Regular passage visitor and winter visitor.
Vanellus vanellus ye una especie d'ave Charadriiforme de la familia Charadriidae. Ye un ave bien fácil de ver n'España d'ochobre a marzu, mientres los meses más fríos, d'onde deriva'l so nome común.
Ye de colores vivos: banduyu blancu, pechu negru y parte cimeru de les nales de color verdiazul. Amás tien un carauterísticu penachu a lo cimero de la cabeza. Al volar estremar pol so bater de nales lentu, asemeyada al d'una caparina. Vistu dende embaxo cuando vuela estrémense dos franxes de color blancu y negru. Mide de 28 a 31 cm. de picu a cola.
Gregaria, suel criar en grupos, en tierres de llabranza y campos estensos. Conocida en dellos llugares de Castiella y Llión como francesina. Tamién la conoz como "pibi" pol carauterísticu soníu qu'emite.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Vanellus vanellus ye una especie d'ave Charadriiforme de la familia Charadriidae. Ye un ave bien fácil de ver n'España d'ochobre a marzu, mientres los meses más fríos, d'onde deriva'l so nome común.
Vi kornigell gupennek. Ar gornigell gupennek(Daveoù a vank) pe kernigell gupennek[1] a zo un evn hirc'harek, Vanellus vanellus an anv skiantel anezhañ.
En em vagañ a ra dreist-holl diwar amprevaned ha divellkeineged bihan all.
Bevañ a ra al labous en Eurazia[2] ha nijal kuit da Norzhafrika, India, Myanmar ha kreisteiz Sina da c'hoañviñ.
Diouzh an evnoniourien e vez renket ar gornigell gupennek en urzhiad Charadriiformes pe Ciconiiformes.
Vi kornigell gupennek. Ar gornigell gupennek(Daveoù a vank) pe kernigell gupennek a zo un evn hirc'harek, Vanellus vanellus an anv skiantel anezhañ.
La fredeluga, cogullada/cucullada marina,[1] merita, somiafreds, n(y)ivit, judia al País Valencià[2] o jua i juia (de prat) a les Balears (Vanellus vanellus) és un ocell limícola d'hàbits terrestres que s'observa a partir de l'època de pas i roman als Països Catalans durant el període hivernenc. Pertany al gènere de les fredelugues (Vanellus) i a la família dels caràdrids (Charadriidae).
Els mots catalans corresponents a aquesta espècie són: fredeluga (amb les variants fredeluca i fredoleca), juia, judia (i jodia), nyivit (i nivit), cogullada (o cucullada) marina, i els menys estesos verdolaga, marinera, merita, pebret, fraret, pigre (al Rosselló).
És de mida mitjana i fa cap a 30 cm de longitud, per bé que la seua envergadura pot arribar a 70 cm.
L'ala plegada fa 234 mm, però és un ocell lleuger, puix que el seu pes no ultrapassa 250 g.
El tret que més el singularitza és la presència d'un llarg plomall erèctil, negre amb reflexos, que li corona el cap i que esdevé una continuació del negre capell. Els mascles mostren aquest plomall més llarg que les femelles.
El mantell i el dors de les ales exhibeixen tonalitats verdes iridescents que contrasten notablement amb les parts, inferiors, que són blanques nívies.
La gola i el pit són negrosos i formen un plastró. Els flancs del coll són blancs i la cara és negrosa, limitada superiorment per una ratlla o mostatxo i de la mateixa color.
Les ales són amples i arrodonides, úniques entre els limícoles. Les plomes primàries mostren tons negres, però les primàries més externes contrasten de les altres per presentar l'extrem tacat del blanc pur. Al dessota té una coloració blanca a la part interna i negra als extrems.
La cua és blanca i barrada, a l'extrem, per una franja negra ampla.
El batre d'ales és lent, desmanegat i pigre, però és alhora molt característic.
El bec és prim i no gaire llarg (com a molt ateny 28 mm).
Les cames no són gaire llargues (el tars pot fer vora 50 mm) i tenen tons rogencs.
El seu crit és planyívol i l'emet sempre quan, atemorida, aixeca el vol.
Volen aparentment desordenades i s'arremolinen abans de deixar-se caure sobre els conreus. Un cop a terra, pel fet de córrer i parar-se de cop amb la mirada fixa a terra, recorda els costums dels corriols.
Tret de l'època de cria, és gregària i es pot concentrar en estols de milers d'exemplars. Aquests esbarts poden ésser empesos per les condicions meteorològiques adverses (fred, neu, etc.), i aleshores poden ocupar noves localitats en una veritable invasió (invasió per fugues tèrmiques).
S'alimenta fonamentalment de llambrics, insectes, aranyes i altres invertebrats que captura bo i caminant pels sembrats i pels erms.
Sovinteja en els terrenys conreats de la plana i defuig les zones muntanyenques. Els seus ramats són molt característics a les contrades planeres durant l'hivern.
La fredeluga, cogullada/cucullada marina, merita, somiafreds, n(y)ivit, judia al País Valencià o jua i juia (de prat) a les Balears (Vanellus vanellus) és un ocell limícola d'hàbits terrestres que s'observa a partir de l'època de pas i roman als Països Catalans durant el període hivernenc. Pertany al gènere de les fredelugues (Vanellus) i a la família dels caràdrids (Charadriidae).
Mae'r Gornchwiglen (Vanellus vanellus) yn aelod o deulu'r rhydyddion. Mae'n aderyn cyffredin trwy Ewrop a gogledd Asia.
Mae'r Gornchwiglen yn aderyn mudol yn y rhannau lle ceir gaeafau oer ac yn symud i'r de cyn belled a gogledd Affrica a gogledd India. Yng ngorllewin Ewrop nid yw'n mudo.
Gellir adnabod y Gornchwiglen yn hawdd. Mae'n aderyn du a gwyn, ond gyda lliw gwyrdd ar y cefn, ac mae plu hir ar y pen. Mae rhwng 28 a 31 cm o hyd a 67–72 cm ar draws yr adenydd. Yn y tymor nythu gellir clywed yr adar yn galw yn ddi-baid.
Mae'n nythu ar gaeau a lle bynnag y ceir tir agored gyda glaswellt heb fod yn rhy hir. gan ddodwy 3 neu 4 wy ar y llawr. Mae'r rhieni yn amddiffyn y nyth ac yn ddiweddarach y cywion rhag unrhyw aderyn neu anifail a allai fod yn berygl iddynt. Mewn llawer o wledydd, yn cynnwys Cymru, mae'r nifer o Gornchwiglod sy'n nythu wedi gostwng oherwydd fod dulliau ffermio dwys yn golygu fod llai o leoedd addas iddynt nythu. Yn y gaeaf mae niferoedd sylweddol o adar o wledydd eraill yn symud i mewn, ac weithiau gellir gweld heidiau o filoedd ar rannau mwdlyd o lan y môr neu ar gaeau. Eu prif fwyd yw pryfed o wahanol fathau.
Cofnod Olwen Evans (Môn) yn 2011:
Yn ôl chwedl, roedd y gornchwiglen yn arfer nythu yn y coed fel adar eraill... a'r dylluan (twyll-Lleu, o chwedl Blodeuwedd) yn nythu ar y llawr. Un diwrnod perswadiwyd y gornchwiglen gan y dylluan i gyfnewid eu llefydd nythu, ac felly y bu. Ond yn fuan iawn fe welodd y gornchwiglen ei bod wedi gwneud camgymeriad mawr... ac ers hynny mae hi yn gweiddi ar y dylluan i newid nôl - 'NEWID, NEWID' yw ei chri.[3]
Mae'r Gornchwiglen (Vanellus vanellus) yn aelod o deulu'r rhydyddion. Mae'n aderyn cyffredin trwy Ewrop a gogledd Asia.
Mae'r Gornchwiglen yn aderyn mudol yn y rhannau lle ceir gaeafau oer ac yn symud i'r de cyn belled a gogledd Affrica a gogledd India. Yng ngorllewin Ewrop nid yw'n mudo.
Gellir adnabod y Gornchwiglen yn hawdd. Mae'n aderyn du a gwyn, ond gyda lliw gwyrdd ar y cefn, ac mae plu hir ar y pen. Mae rhwng 28 a 31 cm o hyd a 67–72 cm ar draws yr adenydd. Yn y tymor nythu gellir clywed yr adar yn galw yn ddi-baid.
Mae'n nythu ar gaeau a lle bynnag y ceir tir agored gyda glaswellt heb fod yn rhy hir. gan ddodwy 3 neu 4 wy ar y llawr. Mae'r rhieni yn amddiffyn y nyth ac yn ddiweddarach y cywion rhag unrhyw aderyn neu anifail a allai fod yn berygl iddynt. Mewn llawer o wledydd, yn cynnwys Cymru, mae'r nifer o Gornchwiglod sy'n nythu wedi gostwng oherwydd fod dulliau ffermio dwys yn golygu fod llai o leoedd addas iddynt nythu. Yn y gaeaf mae niferoedd sylweddol o adar o wledydd eraill yn symud i mewn, ac weithiau gellir gweld heidiau o filoedd ar rannau mwdlyd o lan y môr neu ar gaeau. Eu prif fwyd yw pryfed o wahanol fathau.
Čejka chocholatá (Vanellus vanellus) je monotypický druh bahňáka z čeledi kulíkovitých (Charadriidae).
Zavalitý pták velikosti holuba, o délce těla 28–31 cm, rozpětí křídel 82–87 cm a hmotnosti 128–330 g. Zbarvení je u obou pohlaví podobné, převážně černobílé, se zeleně a nachově lesklým hřbetem a křídly a okrovými spodními krovkami ocasními. Zobák krátký, v zátylku typická úzká chocholka. Za letu se i z velké dálky pozná podle pomalého plácavého mávání křídly, která jsou zespodu bílá a shora černá. V létě se samec od samice liší delší chocholkou a sytě černým zbarvením krku a tváří (u samice s bílým skvrněním), za letu má také širší a kulatější konce křídel. V zimě mají obě pohlaví větší bílé pole pod zobákem a šupinatou kresbu na svrchní straně těla (způsobenou béžovými lemy na špičkách per). Mladý pták je podobný dospělému v zimě, má však výrazně kratší chocholku a světlé lemy per jsou u něj úplné (ne jen na špičkách per), na svrchní straně těla tak tvoří výraznější vroubkovanou kresbu.[2][3][4]
Chodí po zemi, potravu sbírá na zemi. Je dobrým letcem, obratným a rychlým. Létá často, při letu dělá prudké obraty, prudce stoupá, převrací se na záda se svištěním křídel. Dožívá se vysokého věku (23 let, uvádí se i více).[5][6][7]
Hlas: Hlasové projevy se skládají převážně z varovných výkřiků. Také naříkavý, chvílemi vrkavý hlas (podle naříkavého hlasu lidé místně říkali čejce „kníha“; více k pojmenování viz níže). Dungel a Hudec uvádějí zvučné poplašné „kíj-ha“, samec v tokovém letu „knui kvíjuchuich“ apod., mláďata se ozývají jemným naříkavým „píiiih“.[5] Černý uvádí zvučné „kívit“, v toku „kiuchíí vi vi“.[8][9]
Druh s palearktickým typem rozšíření, obývající Evropu, část Asie (Turecko, jižní a východní Sibiř, Mongolsko, Čínu) a severozápad Afriky. Převážně tažný pták, s výjimkou některých populací na západě Evropy a na jihu, které jsou patrně stálé.[2]
V ČR hnízdí a pravidelně protahuje. Hnízdí hlavně v nížinách, s vyšší nadmořskou výškou se početnost snižuje. Po nárůstu stavů koncem 50. let 20. století, spojeného se vznikem nových hnízdišť a přechodem k hnízdění v polích, se celková početnost od 70. let prudce snižuje.
Mezi lety 1973–1977 a 1985–1989 došlo ke snížení početnosti populace čejek v ČR v rozsahu 20–50 %. V roce 1989 činil odhad 20 000–40 000 hnízdících párů, ale do příštího mapování v letech 2001–2003 došlo k dalšímu výraznému poklesu zhruba o 70 % na 7000–10 000 párů.[10][2][11] Z některých oblastí čejky prakticky vymizely a stavy se snížily i na tradičních hnízdištích v jižních a východních Čechách nebo na jižní Moravě.
Čejky hnízdící v ČR zimují v západní a jihozápadní Evropě a v severní Africe.[9] Přílet na hnízdiště začíná již v únoru, vrcholí v březnu a končí v průběhu dubna; odlet probíhá od srpna do prosince.[2] Čejka je tak spolu se skřivany a špačky zvěstovatelem jara.[6] Opožděná hejnka lze vzácně pozorovat až do poloviny prosince; ojediněle se lze s čejkou setkat během celé zimy.[12]
Typickým prostředím čejky chocholaté jsou mokřadní louky a pole, zároveň preferuje spíše otevřená prostranství s nepříliš hustou vegetací. Na tahu často na bahnitých dnech rybníků[5].
Žije v monogamii, občas se vyskytují i případy polygynie (1 samec a 3 samice). Hnízdí obvykle ve společenstvích několika párů, z nichž si každý hájí svůj hnízdní revír. Tok probíhá nejprve v letu a je doprovázen výraznými hlasovými projevy. Později se přesouvá na zem, přičemž ptáci hrabou několik mělkých jamek o průměru zhruba 12 cm představujících základy hnízdních kotlinek. Hnízdo, které ptáci umísťují na málo zarostlá nebo na vysečená místa, je obvykle nehojně vystláno stébly a suchými rostlinami.
Hnízdí pouze jednou ročně, od února do června. Pokud je snůška zničena, zpravidla následuje náhradní hnízdění. Samice snáší téměř vždy 4 vejce. Jsou žlutohnědá nebo olivově žlutohnědá, červenohnědě až černě skvrnitá, o rozměrech 46,64 × 33,32 mm a průměrné hmotnosti 23,45 g. Snáší je denně, obden nebo s přestávkou jednoho i více dnů. Sezení začíná od snesení posledního nebo předposledního vejce. (Vejce jsou uložena v hnízdním důlku vždy špičatějším koncem k sobě a samice jejich polohu pečlivě ošetřuje.[6]) Inkubace trvá zpravidla 24 dnů, za špatného počasí i déle. Sedí oba ptáci, samice více než samec.[2]
Kuřata se líhnou v ranních hodinách a do večera jsou z hnízda pryč – samice je brzy od hnízda odvádí. Kuřata se živí sama, samice je však čas od času zahřívá.[6] Formánek uvádí, že mláďata po vylíhnutí zahřívá a vodí samice, samec je střeží. Po vylíhnutí mají kuřátka hmotnost 14–20 g, po měsíci dosahují hmotnosti asi 160 g a ve věku 35–40 dnů jsou vzletná.[6] Při ohrožení se kuřata tisknou k zemi a „spoléhají“ na ochranné zbarvení. Snůšku i mláďata chrání dospělí ptáci vytrvalými střemhlavými nálety doprovázenými hlasitým křikem. Tento způsob aktivní ochrany se jeví jako efektivní zvláště v místech s větším množstvím párů, protože se díky němu daří odehnat i větší šelmy. V ČR bylo ze 188 snůšek zničeno 34 (18 %), z toho 10 polními pracemi a 9 zaplavením, u zbylých nebyla příčina zjištěna. Po dosažení vzletnosti mláďat se rodiny slučují do hejn. Pohlavní dospělosti dosahují čejky ve stáří jednoho roku. Nejvyšší známý věk kroužkovaného ptáka přesahuje 16 let.[2]
Potravu tvoří hlavně bezobratlí živočichové (hmyz a jeho larvy, pavouci, korýši, měkkýši, žížaly), v malé míře i drobní obratlovci (rybky, žabky), v nepatrné míře též části rostlin. Živočišnou potravu ptáci sbírají z povrchu země nebo v mělké vodě[6].
Ve starší literatuře uváděna jako čejka obecná.[13]
„Stará jména čejky
České jméno čejka je pojmenování opravdu staré a existuje o tom i písemný doklad. Před rokem 1366 píše mistr svatovítské kapituly Bartoloměj z Chlumce, zvaný Claretus, v knize Ortulus phisiologiae, že čejka je malý pták velikosti drozda a v letu říkává: »Knihy, knihy,« ale nikdy žádné nečte! Ačkoliv se čejce říkalo čejka již ve středověku, měla celou řadu dalších lidových pojmenování. Zdeněk Klůz zaznamenal tato: áhežka, áhyžka, čajka, čejka, čejka obecná, kniha, knihavka, knihora, knihovka, kníha, kníhora, kníhovka, kolajka, koliha, kyviz, mikačka, piviska, »stará dívka«, »stará panna«, vdova.“[6] [pozn. 1]
1HarryH. Northern Lapwing (Vanellus vanellus) Full HD close-up view. In: Youtube [online]. Publikováno 14. 5. 2013 [cit. 8. 12. 2017]. Dostupné z: https://www.youtube.com/watch?v=p6A5X704Zus [Též hlasový projev.]
Obrázky, zvuky či videa k tématu čejka chocholatá ve Wikimedia Commons
Galerie čejka chocholatá ve Wikimedia CommonsČejka chocholatá (Vanellus vanellus) je monotypický druh bahňáka z čeledi kulíkovitých (Charadriidae).
For alternative betydninger, se Vibe (flertydig). (Se også artikler, som begynder med Vibe)
Viben (latin: Vanellus vanellus) er en vadefugl, der yngler i Europa og Asien. I Danmark findes den på strandenge eller græsarealer med kreaturer, f.eks. på marsken ved Vadehavet, men trækker sydpå om vinteren. Tidligere var viben meget almindelig i Danmark, men den er gået kraftigt tilbage i det 20. århundrede på grund af landbrugets ændrede dyrkningsformer med bl.a. færre græsarealer.
I Danmark kaldes Vanellus vanellus blot "vibe", men der findes mere end tyve andre vibe-arter i resten af verden.
Viben er omkring 30-32 centimeter, det vil sige som størrelsen på en due. Den kendes bedst på den sort-grønne fjerdragt, og fjertoppen, øverst på fuglens hoved. Kønnene er næsten ens af udseende. Stemmen er karakteristisk og kan gengives som kiiuviit-vit-vit.
Allerede i midten af februar kommer viben til Danmark fra især Spanien og Frankrig. Viben yngler over hele landet. Om foråret udføres en akrobatisk, tumlende flugt over yngleområdet. De normalt 4 æg er olivengrønne med sorte pletter og lægges i april. Eventuelt senere kuld i maj, juni eller juli indeholder kun 2-3 æg. Vibens rede er en fordybning i vegetationen, som den laver med kroppen og fødderne. Den lever af insekter, edderkopper og små snegle.
Under stormen "Inga" i januar 2005 [1] blev omkring 2.000 viber blæst tværs over Nordsøen halvanden måned før tiden. Den helt ekstreme vestenvind rev en mængde fuglearter, der normalt ikke findes i Norden om vinteren, med sig og slyngede dem fra sig langsmed Norges kyst. Med en fart på over 100 km/t blev 2.000 viber blæst fra Storbritannien over til Norge. Allerede 12. januar, dagen efter "Ingas" hærgen, blev de første tre viber opdaget på Utsira; og 13. januar eksploderede det med mere end 1.000 observationer. Viben kan have prøvet at undvige stormområdet, men blevet overmandet af den stærke vind. Normalt vender viben tilbage til Norge i slutningen af februar, da de er afhængige af frostfri jord for at kunne grave insekter op. [2]
For alternative betydninger, se Vibe (flertydig). (Se også artikler, som begynder med Vibe) Viben (latin: Vanellus vanellus) er en vadefugl, der yngler i Europa og Asien. I Danmark findes den på strandenge eller græsarealer med kreaturer, f.eks. på marsken ved Vadehavet, men trækker sydpå om vinteren. Tidligere var viben meget almindelig i Danmark, men den er gået kraftigt tilbage i det 20. århundrede på grund af landbrugets ændrede dyrkningsformer med bl.a. færre græsarealer.
I Danmark kaldes Vanellus vanellus blot "vibe", men der findes mere end tyve andre vibe-arter i resten af verden.
Der Kiebitz (Vanellus vanellus) ist eine Vogelart aus der Familie der Regenpfeifer (Charadriidae). Er brütet typischerweise in den Marschwiesen, auf Vordeichwiesenflächen und anderen Weidelandschaften der Niederungen. Der Watvogel mit den breiten, paddelförmigen Flügeln ist für seine spektakulären Balzflüge bekannt, die auch als gaukeln bezeichnet werden.
Kiebitze kommen in Eurasien vor, außerhalb der Paarungszeit, also von Juli bis März, können sie in größeren Schwärmen im Watt und auf küstennahen Flächen auftreten.
Kiebitze sind Bodenbrüter; ihre Eier galten früher als Delikatesse, dürfen heute aber nicht mehr gesammelt werden, da der Kiebitz in seinem Bestand global bedroht ist. 2015 wurde die Art auf die Internationale Rote Liste gefährdeter Vogelarten gesetzt.[1]
Der Kiebitz wird mit 28 bis 31 Zentimeter Körperlänge etwa taubengroß, die Flügelspannweite liegt dann zwischen 70 und 80 Zentimetern. Adulte Kiebitze haben einen metallisch grün-grau schimmernden Mantel mit einem blau-violetten Schulterfleck. Der Bauch ist weiß gefärbt mit einem schwarzen, scharf abgegrenzten Brustband. Der Kopf ist weiß mit schwarzer Stirn, die in einer langen zweizipfligen Haube ausläuft, die als Holle bezeichnet wird. Vom schwarzen Schnabel ausgehend verläuft eine unscharf abgegrenzte schwarze Binde unter dem Auge zum Hinterkopf. Der Unterleib ist verwaschen sandfarben bis rostorange eingefärbt. Im Brutkleid unterscheidet sich das Männchen vom Weibchen lediglich durch eine längere Holle, eine etwas intensivere Schwarzfärbung sowie durch den durchgehenden Kehlfleck. Für einen Regenpfeifer besitzen Kiebitze vergleichsweise kurze Beine, die dunkelrot bis braun gefärbt sind.
Im Schlichtkleid ist bei beiden Geschlechtern das Kinn und der Vorderhals weiß. Die Federn der oberen Handdecken und Schultern sind blass gelbbraun gesäumt, was ein schuppenartiges Muster erzeugt. Die Holle ist deutlich kürzer als im Brutkleid. Juvenile Kiebitze sehen aus wie adulte im Schlichtkleid, haben zudem aber breitere, gelb-braune Federsäume sowie ein deutlich helleres, braun gefärbtes Brustband.
Das Flugbild des Kiebitzes ist charakteristisch und unverwechselbar: Kiebitze fliegen mit lockeren, gemächlichen Flügelschlägen, die Flügel selbst sind auffällig breit und paddelförmig gerundet. Durch die im Flug blinkende schwarze Ober- und schwarzweiße Unterseite kann man fliegende Kiebitze schon aus weiter Entfernung bestimmen.
Kiebitze sind während der Brutzeit sehr stimmfreudig; ihr Rufen klingt klagend schrill, wie „kschäää“ oder „kiju-wit“, was ihnen den deutschen und auch den niederländischen Namen „Kievit“ eingetragen hat. Im Balzflug kann mit den Flügeln ein wummerndes Geräusch erzeugt werden.
Der Kiebitz ist in seiner Verbreitung auf die Paläarktis beschränkt. Er brütet in einem Gebiet, das von Großbritannien und Irland im Westen bis nach Ostsibirien reicht. Die nördliche Verbreitungsgrenze in Fennoskandinavien stellt etwa der 70. und im europäischen Teil Russlands der 65. nördliche Breitengrad dar. In Europa liegt die südliche Verbreitungsgrenze etwa beim 40. nördlichen Breitengrad, in Spanien kommt er allerdings auch etwas südlicher vor. Weiter im Osten dehnt sich sein Brutareal bis in die Türkei, in den Nordwesten des Irans, nach Kasachstan, die Mongolei und den Norden Chinas aus.[2]
Der Kiebitz ist ein Zugvogel, in manchen Teilen seines Verbreitungsgebietes auch ein Strich- oder sogar Standvogel. Das Überwinterungsgebiet ist von der 3-Grad-Isotherme nach Norden hin begrenzt, wobei sich Kiebitze je nach der aktuellen Wetterlage auch weiter im Norden oder Süden aufhalten. Zu den Überwinterungsgebieten gehören Großbritannien und Irland, die Niederlande, die iberische Halbinsel, der Mittelmeerraum inklusive Nordafrika, der Nahe Osten, Südwestasien, Nordindien und der Südosten Chinas. Überwinternde Kiebitze können auch in Burma, Taiwan, Südkorea und Japan beobachtet werden.[2]
Im Südwesten ihres Brutareals sind Kiebitze Standvögel. Im übrigen Gebiet sind sie Zugvögel, wobei die klimatischen Bedingungen einen starken Einfluss auf die Zugbewegungen haben. Der Teil der europäischen Population, der sein Brutareal verlässt, zieht in südlicher und südwestlicher Richtung. Zugbeginn ist im Mittsommer, die Hauptzugzeit fällt jedoch in die Herbstmonate. So wird in Dänemark eine erste Welle durchziehender Kiebitze bereits im Juni und Juli beobachtet. Es handelt sich dabei um nord- und osteuropäische Brutvögel. Die größte Zahl durchziehender Kiebitze, nämlich etwa 100.000 bis 200.000 Kiebitze, sind im August zu beobachten. Dabei handelt es sich um Kiebitze, die sich noch in der Mauser befinden. Eine dritte Zugwelle von Kiebitzen, die weiter im Osten ihre Mauser durchlaufen hat, erscheint in Dänemark im Oktober und November.[2] In Israel sind nach Süden ziehende Kiebitze ab Ende August bis Ende Dezember zu beobachten. Der Höhepunkt des Zuges hier ist der Zeitraum von Ende Oktober bis Ende November.[2] Der Heimzug ins Brutgebiet beginnt in Westeuropa und im Nahen Osten bereits Ende Januar mit einem Zughöhepunkt im Zeitraum von Ende Februar bis Anfang März. Kiebitze halten sich damit in ihren südlichsten Überwinterungsquartieren nicht mehr als zwei Monate auf.[3]
In Westeuropa sind es insgesamt 46 Gebiete, in denen während der Zugzeiten mehr als 20.000 Kiebitze gezählt werden und die deswegen eine hohe Bedeutung als Rastplätze haben. 22 davon befinden sich in Deutschland, 12 in Frankreich, acht in Großbritannien und je zwei in den Niederlanden und in Irland.[4] Zu den wichtigen deutschen Rastplätzen zählen unter anderem die Niedermoorlandschaft Drömling, das Elbtal in Mecklenburg-Vorpommern sowie die Marschen der Unterelbe, der Fiener Bruch, der Greifswalder Bodden, die Hellwegbörden, das Havelländische Luch, der Jadebusen, der Putzarer und Galenbecker See, die Belziger Landschaftswiesen, das Rheiderland sowie, als bedeutsamster Rastplatz, das gesamte Wattenmeer.[5]
Im Südosten Europas ist der wichtigste Rastplatz die Lagune von Karavasta, wo sich im Winter mehr als 20.000 Kiebitze aufhalten.[6]
Kiebitze brüten hauptsächlich in offenen, flachen Landschaften mit kurzem oder gar keinem Gras, auf Wiesen und Weiden, gerne an Gewässerrändern, auf Feuchtwiesen, Heiden und Mooren. Kiebitze brüten auch auf Feldern und Äckern. Während des Winters und der Zugzeit halten sich Kiebitze auch auf abgeernteten Feldern und auf gepflügten Äckern auf. Im Winter sieht man die Vögel weitläufig verteilt auf alten Weiden, aber auch als Trupps auf Schlammflächen.
Kiebitze ernähren sich von Insekten und deren Larven, Würmern und anderen Wirbellosen. Pflanzliche Stoffe spielen nur eine untergeordnete Rolle. Gelegentlich werden Samen vom Boden aufgepickt. Kiebitze sind tag- und nachtaktiv, manche Vögel fressen sogar vorwiegend bei Nacht.
Kiebitze sind sehr standorttreu, außerdem sind sie monogam, das heißt die Partner bleiben ein Leben lang beieinander. Polygamie – ein Männchen hat mehrere Weibchen, beim Kiebitz zumeist zwei – kommt jedoch auch vor. Sie brüten in der Regel bereits im zweiten Kalenderjahr und kommen zum Brüten meist an ihren eigenen Geburtsort zurück.
Kiebitze sind relativ früh am Brutort anzutreffen, im März, sofern es nicht mehr friert. Nach der Ankunft bilden sich Territorien, die vom Männchen mit spektakulären Balzflügen verteidigt werden. Hier vollbringt das Männchen akrobatische Flugmanöver mit seitlich kippenden Sturzflügen. Es wirft sich laut rufend in der Luft hin und her und trudelt senkrecht zu Boden, wobei die Flügel die laut wummernden Geräusche verursachen (siehe oben).
Kiebitze brüten meistens semi-kolonial, d. h. in kleineren Gruppen von zwei bis 20 Paaren, mit Höchstdichten von neun Paaren pro Hektar. Kiebitze sind oft mit anderen Wiesenvögeln wie Uferschnepfen und Rotschenkeln vergesellschaftet. Es gibt vereinzelt auch einzelne Bruten. Das Männchen legt mehrere Nestmulden in kurzrasiger Vegetation an, indem es seinen Oberkörper auf den Boden drückt und mit kreisenden Bewegungen eine Mulde in den Boden dreht. Es ist bekannt, dass Kiebitze ihren Neststandort nach der Farbe des Untergrundes auswählen, dabei werden Brauntöne anscheinend bevorzugt. Das Nest ist eine Mulde am Boden und wird häufig mit Halmen und anderen Pflanzenteilen gepolstert. Das Weibchen inspiziert diese Nestmulden und legt in das von ihr ausgewählte vier Eier. Diese liegen meist in der für Limikolen charakteristischen Kreuzform im Nest – mit den Spitzen schräg nach unten zur Nestmitte gekehrt.
Ein Gelege besteht meistens aus vier beigefarben bis braun gefleckten Eiern, in sehr seltenen Fällen werden drei oder zwei Eier gelegt. Vier Eier werden von einem weiblichen Kiebitz in etwa fünf Tagen gelegt. Beide Altvögel bebrüten die Eier 21 bis 28 Tage lang, bis die Küken schlüpfen. Während dieser Zeit wird das Nest von beiden Altvögeln vehement gegen Räuber (Prädatoren) verteidigt. Luftfeinde wie Greifvögel werden durch aggressive, schnelle und imposante Luftangriffe abgewehrt, unterstützt von lauten Rufen. Häufig helfen Vögel von umliegenden Nestern bei dieser Abwehr. Wird das Nest prädiert und ist es noch nicht spät in der Saison, so legt das Weibchen bis zu zwei Ersatzgelege.
Beide Elternteile kümmern sich um die Kükenaufzucht. Die Küken sind Nestflüchter und verlassen das Nest bereits wenige Stunden nach dem Schlupf. Dann werden sie bis zu fünf Wochen lang noch von den Eltern geführt, bis sie flügge werden. Diese Zeit verbringen die meisten Familien in der direkten Umgebung des Nestes, andere wandern mit ihren Jungtieren bis zu drei Kilometer weiter in Gebiete, die den Jungtieren mehr oder bessere Nahrung bieten. In den ersten zehn Tagen ihres Lebens sind die Küken noch nicht in der Lage, ihre Körpertemperatur selbst zu regeln (Thermoregulation). Deshalb müssen die Küken noch gewärmt (gehudert) werden, was meistens vom Weibchen übernommen wird. Die Sterblichkeit (Mortalität) der Küken in den ersten zehn Tagen ist deshalb besonders bei kalten Wetterverhältnissen sehr hoch. Mit 35 Tagen sind die Küken vollbefiedert und flugfähig.
Der Kiebitz ist grundsätzlich eine Art, deren Bestand auf Grund von Witterungseinflüssen stark schwankt. Negativ auf die Bestände wirken sich unter anderem kalte Winter und Frühjahre mit hohen Niederschlägen aus. Seit dem 19. Jahrhundert kommt es außerdem durch Habitatveränderungen zu deutlichen Bestandsänderungen. So kam es in weiten Teilen Deutschlands und der Schweiz seit dem 19. Jahrhundert zu erheblichen Rückgängen der Kiebitzpopulation. Im Süden Deutschlands, in Teilen Norddeutschlands und der Schweiz erreichten die Bestände in den 1920er und 1930er Jahren einen ersten Tiefpunkt. In anderen Regionen Mitteleuropas wie beispielsweise den Niederlanden, dem Nordosten Deutschlands und in Polen hielt der Rückgang allerdings länger an und währte im Nordosten Mitteleuropas bis in die 1960er Jahre.[7]
In der Schweiz und in Nordrhein-Westfalen kam es regional dann wieder zu starken Bestandszunahmen, die bis in die 1970er Jahre anhielten. In Belgien, den Niederlanden, Österreich und anderen Teilen Deutschlands war dies regional bis in die 1980er Jahre zu beobachten. Liechtenstein, Flandern und das Saarland wurde zwischen 1960 und 1971 von Kiebitzen wiederbesiedelt. Zu der Bestandserholung trug bei, dass Kiebitze zunehmend auf Agrarflächen brüteten und wärmere Frühlinge zu geringeren witterungsbedingten Gelegeverlusten führten. In den Niederlanden, das als „das kiebitzreichste Land der Erde“[8] gilt, entstanden durch großflächige Eindeichungen viele neue Bruthabitate. Seit den 1980er Jahren führten eine veränderte und intensivere Bewirtschaftung des Landes und wasserwirtschaftliche Veränderungen zu einem andauernden Habitatverlust. Dabei spielen unter anderem die Umstellung auf Wintergetreide, eine zunehmende Mechanisierung der Landwirtschaft, Flurbereinigungen und eine verstärkte Verwendung von Umweltchemikalien und damit Rückgang der als Nahrung verfügbaren Insekten, eine Vorverlegung der Mahd, ein Rückgang extensiver Weidewirtschaft und fehlende Frühjahrsüberschwemmungen eine Rolle.[9] Wegen dieser fortschreitenden Zerstörung seiner Lebensräume haben die Bestände beispielsweise in Deutschland stark abgenommen. So betrug der Bestand um 1999 nur noch sechzig Prozent des Bestandes von 1975.[7] Unter anderem wegen dieses starken Rückgangs war der Kiebitz Vogel des Jahres 1996. Der Kiebitz gehört in Deutschland zu den streng geschützten Arten nach § 7 Abs. 2 Nr. 13 BNatSchG und ist zudem als eine Verantwortungsart innerhalb der Nationalen Strategie zur biologischen Vielfalt der Bundesregierung eingestuft.[10] In der Roten Liste der Brutvögel Deutschlands von 2015 wird die Art in der Kategorie 2 als stark gefährdet geführt.[11] In Deutschland schätzte man den Brutbestand zu Beginn des 21. Jahrhunderts auf 67.000 bis 104.000 und in den Niederlanden auf 200.000 bis 300.000 Brutpaare.[7] In der Schweiz betrug der Bestand 2013–2016 zirka 140 bis 180 Brutpaare und ist vom Aussterben bedroht. Die Tiere lassen sich im schweizerischen Mittelland nieder.[12] Ein einzelnes Paar brütete 1983 in La Punt im Engadin auf einer Höhe von 1690 Metern.[13]
Der Bruterfolg von Kiebitzpaaren gilt in den meisten mitteleuropäischen Regionen als zu gering für einen Bestandserhalt. Bestandszunahmen und Bestandsstabilität ist häufig nur eine Folge des Zuzugs fremder Individuen.
Trotz dieser starken Abnahme in Europa wurde der Kiebitz lange weltweit auf der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN als nicht gefährdet (least concern) geführt, weil unter Einbeziehung der asiatischen Population weder der Gesamtbestand, noch das Verbreitungsgebiet, noch die Geschwindigkeit des Bestandsrückgangs eine unmittelbare globale Gefährdung der Art erkennen ließen. Insgesamt gab es in dem relativ großen Verbreitungsareal noch 5,2 bis 10 Millionen Kiebitze.[14] 2015 jedoch war die Population weltweit soweit zurückgegangen, dass er neben der Pfuhlschnepfe und anderen Arten als potentiell gefährdet (near threatened) eingestuft und in die Rote Liste aufgenommen wurde.[1]
Der älteste Kiebitz wurde nach Ringfunden 18 Jahre alt. Die jährliche Mortalitätsrate beträgt etwa 25 bis 30 % für Adulte, für Einjährige etwa 35 bis 40 %.
Im Alten Ägypten wurde der Kiebitz als Synonym sowohl für den Namen des Volkes der Rechit als auch für die Kennzeichnung als „unterwürfige Klasse“ verwendet. Im 18. Jahrhundert waren Kiebitzeier eine Delikatesse an herrschaftlichen Tafeln, so verlangte beispielsweise Kurfürst Friedrich August II. von Sachsen im März 1736 die Lieferung von guten und frischen Kiebitzeiern. Auch Reichskanzler Otto von Bismarck bekam jedes Jahr zu seinem Geburtstag am 1. April jeweils 101 Kiebitzeier von einer Stammtischrunde aus der Stadt Jever. Bismarck bedankte sich 1883 bei den Getreuen von Jever mit einem eiförmigen Pokal, dessen Deckel ein Kiebitzkopf ziert.
In Deutschland wird das Kiebitzeiersuchen schon lange nicht mehr praktiziert. In der gesamten Europäischen Union ist das Sammeln von Kiebitzeiern verboten. In den Niederlanden durften in der Provinz Friesland noch bis 2006 Kiebitzeier gesucht und verspeist werden. Es ist dort noch immer ein Volkssport, das erste Kiebitzei des Jahres zu finden und dem König zu übergeben. Dazu gehen hunderte von Menschen jedes Jahr auf die Wiesen und Weiden. Derjenige, der das erste Ei findet, wird wie ein Volksheld gefeiert. Heute nur noch zum Suchen, früher auch zum Sammeln von Kiebitzeiern, benötigt man dort eine Lizenz, mit welcher man sich gleichzeitig zum Schutz von Wiesenvögeln verpflichtet. Alle Eiersucher gehen auf die Wiesen, um Nester zu markieren, so dass die Landwirte darum herumfahren können, oder stellen Schutzvorrichtungen über die Nester, so dass sie vom Weidevieh nicht zertrampelt werden können. Ähnliche Programme werden auch in Nordwest-Deutschland (Cloppenburg, Ostfriesland, Dümmer, Bremen) durchgeführt, um so zumindest die Landwirtschaft als Verlustursache für die Gelege auszuschließen.[15]
Der charakteristische Ruf des Kiebitzes wurde in Schlesien als „Komm mit!“ gedeutet, so dass er als Totenvogel bezeichnet wurde.[16]
Im polnischen Sprachgebrauch steht das Wort Kiebitz (geschrieben kibic) als Bezeichnung für einen Fan.[17]
In der alemannischen Schweiz wurden im Volksglauben alte Jungfern und seltener auch männliche Ledige in Kiebitze verwandelt; siehe den Artikel Giritzenmoos.
Der Kiebitz war Vogel des Jahres 1996 in Deutschland und 2019 in der Schweiz. In Norwegen war er Vogel der Jahre 1994 und 2012, außerdem 2001 in Estland, 2006 in Belarus und 2010 in Russland sowie der Slowakei.
Der Kiebitz (Vanellus vanellus) ist eine Vogelart aus der Familie der Regenpfeifer (Charadriidae). Er brütet typischerweise in den Marschwiesen, auf Vordeichwiesenflächen und anderen Weidelandschaften der Niederungen. Der Watvogel mit den breiten, paddelförmigen Flügeln ist für seine spektakulären Balzflüge bekannt, die auch als gaukeln bezeichnet werden.
Kiebitze kommen in Eurasien vor, außerhalb der Paarungszeit, also von Juli bis März, können sie in größeren Schwärmen im Watt und auf küstennahen Flächen auftreten.
Kiebitze sind Bodenbrüter; ihre Eier galten früher als Delikatesse, dürfen heute aber nicht mehr gesammelt werden, da der Kiebitz in seinem Bestand global bedroht ist. 2015 wurde die Art auf die Internationale Rote Liste gefährdeter Vogelarten gesetzt.
Chibis (Vanellus vanellus) — rjankasimonlar oilasiga mansub qush. Uz. 30 sm ga yaqin. Qanotlari keng . Boshida uzun va ingichka kokili bor. Yevrosiyoda tarqalgan. Uchib ketuvchi qush. Koʻpincha koloniya boʻlib botqoqliklar, oʻtloqlar va boshqa dalalarda uya quradi. 4 ta tuxum qoʻyadi. Ayrim joylarda tuxumlari ovqatga ishlatiladi. Oʻzbekistonda qushlar uchib oʻtish davrida uchraydi.[1]
Chibis (Vanellus vanellus) — rjankasimonlar oilasiga mansub qush. Uz. 30 sm ga yaqin. Qanotlari keng . Boshida uzun va ingichka kokili bor. Yevrosiyoda tarqalgan. Uchib ketuvchi qush. Koʻpincha koloniya boʻlib botqoqliklar, oʻtloqlar va boshqa dalalarda uya quradi. 4 ta tuxum qoʻyadi. Ayrim joylarda tuxumlari ovqatga ishlatiladi. Oʻzbekistonda qushlar uchib oʻtish davrida uchraydi.
'S e curracag, adharcan neo adharcan-luachrach (Vanellus vanellus) eun beag a tha a' fuireach air a' mhòinteach agus air a' chladach. Tha gairm annasach aige agus ite mhòr air a cheann (an currac).
.jpg)
'S e curracag, adharcan neo adharcan-luachrach (Vanellus vanellus) eun beag a tha a' fuireach air a' mhòinteach agus air a' chladach. Tha gairm annasach aige agus ite mhòr air a cheann (an currac).
Cziwùtka - Vanellus vanellus L. (Karol Linneùsz, 1758) - ptôch, chtëren kòle strëmiannika przëlatuwô na Kaszëbë. Te ptôchë żëją w Słowińsczim Nôrodnym Parkù. Jak òne mają pisklãta tej jich starszi mògą ùdawac, że są kaléczné żebë òdcygnąc np. człowieka òd gniôzda.
Dr Kibitz isch en schwarz-wiisse Vogel mit langem Federschopf uuf em Chopf. Er lebt vor allem in Ried- und Ackerbau-Gebiet. S Nescht macht er in seichte Ärdmulde und chleidets mit Halme uus. Er het ei Bruet pro Jahr. Nahrig: Insekte, Larve, Schnegge, Sämereie und Gras. Einzeln tuet er au überwintere. Dr Kibitz-Beschtand isch dur die intensivi Landwirtschaft sehr schtark reduziert worde, es giit ne fascht nu no in Naturschutz-Gebiet.
Im Volchsglaube sind alti Jumpfere i Kibitz verwandlet worde, lueg der Artikel übers Giritzemoos.
Naturforschende Gesellschaft Kanton Solothurn, Heft 37
Dr Kibitz isch en schwarz-wiisse Vogel mit langem Federschopf uuf em Chopf. Er lebt vor allem in Ried- und Ackerbau-Gebiet. S Nescht macht er in seichte Ärdmulde und chleidets mit Halme uus. Er het ei Bruet pro Jahr. Nahrig: Insekte, Larve, Schnegge, Sämereie und Gras. Einzeln tuet er au überwintere. Dr Kibitz-Beschtand isch dur die intensivi Landwirtschaft sehr schtark reduziert worde, es giit ne fascht nu no in Naturschutz-Gebiet.
Im Volchsglaube sind alti Jumpfere i Kibitz verwandlet worde, lueg der Artikel übers Giritzemoos.
De kiefte (Latien: Vanellus vanellus) is een van de meestveurkoemende weidevoegels in de Benelux mer zoemers trekt de kiefte naor t zujen toe um te overwienteren.
De kiefte is zwart-wit en daor deurhinne hef e wat greun bie zitten. Hij wördt gemiddeld 30 tot 35 sentimeter lange. Hij hef n zwarte baand op zien borst en op zien kop hef e n lange zwarte kuuf, die umhoge kan staon. Zien vleugels bin aordig lange mer ondanks dat e lange vleugels hef vlög e altied langzaam.
Disse voegel leegt zien eiers in n kuultjen in t gres. Zien eiers gölden vrogger as delikatesse. In Frieslaand hebben ze de tradisie um eiers te rapen (aaisykje), t eerste kieftsei wördt dan an Kommesaores van de Koneginne an-ebeujen en kondigt t begin van de lente an. Bie t aaisykje wördt t nest emarkeerd zodat de boeren weten dat der n nest is en zodoonde oppassen mit t meien van t gres. t Breuiseizoen van de kiefte löp van half meert tot an juli. Voegels waorvan t eerste breuisel mislokt, proberen t vake laoter in t seizoen weer. n Nesjen besteet meestentieds uut vier eiers van gemiddeld 47 x 34 mm. t Breujen duurt 26 tot 28 dagen.
De kiefte (Latien: Vanellus vanellus) is een van de meestveurkoemende weidevoegels in de Benelux mer zoemers trekt de kiefte naor t zujen toe um te overwienteren.
De Kievitt oder Kiewitt, up neddersassisch un in’e Graafschop Kiefte, in Lippe Püiwitk, in Oostfreesland ok Leep oder Lepp (Vanellus vanellus) höört to de Tüütvagels. He warrt 35 cm lang. Siene Bost lett swart, un up sienen Kopp hett he ene lange, swarte Fedderhuuv, de he uprichten kann. An de Waterkant kummt de Kiewitt tämlich faken vör, he is aver ok in ganz Düütschland un in Delen vun Europa antodrapen. De Kiewitteier gulln fröher as ene Delikatess. De Getreuen vun Jever schicken Bismarck to sienen Geboortsdag an’n 1. April jedet Jahr 100 Kiewitteier. Eenmaal harrn se nien hunnert Stück funnen, do schreven se. „De Kiewitt kunn vör Küll nich leggen. Dat wulln wi to Enschulligung seggen.“
. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons. De Kievitt oder Kiewitt, up neddersassisch un in’e Graafschop Kiefte, in Lippe Püiwitk, in Oostfreesland ok Leep oder Lepp (Vanellus vanellus) höört to de Tüütvagels. He warrt 35 cm lang. Siene Bost lett swart, un up sienen Kopp hett he ene lange, swarte Fedderhuuv, de he uprichten kann. An de Waterkant kummt de Kiewitt tämlich faken vör, he is aver ok in ganz Düütschland un in Delen vun Europa antodrapen. De Kiewitteier gulln fröher as ene Delikatess. De Getreuen vun Jever schicken Bismarck to sienen Geboortsdag an’n 1. April jedet Jahr 100 Kiewitteier. Eenmaal harrn se nien hunnert Stück funnen, do schreven se. „De Kiewitt kunn vör Küll nich leggen. Dat wulln wi to Enschulligung seggen.“
Tekst üüb Öömrang At liap ((mo.) liip go. liip) (Vanellus vanellus) as en fögel ütj at tüüterfamile (Charadriidae).
Ai faanVanellus vanellus
At liap ((mo.) liip go. liip) (Vanellus vanellus) as en fögel ütj at tüüterfamile (Charadriidae).
De ljip (Vanellus vanellus) is in fûgelsoarte besibbe oan de Wilsters. Yn Fryslân stiet de ljip bekend as greidefûgel. De ljip komt foar yn hiel Euraazje. Njonken de yn Fryslân bekende ljip binne der noch sa'n 24 oare soarten ljippen, dêr't guon fan tige seldsum binne. [1].
De ljip wurdt yn it Frysk ek wol oantsjutten mei: Leep, Lip, Liip, Lyp of Kivyt.
De ljip hat in foarkar foar sompige grûn. De djipûntwettering hat der foar soarge dat de ljip yn Fryslân in grut part fan syn biotoop ferlern hat. De ljip giet de winter út de wei. Fan septimber ôf oant ein novimber, begjin desimber lûke de ljippen, dy't hjir bret hawwe, fuort nei Ingelân, Ierlân, Frankryk, Portugal en sels nei Afrika. De ljippen dy't hjir mei sêft winterwaar foarkomme, briede meast yn Skandinavyske kontreien.
De 2 oant 4 aaien wurde yn in kûltsje yn de grûn lein.
Yn Fryslân is der in tradysje om it earst fûne ljipaai oan te bieden oan de Kommissaris fan de Keninginne en earder oan de Keninginne sels. Yn 2005 is foar it earst ferbean om aaien te sykjen en mei te nimmen. Sûnt 2006 is it wer tastien. Alle aaisikers moatte by it finen fan in aai earst fia sms tastimming freegje foar it opkrijen derfan. De meinommen aaien wurde registrearre. As it maksimum tastiene tal aaien meinommen is, wurdt in sms ferstjoerd dat it opkrijen net mear mei. Dat systeem kin der neffens de rjochtbank op troch. Wa't it earste aai fan Fryslân fynt, kriget de Sulveren Ljip.
It finen fan in aai is it symboalyske begjin fan de maitiid.
Yn 2010 is it earste ljipaai fûn troch Hidde Dijkstra fan Britsum. It aai is fûn flakby de Fleanbasis Ljouwert.
Yn 2011 is it earste ljipaai fan Nederlân fûn by Maaslân, yn Súd-Hollân, op 6 maart. Yn Fryslân waard it earste ljipaai fûn op 16 maart, dat waard fûn troch Geert Kleinhuis út Earnewâld. Hy fûn it aai by Hurdegaryp.
De ljip (Vanellus vanellus) is in fûgelsoarte besibbe oan de Wilsters. Yn Fryslân stiet de ljip bekend as greidefûgel. De ljip komt foar yn hiel Euraazje. Njonken de yn Fryslân bekende ljip binne der noch sa'n 24 oare soarten ljippen, dêr't guon fan tige seldsum binne. .
Merikukoi (latin.: Vanellus vanellus) om Evrazijan venon vönen i Pohjoižafrikan kezalind, mülüb Charadriidae-sugukundha.
Höunhišt om must da vauged tobjimalaz. Suugad kehkralaz, niiden maihutuzkeskust — 67..87 sm. Täuz'igäine hibj om 28..33 sm pitte, 128..330 g vedutte.
Lind tuleb leten tehta pezad kezapaikoiden aigan völ, teravan vilugoitusen aigan sirdase suvhe. Ei varaida ristitun olendad. Pezoitelese man kopuižes. Emäč munib 3..4 munad pezha, hauttas ižačunke ühtes. Poigaižed mahttas mända peitho hüvin.
Merikukoi (latin.: Vanellus vanellus) om Evrazijan venon vönen i Pohjoižafrikan kezalind, mülüb Charadriidae-sugukundha.
Höunhišt om must da vauged tobjimalaz. Suugad kehkralaz, niiden maihutuzkeskust — 67..87 sm. Täuz'igäine hibj om 28..33 sm pitte, 128..330 g vedutte.
Lind tuleb leten tehta pezad kezapaikoiden aigan völ, teravan vilugoitusen aigan sirdase suvhe. Ei varaida ristitun olendad. Pezoitelese man kopuižes. Emäč munib 3..4 munad pezha, hauttas ižačunke ühtes. Poigaižed mahttas mända peitho hüvin.
Piigalničču[1] (Vanellus vanellus) on lindu.
Pīmpė (da gīvė, pīmpis, luotīnėškā: Vanellus vanellus) īr paukštis, katros prėklaus siejėkėniu šeimā (Charadriidae).
Kūns īr lėgė 32 cm, sver' 200–260 g. Ont galvuos tor ėlga kouda (patelės kouds trompesni ož patėna). Kūna vėršotėnė posė īr žalsvā jouda. Gerklie ė kakla prėikėnė dalė joudas, žondā balti īr. Oudega balta so plate jouda jousta ont gala. Maži paukštokā blankesniū spalvū, nego suaugi. Snaps jouds, kuojės rauduonas. Pīmpė īr trompiauses kuojės torėntis siejėkėniu šeimuos paukštis.
Lietovuo pīmpės skraid nu onkstīva kuova. Ėšskrėdėma praded vėdorvasari, bat nedideli polkā laikas lėg spalė. Žėimuo Šiaurės Afrėkuo, Indėjuo, Kėnėjuo.
Miegst atvėrus pluotus, pėivas, ganīklas, dėrbamus laukus. Lėzda suk ont žemės, atvėruo vėituo. Ded 4 grūšės skvarmas keušios, katrėi īr žalsvi, ėšmargīti nerīškiuom plėmėm. Peri 24-26 dėinas. Ėšved vėina vada. Nuognē triokšmingā ė zlastingā gin lėzda nu bikuokiu isėbruoveliu.
Pīmpės jied bestoborius. Īr nuognē guvus, tonkē skraid, kučiuojas uorė, skardē klīk „gī-vi-gī-vi“
The teuchit (Vanellus vanellus), an aa kent as the peesweep, is a bird in the plover faimily.
Vuoktaláfol (Vanellus vanellus) lea (Charadriidae) gullevaš loddi.
Vípa (frøðiheiti - Vanellus vanellus) er til støddar nakað sum bládúgva. Hon hevur mangar litir, omaná mest morgrøn, framman dimmblá, í neðra hvít; vongurin er korkalittur oman fyri knúgvan og svartur ytst; undir velinum er hon vakurt brondut. Best kennist hon av tí langa toppinum á nakkanum. Tó at veingirnir eru kubbutir, er hon bæði lættfloygd og skjótfloygd; ofta ger hon knøpp køst og vendingar í flognum. Hon eigur víða um Europa og Asia. Eggini eru 4, grønlig ella brúnlig við svørtum blettum. Kemur fólk fram at reiðrinum, leikar hon í sum eitt ørt uttanum; hundar og krákur rýkur hon á uttan fyrilit. Í Føroyum síggjast tær stundum vár og heyst, borandi í bønum eftir sniglum og reyðmøðkum. Áður vistu menn so at siga einki um, at vípa hevði átt í Føroyum, nú í hesum seinnu árunum hevur tað ikki verið so sjaldsamt. Dámligt hevði tað verið, um hesin hugnaligi fuglur kom fyri álvara at byggja hjá okkum.[1]
Vípa (frøðiheiti - Vanellus vanellus) er til støddar nakað sum bládúgva. Hon hevur mangar litir, omaná mest morgrøn, framman dimmblá, í neðra hvít; vongurin er korkalittur oman fyri knúgvan og svartur ytst; undir velinum er hon vakurt brondut. Best kennist hon av tí langa toppinum á nakkanum. Tó at veingirnir eru kubbutir, er hon bæði lættfloygd og skjótfloygd; ofta ger hon knøpp køst og vendingar í flognum. Hon eigur víða um Europa og Asia. Eggini eru 4, grønlig ella brúnlig við svørtum blettum. Kemur fólk fram at reiðrinum, leikar hon í sum eitt ørt uttanum; hundar og krákur rýkur hon á uttan fyrilit. Í Føroyum síggjast tær stundum vár og heyst, borandi í bønum eftir sniglum og reyðmøðkum. Áður vistu menn so at siga einki um, at vípa hevði átt í Føroyum, nú í hesum seinnu árunum hevur tað ikki verið so sjaldsamt. Dámligt hevði tað verið, um hesin hugnaligi fuglur kom fyri álvara at byggja hjá okkum.
Η Καλημάνα είναι καλοβατικό πτηνό της οικογενείας των Χαραδριιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Vanellus vanellus και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό). [3]
Η αγγλική ονομασία του είδους lapwing (lap + wing), έχει ηχητική προέλευση και προέρχεται από το χαρακτηριστικό θόρυβο (lapping) που κάνουν οι πτέρυγες, όταν το πτηνό εκτελεί μικρές πτήσεις κοντά στο έδαφος (βλ. Ηθολογία).
Η καλημάνα απαντά σε όλο τον Παλαιό Κόσμο, και στις τρεις μορφές (επιδημητικό, αποδημητικό, διαβατικό), όπου τοπικά είναι πολύ κοινό είδος. Στην Ευρασία, τα δυτικά όρια της εξάπλωσής του, βρίσκονται στον Ατλαντικό ( Κανάρια) και τα ανατολικά στην Ιαπωνία, τα βόρεια στο απώτατο άκρο της Σκανδιναβίας (περίπου 70 μοίρες βόρεια) και στη Σιβηρία, ενώ τα νότια φθάνουν μέχρι τα κεντρικά της Σαουδικής Αραβίας, το Ιράν, μεγάλο τμήμα της Β.Ινδίας, τμήμα της Ταϊλάνδης, μέχρι τις ακτές της ανατολικής Κίνας.[4]
Στην Αφρική, απαντά μόνον στις μεσογειακές χώρες και κατά μήκος του Νείλου.
Λίγες είναι οι περιοχές όπου ζει και αναπαράγεται καθ´όλη τη διάρκεια του έτους (επιδημητικό), όλες στην Ευρασία, κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία, κατά μήκος των ακτών της Βόρειας Θάλασσας, μέχρι τη νότια Νορβηγία, σε περιοχές της Ισπανίας και της Γαλλίας, στη Β. Ιταλία και σε κάποιους θύλακες στα Βαλκάνια στην Τουρκία, το Β. Ιράκ και Β. Ιράν.
Ως καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης, όμως, απαντά ως κοινό είδος σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, τη Ρωσία, τις χώρες του Καυκάσου, τμήμα της Σιβηρίας, το Καζακστάν, σε όλη τη Μογγολία και τη ΒΑ Κίνα.
Στην Αφρική, πιθανόν να υπάρχουν κάποια άτομα που φωλιάζουν στο Μαρόκο, αλλά γενικά, η ήπειρος θεωρείται επικράτεια διαχείμασης.
Οι περιοχές διαχείμασης βρίσκονται νότια των περιοχών αναπαραγωγής, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος, αλλά είναι πολύ δύσκολο να διαχωριστούν μεταξύ τους, αφού σε πολλές χώρες υπάρχει μίξη επιδημητικών, μεταναστευτικών και διαχειμαζόντων πληθυσμών (π.χ. στην Τουρκία). Το βέβαιο είναι ότι, όλες σχεδόν οι περιοχές στην Αφρική είναι περιοχές διαχείμασης, όπως επίσης και η Σαουδική Αραβία, το μεγαλύτερο τμήμα του Ιράκ και του Ιράν, το Πακιστάν, η βόρεια Ινδία, η ΝΑ Κίνα, η Νότια Κορέα και η νότια Ιαπωνία.
Οι περισσότεροι πληθυσμοί της καλημάνας είναι μεταναστευτικοί, με τις κλιματικές συνθήκες να ασκούν ισχυρή επιρροή στα μεταναστευτικά σμήνη. Το τμήμα του πληθυσμού της Ευρώπης, που αφήνει τα εδάφη αναπαραγωγής, κατευθύνεται νότια και νοτιοδυτικά. Η μετανάστευση αρχίζει στα μέσα του καλοκαιριού, αλλά μπορεί να διαρκέσει κατά κύματα μέχρι τους φθινοπωρινούς μήνες. Έτσι, λ.χ. στη Δανία, το πρώτο μεταναστευτικό κύμα παρατηρείται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, με τον μεγαλύτερο αριθμό, περίπου 100.000 έως 200.000 πουλιά να παρατηρούνται τον Αύγουστο. Ένα τρίτο κύμα από καλημάνες, οι οποίες έρχονται από πιο ανατολικά, εμφανίζεται τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο.[4] Στο Ισραήλ, που έχει ήπιο καιρό, η μετανάστευση αρχίζει από τα τέλη Οκτωβρίου και, μπορεί να παραταθεί μέχρι το Δεκέμβριο.
Η επιστροφή των πουλιών στα εδάφη αναπαραγωγής μπορεί να ξεκινάει από τα τέλη Ιανουαρίου και, πάλι ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες και το γεωγραφικό πλάτος, να διαρκεί μέχρι το Μάρτιο. Υπάρχουν περιπτώσεις που η διαχείμαση δεν ξεπερνάει τους δύο, μόλις, μήνες.
Στη δυτική Ευρώπη, υπάρχουν συνολικά 46 περιοχές στις οποίες υπάρχουν περισσότερες από 20.000 καλημάνες, κατά την περίοδο της μετανάστευσης και, ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικές ώς τόποι ανάπαυσης. 22 από αυτές βρίσκονται στη Γερμανία, 12 στη Γαλλία, 8 στο Ηνωμένο Βασίλειο και 2 στην Ολλανδία και την Ιρλανδία.[5] Στη νοτιοανατολική Ευρώπης, ο πιο σημαντικός τόπος ανάπαυλας της καλημάνας είναι η λιμνοθάλασσα Καραβάστα (Karavasta) της Αλβανίας, όπου μπορεί να καταμετρηθούν περισσότερες από 20.000 καλημάνες το χειμώνα.[5]
Τυχαίοι περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί από τον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Καραϊβική, τη Γροιλανδία, τα Σβάλμπαρντ, τη Σενεγάλη, την Κένυα, την Υεμένη, το Μπρουνέι, κ.α.[1]
Στην Ελλάδα, η καλημάνα απαντά σπάνια είτε ως μόνιμο επιδημητικό πτηνό, που φωλιάζει στη βόρεια, είτε, συνηθέστερα, ως κοινός διαχειμάζων επισκέπτης σε πολλές περιοχές.[6]
Η καλημάνα αναπαράγεται σε υγρούς φυσικούς βοσκοτόπους (Trolliet 2003), λιβάδια και περιοχές συλλογής χόρτου για την κτηνοτροφία (del Hoyo et al. 1996), λιμώνες με χαμηλή βλάστηση (Hayman et al. 1986, Devereux et al. 2004) και σε σημεία γυμνού εδάφους (Johnsgard 1981) σε χαμηλά υψόμετρα (Hayman et al. 1986) (λιγότερο από 1.000 μ.) (Snow και Perrins 1998). Επίσης, αναπαράγεται σε ξηρούς και βαλτώδεις ερεικώνες (Johnsgard 1981, del Hoyo et al. 1996), τυρφώνες (Johnsgard 1981) και αρόσιμες εκτάσεις (del Hoyo et al. 1996).
Εκτός περιόδου αναπαραγωγής και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το είδος καταλαμβάνει κυρίως μεγάλα ανοικτά βοσκοτόπια κατάλληλα για κούρνιασμα (del Hoyo et al. 1996) και, αναζητά την τροφή του σε υγρά λιβάδια, αρδευόμενες εκτάσεις (Urban et al. 1986), καλλιεργημένα ή θερισμένα χωράφια (del Hoyo et al. 1996), όχθες ποταμών και λιμνών, έλη με γλυκό ή αλμυρό νερό, χαντάκια αποστράγγισης, εκβολές ποταμών και λασπώδεις περιοχές (Αφρική) (Urban et al. 1986).
Η καλημάνα είναι ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα καλοβατικά πτηνά που, με το χαρακτηριστικό λοφίο, το πέταγμα και τη θορυβώδη παρουσία της, δύσκολα συγχέεται με άλλο είδος. Από μακριά, δίνει την εντύπωση ότι διαθέτει ασπρόμαυρο φτέρωμα, αυτό όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Το φτέρωμα αναπαραγωγής των ενηλίκων έχει ένα ιριδίζον μεταλλικό γκρί-πρασινωπό χρώμα, ιδιαίτερα στη ράχη, με μία μπλε-ιώδη κηλίδα στην περιοχή του ώμου. Η κοιλιά είναι λευκού χρώματος, ενώ στην περιοχή του λαιμού και του στήθους υπάρχει ευδιάκριτη μεγάλη μαύρη ζώνη. Το κεφάλι είναι λευκό και το πρόσωπο μαυριδερό και, από το ράμφος ξεκινάει μια αχνή μαύρη ταινία που διατρέχει την περιοχή κάτω από το μάτι, μέχρι το πίσω μέρος του κεφαλιού. Το κάτω μέρος της κοιλιάς, κοντά στα πόδια έχει το χρώμα της άμμου έως κοκκινωπό πυρόξανθο χρώμα.
Εκείνο όμως, που χαρακτηρίζει την καλημάνα, είναι το μεγάλο, σαν πλεξούδα λοφίο διακριτό ακόμη και κατά την πτήση.[7]
Στο πτέρωμα αναπαραγωγής, το θηλυκό διαφέρει από το αρσενικό μόνο από το μικρότερο λοφίο, ένα λιγότερα έντονο μαύρο χρώμα στο κεφάλι, καθώς και στο λαιμό, όπου η μεγάλη μαύρη ζώνη του αρσενικού είναι, εδώ, ένα διακεκομμένο μαυριδερό «μπάλωμα».
Οι ταρσοί είναι σχετικά κοντοί -για την ακρίβεια οι κοντύτεροι από όλες τις καλημάνες και έχουν χρώμα σκούρο κόκκινο-καφετί. Οι πτέρυγες, είναι επίσης πολύ χαρακτηριστικές, πλατιές και στρογγυλεμένες, πράγμα ασυνήθιστο για τα χαραδριόμορφα.
Στο μη αναπαραγωγικό πτέρωμα, λείπει η μεγάλη μαύρη ζώνη από το στήθος και στα δύο φύλα,[8] το λοφίο είναι μικρότερο και, τα άνω καλυπτήρια πτερά είναι καλυμμένα με ένα απαλό καφεκίτρινο χρώμα με διαβαθμίσεις.
Οι καλημάνες είναι πουλιά που αναζητούν την τροφή τους κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο να το κάνουν και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ιδίως όταν έχει πανσέληνο.
Η διατροφή τους αποτελείται από έντομα και τις προνύμφες τους (del Hoyo et al. 1996) (π.χ. σκαθάρια, μυρμήγκια, δίπτερα, γρύλους (del Hoyo et al. 1996), ακρίδες, λιβελλούλες, τζιτζίκια και λεπιδόπτερα) (Urban et al. 1986 ), αράχνες, σαλιγκάρια (del Hoyo et al. 1996), γεωσκώληκες (Urban et al. 1986, del Hoyo et al. 1996), βατράχια, μικρά ψάρια (Αφρική) (Urban et al. 1986) και σπόρους ή άλλο φυτικό υλικό (Αφρική) (Urban et al, 1986).
Συχνά μοιράζεται το χώρο αναζήτησης τροφής με άλλα χαραδριόμορφα αλλά και με γλάρους, οι οποίοι αποτελούν φυσικούς εχθρούς των φωλιών τους, όμως με αυτό τον τρόπο παρέχεται κάποια στοιχειώδη προστασία από μεγαλύτερους θηρευτές.
Η πτήση της καλημάνας είναι χαρακτηριστική και ξεχωριστή ανάμεσα στα χαραδριόμορφα. Οι πτέρυγες από μόνες τους είναι πολύ ιδιαίτερες για καλοβατικά πτηνά, πλατιές και στρογγυλευμένες, ενώ τα φτεροκοπήματα είναι σχετικά «χαλαρά», ιδιαίτερα όταν πετάει κατά σμήνη και, κάνουν ένα χαρακτηριστικό υπόκωφο θόρυβο (lapping), εξ ου και η αγγλική ονομασία του είδους (βλ. Ονοματολογία).
Όταν μεταναστεύει, σχηματίζει μεγάλα σμήνη (συχνά ανάμικτα με βροχοπούλια, σε «νεφοειδείς» (cloud) σχηματισμούς, ακανόνιστους, ή με κάποιο μεγαλύτερο γκρουπ στην κορυφή.[9]
Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, συνηθίζει να εκτελεί μικρές, σύντομες ακροβατικές πτήσεις πάνω από το ίδιο σημείο, όπως οι κορυδαλοί (βλ. Αναπαραγωγή).
Οι περισσότεροι πληθυσμοί της καλημάνας είναι καθαρά μεταναστευτικοί (del Hoyo et al. 1996, Snow και Perrins 1998), αν και ορισμένοι πληθυσμοί αναπαραγωγής σε πιο εύκρατες περιοχές είναι επιδημητικοί (del Hoyo et αϊ. 1996). Αναπαράγεται από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούλιο (Hayman et al. 1986) σε μοναχικά ζευγάρια (del Hoyo et al. 1996), αν και λίγα ζευγάρια (Johnsgard 1981), ή και μικρές αποικίες μπορεί να σχηματιστούν (Trolliet 2003), σε ιδανικούς οικοτόπους (Johnsgard 1981). Το είδος μπορεί να κουρνιάζει ομαδικά το βράδυ, τόσο κατά την αναπαραγωγή όσο και στις περιόδους μη αναπαραγωγής (Urban et al. 1986) και, μετά από την αναπαραγωγή, τα πουλιά συγκεντρώνονται σε μεγάλα σμήνη για τη μετανάστευση (Hayman et al. 1986, del Hoyo et al. 1996). Παραμένει ιδιαίτερα αγελαίο κατά τη διάρκεια του χειμώνα (Urban et al. 1986, Snow και Perrins 1998) σε σμήνη πολλών χιλιάδων (Hayman et al. 1986).
Η καλημάνα είναι γενικά μοναγαμικό είδος, αλλά έχει παρατηρηθεί σπανιότερα και το φαινόμενο της πολυγαμίας, όπου ένα αρσενικό μπορεί να ζευγαρώσει με περισσότερα θηλυκά -συνήθως δύο-. Συνήθως είναι αναπαραγωγικά ώριμη από το δεύτερο έτος της ηλικίας της και, έρχεται να αναπαραχθεί στα μέρη όπου γεννήθηκε. Οι καλημάνες βρίσκονται σχετικά νωρίς στην περιοχή αναπαραγωγής, εάν δεν υπάρχει παγετός.
Το σημείο φωλιάσματος επιλέγεται από το αρσενικό και, φαίνεται ότι η επιλογή αυτή εξαρτάται από το χρωματισμό του εδάφους, με το καφέ χρώμα να έχει τον πρώτο λόγο. Το αρσενικό δημιουργεί αρκετές κοιλότητες στο έδαφος, με περιστροφικές κινήσεις του σώματος, από τις οποίες επιλέγεται η καταλληλότερη από το θηλυκό. Συνήθως δεν υπάρχει κάποιο υλικό επίστρωσης, αλλά εάν υπάρχει, είναι απλό φυτικό υλικό (γρασίδι, μικρά κλαδιά).
Η γέννα αποτελείται από 4 αυγά, που είναι τοποθετημένα σε σχήμα σταυροειδές, κατά τη συνήθεια των καλοβατικών, με το οξύ τους τμήμα να βλέπει στο εσωτερικό της φωλιάς. Σπάνια εναποτίθενται 2, 3 ή 5 αυγά, ενώ στην κανονική γέννα των 4 αυγών η εναπόθεση γίνεται σε 5 ημέρες, συνολικά. Η γέννα πραγματοποιείται συνήθως εφ άπαξ, αλλά σε περίπτωση που καταστραφούν τα αυγά -συνήθως από γλάρους- , τότε μπορεί να εναποτεθούν δύο αυγά για αναπλήρωση. Η επώαση πραγματοποιείται και από τα δύο φύλα, αλλά περισσότερο από το θηλυκό, συνήθως ξεκινάει μετά την εναπόθεση του τελευταίου ή προτελευταίου αυγού και, διαρκεί 24-29 ημέρες.[10]
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι γονείς υπερασπίζονται τη φωλιά σθεναρά. Οι από αέρος εχθροί, όπως διάφορα ημερόβια αρπακτικά, αποκρούονται με γρήγορες και σφοδρές επιθέσεις, που συνοδεύονται από δυνατές κραυγές, ενώ σπεύδουν προς βοήθεια και οι γονείς από γειτονικές φωλιές. Μετά την εκκόλαψη, και οι δύο γονείς φροντίζουν για την ανατροφή των νεοσσών. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφυγοι, εγκαταλείπουν δηλαδή τη φωλιά πολύ γρήγορα -μέσα σε λίγες ώρες- και, ακολουθούν τους γονείς τους μέχρι και τρία χιλιόμετρα μακρύτερα, σε περιοχές που προσφέρονται για περισσότερη ή καλύτερη τροφή. Κατά τις πρώτες 10 ημέρες της ζωής τους, οι νεοσσοί δεν είναι ακόμη σε θέση να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματός τους, ως εκ τούτου, οι νεοσσοί πρέπει να θερμαίνονται ακόμα, καθήκον που, συνήθως αναλαμβάνει το θηλυκό. Το ποσοστό θανάτων (θνησιμότητα) των νεοσσών κατά τις πρώτες 10 ημέρες είναι επομένως πολύ υψηλό, ειδικά στο κρύο. Στις 33 ημέρες, περίπου, οι νεοσσοί ανεξαρτητοποιούνται πλήρως.[11]
Στην Ελλάδα, η καλημάνα είναι κοινός χειμερινός επισκέπτης από τα μέσα Οκτωβρίου έως τις αρχές Απριλίου σε όλη τη χώρα, ενώ λίγα άτομα είναι επιδημητικά και αναπαράγονται στη Μακεδονία και τη Θράκη.[6]
Λίγο πριν τα μέσα του 19ου αιώνα, το είδος υπέστη σημαντική μείωση των πληθυσμών του, κυρίως ως αποτέλεσμα της εντατικοποίησης της χρήσης της γης, τής αποστράγγισης των υγροτόπων και της συλλογής των αυγών.[12] Έτσι στη Γερμανία, αυτή η μείωση κορυφώθηκε στις δεκαετίες 1920 και 1930, ενώ στην Ολλανδία και στην Πολωνία συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του ’60.[13]
Τα αποθέματα των πτηνών αυτών έχουν ανακάμψει με βραδείς ρυθμούς, μετά τα μέσα του 20ού αιώνα, με την εισαγωγή των πρώτων προστατευτικών μέτρων. Στην Ελβετία και στη βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία , η αύξηση των αποθεμάτων διήρκεσε μέχρι το 1970, ενώ στο Βέλγιο,την Ολλανδία, την Αυστρία και σε άλλα μέρη της Γερμανίας, παρατηρήθηκε μέχρι και τη δεκαετία του 1980. Μεγάλη συμβολή στην ανάκαμψη των πληθυσμών είχε η διαφορετική διαχείριση της γεωργικής γης και οι λιγότερες, έτσι, απώλειες στις φωλιές που βρίσκονται καταμεσίς στο έδαφος. Ειδικά στην Ολλανδία, που θεωρείται η «χώρα της Καλημάνας», δημιουργήθηκαν πολλά νέα ενδιαιτήματα αναπαραγωγής.[14]
Τα μεγαλύτερα αποθέματα του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκονται στην Ολλανδία και τη Γερμανία και, παρόλο που παρουσιάζεται καθοδική τάση στους αριθμούς της, η καλημάνα κατατάσσεται στην κατηγορία: Είδη Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) από την IUCN.[1]
Η καλημάνα, σήμερα, απειλείται από τη μειωμένη παραγωγικότητα στο φώλιασμα, ως αποτέλεσμα -ξανά- της εντατικοποίησης και της αλλαγής των γεωργικών πρακτικών (del Hoyo et al. 1996), ιδίως της βελτίωσης των βοσκοτόπων (π.χ. με την αποστράγγιση, ανόργανα λιπάσματα και επανασπορά) (Baldi et al. 2005). Σημαντικοί μεταναστευτικοί σταθμοί για το είδος, στις ακτές της Βαλτικής Θάλασσας απειλούνται από τη ρύπανση πετρελαίου, αποστράγγιση των υγροτόπων για άρδευση, εγκατάλειψη της γης και αλλαγή των πρακτικών διαχείρισης της γης (Grishanov 2006). Καταστροφή των φωλιών μπορεί επίσης να προκύψει, κατά την καλλιέργεια την άνοιξη (χρήση μηχανημάτων) σε αρόσιμες εκτάσεις (del Hoyo et al. 1996). Το είδος είναι ευαίσθητο στην αλλαντίαση των πτηνών (Avian botulism), έτσι μπορεί να απειλείται από τις μελλοντικές εστίες της νόσου (Hubalek et al. 2005). Επίσης, μπορεί να απειληθεί από θήρευση της φωλιάς του από θηλαστικά «εισαγωγής» (π.χ. τον ευρωπαϊκό σκαντζόχοιρο, Erinaceus europeaus) σε κάποια νησιά (Jackson 2001).
Τέλος, οι καλημάνες θηρεύονται για εμπορική χρήση (πωλούνται ως τροφή) και για ψυχαγωγικούς σκοπούς στο Ιράν (Balmaki και Barati 2006) και, είναι αντικείμενο λαθροθηρίας στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία (Trolliet 2003).
Τα εύφορα τυρφώδη εδάφη χωρίς υψηλή βλάστηση, φαίνεται να είναι τα πλέον κατάλληλα ενδιαιτήματα για την καλημάνα (Devereux et al. 2004), έτσι ώστε η εφαρμογή βόσκησης βοοειδών (Olsen και Schmidt 2004), κατά προτίμηση έντονης (π.χ.> 1 αγελάδες ανά εκτάριο), μπορεί να φέρει αύξηση του πληθυσμού στα λιβάδια. Στους παράκτιους αλμυρόβαλτους, ωστόσο, ή βόσκηση είναι μάλλον καλύτερο να αποκλειστεί από επιλεγμένες περιοχές την άνοιξη, όπου ο ρυθμός ανάπτυξης της χλόης είναι αργός (Hart et al. 2002). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει βρεθεί ότι ένα μωσαϊκό μη πλημμυρισμένων λειμώνων, πλημμυρισμένες χορτολιβαδικές εκτάσεις το χειμώνα και ρηχοί νερόλακκοι, μπορεί να παρέχουν τις βέλτιστες συνθήκες για αναπαραγωγή του είδους (Ausden et al. 2001). Έχει επίσης βρεθεί ότι οι νερόλακκοι στα παράκτια έλη βόσκησης, πρέπει να διατηρούνται μέχρι το τέλος του Ιουνίου, καθώς τα υδρόβια ασπόνδυλα που περιέχονται σε αυτά μπορεί να είναι ένα σημαντικό μέρος της διατροφής των πτηνών (Ausden et al. 2003).
Μια άλλη βρετανική μελέτη διαπίστωσε ότι, το είδος δείχνει προτίμηση για αναζήτηση τροφής στα ρίλς (rills), (απομεινάρια από κανάλια αποστράγγισης σε αλμυρόβαλτους) κοντά στις ακτές, ιδιαίτερα εκείνα με πολλές διακλαδώσεις (Milsom et al. 2002). Είναι πιο πιθανόν να έλθουν αναπαραγωγικά ζευγάρια από την πρόκληση μικρής τεχνητής πλημμύρας σε αυτά τα μικρά οικοσυστήματα, κατά τη διάρκεια του Απριλίου και του Μαΐου, με τη δημιουργία ενδιαιτημάτων σε υδατοπαρυφές, παρά με εκτεταμένες μεγάλες πλημμύρες σε μεγάλες εκτάσεις γης (Milsom et al. 2002). Στη Βόρεια Ιρλανδία τα πουλιά έδειξαν την προτίμησή τους για φώλιασμα την άνοιξη, σε ανοικτές εκτάσεις που δημιουργούνται από την κοπή εκτάσεων με βούρλα (Juncus sp.) στα μέσα του χειμώνα (Robson και Allcorn 2006). Είναι επίσης γνωστό ότι παρουσιάζεται αυξημένη επιτυχία στην επώαση, όταν τα διάφορα αρπακτικά έχουν παρεμποδιστεί μέσω της δημιουργίας προστατευτικών κλωβών ή φραχτών γύρω από ατομικές φωλιές ή τις περιοχές ωοτοκίας (Jackson 2001, Isaksson et al. 2007).
Τον 18ο αιώνα τα αυγά της καλημάνας ήταν μια λιχουδιά στις αρχοντικές τάξεις, όπως απαιτούσε το «πρωτόκολλο». Υπάρχει αναφορά για τον Friedrich August II, Εκλέκτορα της Σαξονίας (Μάρτιος 1736) για την προμήθεια «καλών και φρέσκων αυγών». Ακόμη, ο Καγκελάριος Όττο φον Μπίσμαρκ (Otto von Bismarck) έπαιρνε κάθε χρόνο, την 1η Απριλίου, 101 αυγά από την πόλη του Jever, ως δώρο για τα γενέθλιά του.
Τα "Αυγά της Καλημάνας " (Plover’s Eggs) ήταν ένα ακριβό έδεσμα στη βικτοριανή Ευρώπη, όπως αναφέρεται στο "Brideshead Evelyn Waugh", για την αριστοκρατική βρετανική κοινωνία των ετών 1920-1940.
Στην Ολλανδία υπάρχει παραδοσιακά ένας άτυπος «αγώνας» εύρεσης του 1ου αυγού καλημάνας του Έτους (het Eerste kievitsei), που συμβολίζει τον ερχομό της άνοιξης, ιδιαίτερα δημοφιλής στην επαρχία Φρίσλαντ (Friesland), αλλά υπήρχαν αλλού και άλλοι τοπικοί αγώνες. Κατά την παράδοση, το αυγό πρέπει να παραδοθεί στον Κομισάριο της Βασίλισσας, ενώ παλαιότερα παραδιδόταν στην ίδια τη Βασίλισσα. Η συλλογή αυγών καλημάνας απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά για την περιοχή της Friesland χορηγήθηκε μια εξαίρεση για πολιτιστικούς-ιστορικούς λόγους. Η εξαίρεση αυτή ανακλήθηκε το 2005 από μία δίκη που διενεργήθηκε από το ολλανδικό Ίδρυμα Προστασίας της Πανίδας.[15][16] Από το 2006, το έθιμο εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ, αλλά μόνο για την περίοδο από 1 Μαρτίου έως 9 Απριλίου, ενώ υπάρχει περιορισμός στον αριθμό συλλογής των αυγών και ο συλλέκτης οφείλει να ενημερώνει το Δίκτυο Φύσης στο Vaassen.[17]
Οι υποστηρικτές της διατήρησης του εθίμου, υποστηρίζουν ότι η συλλογή δεν είναι επιβλαβής για τον πληθυσμό, επειδή η Καλημάνα μπορεί να αναπληρώσει τα αυγά με δεύτερη γέννα. Επιπλέον, οι συλλέκτες ενημερώνουν τους αγρότες για την ύπαρξη της φωλιάς και, σημαδεύουν το μέρος, ώστε να αποφευχθεί η άροση στο συγκεκριμένο σημείο.[18] Αυτό γίνεται με την τοποθέτηση ράβδων γύρω από τις φωλιές, οπότε αποφεύγεται και η βόσκηση από τα βοοειδή και, γίνεται για όλες τις φωλιές με αυγά που βρίσκονται, και όχι μόνο της καλημάνας. Σήμερα υπάρχει, επίσης, όλο και πιο συχνά η ενημέρωση της θέσης των φωλιών, πάνω σε ειδικούς χάρτες (stippenkaarten). Πρόκειται για χάρτες της γης του αγρότη όπου μετέπειτα συνεχίζεται η επιτήρηση.
Οι αντίπαλοι του εθίμου υποστηρίζουν απεναντίας, ότι λόγω της, όλο και νωρίτερα, γεωργικής συγκομιδής, μεγάλο μέρος της δεύτερης εναπόθεσης αυγών χάνεται.
Το πτηνό που αναφέρεται στην αγγλική μετάφραση του έργου "Μεταμορφώσεις" του Οβιδίου, βιβλίο 6, είναι πιθανότατα η καλημάνα.[19].
Στην αρχαία Αίγυπτο, η καλημάνα χρησιμοποιήθηκε, τόσο ως ονομασία του λαού της Rechit, καθώς και για την επισήμανση της «δουλοπάροικης τάξης».
Στον ελλαδικό χώρο, η Καλημάνα απαντά και με τις ονομασίες Καλημάνι, Παγωντσίνι (Επτάνησα, Κυκλάδες), Γκαλιαμάνι (Θεσσαλία), Σχοινοπούλι, Γιάννηδες (sic) (Κύπρος) και Παπάς (Χίος).[20]
Η Καλημάνα είναι καλοβατικό πτηνό της οικογενείας των Χαραδριιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Vanellus vanellus και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό).
Калуѓерка (науч. Vanellus vanellus) — честа птица во умерена Евроазија. Птица преселница е, која зимува во северна Африка, северна Индија, Пакистан, и делови од Кина. При преселбата лета дење, често во големи јата. Низинската популација од најзападните области на Европа се постојани жители (резидентни). Тие понекогаш се движат кон Северна Америка, особено по бура. Во Канада се забележани по бура, во декември 1927 и во јануари 1966 година.[2]
Калуѓерката ја има и во Македонија.
Калуѓерката е долга 28-33 см, со распон на крилјата 67-87 см и тежина од 128 до 330 грама. [3] Има округли крилја и тенка, долга пувка (креста) на главата. Нозете ѝ се најкратки од нејзиниот вид. По боја е црно-бела, но грбот ѝ е со зеленикав сјај. Мажјакот има долга цуцулка (пувка) и црни круна, грло и гради кои се во контраст со белото лице. Женките и младенчињата имаат помала пувка и послабо изразено лице, а во останатиот дел од телото се слични со мажјаците. Кога лета, се слуша јасниот звук на павтањето со крилјата, како и кога се брани од напаѓачи.
За време на сезоната на парење се огласуваат со постојани повици. Типичен повик за контакт е гласно, пискливо пии-уит пии-уит, а мажјаците се додворуваат со пии-уит-уит-уит из-уит додека летаат наоколу и испуштаат и други звуци слични на мрачно и развлечено мјаукање. Калуѓерката е територијална птица која активно си ја брани територијата на гнездење и хранење. Активна е и ноќе, па гнездото го брани од сите животни кои смета дека ја загрозуваат. Кога непријателот ќе му се приближи на гнездото, калуѓерката го надлетува, пискливо го испушта својот карактеристичен повик, и напаѓа правејќи нагли замавтувања со крилјата, како да му се скршени.
Калуѓерката преферира да се храни ноќе, ако има месечева светлина. Се храни секогаш во близина на вода, по влажни ливади и ораници, како и во плитките води. Јаде инсекти и други ситни без’рбетници.
Калуѓерката се гнезди на влажните ливади и ораници каде што се храни. Има едно легло годишно, а се гнезди рано. Женката несе 3-4 зеленикави јајца со црни дамки. Гнездото и младенчињата ги бранат бучно и агресивно против сите натрапници, па дури и од коњи и добиток.
Заради природното живеалиште на калуѓерката, кое е обично нива, ливада, пасиште и сл. и кое во последно време е оптоварено со напредокот на цивилизацијата и со употреба на разни пестициди, бројот на овие птици се намалува. И на оваа птица се однесува Договорот за заштита на африканскоевроазиските водени птици преселници.
Калуѓерка (науч. Vanellus vanellus) — честа птица во умерена Евроазија. Птица преселница е, која зимува во северна Африка, северна Индија, Пакистан, и делови од Кина. При преселбата лета дење, често во големи јата. Низинската популација од најзападните области на Европа се постојани жители (резидентни). Тие понекогаш се движат кон Северна Америка, особено по бура. Во Канада се забележани по бура, во декември 1927 и во јануари 1966 година.
Калуѓерката ја има и во Македонија.
Кні́гаўка (Vanellus vanellus), ка́ня — невялікая птушка сямейства сяўцовых атраду сеўцападобных.
Падвідаў няма. У апярэньні чорны зь зеленаватым, мэталічным бляскам, белы і іржавы колеры. На галаве высокі чуб. Маладыя цемна-шэра-карычневыя са сьветлым жыватом і больш кароткім чубам. Даўжыня цела 28—34 см. Размах крылаў 66—80 см. Голас: гучнае, трошкі хрыплае «кіі-р-ві», «кіі-р-віі». Месцы пражываньня — лугі зь сярэдняй вільготнасьцю, пашы, вільготныя палі паблізу лугоў, дэльты рэк, берагі і рачныя астравы (даходзіць да вышыні ў 800—900 м н. у. м., у выключных выпадках — да 1000 м н. у. м.).
Арэал ад Эўропы (акрамя крайніх паўночнага ўсходу і поўдня) шырокім поясам праз цэнтрэльную Азію да Ціхага акіяну. Пералёты ў (канцы ІІ) III—IV, (канец V) VI—XI. Паўднёва-заходнія папуляцыі аселыя (напр., у Вялікабрытаніі, Францыі, паўн. Італіі, Гішпаніі, Турцыі). Распаўсюджаная па ўсёй тэрыторыі Беларусі, адзін з найбольш звычайных пералётных і транзытна мігрыруючых відаў кулікоў (народныя назвы кігіка, кныга, чайка). Месца зімовак: заходняя і паўднёвая Эўропа, Брытанскія астравы, Малая, паўднёвая і ўсходняя Азія, Японскія астравы, паўночная Афрыка.
Гняздо ў неглыбокай ямцы сярод нізкай расьліннасьці на адкрытым месцы, скупая высьцілка з сухой травы, D = 10—14 см, H = ~2 см. Яйкі: 4 (2—5), грушападобныя, аліўкавыя, аліўкава-зялёныя альбо сьветла-зялёныя, часам гліністыя або карычневыя. Дробныя і густыя чорныя альбо карычневыя плямы. Памеры: 46,0 х 33,0 мм (42,0—50,0 х 31,0—34,0 мм).
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Кні́гаўка (Vanellus vanellus), ка́ня — невялікая птушка сямейства сяўцовых атраду сеўцападобных.
Падвідаў няма. У апярэньні чорны зь зеленаватым, мэталічным бляскам, белы і іржавы колеры. На галаве высокі чуб. Маладыя цемна-шэра-карычневыя са сьветлым жыватом і больш кароткім чубам. Даўжыня цела 28—34 см. Размах крылаў 66—80 см. Голас: гучнае, трошкі хрыплае «кіі-р-ві», «кіі-р-віі». Месцы пражываньня — лугі зь сярэдняй вільготнасьцю, пашы, вільготныя палі паблізу лугоў, дэльты рэк, берагі і рачныя астравы (даходзіць да вышыні ў 800—900 м н. у. м., у выключных выпадках — да 1000 м н. у. м.).
Арэал ад Эўропы (акрамя крайніх паўночнага ўсходу і поўдня) шырокім поясам праз цэнтрэльную Азію да Ціхага акіяну. Пералёты ў (канцы ІІ) III—IV, (канец V) VI—XI. Паўднёва-заходнія папуляцыі аселыя (напр., у Вялікабрытаніі, Францыі, паўн. Італіі, Гішпаніі, Турцыі). Распаўсюджаная па ўсёй тэрыторыі Беларусі, адзін з найбольш звычайных пералётных і транзытна мігрыруючых відаў кулікоў (народныя назвы кігіка, кныга, чайка). Месца зімовак: заходняя і паўднёвая Эўропа, Брытанскія астравы, Малая, паўднёвая і ўсходняя Азія, Японскія астравы, паўночная Афрыка.
Гняздо ў неглыбокай ямцы сярод нізкай расьліннасьці на адкрытым месцы, скупая высьцілка з сухой травы, D = 10—14 см, H = ~2 см. Яйкі: 4 (2—5), грушападобныя, аліўкавыя, аліўкава-зялёныя альбо сьветла-зялёныя, часам гліністыя або карычневыя. Дробныя і густыя чорныя альбо карычневыя плямы. Памеры: 46,0 х 33,0 мм (42,0—50,0 х 31,0—34,0 мм).
Темэнпсычэт (лат-бз. Vanellus vanellus) — Ӏуфэбзу лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэщ.
Инкъым. Щхьэр, хулъащхьэр — фӀыцӀэщ; бгъэр, ныбэ щӀагъыр, щхьэбгъухэр — хужьщ. ТхыцӀэр удзыфэщ гъуэжь-гъуабжафэ къыщӀэуэу. ЩхьэщӀыбымкӀэ цы бгъузэ зыбжанэ хьэгуагуэ къыхокӀ.
Щопсэу Еуропэ псом, Азиэм. Мэлъэтэж. Урысейм щыӀэхэм щӀымахуэр КъухьэпӀэ Къаукъазымрэ Курыт Азиэмрэ щрах. Щогъуалъхьэ мэкъупӀэ псыӀэхэм, мэз, псыпцӀэ гъунэхэм, губгъуэхэм. Пкъымызагъэ гуоурейщ.
Я Ӏусым хохьэ хьэпщхупщ, хьэмбылу, цӀыв, хьэндырабгъуэ, щыгъыныхь, мацӀэ.
Тәгәрлек (Vanellus vanellus, урыҫ. чибиц йәки пигалица) — ржанка һымаҡтар ғаиләһендәге ҙур булмаған (өйрәктән бәләкәйерәк) һаҙ ҡошо.
Башында оҙон ҡара ҡауырһын супайы, һырты менән түше йәшкелт төҫтә була. Түбәһе, муйынының алғы яғы, түшенең алғы өлөшө, ҡойроҡ төбө аҡ. Ҡыш көнө ҡаурыйҙары күберәк аҡ төҫтә була. Был ҡош һауала төрлө хәрәкәттәр яһап, баш түбән дә әйләнеп китеп осҡан өсөн Башҡортостанда тәгәрлек, тәгәрләүек, кеҙгет тип тә йөрөтәләр. Башындағы оҙон ҡара ҡаурһындарын бер күтәреп, бер төшөрөп йөрөй.
Бөжәктәр, ямғыр селәүсене, ҡусҡар, үлән орлоҡтары менән туҡлана.
Тәгәрлек Атлантик океандан Тын океанға тиклем таралған. Күсмә ҡош. Урта диңгеҙ бассейнында, Кесе Азияла, Төньяҡ Һиндостан, Ҡытай һәм Японияла ҡышлау урыны. Ояһын, ғәҙәттә, ерҙә ҡора. Ҡыҙғылт һәм ҡара төрткөләр менән сыбарланған 4 бөртөк йәшкелт һәмһарғылт-көрән йомортҡа һала.
Тәгәрлек (Vanellus vanellus, урыҫ. чибиц йәки пигалица) — ржанка һымаҡтар ғаиләһендәге ҙур булмаған (өйрәктән бәләкәйерәк) һаҙ ҡошо.
Умардын хавтгаалж (Vanellus vanellus), урьд Хавтгаалж гэж байсан, нь Хиазынхан овгийн шувуу юм. Тэд Евразийн сэрүүн бүсэд өргөн тархжээ. Нүүдлийн шувуу бөгөөд алс хол Африк болон Пакистан, Энэтхэг, мөн Хятад зэрэг улсын нутагт өвөлжинө. Голдуу өдрийн цагаар, олон тоогоор сүрэглэн нисдэг. Ховор тохиолдолд Хойд Америкт хэрмэл байдлаар таарна.
Тэд ус гатлагч шувуу ба боловсруулсан тариан талбай болон бусад богино өвсөрхөг газраар нутаглана. Газар үүрээ засаж, 3-4 өндөг гаргадаг. 25-34 хоног дарж дэгдээхэй гарна. Үүр болон дэгдээхэйгээ хамгаалан их дуу чимээ гаргаж хөөж тэмцдэг аж.
Умардын хавтгаалж 28–31 см урт, далавчаа дэлгэхэд 67–72 см юм. Дугуйрсан хэлбэрийн далавч, толгойдоо согсоотой. Бусад бүх хавтгаалжнаас хамгийн богино хөлтэй болно. Хар цагаан өнгө голлосон зүстэй.
Гол идэш тэжээл нь шавьж болон жижиг сээр нуруугүйтэн юм.
Умардын хавтгаалж (Vanellus vanellus), урьд Хавтгаалж гэж байсан, нь Хиазынхан овгийн шувуу юм. Тэд Евразийн сэрүүн бүсэд өргөн тархжээ. Нүүдлийн шувуу бөгөөд алс хол Африк болон Пакистан, Энэтхэг, мөн Хятад зэрэг улсын нутагт өвөлжинө. Голдуу өдрийн цагаар, олон тоогоор сүрэглэн нисдэг. Ховор тохиолдолд Хойд Америкт хэрмэл байдлаар таарна.
Тэд ус гатлагч шувуу ба боловсруулсан тариан талбай болон бусад богино өвсөрхөг газраар нутаглана. Газар үүрээ засаж, 3-4 өндөг гаргадаг. 25-34 хоног дарж дэгдээхэй гарна. Үүр болон дэгдээхэйгээ хамгаалан их дуу чимээ гаргаж хөөж тэмцдэг аж.
Чайка звычайна або тыж чібис (Vanellus vanellus) є птах з родины ржанковых, котра вєдно з далшыма родинами належыть до ряду ржанкоподобных.
Птах приближно великости голуба, з вагов 130 - 330 ґ, довжков тїла 28 - 31 цм і роспятём крыл 82 - 87 цм. Фарба є подобна у обох поглавей, хырбет і крыла мають металово зеленкасту фарбу. На розлуку од самця мать саміця на груди білу смужку. Молодята суть зафарблены веце до бурой, жебы были веце хоронены перед зраком предаторів.
Тіпічным середовищом чайкы звычайной суть мочарї, лукы і поля, тыж преферує скоре одкрыты пространства і недуже богату веґетацію. Голосовы проявы суть зложены переважно з варовного ґрявчаня. Рушать ся ходжінём по земли, але є то шыковный лїтач, котрого свадьбяне лїтаня ся вызначує множеством швыдкых елементів і прудкых ступань. Справила жыє в парї, припадно в ґрупі дакілько парів. Гнїздїня зачінать уж кінцём марца. Гнїздо ся находить в ямцї в земли, яку глубить самець як часть токаня і є постелене сухов травов. Як місце про гнїздїня собі часйкы звычайны выберають мокры лукы і поля. зато суть часто зничены сільскоґаздївсков техніков, што ся неґатівно підписує на чіслености того виду. Саміця знесе обычайно 4 яйця, їх інкубація тырвать нецїлый місяць. Закля што о зогрїваня яєць ся старать головно саміця, о молодята ся старають обоми родічі. По 5-6 тыжднях зачінають молодята лїтати. На граніцї лїта і осени одлїтають середоевропскы чайы на зимовищя в югозападній Европі і северозападній Африцї. Тамта популація не міґрує.
Павукы, слимакы, хробакы, глисты, части рослин, далшы дрібны жывотны.
Европа, часть Азії (Турція, южна і выходна Сібірь, Монґолія, Кітай), северозапад Африкы.
Чайка звычайна або тыж чібис (Vanellus vanellus) є птах з родины ржанковых, котра вєдно з далшыма родинами належыть до ряду ржанкоподобных.
जुरे हुटिट्याउँ नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा नर्दन ल्याप्विङ (Northern Lapwing) भनिन्छ ।
जुरे हुटिट्याउँ नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा नर्दन ल्याप्विङ (Northern Lapwing) भनिन्छ ।
வடபகுதி ஆள்காட்டி (Northern lapwing) இப்பறவை ஆட்காட்டி பறவையின் குடும்பத்தைச் சார்ந்தது ஆகும். இவை பொதுவாக ஈரோசியா பகுதிகளில் காணப்படுகிறது. இவை மழைக்காலங்களில் இந்தியா, பாகிஸ்தான், சீனா, போன்ற இடங்களுக்கு இடப்பெயற்சி அடைகிறது. குளிர்காலங்களில் திறந்த நிலப்பகுதியில் கூடுகட்டி இனவிருத்தி செய்கிறது. இவற்றின் கூடுகளை மிருகங்கள் அழித்துவிடாமல் பாதுகாத்து இனவிருத்தி செய்யும்.
வடபகுதி ஆள்காட்டி (Northern lapwing) இப்பறவை ஆட்காட்டி பறவையின் குடும்பத்தைச் சார்ந்தது ஆகும். இவை பொதுவாக ஈரோசியா பகுதிகளில் காணப்படுகிறது. இவை மழைக்காலங்களில் இந்தியா, பாகிஸ்தான், சீனா, போன்ற இடங்களுக்கு இடப்பெயற்சி அடைகிறது. குளிர்காலங்களில் திறந்த நிலப்பகுதியில் கூடுகட்டி இனவிருத்தி செய்கிறது. இவற்றின் கூடுகளை மிருகங்கள் அழித்துவிடாமல் பாதுகாத்து இனவிருத்தி செய்யும்.
КӀуж болу хьоза — (en. Northern Lapwing) (Оьрсаша "Чибис" олу цунах). Йоца зIок а йолуш, боцийра когаш а болуш ду иза. ТIемаш шуьйра ду цуьнан. Букъ баьццарчу дарийн бос бетталуш бу. ЧукIело кIайн ю. Лога кIело Iаьржа ю. Корта а Iаьржа бу, бIаьргашна гондахьара кIайн ю. Хиш, Iаьмнаш долчу тIуьнчу меттигашкахь хуьлуш ду и олхазар.
КӀуж болу хьоза
КӀуж болу хьоза
КӀуж болу хьоза
КӀуж болу хьозан хӀоаш
КӀуж болу хьозан хӀоъ
КӀуж болу хьозан кӀорни
КӀуж болу хьоза — (en. Northern Lapwing) (Оьрсаша "Чибис" олу цунах). Йоца зIок а йолуш, боцийра когаш а болуш ду иза. ТIемаш шуьйра ду цуьнан. Букъ баьццарчу дарийн бос бетталуш бу. ЧукIело кIайн ю. Лога кIело Iаьржа ю. Корта а Iаьржа бу, бIаьргашна гондахьара кIайн ю. Хиш, Iаьмнаш долчу тIуьнчу меттигашкахь хуьлуш ду и олхазар.
Къилбехьа бовхачу мехкашка дIай-юхий оьхучех иза. Бен лаьттахь бо бецан хаьлгехь. Тойна апрель, май беттанашкахь доккху. ХIоа диъ хуьлу цуьнан, мокха тIедарчий а долуш. Дадар тIемаш ваьштадохкий охьадогIуш, чехка тIемаш тухий айлуш, хьалий-охьий ийлуш ду. Адам юххе гIоьртича цунна чу а хехкалуш бен чIогIа ларбо. Садолу хIумнаш йоу цо.
The northern lapwing (Vanellus vanellus), also known as the peewit or pewit, tuit or tewit, green plover, or (in Ireland and Britain) pyewipe or just lapwing, is a bird in the lapwing subfamily. It is common through temperate Eurosiberia.
It is highly migratory over most of its extensive range, wintering further south as far as North Africa, northern India, Nepal, Bhutan and parts of China. It migrates mainly by day, often in large flocks. Lowland breeders in westernmost areas of Europe are resident. It occasionally is a vagrant to North America, especially after storms, as in the Canadian sightings after storms in December 1927 and in January 1966.[4]
It is a wader that breeds on cultivated land and other short vegetation habitats. 3–4 eggs are laid in a ground scrape. The nest and young are defended noisily and aggressively against all intruders, up to and including horses and cattle.
In winter, it forms huge flocks on open land, particularly arable land and mud-flats.
The northern lapwing was formally described by the Swedish naturalist Carl Linnaeus in 1758 in the tenth edition of his Systema Naturae under the binomial name Tringa vanellus.[5] The species is now placed with the other lapwings in the genus Vanellus that was introduced by the French zoologist Mathurin Jacques Brisson in 1760.[6][7] The scientific name Vanellus is Medieval Latin for the northern lapwing and derives from vannus, a winnowing fan.[8] The species is monotypic: no subspecies are recognised.[7]
The name lapwing has been variously attributed to the "lapping" sound its wings make in flight, from the irregular progress in flight due to its large wings (the Oxford English Dictionary derives this from an Old English word meaning "to totter"),[9] or from its habit of drawing potential predators away from its nest by trailing a wing as if broken. The names peewit, pewit, tuit or tew-it are onomatopoeic and refer to the bird's characteristic call.[10]
The northern lapwing is a 28–33 cm (11–13 in) long bird with a 67–87 cm (26–34 in) wingspan and a body mass of 128–330 g (4.5–11.6 oz).[11] It has rounded wings and a crest. It is also the shortest-legged of the lapwings. It is mainly black and white, but the back is tinted green. The male has a long crest and a black crown, throat and breast contrasting with an otherwise white face. Females and young birds have shorter crests, and have less strongly marked heads, but plumages are otherwise quite similar.
This is a vocal bird in the breeding season, with constant calling as the crazed tumbling display flight is performed by the male. The typical contact call is a loud, shrill "pee-wit" from which they get their other name of peewit.[9] Displaying males usually make a wheezy "pee-wit, wit wit, eeze wit" during their display flight; these birds also make squeaking or mewing sounds.
It feeds primarily on insects and other small invertebrates. This species often feeds in mixed flocks with golden plovers and black-headed gulls, the latter often robbing the two plovers, but providing a degree of protection against predators.
Like the golden plovers, this species prefers to feed at night when there is moonlight.
The northern lapwing is one of the species to which the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) applies.
_-_2017_-Ystad.jpg)
In some years the species is more sociable and gathers in large flocks after breeding. In the picture, part of a large flock estimated at around 3,000 individuals on September 24, 2017 in Ystad.
Flying
Alarmed in flowery meadow on Texel, the Netherlands
Chick in the Netherlands
Egg – MHNT
National surveys of England and Wales have shown a population decline between 1987 and 1998, and since 2009 the northern lapwing has had red list conservation status in the United Kingdom.[12] The numbers of this species have been adversely affected by intensive agricultural techniques. In the lowlands this includes the loss of rough grassland, conversion to arable or improved grassland, loss of mixed farms, and switch from spring- to autumn-sown crops. In the uplands, the losses may have been due to increases in grazing density. Natural England gives grant aid to help restore lapwing habitat within its Environmental Stewardship Scheme. The organisation suggests an option within this scheme called 'Fallow plots for ground-nesting birds'. Uncropped plots at least 2 ha (4.9 acres) in size provide nesting habitat and are located in suitable arable fields, which provide additional foraging habitat. Locating the plots within 2 km (1.2 mi) of extensively grazed grassland will provide additional foraging habitat. The plots are cultivated in the spring to produce a rough fallow, which is retained without the input of fertiliser or pesticides.[13] In addition to agricultural intensification and land-use change, predation of nests and chicks contributes to wader declines, including of lapwing. By radio-tagging lapwing chicks, and using automatic radio tracking systems, the timing of chick predation can be revealed, which provides additional insights in to the importance of different predators. Lapwing chicks are predated both in the day and at night, with mammalian predators having the greatest impact.[14]
In Armenia, the population decline and loss of breeding habitats was also documented; the threats are thought to be intensification of land use and hunting, but further investigations for threat clarification are required.[15] In the Middle East, the northern lapwing is threatened by overhunting as it is shot in large quantities along its winter migration routes. Several photos surfacing from the region show tens of Northern lapwings, alongside other migratory birds including the threatened European turtle dove and European golden-plover killed in unsustainable and unnecessary numbers.[16]
"Plover's eggs" were an expensive delicacy in Victorian Europe, mentioned in Evelyn Waugh's Brideshead Revisited, about aristocratic British society in 1920–40. In the Netherlands, there is a cultural-historical competition to find the first peewit egg of the year (het eerste kievietsei). It is especially popular in the province Friesland, but there are also regional competitions. Gathering peewit eggs is prohibited by the European Union, but Friesland was granted an exception for cultural-historical reasons. The Frisian exception was removed in 2005 by a court, which determined that the Frisian executive councillors had not properly followed procedure.[18][19] As of 2006 looking for peewit eggs is permitted between 1 March and 9 April, though harvesting the eggs is now forbidden. In 2008 the first egg was found on 3 March, in Eemnes, Utrecht,[20] and the first egg of 2009 was found on 8 March in Krabbendijke.[21] Over the last century, the first peewit egg has been found earlier and earlier in the year. This is ascribed to both increased use of fertiliser and climate change, causing the growth of grass needed for egg laying to occur earlier.[22]
The northern lapwing was declared the Republic of Ireland's national bird by a committee of the Irish Wildlife Conservancy in 1990.[23][24][25] In the Irish language it is called pilibín, "little Philip", supposedly a reference to Philip II of Spain (King of Ireland 1554–58), who often wore a feather in his cap.[26]
The bird referred to in English translations of Ovid's Metamorphoses, book 6, as lapwing[27] is probably the northern lapwing. Tereus is turned into an epops (6.674); Ovid presumably had the hoopoe in mind, whose crest indicates his royal status and whose long, sharp beak is a symbol of his violent nature.
The northern lapwing (Vanellus vanellus), also known as the peewit or pewit, tuit or tewit, green plover, or (in Ireland and Britain) pyewipe or just lapwing, is a bird in the lapwing subfamily. It is common through temperate Eurosiberia.
La Eŭrazia vanelo estas protektita birdo.
Shorebirds de Hayman, Marchant kaj Prater ISBN 0-7099-2034-2
La Eŭrazia vanelo estas protektita birdo.
La avefría europea (Vanellus vanellus) es una especie de ave Charadriiforme de la familia Charadriidae. Es un ave muy fácil de ver en España de octubre a marzo, durante los meses más fríos, de donde deriva su nombre común.
Es de colores vivos: vientre blanco, pecho negro y parte superior de las alas de color verdiazul. Además tiene un característico penacho en lo alto de la cabeza. Al volar se distingue por su batir de alas lento, semejante al de una mariposa. Visto desde abajo cuando vuela se distinguen dos franjas de color blanco y negro. Mide de 28 a 31 cm de pico a cola.
Gregaria, suele criar en grupos, en tierras de labranza y campos extensos. Conocida en algunos lugares de Castilla y León como francesina. También se la conoce como "pibi" por el característico sonido que emite.
La avefría europea (Vanellus vanellus) es una especie de ave Charadriiforme de la familia Charadriidae. Es un ave muy fácil de ver en España de octubre a marzo, durante los meses más fríos, de donde deriva su nombre común.
See artikkel räägib linnuliigist; perekonna kohta vaata artiklit Kiivitaja (perekond) Kiivitaja (Vanellus vanellus) on tülllaste sugukonda kuuluv linnuliik.
Kiivitaja on 28–31 cm pikkune. Ta tiibade siruulatus on 67–72 cm. Sulestik on põhiliselt must ja valge, ülapool roheka läikega. Tiivaotsad on ümara kujuga. Peas on kiivitajal suletutt.
Kiivitaja pesitseb Euraasia parasvöötmes. Valdavas osas levilast on kiivitaja rändlind, talvitusalad ulatuvad Põhja-Aafrika, India põhjaosa ja Hiinani. Lääne-Euroopa populatsioon on paikne.
Eestis hinnatakse kiivitaja pesitsusaegset arvukust 40 000–60 000 paarile [1].
Kiivitaja pesitseb madala taimestikuga avamaastikel – põldudel (eelistades suviviljapõlde), rohumaadel ja soodes. Vähese vooderdusega pesa asetseb maapinnal. Täiskurnas on neli rohekasbeeži, tumepruuni mustriga muna.
Kiivitaja toiduks on selgrootud: putukate valmikud ja vastsed, limused, väheharjasussid.
Kiivitajat on nimetatud tema iseloomuliku häälitsuse ning agressiivse käitumise järgi järgmiselt: hirmutaja, kiiber, kiivit, poola kana, tillvitt[2] ja vaenulind.
2001. aastal valis Eesti Ornitoloogiaühing kiivitaja aasta linnuks. Sel puhul ilmus Eesti Postilt 4. aprillil postmark ja esimese päeva ümbrik.
Hegabera (Vanellus vanellus) charadriidae familiako hegazti zangaluzea da[1], Eurasian eta iparraldeko Afrikan bizi dena. [2]
28 eta 31 zentimetro arteko luzera du. Bularraldea eta bizkarra beltzak ditu eta azpialdea zuria. Lumek kolore metaliko berde eta urdinak azaltzen dituzte. Buruaren aurrealdea eta gandorra beltzak dira masailak aldiz zuriak. Hanka gorrixkak ditu.
Talde handiak osatzen ditu eta aireportuetan arazo handiak sortzen ditu. Nekazal eremu handietan animalia txikiak jaten ditu. Hankarekin lurra kolpatzen du animaliak atera arazteko eta ondoren mokoarekin harrapatzen ditu.
Euskalkietan, euskara baturako izen arrunt nagusitzat hartu den hegabera izenaz gainera, beste hainbat ere baditu: hega-makur, hegalbera, hegal-xuri, itxaxori, itxas-txori, itxas-uso, kina, kiña, mi(n)au(ta), blintxa, gaztelutxarko, paneu.[3]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. EKI FOLLA HOMBRES
Hegabera (Vanellus vanellus) charadriidae familiako hegazti zangaluzea da, Eurasian eta iparraldeko Afrikan bizi dena.
Töyhtöhyyppä (Vanellus vanellus) on kurmitsojen heimoon kuuluva rantalintu, joka on tavallinen Euroopan lauhkeilla alueilla ja jota esiintyy pesimäaikana myös Aasian lauhkeissa osissa.
Töyhtöhyyppä on muuttolintu ja lajin koko esiintymisalueella esiintyy muuton aikana suuria parvia. Talvehtimisalueet ovat Pohjois-Afrikassa, Pohjois-Intiassa ja Kiinassa. Muutto tapahtuu päiväsaikaan. Suomalaiset hyypät talvehtivat Länsi- ja Lounais-Euroopassa. Keväällä se on varhaisimpia muuttolintuja, saapuen jo maaliskuun alusta alkaen. Syysmuutto alkaa jo varhain kesäkuussa, jolloin pesimättömät ja pesinnässä epäonnistuneet linnut muuttavat pikku parvina lounaaseen. Syysmuutto päättyy vähitellen, ja lokakuussa tavataan viimeiset muuttajat.
Suomessa pesivä hyyppäkanta on voimakkaasti taantunut. Yhtenä syynä taantumiseen ovat entistä voimaperäisemmät kevätpeltojen muokkaukset, jolloin pesät tuhoutuvat, sekä tehokkaan salaojituksen takia suojattomiksi jääneet peltoaukeat. Myös maapetojen, kuten ketun ja supikoiran, runsastuminen on vähentänyt pesintöjen onnistumisia. Rantaniittyjen ja entisten laidunmaiden umpeenkasvu ruovikoiksi ja pajukoiksi on vähentänyt lajin suosimaa lyhytkortista ruohostomaata.
Läntisimmät kannat, jotka pesivät alavilla alueilla, ovat kuitenkin yleensä paikkalintuja. Suomen pesimäkannaksi on arvioitu noin 70 000–120 000 paria.[2]
Töyhtöhyyppä on kahlaaja, joka pesii avoimilla matalakasvuisilla alueilla (niityillä ja pelloilla) ja se myös suosii melko kosteita alueita (avosoita). [3]
Töyhtöhyyppä tekee pesän maahan ja munii 3-4 munaa.[4] Haudonta kestää neljä viikkoa, sekä naaras että koiras hautovat. Pesäänsä ja poikasiaan laji puolustaa meluisasti ja hyökkäävästi suuriakin tunkeilijoita vastaan. Poikaset ovat pesäpakoisia ja oppivat lentämään noin kuukauden ikäisinä.
Töyhtöhyypän ravinto koostuu pääasiassa hyönteisistä, nilviäisistä, madoista ja muista pienistä selkärangattomista.
Suomen vanhin rengastettu töyhtöhyyppä on ollut 14 vuotta, neljä kuukautta viisi päivää vanha.[5] Euroopan vanhin on ollut tanskalainen 23 vuoden ja seitsemän kuukauden ikäinen hyyppä. Hyyppiä on metsästetty voimaperäisesti ainakin Tanskassa ja Ranskassa.
Suomen pesimäkanta käsitti noin 60 000 paria 1990-luvun lopulla. Euroopassa pesii vähintään miljoona paria töyhtöhyyppiä, joista Britteinsaarilla 190 000–240 000 paria.
Töyhtöhyyppä (Vanellus vanellus) on kurmitsojen heimoon kuuluva rantalintu, joka on tavallinen Euroopan lauhkeilla alueilla ja jota esiintyy pesimäaikana myös Aasian lauhkeissa osissa.
Vanellus vanellus
Le Vanneau huppé (Vanellus vanellus) est une espèce d'oiseaux limicoles vivant souvent en bandes, commun en Europe et dans toute l'écozone paléarctique.
Le vanneau huppé mesure 28 à 31 cm pour une envergure de 82 à 87 cm. Il pèse entre 128 et 330 g.
Il présente une longue huppe noire effilée caractéristique, des parties supérieures à reflets verts et des sous-caudales orange. Son ventre blanc fait ressortir la couleur rose de ses pattes, très fines et courtes. Ses ailes larges et arrondies sont sombres dessus et blanches dessous. Leur battement rapide produit un son très particulier, qui rappelle le bruit que fait le van (sorte de grand tamis) dans les mains du vanneur, d'où son nom de vanneau[1].
Il est largement répandu dans le centre de l'Asie et en Europe où il s'étend de la péninsule Ibérique au nord de la Scandinavie. Surtout migrateur, il hiverne au sud de son aire de reproduction, jusqu'en Afrique du Nord. En France, on l'observe en hiver, en colonies très nombreuses, dans les régions maritimes.
Il est typique des terrains découverts : marais d'eau douce ou salée (vasières), prairies et champs cultivés.
S'il niche en colonies éparses dans les champs ou les landes de l'Europe entière, le vanneau huppé adopte un comportement plus grégaire le reste de l'année. En hiver, on l'observe souvent en grand nombre, s'abritant au creux des sillons tracés par les machines agricoles. Sensibles au froid, les vanneaux huppés d'Europe continentale et nordique se réunissent en troupes compactes dès la fin du mois de juillet afin de rejoindre des régions au climat plus doux. Ils migrent vers le sud et l'ouest de l'Europe.
L'alimentation quotidienne du vanneau huppé varie peu selon la région. Elle se compose d'insectes, d'araignées et de vers de terre. Il tapote souvent le sol pour faire réagir ses proies avant de les saisir avec précision.
Le vanneau huppé niche au sol, le plus souvent en prairie humide. Dès la fin mars et jusqu'au mois de mai, la femelle se consacre à la couvaison. Elle pond ses œufs (quatre généralement) dans une cavité au sol aménagée par le mâle durant la parade nuptiale. Si sa ponte est détruite, la femelle peut la renouveler jusqu'à cinq fois de suite[2]. L'incubation peut durer près de 30 jours. Les juvéniles quittent le nid quelques heures après leur éclosion (comportement nidifuge) et volent au bout de cinq semaines.
Vanneau huppé.
Nid et œufs.
Vanneau huppé.
Vanellus vanellus
Le Vanneau huppé (Vanellus vanellus) est une espèce d'oiseaux limicoles vivant souvent en bandes, commun en Europe et dans toute l'écozone paléarctique.
Feadóg éin a áitríonn talamh féaraigh, talamh shaothraithe is talamh taobh le huisce, chomh maith le corcacha.
A avefría[2][3][4][5][6][7], galdaripo ou galo da braña (Vanellus vanellus) é unha ave zancuda da familia carádridos, é común na Europa e na Asia de clima temperado. En Galicia só quedan 50 parellas na zona do río Limia.
A ave de 30 cm de longo e 68 cm de envergadura, ten a plumaxe verde escura, branca no ventre, ás arrendondeadas, cola curta. É migratoria, chega ata o norte de África, norte da India e China. Aliméntase principalmente de insectos, pero tamén de moluscos.
Cos bandos da avefría
chega tamén a invernía.
Vepja (fræðiheiti Vanellus vanellus) er vaðfugl af lóuætt. Vepja er fremur stór fugl með langan hnakkatopp og breiða vængi. Hún er dökk á baki með svart belti yfir hvíta bringu. Vepja er einn algengasti og útbreiddasti vaðfugl í Evrópu. Vepja sést helst á veturna á Íslandi og vitað er um mörg tilvik þar sem hún hefur orpið á Íslandi.
Vepja verpir 3-4 eggjum í hreiður á jörðu niðri og velur oft varpstað á ræktunarlandi eða annars staðar þar sem er lágvaxinn gróður. Vepjum hefur víðast hvar fækkað og er talið að það megi rekja til breyttra ræktunaraðferða sem þrengja að búsvæði þeirra. Vepjuegg voru eftirsótt til matar í Evrópu á Viktoríutímanum, sérstaklega í Fríslandi það sem það var siður á vorin að safna vepjueggjum. Eggjataka er nú bönnuð.
Vepja á flugi
Vepjuungi
Vepjuhreiður með fjórum eggjum
Vepja (fræðiheiti Vanellus vanellus) er vaðfugl af lóuætt. Vepja er fremur stór fugl með langan hnakkatopp og breiða vængi. Hún er dökk á baki með svart belti yfir hvíta bringu. Vepja er einn algengasti og útbreiddasti vaðfugl í Evrópu. Vepja sést helst á veturna á Íslandi og vitað er um mörg tilvik þar sem hún hefur orpið á Íslandi.
Vepja verpir 3-4 eggjum í hreiður á jörðu niðri og velur oft varpstað á ræktunarlandi eða annars staðar þar sem er lágvaxinn gróður. Vepjum hefur víðast hvar fækkað og er talið að það megi rekja til breyttra ræktunaraðferða sem þrengja að búsvæði þeirra. Vepjuegg voru eftirsótt til matar í Evrópu á Viktoríutímanum, sérstaklega í Fríslandi það sem það var siður á vorin að safna vepjueggjum. Eggjataka er nú bönnuð.
Vepja á flugi
Vepjuungi
Vepjuhreiður með fjórum eggjum
La pavoncella (Vanellus vanellus, Linnaeus, 1758) è un uccello di media grandezza diffuso in buona parte dell'Europa. Frequenta le pianure, i vasti territori coltivati a campi e zone parzialmente umide, ma la si incontra anche nei pascoli, fino a quote medio alte, nella stagione invernale e durante il passo. L'habitat, molto vasto, comprende l'Eurasia settentrionale, il Giappone e il Nordafrica. Particolarmente comune nei Paesi Bassi dove nidifica in gran numero. Si riproduce normalmente nell'Europa centrale e orientale, mentre sverna nell'Europa occidentale e meridionale ed in Nordafrica.
Alto: da 28 a 31 cm; Apertura alare: da 70 a 76 cm; Peso: da 150 a 300 g. Le piume del dorso sono nere con riflessi bronzei, rosso-verdi. Bianca nella parte inferiore, con il sotto coda marrone e petto nero. Le gambe sono rosa pallido. La testa molto elegante con il lungo ciuffo (10 cm), largo sopracciglio bianco e becco nero. In volo le ali presentano una caratteristica forma arcuata.
Il nome di questo volatile è in varie lingue un indizio di sue caratteristiche peculiari. Quello italiano pavoncella, si riferisce al colore del piumaggio del dorso che ha dei riflessi bronzei tipici del piumaggio del Pavone. Il nome inglese Lapwing si rifà alle piroette (in inglese lapping) che il maschio esegue in aria durante la parata nuziale. Il nome latino Vanellus invece fa riferimento al suo grido d'allarme che ricorda il rumore che fa il grano quando ricade nel vaglio.
Vanellus vanellus non ha sottospecie, è monotipico.
Il nido è un semplice buco nella terra, spesso un poco rialzato per permettere un controllo della zona circostante. Il maschio scava vari nidi la femmina ne sceglierà il migliore. La femmina depone circa 4 uova di colore marrone chiaro, striati e macchiettati di marrone scuro, tra la metà di marzo e aprile, raramente fa seguito una seconda covata. La cova dura circa 4 settimane assicurata dalla femmina e dal maschio. Alla nascita i piccoli abbandonano immediatamente il nido. Sono accuditi da entrambi i genitori e dopo 35-40 giorni raggiungono il piumaggio definitivo e l'indipendenza. La pavoncella si nutre essenzialmente di coleotteri, di mosche e altri insetti, ma anche di ragni, lombrichi e altri invertebrati. Non disdegna nella dieta anche qualche seme di pino o di graminacee.
La pavoncella (Vanellus vanellus, Linnaeus, 1758) è un uccello di media grandezza diffuso in buona parte dell'Europa. Frequenta le pianure, i vasti territori coltivati a campi e zone parzialmente umide, ma la si incontra anche nei pascoli, fino a quote medio alte, nella stagione invernale e durante il passo. L'habitat, molto vasto, comprende l'Eurasia settentrionale, il Giappone e il Nordafrica. Particolarmente comune nei Paesi Bassi dove nidifica in gran numero. Si riproduce normalmente nell'Europa centrale e orientale, mentre sverna nell'Europa occidentale e meridionale ed in Nordafrica.
Kitos reikšmės – Pempė (reikšmės).
Pempė (lot. Vanellus vanellus) – sėjikinių (Charadriidae) šeimos paukštis. Naminio karvelio dydžio, kūno ilgis apie 32 cm, svoris – 200–260 g. Nesunku pažinti iš ilgo kuoduko ir margų spalvų. Kūno viršutinė pusė žalsvai juoda. Viršugalvis su kuoduku. Patelės kuodukas trumpesnis už patino. Gerklė ir kaklo priekinė dalis juodos, skruostai balti. Uodega balta su plačia juoda juosta gale. Jaunikliai blankesnių spalvų, negu suaugę. Snapas juodas, kojos raudonos. Tai trumpiausias kojas turintis sėjikinių šeimos paukštis.
Plačiai paplitusios Eurazijos vidutinio klimato juostoje. Tai migruojantys paukščiai, žiemoti skrendantys iki Šiaurės Afrikos, šiaurinės Indijos ir Kinijos. Migracijos metu skrenda paprastai dienomis, dažniausiai dideliais būriais. Dalyje Vakarų Europos žemumų gyvenančių pempių žiemoti neskrenda.
Į Lietuvą atskrenda labai anksti – paprastai kovo mėn. Mėgsta atvirus plotus, pievas, ganyklas, dirbamus laukus. Lizdą suka ant žemės atviroje vietoje. Deda 4 kriaušės pavidalo kiaušinius, kurie žalsvi, išmarginti neryškiomis pilkomis ir aiškesnėmis juodomis dėmėmis. Peri 24-26 dienas. Išveda vieną vadą. Lizdą ir jauniklius nuo įsibrovėlių, įskaitant net karves ir arklius, gina triukšmingai ir agresyviai.
Minta smulkiais bestuburiais. Iš Lietuvos traukti pradeda jau vidurvasarį, nors pavieniai būreliai pastebimi iki spalio mėn.
Paukštis gana guvus, daug skraido, vartosi ore. Balsas labai skardus „gy-vi-gy-vi".
Kovo 19 d. – Pempės diena.
Pempė (lot. Vanellus vanellus) – sėjikinių (Charadriidae) šeimos paukštis. Naminio karvelio dydžio, kūno ilgis apie 32 cm, svoris – 200–260 g. Nesunku pažinti iš ilgo kuoduko ir margų spalvų. Kūno viršutinė pusė žalsvai juoda. Viršugalvis su kuoduku. Patelės kuodukas trumpesnis už patino. Gerklė ir kaklo priekinė dalis juodos, skruostai balti. Uodega balta su plačia juoda juosta gale. Jaunikliai blankesnių spalvų, negu suaugę. Snapas juodas, kojos raudonos. Tai trumpiausias kojas turintis sėjikinių šeimos paukštis.
Plačiai paplitusios Eurazijos vidutinio klimato juostoje. Tai migruojantys paukščiai, žiemoti skrendantys iki Šiaurės Afrikos, šiaurinės Indijos ir Kinijos. Migracijos metu skrenda paprastai dienomis, dažniausiai dideliais būriais. Dalyje Vakarų Europos žemumų gyvenančių pempių žiemoti neskrenda.
Į Lietuvą atskrenda labai anksti – paprastai kovo mėn. Mėgsta atvirus plotus, pievas, ganyklas, dirbamus laukus. Lizdą suka ant žemės atviroje vietoje. Deda 4 kriaušės pavidalo kiaušinius, kurie žalsvi, išmarginti neryškiomis pilkomis ir aiškesnėmis juodomis dėmėmis. Peri 24-26 dienas. Išveda vieną vadą. Lizdą ir jauniklius nuo įsibrovėlių, įskaitant net karves ir arklius, gina triukšmingai ir agresyviai.
Minta smulkiais bestuburiais. Iš Lietuvos traukti pradeda jau vidurvasarį, nors pavieniai būreliai pastebimi iki spalio mėn.
Paukštis gana guvus, daug skraido, vartosi ore. Balsas labai skardus „gy-vi-gy-vi".
Ķīvīte (Vanellus vanellus) ir tārtiņu dzimtas (Charadriidae) bridējputns. Tā ir izplatīta plašā areālā Eirāzijā uz dienvidiem no Ziemeļu polārā loka, no Atlantijas okeāna līdz Klusajam okeānam.[1] Lielākā daļa populācijas ir gājputni, bet siltāko reģionu ķīvītes ir nometnieki. Ģeogrāfisko variāciju nav.[2]
Sastopama visā Eiropā un tālāk uz austrumiem Kazahijā, Sibīrijas dienvidu daļā, Mongolijā, Ķīnas ziemeļos un Tālajos Austrumos. Sastopama arī Turcijā un Irānas ziemeļrietumos. Ķīvīte ir gājputns un ziemo Rietumeiropā, Atlantijas okeāna austrumpuses salās, Vidusjūras reģionā, Ziemeļāfrikā, Tuvajos Austrumos, Indijas ziemeļos, Ķīnā, Korejā un Japānā.[3][4] Ķīvīte reizēm ieklejo Ziemeļamerikā, īpaši pēc lielām vētrām.[5]
Ķīvīte Latvijā ir parasta ligzdotāja un caurceļotāja, retos gadījumos pārziemo.[3] Latvijā atgriežas marta beigās un aprīļa sākumā.[6] Līdzīgi citiem agrajiem gājputniem ķīvītes Latvijā sāk atgriezties arvien agrāk pavasarī un pēdējā laikā manītas pat ziemā, atgriežoties februāra beigās.[7] Ligzdošanai izvēlas mitras pļavas, ganības un tīrumus ar īsu veģetāciju, vietas, kur tā var atrast savu iecienīto barību — sliekas.[6] Sastopama arī purvos un citās mitrās vietās.[8] Latvijā ligzdo 12 000—15 000 ķīvīšu pāru.[9] 2000. gadā ķīvīte ir izvēlēta par Latvijas dabas simbolu — Gada putns 2000.[10]
Ķīvīte ir vidēji liels bridējputns, augumā nedaudz mazāka kā balodis.[9] Tās ķermeņa garums 28—31 cm, spārnu izplētums 82–87 cm, svars 128—330 g.[3][4] Apspalvojums uz vēdera balts, zemastei kļūstot kanēļbrūnai, uz krūtīm tas ir melns, bet pazode un vaigi balti vai pelēki. Pāri pierei, kā iezīmējot sejas asi, šaura, melna josla, kas nobeidzas ar garo, šauro, viegli pamanāmo cekulu. Zem katras acs vēl pa košai, melnai švīkai. Pakausis tumši pelēks. Mugura un spārni no virspuses tumši, ar zaļi—violetu metālisku spīdumu. Pirmās trīs lidspalvas ar baltiem galiem. No apakšas spārni līdz elkoņa locītavai ir balti, otra puse spārniem melna.[11] Mātītes, salīdzinot ar tēviņiem, ir blāvākas, sejas krāsas neveido asus kontrastus, arī cekuls ir īsāks. Krāsās tās izskatās līdzīgākas tēviņam ārpus vairošanās sezonas.[11] Jaunajiem putniem tāpat kā mātītēm ir īsāks cekuls, turklāt tas ir tumši brūns, arī tā kopējais apspalvojums ir matēts, bez metāliskā spīduma.[11] Mugurpusē apspalvojumā dzeltenbrūni raibumiņi.[8] Lidojumā ķīvīti var pazīt pēc tās garajiem, platajiem, noapaļotajiem spārniem un tai raksturīgā svaidīgā lidojuma — tā bieži maina lidojuma augstumu un virzienu.[6]
Ķīvīti visbiežāk var novērot lauksaimniecības tīrumos, bet tā uzturas dažādās mitrās vietās: apūdeņotos laukos, pļavās, ganībās, upju krastos un citās līdzīgās vietās.[11] Ziemeļu ligzdošanas vietas ķīvītes atstāj agri, laikā no jūnija līdz augusta beigām. Pirms aizlidošanas pulcējas baros, bieži sasniedzot līdz pat vairākiem simtiem putnu.[6] Ķīvītes viena ar otru komunicē, izmantojot lidojumu un kliegšanu, tos savstarpēji kombinējot dažādos veidos.[11] Izšķir dažāda rakstura kliedzienus, trauksmes, uzbrukuma, informatīva rakstura, piemēram, teritorijas pamešanas kliedziens.[11]
Ķīvītes ir aktīvas diennakts gaišajā laikā. To barība ir dažādi bezmugurkaulnieki, galvenokārt kukaiņi (skudras, bites, sienāži, spāres, cikādes, viendienītes[12]) un to kāpuri, zirnekļi, gliemeži, tārpi, īpaši sliekas, nelielas zivtiņas, vardes, arī sēklas un citas augu daļas.[11] Putnēniem galvenā barība ir sliekas un garkājodu kāpuri.[11]
Ķīvītes veido monogāmus pārus. Visbiežāk pārī abi putni ir viena vecuma. Mātīte dzimumbriedumu sasniedz gada vecumā.[11] Ķīvītes ligzdošanas laikā ir teritoriālas un nenogurstoši uzmana savu teritoriju. Ligzdas apkārtnē tās var būt agresīvas, izdodot uztraukuma saucienus un pikējot pretī ienaidniekam.[9] Īpaši agresīva ir mātīte pret citām mātītēm, aizsargājot savas tiesības uz tēviņu.[11] Var izšķirt trīs veida agresivitātes modeļus. Pirmais ir agresīvs skrējiens pretī nelūgtajai viešņai ar izstieptu kaklu, saboztām krūšu spalvām. Satiekoties aci pret aci, mātīte pretinieci cenšas iebiedēt ar kliegšanu. Otrais uzvedības modelis, kurš novērots visbiežāk, ir agresīvs uzbrukums bez brīdinājuma, ietverot knābšanu, speršanu un pretinieces purināšanu. Trešais veids ir uzbrukums no gaisa, pikējot un uzbrūkot ar papildus spēku.[11] Tēviņiem vienam pret otru šāda uzvedība nav novērota.[11]
Gadā ķīvītēm parasti viens perējums,[9] tomēr, ja dējums aiziet bojā, tas tiek atkārtots.[11] Tās ligzda ir vienkārša bedrīte uz zemes, kas izklāta ar saknītēm, sausu zāli un līdzīgu apkārtnē pieejamu materiālu.[6] Vieta parasti tiek piemeklēta pļavā ar īsu zāli, kur tuvumā ir daudz labu barošanās vietu. Dējumā parasti 4 gaiši brūnas olas ar tumšiem raibumiem. Perē abi vecāki, kā arī par putnēniem rūpējas abi vecāki. Inkubācijas periods ilgst 22—28 dienas. Mātīte kopumā perē vairāk stundu nekā tēviņš, toties tēviņš tikmēr aizsargā teritoriju. Mazuļi ir ligzdbēgļi un līdzko tie ir izšķīlušies ģimene ligzdu pamet. Vecāki rūpējas par tiem, ierādot labākās barošanās vietas, bet mazuļi barojas paši.[11] Vecāki bezbailīgi aizsargā putnēnus un, ja ir nepieciešams, tēlo savainotu putnu, lai aizvilinātu ienaidnieku. Ķīvītes dzīves ilgums var sasniegt 26 gadus,[13] lai gan parasti ir apmēram 3—4 gadi.[11]
Ķīvīte (Vanellus vanellus) ir tārtiņu dzimtas (Charadriidae) bridējputns. Tā ir izplatīta plašā areālā Eirāzijā uz dienvidiem no Ziemeļu polārā loka, no Atlantijas okeāna līdz Klusajam okeānam. Lielākā daļa populācijas ir gājputni, bet siltāko reģionu ķīvītes ir nometnieki. Ģeogrāfisko variāciju nav.
Zie Kievit (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Kievit. De kievit (Vanellus vanellus) is een weidevogel uit de familie plevieren (Charadriidae). De naam wordt meestal uitgesproken als kieviet.
De kievit is een zeer talrijke, tot in China broedende, forse weidevogel van ongeveer 28 tot 31 cm groot en heeft een spanwijdte van 67 tot 76 cm.[2][3] Het gewicht is tussen de 150 en 300 gram.
De rug is recht en in de zomer donkergroen met een paarse en koperen gloed, wat ook voor de bovenkant van de vleugels geldt tot aan het uiteinde met de witte toppen. In de winter is de rug groener met gelige randen aan de veren. De stuit is wit en heeft een zwarte vlek met een witte rand aan het uiteinde van de staart.
Langs de flanken heeft de kievit een zwarte rand. De onderkant van de brede afgeronde vleugels zijn deels wit. Aan het uiteinde heeft de vleugel een witte rand. Vanaf daar tot een derde van de vleugel zijn de veren zwart gekleurd.
De buik is wit met onder de staart een oranje vlek. Ook de bovenkant van de staartdekveren is oranje; bij het nestkrabben is die vlek duidelijk zichtbaar. Van borst tot keel heeft de mannelijke kievit een zwarte band die doorloopt als een zwarte streep onder het oog en over de zwarte korte snavel. De keel is bij het vrouwtje gespikkeld zwart-wit. Op de wang heeft de kievit een witte vlek.
De nek is zwart tot grijs. De kievit heeft een hoog voorhoofd en een zwarte kap die overgaat in de voor de kievit zo karakteristieke zwarte kuif. Deze kuif is bij de vrouwtjes korter dan bij de mannetjes. In de winter is de kuif van het mannetje korter dan in de zomer.[2]
Kenmerkend zijn de brede vleugels en de relatief langzame, flappende vlucht. In de paartijd halen mannetjes acrobatische capriolen uit in de lucht. In Friesland heet dat "oer de wjuk gean", 'over de wiek gaan'.
De kievit is een bekende weidevogel in Europa. Oorspronkelijk broedden kieviten op grassteppen in gematigd Europa en Azië. De mens is deze gebieden steeds meer gaan gebruiken voor het houden van vee en het verbouwen van gewassen. De kievit is een van de soorten die zich wist aan te passen aan de veranderde omgeving. De kievit broedt nu in allerlei grote open terreinen langs de kust en in het binnenland, meestal op (maïs)akkers, weilanden en graslanden.[2][3][4]
De kievit komt in het najaar in grote groepen samen om naar het warme zuiden te trekken. Bij gevaar veinst een kievit een gebroken vleugel en probeert zo een naderende wezel, vos of hermelijn weg te lokken bij het nest.[4]
Het hoofdvoedsel van de kievit wordt gevormd door rode regenwormen. Daarnaast eten ze allerlei insecten en ook onrijpe zaden. De beschikbaarheid van wormen bepaalt ook hoeveel vogels zich kunnen vestigen in een bepaald gebied.[5] Onderzoekers wijzen op de destructieve gevolgen voor de kievit van het injecteren van drijfmest, een techniek die sinds een een kwart eeuw breed wordt toegepast. Vooral het herhaalde kapotmaken (doorsnijden) van de zode en de uitdroging van de bodemtoplaag die daarvan een gevolg is, lijkt een negatieve factor van belang voor het succesvol foerageren van de kievit. Het verdwijnen van insecten en wormen uit het boerenland is een negatieve factor van groot belang voor de levenskansen van jonge kievitkuikens.[6]
Het broedseizoen van de kievit loopt van half maart tot in juli. Het vroegst bekende eerste landelijke kievitsei werd gevonden op 28 februari 2019 (bij Vegelinsoord in Friesland); het laatste een volle maand later, op 31 maart 1969 (bij Garijp, ook in Friesland). Vogels waarvan het eerste broedsel is mislukt, proberen het daarna nogmaals, soms tot wel viermaal. Een volledig legsel bestaat uit vier eieren van gemiddeld 47 x 34 mm. Het broeden duurt 26 à 28 dagen. Het nest wordt gemaakt in een ondiep kuiltje op een plek met niet te veel gras. Meestal broedt de kievit op grasland, maar ook op bouwland, vooral met maïsstoppels, worden kievitsnesten aangetroffen.
Op wereldschaal gaat de kievit in aantal achteruit. Om deze reden staat de soort sinds 2015 als gevoelig op de Rode Lijst van de IUCN.[1] Onduidelijk is in welke mate de nog steeds bestaande, aanzienlijke jachtdruk in zuidelijke landen (de overwinteringsgebieden) hierbij een rol speelt.
Sinds 1990 is er een afname van meerdere procenten per jaar, zoals blijkt uit onderzoek van onder meer Sovon. In 2000 werden 200.000 tot 300.000 broedparen vastgesteld, in 2015 was dat nog ongeveer de helft. De achteruitgang is sindsdien toegenomen. Genoemde oorzaken zijn de steeds intensievere landbouw, de lage waterstand, predatie en verstedelijking.[7]
Nestzorg (in de provincie Fryslân spreekt men van neisoarch/nazorg) betekent in de praktijk dat stokken bij de nesten worden gezet en/of ijzeren nestbeschermers over de nesten worden geplaatst wanneer er vee wordt geweid. Dat gebeurt niet alleen bij kievitsnesten met eieren, maar ook bij legsels van andere weidevogels, zoals de grutto, de tureluur, de scholekster en de veldleeuwerik. Dit heeft als nadeel dat roofdieren mogelijk op de nesten worden geattendeerd.
Er wordt veel gewerkt met 'stippenkaarten'; plattegronden van de graslanden van een boer waar nazorg wordt gedaan. Op een kaart worden de gevonden nesten met eieren aangegeven. Het is ook mogelijk drones in te zetten bij de nestbescherming. In verband met de sterke achteruitgang van de weidevogelstand wordt anno 2018 het in broedmachines uitbroeden van kievit- en grutto-eieren overwogen.
Kievitseieren zoeken en rapen is een oude gewoonte in Nederland. De eieren werden gegeten en de verkoop ervan was lucratief. Jac. P. Thijsse zag er in zijn Texelse jaren (1890-1892) geen bezwaar in. Het eerste kievitsei wordt opgevat als een symbool voor het begin van het voorjaar. Het werd traditioneel aangeboden aan de commissaris van de Koning en de burgemeester van een gemeente; vanaf het midden van de negentiende eeuw tot 1969 ook aan de koningin. Vanaf de jaren 1960 ontstond er in Nederland steeds meer verzet tegen het kievitseierenzoeken en -rapen.
In de Europese Unie is het op basis van artikel 9 van de Vogelrichtlijn (april 1979) onder bepaalde voorwaarden toegestaan kievitseieren te rapen. De Nederlandse Flora- en faunawet van april 2002 decentraliseerde de het wel of niet toestaan van kievitseierenzoeken en -rapen naar de provinciale overheden en verbond aan het eierzoeken een aantal beperkende voorwaarden. In geen enkele provincie werd aan die voorwaarden voldaan. In Friesland was wel ontheffing verleend, maar in 2005 oordeelde de Rechtbank Leeuwarden dat de procedure niet correct was gevolgd.[8][9]
Vanaf 2006 werd het in Friesland weer toegelaten tussen 1 maart en 9 april kievitseieren te zoeken en te rapen. In 2009 mochten in totaal 6431 kievitseieren worden geraapt, in 2010 5939, in 2011 en 2012 ook 5939, in 2013 6307 en in 2014 weer 5939. Dit waren de zogenaamde provinciale maxima, met bovendien een persoonlijk zoekersquotum van 15 eieren.[10][11][12] Sinds 2015 is het rapen in geheel Nederland verboden door de Raad van State. De Raad oordeelde dat de populatie van kieviten in 2013 bijna was gehalveerd ten opzichte van 1996.[12] Sinds 2015 worden geen ontheffingen meer verleend. Door de sterke achteruitgang van de stand van de weidevogels overal in Nederland in de laatste twee decennia maakt een verzoek om ontheffing geen enkele kans. Daarmee is in feite het kievitseieren zoeken in het hele land verleden tijd.
In Friesland is wel een procedure bedacht die de eierzoektraditie in het kader van weidevogelbescherming enigszins in stand houdt. Het eerste kievitsei blijft in het nest maar de vinder krijgt de oude beloning van een persoonlijke oorkonde, vijftien euro en de Sulveren Ljip, een in zilver gedreven beeldje van een span kieviten. Ook eerste vondsten in gemeenten zijn mogelijk, maar na die eerste vondst sluit het eierzoeken in de betreffende gemeente onmiddellijk. Deze vorm van 'kievitseierenzoeken 2.0' is voorbehouden aan personen die daadwerkelijk meedoen met de zogenoemde nazorg; zij moeten in het bezit zijn van een persoonsgebonden kaart, die door een erkend verband van vogelbeschermers wordt gecontroleerd en kan worden ingetrokken als de zoeker de regels niet naleeft.
Nederlandstalige Wikisource.De kievit (Vanellus vanellus) is een weidevogel uit de familie plevieren (Charadriidae). De naam wordt meestal uitgesproken als kieviet.
Vipe (Vanellus vanellus) er ein fugl i lofamilien.
Vipa er 28–31 cm lang, har ein lang fjørtopp på hovudet. Oversida på fuglen er grøn-svart med metall-glans, medan undersida er kvit med ein rustbrun undergump. Andletet er kvit med svarte striper. Hoa har mindre fjørtopp på hovudet sitt. Ho er lett å kjenne igjen medan ho flyg med dei breie, butte vengene sine.
Vipa finst frå Island i vest via Storbritannia og Skandinavia til det nordvestre Sibir i aust.
Vipa kan ein sjå mykje på Sørlandet, og hekkar sjeldan over 1000 moh. Frå Nordland og lenger nord, ser ein ho mest med kysten. Av alle norske vadefuglar er vipa den som ein finn mest nær jordbruk, landskap med kort gras og myrar. Dette er område som vipa blir knytt til.
Hannen er aggressiv i hekketida. Hoa rugar på egga medan hannen jagar vekk inntrengjarar. Reiret er lagt i ei grop i bakken og er bygd opp av strå. Egga blir lagde i april – mai og dei blir ruga på i om lag 1 månad. Ungane forlet reiret ganske fort. Dei blir passa nøye på til dei er 5 veker gamle. Då kan dei fly.
Vipa et mest makk, men den tek også ein god del insekt og sniglar. I fjæra finn ho kreps, muslingar og børstemark som ho tek.
I mars kan ein sjå hannen med eit akrobatiske spel, som er eit teikn på at våren har kome. Saman med tjeld og stare er vipa ein av dei fyrste som kjem tilbake til Noreg etter at alle trekkfuglane reiste til varmare strøk. På denne tida kan det vere mykje snø, og ho oppheld seg mykje i fjæra. Etter at snøen er reist kan dei begynne med fluktspelet sitt og markere territoriet sitt. I og med at vipa startar hekkinga tidleg, blir mange reir øydelagde av vatn frå snøen. Bestanden i Noreg er i all hovudsak trekkfuglar, og trekkjer til Dei britiske øyane og kontinentet i slutten av oktober.
Vipa er fylkesfugl i Rogaland fylke.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Vipe Vipe (Vanellus vanellus) er ein fugl i lofamilien.
Vipe (Vanellus vanellus) er en av 24 arter i vipeslekten (Vanellus), der den tidligere ble regnet å være monotypisk. Slekten inngår i lofamilien (Charadriidae). Vipa regnes som en kortdistansetrekkfugl.
Arten er utbredt i Palearktis og hekker i store deler av Skandinavia, også Norge, der den regnes som fylkesfugl i Rogaland. Time kommune har dessuten vipa som motiv i kommunevåpenet. Arten er også valgt til «Årets fugl» i Norge to ganger, både i 1994 og i 2012.
Vipa har status som nær truet internasjonalt,[1] men er oppjustert til sterkt truet i Norge (etter forslag fra NOF).[2][3]
Vipe blir cirka 28–31 cm lang og veier typisk omkring 128–330 g. Vingespennet utgjør cirka 82–87 cm og vingene er brede. Fjærdrakten har en glinsende grønn overside. Hodet har sorte og hvite tegninger og en karakteristisk fjærpryd som løper bakover fra bakhodet i en oppoverbøyd bue. Øvre del av brystet er mørkt bronsebrunt og underdelen hvit. Hunnen har mindre definert mønster i hodet enn hannen og hvite flekker på brystet.[4]
Vipa eter hovedsakelig små virvelløse dyr, som meitemark, og insekter, for eksempel tovinger, møll, biller, maur, sirisser og ulike larver, men også litt edderkopper og snegler.[4]
Eggleggingen foregår fra midten av mars til tidlig i juni. Senest i nord og øst. Arten regnes som sesongmonogam, men av og til er den også polygami. En undersøkelse fra Sørvestlandet i Norge viste at 23–41 prosent av hannene var polygame, med to, av og til tre og hele fire hunner. Undersøkelsen viste også at 50–77 prosent av hannene var monogame, mens hele 0–21 prosent ikke fant seg noen partner. En tilsvarende undersøkelse fra Nordøst-England viste at 30 prosent av hannene var polygame (og at spesielt hanner som var mer enn 2 år ofte hadde flere partnere).[4]
Hunnen legger typisk 2–3 egg, av og til opp mot fem, og det kan ta opp mot fem dager før selve eggleggingen er over. Inkubasjonstiden varer normalt i 21–30 dager og begge foreldrene deltar normalt i rugingen (men ikke alltid, spesielt ikke der hannen er bigam). Ungene får fjærdrakt etter cirka 33–40 dager.[4]
Vipe er utbredt i nesten hele Palearktis. I Irland, Storbritannia, Benelux-landene, Frankrike og i deler av Spania og Italia, samt i store deler av Tyrkia er vipa tilstede året rundt. Ellers regnes den som en trekkfugl i resten av utbredelsesområdet.[4]
I tillegg til områdene der arten er tilstede året rundt, hekker den fra Skandinavia og Tyskland (sør til Alpene) i vest og gjennom Russland til Mandsjuria og det det østlige Sibir ved kysten av Japanhavet i øst. I øst overvintrer vipa lenger sør, herunder i Afghanistan, Pakistan, India og det sørlige Sør-Korea og det sørlige Japan. Vestlige fugler trekker sørover til Sør-Europa, Midtøsten og Nord-Afrika.[4]
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Vipe (Vanellus vanellus) er en av 24 arter i vipeslekten (Vanellus), der den tidligere ble regnet å være monotypisk. Slekten inngår i lofamilien (Charadriidae). Vipa regnes som en kortdistansetrekkfugl.
Arten er utbredt i Palearktis og hekker i store deler av Skandinavia, også Norge, der den regnes som fylkesfugl i Rogaland. Time kommune har dessuten vipa som motiv i kommunevåpenet. Arten er også valgt til «Årets fugl» i Norge to ganger, både i 1994 og i 2012.
Vipa har status som nær truet internasjonalt, men er oppjustert til sterkt truet i Norge (etter forslag fra NOF).
Àutri nòm an piemontèis: pavonëtta.
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
Da finì.
Àutri nòm an piemontèis: pavonëtta.
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
DistribussionDa finì.
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku
Czajka zwyczajna, czajka, czajka pospolita[3] (Vanellus vanellus) – gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae), zamieszkujący niemal całą Europę i umiarkowaną strefę Azji aż po Pacyfik (do Morza Japońskiego). Zimuje w Europie Zachodniej, wyspach wschodniego Atlantyku, w północnej Afryce, basenie Morza Śródziemnego, na Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz w Indiach. Jest to zatem jeden z bardziej rozpowszechnionych ptaków błotnych. W Polsce, Holandii i północnych Niemczech występuje ¾ europejskich populacji. W Polsce występuje w całym kraju, choć nierównomiernie, bo najliczniej na wschodzie. Pojawia się też w niższych partiach gór. Zachodnio- i południowoeuropejskie populacje są osiadłe, ma na to wpływ łagodny klimat. Przeloty marzec-kwiecień oraz czerwiec i późniejsze miesiące.
Najdłużej żyjąca czajka, której wiek oznaczył człowiek, miała 18 lat[4].
Czajka zwyczajna, czajka, czajka pospolita (Vanellus vanellus) – gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae), zamieszkujący niemal całą Europę i umiarkowaną strefę Azji aż po Pacyfik (do Morza Japońskiego). Zimuje w Europie Zachodniej, wyspach wschodniego Atlantyku, w północnej Afryce, basenie Morza Śródziemnego, na Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz w Indiach. Jest to zatem jeden z bardziej rozpowszechnionych ptaków błotnych. W Polsce, Holandii i północnych Niemczech występuje ¾ europejskich populacji. W Polsce występuje w całym kraju, choć nierównomiernie, bo najliczniej na wschodzie. Pojawia się też w niższych partiach gór. Zachodnio- i południowoeuropejskie populacje są osiadłe, ma na to wpływ łagodny klimat. Przeloty marzec-kwiecień oraz czerwiec i późniejsze miesiące.
Najdłużej żyjąca czajka, której wiek oznaczył człowiek, miała 18 lat.
O abibe-comum[1] (Vanellus vanellus) é uma ave Charadriiformes eurasiática da família dos caradriídeos.[2]
Dão ainda pelos seguintes nomes comuns: abecoinha[3], abecuinha[4], abetoninha[5], abibe[6], abitoninha[7], ave-fria[8], avecoinha[9], avecuinha[10], bibe[11], choradeira[12], coim[13], coinha[14] ou cuinha[15], galispo[16], matoninha[17], pavoncino[18][19], pendro[20] ou pendre[21], verdizela[22] e ventoninho[23].
Os abibes medem cerca de 28 a 30 centímetros de comprimento. Quanto à plumagem, exibem um topete ou penacho, testa, garganta, dorso e peito pretos e partes inferiores brancas.[2] Sendo certo que, no dorso, conta com uma penugem de cor negra com matizes esverdeados, que se esbatem no Inverno.[24]
No rosto, exibe um padrão de manchas brancas faciais, que a distinguem das demais aves limícolas.[24]
Tem, ainda, patas compridas e esguias. Enquanto espécie insectívora, nutre-se de invertebrados e minhocas.[2]
Sendo certo que a população residente em território nacional não é especialmente grande, esta espécie é sobremaneira comum, na metade sul do país e em especial nos meses de Inverno.[2] Pelo que é particularmente fácil de encontrar entre os meses de Outubro e Fevereiro, daí que sejam associadas ao frio e dêem pelo nome de ave-fria em algumas partes do país.[24]
No Norte do país, porém, a sua ocorrência é bastante mais rara.[2]
Em contrapartida, na Primavera, os avistamentos tornam-se mais escassos e o número de aves residente tende a diminuir significativamente, mercê da migração.
É uma espécie com tendências gregárias, pelo que se pode observar, amiúde, no ensejo de grandes bandos, compostos por algumas centenas de indivíduos.[24] Por vezes, encontra-se em relação de simpatria com a Pluvialis apricaria.[24]
É uma espécie higrófila, que privilegia espaços abertos, sejam eles à beira-mar ou no interior.[24] Pode encontrar-se em courelas agricultadas à beira-mar ou em terrenos e campos languinhosos e lamacentos, ausentando-se das regiões rochosas ou densamente florestadas.[2]
O abibe-comum (Vanellus vanellus) é uma ave Charadriiformes eurasiática da família dos caradriídeos.
Nagâțul (Vanellus vanellus) este o pasăre migratoare din familia Charadriidae. Este o pasăre reprezentativă pentru regiunile de câmpie și de pășune din Europa Africa de Nord și Asia. Mai demult, ouăle păsărilor puteau fi găsite pe listele de bucate, fiind adevărate delicatese, dar azi culegerea lor în Europa este interzisă.
În România păsările cuibăresc frecvent pe lângă regiuni de baltă. Ele preferă regiunile joase, deschise, de câmpie și smârcuri. Sunt păsări monogame. Teritoriul cuibului este apărat cu înverșunare de mascul. Ponta este depusă în lunile aprilie, mai fiind alcătuită din 3 - 4 ouă verzui cu puncte întunecate. Clocesc ambii părinți, iar puii eclozează la circa 26 - 27 de zile. Iarna păsările migrează spre Asia de Sud și spre bazinul mediteran.
Nagâțul este de mărimea unui porumbel (28 – 31 cm), cu coloritul penajului aripilor și spatelui negru-verzui, iar creștetul și gușa sunt negre. Penele de pe cap formează un moț arcuit în sus. Partea laterală a capului cu abdomenul sunt albe. Nu există un dimorfism sexual la nagâț. Sunt bune zburătoare, pasărea având 70 – 80 cm cu aripile deschise.
Era o pasăre extrem de detestată în Evul Mediu. Atunci când românii se ascundeau în mlaștini de teama năvălitorilor tătari, nagâțul îi semnala, zburând în jurul lor și făcând zgomot. Se mai numește și câine-tătărăsc din această cauză. În germană, nagâțul se numește Kiebitz ; termenul chibiț vine de la comportamentul insuportabil al acestei păsări pe care l-am amintit mai devreme.
Hrana păsărilor constă din insecte, larve, viermi, și alte nevertebrate mici ce trăiesc pe câmpie, iar hrană vegetală ca de exemplu semințe, o consumă în cantități mai mici. Nagâțul este activ atât ziua cât și noaptea.
Evoluție și dispariție Comportament Liste ClasificareNagâțul (Vanellus vanellus) este o pasăre migratoare din familia Charadriidae. Este o pasăre reprezentativă pentru regiunile de câmpie și de pășune din Europa Africa de Nord și Asia. Mai demult, ouăle păsărilor puteau fi găsite pe listele de bucate, fiind adevărate delicatese, dar azi culegerea lor în Europa este interzisă.
Cíbik chochlatý alebo cíbik obyčajný[3] (lat. Vanellus vanellus) je druh z čeľade kulíkovité. Obýva nížiny s nevysokou vegetáciou palearktídy.[4]
Cíbik chochlatý bol v čase mapovania v rokoch 1980 - 1999 najrozšírenejší bahniak. Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 2 500 - 5 000, zimujúcich jedincov 0 - 1 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje vykazujú mierny pokles od 20 - 50%. Ekosozologický status v roku 1995 žiadny. V roku 1998 LR:lc, LR - menej ohrozený druh, lc - najmenej ohrozený taxón.[4] V roku 2001 LR - menej ohrozený.[5] V roku 2014 VU C1 - zraniteľný.[2][6][7] Európsky ochranársky status nezaradený SPEC. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[4]
Za letu
Mláďatko
Kompozitná fotografia – pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Cíbik chochlatý
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Cíbik chochlatý
Cíbik chochlatý alebo cíbik obyčajný (lat. Vanellus vanellus) je druh z čeľade kulíkovité. Obýva nížiny s nevysokou vegetáciou palearktídy.
Tringa vanellus Linnaeus, 1758
Priba (znanstveno ime Vanellus vanellus) je ptič iz družine deževnikov, ki gnezdi v območjih Evrazije z zmernim podnebjem, izven obdobja gnezditve pa se odseli južneje, do Severne Afrike, Indije in delov Kitajske.
Po velikosti je priba podobna golobu, v dolžino doseže 28 do 31 cm, prek peruti pa meri 67 do 72 cm. Po operjenosti je ni mogoče zamenjati za kakšnega drugega ptiča, po telesu ima črno-bel vzorec, pri pogledu od bliže pa se perje na temnem zgornjem delu telesa preliva v modrih in vijoličnih iridescenčnih odtenkih. Že na daleč je prepoznavna tudi po dolgem, ozkem čopu na glavi. Konice peruti so močno zaokrožene, ko leti, se opazovalcu izmenjujeta temen zgornji in bel spodnji del, zato je predvsem od daleč v jati videti, kot bi utripala. Med gnezditvijo imajo samci daljši čop od samic in črna lica ter vrat, medtem ko so pri samicah lica in vrat posuta z belimi pikami. Pozimi se lica in vrat obarvajo belo in temno perje na zgornji strani telesa dobi svetle konice, zato izgleda luskinasto.[2]
Med gnezditvijo zgodaj spomladi samci označujejo svoj teritorij z akrobacijami v zraku in oglašanjem. Gnezdi na tleh na mokrotnih travnikih, sekundarno pa zaradi izginjanja prvotnega habitata tudi na obdelovalnih površinah, kjer išče hrano - različne črve in žuželke. Pozimi se lahko združujejo v večje jate v kulturni krajini ali močvirjih.[2]
Gnezdi v velikem delu Evrazije, od Zahodne Evrope prek Srednje Azije do Mandžurije na severovzhodu Kitajske, od koder se pozimi v širokem pasu odseli južneje, v Severno Afriko, Arabski polotok, severno Indijo, Pakistan in jug Kitajske.[1] Občasno jo, predvsem po nevihtah, opazijo tudi v Severni Ameriki.[3] Zaradi ogromnega območja razširjenosti in velike populacije ne velja za ogroženo v svetovnem merilu, lokalno pa jo ogrožajo izginjanje prvotnega habitata in lov ter nabiranje jajc.[1]
V Sloveniji je dokaj pogosta gnezdilka, predvsem v kulturni krajini. Z mokrotnih travnikov na Štajerskem in Ljubljanskem barju izginja zaradi intenzifikacije ali zaraščanja.[4]
Priba (znanstveno ime Vanellus vanellus) je ptič iz družine deževnikov, ki gnezdi v območjih Evrazije z zmernim podnebjem, izven obdobja gnezditve pa se odseli južneje, do Severne Afrike, Indije in delov Kitajske.
Tofsvipa (Vanellus vanellus) är en vadarfågel som tillhör familjen pipare och häckar över stora delar av tempererade Eurasien. Merparten är flyttfåglar som övervintrar så långt söderut som norra Afrika, norra Indien, Pakistan och sydöstra Kina. Den flyttar främst dagtid och ofta i stora flockar. Häckningspopulationen i låglandsområden i västligaste Europa är stannfåglar.
Denna vadare häckar på översvämningsmark, sjönära jordbruksmark och andra fuktiga habitat med låg vegetation. Den lägger vanligtvis fyra ägg i en uppskrapad grop direkt på marken. Ungarna är självständig nästan direkt efter att de kläcks, även om de övervakas av föräldrarna, och blir flygga efter 35–40 dagar. Efter häckningen bildar tofsviporna stora flockar som håller ihop under höst och vinter och uppehåller sig då i liknande habitat som under häckningen, som jordbruksbygd och gyttjestränder. Den livnär sig av ryggradslösa djur.
Tofsvipan har ett mycket stort utbredningsområde och en mycket stor global population som dock minskat så pass kraftigt på kort tid att IUCN kategoriserar arten som nära hotad.[1]
Tofsvipan är en stor vadare, med kontrastrik teckning i svart och vitt och en tydligt spretande tofs i nacken. Benen är ganska långa. Tofsvipan är ungefär lika stor som en duva men har längre ben. Den är 28–31 cm lång, med ett vingspann på 67–72 cm.[2] Könen är lika och även fåglar i juvenil dräkt har en liknande fjäderdräkt.
Buken och kroppssidor är vita, vingarna svarta på ovansidan men skiftar liksom ryggen i blågrönt. Halsen är svart runt om, liksom näbben, strupen, hjässan och tofsen, medan huvudets sidor är vita. Honan har kortare tofs och är ljusare vid näbbens rot och på strupen, och har alltså ett mindre kontrastrikt utseende. Närmast kroppen har vingen ett tydligt, brett vitt band, som är mycket synligt i flykten. Undergumpen är roströd.
Båda könen får i vinterdräkt (juli-februari) ljus strupe och en gulbrun ansiktsfärg.[2]
De är sällan stilla utan flaxar hit och dit med en typisk fladdrig och svajig flykt.
Under våren ser man viphanarna flyga fram och tillbaka i kastande akrobatisk flykt, under vilken de låter höra spellätet, ett gnälligt diuvitt-vit-vitt-diuuvitt. På nära håll hörs även ett trummande läte från vingarna. Varningslätet är ett ständigt upprepat klagande vä-hi, som hörs när ungarna kläckts.[2]
Tofsvipan var en av de arter som Carl von Linné beskrev i den tionde upplagan av sin Systema Naturae från 1758. Han placerade den i gruppen vadare under det vetenskapliga namnet Tringa Vanellus.[3] Släktet Vanellus upprättades 1760 av den franske zoologen Mathurin Jacques Brisson.[4][5] Vanellus är medeltidslatin för "tofsvipa" och diminutivform för latinets vanus, som ungefär betyder "fläckt".[6] Släktets systematik är omtvistad och flera förslag om att det borde delas upp förekommer. Tofsvipan delas inte upp i några underarter.[7]
Tofsvipan häckar i Europa, Marocko och Asien så långt österut som till Kina.[7] Merparten av all världens tofsvipor, det vill säga populationerna i norra och östra Europa, och i Asien är flyttfåglar.[7] De Skandinaviska och nordeuropeiska populationerna flyttar till Frankrike, Iberiska halvön, länderna i Medelhavsregionen och norra Afrika men även Madeira och Kanarieöarna. Stora delar av Asiens populationer flyttar till Mellanöstern, södra Centralasien och sydöstra Kina.[7]
Som en av de tidigaste flyttfåglarna kommer tofsvipan på vårvintern till Sverige, från vinterkvarteren i Syd- och Mellaneuropa. Den förekommer över hela landet förutom i fjälltrakterna, även om den är ovanligare i Norrlands inland.
Tofsvipan trivs på sankmark, översvämningsområden, strandängar och fuktig åkermark i närheten av sjöar[8][9] men även längre upp på torrare områden då den födosöker på åkrar och betesfält[2]. Vintertid förekommer den i liknande habitat. På våren är den ofta synlig på strandängar när den söker föda, men senare under häckningssäsongen blir tofsviporna mer skygga. Efter häckningsperioden bildar de stora flockar som håller samman under hösten och vintern tills de åter ska bilda par på våren.
Tofsvipan lever av ryggradslösa djur, främst daggmask och insekter som den lokaliserar med både syn och hörsel.[8] För att få maskar att avslöja sig, stampar tofsvipan ibland med foten i marken för att masken ska röra sig.[8]
Tofsvipan häckar vanligtvis första gången vid två års ålder.[8] Hanen krafsar upp flera bogropar direkt på marken, varav en accepteras av honan.[8] Honan lägger vanligtvis 4 ägg, men 3–5 förekommer, som ruvas av båda föräldrarna i 24–31 dagar.[8][9] Äggen är väl kamouflerade, med oregelbundna stora bruna fläckar mot ljusbrun till ljusgrön botten.[9] Föräldrarna försvarar boet vildsint om de störs, och störtdyker under skrik mot inkräktaren.[9] Vanligtvis läggs bara en kull om inte första kullen misslyckas.[8] Ungarna lämnar snabbt boet så fort de är torra och är självförsörjande från början, även om de övervakas av föräldrarna.[8] Ungarna blir flygga efter 35–40 dagar.[8] Det förekommer att den ena föräldern lämnar innan ungarna blivit flygfärdiga.[8]
Tofsvipan har ett mycket stort utbredningsområde och en mycket stor global population som dock minskat så pass kraftigt på kort tid att IUCN kategoriserar arten som nära hotad.[1] Den globala populationen uppskattas till cirka 5 600 000–10 500 000 individer varav den Europeiska populationen uppskattas till 3 190 000–5 170 000 adulta individer.[1]
Den globala utvecklingstrenden för arten är negativ. en studie från 2015 indikerade att arten minskat med 30–49% under de 27 föregående åren, det vill säga tre generationer.[1]
Under 1900-talet har tofsvipans utbredningsområde i Sverige dragit sig norrut samtidigt som den har minskat i det södra häckningsområdet.[9] Från en häckningspopulation på ungefär 120 000 par runt 1970 har den minskat till ett bestånd på cirka 50 000 par under 1990-talet,[källa behövs] på grund av de moderna jordbruksmetoderna och det minskade betet.
Många etymologer menar att vipa kan härledas ur ord som anspelar på vipans tofs. Den kallades helt enkelt för tofsen. Dess vetenskapliga namn Vanellus vanellus kommer från det senlatinska ordet vannus som var en sorts skyffel som man använde för att skilja agnar från kornen.
Tofsvipan har ett flertal svenska dialektala namn. På olika håll i Sverige kallas tofsvipan ibland för tivitta. I Västergötland har den kallats bälghandske och på Gotland förekommer bläcka, vilket kan härledas från det fornnordiska blakkr med betydelsen svartaktig.[10]
Namn Trakt Notering Referens
Wikimedia Commons har media som rör tofsvipa.
Tofsvipa (Vanellus vanellus) är en vadarfågel som tillhör familjen pipare och häckar över stora delar av tempererade Eurasien. Merparten är flyttfåglar som övervintrar så långt söderut som norra Afrika, norra Indien, Pakistan och sydöstra Kina. Den flyttar främst dagtid och ofta i stora flockar. Häckningspopulationen i låglandsområden i västligaste Europa är stannfåglar.
Denna vadare häckar på översvämningsmark, sjönära jordbruksmark och andra fuktiga habitat med låg vegetation. Den lägger vanligtvis fyra ägg i en uppskrapad grop direkt på marken. Ungarna är självständig nästan direkt efter att de kläcks, även om de övervakas av föräldrarna, och blir flygga efter 35–40 dagar. Efter häckningen bildar tofsviporna stora flockar som håller ihop under höst och vinter och uppehåller sig då i liknande habitat som under häckningen, som jordbruksbygd och gyttjestränder. Den livnär sig av ryggradslösa djur.
Tofsvipan har ett mycket stort utbredningsområde och en mycket stor global population som dock minskat så pass kraftigt på kort tid att IUCN kategoriserar arten som nära hotad.
Bayağı kız kuşu (Vanellus vanellus), 28–31 cm. boyunda Yağmurcungiller (Charadriidae) familyasına ait sulak alanlar ve tarlalarda yaşayan bir kuş türü.
Çayırlarda da sıkça rastlanır. Kanat açıklıkları 67–72 cm kadardır. Uzaktan siyah-beyaz bir kuş gibi görünür. Sırtı ve kanat üstü koyu yeşil, karnı beyazdır. Üreme döneminde uçarken akrobatik hareketler yapar. Kendine özgü, kelebeğinkine benzer bir uçuşu vardır. Yeri kazıyarak 3-4 yumurta bırakırlar.
Virtual Birds'de Bayağı kız kuşu kuşunun kuş sesi bulunur.
Yağmur kuşları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Bayağı kız kuşu (Vanellus vanellus), 28–31 cm. boyunda Yağmurcungiller (Charadriidae) familyasına ait sulak alanlar ve tarlalarda yaşayan bir kuş türü.
Çayırlarda da sıkça rastlanır. Kanat açıklıkları 67–72 cm kadardır. Uzaktan siyah-beyaz bir kuş gibi görünür. Sırtı ve kanat üstü koyu yeşil, karnı beyazdır. Üreme döneminde uçarken akrobatik hareketler yapar. Kendine özgü, kelebeğinkine benzer bir uçuşu vardır. Yeri kazıyarak 3-4 yumurta bırakırlar.
Офіційно визнаною назваою виду Vanellus vanellus українською мовою є чайка[1]. Саме цей термін є широко вживаним у науковій орнітологічній літературі[2][3][4] та словниках української мови[5][6]. У період русифікації України протягом ХХ ст. також затосовували синонім — «чибіс»[7], що походить від рос. «чибис». У словниках української мови можна зустріти також термін «тігітка»[8], проте він не застосовується в науковому обігу. У різних регіонах України існують народні назви цього птаха. Так на Сумщині, це — болотяна чайка, кулик, чайка, чибіс, чібіс[9]. На Харківщині — чибіс, рідко — чайка.[10] На Волино-Поділлі — чибіс[11].
Птах завбільшки з галку, або трохи менше. Розмір крила 21,5-23,75 сантиметри. У річному віці довжина тіла до 35 см, вага 180 — 225 грам.
Відрізняється своїм чорно-білим забарвленням і тупими крилами. Верх — з сильним металевим зеленим, бронзовим і пурпуровим блиском; груди чорні; боки тіла, черево і боки голови білі; на голові хохол з дуже вузького і довгого пір'я. У літньому вбранні горло та воло чорні, у зимовому помітна велика домішка білого пір'я. Дзьоб чорний; око темно-буре; чотирипалі малинові ноги.
Перелітний птах, поширений у помірних районах Європи та Азії, інколи залітає до Північної Америки. В Україні трапляється скрізь, крім Карпат.
Прилітає на місця гніздування дуже рано, залежно від широти, з кінця лютого до початку квітня. Гніздиться на вологих луках та трав'янистих болотах. Гніздо у вигляді невеликої ямки у ґрунті. Чайка не боїться селитися поруч з людиною та є чудовим літуном — самці під час шлюбного періоду розважають самиць повітряними іграми. Прилітають перші чайки в той час, коли на полях зберігається сніговий покрив і тільки-но з'являються перші прогалини. Самиця відкладає 4 яйця, які висиджує разом з самцем.
Гніздиться колоніями, але не дуже тісно, або окремими парами. Поява небажаного прибульця викликає переполох у всій колонії: птахи з гучними пронизливими криками і різноманітними жалібними інтонаціями починають кружляти над ворогом, налітаючи дуже близько і цим дуже часто видають себе, адже гніздо чайки на землі помітити дуже важко, а пташенята відмінно маскуються. Якщо над весняними луками летить ворона або яструб, чайки почергово ганяють ворога поки він пролітає над їх гніздовими ділянками. Пташенята виводкові. Живиться чайка різноманітними безхребетними, павуками, слимаками, хробаками тощо.
У 18 сторіччі в Європі яйця чайок були делікатесом. У Фрисландії досі популярна розвага, яка полягає у тому, щоб знайти перше яйце чайки цього року і подарувати королеві. Щороку сотні людей йдуть на пасовища у пошуках яєць. Той, хто знаходить перше яйце, відзначається як національний герой.[джерело?] Але сьогодні на це потрібна ліцензія, яка до того-ж, зобов'язує позначати гнізда чайок, а то і огороджувати, щоби вберегти їх від фермерської діяльності, оскільки чайки не можуть захистити себе від сільгосптехніки.
У Червоному списку Міжнародного союзу охорони природи у 2004—2015 роках чайка мала статус «Найменший ризик». У жовтні 2015 року через скорочення чисельності виду, йому було надано статус «близький до загрозливого стану»[12].
В українському фольклорі відома журлива чумацька пісня «Ой горе тій чайці»[13], яку, за деякими джерелами, дуже полюбляв, або, можливо, був її автором, гетьман України Іван Мазепа. Гетьман порівнював тогочасну Україну з чайкою, яка звела гніздо при битій дорозі. Слова пісні свідчать, що в давнину чайок упольовували і споживали в їжу.
Тарас Шевченко у вірші «До Основ'яненка»:
« Чайка скиглить, літаючи,
Це незавершена стаття з орнітології.Vanellus vanellus là một loài chim trong họ Charadriidae.[1]
Bài viết Bộ Choi choi này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Чибис[1], или пигалица[1] (Vanellus vanellus) — небольшая птица семейства ржанковых.
Чибис величиной с галку или чуть поменьше. От других куликов он легко отличается своей чёрно-белой окраской и тупыми крыльями. Верхняя сторона с сильным металлическим зеленым, бронзовым и пурпурным блеском; грудь чёрная; бока тела, брюшко и бока головы белые; кроющие хвоста рыжие; основная половина рулевых перьев, как у всех родственных чибису видов, чисто белая; на голове хохол из очень узких длинных перьев. В летнем наряде и горло и зоб чёрные, в зимнем здесь заметна большая примесь белых перьев. Клюв чёрный; глаз тёмно-бурый; четырехпалые ноги малиновые. Размеры крыла 21,5—23,75 сантиметра.
У самца в брачном наряде верх головы и длинный хохолок чёрные с зеленоватым металлическим отливом; бока и зад шеи беловатые: остальной верх тела металлически-зеленый с пурпуровым и медным отливом; преобладающий цвет маховых перьев черный; кроющие хвоста рыжие; рулевые перья белые с широкой чёрной перевязью перед концом; лицо, перед шеи и зоб чёрные с синеватым отливом; остальной низ белый, кроме рыжего подхвостья; клюв чёрный, ноги красные. У самки хохол короче, металлический блеск слабее. В зимнем пере горло, перед шеи и зоб почти совсем белые.
Чибис распространен от Атлантического до Тихого океана, к югу от полярного круга; в большей части этого ареала чибис птица оседлая; в Западной Европе зона оседлости начинается с южного побережья Балтийского моря. Перелётные особи зимуют в бассейне Средиземного моря, Малой Азии, Персии, Северной Индии, Китае и Южной Японии. Чибис прилетает на места гнездования очень рано, в зависимости от широты — с конца февраля до начала апреля, и селится на сырых лугах и травянистых болотах, покрытых редкими кустами. Не боится селиться рядом с человеком. Чибис — прекрасный летун, и самцы во время брачного периода развлекают самок воздушными играми. Прилетают первые чибисы в то время, когда на полях сохраняется снежный покров и только появляются первые проталины, поэтому ухудшение погоды нередко заставляет их временно откочевывать в более южные районы. Летят они всегда в дневное время небольшими поперечно вытянутыми стайками.
Питается чибис различными беспозвоночными, преимущественно жуками и их личинками.
Гнездо устраивается в ямочке на земле, которая выстилается очень скудно растительными веществами. Самка кладет 4 яйца, которые высиживает совместно с самцом; птенцы прекрасно умеют прятаться при приближении опасности. Перед отлетом чибисы собираются в стаи, часто достигающие до нескольких сот птиц, и покидают северные гнездовья в конце августа, на юге же остаются до заморозков.
Гнездится чибис колониями, но не очень тесно, либо отдельными парами. Появление нежелательного пришельца вызывает переполох во всей колонии: птицы с громкими пронзительными криками и разнообразными жалобными интонациями начинают кружиться над врагом, налетая очень близко. Если над весенним лугом летит ворона или ястреб, чибисы по очереди гоняют врага по мере того, как он пролетает над их гнездовыми участками. Однако сельхозтехнику чибису отогнать не удается, и много гнезд гибнет во время сельскохозяйственных работ. Несмотря на это, чибис во многих местах остается самой обычной птицей полей и лугов.
Подросшие выводки соединяются в стайки, держатся по берегам речек и прудов, а потом соединяются в большие стаи, перекочевывая на обширные болота, луга и степные пространства, а затем и в обширные речные долины. В сентябре чибисы отлетают.
Поглядел я туда, куда покосилась лошадь, и вижу — сидит луговка прямо на ходу у лошади. Я тронул коня, луговка слетела, и показалось на земле пять яиц. Вот ведь как у них: невитые гнёзда, чуть только поцарапано, и прямо на земле лежат яйца, — чисто, как на столе.
У дороги чибис,
У дороги чибис.
Он кричит, волнуется, чудак:
«Ах, скажите: чьи вы?
Ах, скажите: чьи вы
И зачем, зачем идёте вы сюда?»
Чибис, или пигалица (Vanellus vanellus) — небольшая птица семейства ржанковых.
凤头麦鸡（學名：Vanellus vanellus），是一種鴴科麦鸡属的鳥類，多數是候鳥。每年夏天在中歐、東歐、哈薩克至中國東北一帶繁殖，冬天到華南、日本、印度、西亞、法國、伊比利半島和北非越冬。
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助) 凤头麦鸡（學名：Vanellus vanellus），是一種鴴科麦鸡属的鳥類，多數是候鳥。每年夏天在中歐、東歐、哈薩克至中國東北一帶繁殖，冬天到華南、日本、印度、西亞、法國、伊比利半島和北非越冬。
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : チドリ目 Charadriiformes 亜目 : チドリ亜目 Charadrii 科 : チドリ科 Charadriidae 属 : タゲリ属 Vanellus 種 : タゲリ V. vanellus 学名 Vanellus vanellusタゲリ（田鳧、田計里、学名：Vanellus vanellus）は、チドリ目チドリ科タゲリ属に分類される鳥類の一種。タゲリ属の模式種。
夏季にユーラシア大陸の中緯度の広範囲の地域で繁殖し、冬季はアフリカ大陸北部やユーラシア大陸南部等で越冬する。2011年3月27日にモンゴル国から飛来したカラーフラッグの足環（2008年7月31日に装着されたもの）が取り付けられた個体が、日本の石川県加賀市の柴山潟で確認された[5]。
日本には冬季に越冬のため本州に飛来し（冬鳥）、中部地方や関東地方北部で繁殖した記録もある[6]。北海道と東北地方北部では旅鳥[7]。
全長が32 cm[7][8]、翼開長が約72 cm[6]。同属のケリよりもひとまわり小さい。背面は光沢のある暗緑色、腹面は白い羽毛で覆われる。足は赤黒い[7]。
頭部には黒い冠羽が発達する。頸部には黒い首輪状の斑紋が入る。雌雄ほぼ同色[7][8]。メスは頭部と胸部の黒い部分に褐色を帯びて、オスは夏羽の喉部が黒い[6]。
頭部の後ろに冠羽が長く延びる
巣と卵
幼鳥
河川、湿地、干潟、水田等に生息する[6]。冬季は小規模な群れを形成し生活する。見通しのよい開けた場所におり、警戒心が強い。
食性は動物食で、昆虫類、節足動物、ミミズ等を食べる[6]。足で地面をたたいたり揺するようにして、ミミズなどを地表におびき出して捕食することがある[7][8]。
繁殖形態は卵生。繁殖期にはペア毎に縄張りを形成するが、緩く集団営巣することもある。地面に窪みを掘り枯草を敷いた巣に、3-7月に1回に4個の卵を産む。主にメスが抱卵し、抱卵期間は25-34日。雛は生後29-42日程で飛翔できるようになり独立する。
「ミュー ミュー」とネコのような声で鳴く[6]。この鳴き声から、英語で「Pee Wee」という別名がある。飛び立つ時に鳴くことが多い[8]。フワフワとした飛び方をする[6][8]。
卵も含めて食用とされる。ベルギーやオランダでは、古くから本種の卵を食用としていたが、近年、種の保護のため採取が禁止された。
個体数は減少傾向にあり国際自然保護連合（IUCN）により、2004年からレッドリストの軽度懸念（LC）の指定を受けている[1]。
日本では以下の都道府県でレッドリストの指定を受けている[9]。神奈川県茅ヶ崎市西久保ではタゲリの越冬地である田んぼの環境を保全するために、「湘南タゲリ米」というブランドで米を販売している[10]。
タゲリ属（Vanellus Brisson, 1760）は、チドリ目チドリ科の1属[20]。以下の24種に分類されている[3][21][22]。日本にはタゲリとケリの2種が分布する[23]。タゲリに形態が似た種は、ナンベイタゲリ（Vanellus chilensis、英名：Southern Lapwing）である。国際自然保護連合（IUCN）により、多くの種が軽度懸念（LC）の指定を受けている[24]
タゲリ
V. vanellus
レンカクゲリ
V. crassirostris
シロクロゲリ
V. armatus
ツバメゲリ
V. spinosus
カタグロツバメゲリ
V. duvaucelii
ズグロゲリ
V. tectus
キトサカゲリ
V. malabaricus
シロガシラトサカゲリ
V. albiceps
シロビタイゲリ
V. lugubris
ハグロゲリ
V. melanopterus
オウカンゲリ
V. coronatus
トサカゲリ
V. senegallus
ムナフタゲリ
V. melanocephalus
チャムネトサカゲリ
V. superciliosus
ケリ
V. cinereus
インドトサカゲリ
V. indicus
ジャワトサカゲリ
†V. macropterus
ムナオビトサカゲリ
V. tricolor
ズグロトサカゲリ
V. miles
マミジロゲリ
V. gregarius
オジロゲリ
V. leucurus
マダラゲリ
V. cayanus
ナンベイタゲリ
V. chilensis
アンデスツメバゲリ
V. resplendens
댕기물떼새(Vanellus vanellus, northern lapwing, peewit, pewit, tuit, tew-it, green plover, lapwing)는 물떼새과에 속하는 조류이다.
이 새의 총 길이는 28–33 센티미터 (11–13 인치)이고 날개 길이는 67–87 센티미터 (26–34 인치), 몸무게는 128–330 그램 (4.5–11.6 온스)이다.[1]
몸빛은 머리·목·윗가슴은 검은색, 등은 붉은빛을 띤 금녹색, 얼굴과 가슴 아래는 흰색이다. 겨울에는 가슴 윗부분이 흰색으로 변한다. 둥지가 위협을 당하면, 다리를 절어 다친 것처럼 하는 의상행동으로 적을 둥지에서 멀리 유인하여 쫓아버린다. 초원이나 물가에 50여 마리씩 떼를 지어 다니며 곤충·잡초씨 등을 먹는다.
유라시아대륙의 온대지역에서 아한대지역에 걸쳐 번식하며 우리나라·일본·타이완에서 월동한다.
댕기물떼새(Vanellus vanellus, northern lapwing, peewit, pewit, tuit, tew-it, green plover, lapwing)는 물떼새과에 속하는 조류이다.
이 새의 총 길이는 28–33 센티미터 (11–13 인치)이고 날개 길이는 67–87 센티미터 (26–34 인치), 몸무게는 128–330 그램 (4.5–11.6 온스)이다.
몸빛은 머리·목·윗가슴은 검은색, 등은 붉은빛을 띤 금녹색, 얼굴과 가슴 아래는 흰색이다. 겨울에는 가슴 윗부분이 흰색으로 변한다. 둥지가 위협을 당하면, 다리를 절어 다친 것처럼 하는 의상행동으로 적을 둥지에서 멀리 유인하여 쫓아버린다. 초원이나 물가에 50여 마리씩 떼를 지어 다니며 곤충·잡초씨 등을 먹는다.
유라시아대륙의 온대지역에서 아한대지역에 걸쳐 번식하며 우리나라·일본·타이완에서 월동한다.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_at_Jayanti,_Duars,_West_Bengal_W_IMG_5298.jpg)
.jpg)
_RWD.jpg)
_W_IMG_1078.jpg)
_on_the_ground,_side_view.jpg)
