Phalacrocorax carbo (Linnaeus 1758)

Qirmiraviya reş an qirmeraviya reş^[1] an kersele^[2][3] an jî qîtik^[4] (bi latînî: Phalacrocorax carbo), cureyekî qirmiraviyan e.

Şayes, reftar û jîngeh

Refeke qirmiraviyên reş.

Qirmiravî li ser daran jî hêlînên xwe çêdikin.

Phalacrocorax carbo

Hindek balindeyên avî yên mezin, nikul û kilikdirêj in. Per û çeng reş in. Pê bi perde ye. Serê nikulê wan xwar e. Ref ref difirin. Dema bêhnvedanê çengên xwe şor dikin û behra pitir li cihên bilind bo bêhnvedanê dilîsin. Nêr û mê rengek in. Qirmiraviyên reş li ser daran yan li ser rizde û revezan hêlînan çêdikin. Qirmiraviya reş 90-92 sentîmetreyan dirêj e. Balindeyeke avî yê mezin û reş e. Alek û gewrî spî ne. Bi çengşorî dadide. Dema firînê li pişt yek dibine kêş. Komkome dijîn.

Jîngeh

Di derya û gol û geravan de ne û li ser tateber û gizîrteyên nav deryayê, herwisa li ser daran, hêlînan çêdikin. Zivistanan mişe ye. Piniyeke spî li binhefik û alekan heye. Çav kesk in û nikul qehwayiyekî tarî ye. Pê reş e. Zivistanan qesta Kurdistanê dike ji heyva heşt û nehê heta nîsanê li gol û geravên kûr û fireh dihê dîtin. Li nîveka Ewropayê û başûrê wê û Asyayê û li Tûnisê têjikan tîne derê. Zivistanan xwe dibe peravê bakurê rojava ya Afrîkayê û peravên erebî û Îraqê.

Parêzî

Xwarina wan masî û beq û lawirên avî yên ku çoç in. Li Kurdistanê cureyek bi tenê hatiye dîtin.

Çavkanî

• Îsmaîl Taha Şahîn (2006). Balindeyên Kurdistanê. Spîrêz, Dihok. (Bi tîpên erebî ye, ji bo tîpguhêziya latînî û wîkîpedyandina nivîsê, bikarhêner MikaelF).
• Zana Farqînî. Ferhenga kurdî-tirkî. Enstîtuya Kurdî, Stenbol.
• H. Heinzel, R. Fitter û J. Parslow (1995). Türkiye ve Avrupa'nin Kuşlari (Kuzey Afrika ve Orta dogu dahil). Türkiye Dogal Hayati Kuruma Dernegi, Stenbol. ISBN 975 94098 28
• D. îzolî (2007). Ferhenga kurdî-tirkî-kurdî. Deng, Amed.
• R.F. Porter, S. Christensen, P. Schiermacker-Hansen (1996). Field Guide to the birds of the Middle East. T & A D Poyser, London.