dcsimg

Żółw jaszczurowaty ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Żółw jaszczurowaty, skorpucha jaszczurowata, żółw kajmanowy (Chelydra serpentina) – gatunek żółwia z rodziny skorpuchowatych (Chelydridae) z podrzędu żółwi skrytoszyjnych (Cryptodira).

Żółw jaszczurowaty uznawany jest za gatunek niebezpieczny dla ludzi. W projekcie Rozporządzenia Gatunki niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi, żółw ten ma kategorię II[potrzebny przypis].

Charakterystyka

Masa ciała do ok. 15, a wyjątkowo do 30 kg[potrzebny przypis]. Karapaks o długości do 47 cm[3], spłaszczony, barwy brązowej lub oliwkowo-brązowej, z 3 rzędami rogowych guzów. Tylna część karapaksu głęboko powcinana jak piła. Plastron mocno zredukowany, zbudowany z 10 tarcz. Głowa duża i masywna, z dziobem ostro zakończonym. Szczęki bardzo ostre, zakończone potężnymi hakami. Szyja bardzo gruba, pokryta brodawkowatą skórą. U przednich kończyn pięć, a u tylnych cztery palce z dużymi pazurami; palce spięte błonami pławnymi. Brodawkowata skóra na kończynach tworzy zwisające fałdy. Ogon bardzo długi, do 2/3 długości karapaksu, pokryty na grzbietowej krawędzi wzdłużnym spłaszczonym grzebieniem powstałym z rogowych płytek (podobnie jak u krokodyli). Z powodu swojej grubości szyja, ogon i odnóża mogą być chowane do pancerza tylko częściowo.

Występowanie

Naturalny zasięg geograficzny gatunku obejmuje: Ameryka Północna; południowa Kanada i obszar Stanów Zjednoczonych na wschód od Gór Skalistych. Introdukowany w Arizonie, Kalifornii, Nevadzie, Oregonie, w Chinach, na Tajwanie i na japońskiej wyspie Honsiu[4]. Populacje z Ameryki Środkowej i Południowej zaliczane dawniej do tego gatunku obecnie są zaliczane do odrębnych gatunków Chelydra acutirostris i Chelydra rossignonii[5][6].

Prowadzi półwodny tryb życia, płytkie rzeki o mulistym dnie lub bagniska. Rano wychodzi na ląd i wygrzewa się na brzegu[3].

Występowanie w Polsce

Gatunek uznany za inwazyjny na terenie Polski. Ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym[7].

6 lipca 2016 roku żółw jaszczurowaty został odłowiony w stawie na terenie parku im. Traugutta w Kutnie, gdzie obserwowany był od kilku lat[8][9]. Schwytany osobnik to samiec o wadze 6 kg, średnicy karapaksu 30 cm i długości 75 cm.

Ekologia

Pokarm
Ryby, żaby, salamandry, nieduże ptaki i ssaki[3].
Zachowanie
Zwykle przebywa w płytkiej wodzie zagrzebany w mule i nieruchomo czatuje na zdobycz. Jest słabym pływakiem. Bardzo ruchliwy i agresywny. Wyróżnia się na tle większości innych gatunków żółwi tym, że w razie zagrożenie nie chowa się do pancerza lub nie podejmuje ucieczki. Staje do walki używając szczęk, którymi może nawet odgryźć ludzką rękę w nadgarstku. Nie jest to trudne dzięki bardzo długiej szyi, którą przez większość czasu chowa w skorupie, ale szybko może ją wyciągnąć na całej długości[10].
Rozmnażanie
Samice składają do jam wygrzebanych w pobliżu wody od 25 do 40 jaj i starannie zasypują je ziemią i liśćmi. U embrionów dł. ok. 20 mm występuje narząd linii bocznej.

Zobacz też

Przypisy

  1. Chelydra serpentina, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Chelydra serpentina. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  3. a b c F.J. Obst: Żółwie. W: Harold G. Cogger, Richard G. Zweifel: Encyklopedia Zwierząt. Gady i Płazy. Warszawa: Agencja ELIPSA, 1933, s. 113–114. ISBN 83-85152-31-8.
  4. The Reptile Database (ang.).
  5. Turtle Taxonomy Working Group [John W. Bickham, John B. Iverson, James F. Parham, Hans-Dieter Philippen, Anders G.J. Rhodin, H. Bradley Shaffer, Phillip Q. Spinks i Peter Paul van Dijk]: An Annotated List of Modern Turtle Terminal Taxa with Comments on Areas of Taxonomic Instability and Recent Change. W: Defining Turtle Diversity: Proceedings of a Workshop on Genetics, Ethics, and Taxonomy of Freshwater Turtles and Tortoises. H. Bradley Shaffer, Nancy N. FitzSimmons, Arthur Georges i Anders G.J. Rhodin (red.). Chelonian Research Monographs No. 4, 2007, s. 173–199. (ang.)
  6. Turtle Taxonomy Working Group [Rhodin AGJ, van Dijk PP, Iverson JB, Shaffer HB]: Turtles of the world, 2010 update: annotated checklist of taxonomy, synonymy, distribution, and conservation status. W: Conservation Biology of Freshwater Turtles and Tortoises: A Compilation Project of the IUCN/SSC Tortoise and Freshwater Turtle Specialist Group. Rhodin AGJ, Pritchard PCH, van Dijk PP, Saumure RA, Buhlmann KA, Iverson JB, Mittermeier RA (red.). Chelonian Research Monographs No. 5, 2010, s. 000.85–000.164. (ang.)
  7. Kancelaria SejmuK.S. RP Kancelaria SejmuK.S., Internetowy System Aktów Prawnych, isap.sejm.gov.pl [dostęp 2016-07-10] .
  8. Stwór z kutnowskiego stawu, 8 lipca 2016 [dostęp 2016-07-10] (pol.).
  9. Groźny żółw jaszczurowaty po raz pierwszy schwytany w Polsce, tvnmeteo.tvn24.pl [dostęp 2016-07-10] .
  10. Szczotkowanie groźnego żółwia.

Linki zewnętrzne

p d e
Systematyka współcześnie żyjących żółwi Domena: eukariontyKrólestwo: zwierzętaTyp: strunowcePodtyp: kręgowceGromada: gady / zauropsydyRząd: żółwiePodrząd
Cryptodira
Pleurodira
Układ filogenetyczny na podstawie Anders G.J. Rhodin, James F. Parham, Peter Paul van Dijk, and John B. Iverson: Turtles of the World: Annotated Checklist of Taxonomy and Synonymy, 2009 Update, with Conservation Status Summary (ang.). 2009.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Żółw jaszczurowaty: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Żółw jaszczurowaty, skorpucha jaszczurowata, żółw kajmanowy (Chelydra serpentina) – gatunek żółwia z rodziny skorpuchowatych (Chelydridae) z podrzędu żółwi skrytoszyjnych (Cryptodira).

Żółw jaszczurowaty uznawany jest za gatunek niebezpieczny dla ludzi. W projekcie Rozporządzenia Gatunki niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi, żółw ten ma kategorię II[potrzebny przypis].

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL