dcsimg
Image of Mahonia

Mahonia

Mahonia ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku
 src=
Owoce mahonii pospolitej

Mahonia, ościał (Mahonia Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny berberysowatych o problematycznej pozycji taksonomicznej. Przez wielu taksonomów bywa często łączony z rodzajem berberys Berberis, ale wciąż jest zwykle wyróżniany przez ogrodników[4], wciąż też pojawiają się w piśmiennictwie naukowym koncepcje zachowania tego rodzaju[5]. Gdy jest wyodrębniany zalicza się do niego ok. 45[6] do 60 gatunków[3]. Obejmuje krzewy i niskie drzewa występujące naturalnie w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej[3]. W Polsce uprawiana i dziczejąca jest mahonia pospolita Mahonia aquifolium (= Berberis aquifolium Pursh[7])[8].

Morfologia i anatomia

 src=
Mahonia lomariifolia
Pokrój
Pozbawione cierni krzewy i niskie drzewa o wysokości od 0,3 do 8 m[3]. Drewno i korzenie żółto zabarwione.
Liście
Skrętoległe, siedzące lub ogonkowe (ogonek do 14 cm długości). Zimotrwałe i nieparzysto-pierzaste. Listki całobrzegie lub w różnym stopniu ząbkowane, w tym także z bardzo ostrymi, kłującymi ząbkami[3].
Kwiaty
Obupłciowe, zebrane w kilka do kilkunastu pęczków tworzących grona lub wiechy. Kwiatostany osiągają od 3 do 35 cm długości i wsparte są podobnymi do liści podsadkami. Szypułki kwiatowe osiągają od 1,5 do 24 mm i wsparte są przysadkami krótszymi lub dłuższymi od szypułki. Okwiat jest żółty i składają się nań 3 okółki kielicha i jeden okółek płatków korony. Pręcików jest 6. Zalążnia owalna z 1–7 zalążkami. Szyjka słupka bardzo krótka – do 3 mm, zachowuje się na szczycie owocu[3].
Owoce
Jagody barwy niebieskiej lub czarnej, często sino nabiegłe. Zawierają po 1–7 nasion[3].

Systematyka

Ujęcie taksonomiczne rodzaju i jego relacja w stosunku do rodzaju berberys Berberis pozostaje od początku XIX wieku przedmiotem debaty naukowej[5]. Różni autorzy wyodrębniali oba rodzaje lub łączyli je w jeden (Berberis sensu lato), przy czym zwłaszcza w miarę publikowania kolejnych dowodów molekularnych przewagę zyskiwać zaczął pogląd drugi[9][10], w efekcie w bazach taksonomicznych często rodzaje te są łączone jako Berberis[11][12]. Mimo dowodów na parafiletyczny charakter rodzaju Mahonia wciąż nie ma ustalonego rozwiązania w zakresie taksonomii tych roślin[5]. Tradycyjny podział roślin między tymi dwoma rodzajami opiera się na kryteriach morfologicznych[13], przy czym kluczową cechą diagnostyczną są liście podzielone w rodzaju Mahonia i pojedyncze w rodzaju Berberis[13]. Znaczenie taksonomiczne tego kryterium zostało podważone po analizach różnic we wzorach użyłkowania pojedynczych liści świadczące o bliższych związkach filogenetycznych niektórych roślin z roślinami o liściach złożonych (typowych dla starszych przedstawicieli tej grupy) niż z innymi roślinami o liściach pojedynczych. W efekcie wyodrębnianie rodzaju Berberis w oparciu o to kryterium morfologiczne tworzyło sztuczną grupę obejmującą gatunki o różnym pochodzeniu[9]. W 2017 opublikowana została propozycja, bazująca na analizie molekularnej szerokiej grupy gatunków, z której wynika, że celowe jest wyodrębnienie w grupie Berberis-Mahonia czterech rodzajów obejmujących odpowiednio cztery główne linie rozwojowe zachowujące okrojone (wąsko ujmowane) rodzaje Berberis (≡ Berberis s.str.) i Mahonia oraz Alloberberis (≡ Mahonia sect. Horridae) i Moranothamnus (≡ Berberis claireae)[5].

Niezależnie od problemów z klasyfikacją gatunków tu zaliczanych rodzaj należy do podplemienia Berberidinae (wspólnie z ×Mahoberberis C. K. Schneid., Berberis L., Ranzania T.Ito) i plemienia Berberideae z podrodziny Berberidoideae w rodzinie berberysowatych (Berberidaceae) zaliczanej do jaskrowców (Ranunculales)[12][1].

Wykaz gatunków akceptowanych w obrębie tego rodzaju według The Plant List[6]

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-07-09].
  2. a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
  3. a b c d e f g Junsheng Ying, David E. Boufford & Anthony R. Brach: Mahonia Nuttall. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-03-01].
  4. Alan T. Whittemore: Berberis. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-03-01].
  5. a b c d Yu, Chih-Chieh; Chung, Kuo-Fang. Why Mahonia? Molecular recircumscription of Berberis s.l., with the description of two new genera, Alloberberis and Moranothamnus. „Taxon”. 66, 6, s. 1371-1392, 2017.
  6. a b Mahonia. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-03-01].
  7. Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt.. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-03-01].
  8. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  9. a b Jorge S. Marroquín, Joseph E. Laferrière. Transfer of Specific and Infraspecific Taxa from Mahonia to Berberis. „Journal of the Arizona-Nevada Academy of Science”. 30, 1, s. 53-55, 1997.
  10. Young-Dong Kim, Sung-Hee Kim, Leslie R. Landrum. Taxonomic and phytogeographic implications from ITS phylogeny in Berberis (Berberidaceae). „Journal of Plant Research”. 117, 3, s. 175–182, 2004.
  11. Berberis. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-15].
  12. a b Genus: Berberis L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-07-15].
  13. a b Leslie Walter Allam Ahrendt. Berberis and Mahonia A taxonomic revision. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 57, s. 1-480, 1961.

Bibliografia

  1. Władysław Bugała: Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1991. ISBN 83-09-00013-8.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Mahonia: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Owoce mahonii pospolitej

Mahonia, ościał (Mahonia Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny berberysowatych o problematycznej pozycji taksonomicznej. Przez wielu taksonomów bywa często łączony z rodzajem berberys Berberis, ale wciąż jest zwykle wyróżniany przez ogrodników, wciąż też pojawiają się w piśmiennictwie naukowym koncepcje zachowania tego rodzaju. Gdy jest wyodrębniany zalicza się do niego ok. 45 do 60 gatunków. Obejmuje krzewy i niskie drzewa występujące naturalnie w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej. W Polsce uprawiana i dziczejąca jest mahonia pospolita Mahonia aquifolium (= Berberis aquifolium Pursh).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL