn û hindek gîxên spî li şaperan e. Kurî reş e rexên perên wê spî ne. Spîlka çavan qehwayiyekî tarî ye. Nikul sorşekirekî pêtînê teniş qehwayî ye. Pê sorşekirekî vekirî ne. Mê û nêr rengek in; yê nêr ji rengî ve piçekê zîqtir e.
Têjik ji serî ve xwelîkiyekî gewr e, gîx û ravên qehwayî li banê serî û patikê û piştpatikê ne, demê wî soratî lê nîne.
Li Kurdistanê (li nîv çiyayan) xwecih e û zivistanan ji serè çiriya duyê heta dûmahiya nîsanê li deştan ref ref li mêrg û reviyên bi dexel û têr strîzerik (cureyekî strî ye) xweş dihê dîtin.
Bişkojikên gil û giyayî û tovê striyan dixwe.
Hêlînên xwe li ser darên bilind çêdike û têjikan jî li navçiyayan tên der.
Li Tirkiye û Kîprosê û rojhilata nêzîk û bakurê Îraqê heta çiyayên Zagrosê têjikan tîne der. Zivistanan ber bi nişîv heta Sînayê li Misrê û heta bakurê Erebistana Siyûdî diçe.
Zengilok, serxwînk, zengulîtik, kilîl milîl, çûka mastî, silivî an jî şivanok ku gelek navên wê hene (Carduelis carduelis), cureyekî serstrîkan (Fringillidae) e.
Η καρδερίνα είναι στρουθιόμορφο πτηνό, του γένους Carduelis[1] και ανήκει στην οικογένεια των σπιζιδών. Είναι ωδικό πτηνό και ζει κατά σμήνη σε δάση και σε λιβάδια, όπως επίσης σε κήπους και σε αγρούς. Απαντάται σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Ασία. Είναι αποδημητικό πουλί και το φθινόπωρο μεταναστεύει σε τόπους με πιο γλυκό κλίμα. Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με σπόρους αγκαθιών και με σκουλήκια. Αξιοσημείωτη είναι η αλληλεγγύη και η αγάπη που τρέφουν τα πουλιά αυτά μεταξύ τους.
Το μήκος του πτηνού φθάνει τα 19 εκατοστά και υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε χρωματικούς συνδυασμούς. Κυρίαρχα χρώματα είναι το κίτρινο, το κόκκινο και το μαύρο. Το κεφάλι της έχει χρώμα κόκκινο και σε αυτό το χαρακτηριστικό οφείλεται η ονομασία "τουρκοπούλα" που της έδωσε ο λαός, επειδή το κόκκινο χρώμα στο κεφάλι της μοιάζει σαν το πτηνό να φορά φέσι.
Οι αρσενικές καρδερίνες έχουν πιο έντονα χρώματα πιο σκούρα τα μαύρα σημεία τους. Θα πρέπει ένας νέος εκτροφέας να προσέξει την φτερούγα του αρσενικού πτηνού να είναι όλη μαύρη ,η κόκκινη μάσκα στο κεφάλι να φτάνει μέχρι πίσω από τα μάτια της, τα μουστάκια ή τρίχες δηλαδή γύρω από το ράμφος της να είναι μαύρα και αυτά. Στο κεφάλι της το μαύρο τμήμα είναι ομοιόμορφο δίχως άσπρες τρίχες.
Στα μικρά πτηνά τα οποία δεν έχουν ντυθεί ακόμα μπορούμε και εκεί να τα ξεχωρίζουμε από την μαύρη φτερούγα και από το μαύρο μουστάκι. Όμως πολλές φορές μπορεί να γελαστούμε στα νεαρά πτηνά διότι υπάρχουν μερικές καρδερίνες που δεν μπορούμε να της ξεχωρίσουμε απόλυτα.
Οι θηλυκές καρδερίνες έχουν πιο ξεθωριασμένα χρώματα η κόκκινη μάσκα δεν καλύπτει το μάτι αλλά μέχρι την μέση του περίπου . Η φτερούγα της είναι καφέ, στο κεφάλι της στο μαύρο τμήμα έχει άσπρα φτερά, στο μουστάκι της έχει καφέ τρίχες και γενικότερα είναι μικρότερη σε μέγεθος από την αρσενική.
Οι μικρές θηλυκές καρδερίνες έχουν και αυτές καφέ φτερούγες και καφέ φτερά γύρω από το ράμφος τους.][1]
Η καρδερίνα ζευγαρώνει την άνοιξη και κτίζει φωλιά σε κορυφές των δέντρων, Στο χώρο αυτό γεννά 4-5 αυγά χρώματος γαλαζοπράσινου με καστανά στίγματα και τα επωάζει επί 14 ημέρες περίπου, ενώ το αρσενικό επιμελείται τη διασκέδασή της με το κελάηδημά του. Γενικά, είναι πολύ στοργικό πουλί απέναντι στα μικρά του.
Οι καρδερίνες λόγω της ευρείας ποικιλίας χρωμάτων και ιδίως φωνών τράβηξαν την προσοχή εκατοντάδων εκτροφέων εκ των οποίων άλλοι ασχολήθηκαν με χρωματικές μεταλλάξεις ενώ ορισμένοι με βελτιώσεις των φωνών. Έτσι οι πιο γνώστες ράτσες καρδερινών οι οποίες υπαρχουν στην φύση είναι:
Ωστόσο υπάρχουν και αξιόλογες μεταλλάξεις καρδερινων οι οποίες δημιουργήθηκαν με την ελεγχόμενη και επιλεκτική διασταύρωση καρδερινων οι πιο διαδεδομένες είναι οι:
Υπάρχουν διάφορα ονόματα για την καρδερίνα. Η επιστημονική της ονομασία είναι σπίζα η ακανθοφάγος ή ακανθυλίδα η γνήσια.
Η καρδερίνα είναι στρουθιόμορφο πτηνό, του γένους Carduelis και ανήκει στην οικογένεια των σπιζιδών. Είναι ωδικό πτηνό και ζει κατά σμήνη σε δάση και σε λιβάδια, όπως επίσης σε κήπους και σε αγρούς. Απαντάται σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Ασία. Είναι αποδημητικό πουλί και το φθινόπωρο μεταναστεύει σε τόπους με πιο γλυκό κλίμα. Τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με σπόρους αγκαθιών και με σκουλήκια. Αξιοσημείωτη είναι η αλληλεγγύη και η αγάπη που τρέφουν τα πουλιά αυτά μεταξύ τους.
Алгар шувуу эсвэл Бор бужиранга (Carduelis carduelis) нь жижиг бор шувуу хэлбэртэн шувуу юм.
Энэхүү шувуу нь Европ, Хойд Африк, баруун болон төв Азид ой модот нам дор газар амьдарна. lowlands. Хүйтэн бүсэд амьдардаг нь дулаан газар зорин нүүдэллэдэг.
Алгар шувуу 12-13 см урт, далавчаа дэлгэхэд 21-25 см, биеийн жин нь 14-19 гр байна. Эрэгчин, эмэгчин нь гадаад төрхөөр онц ялгаагүй, улаан нүүр, хар цагаан толгой, нуруун хэсэг нь бордуу, гэдэс хэвлий нь цайвар, хар шар өнгийн далавчтай. Цагаан өнгийн урт, шовх үзүүртэй хошуу, салаалсан сүүлтэй байна. Залуу алгар шувууны хошууны үзүүр саарал, хар байдаг.
Зүйлүүд нь 2 гол бүлэгт хуваагддаг.
Тэд жижиг үр, шавьжаар хооллоно. Өндөр навчит модонд үүрлэн 4-6 өндөг гаргаж 11-14 хоног дараад ангаахай болдог байна. Өвлийн улиралд 40 ба түүнээс дээш тоогоор цуглан сүрэглэнэ.
Алгар шувуу нь чихэнд чимэгтэй жиргэдэг ба Европ болон Хойд Америкт цэцэрлэгт үүр барин хооллож татдаг байна.
Алгар шувуу эсвэл Бор бужиранга (Carduelis carduelis) нь жижиг бор шувуу хэлбэртэн шувуу юм.
БзущӀэращӀэ, жэнэтбзу (лат-бз. Carduelis carduelis) — бзупэгъум лъэпкъщ.
Унэбзум нэхърэ нэхъ цӀыкӀущ, ауэ зэкӀущ. Хуабжьу дахэщ, теплъэ зэмыфэгъуиблым нэс иӀэщ. И натӀэмрэ жьэгъумрэ плъыжьщ, дамэ фӀыцӀэхэм гъуэжь кусэ лыдхэр ирокӀуэ. ТхыцӀэр гъуабжэщ, щхьэщыгур, щӀыбыр, щхьэбгъукӀэхэр фӀыцӀэщ.
Къэрал куэдым щопсэу. Абгъуэ нэхъ здищӀыр удз кӀыр Ӏув зи гъунэгъу жыг хадэхэр, мэзхэрщ. Къизышыр анэщ, ауэ шырхэр тӀуми зэдапӀ. Яшхыр жылэщ, шырхэм я Ӏусыр гъудэбадзэщ. Мэкъумэшым сэбэп ин хуохъу.
БзущӀэращӀэ, жэнэтбзу (лат-бз. Carduelis carduelis) — бзупэгъум лъэпкъщ.
Билбилче или трнарче, каденче (Carduelis carduelis) — мала врапчевидна птица од семејството на ѕвингалките. Го има и во Македонија.
Овој вид се дели во две големи групи кои содржат по неколку раси.
Карл Лине ја класифицирал птицата како Fringilla carduelis.
Филогенијата сме ја добиле од Антонио Арнаиз-Вилена.[2][3][4][5][6][7][8]
Просечното билбилче е долго 12-13 см, со распон на крилјата од 21-25 см и тежина од 14 до 19 грама. Половите се во голема мерка слични, со црвено лице, црна и бела глава, топла кафеава боја на горните делови, бели одоздола, со окер делови на слабините и градите, и црни и жолти крилја. Мажјаците имаат малку потемна црвена маска на лицето која се протега веднаш зад окото, а кај женките таа не допира до окото. Клунот е со боја на слонова коска, долг и заострен, а опашката е чаталеста. Возрасните во сезона на размножување имаат бел клун, а сивкава или црна точка на врвот во останатиот дел од годината. Младенчињата имаат обична глава и сивкав грб, но се непогрешливи поради жолтите шари на крилјата. Птиците во централна Азија (caniceps групата) имаат обиченна светла глава зад црвеното лице, без црно и бело на главата како европските и западноазиските птици.[9][10]
Природната распространетост на птицата е Европа, Северна Африка, и западна и средна Азија. Се среќава во отворена, делумно пошумена земја и е постојан жител во поблагите делови, западно од својот опсег, но се доселува таму од постудените региони. Може да се случи да направи локални движења за да избегне лоши временски услови. Од Европа, билбилчето е населено во многу области на светот.[11] Во 19 век е воведен во многу области на југоисточна Австралија и веднаш се одомаќинил и проширил.[12]
Оваа птица најмногу сака да јаде мали семиња од разни трње, но се храни и со инсекти кога ги одгледува младенчињата. Јаде од понудената храна од луѓето преку зима.
Гнезди во надворешните гранки на високите лиснати дрвја, или дури и во бамбус, каде снесува 5-6 јајца, што ќе се изведат по 11-14 дена.
Во зима, се собираат во групи формирајќи јато кое брои над 40 птици.
Песната на билбилчето е пријатно нежно чрчорење. Повикот е мелодично тикеЛИТ и песната е пријатен ѕвонлив сплет на треперења и чрчорења, но секогаш вклучувајќи ја и трисилабичната фраза или тиЛИТ-тиЛИТ-тиЛИТ.
Во минатото овие птици ги чувале во кафез заради нивното пеење. Бегањето од заробеништво, како и намерното пуштање доведе до колонизација на југоисточниот дел на Австралија и Нов Зеланд.
Овие птици се привлечени во дворовите на куќите во Европа и Северна Америка од хранилките за птици во кои ставаат висококвалетни, хранливи семиња.
Билбилчињата се чуваат во кафез заради нивниот убав изглед и пријатно пеење. Понекогаш луѓето мажјакот го вкрстуваат со женка од семејството на канаринците за да направат птица со најубави пејачки способности.
Бидејќи ги јаде семињата од трњето, во христијанската симболика тој е поврзан со круната од трње на Исус Христос. Билбилчето се појавува на слики со Богородица и младиот Исус, претставувајќи го како презнаењето што го имале тие за распнувањето. Таква е сликата на Рафаел Madonna del cardellino или Богородица Билбилска, насликана 1505-1506 г. во која Јован Крстител му го подава билбилчето на Исус како предупредување за неговата иднина.
Во сликата на Федерико Барочи Светото семејство, билбилчето го држи Јован Крстител надвор од дофатот на заинтересираната мачка.
Во сликата, пак, на Чима да Конелијано Мадона и дете, билбилчето мавта во раката на детето Христос. Билбилчето, исто така, симболизира издржливост, плодност и упорност. Затоа што тоа симболизира страст, се смета за "спасител" и може да се наслика со мува (која означува грев и болест).[13] Билбилчето се поврзува и со свети Јероним (преведувачот на Библијата од 4 век), и се појавува во некои негови претстави.[13]
Антонио Вивалди компонирал концерт во д-дур за флејта "Il Gardellino" (Р.В. 428, Оп 10 бр 3), каде што појот на билбилчето се имитира од страна на флејтата.
Билбилче или трнарче, каденче (Carduelis carduelis) — мала врапчевидна птица од семејството на ѕвингалките. Го има и во Македонија.
Кадимки кендирчил (лат. Acanthis cannabis, syn. Carduelis carduelis) мукурлар тукумундагы чымчыктардын бир түрү.
Кадимки кендирчил (лат. Acanthis cannabis, syn. Carduelis carduelis) мукурлар тукумундагы чымчыктардын бир түрү.
Щіглик (Carduelis carduelis) є малый співак з родины вюрковых з россяглым ареалом росшырїня.
Щіглик мать щігле тїло, довгы крыла, міцный шпіцятый ружовкастый дзёбак і буры ногы. Є дуже пестро зафарбленый, зверьха слабо бежово, крыла мать счасти чорны з білыма фляками і яснов жовтов смугов, насподї є білый, голова мать характерістічно червену машкару, решта головы є чорнобіла. Обі поглавя суть фарбов такы самы і є часто тяжке їх розознати. Молоды птахы червену машкару не мають.
Богато ся находить в цїлій Европі окрем векшой части Шкандінавского півострова, в Азії выходно аж по Байкальске озеро і южно по Гімалаї і в северній і северовыходній Африцї. Екземплары, котры утекли з умелых ховів вытворили сталу популацію і в Австралії і на Новім Зеландї.
Часточно є перелїтный, на зиму векшынов міґрує до южной і западной Европы.
Щіглик (Carduelis carduelis) є малый співак з родины вюрковых з россяглым ареалом росшырїня.
Ҡупшы турғай (Щегол )- Европала, Азияның көньяғында һәм Төньяҡ Африкала йәшәй торған, аҡ, ҡара, көрән-ҡыҙыл, аҡһыл-көрән һәм һары төҫтәр ҡатыш ала булған һайраусы турғай
Ҡупшыҡай, ала турғай, көйәҙ турғай. Турғай ҙурлыҡ. Дегәнәк араларында күмәкләшеп йөрөйҙәр, һайраған саҡта ян-яғына борғолана. Түбәһе, ҡанаттары, ҡойроғо ҡара, аҡ таптары бар. Арҡаһы, түшенең ике яғы, ҡанаттарының уртаһы асыҡ һарғылт көрән. Суҡышы тирәләп сағыу ҡыҙыл тап бар. Сикәләре, түше, ҡорһағы аҡ. Башҡа ҡоштар менән бутап булмай.
Тауышы яңғырауыҡлы: «пит-лили-пит». Сырылдап һайрай.
Һирәк ағаслы урмандарҙа, ауыл һәм ҡалаларҙағы ағастарҙа йәшәй. Үлән орлоҡтары, бөжәктәр менән туйына. Йылы яҡҡа китмәй, бер урындан икенсе урынға күсеп йәшәй. Киң генә таралған. Ояһын ағастарҙа ҡора. Ҡыҙыл көрән таплы 4—5 бөртөк зәңгәр йомортҡаһы була.
Ҡупшы турғай (Щегол )- Европала, Азияның көньяғында һәм Төньяҡ Африкала йәшәй торған, аҡ, ҡара, көрән-ҡыҙыл, аҡһыл-көрән һәм һары төҫтәр ҡатыш ала булған һайраусы турғай
रक्तमुहार पीतचरी नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा युरोपियन गोल्डफिन्च (European Goldfinch) भनिन्छ ।
रक्तमुहार पीतचरी नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा युरोपियन गोल्डफिन्च (European Goldfinch) भनिन्छ ।
Su Cardoglinu o Cadranera (Carduelis carduelis, Linnaeus 1758), de sa Familia Fringuellidi. Puzone mannu cantu unu furferarzu. De colore grigiu cun unu pagu de grogu in sas alas, e de ruju in bula. Mandigat semenes, ispetzialmente de ardu areste.
Pintassilbo ye l nome dado a abes de l género Carduelis.
La persença de l pintassilbo stá lhigada a la acupaçon houmana, quier associada la zonas agrícolas, quier an parques i jardines ourbanos. Tamien aparece an zonas florestadas cun clareiras, montados i bosques, eibitando subretodo las manchas florestales densas.
Ашьхарҵы́с[1] (алаҭ. Carduelis carduelis)
The European goldfinch or simply the goldfinch (Carduelis carduelis) is a small passerine bird in the finch family that is native to Europe, North Africa and western and central Asia. It has been introduced to other areas, including Australia, New Zealand and Uruguay.
The breeding male has a red face with black markings around the eyes, and a black-and-white head. The back and flanks are buff or chestnut brown. The black wings have a broad yellow bar. The tail is black and the rump is white. Males and females are very similar, but females have a slightly smaller red area on the face.
The goldfinch is often depicted in Italian Renaissance paintings of the Madonna and Child.
The European goldfinch was one of the birds described and illustrated by Swiss naturalist Conrad Gessner in his Historiae animalium of 1555.[2] The first formal description was by Carl Linnaeus in the 10th edition of his Systema Naturae published in 1758. He introduced the binomial name, Fringilla carduelis.[3][4] Carduelis is the Latin word for 'goldfinch'.[5] The European goldfinch is now placed in the genus Carduelis that was introduced by the French zoologist Mathurin Jacques Brisson in 1760 by tautonomy based on Linnaeus's specific epithet.[6][7] Modern molecular genetic studies have shown that the European goldfinch is closely related to the citril finch (Carduelis citrinella) and the Corsican finch (Carduelis corsicana).[8]
The English word 'goldfinch' was used in the second half of the 14th century by Geoffrey Chaucer in his unfinished The Cook's Tale: "Gaillard he was as goldfynch in the shawe (Gaily dressed he was as is a goldfinch in the woods)".[9]
The subspecies of the European goldfinch are divided into two major groups. These intergrade at their boundary, so the groups are not recognized as distinct species despite their readily distinguishable plumage. Subspecies in the carduelis (black-crowned) group occupy the western part of the range and have black crowns; subspecies in the caniceps (grey-headed) group occupy the eastern part of the range and have grey heads.[10][11]
C. c. caniceps
Himachal Pradesh, India
.jpg)
C. c. carduelis
Sweden
_Cyprus.jpg)
C. c. niediecki
Cyprus
.jpg)
C. c. parva
Algeria
The European goldfinch originated in the late Miocene-Pliocene and belongs to the clade of cardueline finches. The citril finch and the Corsican finch are its sister taxa. Their closest relatives are the greenfinches, crossbills and redpolls.[12] The monophyly of the subfamily Carduelinae is suggested in previous studies.[13]
The average European goldfinch is 12–13 cm (4.7–5.1 in) long with a wingspan of 21–25 cm (8.3–9.8 in) and a weight of 14 to 19 g (0.49 to 0.67 oz). The sexes are broadly similar, with a red face, black and white head, warm brown upper parts, white underparts with buff flanks and breast patches, and black and yellow wings.
On closer inspection, male European goldfinches can often be distinguished by a larger, darker red mask that extends just behind the eye. The shoulder feathers are black, whereas they are brown on the female. In females, the red face does not extend past the eye. The ivory-coloured bill is long and pointed, and the tail is forked. Goldfinches in breeding condition have a white bill, with a greyish or blackish mark at the tip for the rest of the year. Juveniles have a plain head and a greyer back but are unmistakable due to the yellow wing stripe. Birds in central Asia (the caniceps group) have a plain grey head behind the red face, lacking the black and white head pattern of European and western Asian birds.[14][15] Adults moult after the breeding season, with some individuals beginning in July and others not completing their moult until November. After moult birds appear less colourful, until the tips of the newly grown feathers wear away.[16]
The song is a pleasant silvery twittering. The call is a melodic tickeLIT, and the song is a pleasant tinkling medley of trills and twitters, but always including the tri-syllabic call phrase or a teLLIT-teLLIT-teLLIT.
The European goldfinch is native to Europe, North Africa, and western and central Asia. It is found in open, partially wooded lowlands and is a resident in the milder west of its range, but migrates from colder regions. It will also make local movements, even in the west, to escape bad weather. It has been introduced to many areas of the world.[17] It was introduced to Bermuda,[18] Canada, the United States, Mexico, Peru, Argentina, Chile, the Falkland Islands, Uruguay, Brazil, South Africa, Australia, and New Zealand[19] in the 19th century, and their populations quickly increased and their range expanded greatly. In Australia, they now occur from Brisbane to the Eyre Peninsula, and are also spread throughout New Zealand.[20] In the United States, they have become established in the western Great Lakes region.[21]
The nest is built entirely by the female and is generally completed within a week. The male accompanies the female, but does not contribute.[22] The nest is neat and compact and is generally located several metres above the ground, hidden by leaves in the twigs at the end of a swaying branch.[23] It is constructed of mosses and lichens and lined with plant down such as that from thistles. It is attached to the twigs of the tree with spider silk. A deep cup prevents the loss of eggs in windy weather.[24] Beginning within a couple of days after the completion of the nest, the eggs are laid in early morning at daily intervals.[22] The clutch is typically 4-6 eggs, which are whitish with reddish-brown speckles.[23] They have a smooth surface and are slightly glossy.[22] The average size is 17.3 mm × 13.0 mm (0.68 in × 0.51 in) with a calculated weight of 1.53 g (0.054 oz).[22] The eggs are incubated for 11–13 days by the female, who is fed by the male. The chicks are fed by both parents. Initially they receive a mixture of seeds and insects, but as they grow the proportion of insect material decreases.[25] For the first 7–9 days the young are brooded by the female. The nestlings fledge 13–18 days after hatching. The young birds are fed by both parents for a further 7–9 days. The parents typically raise two broods each year and occasionally three.[22]
The European goldfinch's preferred food is small seeds such as those from thistles (the Latin name is from Carduus, a genus of thistles), cornflowers, and teasels, but insects are also taken when feeding young. It also regularly visits bird feeders in winter. In the winter, European goldfinches group together to form flocks of up to 40, occasionally more. European goldfinches are attracted to back gardens in Europe and North America by birdfeeders containing niger (commercially described as nyjer) seed. This seed of an annual from Africa is small, and high in oils. Special polycarbonate feeders with small oval slits at which the European goldfinches feed are sometimes used.
European goldfinches are commonly kept and bred in captivity around the world because of their distinctive appearance and pleasant song. If European goldfinches are kept with domestic canaries, they tend to lose their native song and call in favour of their cagemates' songs. This is considered undesirable, as it detracts from the allure of keeping European goldfinches. In Great Britain during the 19th century, many thousands of European goldfinches were trapped each year to be sold as cage birds. One of the earliest campaigns of the Royal Society for the Protection of Birds was directed against this trade.[26] Wildlife conservation attempts to limit bird trapping and the destruction of the open space habitats of European goldfinches.[27]
Steglitz, a borough of the German city of Berlin is named after the European goldfinch.[28] The surname Goldspink is based on the Scots word for the European goldfinch.[29]
Because of the thistle seeds it eats, in Christian symbolism the European goldfinch is associated with Christ's Passion and his crown of thorns. The European goldfinch, appearing in pictures of the Madonna and Christ child, represents the foreknowledge Jesus and Mary had of the Crucifixion. Examples include the Madonna del cardellino or Madonna of the Goldfinch, painted by the Italian Renaissance artist Raphael in about 1505–6, in which John the Baptist offers a European goldfinch to Christ in a warning of his future. In Barocci's Holy Family, a European goldfinch is held in the hand of John the Baptist, who holds it high out of reach of an interested cat. In Cima da Conegliano's Madonna and Child, a European goldfinch flutters in the hand of the Christ child. It is also an emblem of endurance, fruitfulness, and persistence. Because it symbolizes the Passion, the European goldfinch is considered a "saviour" bird and may be pictured with the common housefly (which represents sin and disease).[30] The European goldfinch is also associated with Saint Jerome and appears in some depictions of him.[30]
Antonio Vivaldi composed a Concerto in D major for Flute "Il Gardellino" (RV 428, Op. 10 No. 3), where the singing of the European goldfinch is imitated by a flute. An anonymous Italian Neapolitan poem titled Il Cardellino[31] was put to music by Saverio Mercadante and sung by Jose Carreras.
European goldfinches, with their "wanton freak" and "yellow flutterings", are among the many natural "luxuries" that delight the speaker of John Keats' poem 'I stood tip-toe upon a little hill...' (1816).[32]
In the poem The Great Hunger by Patrick Kavanagh, the European goldfinch is one of the rare glimpses of beauty in the life of an elderly Irish farmer:
The goldfinches on the railway paling were worth looking at
A man might imagine then
Himself in Brazil and these birds the birds of paradise
Donna Tartt's novel The Goldfinch[33] won the 2014 Pulitzer Prize for Fiction.[34] A turning point in the plot occurs when the narrator, Theo, sees his mother's favourite painting, Carel Fabritius's The Goldfinch, in the Metropolitan Museum of Art.
The European goldfinch or simply the goldfinch (Carduelis carduelis) is a small passerine bird in the finch family that is native to Europe, North Africa and western and central Asia. It has been introduced to other areas, including Australia, New Zealand and Uruguay.
The breeding male has a red face with black markings around the eyes, and a black-and-white head. The back and flanks are buff or chestnut brown. The black wings have a broad yellow bar. The tail is black and the rump is white. Males and females are very similar, but females have a slightly smaller red area on the face.
The goldfinch is often depicted in Italian Renaissance paintings of the Madonna and Child.
La Kardelo (Carduelis carduelis) estas malgranda paseroforma birdo el la familio de la fringedoj.
Linnaeus klasis la birdon kiel Fringilla carduelis.
Ĝi estas palearktisa kaj orientalisa specio kaj vivas tra Eŭropo, Nordafriko (ankaŭ Kabo-Verdo kaj Reunio), la tuta Mediteranea Baseno, Mezoriento (sed ne en Jemeno), Centra Azio kaj Okcidenta Azio kaj eĉ preskaŭ en tuta Azio escepte de Sudorienta Azio kaj Koreio. Ĉiam en malfermaj, parte arbarigitaj malaltaĵoj. Ĝi preferas la pli mildajn okcidentajn partojn de ĝia arealo, sed laŭbezone migradas ekde pli malvarmaj regionoj por fuĝi el la plej akraj temperaturoj. La kardelo estas enkondukita en multajn areojn tra la mondo.[1]
La specio estis enmetita en Brazilo, Urugvajo, Nov-Zelando, Aŭstralio kaj en Acoroj. Kiel raraĵo ĝi estis vidata en Argentino, Japanio kaj Omano.
Ili loĝas en arbarbordoj, heĝoj, terkultivejoj, parkoj, ĝardenoj, ortoj, fruktarbaroj kaj ĝenerale en ĉiu ajn herbeja zono, ĉefe se abundas kardoj (preferata nutraĵo de tiu specio); gravas malabundo de arboj. Ili facile reproduktiĝas eĉ en vilaĝoj kaj urboj.
Ili preferas varmajn mediojn, kaj tiele maloftas en altaĵoj. Ĉiukaze estis vidata en la svisaj Alpoj je 2.400 m; en la Pireneoj de Katalunio je 2.000 m, kaj en Sierra Nevada je 1.850 m.
Prefero al la plantoj de abandonitaj terenoj, ĉefe kardoj kaj centaŭreoj, kialigas la abundon de kardeloj en kampoj kaj olivarbaroj, habitatoj kiuj havigas arbojn por nesto, kaj senarbajn terenojn kie serĉi semojn.
Dum migrado estas ege facile videbla.
Vintre estas ankaŭ ĉe nefruktodonaj kampoj kaj aliaj malfermaj medioj eĉ senarbaj.
La averaĝa kardelo estas 12–13 cm longa kun enverguro de 21–25 cm kaj pezo de 14 al 19 g. Ambaŭ seksoj estas ege similaj, kun tre ruĝa vizaĝo (frunto, okulareo -kun nigreca bridomasko el bekobazo al okulo- kaj mentonareo), blanka vango (el krono tra orelareo al gorĝareo) kaj ties nigra bordo (krono kaj bordo de orelareo), tre bruna dorso, blankaj subaj partoj kun tre forta bruna nuanco en brusto kaj flankoj. La flugiloj estas nigraj kun po unu tre markata kaj larĝa flava flugilstrio klare videbla dumfluge kaj ripoze. La pugo estas blanka kaj la forkoforma vosto nigra. Nigraj flugilplumoj kaj vostoplumoj montras blankajn bordojn ĝis eluzado. Per pli detaliga observado masklo povas ofte esti distingita pro pli granda, pli malhela ruĝa masko kiu etendas ĝuste trans la okulo; dum ĉe ino la ruĝa vizaĝo ne atingas la okulon; tiele estas nur iomete da seksa duformismo. La eburkolora beko estas longa, svelta, konusforma kaj pintakra.
Reproduktanta kardelo havas blankan bekon, kun grizeca aŭ nigreca marko je la pinto dum la resto de la jaro. Junulo havas senbildan kapon kaj pli grizan dorson sed estas nekonfuzebla pro la flava flugilstrio. Birdoj de centra Azio (grupo caniceps (hundokapa)) havas tutgrizan kapon post la ruĝa vizaĝo, ne havas la nigrablankan kapobildon de la eŭropaj kaj okcidentaziaj birdoj.[2][3]
Tiu specio estas dividita en du ĉefajn grupojn, ĉiu el kiuj enhavas kelkajn rasojn. La du grupoj interreproduktiĝas je la limoj, tiele la grupo caniceps ne estas agnoskata kiel distinga specio spite ties klare distingebla plumaro.
Vintre kardeloj ariĝas por formi birdarojn de ĝis 40 birdoj, aŭ eĉ plie. Estas socia specio. Ili kuniĝas ankaŭ al miksitaj kunmanĝantaroj ekzemple kun la Verda kardelo, kiu havas similajn manĝokutimojn kaj preferojn. La flugmaniero estas ondeca, dancanta kaj vagema.
La kanto estas agrabla arĝenteca trilado. La alvoko estas melodieca tikeLIT, kaj la kanto estas agrabla sonorilado miksa de trilado kaj pepado, sed ĉiam inklude la trisilaban alvokofrazon aŭ teLIT-teLIT-teLIT.
Iam la Kardelo estis kaptata kiel kaĝobirdo ĉefe pro ties kanto. Fuĝoj el kaptiveco kaj volaj liberigoj koloniigis sudorientan Aŭstralion kaj Novzelandon.
Kardeloj estas allogataj al kortoj kaj ĝardenoj en Eŭropo kaj Nordameriko pere de birdomanĝejoj kiuj enhavas semojn de Guizotia abyssinica (komerce nyjer). Tiu semo de unujara planto el Suda Azio estas malgranda, kaj enhavas multan oleon. Foje oni uzas specialajn manĝejojn de polikarbonato kun malgrandaj ovoformaj fendoj kie la birdoj manĝas.
Oni scias ke ili vivas ĝis 8 aŭ 10 jarojn en kaptiveco, maksimume 14.
Tiu birdo ofte kaj distingeble frekventas kardojn, kies semojn ĝi manĝas, sed ankaŭ de sunfloroj, tritiko kaj aliaj. El tiu radiko devenas la latina scienca kaj la komuna nomoj de la specio kaj eĉ de la genro. La preferata manĝo de kardelo estas malgrandaj semoj kiaj tiuj de kardoj (la latina nomo de la birdospecio devenas el Carduus (karduoj), genro de kardoj) kaj de Dipsacus, sed ili manĝas ankaŭ insektojn dum idomanĝigado. Ili povas ankaŭ regule viziti birdomanĝejojn vintre.
Krom tiuj preferataj semoj, kardeloj manĝas ankaŭ semojn de lapo sen suferi pikojn, ĉar ili lerte malfermas ilin per siaj pintakraj bekoj, de betuloj kaj de alnoj.
Dum pariĝado ili estas agresemaj, ĉefe inter maskloj. Okazas pariĝada ceremonio: masklo kurbiĝas kaj etendas ĉu flugilon ĉu voston, ŝajne montrante la flavan flugilstrion. La ino imitas idon manĝopetantan kaj la masklo oferas al ŝi manĝon.
Ili nestumas en eksteraj branĉetoj de altaj foliaj arboj, aŭ eĉ en bambuo. Kutime ili ovodemetas 2 fojojn dum jaro. La unua ovodemeto komencas meze de marto aŭ komenco de aprilo. La dua ovodemeto realiĝas tuj poste de la unua. Ili malofte produktas 3 ovodemetojn. La ovodemeto konsistas de 4-6 ovoj de blanka koloro kun blueca nuanco kaj fajnaj ruĝetaj punktetoj. La kovado daŭras 11 al 14 sed plej ofte 12-13 tagojn, periodo en kiu ofte la masklo manĝigas la partneron en la nesto.
La nesto, konstruita de la ino, estas malgranda kaj de formo duonsfera, situa sur alta branĉoforko kaj tre bone kamuflita per herberoj kaj aranereto; interne ĝi estas kovrita el likenoj kaj plumetoj. La elnestiĝo okazas post 15 jaroj, sed poste la idoj ankoraŭ estas manĝigataj de la gepatroj, sed plu poste sendependiĝas kaj formas arojn de junuloj kiuj vagadas kaj atingas la definitivan plumaron post la aŭtuna plumoŝanĝado.
Specio kiu kondutas kiel parte migranta. La nordaj populacioj migras suden; la vintrejoj lokas en la mediteranea zono. La sudaj populacioj eble malnomadas, vagantaj, kaj inkluzive migras al la nordo de Afriko. La migrado estas taga, en grupoj pli malpli multnombraj. La migropaso estas longdaŭra; la kerno de la aŭtuna migrado produktiĝas inter septembro kaj novembro; tiu de la printempo okazas inter februaro kaj majo.
En Hispanio oni konsideras tiun abundan specion (800.000 al 2.900.000 reproduktantaj paroj) parte migranta, ricevante vintrumantojn devenajn el Centreŭropo; la aŭtuna paso okazas ĉefe en oktobro kaj novembro, kaj la reenveturo okazas inter marto kaj majo.
La iberiaj individuoj ŝajnas forlasi majoritate multajn de siaj reproduktejoj por translokiĝi norden de Afriko, okazigante spektaklan koncentriĝon aŭtunan en Ĝibraltara markolo, kie tiu specio rezultas esti la plej abunda inter fringedoj en migrado; en ĉi tiu senco oni citis altajn densecojn sude de Cádiz de ĉirkaŭ 65 birdoj/10 ha.
Ĉar estas en Hispanio granda tradicio pri enkaĝigo de tiu birdo, ĝi estas tre populara en la lando kaj ricevas multajn popolajn nomojn kiaj: cardelina, carderola, cavernera, cadernera, cagarrinera, colorín, golorito, pájaro pinto, pintacilgo, pintadillo, sietecolores, silguero, sirguero, soldadito, telarín, siete colores.
La populacioj de kardeloj estas iome endanĝeritaj kaj malpliiĝis dum la 20a jarcento ĉefe pro:
Aktuale estas protektita specio kies ĉasado estas kontraŭleĝa. La nombro de kardeloj en Eŭropo estas ĉirkaŭkalkulta inter 23 kaj 57 milionoj de individuoj[4].
Kardeloj estas komune retenitaj kaj breditaj en kaptiveco tra la tutan mondon pro ties bela aspekto kaj agrabla kanto, iom simila al tiu de kanarioj, sed iom pli natura. La maskloj de Kardelo estas foje krucataj kun kanariinoj laŭ intenco produkti masklajn hibridojn kun belaj voĉoj, kiuj ofte akiras la plej bonkvalitajn kantatributojn el ambaŭ specioj.
Dum multaj jarcentoj oni pentris kardelojn kiel rekonebla specio en pentraĵoj kie malofte oni povas rekoni aliajn specifajn speciojn. Tiele aperas en la fama verko de Hieronymus Bosch nome en triptiko La ĝardeno de la delicoj en ties centra parto, maldekstre. Ĉar estas birdospecio kiu sufiĉe alkutimiĝas al la homa ĉeesto, iel reprezentas la trankvilecon de la ĉiutaga vivo, ankaŭ pro tio, ke oni kutimis enkaĝigi la birdon por profiti el ties agrabla kanto.
Pro la kardosemoj kiujn ĝi manĝas, en kristana simbolismo la Kardelo asociiĝas kun la Kristomorto kaj la tiama Dornokrono de Kristo. La Kardelo, aperanta en pentraĵoj de Madono kaj Jesuo infano, reprezentas la antaŭkono kiujn Jesuo kaj Maria patrino havis pri venonta krucigo. Ekzemploj estas la Madonna del cardellino aŭ Madono de la kardelo, pentrita (ĉ. 1505-1506) de la itala renesanca artisto Rafaelo, kie Johano la Baptisto oferas la kardelon al Kristo kiel averto de lia futuro. En la Sankta Familio de Barocci tenas kardelon enmane denove Johano la Baptisto kiu tenas ĝin for de la atingo de pri tio interesata kato. En Madono kaj Infano de Cima da Conegliano kardelo flugetas en manoj de Jesuo Infano. Ĝi estas ankaŭ simbolo de rezisto, fruktodoneco kaj persisto. Ĉar ĝi simbolas la Kristomorton, la kardelo estas konsiderata "savanta" birdo kaj povas esti pentrata kun la komuna muŝo (kiu reprezentas pekon kaj malsanon).[5] La kardelo asociiĝas ankaŭ kun Sankta Hieronimo kaj aperas en kelkaj el ties pentraĵoj.[5]
Antonio Vivaldi komponis la verkon Concerto en D majora por Fluto "Il Gardellino" (RV 428, Op. 10 No. 3), kie la kardelkanto estas imitata de fluto.
Antaŭa vidaĵo de plenkreskulo.
Dorsa vidaĵo de plenkreskulo.
Carduelis c. parva. Ino. Hispanio.
Nesto kaj ovoj.
Nesto kaj idoj.
Enkaĝigita kardelo en Hispanio, malpermesata dediĉo, sed tre populara en kelkaj regionoj
Madonna de la kardelo de Rafael, (ĉ. 1505-1506)
Pentraĵo de Kardelo Carel Fabritius (1622-1654)
Antaŭ atingi plenkreskulaĝon, la kardeloj ne montras la karakteran ruĝan maskon.
La Kardelo (Carduelis carduelis) estas malgranda paseroforma birdo el la familio de la fringedoj.
Linnaeus klasis la birdon kiel Fringilla carduelis.
El jilguero europeo (Carduelis carduelis) o cardelina[2] es un ave paseriforme perteneciente a la familia de los fringílidos. Es común en el Paleártico occidental, tanto en Europa como en el Norte de África y parte de Asia occidental. En España había en 2003 alrededor de 2,8 millones de ejemplares.[3] Es un ave granívora, que se alimenta de semillas de girasol, trigo, algunos insectos en la estación de cría y sobre todo de las semillas de los cardos. Desde tiempos antiguos es criado en cautividad debido a su alegre canto, el cual está compuesto por trinos que para algunos autores son parecidos a los de los canarios. Se le conocen dos códigos de canto a nivel de concurso en España, el canto limpio y el canto campero: de entre todas sus subespecies, el parva es el mejor dotado para el canto, según la gran mayoría de aficionados al canto del jilguero.
Presenta una longitud de 11-13,5 cm, una envergadura de 21-25,5 cm, un peso de 14-19 g y una longevidad de siete a diez años (en cautividad) El jilguero europeo presenta una cabeza tricolor con máscara facial roja y alas negras con franja amarilla.
El plumaje adulto se caracteriza por una cabeza muy distintiva y conspicua, con aspecto tricolor, máscara facial roja, y dibujo cefálico blanco y negro. El pico es típico y adaptado a su alimentación. Cónico, esbelto, afilado, de color pálido. Por otra parte, el cuerpo en la parte anterior es blanquecino, bordeado de ocre, mientras que la parte posterior marronácea. El ala muy distintiva y conspicua, tanto con el ave posada, como en vuelo. Negra, con ancha franja alar amarilla; manchas blancas en la punta de las rémiges de tamaño variable, en función del desgaste. La cola es negra, escotada, presentando rectrices con puntas blancas.
El plumaje juvenil presentan alas idénticas a los adultos, una cabeza y cuerpo gris pardo uniforme y jaspeado. Adquiere el típico dibujo cefálico tricolor tras la primera muda parcial en otoño. Existen también plumajes intermedios, los cuales son indistinguibles del adulto excepto con el ave en mano, en cuyo caso, dependiendo de la época y el ciclo de muda, se aprecia por rémiges, cobertoras alares y rectrices.
El macho y la hembra son muy parecidos, apenas existe dimorfismo sexual. Con el ave en la mano, o bien en condiciones de observación muy favorables, el macho presenta mayor cantidad de rojo en la cara, y plumillas nasales generalmente más oscuras. La variación estacional es inexistente, no obstante, el desgaste progresivo del plumaje, reduce (e incluso elimina) las puntas blancas de rémiges y rectrices, recuperándolas tras la muda completa posnupcial.
Debido a su cabeza tricolor, y a su conspicua coloración alar, resulta inconfundible con otras especies. Los ejemplares juveniles pueden inducir a cierta confusión con hembras e inmaduros de otros fringílidos marronáceos, pero solo en caso de que la observación no incluya el ala.
Los ciclos de muda en juveniles es parcial durante el verano, mientras que en adultos la muda es completa también durante el verano.
Jilguero con el plumaje de adulto
Jilguero con el plumaje de juvenil
El jilguero europeo se distribuye a lo largo del paleártico occidental. Suele habitar lindes de bosques, sotos, campiñas, zonas agrícolas, parques, jardines, huertos, frutaledas y, en general cualquier zona herbácea, en especial si existe abundancia de cardos (alimento predilecto de la especie); la clave es presencia mínima de arbolado. Cría sin dificultades en pueblos y ciudades.
Muestra predilección por ambientes calurosos, siendo menos frecuente observarlo a medida que aumenta la altitud. Ha sido citado en los Alpes suizos a 2400 m s. n. m.; en los Pirineos catalanes a 2000 m s. n. m., y en Sierra Nevada a 1850 m s. n. m..
Su predilección por las plantas ruderales, especialmente cardos y centaureas, explica las altas abundancias de jilgueros en vegas y olivares, hábitats que aportan árboles para emplazar el nido, y terrenos despejados donde buscar semillas.
En migración resulta ubicuo. En invierno también frecuenta yermos y otras zonas abiertas aunque no estén arboladas.
Normalmente suelen criar dos veces durante un año. La primera puesta comienza a mediados de marzo o principio de abril. La segunda puesta se realiza a continuación de la primera. Raramente se producen tres puestas.
La puesta consta de cinco o seis huevos de color blanco con finas motas rojizas. La incubación dura entre doce y trece días, período en el que con frecuencia el macho alimenta a su pareja en el nido. El nido, construido casi exclusivamente por la hembra, tiene forma de copa y se instala en las horquillas de las ramas más altas de algunos árboles o arbustos.
Los polluelos, que son nidícolas, abandonan el nido y se independizan de los padres a los quince días aproximadamente, alcanzan el plumaje definitivo tras la muda otoñal.
Huevos de Carduelis carduelis carduelis
Huevos de Carduelis carduelis parva
El jilguero europeo se comporta como parcialmente migrador. Las poblaciones norteñas migran al sur; los cuarteles de invierno se sitúan en la zona mediterránea. Las poblaciones meridionales pueden ser sedentarias, errantes, e incluso migradoras hacia el norte de África. La migración es diurna, en grupos más o menos numerosos. El paso migratorio es prolongado; el grueso de la migración otoñal se produce entre septiembre y noviembre; el de la primavera se produce entre febrero y mayo.
En regiones como España se considera un migrador parcial, recibiendo invernantes procedentes de Centroeuropa; el paso otoñal se produce sobre todo en octubre y noviembre, y la vuelta transcurre entre marzo y mayo.
Los individuos ibéricos parecen abandonar mayoritariamente muchas de sus localidades de cría para desplazarse al norte de África, dando lugar a una espectacular concentración otoñal en el estrecho de Gibraltar, donde resulta ser el fringílido más abundante en migración al unirse con migradores más norteños; en este sentido se han citado altísimas densidades al sur de Cádiz del orden de sesenta y cinco aves por cada diez hectáreas.
La especie está dividida en dos grupos mayores (carduelis y caniceps) y cada grupo contempla varias razas, solapándose su distribución en las zonas limítrofes.
El grupo caniceps se ha propuesto como especie diferente.[¿quién?]
Linneo clasificó la especie como Fringilla carduelis.
Genéticamente se ha definido la especie parental existente del jilguero común (Carduelis carduelis). Es el Carduelis citrinella el que probablemente dio lugar a estos jilgueros comunes eurasiáticos en las islas del Mediterráneo, en la llamada Crisis Mesiniense, cuando el mar Mediterráneo se encontraba casi seco y era un conjunto de charcos salinos de mayor o menor profundidad.[6][7][8]
Antonio Vivaldi compuso un concierto para flauta subtitulado Il Gardellino (el Jilguero) RV 428 (Op. 10 n ° 3), en el que el solista imita repetidamente su canto.[9]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
,_Israel_01.jpg)
_-two_on_birdfeeder.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|coautores= (ayuda) |coautores= (ayuda) |coautores= (ayuda) El jilguero europeo (Carduelis carduelis) o cardelina es un ave paseriforme perteneciente a la familia de los fringílidos. Es común en el Paleártico occidental, tanto en Europa como en el Norte de África y parte de Asia occidental. En España había en 2003 alrededor de 2,8 millones de ejemplares. Es un ave granívora, que se alimenta de semillas de girasol, trigo, algunos insectos en la estación de cría y sobre todo de las semillas de los cardos. Desde tiempos antiguos es criado en cautividad debido a su alegre canto, el cual está compuesto por trinos que para algunos autores son parecidos a los de los canarios. Se le conocen dos códigos de canto a nivel de concurso en España, el canto limpio y el canto campero: de entre todas sus subespecies, el parva es el mejor dotado para el canto, según la gran mayoría de aficionados al canto del jilguero.
See artikkel räägib linnuliigist; perekonna kohta vaata artiklit Ohakalind (perekond); Donna Tartti romaani kohta vaata artiklit Ohakalind (romaan) Ohakalind (Carduelis carduelis) on linnuliik vintlaste sugukonnast ohakalinnu perekonnast. Rahvapäraseid nimetusi: takjalind, takjatihane, ohakalind, ohakavarblane, tiglits, terlits.
Üldpikkus 12–14 cm. Välimus ja häälitsused on iseloomulikud. Noorlind erineb teistest vintlastest üleni musta saba ja vanalinnuga sarnase tiivamustri poolest.
Kutsehüüd on tikelit või stipit, hoiatushüüd tasane häi. Laul on kiiretempoline, selles on rohkesti kutsehüüde vaheldumisi vidistavate, klõbistavate ja mõnede vileliste häälitsustega.
Ohakalind on levinud Euraasias Atlandi rannikust kuni Jenissei, Altai, Tian Shani ja Põhja-Indiani. Eestis on ohakalind üsna üldlevinud harilik haudelind. Osa asurkonnast rändab septembris-oktoobris Kesk- ja Lääne-Euroopasse, kust naaseb märtsis-aprillis. Ohakalinnu pesitsusaegset arvukust hinnatakse 40 000 – 60 000 paarile, talvist arvukust 10 000 – 40 000 isendile [1]. Enamik ohakalinde lahkub meilt septembris ja oktoobris.
Ohakalind asustab kultuurmaastiku puistuid.
Ohakalind ehitab pesa nii okas- kui lehtpuudele. Varakevadel eelistab ta okaspuid, mis sel ajal pakuvad paremat varju kui raagus lehtpuud. Teistkordseks pesitsemiseks valib ta sagedamini lehtpuu. Tavaliselt paikneb pesa tüvest eemal ja on enamasti põimitud väheste peente okste külge.
Pesa on paksuseinaline poolkera, see koosneb tihedasti põimitud raagudest, rohukõrtest, samblikest, kasetohu libledest jm. Pesalohk on vooderdatud peente kõrte, taimevilla, jõhvi ja karvadega. Pesa välispind on tihedasti kaetud ämblikuvõrguga, mis teeb pesa helehalliks.
Kurnas on 4–6 muna. Need on valkjad, kirjatud pruunikate tähnide, laikude ja kriipsukestega. Emaslind soojendab poegi esimestel päevadel nende koorumise järel. Poegi toidavad mõlemad vanemad esimestel päevadel putukatega, hiljem pugus pehmendatud seemnetega. Pärast poegade pesast väljalendu jätkavad vanalinnud nende toitmist umbes nädal aega. Pärast seda hakkavad noorlinnud laialt ringi liikuma.[2]
Peale korvõieliste seemnete sööb õrnu taimevõsusid ja vähemal määral putukaid.
Ohakalind oli 2016. aastal Saksamaa aasta lind[3] ja 2018. aastal Valgevene aasta lind[4].
Ohakalind (Carduelis carduelis) on linnuliik vintlaste sugukonnast ohakalinnu perekonnast. Rahvapäraseid nimetusi: takjalind, takjatihane, ohakalind, ohakavarblane, tiglits, terlits.
Karnaba, kardelina edo kardantxiloa (Carduelis carduelis) fringillidae familiako hegazti paseriformea da, Europa, iparraldeko Afrika eta Asiako basoetan bizi dena[1].
Linnaeusek deskribatu zuen lehenengo aldiz 1758. urtean. Bere kontserbazio egoera ez da kezkagarria. Karnabak 12 eta 13,5 cm artean neurtzen du eta 14 eta 19 gramo artean pisatzen du. Itxian hazten bada, 8 eta 10 urte artean bizi daiteke. Bere kantua oso alaia da.
Identifikatzeko datuak:
Emigratze zikloak:
Baso ertzetan, sasitzetan, larretan, prest zeuden lurretan, parketan, lorategietan, baratzetan eta orokorrean belarra duen edozein areatan, batez ere, han karduen (espezie elikagai gogokoena) ugaritasuna badago. Zuhaitzen presentzia minimoa bada. Erraz hazten da herri eta hirietan. Neguan ere zuhaitzik ez duten larreetan dago.
Espainian asko daude[erreferentzia behar], batez ere Mediterraneo inguruan. 800.000 eta 2.900.000 artean daude.
Karnaba hazijalea da, hau da, ekilorez, kardu-haziz eta gariz elikatzen da gehien bat.
Normalean urtean bi alditan ugaltzen da. 5 edo 6 arrautza ugalduko ditu, 12-13 egunetan inkubatuko dituenak.
Kumeak habiakoak dira, hau da, arrautzetatik ateratzen dira guztiz eginda egon gabe. Hauek aita-amengandik doaz jaio direnetik 15 egun pasatzen direnean.
Habiaren gehiena emeak egiten du eta katilu itxura du. Adarren haitzurkuluetan[erreferentzia behar] jartzen da.
Karnabaren azpiespezieak bi multzotan banatzen dira:
Linnaeusek hegaztiari Fringilla carduelis izen binomiala eman zion.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Karnaba, kardelina edo kardantxiloa (Carduelis carduelis) fringillidae familiako hegazti paseriformea da, Europa, iparraldeko Afrika eta Asiako basoetan bizi dena.
Tikli (Carduelis carduelis) on peiponsukuinen värikäs lintu, jota näkee etenkin talvella syömässä siemeniä talventörröttäjistä.
Tiklin kasvot ovat punaiset, pää muuten mustavalkoinen, vartalo ruskea ja valkea, ja siivet kelta-musta-valkoiset. Sukupuolet ovat lähes samannäköisiä, koiraalla on hieman enemmän punaista naamassa. Nuori lintu on yksivärisempi, ja siltä puuttuvat pään punainen ja musta väritys. Selässä ja kupeilla sillä on viirutusta. Kaikki tiklit käyvät läpi sulkasadon elo–lokakuussa, vanhat linnut täydellisen, jonka jälkeen ikäluokkien erottaminen maastossa on kyseenalaista.
Tiklin pituus on noin 12–14 cm ja paino noin 18 grammaa. Koiras on hieman naarasta kookkaampi.
Äänet ovat helisevän korkeita ”tik-li, stig-lits”, mistä lintu on nimensäkin saanut. Laulua kuulee maaliskuulta alkaen puun latvasta, ja se on hyvin kirkasta, helisevää livertelyä. Tikli onkin ollut yksi kaikkein suosituimmista häkkilinnuista.
Lentotapa on suoraviivaista ja nopeaa. Pesimäajan ulkopuolella tiklit liikkuvat perheittäin tai parvissa, joissa enimmillään voi olla noin 100 yksilöä.
Vanhin suomalainen rengastettu tikli on ollut 10 vuotta 1 kuukautta 12 päivää vanha. Euroopan vanhin on ollut saksalainen vähintään 11 vuoden 9 kuukauden ikäinen tikli.
Tikli pesii lähes koko Euroopassa ja Länsi-Aasiassa. Etelä-Suomessa pesii noin 6 000 tikliparia. Se muuttaa ainakin paikallisesti talven kylmimpinä aikoina paremmille ruokamaille eteläisempiin Itämeren maihin. Osa talvehtii meillä. Syysmuutto tapahtuu lokakuussa, kevätmuutto maalis–huhtikuussa. Euroopan populaation koko on 7–10 miljoonaa paria eli 23–57 miljoonaa yksilöä.
Tikli on kulttuurilintu. Tavallisin se on kaupunkien puistoissa ja omakotitalojen seassa kasvavissa pikku metsiköissä. Kartanoilla ja vanhoilla maataloilla voi olla oma parinsa, ja hautausmaat puistomaisine metsineen ovat sen suosiossa. Pesimäajan ulkopuolella tiklit parveilevat rikkaruohostoissa ja korjatuilla viljapelloilla. Talvella sen on yhä useammin havaittu käyvän lintulaudoilla.
Tiklin kaunis pesä on tavallisesti männyn tai lehtipuun oksalla, tavallisesti korkealla, 5–15 metrissä. Muninta alkaa aikaisintaan vapun maissa. Naaras munii 4–6, tavallisesti 5 vaaleaa, pilkullista munaa, joita se hautoo noin 12 vrk. Molemmat emot ruokkivat poikasia n. 2 viikkoa. Pesän reunoille kertyy poikasten ulosteista kerros, sillä emot eivät kanna isompien poikasten ulosteita pesästä. Tikli pesii yleensä 2 kertaa kesässä.
Pienikokoiset siemenet, kuten ohdakkeiden, nokkosen ja voikukan siemenet. Syksyllä herkkua ovat takiaisen siemenet. Talviaikaan maistuvat myös koivun, lepän ja männyn siemenet sekä silmut. Lintulaudoilla syö auringonkukansiemeniä. Hyönteisiä ja kuvussa pehmenneitä siemeniä poikasruokana.
Tikli (Carduelis carduelis) on peiponsukuinen värikäs lintu, jota näkee etenkin talvella syömässä siemeniä talventörröttäjistä.
Carduelis carduelis
Le chardonneret élégant (Carduelis carduelis) est une espèce de passereaux de la famille des fringillidés, partiellement migratrice, petite et très bariolée.
L’espèce est classée VU (vulnérable) sur la liste rouge des espèces menacées en France éditée par l’Union internationale pour la conservation de la nature (UICN)[1].
Le chardonneret adulte et son juvénile ont le bec rose pâle, pointu et effilé, la queue fourchue, les yeux marron foncé et les pattes grises.
L'adulte a la face rouge écarlate, entouré de blanc et de noir (ou de gris chez trois sous-espèces), le dos et les flancs bruns, la queue noire avec des taches blanches et le croupion blanc. Le plumage de ses ailes est noir rayé d'une large bande d'un jaune vif. Le dimorphisme sexuel est peu marqué chez cette espèce : la femelle est un petit peu moins bariolée que le mâle, et le plumage rouge de sa face ne passe pas derrière les yeux contrairement au mâle. L'adulte mesure environ 20 à 25 cm d'envergure, 12,5 cm de longueur et pèse de 14 à 18 g.
Le jeune est d'une couleur fauve-grisâtre un peu terne et ne possède pas le rouge-blanc-noir de l'adulte sur la tête. Il est rayé sur le ventre et sur le dos avec une large bande alaire jaune et une queue noire. La distinction entre mâle et femelle à ce stade est difficile.
Carduelis carduelis.
Juvénile.
Juvénile de cinq jours au centre de soins de la LPO de Clermont-Ferrand.
Son chant est un gazouillis fluide et répété dont les « sticlitt » et les « didelitt » s'entremêlent. Lorsqu'il est anxieux il lance un doux « èh-i » et des rafalements. Son agressivité se traduit par un « crrrr » guttural. Le chardonneret possède un répertoire riche et mélodieux qu'on peut apprécier notamment en période d'accouplement avec son « chant nuptial. » Nous pouvons distinguer clairement les chants d'autres oiseaux dans ce répertoire (alouette lulu, mésange charbonnière...). Ces cris sont repris par le chardonneret et correspondent souvent à ceux d'oiseaux de son entourage qu'il a entendus étant jeune.
Il est assez gracieux, très sociable et son vol est onduleux et dansant, mais très erratique.
Assez farouche surtout à la saison de la nidification, il se perche principalement à la cime des arbres.
Lors de la parade nuptiale, le chardonneret élégant étant très agressif, les disputes entre mâles ou entre un mâle et une femelle ne sont pas rares, et l'on entend leurs cris gutturaux très typiques.
En mars, le mâle, déjà en couple, s'approche du perchoir de la femelle en prenant une posture assez curieuse : il bombe le dos et se tourne de gauche à droite, en étirant soit une aile, soit la queue. Les scientifiques pensent que ce comportement permet d'exhiber la couleur jaune des plumes et les taches que le chardonneret possède sur les rectrices. Pendant ce temps, la femelle tourne le corps d'un côté et de l'autre. Cette parade se termine par un apport de nourriture du mâle à la femelle qui pendant ce temps ouvre ses ailes en tremblotant tel un juvénile se faisant nourrir.
Le chardonneret est exclusivement granivore.
Chardonneret en plein repas.
Chardonneret se nourrissant dans les chardons.
Chardonneret se nourrissant de graines de laiteron maraîcher (Sonchus oleraceus)
Au printemps, la saison des nids commence et le chardonneret se fait très discret. Rares sont les prédateurs qui remarquent le nid construit par la femelle car elle le camoufle habilement. Elle recouvre les parois extérieures du nid avec des brindilles, des fines herbes et de la soie d'araignée. L'intérieur est garni de duvets végétaux : plumes, lichens...
Le chardonneret niche dans les arbres, souvent en bout de branche et parfois dans les haies, dans les pruniers, pommiers les cyprès ou les cerisiers. Si elle se trouve dans un jardin ou dans un parc, la femelle choisira plutôt les érables ou les peupliers. Une fois le nid fini, la femelle pond de quatre à six œufs blanchâtres tirant vers le bleu avec des taches brunes, d'une longueur de 15-20 × 12-14 mm, qu'elle couve seule pendant 12 à 14 jours, tandis que le mâle la ravitaille au nid pendant ce temps.
Un nid de chardonnerets.
Femelle couvant.
Œufs de Carduelis carduelis carduelis à Lambézellec - Muséum de Toulouse.
Œufs de Carduelis carduelis parva à Ouarsenis - Muséum de Toulouse.
À l'éclosion des œufs, les oisillons sont — comme la plupart des autres oisillons — recouverts d'un léger duvet très long et très épais donc très chaud. Les parents nourrissent leurs petits avec des pucerons et ensuite avec des graines prédigérées. Au bout de deux semaines, lorsque les petits peuvent voler, ils quittent le nid, mais les parents les nourrissent encore pendant quelque temps. Ensuite les jeunes forment de petites bandes nombreuses qui vagabondent l'hiver.
Le chardonneret élégant produit deux à trois couvées par année.
Il vit une douzaine d'années, au maximum 15 ans.
Le Chardonneret vit dans toute l'Europe (et aussi au Cap-Vert), tous les pays qui bordent la Méditerranée, le Moyen-Orient sauf le Yémen, et dans toute l'Asie sauf l'Asie du Sud-Est et les Corées. Il a été introduit au Brésil, en Uruguay, en Nouvelle-Zélande, en Australie et aux Açores. Exceptionnellement il a été observé en Argentine, au Japon et en Oman. Seuls les individus nordiques sont considérés comme migrateurs.
Le chardonneret vit dans les vergers, parcs, jardins et autres lieux cultivés, mais en automne et en hiver, il recherche les graines de chardons, d'aulnes, donc il préfère les bords des routes et les terrains en friche. Dès le mois d'août il se regroupe en bandes de congénères de la même espèce, dans les espaces à découvert et les cultures, recherchant la proximité des mares et des ruisseaux ; il fréquente aussi des individus d'autres espèces telles que des tarins des aulnes, dont l'alimentation très semblable les fait souvent se côtoyer.
L'espèce Carduelis carduelis a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1758[6], sous le nom initial de Fringilla carduelis.
L'espèce connaît 3 synonymes :
Le chardonneret élégant compte 14 sous-espèces :
Les sous-espèces suivantes ne sont plus valides : Carduelis carduelis brevirostris Zarudny, 1889 ; Carduelis carduelis major Taczanowski, 1879 et Carduelis carduelis propeparva (Jordans, 1923).
En 2015, le nombre de chardonnerets en Europe est estimé entre 55 et 85 millions d'individus, en légère hausse. Cela représente 55 % de leur aire de répartition, tandis que les populations continuent de baisser de façon inquiétante en Afrique du Nord, où l'espèce a disparu de 50 % de son territoire, sous la pression des captures[8].
En France, les populations de chardonnerets élégants sont classées en danger (Liste Rouge de UICN France, Statut VU (vulnérable) [9]). Leur nombre a fortement baissé durant le XXe siècle, pour deux raisons :
Sous sa forme sauvage, il bénéficie d'une protection totale sur le territoire français depuis l'arrêté ministériel du 17 avril 1981 relatif aux oiseaux protégés sur l'ensemble du territoire[12]. Il est donc interdit de le détruire, le mutiler, le capturer ou l'enlever, de le perturber intentionnellement ou de le naturaliser, ainsi que de détruire ou enlever les œufs et les nids, de détruire, d'altérer ou de dégrader son milieu. Qu'il soit vivant ou mort, il est aussi interdit de le transporter, colporter, de l'utiliser, de le détenir, de le vendre ou de l'acheter. Au titre du droit de l’environnement français, la peine encourue est de 150 000 euros d’amende et trois ans d'emprisonnement[13].
Leur population en France a chuté de 40 % entre 2010 et 2020[14].
La Vierge au chardonneret est un thème récurrent de l'iconographie chrétienne, apparu dans la statuaire gothique française au XIIIe siècle, et qui a connu une immense fortune dans la peinture italienne du Trecento et de la Renaissance[15].
Sa représentation la plus fréquente constitue en une variation du motif traditionnel de la Vierge à l'Enfant : Jésus, assis sur les genoux de Marie, tient dans une de ses mains un chardonneret élégant. Il annonce de façon symbolique le sacrifice à venir du Christ lors de sa Passion : le chardon épineux dont il se nourrit, et qui se lit de façon transparente dans son nom — du moins en latin, en italien (cardellino) et en français — évoque en effet la Couronne d'épines, alors que les taches rouges de sa tête renvoient au sang versé[16].
Pas moins de 486 œuvres de dévotion, de 254 artistes différents, dont 214 italiens, sont connues pour avoir repris ce motif. Parmi elles, la plus célèbre est vraisemblablement la Madonna del Cardellino de Raphaël (Florence, Musée des Offices), dont la restauration a été achevée en 2008[17].
Le chardonneret d'Europe est aussi représenté dans des oeuvres profanes :
.
Il est représenté sur quelques armoiries telles que celles de la municipalité tchèque de Stehelčeves.
Le Chardonneret élégant figure également sur de très nombreux timbres.
Son nom anglais « European Goldfinch » est également celui d'un site internet, europeangoldfinch.net, qu'utilisent les fugitifs de la série Prison Break pour communiquer. La Fox, la chaîne qui produit la série, avait réellement acheté le nom de domaine pour en faire une foire aux questions sur l'oiseau ainsi qu'un forum.
Carduelis carduelis
Le chardonneret élégant (Carduelis carduelis) est une espèce de passereaux de la famille des fringillidés, partiellement migratrice, petite et très bariolée.
L’espèce est classée VU (vulnérable) sur la liste rouge des espèces menacées en France éditée par l’Union internationale pour la conservation de la nature (UICN).
Is éan í an lasair choille, ball d'fhine na Fringillidae. Is iad an Eoraip, an Afraic agus iar-Áise na ceantracha dúchasacha di. Tugadh isteach fosta i gceantair eile iad, mar shampla isteach san Astráil, an Nua-Shéalainn agus Uragua.
Tá aghaidh rua agus ceann bán agus dubh ag an lasair choille. Tá dath donnbhuí nó donnrua ar a droim agus a cuid cliathán. Tá barra óir leathan ar a cuid sciathán. Tá dath dubh ar a heireaball, agus dath bán ar a geadán. Tá an ceann fireann cosúil go mór leis an ceann baininn, ach tá níos mó dath rua ar aghaidh an ceann fireann.
Léirítear go minic an lasair choille i bpictiúir Iodálacha de chuid na hAthbheochana.
O xílgaro[2], barroso[3], picacardos[4], pintasilgo[5] ou pintaxilgo (Carduelis carduelis) é un paxaro pequeno da familia dos frinxílidos (Fringillidae).
É de aspecto delgado, co pescozo curto e pés finos. Miden 12 ou 13 cm de lonxitude, e teñen unha envergadura de alas de entre 21 e 25 cm. O peso vai dos 14 ós 19 gramos. Caracterízanse pola máscara facial de cor vermella, a cabeza branca coa parte superior e a caluga negras. Os laterais do colo son brancos. O lombo é castaño e a cola negra con manchas brancas terminais. A parte inferior é branca co peito e os lados acastañados. As alas son negras cunha faixa amarela. O peteiro é longo e aguzado, de cor branca pura na época de cría é da cor do marfil cunha mancha negra na punta o resto do ano.
Amosan dimorfismo sexual: a máscara facial vermella do macho é máis grande e máis escura cá da femia, acadando ás veces o canto traseiro dos ollos, mentres que a desta non pasa da metade dos mesmos. O bico dos macho é aproximadamente un 9% máis longo có das femias, que teñen a cabeza algo máis arredondada.
Os exemplares novos teñen a cabeza castaña, sen o deseño de cores dos adultos. A súa parte dorsal vai do gris o castaño agrisado, con raias e manchas e unha lista amarela característica nas alas. A cola ten xeito de forca. Os exemplares de Asia central (clasificados como grupo caniceps) non teñen o deseño branco e negro na cabeza das variedades europeas e do oeste de Asia: a máscara vermella destaca nunha cabeza completamente gris.
Poden vivir ata uns 12 anos, cun máximo de 14.
A área de distribución do xílgaro vai do oeste de Europa á Siberia central, o norte de África e o leste e centro de Asia. Non está presente nin en Islandia nin no norte da zona Fenoescandinava. Foi introducido polo ser humano en Brasil, en Uruguai, en Nova Zelandia e Australia a nas illas dos Azores. Ocasionalmente foi observado na Arxentina, o Xapón e Omán. É un migrador parcial: os exemplares das zonas máis frías emigran no inverno cara á areas máis cálidas, mentres que os que habitan zonas de clima temperado son sedentarios.
É unha ave de espazos abertos que dispoñan de boa cantidade de árbores: beiras dos bosques, cultivos de frutais, zonas con sebes e parques. Se non atopa sitios de cría axeitados pode procuralos en zona máis elevadas con zonas forestais máis pechadas, de bidueiros ou piñeiros. No outono e o inverno buscan abrigo en zonas abertas con vexetación, como beiras de estradas e camiños.
Maduran sexualmente á fin do primeiro ano de vida. Forman parellas monógamas. Fan habitualmente dúas postas por temporada, a primeira delas en maio.
Os machos comezan a cantar, dependendo do clima, en febreiro ou marzo. Despois dalgunhas semanas as femias amósanse atentas ós reclamos do cortexo. Son elas quen conducen en xeral a cerimonia, achegándose ós machos con oscilacións do corpo e acenos do bico e ourizando as plumas para ocultar as listas amarelas das alas. O macho, por contra, axeita as súas alas para amosar as bandas amarelas.
Durante o cortexo o macho canta coas alas caídas e a cola estalicada, sacudindo o corpo dun lado ó outro. Posteriormente alimenta á femia. Esta amosa a súa disposición para a cópula facendo vibrar as alas e erguendo a cola. As cópulas duran ata que a posta está completa.
Fan a miúdo os niños nas pólas máis altas das árbores. A femia constrúe unha estrutura de paredes grosas con raíces, herbas, follas, musgo e liques.
Poñen os ovos pola mañán cedo. Non é raro que o niño non estea acabado de todo cando comezan a poñer. A posta habitual é de cinco ovos, máis raras veces de catro ou seis. Os ovos son abrancazados con pencas finas acastañadas negras e vermellas; en ocasións son completamente brancos. A femia comeza a chocar despois de poñer o terceiro ovo. Durante os 12 a 14 días que permanece incubando é alimentada polo macho.
Os pitos nacen espidos e cegos. En xeral, parte dos polos saen do ovo un día e o resto fano un día despois. Pasan os primeiros días coas cabezas moi xuntas para manterse quentes. Os pais comen parte das cascas e botan o resto fóra do niño. Os primeiros seis días a femia alimenta os polos con alimento achegado polo macho. Os excrementos producidos polas crías ata o sexto día de vida son engulidos pola femia. Os paxariños abren os ollos e comezan a pedir comida ós pais entre os cinco e sete días de vida. Cando teñen entre 12 e 14 días poden xa escapar do niño en caso de perigo. Cando poden empezar os primeiros voos póusanse nunha póla preto do niño e cantan para chama-la atención dos pais e pedirlles alimentos. Nesa época a femia está xa a construír un novo niño para comezar unha nova posta. Entre os 21 e os 25 días os polos son xa capaces de comezar a alimentarse sós e entre os 28 e os 30 son xa independentes.
Os xílgaros agatuñan con habilidade, pero saltan torpemente. O seu voo é ondeante e lixeiro. Aliméntanse de sementes pequenas, coma as do cardo, de onde lle vén o seu nome latino ("Carduelis"). Na época de cría captura tamén insectos. No inverno forman grupos de ata 40 ou máis exemplares.
O seu canto é un trino moi agradable. O costume de conservalo en gaiolas facilitou que os exemplares fuxidos, xunto cos procedentes de soltas deliberadas, colonizaran Nova Zelandia e o sueste de Australia.
Por camiños escuros, sin cantares,
fuxo coma un xílgaro asustado.
O xílgaro aparece frecuentemente en pinturas da época medieval e inicios da época moderna: acompañando á virxe María, en escenas da paixón de Cristo, en retratos de nenos etc. A súa plumaxe rechamante e o seu canto fixeron dos xílgaros unha ave de gaiola habitual dende tempos antigos, polo que os pintores tiñan facilidade para observalo ó natural. Por outra parte o costume dos xílgaros de pousarse nunha planta con espiñas como o cardo, dáballe un carácter simbólico relacionado coa coroa de espiñas que levaba Xesucristo e coa Paixón. Así, a súa aparición en pinturas da virxe co Xesús neno representaría o coñecemento premonitorio que ámbolos dous tiñan da crucifixión. Na Sagrada Familia de Federico Barocci, Xoán o Bautista sostén un xílgaro na man fóra do alcance dun gato. En Virxe co menino de Cima da Conegliano un xílgaro axita as alas na man do Cristo neno. Por simbolizar a Paixón, o xílgaro era considerado unha ave salvadora e pode ser representado canda a mosca, símbolo do pecado e a enfermidade das que, segundo as crenzas dos cristiáns, Cristo salvará os homes. Durante a Idade Media o paxaro foi usado tamén por algúns como amuleto contra as pragas.
Segundo unha lenda, as cores do xílgaro explícanse polo feito que, cando Deus deu as cores a tódolas aves, o xílgaro ficou último. Perante a falta de cores Deus aproveitou os restos que lle quedaban en cada bote para pintalo, o que deu como resultado a variada coloración do xílgaro.
Os machos de xílgaro crúzanse a miúdo con femias de canario para obter exemplares macho cun canto considerado máis melodioso.
O xílgaro, barroso, picacardos, pintasilgo ou pintaxilgo (Carduelis carduelis) é un paxaro pequeno da familia dos frinxílidos (Fringillidae).
Češljugar (Carduelis carduelis) je malena vrapčarka iz porodice zeba. U narodu ga se često naziva "štiglić" (od njemačkog Stieglitz).
Češljugar je u prosjeku dug 12-13 cm s rasponom krila od 21-25 cm i težinom od 14 do 19 grama. Spolovi su slični, s crvenim licem, crno-bijelom glavom, svijetlosmeđim leđima, bijelim trbuhom s mekano-smeđim bokovima i prsima. Krila su crno-žuta. Iz blizine se mužjaci mogu razlikovati po većoj, tamnijoj crvenoj maski koja se širi odmah iza oka. Kod ženki, crvena boja ne dopire do oka. Kljun boje bjelokosti je dug i šiljast, a rep je račvast. Češljugari u razdoblju razmnožavanja imaju bijel kljun, sa sivkastom ili crnkastom točkom na vrhu. Azijska podvrsta ima sivu glavu iza crvenog lica, bez crno-bijelih šara europskih i zapadnoazijskih ptica.
Češljugar (carduelis carduelis) Lokalni nazivi: grdelin, karnjolac, ciganče, štiglić
Po svome perju češljugar je naša najživlje obojena zebovka koju se može posvuda promatrati i zapravo nije rijetka nego je zbog naseljavanja u parkovima i perivojima postala prava česta gradska ptica. Zbog različitih staništa i načina ishrane postoji vrlo mnogo varijacija obojenosti ove vrste. Dugačak je od 12 do 14 cm, težak 25 grama, osnovna boja mu je počevši od glave: crveno bijelo crna glava, crna krila sa širokom žutom prugom, crni rep s velikim bijelim točkama, bijeli trbuh i prsa s blago smeđkastom srcastom šarom koja se proteže duž bokova, ženka je iste boje samo tamnija.
Češljugareva omiljena hrana je maleno sjemenje poput čičkova i češljugovine, ali lovi i kukce koje nosi ptićima. Zimi često posjećuje hranilice za ptice. Gnijezde se na listopadnom drveću ili čak bambusu. Ženka nese 4-6 jaja iz kojih se izlegu ptići nakon 11-14 dana.
Zimi se češljugari okupljaju u jata od 40 ptica, često i više.
Ima ugodan pjev, zbog čega se prije držao kao kavezna ptica. Odbjegle ptice ili one namjerno puštene u divljinu su kolonizirale jugoistok Australije i Novog Zelanda. Voli krajeve bogate korovom gdje nalazi svoju omiljenu hranu, čičak i češljinu po kojoj je i dobio ime. U doba parenja češljugar se približava selima i gradovima gdje se osjeća sigurnijim od progona grabljivica. Oko svibnja mužjak počinje svadbenu pjesmu i ženku potiče na gniježđenje. U to doba češljugare obično možemo vidjeti u parovima kako dolijeću u vrtove i hrane se korovom koji je nikao između povrtnih kultura.
U kasnu jesen polako se mlade i stare ptice skupljaju u velika jata koja će uskoro početi lutati poljima i livadama, vrištinama i korovištima, u potrazi za hranom. Za jakih zima k nama dolaze sjeverne podvrste češljugara koje se dužinom i manjom obojenošću razlikuju od češljugara iz kontinentalnih krajeva. Oni su veći i narastu i do 18 cm, imaju gušće perje i obojenost im je malo drugačija, tako znamo bjelogrle ili one sa skoro cijelom crvenom glavom. Razlikuju se i po bijeloj točci na zatiljku koja se nalazi iza crnog područja na vratu.
Češljugar nastanjuje skoro cijelu Europu, Sjevernu Afriku i zapad i središnju Aziju u otvorenim, djelomično pošumljenim dolinama. Stanarica je u zapadnom dijelu svog staništa, ali se seli iz hladnijih krajeva. Također se može seliti i sa zapada ako je zima hladnija nego obično. Uvedena je u mnoga područja svijeta.
Za početak gniježđenja im je neophodna ishrana životinjskog porijekla. Iako su biljojedi, u jelovnik ubacuju biljne uši i mravlja jaja, tako dolaze do proteina i bjelančevina koje ih potiču na reproduktivan ciklus. Kad je ženka dovoljno stimulirana poticanjem mužjaka i ishranom, odabire mjesto za gnijezdo, koje se nalazi od 5 do 8 metara iznad zemlje, ali ima i iznimaka, pa tako na mjestima gdje se osjećaju sigurnim, čečljugar savije gnijezdo i u krošnji kakve male voćke uz seosku ogradu na visini manjoj od 4 metra. U prosjeku se pari dva puta godišnje, a prvo leglo je brojnije od drugog, i nalazi se na manjoj visini od drugog legla. Gnijezdo je građeno od korjenčića i mahovine i finih travki vune, dlake, perja i paučine. Paučinom i vezuje gnijezdo za grančice na kojima stoji. U gnijezdo ženka snese od 4 do 6 bjelkastih jaja s vijencem crvenkastih točkica na tupoj strani, te na njima leži od 12 do 14 dana, a mužjak je za to vrijeme revno hrani.
Mladi su čučavci i ležu se goli sa zametnim paperjem, roditelji im donose hranu, a majka ih grije dok im na leđima i trbuhu dovoljno ne naraste perje da imaju barem oskudnu termičku zaštitu. To je obično deseti dan te onda oba roditelja mogu dulje izbivati u potrazi za hranom. Mladi se u obojenosti od roditelja razlikuju po jednakoj obojenosti krila, dok su glava i cijela donja strana tijela u bež boje s nježnim točkicama. Zebovke jako brzo rastu te i mladi češljugari već nakon 14 dana počinju prve vježbe krila na grančicama u blizini gnijezda. Par dana kasnije okušaju se u letenju i tada prate svoje roditelje glasno se javljajući. Još dugo ostaju zajedno jer im je potrebno pouke u samostalnom trženju hrane, pa uvijek oko lipnja možemo vidjeti cijelu obitelj kako na nekom livadnom korovu traži hranu. U kolovozu se mitare pa mladi tada dobiju perje odraslih ptica.
Češljugari se često drže kao kavezne ptice zbog lijepog pjeva i upadljivog izgleda. Mužjake se ponekada uparuje sa ženkama kanarinca kako bi se napravio muški potomak s još ljepšim glasom. Muški mladunci često naslijede najbolje dijelove pjesme obaju roditelja.
Pjev češljugara je jako melodičan pa odzvanja nadaleko. Izmjenjuje cvrkut i glasan završni čurlik s kojim ptica izvodi mimiku pomicanja tijela lijevo desno. Zbog svoga lijepoga pjeva, češljugara su često križali s kanarincem pa su uzgajivači dobijali vrijedne ptice jačeg pjeva koji je ličio na češljugarev, a po jačini i modulacijama na kanarinčev način pjevanja.
Ptice dobijene križanjem nazvali su bastardi ili melezi, križanci. Danas se češljugari uzgajaju i u zatočeništvu kao udomaćene ptice koje imaju zatvoreni registrirani prsten kao dokaz da su se izlegle u zatočeništvu. Češljugar ima puno poklonika, jer je ptica koja je mnogima kućni ljubimac pa ga ponekad drže i više od kanarinaca. Zbog svoga lijepog pjeva i boje stekao je glas uzorne ptice za uzgoj u zatočeništvu, u prirodi je zaštićena vrsta, ali se udomaćeni češljugari mogu kupiti na ornitološkim izložbama.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: češljugar
Wikivrste imaju podatke o: češljugaru Češljugar (Carduelis carduelis) je malena vrapčarka iz porodice zeba. U narodu ga se često naziva "štiglić" (od njemačkog Stieglitz).
Þistilfinka (fræðiheiti: Carduelis carduelis) er smávaxin finka sem lifir í Evrópu, Norður-Afríku og vestur- og mið-Asíu, einkum í skóglendi.
Il cardellino (Carduelis carduelis Linnaeus, 1758) è un uccello passeriforme appartenente alla famiglia dei Fringillidi[2].
Il nome scientifico della specie, carduelis, è un tautonimo, in quanto ripetizione di quello del genere: esso divenne tale quando la specie venne segregata dal genere Fringilla (dove l'aveva classificata Linneo nel suo Systema Naturae) per essere spostata in un genere a sé stante.
Carduelis era il nome con cui questi uccelli erano conosciuti nell'antica Roma, derivante (come del resto la sua controparte italiana, di diretta derivazione latina) dalla pianta del cardo, dei cui semi (specialmente di quelli del cardo rosso) i cardellini sono notoriamente ghiotti.
Misura 10,5-13,5 cm di lunghezza, per 9,5-30 g di peso[3]: la taglia dei cardellini segue una direttrice crescente in senso SW-NE, dalle piccole razze macaronesiane ai grandi cardellini siberiani.
Si tratta di uccelletti dalla testa arrotondata, muniti di becco conico e appuntito, grandi occhi, ali appuntite e coda dalla punta lievemente forcuta.
La livrea è inconfondibile. I cardellini, infatti, presentano in entrambi i sessi la caratteristica mascherina facciale di colore rosso scuro, con una piccola banda nerastra che va dai lati del becco all'occhio: la mascherina rossa è orlata da un'ampia banda bianca che copre gola, orecchie e fronte, a sua volta orlata di nero. Dorso, fianchi e petto sono di un caldo colore bruno nelle popolazioni europee e grigio cenere in molte di quelle asiatiche: al centro del petto è presente una macchia circolare bianca, che si congiunge inferiormente al bianco del ventre e del sottocoda. Bianca è anche un'area a mezzaluna fra il nero nucale ed il bruno dorsale, così come bianchi sono il codione, una macchia circolare sulla punta di ciascuna delle remiganti e la parte centrale della punta della coda: quest'ultima, così come le ali, è di colore nero, con presenza di un'ampia banda alare di colore giallo sulle copritrici.
Il dimorfismo sessuale è presente, pur non essendo molto evidente. La mascherina rossa infatti supera completamente l'occhio nel maschio, soprattutto sul sopracciglio, mentre nella femmina difficilmente l'estensione del rosso facciale supera la metà dell'occhio: i colori del maschio sono inoltre generalmente più accentuati rispetto a quelli della femmina, in special modo su nuca e ali. Infine, i maschi hanno un aspetto generalmente più slanciato rispetto alle femmine, le quali a parità d'età tendono ad essere più pesanti.
In ambedue i sessi il becco è di color avorio con punta di colore nerastro, gli occhi sono di colore bruno scuro con cerchio perioculare nudo e di colore carnicino-grigiastro, e le zampe sono di color carnicino con unghie scure e lievemente ricurve.
Il cardellino è un uccello molto vispo e vivace, dalle abitudini essenzialmente diurne, che passa la maggior parte della giornata alla ricerca di cibo, mantenendosi generalmente fra l'erba alta o al suolo, per poi fare ritorno sul far della sera verso posatoi predefiniti al riparo fra i rami degli alberi, dove poter riposare.
All'infuori della stagione degli amori, i cardellini si muovono in piccoli stormi, che si tengono in contatto quasi costante fra loro mediante richiami cinguettanti (detti zic ed utilizzati dai bracconieri per attrarre esemplari selvatici da catturare), mentre durante la stessa le coppie tendono ad isolarsi ed appartarsi.
Il cardellino è particolarmente apprezzato per il suo canto melodioso: questo, emesso quasi unicamente dai maschi in amore (anche le femmine cantano di tanto in tanto, ma hanno un repertorio molto meno vasto e piuttosto monotono), appare continuo, sommesso e liquido. Il canto dei cardellini si compone di tre sequenze principali, emesse in modo casuale[4]. Tali sequenze non hanno nomi standardizzati (come avviene per esempio fra i canarini da canto), ma sono note con numerosi termini dialettali (nella maggior parte dei casi onomatopeici): ad esempio, in Campania (dove l'allevamento del cardellino è molto radicato e diffuso da secoli) si riconoscono:
La sequenza pliò-ble ble-zipè-ziò e quella zipè-ble ble-ziò, emesse coi giusti tempi e la giusta scansione fra le sillabe, vengono considerate perfette dai giudici delle gare di canto, e gli esemplari in grado di emetterle senza errori sono estremamente pregiati. A differenza del canarino domestico, il cardellino è piuttosto poco influenzabile da parte dei fattori esterni per quanto concerne il canto, che parrebbe avere origine ereditaria[4].
I cardellini sono uccelletti prevalentemente granivori, la cui dieta si compone in massima parte dei semi di una gran quantità di piante erbacee: oltre ai cardi, la predilezione per i quali ha fruttato a questi animali sia il nome comune che il nome scientifico, questi uccelli si servono per nutrirsi anche di semi (maturi o ancora verdi) di acetosa, agrimonia, cicoria, romice, senecio, tarassaco, crespigno e girasole (rivelandosi molto ghiotti anche di quest'ultimo), oltre che dei semi di piante arboree a seme piccolo (principalmente cipresso e ginepro), foglioline, germogli, bacche e frutta matura.
Soprattutto durante il periodo degli amori, quando il fabbisogno energetico risulta aumentato per via delle operazioni di corteggiamento ed allevamento della prole, i cardellini si nutrono di insetti ed altri piccoli invertebrati, che vengono forniti anche ai nidiacei.
La stagione riproduttiva va da aprile alla fine di agosto: durante questo periodo, vengono portate avanti 2 (sottospecie asiatiche, che si spostano più in quota per cominciare la seconda cova) o 3 covate, a seconda della disponibilità di cibo.
Le coppie (si tratta di uccelli monogami) cominciano a formarsi verso febbraio, coi due partner che vivranno a stretto contatto fino a settembre e anche dopo, aggregandosi generalmente al medesimo stormo: i maschi attirano le femmine cantando a squarciagola col becco aperto e le ali aderenti al corpo o con le punte lievemente rivolte verso il basso, ondeggiando il corpo per corteggiarle una volta arrivate. Le femmine ondeggiano a propria volta per segnalare interesse, accovacciandosi all'avvicinarsi del maschio e spostando lateralmente la coda per segnalare la propria disponibilità all'accoppiamento, permettendogli di montarle.
Il nido ha la forma di una coppa e viene costruito nel giro di circa una settimana dalla sola femmina, talvolta coadiuvata dal maschio che reperisce parte del materiale da costruzione: esso viene ubicato generalmente verso la biforcazione finale del ramo di un albero (spesso una conifera), e si compone di una parte esterna di rametti e licheni intrecciati e di una parte interna di fibre vegetali foderate ancora più internamente di piumino e lanugine, il tutto tenuto insieme da ragnatele. Al suo interno vengono deposte 2-7 uova di colore azzurro chiarissimo, con screziature brune di varia intensità particolarmente abbondanti sul polo ottuso. Le uova vengono covate dalla sola femmina per circa due settimane (circa 12 giorni nelle sottospecie meridionali, qualche giorno in più nelle grandi razze settentrionali): durante la cova, il maschio staziona nei pressi del nido, cantando frequentemente, tenendo d'occhio i dintorni per scacciare eventuali intrusi o individuare l'avvicinarsi di eventuali pericoli ed occupandosi di cercare il cibo per sé e per la compagna.
I pulli schiudono ciechi ed implumi. I genitori si alternano nelle cure parentali: mentre uno rimane al nido (per i primi 13-18 giorni la sola femmina), rimuovendo le deiezioni e tenendo al caldo e al sicuro la nidiata, l'altro si reca alla ricerca di cibo (semi immaturi, larve e afidi, i primi in proporzioni via via maggiori man mano che passano i giorni), che utilizzerà per imbeccare il coniuge ed i piccoli. In tal modo, i giovani cardellini sono pronti per l'involo attorno ai 13-18 giorni di vita: essi tendono tuttavia a rimanere ancora per una decina di giorni presso il nido, seguendo i genitori (che in genere stanno preparandosi a portare avanti un'altra covata) nei loro spostamenti e chiedendo loro (soprattutto al maschio), sebbene sempre più sporadicamente, l'imbeccata. In tal modo, i giovani vengono svezzati attorno al trentacinquesimo giorno dalla schiusa, quando sono virtualmente indipendenti e generalmente si disperdono.
La speranza di vita del cardellino in natura è di circa 3-4 anni, mentre in cattività questi uccelli (pur venendo generalmente considerati fra i fringillidi da gabbia più delicati e meno longevi) raggiungono i 10-12 anni d'età.
Il cardellino occupa un areale piuttosto vasto a diffusione paleartica, comprendente le isole britanniche, gran parte dell'Europa continentale (fatta eccezione della penisola scandinava, della quale la specie colonizza solo la punta meridionale), l'Anatolia, il Levante, il Nordafrica e buona parte del basso corso del Nilo, oltre che la Russia europea e la Siberia occidentale e centrale (dove è visitatore estivo e riproduttore), Mesopotamia, Persia e Asia centrale (dove sverna) e le pendici meridionali dell'Himalaya. La specie è stata inoltre introdotta con successo nel corso del XIX secolo alle Azzorre, a Capo Verde, alle Bermuda, in Sudafrica, alle Falkland, in molte zone degli Stati Uniti, in Canada, in Messico, in vaste aree del Sud America (Brasile, Perù, Uruguay, Argentina, Cile) ed in Oceania (Australia orientale da Brisbane alla penisola di Eyre, Tasmania, Nuova Zelanda)[5].
In Italia la specie è diffusa e ben rappresentata in tutto il territorio nazionale (isole comprese), risultando particolarmente diffusa in Campania e Sardegna.
Generalmente residente, soprattutto le popolazioni di cardellino diffuse nelle aree più fredde (in special modo quelle orientali dell'areale occupato dalla specie) tendono ad effettuare migrazioni stagionali, scendendo di quota o andando a sud durante i periodi freddi.
Il cardellino è molto adattabile e può essere osservato in una grande varietà di habitat e a varie latitudini, accomunati fra loro dalla presenza di boschi o boscaglie non eccessivamente fitti, aree aperte erbose o cespugliose e fonti permanenti d'acqua dolce: lo si trova pertanto in un'ampia forbice di ambienti che va dalla macchia mediterranea alla taiga, ai campi di taglio alle pinete, alle piantagioni ed ai gineprai, oltre che nelle aree antropizzate, dove lo si vede nelle aree piantumate suburbane, nelle aree rurali e nei campi abbandonati con abbondante crescita di erbacce.
Se ne riconoscono quattordici sottospecie[2]:
Carduelis carduelis carduelis
Subsp. britannica
Subsp. parva, maschio
Subsp. tschusii, femmina
Subsp. caniceps
La sottospecie frigoris veniva in passato conosciuta come Carduelis carduelis major Taczanowski, 1869, tuttavia tale denominazione viene considerata un sinonimo obsoleto e non più valido[6]: quando al genere Carduelis veniva ascritto anche il fanello nordico, la sottospecie brevirostris venne inoltre sinonimizzata in C. c. loudoni[2][3].
Generalmente si riconoscono in seno alla specie due gruppi:
Talvolta, queste ultime vengono considerate sottospecie di una specie a sé stante, Carduelis caniceps[3][7]. I due gruppi differiscono per vari parametri morfologici (livrea bruna nel gruppo carduelis e grigia in caniceps, nuca nera nel primo gruppo e grigia nel secondo), oltre che per differenze nel canto[4]: i due gruppi (o specie) si ibridano senza problemi nelle aree in cui il loro areale viene a sovrapporsi (come avviene fra le sottospecie brevirostris e paropanisi oppure fra subulata e frigoris[7]), ed attualmente la maggior parte degli autori ritiene corretta l'ascrizione di ambo i gruppi ad un'unica specie[2].
Da tempo immemore, in tutta l'area mediterranea i cardellini sono conosciuti per la bella colorazione ed il canto melodioso dei maschi, che vengono talvolta ancor oggi ibridati coi canarini per ottenere gli incardellati, a loro volta assai apprezzati per il canto.
Secondo la mitologia greca il cardellino sarebbe in realtà una delle Pieridi, Acalante, trasformata in uccello da Atena; il mito è raccontato da Ovidio nelle Metamorfosi. In generale, nella antica cultura pagana il cardellino rappresentava l'anima dell'uomo che al momento del trapasso vola via: tale significato è stato mantenuto anche in ambito cristiano, dove il cardellino diviene inoltre simbolo della passione di Cristo, e per tale motivo raffigurato in numerosi dipinti rinascimentali (generalmente in associazione alla Madonna, a Giovanni Battista ed a Gesù bambino) come presagio del futuro del Messia cristiano:
La connessione del cardellino con il Cristo bambino è giustificata a fortiori da una leggenda cristiana, nella quale si narra che un cardellino si fosse messo ad estrarre le spine della corona di spine che trafiggeva il Cristo crocifisso, e che si fosse trafitto a sua volta, macchiandosi anche con il sangue di Gesù: l'uccellino così sarebbe rimasto sempre con la macchia rossa sul capo. Anche San Girolamo viene spesso raffigurato in compagnia di uno di questi uccelli[8].
Il cardellino come uccello in gabbia è stato invece raffigurato in numerosi dipinti più contemporanei, come ad esempio I bambini Graham di William Hogarth, Manuel Osorio Manrique de Zuñiga di Francisco Goya e infine in Nord Sud di Joan Miró: menzione a parte merita il dipinto Il cardellino di Carel Fabritius, dalla cui osservazione nel MET da parte del protagonista si dipana il romanzo vincitore del Premio Pulitzer per la narrativa 2014 intitolato per l'appunto "Il cardellino".
Antonio Vivaldi scrisse un concerto per flauto detto "Il Gardellino" RV 428 (Op. 10 No. 3) in cui il flauto imita il canto del cardellino: ne Le quattro stagioni, inoltre, alla battuta 72 dello spartito del concerto Estate ha inserito la dicitura "IL GARDELLINO" (l'artista era veneziano, e in dialetto veneziano il cardellino viene chiamato gardèl o gardelìn[9]), mentre nel sonetto che accompagna il concerto un verso dice "Canta la tortorella e 'l gardellino".
Il cardellino (Carduelis carduelis Linnaeus, 1758) è un uccello passeriforme appartenente alla famiglia dei Fringillidi.
Kitos reikšmės – Dagilis (reikšmės).
Dagilis (lot. Carduelis carduelis, angl. European Goldfinch, vok. Stieglitz) – nedidelis kikilinių (Fringillidae) šeimos paukštis.
Eurazijoje dagilio arealas driekiasi nuo Atlanto vandenyno iki Jenisiejaus. Šiaurinė riba eina per centrinę Skandinaviją, Kamos aukštupį, Obės vidurupį, pietinė – per Viduržemio jūrą, Iraką, Volgos žemupį, pietinį Uralą, Altajų. Taip pat gyvena Britų, Viduržemio jūros salose, šiaurės rytų Afrikoje.
Lietuvoje dažnas, aptinkamas ištisus metus, bet nėra gausus.
Dagilis yra panašaus į žvirblį dydžio, labai spalvingas paukštis. Aplink snapo pamatą raudona juostelė, pakaušis ir kaklo šonai juodi. Nuo skruostų ir ausų link gerklės eina balta juostelė. Nugara ir pečiai rusvi, antuodegis balsvas. Ant juodų sparnų plati skersinė geltona juostelė. Vairuojamosios plunksnos juodos su baltomis viršūnėmis, kraštinės su baltomis dėmėmis apačioje. Krūtinė ir šonai rusvi. Pilvas balsvas, pauodegys baltas. Snapas žalsvai baltas, jo viršūnė tamsesnė. Jaunikliai apaugę ilgais tamsiais pūkais. Patinai yra vidutiniškai 80,6 mm ilgio, sveria 16,7 g, patelės – 77,3 mm ilgio, sveria 15,8 g.
Gyvena parkuose, nedideliuose miškuose, giraitėse tarp laukų, įvairiuose krūmynuose (prie upių, griovių, tvenkinių, sodybų, kapinių, pakelių). Įsikuria grupėmis augančiuose ąžuoluose, klevuose, liepose, guobose, nemėgsta grynų pušynų, eglynų ar baltalksnynų.
Lizdus suka medžių (dažniau spygliuočių) apatinėse šakose. Lizdą krauna balandžio pabaigoje ar gegužės pradžioje iš smulkių šakelių, žolių, augalų plaušų, plaukų, skristukų, siūlų. Lizdai tvarkingi, 7-9 cm skersmens, gūžtos gylis 3-4 cm. Deda penkis baltai melsvus, išmargintus retomis dėmėmis kiaušinius. Juos patelė peri 13-14 dienų. Maždaug dar tiek dienų išsiritę jaunikliai būna lizde. Vasaros viduryje ar pabaigoje jaunikliai pradeda skraidyti.
Dagilis – judrus, nuolat čiulbantis paukštis. Ieškodami maisto skraido iš vienos vietos į kitą, neretai lesa kabodami ore. Rudenį ir žiemą laikosi būreliais nuo 5 iki 20 individų.
Dagilis yra svarbus kenkėjų ir piktžolių naikintojas. Lesa kiaulpienių, pienių, varnalėšų, usnių, žliūgių, dagių, kiečių, trūkažolių, įvairių salierinių augalų sėklas, amarus, obelinio žiedgraužio, obuolinio vaisėdžio, lapsukių, lapgraužių lervas[1].
Dagilis (lot. Carduelis carduelis, angl. European Goldfinch, vok. Stieglitz) – nedidelis kikilinių (Fringillidae) šeimos paukštis.
Dadzītis jeb ciglis[1] (Carduelis carduelis) ir žubīšu dzimtas (Fringillidae) dziedātājputns, kas pieder dadzīšu apakšdzimtai (Carduelinae). Dadzītim ir 14 pasugas,[2] no kurām Latvijā ligzdo nominālpasuga Carduelis carduelis carduelis.[3] Līdz apmēram 2000. gadam kā pirmais putna nosaukums tika lietots vārds "ciglis" un vārds "dadzītis" tikai kā dažkārt lietots sinonīms.
Dadzītis vēsturiski ligzdo Eiropā, Ziemeļāfrikā, Āzijas rietumos un Centrālāzijā līdz Baikālam un Ķīnas rietumiem,[3] lai gan mūsdienās tas ir introducēts daudzās vietās pasaulē.[4] Eiropas izplatības ziemeļu robeža dadzītim ir Skandināvijas un Somijas dienvidu daļa.[3] Reģionos, kuros ziemas ir maigas, dadzītis ir nometnieks, bet aukstajos reģionos tas ir gājputns. Ja nometniekiem ziemošanas teritorijā laika apstākļi pasliktinās, dadzītis var veikt īsus pārlidojumus areāla ietvaros.
Latvijā dadzītis ir parasts ligzdotājs, caurceļotājs un arī ziemotājs. Turklāt ziemas periodā Latvijā uzturas divas reizes vairāk dadzīšu nekā vasarā.[1] Ceļošanas laikā un ziemas periodā tie veido barus.[3] Bars kopīgi barojas un nakšņo kādā augstā kokā. Barā var būt 40—100 dadzīši.[5] Ja sasnieg dziļi sniegi, dadzīši ir spiesti nolidot lielus attālumus, meklējot barību.
Lai raksturotu lauksaimniecības platību vides kvalitāti, tiek izmantoti dažādu lauku putnu populāciju indeksi. Dadzītis, lai arī Eiropas indeksa veidošanā netiek izmantots, Latvijas indeksā ir iekļauts, jo ir Latvijas lauku ainavas tipiska suga.[6]
Dadzītis ir neliels putns. Tā ķermeņa garums ir 12—13,6 cm, spārnu plētums 21—25,5 cm, svars 14—19 g.[7] Jaunie putni ir smagāki par pieaugušajiem, un mātītes ir smagākas par tēviņiem.[1]
Abi dzimumi izskatās gandrīz vienādi. Tiem ir sarkans sejas apspalvojums, balta galva ar melnu pakausi, smilšu brūna mugura un krūtis, gaiša, gandrīz balta pavēdere, bet spārni melni ar koši dzeltenu joslu. Tomēr, ieskatoties rūpīgāk, tēviņu var atšķirt no mātītes. Tēviņam sarkanais sejas laukums ir lielāks un tumšāks nekā mātītei. Sarkanais laukums tam beidzas uzreiz aiz acīm. Mātītēm sarkanais laukums acis nesasniedz. Arī knābis mātītei ir īsāks.[7] Dadzītim knābis ir ziloņkaula krāsā ar tumšu galu. Tas ir samērā garš, konusveidīgs, spēcīgs, ar smailu galu, piemērots sēklu izlobīšanai no apvalkiem. Pārošanās sezonas laikā knābis kļūst balts. Jaunajiem putniem galva ir vienkrāsaina - pelēkbrūna, līdzīga mugurai.[7] Vienīgais pēc kā var pazīt, ka tas ir dadzītis, ir dzeltenā josla uz spārniem.
Centrālāzijas pasugām nav melnbaltās galvas, kā tas ir Eiropas un Āzijas rietumu pasugām. Tiem galva ir pelēkbrūna ar sarkanu seju.[8]
Dadzītis neuzturas dziļos un biezos mežos. Tas nelabprāt mājo arī skrajos lapu koku vai jauktu koku mežos. Dadzītis vislabprātāk uzturas šo mežu malās, birztalās, alejās, parkos un augļu dārzos.[1] Dadzīša galvenā barība ir dažādas, nelielas sēkliņas, piemēram, dadžu sēkliņas, no kurām dadzītis ir ieguvis savu nosaukumu. Dadzīši īpaši iecienījuši kurvjziežu sēklas. Pavasarī un vasarā tie iecienījuši pieneņu sēklas, vēlāk dažādu čemuraugu sēklas, bet rudens lielais kārums ir ušņu un dadžu sēklas.[1] Katru dienu, meklējot barību, tie nolido samērā lielus attālumus. Tas barojas, pārlidojot no auga uz augu. Turklāt izknābājot sēklas, dadzītis bieži karājas ar galvu uz leju. Dadzītim patīk mazgāties agri rītos un vakaros.[5]
Aprīlī sākas dadzīšu riests.[1] Tēviņš nosēžas iecerētajai mātītei tuvu priekšā, izpleš spārnus, demonstrējot dzelteno joslu uz tiem un šūpojas no vienas kājas uz otru. Mātīte tēviņam atbild ar līdzīgu šūpošanos. Riesta laikā tēviņš reizēm baro mātīti, kura savukārt lūdz barību, tricinot spārnus, līdzīgi kā to dara mazie putnēni.[5] Dadzīši ligzdo krūmos un kokos, reizēm ļoti augstu, pašos augšējos zaros. Ligzda parasti ir 2—10 metru augstumā.[5] Dadzīši ligzdu vij dažādos kokos, tas var būt bērzs, liepa, ozols, augļu koks, pat egle vai priede.[1] Maijā vai jūnija sākumā[1] mātīte būvē bļodveida ligzdu, kas ir smalks meistardarbs no saknītēm, sūnām, sausām zālītēm, lapiņām, ķērpjiem, zirnekļu tīmekļa, vilnas un augu pūkām.[5] Ligzda ir nepilnus 10 cm plata un 5 cm augsta.[1] Kamēr mātīte būvē ligzdu, tēviņš dzied. Bet tas arī apsargā apkārtni un brīdina mātīti, ja draud briesmas. Nelielu apdraudējumu gadījumā tēviņš drosmīgi aizstāv mātīti. Kad mātīte dodas pakaļ ligzdas būvniecības materiālam, tēviņš to vienmēr pavada.[1]
Dējumā ir 5—6 baltas oliņas ar nelieliem raibumiem. Mātīte viena pati tās perē 11—14 dienas. Inkubācijas periodā tēviņš mātīti baro. Kad putnēni izšķiļas, tie ir daļēji segti ar pelēkām dūnām, kas ir salīdzinoši garas un biezas. Mazuļus baro abi vecāki. Putnēni tiek baroti gan ar sēklām, gan kukaiņiem. Jaunie putni izlido pēc 13—18 dienām, bet tie joprojām dažas dienas ir atkarīgi no vecākiem.[5] Vienā sezonā dadzīšiem ir 2 perējumi, diezgan bieži pat 3.[5] Pēc izlidošanas viss perējums turas cieši kopā vienā bariņa. Toties otrā perējuma jaunuļi dzīvo vienā bariņā ar saviem vecākiem līdz nākamajam pavasarim.[1]
Dadzītim ir 14 pasugas:[2]
Dadzītis jeb ciglis (Carduelis carduelis) ir žubīšu dzimtas (Fringillidae) dziedātājputns, kas pieder dadzīšu apakšdzimtai (Carduelinae). Dadzītim ir 14 pasugas, no kurām Latvijā ligzdo nominālpasuga Carduelis carduelis carduelis. Līdz apmēram 2000. gadam kā pirmais putna nosaukums tika lietots vārds "ciglis" un vārds "dadzītis" tikai kā dažkārt lietots sinonīms.
De putter[2] of distelvink[3] (Carduelis carduelis) is een zangvogel uit de familie der vinkachtigen. Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de putter beslaat een groot deel van Europa, delen van Noord-Afrika en het westen van Azië. Daarbuiten is de putter geïntroduceerd in Australië, Nieuw-Zeeland, Noord- en Zuid-Amerika en Zuid-Afrika.
De putter is een relatief slanke vink met een kenmerkende koptekening. Zijn rode gezicht is omlijst met een brede witte band, terwijl het achterhoofd zwart is. Over de zwarte vleugels loopt in de lengte een brede gele band. Verder is het verenkleed lichtbruin op de rug en de flanken, wit op de onderzijde en zwart op de staart.
In de westerse wereld wordt de putter sinds lange tijd als kooivogel gehouden. Sommige putten met een klein emmertje zelf hun water uit een waterreservoir. Hieraan dankt de putter zijn Nederlandse naam.[4]
De putter is een tenger gebouwde vink met een spitse snavel en een diepgevorkte staart. Een volwassen vogel heeft een lichaamslengte van 11,5 tot 12,5 centimeter[5] en een vleugelspanwijdte van 21 tot 25 centimeter.[6] Het gewicht varieert tussen de 14 en 19 gram.[a]
Een volwassen putter heeft een rood masker en een donkere teugelstreep.[b] Achter dit rode masker loopt bij de meeste ondersoorten een brede witte baan van de oorstreken tot aan de kin. Daarachter bevindt zich een volgende zwarte baan, die van boven de schouders tot aan de kruin loopt. Bij putters in het meest oostelijke gedeelte van het verspreidingsgebied, de zogenoemde caniceps-groep, ontbreekt de zwart-witte tekening achter het rode masker. Bij hen is dit gebied effen grijs.[7]
De vleugels zijn overwegend zwart. De slagpennen hebben witte toppen en een grote gele vlek in het midden. Wanneer de putter zijn vleugels spreidt, is een brede gele vleugelstreep zichtbaar. Ook de staartpennen zijn zwart en hebben een wit uiteinde. Aan de onderzijde is het verenkleed overwegend wit.
De bovenzijde en de borst van de putter is geelbruin in het winterkleed en grijzer en lichter gekleurd in het zomerkleed. Het zomerkleed verschijnt na het slijten van de veerpunten. De bovendelen en de borst worden grijzer en lichter gekleurd en de uiteinden op de slag- en staartpennen vertonen minder wit. Ook is de lichte vlek achterin de nek witter.[5] De snavel is in het zomerkleed geheel wit, maar in het winterkleed krijgt het een donker gekleurde snavelpunt.
De geslachten vertonen niet veel seksuele dimorfie. Het grootste verschil is de grootte van het rode gezichtsmasker. Deze loopt bij het mannetje tot voorbij het oog, maar bij het vrouwtje tot halverwege het oog.[5] De teugelstreep en schouders van het mannetje zijn diepzwart, maar die van het vrouwtje zijn lichter gekleurd. Het mannetje heeft bovendien een iets grotere snavel[8] en smallere grijze toppen aan de kleine vleugeldekveren.[5] In het zomerkleed is het gezichtsmasker en de gele vleugelstrepen van het mannetje feller gekleurd dan bij het vrouwtje.
Het juveniel is overwegend grijsachtig geelbruin, met vage donkere vlekken en strepen. De onderzijde is lichter dan die van een volwassen vogel en de kop is effen gekleurd. Daarentegen is de juveniel dankzij zijn gele vleugelstrepen als putter te herkennen.
De putter is een sociale vogel die het grootste deel van het jaar in groepsverband leeft. Groepsleden delen een gemeenschappelijk voedselterritorium en verdedigen deze tegen andere putters. Ze foerageren meestal in open gebied, zoals bermen en op braakliggende terreinen.[6] Met name in de winter vormen putters grote zwermen van tot wel veertig vogels.
De putter heeft een voorkeur voor kleine zaden, zoals die van distels en andere composieten. Dankzij zijn lange snavel kan de putter deze moeilijk te bereiken zaden bemachtigen. In een groot deel van zijn verspreidingsgebied is de putter de enige vogel die het zaad van kaardebollen kan bereiken, welke zich aan de onderkant van lange, stekelige buizen bevindt.[c][8]
Behalve kleine zaden voedt de putter zich met bessen, knoppen (onder andere van de paardenbloem) en gras. In de winter bezoekt hij ook de voedertafel. Nestlingen worden ook gevoerd met insecten.
De roep van een putter is een vloeiend, twinkelend tswit-wit-wit. Ook laat de vogel heldere hoge fluittonen horen die klinken als pie-u. Zowel het mannetje als het vrouwtje zingen, al is de zang van het mannetje opvallender en gevarieerder. Het bestaat uit snelle, twinkelende trillers en zacht gekwetter, vermengd met de typische drielettergrepige roep (
beluister (info / uitleg)).[5][6]
Tijdens de winter worden in de groepen de koppels gevormd voor het aansluitende broedseizoen, die loopt van april tot september. De putter broedt vaak in losse groepen die uit wel tien paren kunnen bestaan.[6][9]
Aan het eind van de winter zoekt het mannetje een geschikte nestplaats, meestal in een open bos of in een vrijstaande boomgroep.[6] Het nest wordt alleen door het vrouwtje gemaakt, het mannetje houdt haar enkel gezelschap. Doorgaans is het nest binnen een week gereed.[9]
Het compacte en zorgvuldig afgewerkte nest wordt gewoonlijk enkele meters boven de grond gebouwd, waarbij hij goed is verstopt tussen de bladeren. Bij voorkeur bouwt de putter het nest aan het einde van een dunne tak.[10] Het nest is gemaakt van mossen en korstmos en wordt met spinrag aan de takken bevestigd. De binnenzijde van het nest is relatief diep, zodat de eieren er bij hevige wind er niet uit kunnen rollen.[11]
Enkele dagen nadat het nest gereed is, worden de eieren gelegd. De eieren worden doorgaans vroeg in de morgen gelegd, met intervallen van een dag.[9] Gewoonlijk bestaat een broedsel uit vier tot zes eieren. Elk ei is lichtblauw , heeft donkerbruine vlekken en een glanzend oppervlak.[6][10] Het ei heeft een gemiddelde grootte van 17,3 bij 13,0 millimeter en weegt ongeveer 1,5 gram.[9]
Het vrouwtje broedt de eitjes in 11 tot 14 dagen uit. De nestlingen worden door beide ouders gevoerd. Aanvankelijk krijgen ze zaden en insecten te eten, maar naarmate ze groeien krijgen ze steeds minder insecten.[12]
Dertien tot achttien dagen na het uitbroeden vliegen de jongen uit. Ze worden daarna nog zeven tot negen dagen door de ouders gevoerd. Daarna vliegen ze in troepen rond en wijdden de ouders zich aan het tweede broedsel.[6] Per jaar worden meestal twee, maar soms drie legsels grootgebracht.[9]
De putter is inheems in Europa, Noord-Afrika en het westen en midden van Azië.[1] Hij komt vooral voor in open, licht beboste terreinen. In Europa zijn dit bijvoorbeeld tuinen, parken en bosranden.[5]
In een groot deel van zijn verspreidingsgebied is de putter een standvogel, maar met name in een groot deel van Azië migreert hij jaarlijks tussen koude en mildere streken.
Reeds in de 19e eeuw werd de putter geïntroduceerd in Canada, de Verenigde Staten, Mexico, Peru, Argentinië, Chili, de Falklandeilanden, Uruguay, Brazilië, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland.[13] De putter heeft in veel delen van de wereld zijn leefgebied verder uitgebreid.[14]
De putter werd in 1555 door de Zwitserse natuuronderzoeker Conrad Gesner beschreven in zijn werk Historiae animalium.[15] In 1758 publiceerde Carl Linnaeus in Systema naturae de wetenschappelijke naam Fringilla Carduelis.[16] Hiermee schaarde hij de putter onder hetzelfde geslacht als de vink (Fringilla coelebs). De Latijnse soortnaam Carduelis is afgeleid van Carduus, de taxonomische benaming voor distels. De Franse zoöloog Mathurin Jacques Brisson plaatste het taxon in 1760 in het nieuw geïntroduceerd geslacht Carduelis.[17][d]
De ondersoorten van de putter zijn op basis van hun verenkleed verdeeld in twee hoofdgroepen. De vogels in de carduelis-groep hebben een achter het rode gezichtsmasker een zwart-witte tekening. Zij leven in het westelijke gedeelte van het totale verspreidingsgebied. In het oostelijke gedeelte zijn vooral putters van de caniceps-groep te vinden. Ook deze vogels hebben een rood masker, maar de rest van de kop heeft dezelfde kleur als de romp.
De IOC World Bird List onderscheidt veertien ondersoorten in de versie 8.1 (2018):[18]
Door zijn kenmerkende uiterlijk en zijn plezierige zang is de putter reeds lange tijd een populaire kooivogel, zoals onder andere blijkt uit Het puttertje, een schilderij van Carel Fabritius uit 1654. In Groot-Brittannië werden tijdens de 19e eeuw jaarlijks duizenden putters weggevangen voor de vogelhandel. Een van de eerste campagnes van de Royal Society for the Protection of Birds was opgezet om deze handel te stoppen.[19]
In de Italiaanse renaissance werd de putter gebruikt als motief in schilderijen van de Madonna met kind. De vogel beeldde in de christelijke symboliek Jozef en Maria's voorkennis van Christus' marteldood af. Volgens een overlevering trok een putter een doorn uit Jezus' doornenkroon en besmeurde hierdoor zijn kop met bloed.[20] Rafaëls Madonna del cardellino is een afbeelding van Johannes de Doper die de jonge Jezus als waarschuwing een putter overhandigd.[20]
In de literatuur en klassieke muziek wordt de putter dankzij zijn bonte verenkleed en uitbundig lied vaak in verband gebracht met vrolijkheid. Het lied van de putter staat centraal in het fluitconcert Opus 10 nr. 3 in D van Vivaldi, waarbij een fluit de zang voorstelt. Geoffrey Chaucer noemde de putter in The Cook's Tale, een onvoltooid deel van The Canterbury Tales: "Hij was vrolijk gekleed als een putter in het bos."[e] In het gedicht The Great Hunger van Patrick Kavanagh is de putter een van de weinige lichtpuntjes in het leven van een oude Ierse boer:
The goldfinches on the railway paling were worth looking at −
A man might imagine then
Himself in Brazil and these birds the birds of paradise
And the Amazon and the romance traced on the school map lived again.— The Great Hunger - Patrick Kavanagh[22]
Nederlandstalige Wikisource.De putter of distelvink (Carduelis carduelis) is een zangvogel uit de familie der vinkachtigen. Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de putter beslaat een groot deel van Europa, delen van Noord-Afrika en het westen van Azië. Daarbuiten is de putter geïntroduceerd in Australië, Nieuw-Zeeland, Noord- en Zuid-Amerika en Zuid-Afrika.
De putter is een relatief slanke vink met een kenmerkende koptekening. Zijn rode gezicht is omlijst met een brede witte band, terwijl het achterhoofd zwart is. Over de zwarte vleugels loopt in de lengte een brede gele band. Verder is het verenkleed lichtbruin op de rug en de flanken, wit op de onderzijde en zwart op de staart.
In de westerse wereld wordt de putter sinds lange tijd als kooivogel gehouden. Sommige putten met een klein emmertje zelf hun water uit een waterreservoir. Hieraan dankt de putter zijn Nederlandse naam.
Stillits (Carduelis carduelis) er ein fugl i finkefamilien. Fuglen finst i det meste av Europa. I Noreg hekkar han hovudsakleg på Austlandet.
Reiret vert ofte plassert i hagar og parkar. Det er godt kamuflert, ofte høgt i eit tre. Stillits kan leggja egg frå byrjinga av mai til godt ut i juli.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Stillits Stillits (Carduelis carduelis) er ein fugl i finkefamilien. Fuglen finst i det meste av Europa. I Noreg hekkar han hovudsakleg på Austlandet.
Reiret vert ofte plassert i hagar og parkar. Det er godt kamuflert, ofte høgt i eit tre. Stillits kan leggja egg frå byrjinga av mai til godt ut i juli.
Stillits (Carduelis carduelis) er en art i finkefamilien.[2] Fuglen er ca. 12 cm og finnes i det meste av Europa. I Norge hekker den hovedsakelig på Østlandet omkring Oslofjorden, streifflokker ses særlig høst og vinter på lavlandet i Sør-Norge. Den er dels stand- og streiffugl, men enkelte trekker om vinteren sørover til kontinentet. Arten er livskraftige ifølge IUCNs rødliste,[2] men den er sterkt truet av krypskytteri i det nordvestre Afrika (spesielt i det vestre Maghreb).[3][4]
Reiret blir ofte plassert i hager og parker. Hunnen bygger et vakkert rede av frødun, røtter, gress, mose og hår. Det er godt kamuflert, ofte høyt i et tre. Stillits kan legge egg fra begynnelsen av mai til godt ut i juli, 4-6 egg som er blåhvite med brunlige flekker og ruges av hunnen i ca. 13 dager. Hannen bringer mat, ungene fôres med oppgulp og flyr etter ca. 16 dager.
Føde: Frø av tistel, borre, høymol og andre høye ugressplanter, litt bjørkefrø samt en del insekter.
Blant våre småfugler er det få som kan konkurrere med stillitsen i fargeprakt. Når den dertil er en flink sanger, er det ikke rart at den er populær i Mellom-Europa – dessverre så populær at den fanges og settes i bur. I forrige århundre var den så etterspurt som burfugl i England at det ble drevet regulær fuglehandel, og opptil 132 000 stillitser ble fanget på ett år.
Her i landet er stillitsen en mindre vanlig fugl og sees mest høst og vinter. Den streifer da omkring i små flokker, gjerne i tettbygde strøk, og besøker byløkker og andre åpne steder hvor det vokser borre, tistel og andre høye kurvplanter. Frø av slike ugressplanter som stikker opp over snøen er stillitsens viktigste vinterføde.
Fuglen er tillitsfull og lar seg ofte betrakte på nært hold. Vår og sommer ser vi den forholdsvis sjelden. Den hekker årlig flere steder rundt Oslofjorden, og det er også funnet reder på Jæren og Lista.
Det pussige navnet har stillitsen fått på grunn av lokketonene, som ofte gjengis som «stiglitt». Nå er en bokstavelig gjengivelse av fuglelåter vanskelig, og enkelte fuglebøker gjengir lokketonene som «pu-ppupi-pupipupi». Varselropet er et mykt «ææi». Sangen er en ganske vakker, flytende kvitring som minner om kanarifugltriller, oppblandet med varianter av lokkeropet. Både hann og hunn synger.
Inndelingen og rekkefølgen av den følger HBW Alive og er i henhold til Collar, Newton & Bonan (2017).[2] Norske navn på artene følger Norsk navnekomité for fugl og er i henhold til Syvertsen et al. (2008).[1] Navn og beskrivelser i parentes er ikke offisielle navn, men kun midlertidige beskrivelser i påvente av offisielle navn.
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Stillits (Carduelis carduelis) er en art i finkefamilien. Fuglen er ca. 12 cm og finnes i det meste av Europa. I Norge hekker den hovedsakelig på Østlandet omkring Oslofjorden, streifflokker ses særlig høst og vinter på lavlandet i Sør-Norge. Den er dels stand- og streiffugl, men enkelte trekker om vinteren sørover til kontinentet. Arten er livskraftige ifølge IUCNs rødliste, men den er sterkt truet av krypskytteri i det nordvestre Afrika (spesielt i det vestre Maghreb).
Scientìfich: Carduelis carduelis
Piemontèis : Cardlin
Italian : Cardellino
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Szczygieł (Carduelis carduelis) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).
Zamieszkuje Europę od atlantyckich wysp i zachodniej Europy do środkowej Azji na wschodzie oraz większość Azji Mniejszej i Afryki północnej. W Europie od lat 80. XX wielkość populacji rosła, obecnie liczebność gatunku jest stabilna lub ma tendencję wzrostową[4][5]. Częściowo osiadły, a w niektórych regionach wędrowny. Jedynie populacje z północnej Europy i Azji odlatują w kierunku południowo-zachodnim nad Morzem Śródziemnym i do zachodniej Europy. Dołączają tam do lokalnych, osiadłych szczygłów. Wiosną, podobnie jak osobniki koczujące, powracają na tereny lęgowe. Gatunek introdukowany w Australii, Nowej Zelandii i Ameryce Południowej[4].
Wyróżniono kilkanaście podgatunków C. carduelis[6][2][7]:
Najbardziej charakterystyczną cechą dorosłego szczygła jest karminowoczerwona "twarz" (maska), kontrastująca z czarnym wierzchem głowy i pręgą za uszami (zausznicami) oraz z białymi policzkami. Upierzenie na grzbiecie kasztanowobrązowe. Boki głowy (policzki), podgardle, pierś biała z niewyraźną brązową przepaską, brzuch i kuper białe. Rozwidlony ogon czarny z białymi kropkami na sterówkach, skrzydła czarne z żółtymi dużymi pokrywami drugiego rzędu oraz częściowo zewnętrznymi chorągiewkami lotek, dzięki czemu na rozłożonym skrzydle tworzy się żółta przepaska. Zakończenia lotek białe. Dziób i nogi cieliste, dziób stożkowaty, ostro zakończony. Tęczówki oczu brązowe. Młode ptaki brązowoszare z ciemniejszymi, nieregularnymi podłużnymi prążkami, bez charakterystycznego rysunku na głowie, ale z ubarwieniem skrzydła podobnym jak u ptaków dorosłych.
Pierzenie ma miejsce po lęgach. Dorosłe osobniki pierzą się od połowy lipca do połowy października, młode między sierpniem i wrześniem[9].
W czasie lotu szczygły od innych gatunków ptaków można odróżnić po ubarwieniu skrzydeł, głowy i ogona.
Nie jest to ptak bardzo płochliwy. Często można go zobaczyć jak przelatuje z miejsca na miejsce, zatrzymując się na różnych drzewach, krzewach i roślinach zielnych. Szczygieł lata szybko i falistym torem.
Obie płci są podobnej wielkości. Różnica w ubarwieniu jest trudna do zauważenia w terenie. U samca czerwona maska nad okiem dotyka i czasami przekracza oko, pióra u nasady dzioba są czarne, małe pokrywy skrzydłowe zwykle czarne[10][11]. U samicy maska kończy się w połowie głowy i jest koloru ciemnopomarańczowego, pióra u nasady dzioba są jaśniejsze, czarnoszare, a małe pokrywy brązowo nakrapiane (chociaż ilość brązu może być podobna u obu płci)[10][11].
Maska szczygłów swoją czerwoną barwę zawdzięcza czterem barwnikom karotenoidowym[12]. Analiza spektrum barw wykazała, że w zakresie widzialnym barwa maski różni się między płciami (u samców większy udział komponentu czerwonego, a mniejszy żółtego, tzn. maska samca jest bardziej czerwona niż samicy), natomiast w zakresie UV brak różnic[12].
Szczygieł od dawna był hodowany z powodu ładnego wyglądu i śpiewu[11], wzmianki o hodowli tego gatunku pochodzą już ze starożytności[13]. Obecnie, z powodu objęcia ochroną gatunkową, możliwości hodowli są ograniczone do ptaków pochodzących z niewoli, o udokumentowanym pochodzeniu[8]. W niewoli uzyskano szereg odmian barwnych tego gatunku, zwykle o upierzeniu jaśniejszym od formy dzikiej[14]. Szczygieł może się krzyżować z innymi pokrewnymi gatunkami, np. czyżem, dzwońcem, gilem. Wiele z takich krzyżówek uzyskiwano sztucznie, u ptaków w hodowli, jednak obserwowano również hybrydy w warunkach naturalnych[15][16]. Zależnie od gatunku, różna jest przeżywalność oraz płodność powstałych mieszańców.
Samiec śpiewa świergotliwie na wzniesionych stanowiskach dość przyjemną dla ludzkiego ucha melodię – miękkie, kilkakrotnie powtarzane wabiące tony, które przeplatają trele i świergot. Jednocześnie zwykle wykonuje żwawe ruchy całym ciałem. W powietrzu ptaki przywołują się charakterystycznym wabieniem "didlit szczyglik szczygelit" lub "cit wit".
Najstarszy obrączkowany szczygieł dożył 14 lat[17], jednak średnia długość życia na wolności jest o wiele mniejsza - 2 lata[18]. W niewoli ptaki te mogą osiągać wiek ponad 15 lat (rekordowo nawet 25)[11].
Unika zwartych kompleksów leśnych[5]. Lęgnie się na obrzeżach lasów liściastych i mieszanych, może zamieszkiwać sady, polany, aleje, kępy drzew, nadrzeczne łęgi i ogrody[3]. Najchętniej zasiedla tereny uprawne, gdzie pola i sady przeplatają się z zadrzewieniami śródpolnymi[5]. Poza sezonem lęgowym żeruje jednak na terenach otwartych, gdzie może znaleźć rośliny produkujące nasiona.
Śpiewanie zaczynają, w zależności od pogody, w lutym lub marcu. Samce zaczynają śpiewać, kiedy ptaki są jeszcze skupione w stada[19]. Później w sezonie tworzą monogamiczne pary, które nie bronią jednak zbyt wytrwale swego terytorium, i mogą gnieździć się w bliskim sąsiedztwie innych par własnego gatunku, a nawet tworzyć luźne kolonie składające się z kilku par[20][19][11]. Szczygieł jest jednym z gatunków, u których obserwowane jest rytualne karmienie partnerki przez samca, uważane za element zalotów i utrzymania więzi między partnerami[21].
Budowane w koronie drzewa lub wysokiego krzewu (np. jałowca, tui)[11], zwykle na wysokości powyżej 4 m[19]. Jest misternie uwite z gałązek, traw, mchu, korzonków spojonych pajęczynami i wysłane puchem oraz włosiem. Ma kształt grubościennej czarki. Ptaki dobrze je ukrywają. Budową gniazda zajmuje się samica[19].
W Polsce szczygły wyprowadzają 2 lęgi w roku, od maja do czerwca-lipca[19][11]. Składanych jest 4-5[11] różnobiegunowych niebieskawych jaj, o wyraźnie zaostrzonym wąskim biegunie, o średnich wymiarach 17x13 mm. Występuje na nich brązowawe nakrapianie, liczniejsze na tępym końcu. Pierwsze jajo jest składane w ciągu 1-2 dni od zakończenia budowy gniazda[22].
Tylko samica wysiaduje jaja przez okres 12–13 dni[19][11]. W tym czasie samiec ją karmi[19]. Obserwowano, że po wykluciu piskląt samica zjada skorupki jaj[22]. Pisklęta na początku karmione są owadami, później również nasionami[19]. Wylatują z gniazda po kilkunastu dniach karmienia, po czym są jeszcze, jako podloty, dokarmiane poza gniazdem[11][19].
Szczygły są ptakami stadnymi, nawet w okresie lęgowym bronią tylko najbliższego otoczenia gniazda, a w okresie pozalęgowym zbierają się w duże stada, których członkowie wspólnie żerują[23]. W okresie zimowym bywają gośćmi przy karmnikach[24]. W starożytności opisywano zdolności do uczenia się sztuczek u trzymanych w niewoli przedstawicieli tego gatunku[13]. W Holandii szczygły były do tego stopnia znane ze sztuczki polegającej na zaczerpywaniu wody małym wiaderkiem, że wzięła się od tego ich nazwa w języku holenderskim (putter, od czasownika putten, oznaczającego zaczerpywanie wody)[25].
Głównie nasiona chwastów, ale również wiosną i latem drobne owady (szczególnie mszyce, drobne chrząszcze, gąsienice i dwuskrzydłe) i nasiona drzew. Zaobserwowano, że zjada nasiona przynajmniej 152 gatunków roślin, a wiosną również pąki drzew.
W atlasach i przewodnikach szczygły przedstawia się najczęściej na oście lub łopianie, ponieważ ich ulubionym i podstawowym pokarmem są ich dojrzałe nasiona[19]. Sama nazwa łacińska wywodzi się od carduus, co oznacza oset. Żywią się jednak również drobnonasiennymi chwastami takimi jak u mniszków i cykorii.
Przeważnie je prosto z rośliny. Zawisa przy tym na niej w akrobatycznych pozach. Ciekawym aspektem jest specjalizacja pokarmowa u obu płci. Samiec ma trochę dłuższy dziób i dlatego wybiera nasiona, które położone są głębiej w koszyczkach ostu. Natomiast samica zadowala się zwykle nasionami rosnącymi na jego powierzchni. Dzięki temu partnerzy, ale i osobniki różnych płci nie będące związane ze sobą, nie konkurują wzajemnie o pokarm. Od jesieni i zimą szczygły można zobaczyć w trakcie koczowania na ugorach, odłogach, terenach przeznaczonych pod zabudowę, na obszarach porośniętych roślinnością ruderalną lub na niezaoranych polach (zwłaszcza pojawiają się tam gdzie rośnie oset i łopian). Pokarmu poszukują wtedy skupione w stadach z innymi ziarnojadami. Gdy w danym miejscu zabraknie pokarmu przenoszą się gdzie indziej, choć nie mają wybranego kierunku przenosin.
Do patogenów, którymi infekcje opisano u szczygłów, należą m.in. Mycobacterium genavense, ptasi poliomawirus (koinfekcję tymi dwoma patogenami opisano u dorosłego szczygła w niewoli)[26], gorączki Zachodniego Nilu (opisane u szczygłów w Ameryce, gdzie są gatunkiem introdukowanym)[27], kokcydia[28], megabakteria[29], Salmonella[30].
Szczygły, podobnie jak inne drobne ptaki, mogą padać łupem drapieżników takich jak puszczyk[31][32], sóweczka[33], uszatka[34]. W badaniach składu pokarmowego tych ptaków wykazuje się szczygły jako sporadyczne ofiary, nie stanowiące dużej proporcji spośród wszystkich ofiar.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[35].
Szczygieł był portretowany na obrazach, np. na obrazie "Szczygieł" Fabritiusa. Obraz ten jest elementem powieści Donny Tart o tym samym tytule, za którą autorka otrzymała nagrodę Pulitzera[36]. Inne obrazy, w których szczygieł jest ważnym elementem, to na przykład "Madonna ze szczygłem" Santiego, obraz Giambattisty Tiepolo pod tym samym tytułem, "Madonna z Dzieciątkiem" Vittore Crivelli'ego, "Madonna z Dzieciątkiem" Carlo Crivelli'ego[37]. Ptak przedstawiony na cudownym obrazie Matki Bożej w Dębem również jest uznawany za szczygła[38].
W chrześcijaństwie szczygieł bywa przedstawiany w związku z męką Jezusa. Wiąże się to z jego preferencjami pokarmowymi w kierunku ostów, których kolce są w symbolice z kolei związane z koroną cierniową[39].
W Polsce Szczygieł to jedno z popularnych nazwisk (w 2017 nosiło je około 5 tysięcy osób)[40].
W Niemczech szczygieł został wybrany ptakiem roku przez organizację NABU zajmującą się ochroną przyrody[41].
Szczygieł (Carduelis carduelis) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).
Carduelis carduelis Linnaeus, 1758, conhecido pelo nome comum de pintassilgo,[2] é uma pequena ave fringilídea, comum em toda a Europa, mais abundante nas regiões central e meridional do continente.[3]
É uma residente habitual nas zonas temperadas, mas as populações de latitudes mais altas migram para sul durante o inverno. A espécie tem distribuição natural centrada na Europa Ocidental, mas estendendo-se até à Sibéria central, ao sudoeste da Ásia e ao norte de África, estando naturalizada em algumas regiões da América do Sul, da Austrália, da Nova Zelândia e de algumas ilhas da Oceânia onde foi introduzida. Alimenta-se de sementes semi-maduros e maduros de plantas perenes e anuais, incluindo gramíneas e árvores, podendo também recorrer à captura de insectos, particularmente durante a fase reprodutiva. Na Europa Ocidental a espécie era um símbolo da resistência, da fertilidade e da perseverança, sendo, pelo seu amor pelos cardos, utilizada como símbolo cristão da Paixão e da morte sacrificial de Jesus Cristo.
Dá ainda pelos nomes de milheiró,[4] pinta-cardeira[5] e pintassilgo-comum[6]
São aves de pequeno porte, com tamanho aproximado de 13 cm, com cerca de 20 g de peso, normalmente encontradas em bandos de até 40 indivíduos, fora da estação reprodutora. Na época do acasalamento, os pintassilgos separam-se por pares voltando a se unir após a eclosão dos filhotes.
Os pintassilgos nidificam em terrenos abertos e bordos de bosques, em parques e jardins, entre Abril e Maio, pondo 4 a 6 ovos azuis com manchas pretas, que eclodem ao fim de 11 a 14 dias. Faz duas posturas e a incubação é feita pela fêmea.
Alimenta-se basicamente de grãos silvestres. Gosta especialmente de sementes de cardos, o que deu origem ao nome do género. No outono e inverno é avistado frequentemente em prados ricos em cardos. Porém, durante a alimentação das crias, procura também insectos.
O adulto possui a face vermelha e o resto da cabeça preta e branca. As asas são pretas com uma barra amarelo vivo, mais visível durante o voo. Uropígio branco. Bico cor de marfim, mais escuro na ponta, grande e pontiagudo. Cauda furcada. É praticamente impossível distinguir os sexos no campo. Os indivíduos jovens apresentam configuração das asas idênticas aos adultos, mas o restante corpo castanho-cinza claro com manchas mais escuras.
Tem um canto melodioso, levando a que seja ainda capturado para gaiola, mesmo sendo uma espécie protegida e cuja captura é proibida.
A espécie apresenta forte polimorfismo, o que levou à descrição de numerosas subespécies, em grande parte com validade taxonómica actualmente disputada. A espécie é em geral dividida em dois grupos principais: (1) o grupo carduelis, na parte mais ocidental da área de distribuição natural; e (2) o grupo caniceps, na parte oriental. Cada um daqueles grupos inclui diversas raças, mas como os grupos apresentam intergradação nas regiões de contacto entre grupos, as subespécies caniceps não são reconhecidas como uma espécie autónoma, apesar da sua plumagem distinta e das diversas diferenças morfológicas que apresentam em relação a C. c. carduelis. As subespécies mais frequentemente citadas são:
A espécie foi descrita por Linnaeus, classificada então como Fringilla carduelis.
A filogenia da espécies foi publicada por Antonio Arnaiz-Villena et al.[7][8][9][10][11][12][13]
Carduelis carduelis Linnaeus, 1758, conhecido pelo nome comum de pintassilgo, é uma pequena ave fringilídea, comum em toda a Europa, mais abundante nas regiões central e meridional do continente.
É uma residente habitual nas zonas temperadas, mas as populações de latitudes mais altas migram para sul durante o inverno. A espécie tem distribuição natural centrada na Europa Ocidental, mas estendendo-se até à Sibéria central, ao sudoeste da Ásia e ao norte de África, estando naturalizada em algumas regiões da América do Sul, da Austrália, da Nova Zelândia e de algumas ilhas da Oceânia onde foi introduzida. Alimenta-se de sementes semi-maduros e maduros de plantas perenes e anuais, incluindo gramíneas e árvores, podendo também recorrer à captura de insectos, particularmente durante a fase reprodutiva. Na Europa Ocidental a espécie era um símbolo da resistência, da fertilidade e da perseverança, sendo, pelo seu amor pelos cardos, utilizada como símbolo cristão da Paixão e da morte sacrificial de Jesus Cristo.
Sticletele (Carduelis carduelis), din familia Fringillidae, este o pasăre cu penele viu colorate cu roșu, negru, alb și galben, fiind una dintre cele mai cunoscute păsări de talie mică, din România. Deoarece este o pasăre cântătoare, a fost ținută frecvent în colivii. Sticletele este răspândit din Europa Occidentală până în regiunile centrale din Siberia, Africa de Nord, Asia Centrală, Asia de Sud-Vest. În Australia, Noua Zeelandă și unele insule din Oceania a fost dusă de om. Penajul viu colorat în regiunea ciocului este roșu, iar ceafa, coada și aripile sunt colorate negru cu galben, pe când restul corpului este cafeniu. Această caracteristică ajută păsărea la marcarea teritoriului, și la asigurarea succesului în reproducție. În acest scop ea își alege o ramură uscată dezgolită unde poate fi ușor remarcată prin cântec și coloritul penajului.
În general, ca la toate speciile mici de păsări, puii ajung la câteva luni la maturitate sexuală. Sticletele clocește în general în regiunile joase, dar și pe văile montane. Cuibul este mic, cu un număr de 4- 5 ouă albăstrui punctate roșcat. El este așezat în arbori de înălțime mijlocie, cel mai frecvent pe salcâmi. După circa 13 - 14 zile eclozează, femela scoțând pe vară 2 -3 rânduri de pui. Sticletele este sedentar, iernează în țară, la care se adaugă populațiile de sticleți nordici dintre care unele iernează în Africa de Nord și Asia de Sud-Vest.
Hrana sticleților sunt semințe de pe tufișuri, scaieți sau de pe pajiști. Este o pasăre nepretențioasă, fiind în trecut simbolul primăverii, al fecundității și al răbdării.
Evoluție și dispariție Comportament Liste ClasificareSticletele (Carduelis carduelis), din familia Fringillidae, este o pasăre cu penele viu colorate cu roșu, negru, alb și galben, fiind una dintre cele mai cunoscute păsări de talie mică, din România. Deoarece este o pasăre cântătoare, a fost ținută frecvent în colivii. Sticletele este răspândit din Europa Occidentală până în regiunile centrale din Siberia, Africa de Nord, Asia Centrală, Asia de Sud-Vest. În Australia, Noua Zeelandă și unele insule din Oceania a fost dusă de om. Penajul viu colorat în regiunea ciocului este roșu, iar ceafa, coada și aripile sunt colorate negru cu galben, pe când restul corpului este cafeniu. Această caracteristică ajută păsărea la marcarea teritoriului, și la asigurarea succesului în reproducție. În acest scop ea își alege o ramură uscată dezgolită unde poate fi ușor remarcată prin cântec și coloritul penajului.
În general, ca la toate speciile mici de păsări, puii ajung la câteva luni la maturitate sexuală. Sticletele clocește în general în regiunile joase, dar și pe văile montane. Cuibul este mic, cu un număr de 4- 5 ouă albăstrui punctate roșcat. El este așezat în arbori de înălțime mijlocie, cel mai frecvent pe salcâmi. După circa 13 - 14 zile eclozează, femela scoțând pe vară 2 -3 rânduri de pui. Sticletele este sedentar, iernează în țară, la care se adaugă populațiile de sticleți nordici dintre care unele iernează în Africa de Nord și Asia de Sud-Vest.
Hrana sticleților sunt semințe de pe tufișuri, scaieți sau de pe pajiști. Este o pasăre nepretențioasă, fiind în trecut simbolul primăverii, al fecundității și al răbdării.
Stehlík obyčajný alebo stehlík pestrý[3] (lat. Carduelis carduelis) je spevavec a patrí do čeľadi pinkovité. Žije v Európe, v severnej Afrike a v západnej Ázii.[4] Hniezdi na celom Slovensku až do 1 000 m n. m. (v období hniezdenia bol najvyššie zistený vo Veľkej Fatre 1 400 m n. m.).[5] V mimohniezdnom období sa potulujú v kŕdlikoch aj vo vysokých polohách (najvyššie boli zistené vo Veľkej Fatre na Krížnej a Ostredku 1 500 – 1 590 m n. m.)[4] Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov stehlík obyčajný patrí medzi najmenej ohrozené druhy, populácia stúpa, v Európe bol v rokoch 1980 – 2013 zaznamený mierny nárast stavov.[1]
Stehlík obyčajný meria 12 – 14 cm[6][7] a váži 11,5 – 20 g[4]. Obe pohlavia majú rovnaké zafarbenie, červenú prednú časť hlavy, biely náhrdelník sa tiahne až na boky hlavy a zadná časť hlavy je čierna. Na čiernom krídle majú zlatožltý pás. Chrbát majú hnedý s beľavou kostrčou. Chvostové perá sú čierne s bielymi škvrnkami.[4][6] Podľa tejto farebnej kombinácie ich ľahko rozoznáme. Mláďatám až do októbra chýba červená farba na hlave, chrbát i hlavu majú žltosivú s hnedým vzorom.[4][7] Dovtedy rozlíšime mláďatá stehlíka obyčajného od iných pinkovitých podľa čiernych chvostových letiek a žltého pásu na krídlach.[6] Okrem obdobia hniezdenia sú v kŕdlikoch. Ich let opisuje vlnovku.[7]
Stehlíka obyčajného rozoznáme ľahko nielen podľa vzhľadu ale aj podľa hlasu. Jeho typické vábenie znie ako "tig-lic, tige-lic"[7] alebo "štigelitt"[6]. Spev samčeka je melodické švitorenie[7], do ktorého vplieta prvky zo svojho vábenia.[6]
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 100 000 - 150 000, zimujúcich jedincov 200 000 - 600 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v roku 1995 žiadny. V roku 1998 žiadny.[5] V roku 2001 žiadny.[8] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][9][10] Európsky ochranársky status nezaradený SPEC. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[5]
Biotopom stehlíka obyčajného sú okraje lesov, lúky a pasienky s roztrúsenou stromovou a krovinnou vegetáciou, skupiny stromov, pásy stromov pri potokoch, kanáloch a vetrolamy. Obľubuje ľuďmi vytvorené prírodné prostredie sadov i záhrad, parkov a cintorínov.[4][5][7]
Hniezdo si stavia na stromoch na konci konára. Je poľguľovitého tvaru z tráv, machu a korienkov zviazaných pavučinou, starostlivo vystlané srsťou a perím.[4][7] Stavia ho samička. Hniezda môžu byť aj neďaleko od seba, nie sú prísne teritoriálne, od 2 m vyššie. Radi hniezdia na ovocných stromoch v záhradách a sadoch alebo na stromoch pri cestách.
Kladú 4 - 5(7) vajíčok s hnedými škvrnami a červenkastými bodkami na modrastobielom podklade do tvaru venca. Zohrieva ich len samička, samec jej nosí potravu. Mláďatká sa vyliahnu za 13 - 15 dní, potom ich rodičia 2 týždne kŕmia na hniezde a 5 - 6 dní aj po vyletení. Keď sa osamostatnia, spájajú sa do kŕdlikov. Hniezdia 2 krát, v máji a v júni/júli.[4]
Špecializujú sa na vyberanie semienok sediac na vrcholci rastliny, ako je napríklad bodliak a lopúch.[4][7][6] Mláďatká kŕmia najprv hmyzom, neskôr semienkami.[4]
Je zákonom chránený, spoločenská hodnota je 230 € (Vyhláška MŽP č. 24/2003 Z.z. v znení č. 492/2006 Z. z., 638/2007 Z. z., 579/2008 Z. z., 173/2011 Z. z., 158/2014 Z. z., účinnosť od 01.01.2015).[11] Druh je zaradený do Bernského dohovoru (Príloha II).[12]
Vajcia majú škvrny umiestnené do tvaru venca
Hniezdo s mláďatkami
Kŕmenie vylietaného mláďatka trvá len pár dní
Kompozitná fotografia - pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Stehlík obyčajný
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Stehlík obyčajný
Stehlík obyčajný alebo stehlík pestrý (lat. Carduelis carduelis) je spevavec a patrí do čeľadi pinkovité. Žije v Európe, v severnej Afrike a v západnej Ázii. Hniezdi na celom Slovensku až do 1 000 m n. m. (v období hniezdenia bol najvyššie zistený vo Veľkej Fatre 1 400 m n. m.). V mimohniezdnom období sa potulujú v kŕdlikoch aj vo vysokých polohách (najvyššie boli zistené vo Veľkej Fatre na Krížnej a Ostredku 1 500 – 1 590 m n. m.) Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov stehlík obyčajný patrí medzi najmenej ohrozené druhy, populácia stúpa, v Európe bol v rokoch 1980 – 2013 zaznamený mierny nárast stavov.
Lišček (znanstveno ime Carduelis carduelis) je majhna ptica iz družine ščinkavcev, ki je pogosta tudi v Sloveniji.
Odrasli liščki dosežejo v dolžino med 11,5 in 12,5 cm in imajo perje pisanih barv. Po hrbtu prevladujejo rdečkasto-rjavi toni, teme in tilnik pa sta črne barve, trebuh je svetlejši. Peruti so črne, po sredini pa prečno poteka rumen pas. Okrog kljuna ima lišček značilno rdečo obrazno masko, za očmi pa ima belo liso. Samec in samica se ločita le po zaključku rdeče maske čez oči in po peresih na robu peruti. Samica ima ta peresa rjave, samec pa zelene barve. Mladiči so rjavkasti in lisasti[2]. Odrasle ptice merijo preko kril med 21 in 25 cm, tehtajo pa med 14 in 19 g. Oglaša se s hitrim in zvenečim didlit. Zaradi lepe obarvanosti in živahne narave so liščke že v antičnem Rimu lovili za hišne ljubljenčke.
Lišček je doma v Evropi, Severni Afriki, ter zahodni in osrednji Aziji. Kasneje so ga zanesli tudi drugam po svetu[3]. V 19. stoletju so ga zanesli na jugovzhod Avstralije, kjer se je hitro razširil[4].
Lišček je družabna ptica, ki poseljuje parke, vrtove, sadovnjake in polja, pogosto pa se zadržuje tudi na zapuščenih površinah, kjer je dovolj hrane. Osnovna hrana liščka so drobna semena, občasno pa kljuva tudi brste in listne vršičke. V času gnezdenja lovi tudi žuželke. Takrat z rastlin obira tudi listne uši. Najpogostejša hrana liščka so semena iz rastlin rodu bodak (Carduus), po katerem je dobil tudi znanstveno ime. Običajno gnezdi na listavcih in po grmovju. Skodeličasto gnezdo splete iz koreninic in drobnih vejic, od znotraj pa ga postelje z živalskimi dlakami, pajčevinami in podobnimi materiali. Samica vanj v dveh, redkeje celo v treh leglih, izleže 4-6 jajc. Po 14 dneh se izvalijo mladiči, ki so gnezdomci in jih hranita oba starša. Samostojni postanejo po treh tednih.
Lišček (znanstveno ime Carduelis carduelis) je majhna ptica iz družine ščinkavcev, ki je pogosta tudi v Sloveniji.
Steglits [stegˈlits][3][a] (Carduelis carduelis) är en liten färggrann fågel som tillhör familjen finkar.
Steglitsen känns igen på sin brokiga fjäderdräkt. Den är brunaktig på ovansidan. Pannan och strupen är röda. Vingarna är svarta, med ett brett, intensivt gult band.[4] Undersidan är vit med brunaktig anstrykning och förhållandevis stora bruna fläckar. Näbben är hoptryckt från sidan, har en skarp rygg och saknar hak bakom spetsen. Stjärten är kluven. Kroppslängden är 12 centimeter, vingspannet är 21–25,5 centimeter och vikten 14–18 gram.[4]
Locklätet består av ett typiskt, upprepande "tick tickeli tickelitt" som har gett arten dess namn.[4] Sången liknar grönsiskans och är snabb med kvittrande omväxlande toner med inslag av locklätet.
Steglitsen förekommer över nästan hela Europa, inklusive Brittiska öarna. Den är särskilt vanlig i Medelhavsområdet. Steglitsen häckar även i västra Asien, Kaukasus, västra Himalaya och Nordafrika.
Steglitsen delas in i 14 underarter med följande utbredning:[5]
Ibland urskiljs endast två underarter, caniceps för de fyra sista ovan och carduelis för resten. De fyra sista urskiljs också sedan 2016 som en egen art av Birdlife International och naturvårdsunionen IUCN som den egna arten "östlig steglits" (C. caniceps).
I fångenskap kan steglitsen korsas med kanariefågeln.
Steglits förekommer i Sverige framför allt i de södra och mellersta delarna. En del av det svenska beståndet flyttar i oktober–november till Väst- och Sydeuropa och återkommer i mars–april, medan andra övervintrar.
Steglitsen lever mest av diverse frön, med särskild förkärlek för frö från tistlar och kardborrar.[4] Den är en skicklig klättrare som ofta klättrar i tistlar där den samlar frön.
Steglitsen är över stora delar av sitt utbredningsområde en vanlig häckfågel i öppna, trädrika landskap, trädgårdar och fruktodlingar. Den häckar två gånger om året[4] – första gången i maj. Boet är skålformat och har tjocka väggar av fina stjälkar, strån, rötter, mossa och kvistar. Det brukar placeras högt i trädkronan, oftast i lövträd men ibland i barrträd. Honan bygger boet, men hanen kan bistå med att samla byggmaterial. Honan lägger fem till sex vitaktiga ägg med fina röda fläckar, som hon ruvar i 12 till 13 dagar. Ungfåglarna utfodras sedan av båda föräldrarna med frön och insekter under 13–15 dagars.[4] Steglitsen blir könsmogen efter ett år och kan leva upp till 10 år, även om 3 år är mer normalt.[4].
Historiskt har steglitsen varit en vanlig burfågel. Över stora delar av dess utbredningsområde, exempelvis inom EU, är det i dag förbjudet att fånga eller inneha vilda fåglar, varför den i dessa områden inte längre förekommer som burfågel förutom i undantagsfall.[6] Trots detta fångas arten illegalt och steglitshanar hålls som burfågel i södra Europa, bland annat i Grekland och på Malta.[7]
Steglitsen var en viktig symbol under medeltiden och förekommer i en stor mängd målningar från tiden, speciellt i bilder av madonnan och barnet.[8] I boken The Symbolic Goldfinch från 1946 listar den amerikanska konstvetaren och ornitologen Herbert Friedmann inte mindre än 486 målningar från perioden 1260–1500 e.Kr. där steglitsen förekommer.[8] Främst förekommer fågeln i italienska målningar men även i verk från Ryssland, Böhmen, Bayern, Frankrike, Spanien, Portugal, Nederländerna och England.[8] Steglitsens symboliska kvaliteter under medeltiden bottnar i flera legender. En är den grekiska legenden om fågeln kharadrios (χαραδριός), en art som sades förekomma i floddalar (från kharadra, som betyder "ravin"). Det sades att man kunde bli botad från gulsot om man tittade in i fågelns besynnerliga gula ögon.[8] Vilken art de gällde var omdiskuterat. Bland annat ansågs det vara tjockfoten, men även sommargyllingen, strandpipare och ljungpipare föreslogs, även om den senare inte ens har gula ögon.[8] I den grekiska kristna texten Physiologus från första århundradet efter Kristus kopplas legenden om kharadrios till Jesus centrala mission att frälsa människan. Vid den här tiden flyttas även fokus från de gula ögonen till fåglar med gul fjäderdräkt, varför myten även kopplas till steglitsen.[8]
En annan legend som var viktig i kopplingen mellan steglitsen och Kristus bottnar också i steglitsens fjäderdräkt men nu handlar den om den röda färgen på fågelns huvud. Legenden berättar om en liten fågel som drog törnen ur Jesu panna när han hängde på korset och fågeln färgades då röd av Jesu blod.[8] Flera arter, utöver steglitsen har kopplats till legenden, bland annat rödhaken och ladusvalan. Men till skillnad från de två senare hade steglitsen även en naturlig koppling till tistlar då den gärna äter tistelfrön.[8]
Steglitsen förekommer även i flera målningar av Edens lustgård, som i Hieronymus Boschs Lustarnas trädgård från cirka 1510. Ett senare exempel på en känd målning av arten är Steglitsan från 1654 av Rembrandts lärjunge Carel Fabritius. Den senare målningen har gett namn åt Donna Tartts roman Steglitsan från 2013.
Steglitsens trivialnamn är ljudhärmande (onomatopoetiskt) och efterliknar locklätet.[2] Det härstammar troligen från tyskan.
Wikimedia Commons har media som rör steglits.
Steglits [stegˈlits] (Carduelis carduelis) är en liten färggrann fågel som tillhör familjen finkar.
Saka kuşu (Carduelis carduelis), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından kafeslerde çok beslenen ötücü bir kuş türü.
Erişkinlerde gaga dibinden gözün arka ucuna kadar yayılan kırmızılığı yalnız gaga ile göz arasındaki koyu esmer bir bant keser. Gözün gerisindeki yanları beyaz, tepe ve boyun yanları siyahtır. Kanatların ortası boyunca, gövdeye doğru sarı renkli geniş bir bant uzanır. Kanatların beyaz lekeli arka kenarları dışında kalan öbür bölümleri siyah, sırt kahverengi, kuyruksokumu beyazımsıdır. Siyah kuyruk tüylerinin uçlarında da beyaz lekeler bulunur. Gençlerde kanat ve kuyruk tüyleri erişkinlerinki gibidir. Ama öbür bölümler grimsi kahverengi ve koyu çizgilidir. Yerli sakaların uzunluğu 12–13 cm, kasım sakalarının (Sibirya sakası olarak da bilinir) uzunluğu 15 cm ve kömürcü sakalarının uzunluğu ise 11 cm civarındadır.
Sakakuşunun adının kökeni ilginçtir. Parlak renkleri, güzel ötüşü ve kafeste kolay beslenebilmesi sebebiyle sakakuşunun çok eski dönemlerden beri kafeste beslendiği bilinmektedir. Doğada sakakuşunun yuva yapmak ya da besin elde etmek için küçük dalları iki ayağı ile tünediği zemine kıstırıp kendine doğru çekebildiği gözlenmektedir. Ortaçağda sakakuşunun bu özelliğinin keşfedildiği ve bunun bir seyir haline getirildiği bilinmektedir. Kafeste beslenen sakanın içme suyu küçük bir kap içine konarak kap tüneğe bağlandıktan sonra kafesin dışına sarkıtılmaktadır. Sakakuşu susayınca doğal yeteneğini kullanarak su kabinin ipini ayaklarıyla çekip kabı tünek hizasına getirmekte ve suyu içmektedir. Bu özelliği sakakuşunun sakalık, yani su satıcılığı mesleğinin adıyla anılmasına yol açmıştır
En iri saka kuşu Carduelis carduelis major/Sibirya sakasıdır.Major sakalar soğuğa en dayanıklı saka türleri olmakla beraber neme en hassas saka türüdür.Türkiye'de görülen, geçim yapan Kasım sakaları olarak bilinen kuşlar C.c.major/Sibirya sakaları değildir.Türkiye'de görülen sakalar batıda C.c.niediecki,doğuda ise C.c.brevirostris alttür sakalardır.
En ufak saka türü ise Carduelis carduelis tschusii ve Carduelis carduelis parva türleridir.Sicilya,Korsika,Elba,Sardunya adalarında görülen ufak yapılı C.c.tschusii türü saka türleri içinde en güzel ötüme sahip olan saka türüdür.
Major sakalara oranla soğuğu sevmeyen bu türler neme karşın majorlere oranla çok daha dirençlidirler.
Güzel ötüşleri ile tanınan bu kuşlar özellikle devedikeni tohumları ile beslenir. Orman kenarlarında ve ağaçlık yerlerde ürer, üreme mevsimleri dışında küçük sürüler halinde dolaşırlar. Meyve bahçeleri parklarda sık görülen kuşlardandır.Bir ağaca kurduğu yuvası yerden 4 ilâ 10 m yüksektedir. Dişi 4-6 yumurta yumurtlar ve bir üreme mevsiminde 2-3, ender olarak 4 kere kuluçkaya yatar.
Coğrafi dağılımları Avrupa, Asya'nın batısı ve Kuzey Afrika'yı kapsar. Türkiye'nin hemen her yerinde yaz kış görülebilir.
Bu kuş türü içinde farklı ırklar barındıran iki ana gruba bölünmüştür. Bu iki grup komşu oldukları bölgelerde birbirlerine karıştıkları için ayırt edilebilir bir tüy yapısı olsa da caniceps grubu ayrı bir tür olarak tanınmamıştır.
Saka kuşu (Carduelis carduelis), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından kafeslerde çok beslenen ötücü bir kuş türü.
Щи́глик (Carduelis carduelis) — птах родини в'юркових. В Україні гніздовий, перелітний, зимуючий
Розміром приблизно з горобця. Довжина тіла близько 12 см, маса тіла — 14—18 г. У дорослого птаха вуздечка, тім'я, потилиця і смуги, які окреслюють щоки ззаду, чорні; лоб, горло і щоки спереду яскраво-червоні; інше оперення голови біле, з бурим відтінком на щоках; спина і плечі рудувато-бурі; надхвістя білувате; низ білий, з рудувато-бурими плямами на боках вола; зверху площина крила чорна, з широкою жовтою смугою, верхівка більшості махових пер біла; центральні стернові пера чорні, з білою верхівкою, інші — чорні, з білими плямами і білою верхівкою, білі плями помітні на розчепіреному хвості; дзьоб жовтувато-білий; ноги бурі. Молодий птах бурий, з численними темними рисками, без чорного і червоного кольорів на голові.[2]
Пісня — дзвінкі мелодійні трелі (понад 20 варіантів).
Поширений у Європі, Північній Африці, Передній Азії і Західному Сибіру. В Україні гніздовий, перелітний, зимуючий на всій території.
Повсюдний в листяних та мішаних лісах, парках, садах[3].
Поїдає комах-шкідників, насіння бур'янів.
Щигликів часто тримають у клітках.
Це незавершена стаття з орнітології.Щи́глик (Carduelis carduelis) — птах родини в'юркових. В Україні гніздовий, перелітний, зимуючий
Sẻ thông vàng châu Âu (danh pháp hai phần: Carduelis carduelis) là một loài chim trong họ Fringillidae. Loài chim này sinh sản khắp châu Âu, Bắc Mỹ, và tây và Trung Á, ở trong các rừng một phần cây gỗ, mở. Nó là loài định cư ở phía tây ôn hòa hơn thuộc phạm vi phân bố của nó, nhưng di trú từ vùng lạnh hơn. Nó cũng có sự di chuyển cục bộ, thậm chí ở phía tây, để thoát khỏi thời tiết xấu. Nó đã được nhập nội tới nhiều khu vực của thế giới.[2] Chiều dài trung bình 12–13 cm với sải cánh dài 21–25 cm và cân nặng 14-19 gram.
Bài viết liên quan đến họ Sẻ thông này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Sẻ thông vàng châu Âu (danh pháp hai phần: Carduelis carduelis) là một loài chim trong họ Fringillidae. Loài chim này sinh sản khắp châu Âu, Bắc Mỹ, và tây và Trung Á, ở trong các rừng một phần cây gỗ, mở. Nó là loài định cư ở phía tây ôn hòa hơn thuộc phạm vi phân bố của nó, nhưng di trú từ vùng lạnh hơn. Nó cũng có sự di chuyển cục bộ, thậm chí ở phía tây, để thoát khỏi thời tiết xấu. Nó đã được nhập nội tới nhiều khu vực của thế giới. Chiều dài trung bình 12–13 cm với sải cánh dài 21–25 cm và cân nặng 14-19 gram.
В конце мая щеглы искусно строят гнёзда в основном в кронах деревьев из различных мелких, тоненьких корешков растений, мха и лишайника, которые скрепляют паутиной. Внутри гнездо устилают пухом, шерстью и мелкими перьями. Гнездо имеет форму полушарообразной чашечки. Самка откладывает 4—5 голубовато-зеленовато-белых яиц (скорлупа на тупом конце яйца имеет красные пятнышки) и насиживает их 12—14 суток. Появившиеся на свет птенцы находятся в гнезде 10—15 дней и выкармливаются различными мелкими личинками насекомых и тлей. Покидая гнездо, первое время они не отлетают далеко от него. Родители продолжают их подкармливать ещё в течение 6—10 дней.
Весёлая, подвижная, ловкая в движении птица. В условиях вольерного и клеточного содержания скоро осваиваются и быстро привыкают. Даже в неволе любят много петь. При хорошем содержании, правильном уходе и кормлении поют круглый год и живут до 15—20 лет.
Щеглы гораздо лучше, чем другие вьюрковые птицы, скрещиваются с домашними канарейками. Как правило, для скрещивания подбирают щеглов-самцов. Полученные гибриды не отличаются плодовитостью, но обладают хорошими вокальными данными.
В конце мая щеглы искусно строят гнёзда в основном в кронах деревьев из различных мелких, тоненьких корешков растений, мха и лишайника, которые скрепляют паутиной. Внутри гнездо устилают пухом, шерстью и мелкими перьями. Гнездо имеет форму полушарообразной чашечки. Самка откладывает 4—5 голубовато-зеленовато-белых яиц (скорлупа на тупом конце яйца имеет красные пятнышки) и насиживает их 12—14 суток. Появившиеся на свет птенцы находятся в гнезде 10—15 дней и выкармливаются различными мелкими личинками насекомых и тлей. Покидая гнездо, первое время они не отлетают далеко от него. Родители продолжают их подкармливать ещё в течение 6—10 дней.
红额金翅雀（学名：Carduelis carduelis）为燕雀科金翅雀属的鸟类。分布于俄罗斯、阿富汗、伊朗、克什米尔、印度、欧洲大部以及中国大陆的天山等地，一般生活于沟谷杨木林、灌丛、溪边柳林、草原、农田、居民点、在新疆栖息于海拔1800-2500m 间以及在西藏分布在海拔3000m 以上。该物种的模式产地在喜马拉雅山。[1]
红额金翅雀（学名：Carduelis carduelis）为燕雀科金翅雀属的鸟类。分布于俄罗斯、阿富汗、伊朗、克什米尔、印度、欧洲大部以及中国大陆的天山等地，一般生活于沟谷杨木林、灌丛、溪边柳林、草原、农田、居民点、在新疆栖息于海拔1800-2500m 间以及在西藏分布在海拔3000m 以上。该物种的模式产地在喜马拉雅山。
保全状況評価 LEAST CONCERN
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : スズメ目 Passeriformes 科 : アトリ科 Fringillidae 属 : ヒワ属 Carduelis 種 : ゴシキヒワ C. carduelis 学名 Carduelis carduelisゴシキヒワ（学名：Carduelis carduelis）は、スズメ目アトリ科に分類される鳥類の一種。
ヨーロッパ、北アフリカ及び中央アジアの平野または低山林帯に分布する。主に天候の温和な大陸西側に産し、大陸中央部の寒地に産する個体は冬季渡りをする。ただし天候が不順なときは西側の個体も局所的に渡りをする。
オーストラリア南東部とニュージーランドではかご抜けした個体が現地に帰化しており、そのほかにも世界各地で人為移入されている。
日本では時おり迷鳥として記録されている(山形県飛島、石川県舳倉島等)が、後述するように愛玩鳥として海外から輸入されているため、かご抜けした鳥を記録した可能性もある。
平均すると体長12-13cm、翼長21-25cm、体重14-19グラムである。性的二形がさほど顕著でないため、一見では雌雄の見分けが付かない。顔面が赤黒く、頭部の他の部分は黒と白で彩られる。背面は赤茶、腹面は白だが脇腹と胸に淡黄色の斑が入る。翼は黒と黄色。接近して観察するとオスの方が顔を仮面のように覆う暗赤色の紋が大きいことがわかる。メスはこの赤い部分が目にまで達さない。クチバシの色はアイボリーで、長くて先が尖っており、尾は二股に分かれる。
クチバシが白くて先端が灰色がかったり、黒くなっているのはその年に生まれた個体である。幼鳥は頭部が無地で、背面の灰色が成鳥より濃くなりまるで別種に見えるが、翼の黄色い縞模様が同じなので間違えることがない。
中央アジア産の亜種 C. c. caniceps の頭部はヨーロッパ及び西アジア産の基亜種に見られる黒と白の模様が見られず、顔面の赤紋を除き灰色一色になる。
種子食性であり、アザミやナベナのような植物の種子を主に食べる。繁殖期にはヒナ向けのエサとして昆虫も捕食する。冬はエサ場によく姿を見せる。広葉樹の高い梢に営巣し、4-6個ほどの卵を産み11-14日程度抱卵する。
澄んだ美しい声でさえずることでよく知られている。鳴き声にツィリッ、ツィリッ、ツィリッという特徴的な三音節が含まれ、さえずりの中でもこのフレーズがしきりに入る。
大きく二つのグループに分類され、各グループがまた幾つかのレースに分類されている。分布の境界では両グループの中間を示す個体も見られるため C. c. caniceps は羽色が明らかに異なっているが、独立種として認められていない。
なおリンネは当初本種を Fringilla 属に分類し、学名を Fringilla carduelis と名付けた。
姿形がよく、さえずりが美しいので世界中で愛玩鳥として飼われている。本種のオスとカナリアのメスを掛け合わせ、ミュールと呼ばれるより美しいさえずりを奏でるオスの交雑種を得ることもよく行われ、しばしば期待通り両種のさえずりの長所をあわせもつ個体が得られることがある。こういった交雑個体は日本に輸入されており、カナリアなどと共に店頭で売られているが、日本ではハイブリッドと呼ばれている。本種そのものもかなりの数が輸入されている。
キリスト教において受難の象徴とされるアザミの種子を食べるので、本種もまた民間信仰においてキリストの受難の象徴に用いられ、茨の冠などと関連付けられた。絵画においては聖母子像に頻出し、幼子イエスと聖母マリアの迎える運命であるキリストの磔刑を暗示する。バロッチの聖家族では洗礼者ヨハネの掌中に本種が握られ、猫の興味をひかないようにその手は高くに掲げられている。チマ・ダ・コネリアーノの聖母子像では、本種が幼子イエスの手の中で羽ばたく様子が描かれている。本種はまた、忍耐と豊穣、継続の象徴としても用いられる。受難の象徴から転じてさらに本種は救世主を意味する鳥とも考えられ、罪悪や疫病の象徴であるハエとともに描かれた。これには主イエスがそういった厄災から救ってくださるようにとの、信者の願いが込められている。中世においては本種は疫病よけのお守りやまじないに用いられた。
오색방울새(European goldfinch, Carduelis carduelis)는 되새과에 속하는 조그마한 참새목의 새로서, 유럽, 북아프리카, 서아시아에 자생한다. 오스트레일리아, 뉴질랜드, 우루과이를 포함한 다른 지역에도 유입되었다.
오색방울새는 얼굴이 빨갛고 머리가 흑백을 이루고 있다. 등과 측면은 담황색이다. 검은 날개에는 드넓은 노란 줄무늬가 있다. 꼬리는 검은색이며 엉덩이는 하얗다. 암컷은 수컷과 매우 비슷하지만 얼굴의 빨간 부위가 조금 더 작은 편이다.
오색방울새는 스위스의 콘라트 게스너가 1555년에 《동물의 역사》(Historiae animalium)라는 자신의 책에 기재하고 그린 새들 가운데 하나이다.[2] 처음 공식적으로 기재된 것은 칼 폰 린네가 1758년 그의 《자연의 체계》 책 제10판에서 이루어졌다. 여기서 그는 Fringilla carduelis라는 이름의 학명을 도입하였다.[3][4]
아종은 2개의 주요 그룹으로 나뉜다.
_male.jpg)
_eating_seeds_of_Smooth_Sow_Thistle_(Sonchus_oleraceus)_(26067225674).jpg)
.jpg)
.jpg)
_(26726458275).jpg)
03(js).jpg)
_adult.jpg)
.jpg)
_(1).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
