Dereń szwedzki (Cornus suecica L.) – roślina zielna z rodziny dereniowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w obszarze okołobiegunowym, w Europie i Azji, na nielicznych stanowiskach także na północnych krańcach Ameryki Północnej. Znany z reliktowych stanowisk z północnych Niemiec i Holandii. W obecnych granicach Polski znajdowały się jedne z dalej na południe wysuniętych europejskich stanowisk w Kołobrzegu i Szczecinie. W pierwszym przypadku rósł w kompleksie leśnym między Kołobrzegiem i Podczelem, w drugim w okolicach Szczecina[2]. Stanowiska te nie zostały odnalezione w XX wieku, gatunek ma status wymarłego w Polsce.
Morfologia
- Pokrój
- Tworzy trwałe podziemne kłącze, z którego wyrastają roczne wyprostowane pędy o wysokości (5) 10-15 (30) cm.
- Liście
- W parach, naprzemianległe, (1)2-3(4) cm długości i 1-2(3) cm szerokości, szerokojajowate, krótko zaostrzone. 3-5 nerwów wychodzi z nasady blaszki liściowej. Liście są przylegająco omszone z wierzchu i nagie lub niemal nagie od spodu.
- Kwiaty
- Drobne ciemnoczerwone, skupione w niewielkim baldachu (8-25 kwiatów w jednym kwiatostanie). Cztery okrywy baldachu białe i duże (do 8 mm długości) powodują, że kwiatostan wygląda jak kwiat pojedynczy.
- Owoce
- Czerwone jagody o średnicy 5 mm, nie trujące ale też bez smaku.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. W Polsce występował w wilgotnych lasach na torfach. W obszarze zwartego zasięgu rośnie na torfowiskach i wrzosowiskach.
Zmienność
W Ameryce Północnej tworzy tetraploidalnego mieszańca Cornus × lepagei Gervais & Blondeau (C. unalaschkensis Ledeb.) z Cornus canadensis L. subsp. pristina Gervais & Blondeau.
Zagrożenia i ochrona
Kategorie zagrożenia gatunku:
Przypisy
-
↑ P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-02-28].
-
↑ Homann C. 1828, 1830, 1835: Flora von Pommern. I-III. Koslin.
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Bibliografia
- K. Zarzycki 2001. Cornus suecica L. Dereń szwedzki. W: R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Instytut Botaniki PAN, Kraków. ISBN 83-85444-85-8
- K. Taylor 1999: Cornus suecica L. (Chamaepericlymenum suecicum (L.) Ascherson & Graebner). Journal of Ecology. 87, Nr 6, s. 1068-1077 [1].
