Guava

Owoc Psidium guajava

Meksykański napój z gujawy

Gujawa, gruszla (Psidium L.) – rodzaj obejmujący około 100 gatunków roślin tropikalnych z rodziny mirtowatych, znany też pod nazwami guawa, gwajawa, gojawa^[2], psydia^[3]. Rośliny te występują na Karaibach, w Ameryce Środkowej i w północnej części Ameryki Południowej.

Morfologia

Pokrój

Drzewa lub krzewy o wysokości 6–10 m.

Liście

Owalne, długości 5–15 cm.

Kwiaty

Białe, z pięcioma płatkami i licznymi pręcikami.

Owoce

Jadalne, o kształcie okrągłym lub gruszkowatym (średnica 3–10 cm), cienka i delikatna skórka, barwa – jasnozielona, żółta, czerwona lub różowa. Miąższ owocu jasny lub czerwonawy o silnym i charakterystycznym zapachu z małymi twardymi nasionami.

Systematyka

Rodzaj należący do podrodziny Myrtoideae, rodziny mirtowatych (Myrtaceae Juss.), która wraz z siostrzaną grupą Vochysiaceae) wchodzi w skład rzędu mirtowców (Myrtales). Rząd należy do kladu różowych (rosids) i w jego obrębie jest kladem siostrzanym bodziszkowców^[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Myrtanae Takht., rząd mirtowce (Myrtales Rchb.), podrząd Myrtinae Burnett., rodzina mirtowate (Myrtaceae Juss.), rodzaj gruszla (Psidium L.)^[4].

Wykaz gatunków według The Plant List^[5]

• Psidium acranthum Urb.
• Psidium acunae Borhidi
• Psidium acutangulum Mart. ex DC.
• Psidium albescens Urb.
• Psidium amplexicaule Pers.
• Psidium apiculatum Mattos
• Psidium appendiculatum Kiaersk.
• Psidium araucanum Soares-Silva & Proença
• Psidium arboreum Vell.
• Psidium australe Cambess.
• Psidium bahianum Landrum & Funch
• Psidium balium Urb.
• Psidium brevifolium Alain
• Psidium brownianum Mart. ex DC.
• Psidium calyptranthoides Alain
• Psidium canum Mattos
• Psidium cattleianum Afzel. ex Sabine – gujawa truskawkowa, gruszla truskawkowa, katleja
• Psidium cauliflorum Landrum & Sobral
• Psidium celastroides Urb.
• Psidium claraense Urb.
• Psidium cymosum Urb.
• Psidium densicomum Mart. ex DC.
• Psidium dictyophyllum Urb. & Ekman
• Psidium donianum O.Berg
• Psidium dumetorum Proctor
• Psidium eugenii Kiaersk.
• Psidium firmum O.Berg
• Psidium friedrichsthalianum (O.Berg) Nied.
• Psidium fulvum McVaugh
• Psidium galapagaeum Hook.f.
• Psidium ganevii Landrum & Funch
• Psidium giganteum Mattos
• Psidium glaziovianum Kiaersk.
• Psidium globosum Larrañaga
• Psidium grandifolium Mart. ex DC.
• Psidium guajava L. – gujawa pospolita, gruszla jabłkowa (właściwa)
• Psidium guyanense Pers. – gujawa gwinejska, gruszla gwinejska
• Psidium haitiense Alain
• Psidium harrisianum Urb.
• Psidium hotteanum Urb. & Ekman
• Psidium huanucoense Landrum
• Psidium inaequilaterum O.Berg
• Psidium itanareense O.Berg
• Psidium jacquinianum (O.Berg) Mattos
• Psidium jakuscianum Borhidi
• Psidium kennedyanum Morong
• Psidium langsdorffii O.Berg
• Psidium laruotteanum Cambess.

• Psidium longipetiolatum D.Legrand
• Psidium lourteigiae D.Legrand
• Psidium loustalotii Britton & P.Wilson
• Psidium maribense Mart. ex DC.
• Psidium minutifolium Krug & Urb.
• Psidium misionum D.Legrand
• Psidium missionum Legr.
• Psidium montanum Sw. – gujawa górska, gruszla górska
• Psidium munizianum Borhidi
• Psidium myrsinites DC.
• Psidium myrtoides O.Berg
• Psidium nannophyllum Alain
• Psidium nummularia (C.Wright ex Griseb.) C.Wright
• Psidium nutans O.Berg
• Psidium oblongatum O.Berg
• Psidium oblongifolium O.Berg
• Psidium oligospermum Mart. ex DC.
• Psidium oncocalyx Burret
• Psidium orbifolium Urb.
• Psidium ovale (Spreng.) Burret
• Psidium parvifolium (Griseb.) Griseb.
• Psidium pedicellatum McVaugh
• Psidium pigmeum Arruda
• Psidium pulverulentum Krug & Urb.
• Psidium raimondii Burret
• Psidium ramboanum Mattos
• Psidium refractum O.Berg
• Psidium reptans (D.Legrand) Soares-Silva & Proença
• Psidium reversum Urb.
• Psidium rhombeum O.Berg
• Psidium riparium Mart. ex DC.
• Psidium robustum O.Berg
• Psidium rostratum McVaugh
• Psidium rotundatum Griseb.
• Psidium rufum Mart. ex DC.
• Psidium rutidocarpum Ruiz & Pav. ex G.Don
• Psidium salutare (Kunth) O.Berg
• Psidium sartorianum (O.Berg) Nied.
• Psidium schenckianum Kiaersk.
• Psidium scopulorum Ekman & Urb.
• Psidium sessilifolium Alain
• Psidium sintenisii (Kiaersk.) Alain
• Psidium sorocabense O.Berg
• Psidium striatulum DC.
• Psidium tenuirame Urb.
• Psidium trilobum Urb. & Ekman
• Psidium × hasslerianum Barb.Rodr.

Wartości odżywcze

Jadalne owoce gujawy pospolitej mają bardzo wysoką zawartość witaminy C (ok. pięć razy większą, niż pomarańcze). Ta zmniejsza się ona o około 20%, jeśli owoc jest zakonserwowany w syropie. Miąższ i nasiona owocu są też dobrym źródłem pektyny^[6].

Zastosowanie

• Niektóre gatunki są uprawiane w wielu krajach tropikalnych ze względu na swoje owoce, które spożywa się na surowo lub używa do przygotowywania rozmaitych deserów a także galaretek, soków, dżemów i słodyczy^[7]. Z guawy przyrządza się także herbatę (owoce i liście).
• Liście tej rośliny mają także właściwości lecznicze (działanie przeciwbiegunkowe i przeciwbakteryjne).
• Liście i kora w medycynie ludowej są używane jako środek na dyzenterię.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Owoce tropikalne: Guava