dcsimg

Zastrzalin ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Zastrzalin (Podocarpus Persoon) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae), najbardziej zróżnicowany gatunkowo rodzaj w tej rodzinie. Obejmuje co najmniej 108 gatunków[4]. Występują one w południowej Afryce, południowo-wschodniej Azji (po Japonię na północy), w Australii i Nowej Zelandii, w Ameryce Południowej i Środkowej po Antyle i południowy Meksyk na północy[5]. W wielu obszarach drzewa te odgrywają istotną rolę w lasach, np. w górach afrykańskich i azjatyckich[6]. Najczęściej rosną w lasach wilgotnych. Niektóre gatunki są popularnie sadzone jako ozdobne, zwłaszcza P. salignus i P. macrophyllus[6]. Stanowią ważne źródło drewna w tropikach i strefie subtropikalnej[6]. Drewno jest trwałe, a przy tym łatwe do obróbki, zwykle żółtawe, czasem czerwonawe lub brązowe. Dobrze się impregnuje, maluje i przyjmuje politurę. Stosowane jest w meblarstwie, rzeźbiarstwie i na podkłady kolejowe[7].

Morfologia

Pokrój
Zimozielone[5] krzewy do ok. 1–3 m wysokości (np. P. alpinus)[7] oraz drzewa do 30 m i więcej wysokości[6].
Liście
Bardzo zróżnicowane u poszczególnych gatunków i w zależności od wieku (zwłaszcza na młodych okazach). Od równowąskich, poprzez lancetowate do jajowatych, o długości zazwyczaj do 3 cm i szerokości nawet do 5 cm[7]. Często wygięte[6].
Organy generatywne
Rośliny zwykle dwupienne[6]. Kotkowate strobile męskie pojedyncze lub zebrane są w skupienia w pachwinach liści. Siedzące lub na nagiej szypule, wsparte łuskami bazalnymi[5]. Strobile żeńskie wyrastają na wyspecjalizowanych odgałęzieniach pędów, na nagich szypułach[5]. Kwiaty składają się z 1–2, rzadziej kilku owocolistków, z których rozwija się tylko jeden zalążek[7]. Wsparty jest on dwiema, zrośniętymi łuskami[5].
Nasiona
Nasiono kuliste[5], otoczone warstwą twardą od wewnątrz i mięsistą od zewnątrz[7]. Zmięśniała skórzasta łuska otaczająca nasiono początkowo zielona, podczas dojrzewania żółta, czerwona lub czarna[6]. U niektórych gatunków (P. totara i P. macrophyllus) także szypuły są mięsiste i czerwone[6].

Systematyka

 src=
Podocarpus elatus
 src=
Podocarpus latifolius
 src=
Podocarpus macrophyllus
 src=
Podocarpus totara

Rodzaj zaliczany jest do rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae)[2].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy

  1. P. F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–.
  2. a b Christenhusz, M.J.M., J.L. Reveal, A. Farjon, M.F. Gardner, R.R. Mill, and M.W. Chase (2011). A new classification and linear sequence of extant gymnosperms. Phytotaxa 19: 55-70.
  3. a b c Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2017-02-20].
  4. a b Podocarpus. W: The Plant List v. 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-20].
  5. a b c d e f John Silba: Encyclopedia coniferae. Corvallis, Oregon, USA: Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 69, seria: Phytologia Memoirs.
  6. a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden, Vol. 1. London: Macmillan, 1988, s. 21. ISBN 0-333-73003-8.
  7. a b c d e Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Zastrzalin: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Zastrzalin (Podocarpus Persoon) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae), najbardziej zróżnicowany gatunkowo rodzaj w tej rodzinie. Obejmuje co najmniej 108 gatunków. Występują one w południowej Afryce, południowo-wschodniej Azji (po Japonię na północy), w Australii i Nowej Zelandii, w Ameryce Południowej i Środkowej po Antyle i południowy Meksyk na północy. W wielu obszarach drzewa te odgrywają istotną rolę w lasach, np. w górach afrykańskich i azjatyckich. Najczęściej rosną w lasach wilgotnych. Niektóre gatunki są popularnie sadzone jako ozdobne, zwłaszcza P. salignus i P. macrophyllus. Stanowią ważne źródło drewna w tropikach i strefie subtropikalnej. Drewno jest trwałe, a przy tym łatwe do obróbki, zwykle żółtawe, czasem czerwonawe lub brązowe. Dobrze się impregnuje, maluje i przyjmuje politurę. Stosowane jest w meblarstwie, rzeźbiarstwie i na podkłady kolejowe.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL