Çin kərtənkələsi[1], və ya Çin panqolini[1] (lat. Manis pentadactyla) — Panqolinlər dəstəsinə aid sürünən növü. Asiyada yayılmış dörd növdən biri.
Çin panqolinlərinin uzunluğu 60 sm, quyruqları 18 sm təşkil edir[2]. Bu canlıların bədənlərində 18 cərgə pulcuq olur. Bu isə sürünənlər üçün qeyri adidir. Onların kiçik başı və ensiz quyruqları olur. Burunları iri olur. Bu canlılar dairəvi formaya malik olurlar. Ön və arxa ətraflar iti caynaqlara sahib olur. Digər sürünənlərdən fərqli olaraq yaxşı inkişaf etmiş qulaq seyvanına malikdir.
Çin paqolinlərinə Nepalın qərbi, Assam, Şərqi Himalay, Birma və Çində rast gəlinir.
Çin paqolinləri enliyarpaq və subtropik meşələrdə yayıllırlar. Nepalın təpəlik ərazilərində onlara rast gəlmək mümkündür. Səbəb isə bölgədə çoxlu termit yuvaları mövcuddur.
Çində onları iyuq qazan canlılar kimi tanıyırlar. Onlar öz güçlü əlləri və iti dırnaqları ilə uzunluqları 8 m olan yuva qaza bilirlər. Onlar bu tip oyuğu 3-5 dəqiqəyə qaza bilirlər. İçəri daxil olan canlı elə oradanc ehmalca girişi bağlaya bilir.
Çin paqolinlərinin həyatı barədə məlumat olduqca azdır. Bu onların gecə həyatı sürməsi ilə əlaqədardır. Astagəl hərəkətə malik canlılardır. Demək olar ki, aqressivlik nümaş etdirmirlər. Onların üzərinə hansısa yırtıcı düşərsə, bu canlılar bükülərək öz qalın pulcuqlarına arxayın olurlar. Pulcuqlar bütün bədəni əhatə edir. Əsasən yer üstü canlılardırlar. Ancaq bəzi hallarda ağaca belə çıxırlar. Digər panqolinlər kimi Çin panqolinləridə qarışqa və termitlərlə qidalanır. Onlar həmdə öz dırnaqlarında termitlərin yuvalarında dəlik açmaq məqsədi üçün istifadə edirlər. Sonra olar uzun dillərini dəlikdən içəri salaraq şikarını yeyir. Dilin uzunluğu 25 sm təşkil edir.
Nepalda panqolinlər aprel-may ayları bala verir. Balanın uzunluğu 45 sm, uzunluğu usə 1 fut təşkil edir. Balalar doğularkən belə pulcuğa sahib olurlar. İlk iki gün balalar olduqca zəif olur. Doğulan andan hərəkət etmək istəyən balaları anası quyruğu və belində gəzdirir. Erkəklərdə balalarına qarşı şəfqətli davranır.
Çin panqolinləri təhlükədə olan növ olaraq (ing. EN, Endangered)[3] qeydə alınmışdır. Onların həyatı üçün əsas təhlükə ətlərinə görə ovlanmaları və yaşadığı bölgələrin mənimsənilməsidir.
Çin panqolininin skleti
Çin kərtənkələsi, və ya Çin panqolini (lat. Manis pentadactyla) — Panqolinlər dəstəsinə aid sürünən növü. Asiyada yayılmış dörd növdən biri.
