dcsimg

Məxməri ağcaqayın ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ

Məxməri ağcaqayın (lat. Acer velutinum) — hündürlüyü 35-40 m-ə qədər, gövdəsinin diametri 1,4 m-ə qədər olan iri çətiri olan böyük ağacdır. Gövdəsinin qabığı ət rəngi-çəhrayımtıl rəngdə, yaşlı ağacların aşağı hissəsi tünd-boz rəngdədir.

Yarpaq

Yarpaqları iridir, kağıza bənzər olub, uzunluğu 15-20 (40) sm, 5-bölümlüdür. Yarpağın qaidə hissəsi ürəkşəkilli, bəzən dəyirmi və ya kəsilmiş formadadır, üst tərəfdən tündyaşıl, həmişə çılpaq, alt tərəfdən daha açıq və ya göyümtül rənglidir, çılpaq və yaxud tamamən məxməri-yumşaq tüklcüklüdür; bölümləri sivri, bəzən kütdür, bərabər olmayan və iri dişlidir; təpə bölümləri yan bölümlərdən enli və bir qədər uzundur. Saplaq 12-25 sm uzunluqda olub, adətən yarpaq ayasına bərabər olur və ya ondan uzun olur.

Çiçək

Süpürgələr iridir və 12-15 sm uzunluqdadır, düzdurandır, tükcüklü budaqları meyvə verənə yaxın əyiləndir. Çiçəkləri kiçik olub, yaşılımtıl-sarı rənglidir. Meyvə: Meyvə qanadlarının uzunluğu 5 sm-ə qədərdir, çoxsaylıdır, qabarıq, xaricdən çılpaq, daxildən tükcükləri olan fındıqcaları vardır;qanadlar aşağı hissədə daralmış, yuxarıda isə genişlənmiş və düz və ya iti bucaq altında ayrılmışdır.

Çiçəkləməsi

Aprel-May

Meyvə verməsi

Avqust-Oktyabr

Azərbaycanda yayılması

BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, Lənk. oval., Lənk. dağ. Orta, bəzən yuxarı dağ qurşağına qədər (1800m). Yaşayış mühiti: Rütubətli meşə, dağ dərələrində, meşəli yamacların cuxurlarında, düzənliklərin rütubətli yerlərində rast gəlinir. Balaca sahəsi olan ağcaqayınlıq əmələ gətirir və dağ dərələrinin relikt meşələrinin, həmçinin digər düzənlik və dağ meşələrinin tərkibinə keçir. Bəzən tək-tək də rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Dekorativ bitkidir. Oduncağı xarrat və dülgər işlərində istifadə olunur. Nektarverən bitkidir.[1]

  1. Eldar Şükürov.İsmayıllı rayonu meşə bitkilərinin bələdçi kitabı,Bakı 2016
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Məxməri ağcaqayın: Brief Summary ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ

Məxməri ağcaqayın (lat. Acer velutinum) — hündürlüyü 35-40 m-ə qədər, gövdəsinin diametri 1,4 m-ə qədər olan iri çətiri olan böyük ağacdır. Gövdəsinin qabığı ət rəngi-çəhrayımtıl rəngdə, yaşlı ağacların aşağı hissəsi tünd-boz rəngdədir.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Samt-Ahorn ( German )

provided by wikipedia DE

Der Samt-Ahorn[1] (Acer velutinum) oder auch Persischer Berg-Ahorn[1] ist ein mittelgroßer Baum aus der Gattung der Ahorne in der Familie der Seifenbaumgewächse (Sapindaceae). Das natürliche Verbreitungsgebiet liegt im Kaukasus und im Norden des Iran.

Beschreibung

Der Samt-Ahorn ist ein bis zu 25 Meter hoher Baum mit breiter Krone und mit dicken, kahlen, grauen bis braunen Trieben. Die Blätter sind fünflappig, 15 bis 25 Zentimeter breit mit herzförmiger Basis. Die Lappen sind eiförmig und grob und unregelmäßig gesägt. Die Blattoberseite ist frischgrün, die Unterseite bläulich grün und zottig behaart. Der Blattstiel ist 20 bis 25 Zentimeter lang. Die Blätter färben sich im Herbst gelb. Die gelblich grünen Blüten wachsen in 8 bis 12 Zentimeter breiten Rispen. Die Art blüht im Mai nach dem Austreiben der Blätter. Die Früchte sind behaart und etwa 3 bis 6 Zentimeter lang. Der Flügel ist stumpfwinkelig bis waagrecht.[2]

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 26 oder 52.[3]

Verbreitung und Ökologie

Das Verbreitungsgebiet liegt im Norden des Iran und in Aserbaidschan.[4] Die Art wächst in artenreichen Wäldern auf frischen bis feuchten, sauren bis neutralen, sandig-humosen bis lehmig-humosen Böden an sonnigen bis lichtschattigen Standorten. Die Art ist wärmeliebend und meist frosthart.[2]

Systematik und Forschungsgeschichte

Der Samt-Ahorn (Acer velutinum) ist eine Art aus der Gattung der Ahorne (Acer) in der Familie der Seifenbaumgewächse (Sapindaceae). Dort wird er der Sektion Acer, Serie Acer zugeordnet. Die Erstbeschreibung erfolgte 1846 durch Pierre Edmond Boissier in den Diagnoses Plantarum Orientalium novarum.[4]

Es werden zwei Varietäten unterschieden:

  • Acer velutinum var. velutinum
  • Acer velutinum var. van-volxemii (Mast.) Rehder mit größeren Blättern und an der Blattunterseite nur entlang der Nerven behaart. Der Fruchtflügel ist beinahe waagrecht gespreizt, Vorkommen nur im Kaukasus.[2]

Verwendung

Die Art wird selten wegen ihrer außergewöhnlichen Herbstfärbung als Ziergehölz verwendet.[2]

Nachweise

Literatur

  • Andreas Roloff, Andreas Bärtels: Flora der Gehölze. Bestimmung, Eigenschaften und Verwendung. Mit einem Winterschlüssel von Bernd Schulz. 3., korrigierte Auflage. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5614-6, S. 84.

Einzelnachweise

  1. a b deutscher Name nach Roloff et al.: Flora der Gehölze, S. 84
  2. a b c d Roloff et al.: Flora der Gehölze, S. 84
  3. Acer velutinum bei Tropicos.org. In: IPCN Chromosome Reports. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
  4. a b Acer velutinum. In: Germplasm Resources Information Network (GRIN). United States Department of Agriculture, abgerufen am 30. Dezember 2011 (englisch).

Weblinks

 src=
– Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Samt-Ahorn: Brief Summary ( German )

provided by wikipedia DE

Der Samt-Ahorn (Acer velutinum) oder auch Persischer Berg-Ahorn ist ein mittelgroßer Baum aus der Gattung der Ahorne in der Familie der Seifenbaumgewächse (Sapindaceae). Das natürliche Verbreitungsgebiet liegt im Kaukasus und im Norden des Iran.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Acer velutinum

provided by wikipedia EN

Acer velutinum is a species of tree in the Sapindaceae family.[3] It is referred to by the common names velvet maple or Persian maple, and is native to Azerbaijan, Georgia and northern Iran.[4] It grows in the moist Caspian Hyrcanian mixed forests as wells as parts of Eastern Georgia.

It is a tall deciduous tree growing to over 40 m tall.[5]

References

  1. ^ Crowley, D.; Barstow, M.; Rivers, M.C. (2017). "Acer velutinum". IUCN Red List of Threatened Species. 2017: e.T193888A2289069. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T193888A2289069.en. Retrieved 20 November 2021.
  2. ^ "Acer velutinum Boiss.". World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens, Kew – via The Plant List. Note that this website has been superseded by World Flora Online
  3. ^ "Acer velutinum Boiss". Plants of the World Online. The Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. n.d. Retrieved September 7, 2020.
  4. ^ "Acer velutinum". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 16 January 2018.
  5. ^ Akbarinia, M. & Hukusima, T. 1995. Regeneration Process of Fagus orientalis Forests after Cutting in Iran. J. Jpn. For. Soc. 77(2): 170-178. Available online Archived July 22, 2011, at the Wayback Machine
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Acer velutinum: Brief Summary

provided by wikipedia EN

Acer velutinum is a species of tree in the Sapindaceae family. It is referred to by the common names velvet maple or Persian maple, and is native to Azerbaijan, Georgia and northern Iran. It grows in the moist Caspian Hyrcanian mixed forests as wells as parts of Eastern Georgia.

It is a tall deciduous tree growing to over 40 m tall.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Velura acero ( Esperanto )

provided by wikipedia EO

Velura acero (Acer velutinum), estas arbospecio hejma en Azerbajĝano kaj norda Irano[1]. Ĝi vegetas en la humidaj hirkaniaj-kaspiaj miksaj arbaroj.

Tiu granda palearktisa decidua arbo altas ĝis pli ol 40 m [2].

Referencoj

  1. angle GRIN Taxonomy for Plants: Acer velutinum
  2. angle Akbarinia, M. & Hukusima, T. 1995. Regeneration Process of Fagus orientalis Forests after Cutting in Iran. J. Jpn. For. Soc. 77(2): 170-178. Available online
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipedio aŭtoroj kaj redaktantoj
original
visit source
partner site
wikipedia EO

Velura acero: Brief Summary ( Esperanto )

provided by wikipedia EO

Velura acero (Acer velutinum), estas arbospecio hejma en Azerbajĝano kaj norda Irano. Ĝi vegetas en la humidaj hirkaniaj-kaspiaj miksaj arbaroj.

Tiu granda palearktisa decidua arbo altas ĝis pli ol 40 m .

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipedio aŭtoroj kaj redaktantoj
original
visit source
partner site
wikipedia EO

Acer velutinum ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Acer velutinum, es una especie de árbol perteneciente a la familia de las sapindáceas. Es nativa de Azerbaiyán, Georgia y norte de Irán.[1]​ Crece en la humedad del Bosque mixto hircano del Caspio así como en parte del este de Georgia.

Descripción

Es un árbol alto de hoja caduca que alcanza un tamaño de más de 40 m de altura[2]​ , con un diámetro de tronco superior a 1 m. Tiene una corona amplia y el tronco está cubierto de una corteza suave, gris y fina. Las ramas jóvenes son de color verde, más tarde tornan de color rojizo, las ramas gruesas en el extremo son de color marrón a gris. Las hojas son de 15 a 25 cm de ancho y son una de las mayores entre todas las especies. Las flores son de color amarillo-verdoso y se agrupan en una recta inflorescencia vertical, de 8-12 cm de largo. Aparecen al mismo tiempo que las hojas.

Taxonomía

Acer velutinum fue descrita por Pierre Edmond Boissier y publicado en Diagnoses plantarum orientalium novarum, ser. 1, 6: 28–29, en el año 1845[3]

Etimología

Acer: nombre genérico que procede del latín ǎcěr, -ĕris = (afilado), referido a las puntas características de las hojas o a la dureza de la madera que, supuestamente, se utilizaría para fabricar lanzas. Ya citado en, entre otros, Plinio el Viejo, 16, XXVI/XXVII, refiriéndose a unas cuantas especies de Arce.[4]

velutinum: epíteto latíno

Sinonimia

Referencias

  1. GRIN Taxonomy for Plants: Acer velutinum Archivado el 5 de junio de 2011 en Wayback Machine.
  2. Akbarinia, M. & Hukusima, T. 1995. Regeneration Process of Fagus orientalis Forests after Cutting in Iran. J. Jpn. For. Soc. 77(2): 170-178. Available online Archivado el 22 de julio de 2011 en Wayback Machine.
  3. Acer velutinum en Trópicos
  4. Texto Latín de Plinio el Viejo, Libro 16 - En Pliny the Elder: the Natural History, Chicago University, 2006
  5. Acer velutinum en PlantList

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Acer velutinum: Brief Summary ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Acer velutinum, es una especie de árbol perteneciente a la familia de las sapindáceas. Es nativa de Azerbaiyán, Georgia y norte de Irán.​ Crece en la humedad del Bosque mixto hircano del Caspio así como en parte del este de Georgia.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Acer velutinum ( French )

provided by wikipedia FR
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Acer velutinum: Brief Summary ( French )

provided by wikipedia FR

Acer velutinum, ou Érable d'Asie, est une espèce de plantes du genre des érables et de la famille des acéracées.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Klon zamszowaty ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Klon zamszowaty (Acer velutinum Boiss.) – gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju sklasyfikowany do sekcji Acer i serii Acer[3]. Występuje pospolicie w górach Kaukaz oraz na północy irańskich ostanów Azerbejdżan Wschodni, Azerbejdżan Zachodni i Gilan. W naturze jest powszechny w żyznych lasach liściastych. Poza naturalnym zasięgiem w Rosji i na Białorusi jest często sadzony przy drogach[3]. W Polsce to drzewo można spotkać w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego[4] oraz w Arboretum w Rogowie[5].

Klon zamszowaty jest jednym z najwyższych klonów – może osiągać wysokość nawet do 60 m[6]. Niewiele gatunków klonu rośnie szybciej i większych. Od pozostałych gatunków klonów odróżnia się wielkimi liśćmi z zaokrąglonymi klapkami. Jest znany od wielu lat, ale jest zaskakująco rzadko uprawiany[3].

Morfologia

Pokrój
Drzewo zazwyczaj dorastają do 20–25 m wysokości, ale niektóre okazy mogą osiągnąć wysokość ponad 60 metrów[6], przy średnicy pnia przekraczającej 1 m[5]. Posiada szeroką koronę[3]. Pień jest pokryty gładką, szarą i cienką korą[5][7]. Młode gałęzie są zielone, z czasem stają się czerwonawe, w końcu grube konary są barwy od brązowej do szarej[3].
Liście
Liście są 5-klapowe z zaokrąglonymi klapkami, na brzegach są grubo i nieregularnie piłkowane z sercowatą nasadą (przypominają liście jawora[5]). Mają 15-25 cm szerokości i są jednymi z największych wśród wszystkich gatunków klonów – większe posiada tylko klon wielkolistny. W zależności od odmiany od spodu liście są nagie lub kosmato owłosione[5]. U formy typowej (owłosionej) blaszka liściowa od spodu jest niebiesko-zielona, czasem żółto-brązowo zabarwiona wzdłuż nerwów. U odmiany nagą blaszką liściową, od spodu jest ona zielona[5]. Ogonek liścia ma 10-25 cm długości[8]. Liście jesienią przebarwiają się na żółto[4].
Kwiaty
Niepozorne, mają żółtawo-zieloną barwę i zebrane są w prosto wzniesione, wiechowate kwiatostany o długości 8-12 cm. Pojawiają się one jednocześnie z liśćmi w maju[5].
Owoc
Orzeszki mają 3-6 cm długości. Są grube i zebrane w parach wyprostowanych względem siebie lub rozwartych. Orzeszki tkwią w gęsto splątanym włóknie. Są mniejsze niż inne owoce gatunków tej serii[3].

Ekologia

Gatunek opisywany jest jako odporny na mróz (zaliczany jest do stref mrozoodporności 5A–7B)[7], jednak w Polsce często marznie do granicy śniegu i uchodzi za wrażliwy na mrozy[5]. W warunkach naturalnych rośnie w żyznych i raczej wilgotnych lasach osiągając 1800 m n.p.m. Najczęściej gatunkowi temu towarzyszą: buk wschodni (Fagus sylvatica subsp. orientalis), lipa kaukaska (Tilia caucasica), parrocia perska (Parrotia persica), skrzydłorzech kaukaski (Pterocarya fraxinifolia)[5]. W uprawie zalecany jest na stanowiska eksponowane na pełnym słońcu lub w półcieniu. Odpowiednia gleba powinna być dobrze odwodniona, piaszczysta, ilasta lub gliniasta. Preferuje glebę od kwaśnej do naturalnej (mniej niż 6,8-7,2 pH)[7].

Liczba chromosomów

Nie ma konsensusu co do liczby posiadanych chromosomów. Podaje się 2n = 26 (Santamour 1988), ale inne źródła mówią o 52 chromosomach (poliploidalność)[3].

Zmienność

Wyróżnia się trzy odmiany tego gatunku[3]:

  • var. velutinum – odmiana typowa z liśćmi sinawymi i kosmato owłosionymi[5],
  • var. glabrescens (Boissier & Buhse) Murray (1969) (synonim: Acer insigne) – odmiana z gładkimi, zielonymi liśćmi od spodu.
  • var. vanvolxemii (Masters) Rehder (1938) – odmiana z liśćmi od spodu niebiesko-zielonymi i owłosionymi na nerwach. Liście są większe niż u odmiany typowej i glabrescens (do 30 cm średnicy). Rośnie naturalnie w Kachetii, w dolinach rzek porośniętych górskimi lasami. Rośliny z tego taksonu zostały zebrane przez G. van Volxema niedaleko miasta Lagodechi w środkowym Kaukazie i sprowadzony przez niego w 1873 do Kew Gardens.

Zobacz też

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-02-04].
  2. Taxon: Acer velutinum (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-18].
  3. a b c d e f g h Gelderen D. M., 1994, Maples of the world, str. 180
  4. a b Acer velutinum (ang.). mohsho. [dostęp 2010-04-09].
  5. a b c d e f g h i j Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste A-B. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 155. ISBN 83-01-10135-0.
  6. a b Relict Trees of Azerbaijan (ang.). Visions of Azerbaijan. [dostęp 13 października 2015].
  7. a b c horticopia (ang.). [dostęp 2010-04-15].
  8. UBC Botanical Garden and Centre for Plant Research (ang.). [dostęp 2010-04-10].

Bibliografia

  1. Gelderen D. M., 1994, Maples of the world, str. 180.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Klon zamszowaty: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Klon zamszowaty (Acer velutinum Boiss.) – gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju sklasyfikowany do sekcji Acer i serii Acer. Występuje pospolicie w górach Kaukaz oraz na północy irańskich ostanów Azerbejdżan Wschodni, Azerbejdżan Zachodni i Gilan. W naturze jest powszechny w żyznych lasach liściastych. Poza naturalnym zasięgiem w Rosji i na Białorusi jest często sadzony przy drogach. W Polsce to drzewo można spotkać w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Arboretum w Rogowie.

Klon zamszowaty jest jednym z najwyższych klonów – może osiągać wysokość nawet do 60 m. Niewiele gatunków klonu rośnie szybciej i większych. Od pozostałych gatunków klonów odróżnia się wielkimi liśćmi z zaokrąglonymi klapkami. Jest znany od wielu lat, ale jest zaskakująco rzadko uprawiany.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Acer insigne ( Portuguese )

provided by wikipedia PT

Acer insigne é uma espécie de árvore do gênero Acer, pertencente à família Aceraceae.[1]

Referências

  1. «Acer insigne». Sistema Global de Informação sobre Biodiversidade (em inglês). Consultado em 25 de agosto de 2019

Bibliografia

  • D. Grosser, W. Teetz: Ahorn. In: Einheimische Nutzhölzer (Loseblattsammlung). Informationsdienst Holz, Holzabsatzfond – Absatzförderungsfonds der deutschen Forst- und Holzwirtschaft, Bonn 1998, ISSN 0446-2114.
  • Helmut Pirc: Ahorne. Mit Zeichnungen von Michael Motamen. Ulmer, Stuttgart 1994, ISBN 3-8001-6554-6
  • Geoff Nicholls; Tony Bacon (1 June 1997). The drum book. Hal Leonard Corporation. pp. 54–. ISBN 9780879304768
  • Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan ISBN 0-333-47494-5.
  • Joseph Aronson (1965). The encyclopedia of furniture. Random House, Inc.. pp. 300–. ISBN 9780517037355.
  • Philips, Roger (1979). Trees of North America and Europe. New York: Random House, Inc.. ISBN 0-394-50259-0.
  • Phillips, D. H. & Burdekin, D. A. (1992). Diseases of Forest and Ornamental Trees. Macmillan. ISBN 0-333-49493-8.

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores e editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia PT

Acer insigne: Brief Summary ( Portuguese )

provided by wikipedia PT

Acer insigne é uma espécie de árvore do gênero Acer, pertencente à família Aceraceae.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores e editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia PT

Acer velutinum ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Acer velutinum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được Boiss. mô tả khoa học đầu tiên năm 1846.[1]

Chú thích

  1. ^ The Plant List (2010). Acer velutinum. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013.

Tham khảo


Hình tượng sơ khai Bài viết chủ đề họ Bồ hòn này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Acer velutinum: Brief Summary ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Acer velutinum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được Boiss. mô tả khoa học đầu tiên năm 1846.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI