Psylotowate (Psilotaceae J.W. Griff. & Henfr.) – rodzina roślin, jedyna w obrębie rzędu psylotowce (Psilotales Prantl) z klasy psylotowych. Obejmuje dwa rodzaje z 12 gatunkami[3][4]. Ze względu na specyficzną budowę jej przedstawicieli, jej pozycja systematyczna była długi czas niejasna i zmienna[5]. W klasyfikacjach przedstawiających stan wiedzy na początku XXI wieku grupa ta jest siostrzaną względem rzędu nasięźrzałowców Ophioglossales[1][6]. Rośliny te występują na różnych kontynentach w strefie klimatu równikowego i w ciepłym klimacie umiarkowanym[7].
Morfologia
- Gametofity
- Rozwijają się jako twory podziemne, wydłużone, rozgałęziające się dychotomicznie, okrągłe na przekroju. Są bezzieleniowymi myko-heterotrofami. Mają prostą budowę anatomiczną, w tym zredukowaną tkankę przewodzącą. Endogenicznie powstają w nich z komórek epidermalnych liczne rodnie i plemnie[8].
- Sporofity
- Pokolenie wieloletnie z podziemnym kłączem i pędem nadziemnym. Część podziemna bez korzeni[3], zamiast nich obecne są chwytniki[7]. Części nadziemne roślin są wzniesione lub zwisające, zielone, nierozgałęzione lub rozgałęzione dychotomicznie albo pierzasto. Pokryte są drobnymi mikrofilami (z pojedynczą żyłką przewodzącą) lub enacjami – drobnymi wypustkami pozbawionymi wiązki przewodzącej[7]. Zarodnie mają grube ściany i zrastają się w synangia po dwie w przypadku Tmesipteris i po trzy u Psilotum. Rozwijają się one na końcach trzoneczków, które u Tmesipteris zrosły się prawdopodobnie z listkami. Zarodnie pękają podłużnymi szparami uwalniając liczne zarodniki (ponad tysiąc w każdym z synangiów[7]) o kształcie podobnym do nasion fasoli[8].
Systematyka
W klasyfikacji opartej głównie na wynikach badań molekularnych Smitha i innych z 2006[1] rodzina Psilotaceae obejmująca rodzaje Psilotum i Tmesipteris wskazana została jako jedyna w monotypowym rzędzie Psilotales, siostrzanym względem rzędu nasięźrzałowców Ophioglossales w obrębie klasy psylotowych (Psilotopsida).
W klasyfikacjach Chase'go i Reveala (2009)[9] oraz Christenhusza i innych (2011)[10], porządkujących klady roślin w układzie rang systematycznych, po umieszczeniu wszystkich roślin telomowych w randze klasy Equisetopsida, psylotowate zaliczone zostały do podklasy Ophioglossidae, stanowiącej odpowiednik klasy psylotowych (Psilotopsida) w systemie Smitha i innych (2006). Psylotowate (wraz z rzędem psylotowców) zostały włączone także do podklasy Ophioglossidae w kolejnych klasyfikacjach Christenhusza i Chase'ego (2014)[11] oraz w systemie PPG I (2016)[6].
- Podział psylotowców[1][6]
- rząd: psylotowce (Psilotales Prantl, Lehrb. Bot., ed. 5: 183. 5 Jan 1884)
- Rodzina: psylotowate (Psilotaceae J. W. Griff. & Henfr., Microgr. Dict.: 540. 1 Nov 1855)
Przypisy
-
↑ a b c d Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns (ang.). Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2017-02-27].
-
↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – P. University of Maryland. [dostęp 2017-02-26].
-
↑ a b Stevens, P. F.: Ferns. W: Angiosperm Phylogeny Website [on-line]. [dostęp 2017-02-26].
-
↑ Christenhusz, M. J. M. & Byng, J. W.. The number of known plants species in the world and its annual increase. „Phytotaxa. Magnolia Press”. 261 (3), s. 201–217, 2016. DOI: 10.11646/phytotaxa.261.3.1.
-
↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 727. ISBN 83-01-10951-3.
-
↑ a b c The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
-
↑ a b c d Li-Bing Zhang & George Yatskievych: Psilotaceae. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-26].
-
↑ a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 245-247. ISBN 978-83-01-13945-2.
-
↑ Chase, Mark W.; Reveal, James L.. A phylogenetic classification of the land plants to accompany APG III. „Botanical Journal of the Linnaean Society”. 161 (2), 2009. DOI: 10.1111/j.1095-8339.2009.01002.x.
-
↑ Christenhusz Maarten J. M.; Zhang Xian-Chun; Schneider Harald. A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and ferns. „Phytotaxa”. 19, s. 7–54, 2011.
-
↑ Christenhusz Maarten J. M.; Chase Mark W.. Trends and concepts in fern classification. „Annals of Botany”. 113 (4), s. 571–594, 2014. DOI: 10.1093/aob/mct299.
