Gypsy moths are terrestrial animals that are only found in temperate forests or wooded areas (natural or artificial) in which their primary hosts comprise more than 20 percent of the total area.
Habitat Regions: temperate ; terrestrial
Terrestrial Biomes: forest
Other Habitat Features: urban ; suburban
Gypsy moths are notorious for their ability to defoliate almost any kind of tree. If more than 50 percent of the crown of a tree is destroyed, it will probably die. Some hardwoods can survive one or two defoliation events, but additional ones are usually fatal. Gypsy moth defoliation is harmful because the process of refoliation involves a heavy consumption of energy by the rebuilding tree. In addition, weakened trees are more susceptible to attack by viruses and parasitic insects.
Extreme defoliation leads to lost revenue due to lack of timber harvesting, cost of dead tree removal, and decreased property values in certain areas. In addition, defoliation eventually leads to deforestation, which can lead to flooding and loss of biodiversity. It is estimated that gypsy moths have destroyed 30 million hectares of forest in the United States since 1970, and this damage costs the forest industry millions of dollars per year. Unfortunately, the defoliation is getting worse over time. Gypsy moths already cover most of the eastern United States, and spread anywhere from 3 to 10 miles per year. At this rate of dispersal, they are expected to cover half of the entire United States by 2015. Finally, gypsy moths can also have direct impacts on humans. Some people are allergic to the hairs found on larvae, and exposure can lead to unpleasant side-effects.
Negative Impacts: crop pest
There are four stages in the metamorphic life cycle of gypsy moths: egg, larva, pupa, and adult. Eggs are laid in July or August, on the trunks or branches of trees. After 4 to 6 weeks, the embryos develop into larvae. These larvae undergo diapause as eggs throughout the winter, and hatch in the spring of the following year, according to the budding cycles of the hardwood trees on which they are laid. As they grow older, larvae pass through a series of molting events, each one resulting in an increase in size. The stages in between molts are called instars. Gypsy moths typically undergo five or six instar stages before they become pupae, which happens in June or July. The pupa stage typically lasts 7 to 14 days. After pupation, males emerge first, usually 1 to 2 days before females. Mating occurs after adult females emerge, and then eggs are laid. Both parents die after the eggs are laid, and the cycle repeats.
Development - Life Cycle: metamorphosis ; diapause
Gypsy moths are not endangered, vulnerable, or threatened. In fact, they are such major pests that there are extensive efforts to eradicate populations from parts of North America. Programs have been created to trap adults and larvae, destroy egg masses, and apply insecticides to locations where the moths are major defoliators.
US Federal List: no special status
CITES: no special status
State of Michigan List: no special status
Gypsy moths, like most other insects, perceive their environment by sight and tactile organs like legs and wings. In addition, gypsy moth larvae are able to perceive ultraviolet light from the sun. After they hatch from their eggs, they are attracted to this light and can move up their host trees. Eventually, they end up in the canopies, where they can be dispersed by wind.
One way in which gypsy moths communicate with each other is by the use of chemical sex pheromones, which are released by the female abdominal glands in order to attract males. The pheromone released by female moths is known as disparlure (cis-7,8-epoxy-w-methyloctadecane). Sufficient research about its structure and function has been performed in order to allow it to now be synthesized in laboratories.
Communication Channels: chemical
Other Communication Modes: pheromones
Perception Channels: visual ; ultraviolet; tactile ; chemical
Gypsy moth defoliation can benefit humans by opening up forest canopies and by reducing overcrowding of trees on homeowner's properties.
Gypsy moths are defoliators of trees and forests. They are dependent on host trees for survival, and increased dependency results in increased defoliation. The preferred host for the moths is oak trees (Quercus), but most species of trees (especially hardwoods) and shrubs are inhabited. However, they are not found on ash trees (Fraxinus), tulip poplars (Liriodendron tulipifera), or sycamore trees (Platanus), and rarely found on black walnut trees (Juglans nigra).
When gypsy moths continuously feed in one area, outbreaks can occur in four-phase population cycles. The innocuous phase is characterized by very low population levels, and can last for multiple years. The release phase lasts 1 to 2 years and results in rapid increases of moths. Next, the outbreak phase leads to high levels of tree defoliation for 1 to 2 years. Finally, starvation and disease lead to the decline phase, and population levels drop back to those of the innocuous phase.
Gypsy moth populations are also subject to disease. Wilt disease, caused by the nucleopolyhedrosis (NPV) virus, kills moths in both the larva and pupa stages. It is the most harmful natural disease of gypsy moths.
Species Used as Host:
Gypsy moths are herbivores that feed on the leaves of over 500 species of trees and shrubs. Their preferred sources of food are oak (Quercus), alber broadleaf trees (Alnus rubra), Douglas fir (Pseudotsuga), and western hemlock needle trees (Tsuga heterophylla). Because adults do not have fully-developed mouthparts, larvae are the only life forms that feed on their hosts.
Plant Foods: leaves
Primary Diet: herbivore (Folivore )
Gypsy moths are native to southern Europe, northern Africa, central and southern Asia, and Japan. They have spread quickly since their introduction to the United States and Canada in 1869, and are especially prevalent in the northeastern United States.
Biogeographic Regions: nearctic (Introduced ); palearctic (Native ); oriental (Native )
Other Geographic Terms: holarctic
Gypsy moths are seasonal breeders, laying eggs approximately once per year. Therefore, life expectancy is 12 months. The egg stage lasts for approximately 8 to 9 months. Gypsy moth larvae live for about 2 to 3 months before entering the pupa stage, which lasts for approximately 2 weeks. Adults live for about 1 week before they lay new eggs.
Average lifespan
Status: wild: 12 months.
Adult male gypsy moths are light brown with dark brown wings, which have a series of black bands down their lengths. Male antennae are feathery in texture and appearance. Adult females are slightly larger than males and are mostly white, also with a few dark bands on the wings. Female bodies are covered with tiny hairs and their antennae are thread-like in texture and appearance. Gypsy moths are 15 to 35 mm long on average, with a wingspan of 37 to 62 mm. There are three subspecies, which are European, Asian, and Japanese. Although all three are similar in appearance, Asian gypsy moths tend to have the largest larvae.
Newly hatched larvae are black, hairy caterpillars, and as they age, they grow two rows of blue, then red, spots on their backs. Each spot has a patch of yellow or brown hair growing out of it. Legs of larvae are dark red.
Range length: 15 to 35 mm.
Range wingspan: 37 to 62 mm.
Other Physical Features: ectothermic ; heterothermic ; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: female larger; sexes colored or patterned differently
When population numbers are low, gypsy moths have many natural predators. Some of these include wasps (Hymenoptera), flies (Diptera), ground beetles (Carabidae), ants (Formicidae), and spiders (Araneae). Birds like chickadees (Paridae), bluejays (Cyanocitta cristata), nuthatches (Sitta), towhees (Pipilo), and robins (Turdus) also consume and compete with them. In addition, mammals such as white-footed mice (Peromyscus leucopus), shrews (Soricidae), chipmunks (Tamias), squirrels (Sciuridae), and raccoons (Procyon lotor) are considered predators. When population numbers are high, additional predators are attracted to densely populated areas of gypsy moths. These include Calosoma beetles (Calosoma semilaeve), cuckoos (Cuculidae), starling grackles (Onychognathus tristramii), and red-winged blackbirds (Agelaius phoeniceus).
Known Predators:
Anti-predator Adaptations: cryptic
Mating begins when female gypsy moths release a sex pheromone from their abdominal glands, which attracts males. Mating lasts approximately 30 minutes, and females lay their eggs within 24 hours of mating. Males are polygynous, but females mate with just one male because their pheromones cannot be released if multiple matings occur.
Mating System: polygynous
Adult gypsy moths breed once per year, usually in July or August. Females typically lay about 1,000 eggs per breeding season on tree trunks and branches. Although it only takes about one month for larvae to develop inside of the eggs, they usually do not hatch for 8 or 9 months. After hatching, larvae are attracted to light, and move up their host trees by spinning silk threads. They spend much of their lives in tree canopies, until they reach the pupa stage, which is typically spent in a silk net on or near the host tree. After pupation, it only takes about about 2 weeks for adults to form, which is when the next mating cycle occurs. Overall, gypsy moths reach sexual maturity in about 11 months.
Breeding interval: Gypsy moths breed once yearly.
Breeding season: Females lay their eggs in July or August.
Average eggs per season: 1,000.
Average gestation period: 8 months.
Range time to independence: 8 to 8 weeks.
Average age at sexual or reproductive maturity (female): 11 months.
Average age at sexual or reproductive maturity (male): 11 months.
Key Reproductive Features: semelparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; oviparous
Adult gypsy moths only live long enough to ensure that the female's eggs are successfully laid on host tree trunks and branches. The female lays her eggs close to the spot where she pupated. Once the eggs are secure on the trees, both of the parents die. When the larvae hatch from their eggs, they are left to fend for themselves.
Parental Investment: female parental care ; pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Female); pre-hatching/birth (Provisioning: Female, Protecting: Female)
View the podcast audio slide show on the Learning + Education section of EOL.
La Lymantria desemeyáu Linnaeus, ye un lepidópteru de la familia Lymantriidae, d'orixe eurásico. Orixinalmente topada d'Europa a Asia, siendo introducida a Norteamérica a fines de 1860s, ampliando'l so rangu. Tamién la conoz como poliya xitana asiática. [1][2]
Nel so estáu d'imagu tien un marcáu dimorfismu sexual, la fema tien nales carauterístiques de color blancu; amás ye bien cabileñu, siendo incapaz de volar. El so ciclu completu dura un añu.
Les caparines apariense en xunetu, asitiando la puesta en forma de carauterísticos plastones de color mariellu. Los güevos son bien resistentes al fríu. Yá en primavera eclosionan los güevos, y nacen les gates, que van sufrir cuatro o cinco mudes hasta pasar a la fase de imagu. Tratase d'un defoliador, que n'España ataca principalmente al xéneru Quercus, anque puede atacar a otres frondosas.
Canesba.
♀
♂
.La Lymantria desemeyáu Linnaeus, ye un lepidópteru de la familia Lymantriidae, d'orixe eurásico. Orixinalmente topada d'Europa a Asia, siendo introducida a Norteamérica a fines de 1860s, ampliando'l so rangu. Tamién la conoz como poliya xitana asiática.
Nel so estáu d'imagu tien un marcáu dimorfismu sexual, la fema tien nales carauterístiques de color blancu; amás ye bien cabileñu, siendo incapaz de volar. El so ciclu completu dura un añu.
Les caparines apariense en xunetu, asitiando la puesta en forma de carauterísticos plastones de color mariellu. Los güevos son bien resistentes al fríu. Yá en primavera eclosionan los güevos, y nacen les gates, que van sufrir cuatro o cinco mudes hasta pasar a la fase de imagu. Tratase d'un defoliador, que n'España ataca principalmente al xéneru Quercus, anque puede atacar a otres frondosas.
Canesba.
♀
♂
Tək ipəksarıyan (lat. Lymantria dispar) — buğumayaqlılar tipinin kəpənəklər və ya pulcuqluqanadlılar dəstəsinin baramasarıyanlar fəsiləsinə aid olan növ.
Dişi fərdlərin qanadları açılmış halda 75 mm ölçüdə olub, axırıncı seqmenti sıx qəhvəyi tükcüklərlə əhatə edilmiş böyük qarıncıqdan ibarətdir. Erkək fərd isə qanadları açılmış halda 45 mm olmaqla, nazik qarıncıqdan və lələkvari bığcıqdan ibarətdir. Dişilərdə qanadlar boz-ağımtıl olmaqla, üzərindən əyri xətlər keçir, erkək fərdlərdə isə qanadlar açıq-boz rəngdə olmaqla, üzərində düz xətlər və kənarlarında tünd ləkələr vardır.
Abşeronda tək ipəksarıyan kəpənəyinin uçuşu iyun ayının axırı və iyul ayının əvvəllərinə təsadüf edir. Kütləvi uçuş isə iyul ayının ikinci yarısı başlayır və avqust ayının ortalarına kimi davam edir. Dişi fərdlər topa halında yumurta qoyur və həmin topanın üzərini qarıncığı vasitəsilə ifraz etdiyi maye ilə sıvayır. Topa halında olan yumurtaların sayı bəzən 850-1000-dən atrıq olur. Tək ipəksarıyanın ayrı-ayrı illərdə belə yüksək yumurtaqoyma məhsuldarlığına malik olması, Abşeronun ərazisinin coğrafi xüsusiyyətlərindən asılıdır. Qoyulan yumurta topaları müxtəlif formada olmaqla, ölçüsü bir neçə sm. olur. Təzə qoyulmuş yumurta topaları qabarıqdır, əl vurulduqda elastikliyi hiss olunur. Köhnə, keçən ildən qoyulmuş yumurta topalarının isə rəngi boz, içərisi boş olur, üst hissəsində tırtılların çıxdığı kiçik deşiklər görünür. Ədəbiyyat məlumatlarına əsasən Rusiyanın mərkəzi və şimal rayonlarında tək ipəksarıyan yumurtalarını torpaqdan 20-30 sm hündürlükdə ağacların gövdəsinə qoyurlar. Abşeron ərazisinin qəsəbələrində (Novxanı, Nardaran və Mərdəkan) isə aparılan müşahidələrə əsasən, tək ipəksarıyan yumurta topalarını ağacın gövdəsi ilə yanaşı yuxarı budaqlarına da qoyur. Əksər hallarda ağacların torpaqdan 10-15 sm hündürlüyündən başlayaraq 2–3 m hündürlüyədək gövdə hissəsinə qoyur. Kütləvi yumurtaqoyma dövründə isə yumurtalarını ağaclardan başqa taxta hasarların, daşların, yollarda olan dirəklər üzərinə, evlərin çardaqlarına və s. qoyur. Yazda, aprelin birinci yarısında (havanın temperaturu 20-24oC olduqda) yumurtalardan tırtıllar çıxmağa başlayırlar. Onların bədəni tutqun, başı isə qara rəngdə olur. Bədənin hər iki yan tərəfindən uzununa ardıcıl, üzəri yumuşaq, qısa qılaoxşar tükcüklərlə örtülü olan tünd ziyillər yerləşir. Tırtıllar 13-15 gün yumurtaların qabığı ilə qidalanırlar. Sonra, bir müddət (2-3 gün) yumurta topalarının üzərində qalırlar. Bu vaxt ağaclarda ilk tumurcuq və yarpaqlar görünməyə başlayır. Tırtıllar ağac gövdəsi ilə hərəkət edib, həmin tumurcuq və yarpaqlarla qidalanırlar. Onlar yaşdan-yaşa keçdikcə bədənlərindəki tüklər seyrəkləşərək boz və ya boz-qonur rəngə çalırlar. Yaşlı tırtılın bədən uzunluğu 45–75 mm olur. Tək ipəksarıyanın tırtılları olduqca isti sevəndir, ən çox 20 illik ağac budaqlarının gün düşən tərəfinə yığılırlar, bu vaxt havanın temperaturu 20-25oC olur. Kəpənəklərin tırtılları inkişaf dövründə 4-5 dəfə qabıq dəyişərək 5-6-ci yaşa keçirlər. Optimal şəraitdə onların inkişafı 34-40 günə qurtarır, nisbətən aşağı temperaturda 50-80 günə başa çatır. Tırtıllar iyun ayının ikinci yarısında puplaşmağa başlayırlar. Onlar ağacların budaq və gövdələrinin üzərində, qabığın altında puplaşırlar. Puplaşma ən çox qrup halında, yarpaq qırıntılarını bir-birinə yapışdıraraq tor hörgü içərisində gedir. Pup tünd qəhvəyi və ya qara rəngdə olub, inkişafı iki-üç həftə çəkir. İpəksarıyan ildə bir nəsil verir.
Keçmiş SSRİ-nin Avropa hissəsi,Qafqaz, Asiya, Afrika, ABŞ. Azərbaycanda Abşeron ərazisinin qəsəbələrində (Novxanı, Nardaran və Mərdəkan)yayılıb.
♀
♂
Cücü ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Tək ipəksarıyan (lat. Lymantria dispar) — buğumayaqlılar tipinin kəpənəklər və ya pulcuqluqanadlılar dəstəsinin baramasarıyanlar fəsiləsinə aid olan növ.
La cuca peluda del suro[1] (Lymantria dispar) és un lepidòpter d'Euràsia, tot i que a finals de la dècada de 1860 va ser introduïda a Amèrica del Nord. És una defoliadora molt efectiva que pot arribar a generar autèntiques plagues. Afecta la producció del suro i el creixement de l'arbre encara que no l'arriba a matar.
La cuca peluda del suro (Lymantria dispar) és un lepidòpter d'Euràsia, tot i que a finals de la dècada de 1860 va ser introduïda a Amèrica del Nord. És una defoliadora molt efectiva que pot arribar a generar autèntiques plagues. Afecta la producció del suro i el creixement de l'arbre encara que no l'arriba a matar.
Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw siobyn y sipsi, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy siobynnau'r sipsi; yr enw Saesneg yw Gypsy Moth, a'r enw gwyddonol yw Lymantria dispar.[1][2] Mae i'w gael drwy Ewrop, Asia, Affrica a Gogledd a De America.
Ystyr y ddau air Lladin yw:
ac mae'r ddau air yn cyfeirio at y gwahaniaethau rhwng y ddau ryw.
Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.
Wedi deor o'i ŵy mae'r siobyn y sipsi yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.
Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw siobyn y sipsi, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy siobynnau'r sipsi; yr enw Saesneg yw Gypsy Moth, a'r enw gwyddonol yw Lymantria dispar. Mae i'w gael drwy Ewrop, Asia, Affrica a Gogledd a De America.
Ystyr y ddau air Lladin yw:
Lymantria yw 'y difethwr. dispar yw 'gwahanu'ac mae'r ddau air yn cyfeirio at y gwahaniaethau rhwng y ddau ryw.
Bekyně velkohlavá (Lymantria dispar) je polyfágní druh motýla, jehož housenky poškozují listy dřevin žírem. V Česku patří její housenky mezi nejobávanější listožravé škůdce. Při přemnožení způsobují rozsáhlé holožíry.[1]
LYMADI[2]
Podle EPPO je pro patogena s označením bekyně velkohlavá (Lymantria dispar) používáno více rozdílných názvů, například Ocneria dispar, Phalaena dispar nebo Porthetria dispar.[2]
Areálem rozšíření bekyně velkohlavé je Severní Afrika, celá Evropa, Malá a střední Asie a Severní Amerika. V Severní Americe, kam byla zavlečena v roce 1868, je vedena jako nebezpečný a vysoce škodlivý invazní druh. Rozšířila se z Medfordu v Massachusetts v roce 1868 nebo 1869, kvůli muži jménem Leopold Trouvelot. Záměrem bylo získat křížením s bourcem morušovým odolný druh hmyzu pro výrobu hedvábí.
V Česku je bekyně velkohlavá běžným druhem.
Dospělec je okřídlený motýl. Rozpětí křídel je u samice asi 50 až 70 mm. Mají křídla bílá s pruhem a skvrnou. Samci mají rozpětí křídel asi 35 až 50 mm, jsou šedohnědí a menší.[3]
Vylíhlé housenky jsou černé a postupně získávají typické žlutavě šedavé zbarvení s dvěma řadami, v přední části modrých a v zadní červených, bradavek (viditelné jako barevníé skvrny) s trsnatými žahavými chlupy.[1]Dorůstají délky 5–6 cm.
Vejce je 1 mm velké, nejprve žlutozelené, později tmavě hnědé, bochánkovitého tvaru. Vajíčka jsou nakladena ve skupinkách 2,5 cm dlouhých a 1 cm širokých, nazývaných „hubky“ (nebo někdy „zrcátka“). Snůšky jsou pokryty chloupky.[4]
Ve střední Evropě se šíří zavlečený východoasijský biotyp bekyně velkohlavé, jehož samičky jsou robustnější, a proto dobře létají i před vykladením vajíček.[4]
♀
♂
Přezimují vajíčka na kmenech stromů. Housenky se líhnou v době rašení. Zpočátku housenky žijí společně, ale netvoří zámotek, později žijí jednotlivě. Housenky se živí na listech v noci. Ve dne nejsou aktivní, schovávají se na zemi, ve stínu trávy a listů. První motýli se líhnou již koncem června. Hlavní vlna letu je však v průběhu července a srpna, někdy trvá až do září. Brzy po vylíhnutí se bekyně páří a většinou kladou všechna vajíčka najednou.[5][1][4]
Motýli se vyskytují v lesích, parcích a zahradách. Housenky se živí listy listnatých stromů, častým hostitelem je dub, někdy buk, líska, habr a kaštanovník[3], poškozují i okrasné a ovocné dřeviny. Často se vyskytuje v silničních stromořadích na jabloních, švestkách a lípách.[6]
Bekyně zlatořitná je hostitelem mnoha druhů parazitů a kořistí predátorů. Housenkami bekyně se živí hmyzožraví ptáci – sýkory, kukačky a další. Housenky napadá jiný hmyz, jako například larvy brouka krajník pižmový. Mohou být parazitovány více než 100 druhy blanokřídlých parazitoidů (lumci, lumčíci, chalcidky aj.) Při přemnožení bývají nejvýznamnějšími činitely, které rychle omezí počet jedinců bekyně, mikroorganismy. Často virového původu (polyedrie) nebo bakterie (Bacillus thuringiensis), také někteří prvoci a některé druhy entomopatogenních hub (Entomophaga maimaiga).[4]
Bekyně velkohlavá působí tzv. plýtvavý žír, kdy nepravidelně ožrané listy a jejich zbytky padají na zem. Při holožíru jsou stromy téměř bezlisté. V květnu a červnu je na napadených stromech patrný společný žír housenek, v zimě jsou na kmenech přítomné kupičky vajíček.[3] Je možná záměna s Jinými housenkami můr a motýlů.[3]
Bekyně velkohlavá je považována za druh působící pravidelné kalamity. Kalamity trvají vždy 3–4 roky a opakují se zhruba po 10–20 letech. Bekyně velkohlavá způsobuje holožíry jak ovocných stromů, tak lesních porostů, především dubů.[4]
Chloupky na povrchu housenky mohou způsobit alergické reakce. Jsou popsány i případy oslepnutí v důsledku zánětu očí způsobeném reakcí na chlupy housenek.[4]
Neevropské biotypy bekyně velkohlavé jsou předmětem karanténních opatření.[4]
Účinné jsou přípravky obsahující bakterie Bacillus thuringiensis.[3] Například přípravek FORAY 48 B.[5] Provádějí se postřiky dubových lesů, kde populační vlny bekyně vznikají.[4] Je možná chemická ochrana s použitím feromonů.[3] Agrotechnická opatření k tlumení zahrnují odstraňování vajíček a použití širokých lepových pásů kolem kmene.
Vajíčka.
Poškozené porosty.
Opatření pro možnost identifikace intenzity napadení, sčítání ukrytých housenek.
Krajník pižmový Calosoma sycophanta požírající housenku.
Obrázky, zvuky či videa k tématu bekyně velkohlavá ve Wikimedia Commons
Bekyně velkohlavá (Lymantria dispar) je polyfágní druh motýla, jehož housenky poškozují listy dřevin žírem. V Česku patří její housenky mezi nejobávanější listožravé škůdce. Při přemnožení způsobují rozsáhlé holožíry.
Der Schwammspinner (Lymantria dispar) ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Unterfamilie der Trägspinner (Lymantriinae) innerhalb der Familie der Erebidae.
Schwammspinner zeichnen sich durch einen ausgeprägten Geschlechtsdimorphismus aus.
Das schlanke Männchen hat eine Flügelspannweite von 38 bis 40 Millimetern. Die Vorderflügel sind graubraun mit verwischten schwarzen Zackenbinden. Die Hinterflügel sind heller und von bräunlicher Färbung. Die Fühler haben lange Kammzähne. Die männlichen Schwammspinner sind im Gegensatz zu den Weibchen behände und ausdauernde Flieger.
Das plumpere Weibchen hat eine Flügelspannweite von 60 bis 62 Millimetern. Die Flügel sind schmutzig weiß. Das Vorderflügelpaar hat eine scharf gezeichnete schwarze Zackenbinde. Der Leib des Weibchens ist dick und endet in einem Wulst brauner Afterwolle. Das Weibchen ist nur in der Dämmerung unterwegs, fliegt sehr schlecht und mühsam und legt seine 300 bis 500 Eier (auch über 700[1]) in große bräunliche, aus Schleim und Afterwolle bestehende Schwämme (sog. Eispiegel oder Eischwämme[2]). Durch die Haare, die vom Körper des Weibchens stammen, sind die Eier vor Kälte geschützt und vor Räubern verborgen. Diese kittet sie an Baumstämme und an Zäune. Durch das schwammartige Aussehen des Geleges hat der Schwammspinner seinen Namen erhalten.[1]
Die Eier sind zuerst blassrot und färben sich dann allmählich in ein Dunkelgrau um. Sie werden von den Weibchen bevorzugt auf die Südseite und die unteren Partien von Laubbäumen abgelegt. Die Eier überwintern und die Raupen schlüpfen im darauffolgenden Frühling. Gefärbt sind die Raupen grau, aschgrau oder graugelb, fein gepunktet und mit blauen und roten Warzen versehen. Auf diesen tragen sie feine lange Warzenhaare, manchmal auch Brennhaare. Die Raupen sind kurz vor der Verpuppung 40 bis 70 Millimeter lang. Dabei sind die Raupen, aus denen sich die Weibchen entwickeln, die größeren.
Der Schaden, den der Schwammspinner anrichtet, wird durch die Raupen verursacht. Raupen bleiben nach dem Schlupf erst einige Tage in Nähe des Nestes oder Schwammes. Danach beginnen sie, in die Baumkronen zu ziehen, wo sie anfangs in junge Blätter Löcher fressen. Mit zunehmendem Alter und Größe verzehren sie die Blätter nahezu vollständig. Der Schaden ist dann weithin sichtbar; bei Massenbefall sind Bäume teilweise völlig entlaubt. Neben Obstbäumen werden vor allem Eichen und Hainbuchen stark befallen. Die meisten der geschädigten Bäume ergrünen wieder, wenn die Raupen Ende Juni den Fraß einstellen. Vereinzelt sterben jedoch insbesondere Eichen ab. Sind Eichenbestände durch andere Krankheiten, Schädlinge oder durch eine Dürreperiode geschwächt, kann auch der gesamte Bestand verloren gehen.
Schwammspinner sind in den wärmeren Gebieten Europas und in Nordafrika verbreitet. Des Weiteren ist die Art in den zentralasiatischen Gebirgen sowie der Waldregion Sibiriens zu finden. Außerdem kommt der Schwammspinner im Altaigebirge sowie in der Baikal-Region bis zur Mongolei, China, Korea und Japan vor. Im 19. Jahrhundert wurde der Schwammspinner von dem Entomologen Étienne Léopold Trouvelot nach Medford in Massachusetts verschleppt, von wo aus er sich bis zur Mitte des 20. Jahrhunderts über die gesamten USA ausbreitete und heute zu den am meisten gefürchteten Schädlingen zählt.
Ab den 1920er-Jahren wurde in den USA der Schwammspinner mit einigen Erfolgen aus Flugzeugen mit dem generell sehr giftigen Bleiarsenat bekämpft.[3] Inzwischen wird die Massenvermehrung etwa in Eichenwäldern eher mit Tebufenozid eingedämmt.[4] Biologisch genutzte Fressfeinde sind Brackwespen und Raupenfliegen.[5]
Der Schwammspinner (Lymantria dispar) ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Unterfamilie der Trägspinner (Lymantriinae) innerhalb der Familie der Erebidae.
Lymantria dispar, also known as the gypsy moth[1] or the spongy moth,[2][3] is a species of moth in the family Erebidae. Lymantria dispar is subdivided into several subspecies, with subspecies such as L. d. dispar and L. d. japonica being clearly identifiable without ambiguity. Lymantria dispar has been introduced to several continents and is now found in Europe, Africa, Asia, North America and South America. The polyphagous larvae live on a variety of deciduous and coniferous trees[4] and can cause severe damage in years of mass reproduction. Due to these features, Lymantria dispar is listed among the world's 100 worst invasive alien species.[5]
The name “gypsy moth” does not have conclusive origins, however it has been in use since 1908.[6]
Moths of the subfamily Lymantriinae are commonly called tussock moths due to the tussock-like tufts of hair on the caterpillars.[7]: 9
The name Lymantria dispar is composed of two Latin-derived words. The generic name Lymantria means 'destroyer'.[8] The species epithet dispar means 'to separate' in Latin; it refers to the sexual dimorphism observed in the male and female imagines.[7]: 9
In July 2021 the Entomological Society of America decided to remove the name "gypsy moth" from its Common Names of Insects and Related Organisms List as "hurtful to the Romani people".[9][10] In January 2022, the new common name "spongy moth" was proposed, as a translation from the French name "spongieuse" for the species, referring to the sponge-like egg masses laid by L. dispar.[2]
The North American and European Lymantria dispar moths are considered to be the same subspecies, usually referred to as Lymantria dispar dispar.[11]: 6 Confusion over the classification of species and subspecies exists. The U. S. Department of Agriculture defines the Asian subspecies as "any biotype of L. dispar possessing female flight capability",[11]: 5 despite L. d. asiatica not being the only accepted subspecies that is capable of flight.[11]: 6 Traditionally, L. dispar has been referred to as "gypsy moth" even when referring to Japanese, Indian and Asiatic populations.[11]: 5
The European subspecies (Lymantria dispar dispar) is native to temperate forests in western Europe. It had been introduced to the United States in 1869, and to Canada in 1912.
The Asian subspecies (Lymantria dispar asiatica) is native to temperate Asia east of the Ural mountains. Since the early 1990s it has also been detected along the West Coast of temperate North America. From Southern Europe it is spreading northwards into Germany and other countries, where it hybridizes with the European spongy moth, L. d. dispar. A colony had been reported from Great Britain in 1995.
In North America, several species of parasitoids and predators have been introduced as biological control agents in attempts to help control this moth. Beginning in the late 1800s, at least 10 species have become established in this way, but for nearly a century there was little regulation or research on the effectiveness or non-target effects of these introduced natural enemies. Several were generalists that offered little control of L. dispar and attacked other native insects. One such species is the tachinid fly Compsilura concinnata, which attacked many other host species (over 180 known hosts documented), decimating many of the large moth species previously abundant in the Northeast.[13] Another is the encyrtid wasp Ooencyrtus kuvanae which attacks L. dispar eggs but is not strictly host specific, and also parasitizes the eggs of other Lepidoptera species.[14][15] The most effective control agents are microbial pathogens: a virus (LdmNPV), and a fungus (Entomophaga maimaiga).[16]
A Lymantria dispar caterpillar Lymantria dispar, also known as the gypsy moth or the spongy moth, is a species of moth in the family Erebidae. Lymantria dispar is subdivided into several subspecies, with subspecies such as L. d. dispar and L. d. japonica being clearly identifiable without ambiguity. Lymantria dispar has been introduced to several continents and is now found in Europe, Africa, Asia, North America and South America. The polyphagous larvae live on a variety of deciduous and coniferous trees and can cause severe damage in years of mass reproduction. Due to these features, Lymantria dispar is listed among the world's 100 worst invasive alien species.
Lana tineo aŭ limantrio aŭ algluiĝa broso-papilio (Lymantria dispar) estas damaĝa insekto de arboj dise en la kontinenta klimato.
Ĝi estis originale loĝanto de Eŭrazio, sed en 1869 francdevena amatora insektologo kunportis ovojn – por esplori ilin – al Bostono. La eloviĝantaj raŭpoj kreskis en lia ĝardeno, kelkaj el ili ekis konkeri la novan kontinenton. Tiu konkerado sukcesegis kaj tiu ĉi palearktisa insekto estas la plej grava arbara damaĝanto en Usono.
La specion priskribis Linné kiel Phaleana dispar. La hodiaŭ valida scienca nomo estas Lymantria dispar. La nomo dispar aludas la seksan aliformon de la plenkreskaj tineoj: la vira tineo estas fum, grizbruna; la pli granda ino estas malpurblanka kaj ties anteno estas fibra. Ili grandas 60–70 mm, surdorse ili havas 5 bluajn kaj 6 purpurajn verukoparojn.
02(js).jpg)
La lana tineo venas el la hungara, en kiu la nomo gyapjaslepke (lana papilio) atentas pri la lana hararo de la ina abdomeno. Aliaj lingvoj atentas pri alia karakterizaĵo, ekz. la angla nomas ĝin cigana tineo (gypsy moth), la germana spongoteksanto (Schwammspinner).
Ĝi estas tre polifaga specio, kio estas ĝi povas sin nutri sur pli ol cent plantospecioj, eĉ pingloarboj. Ĝi ŝatas la kverkojn, siringon, alnon, betulojn, ili estas por li unuarangaj nutrofontoj, sur kiuj ĝi rapide plimultiĝas. Ĝi ne manĝas la foliojn de ligustro, frakseno, sovaĝa birno, taksuso.
La lana tineo estas unugeneracia specio, kiu vivas 9-10 monatojn en formo de ovoj, tiel ĝi travintrumas. Oni povas vidi la ovoamasojn sur la branĉoj, ŝeloj de la arboj, malofte sur loĝejaj muroj.
La etaj raŭpoj eloviĝas (en Mez-Eŭropo) – depende de la vetero - fine de aprilo, komence de majo. La eloviĝintaj raŭpoj unuafoje voras siajn ovoŝelojn, poste ili restas sur la ovoamaso kelkajn tagojn, ili sunumas, ripozas. Post la ripozo ili grimpas en la arbokronon kaj ekronĝas.
La raŭpoj kapablas produkti dum sia tuta evoluo silkofibrojn. Tio helpas unuflanke la naturan sindefendon: okaze de danĝero, ili deĵetas sin pendante sur la silkofibro. Se la danĝero for, ili regrimpas. La fibroj - kaj la propraj haroj - ankaŭ helpas ilian disvastiĝon: per pasiva moviĝo ili povas velumi eĉ dek kilometrojn.
La raŭpoj haŭtoŝanĝas 4-5 foje, kaj enpupiĝas sin teksante al branĉoj, arboŝeloj, folioj. La pupoj koloras malhelbrune, kovrite per maloftaj flavetaj haroj. El la pupoj eliĝas la tineoj post 2-3 semajnoj. La svarmado okazas (en Mez-Eŭropo) en la dua duono de junio kaj daŭras ĝis fino de septembro, sed la ĉefa periodo estas julio kaj aŭgusto.
La viraj tineoj havas brosilan antenon, kiu helpas la trovon de la aliseksuloj, la inajn tineojn. La inbestoj eligas alogaĵojn, seksajn feromonojn.
La femalo de la eŭropa varianto de la tineo ne kapablas flugi (ili nur grimpas), sed la azia varianto jes, kio kaŭzas tie eksplodan disvastiĝon. La femaloj ŝatas la nenaturajn urbajn lumojn, tiel ili flugas tie en la urbojn.
La femaloj demetas la ovojn – post pariĝo, ofte grupe - sur ŝelojn de la arboj. La ovoj havas diametron de 1 mm, ili estas malhelaj, metale brilantaj globetoj, kiujn kovras la femalo per haroj. Tiuj helpas la travintrumon. En la ovogrupo (ovaro) ĝenerale troviĝas kelkcent ovoj. En la demetitaj ovoj elevoluas la embrioj kaj ili restas ĝis printempo en ripozo.
♀
♂
La plej gravajn damaĝojn faras la lana tineo en la sudaj kaj sudorientaj landoj de Eŭropo (Rumanio, Kroatio, Bulgario, Serbio, ktp.)
Oni notis en Hungario, ke en 1907 la raŭpoj tiel invadis, ke ili kaŭzis sur la fervojaj reloj glitiĝon kaj la lokomotivo haltis.
La amasa plimultiĝo de la insekto okazas je en ĉiu 4-12 jaroj (8-10 jaroj). Tiam la arbaro havas preskaŭ vintran bildon sen la foliaro. Ĝi plej ofte okazas post sekegaj jaroj.
En Hungario, la lana tineo prironĝis en 1994 areon de 34.000 hektaroj, en 2004 la damaĝita areo superis 110.000 hektarojn.
La kverkoj rekreskigas la foliaron nur post 2-3 semajnoj kaj dum tio la tineoj malsatmortas aŭ malsaniĝas je viruso. La atakitaj arboj ofte suferas je diversaj malsanoj (ili malfortiĝas post la atako)
Lana tineo aŭ limantrio aŭ algluiĝa broso-papilio (Lymantria dispar) estas damaĝa insekto de arboj dise en la kontinenta klimato.
Ĝi estis originale loĝanto de Eŭrazio, sed en 1869 francdevena amatora insektologo kunportis ovojn – por esplori ilin – al Bostono. La eloviĝantaj raŭpoj kreskis en lia ĝardeno, kelkaj el ili ekis konkeri la novan kontinenton. Tiu konkerado sukcesegis kaj tiu ĉi palearktisa insekto estas la plej grava arbara damaĝanto en Usono.
La specion priskribis Linné kiel Phaleana dispar. La hodiaŭ valida scienca nomo estas Lymantria dispar. La nomo dispar aludas la seksan aliformon de la plenkreskaj tineoj: la vira tineo estas fum, grizbruna; la pli granda ino estas malpurblanka kaj ties anteno estas fibra. Ili grandas 60–70 mm, surdorse ili havas 5 bluajn kaj 6 purpurajn verukoparojn.
La lana tineo venas el la hungara, en kiu la nomo gyapjaslepke (lana papilio) atentas pri la lana hararo de la ina abdomeno. Aliaj lingvoj atentas pri alia karakterizaĵo, ekz. la angla nomas ĝin cigana tineo (gypsy moth), la germana spongoteksanto (Schwammspinner).
Ĝi estas tre polifaga specio, kio estas ĝi povas sin nutri sur pli ol cent plantospecioj, eĉ pingloarboj. Ĝi ŝatas la kverkojn, siringon, alnon, betulojn, ili estas por li unuarangaj nutrofontoj, sur kiuj ĝi rapide plimultiĝas. Ĝi ne manĝas la foliojn de ligustro, frakseno, sovaĝa birno, taksuso.
La lana tineo estas unugeneracia specio, kiu vivas 9-10 monatojn en formo de ovoj, tiel ĝi travintrumas. Oni povas vidi la ovoamasojn sur la branĉoj, ŝeloj de la arboj, malofte sur loĝejaj muroj.
La etaj raŭpoj eloviĝas (en Mez-Eŭropo) – depende de la vetero - fine de aprilo, komence de majo. La eloviĝintaj raŭpoj unuafoje voras siajn ovoŝelojn, poste ili restas sur la ovoamaso kelkajn tagojn, ili sunumas, ripozas. Post la ripozo ili grimpas en la arbokronon kaj ekronĝas.
La raŭpoj kapablas produkti dum sia tuta evoluo silkofibrojn. Tio helpas unuflanke la naturan sindefendon: okaze de danĝero, ili deĵetas sin pendante sur la silkofibro. Se la danĝero for, ili regrimpas. La fibroj - kaj la propraj haroj - ankaŭ helpas ilian disvastiĝon: per pasiva moviĝo ili povas velumi eĉ dek kilometrojn.
La raŭpoj haŭtoŝanĝas 4-5 foje, kaj enpupiĝas sin teksante al branĉoj, arboŝeloj, folioj. La pupoj koloras malhelbrune, kovrite per maloftaj flavetaj haroj. El la pupoj eliĝas la tineoj post 2-3 semajnoj. La svarmado okazas (en Mez-Eŭropo) en la dua duono de junio kaj daŭras ĝis fino de septembro, sed la ĉefa periodo estas julio kaj aŭgusto.
La viraj tineoj havas brosilan antenon, kiu helpas la trovon de la aliseksuloj, la inajn tineojn. La inbestoj eligas alogaĵojn, seksajn feromonojn.
La femalo de la eŭropa varianto de la tineo ne kapablas flugi (ili nur grimpas), sed la azia varianto jes, kio kaŭzas tie eksplodan disvastiĝon. La femaloj ŝatas la nenaturajn urbajn lumojn, tiel ili flugas tie en la urbojn.
La femaloj demetas la ovojn – post pariĝo, ofte grupe - sur ŝelojn de la arboj. La ovoj havas diametron de 1 mm, ili estas malhelaj, metale brilantaj globetoj, kiujn kovras la femalo per haroj. Tiuj helpas la travintrumon. En la ovogrupo (ovaro) ĝenerale troviĝas kelkcent ovoj. En la demetitaj ovoj elevoluas la embrioj kaj ili restas ĝis printempo en ripozo.
♀
♂
La lagarta peluda[1] (Lymantria dispar Linnaeus) es un lepidóptero de la familia Erebidae (antes Lymantriidae),[2][3][4] de origen eurásico. Originalmente hallada de Europa a Asia, siendo introducida a Norteamérica a fines de la década de 1860, ampliando su distribución geográfica. En inglés se la conoce como polilla gitana (gypsy moth).
En su estadio de imago tiene un marcado dimorfismo sexual, la hembra tiene alas características de color blanco; además es muy torpe, las de la subespecie Lymantria dispar dispar son incapaces de volar. Su ciclo completo dura un año.
Las mariposas se aparean en julio, colocando la puesta en forma de característicos plastones de color amarillo. Los huevos son muy resistentes al frío. Ya en primavera eclosionan los huevos, y nacen las orugas, que pasan cuatro o cinco mudas hasta llegar a la fase de imago. Se trata de un defoliador, que en España ataca principalmente al género Quercus, aunque puede atacar a otras frondosas.
El orden Lepidoptera contiene polillas y mariposas caracterizadas por tener metamorfosis completa: las larvas se transforman en pupas y luego completan su metamorfosis en polillas adultas o mariposas.[5] Las larvas de la lagarta peluda se llaman comúnmente en Estados Unidos "tussock moths" (oruga matojo) debido a sus mechones de pelo.[5]
El término Lymantria dispar se compone de dos palabras derivadas del latín. Lymantria significa 'destructor',[6] y la palabra dispar deriva de la propia palabra latina que significa 'separar', remarcando las diferentes características entre los dos sexos.[5]
La lagarta peluda de América del Norte y la lagarta peluda europea son de la misma especie, a menudo aparece citada como Lymantria dispar dispar.[7] A menudo se mantiene la confusión acerca de la clasificación en especies y subespecies. El Departamento de Agricultura de Estados Unidos define la lagarta peluda asiática como "cualquier biotipo de Lymantria dispar en la que posee capacidad de vuelo el sexo femenino", a pesar de que la Lymantria dispar asiatica[7] no es la única subespecie clasificada en la que la hembra es capaz de volar.[7] Tradicionalmente, Lymantria dispar se ha denominado como "lagarta peluda" incluso cuando se refiere a la lagarta peluda japonesa, india y asiática.[7]:5
El entomólogo aficionado francés Étienne Léopold Trouvelot (1827-1895), por motivos que nunca se han esclarecido, introdujo la especie en los Estados Unidos a mediados de la década de 1860. Desde entonces, la imparable expansión de estas polillas viene causando daños millonarios en los bosques madereros de Norteamérica.[8]
En los Estados Unidos se ha tratado de combatir a esta especie con un control biológico, una especie de avispa parasitoide de los huevos, Ooencyrtus kuvanae. Esta avispa es capaz de parasitar a muchas otras especies de lepidópteros.[9][10] También se han introducido dos especies de escarabajos de la familia Carabidae, dos especies de moscas parasitoides taquínidas (Compsilura concinnata) y otras especies de avispas parasitoides de la familia Ichneumonidae.[11]
Oruga
♀
♂
La lagarta peluda (Lymantria dispar Linnaeus) es un lepidóptero de la familia Erebidae (antes Lymantriidae), de origen eurásico. Originalmente hallada de Europa a Asia, siendo introducida a Norteamérica a fines de la década de 1860, ampliando su distribución geográfica. En inglés se la conoce como polilla gitana (gypsy moth).
En su estadio de imago tiene un marcado dimorfismo sexual, la hembra tiene alas características de color blanco; además es muy torpe, las de la subespecie Lymantria dispar dispar son incapaces de volar. Su ciclo completo dura un año.
Las mariposas se aparean en julio, colocando la puesta en forma de característicos plastones de color amarillo. Los huevos son muy resistentes al frío. Ya en primavera eclosionan los huevos, y nacen las orugas, que pasan cuatro o cinco mudas hasta llegar a la fase de imago. Se trata de un defoliador, que en España ataca principalmente al género Quercus, aunque puede atacar a otras frondosas.
Käsnalainelane (Lymantria dispar) on liik liblikalisi sugukonnast Erebidae.
Eestis on ta harv eksikülaline.
Käsnalainelane (Lymantria dispar) on liik liblikalisi sugukonnast Erebidae.
Eestis on ta harv eksikülaline.
Lehtinunna (Lymantria dispar) on villakkaisiin kuuluva yöperhonen. Se on kotoisin Euroopasta ja Aasiasta, mutta on levinnyt ihmisen mukana myös Pohjois-Amerikkaan 1860-luvulta alkaen. Lehtinunnan toukkien metsätaloudelle aiheuttamien, usein huomattavien vahinkojen vuoksi se on katsottu yhdeksi maailman sadasta haitallisimmasta vieraslajista.[1] Lehtinunnan sukupuolet ovat eri väriset; koiraan siipien väri on ruskea ja naaraiden valkoinen. Toukka puolestaan on musta tai tummanruskea ja karvainen. Lajin leviämistä hidastaa se, että lajin naaraiden lentolihaksistot sen itäaasialaisia kantoja lukuun ottamatta ovat surkastuneet. Lehtinunnien toukat pystyvät kuitenkin kulkemaan ilmavirtojen mukana jopa 21 kilometrin matkan. Toukka käyttää ravintonaan yli 500 kasvilajia.
Lehtinunna on kookas ja sukupuolidimorfinen perhoslaji. Lehtinunnakoiras on ruskea, ja sen siivissä on tummia, aaltoilevia poikkiviiruja. Naaras on valkoinen, ja sen siivissä on tummanruskeita poikkiviiruja. Molemmilla sukupuolilla on etusiivessä musta, kuunsirpin muotoinen kuvio ja takasiivissä epäselvä diskaalitäplä. Naaras on rakenteeltaan koirasta rotevampi ja siipiväliltään suurempi. Sen siivet ovat lisäksi koiraan siipiä pitkänomaisemmat. Siipiväli on koiraalla 35–50 mm ja naaraalla 50–75 mm.[2][3] Naaraan nunnapukua muistuttava väritys ja tapa liikkua eri aikaan kuin koiraat on antanut lajille sen suomenkielisen nimen.
Lehtinunnakoiraan voi sekoittaa huomattavasti yleisemmän havununnan (Lymantria monacha) tummaan värimuotoon. Lehtinunna on kuitenkin selvästi ruskea, kun havununna on harmaa.
Toukka on musta tai tummanruskea ja kauttaaltaan pitkien karvojen peittämä. Erityisenä tuntomerkkinä toukan selkäpuolella on viisi paria sinisiä nystyjä, joita seuraa kuusi paria punaisia nystyjä. Sinisten ja punaisten nystyjen keskinäiset lukumäärät voivat joskus vaihdella. Täysikasvuisena koirastoukka on 40–50 mm ja naaras 55–70 mm pitkä.[4]
Lajia tavataan lähes koko Euroopassa, ja levinneisyysalue jatkuu Etelä-Siperian läpi Itä-Aasiaan.[4] Lehtinunnaa on tavattu satunnaisena harhailijana myös Suomen eteläisimmissä osissa.[5] Toistaiseksi Suomea lähimmät vakiintuneet populaatiot sijaitsevat Latviassa ja Etelä-Ruotsissa. Perhoset lentävät yhtenä sukupolvena kesäkuun puolivälistä elokuun puoliväliin.[4]
Britteinsaarilta laji koetetaan saada hävitettyä, ja kaikista siellä tehdyistä lehtinunnahavainnoista tulee nykyisin ilmoittaa viranomaisille.[3] Uudessa-Seelannissa elävä lehtinunna tavattiin tavarakuljetuksesta vuonna 2003, mikä johti myrkytystoimenpiteisiin ja ohjeistukseen lajin leviämisen estämiseksi.[6] Yhdysvalloissa lajin leviämistä estetään kieltämällä lailla tiettyjen tuotteiden vieminen osavaltioiden rajojen yli.[7]
Lehtinunnat aiheuttavat suuria metsätuhoja Keski-Euroopan lehtimetsissä. Ne tuottavat valtavasti munia, ja niistä kuoriutuvat toukat kaluavat puut paljaaksi.[8] Nuoret toukat aloittavat lehtien syömisen tekemällä lehtilapaan pieniä aukkoja, jotka kasvavat hiljalleen. Täysikasvuiset toukat syövät koko lehden lehtiruotia lukuun ottamatta. Joukkoesiintymisten aikaan toukat syövät puiden kaikki lehdet laajoilta metsäalueilta, ja useampana vuonna toistuva tuho voi aiheuttaa puun kuoleman.[9] Metsätuhon lisäksi toukkien tuottama uloste ja tyhjät, allergiaa aiheuttavien karvojen peittämät toukkanahat aiheuttavat terveyshaittoja.[4]
Koiraat lentävät erityisesti aurinkoisina iltapäivinä nopeaa, puolelta toiselle mutkittelevaa lentoa. Illan hämärtyessä ne tulevat usein suurina parvina kirkkaiden valojen luokse. Vaikka naaraalla on hyvin kehittyneet siivet, sen siipilihaksisto on lajin itäaasialaisia populaatioita lukuun ottamatta surkastunut, eikä naaras kykene lentämään lainkaan. Itä-Aasiassa naaraat kuitenkin lentävät ja tulevat myös valolle. Naaraan rajoittunut liikuntakyky hidastaa huomattavasti lajin levittäytymistä uusille elinalueille. Lajia levittävät sen sijaan ensisijaisesti toukat, jotka levittäytyvät ilmavirtojen mukana. Toukan on todettu kykenevän lentämään näin ainakin 21 kilometriä.[4] Ihmisen kuljettamana itäaasialaista kantaa tavataan nykyisin myös muun muassa Etelä-Saksassa[10]
Naaras munii yleensä 250–400, mutta joskus jopa 1 500 munaa yhtenäisenä, noin 30 mm levenänä ja 50 mm pitkänä mattona mihin tahansa suojaisaan paikkaan lähelle omaa kuoriutumispaikkaansa. Se kuolee muninnan jälkeen. Munarykelmää peittää naaraan takaruumiista irronneiden terävien karvojen matto. Muna talvehtii. Toukat ovat yöaktiivisia ja viihtyvät ryhmissä. Ne ovat täysikasvuisia kesäkuun alussa ja koteloituvat kaarnanrakoon tai kivien väliin rakentavansa hyvin harvan kotelokopan sisälle.[4]
Ruotsissa lehtinunna on arvioitu silmälläpidettäväksi.[11]
Toukka syö monien eri kasvien, muun muassa lehtipuiden lehtiä. Lehtinunnaa käytetään usein esimerkkinä niin sanotusta generalistikasvinsyöjästä, sillä sen tiedetään käyttävän ravintonaan yli viittäsataa kasvilajia[12].
Lehtinunna (Lymantria dispar) on villakkaisiin kuuluva yöperhonen. Se on kotoisin Euroopasta ja Aasiasta, mutta on levinnyt ihmisen mukana myös Pohjois-Amerikkaan 1860-luvulta alkaen. Lehtinunnan toukkien metsätaloudelle aiheuttamien, usein huomattavien vahinkojen vuoksi se on katsottu yhdeksi maailman sadasta haitallisimmasta vieraslajista. Lehtinunnan sukupuolet ovat eri väriset; koiraan siipien väri on ruskea ja naaraiden valkoinen. Toukka puolestaan on musta tai tummanruskea ja karvainen. Lajin leviämistä hidastaa se, että lajin naaraiden lentolihaksistot sen itäaasialaisia kantoja lukuun ottamatta ovat surkastuneet. Lehtinunnien toukat pystyvät kuitenkin kulkemaan ilmavirtojen mukana jopa 21 kilometrin matkan. Toukka käyttää ravintonaan yli 500 kasvilajia.
Lymantria dispar
Lymantria dispar, appelé le Bombyx disparate sous sa forme de papillon ou la Spongieuse sous sa forme de chenille, est une espèce de lépidoptères de la famille des Erebidae et de la sous-famille des Lymantriinae.
Cet insecte est considéré comme un ravageur des forêts de feuillus, notamment les chênaies, dans l'hémisphère nord. Les dégâts sont dus aux chenilles qui se nourrissent des feuilles de nombreuses essences d'arbres. C'est une espèce envahissante en Amérique du Nord[1].
Le Bombyx disparate, le Disparate, la Spongieuse, le Zigzag[2].
Le dimorphisme sexuel est accusé : il concerne la taille, la couleur et l'ornementation des ailes[3].
Chenille de Bombyx disparate
Vue de l'avant
Amérique du Nord, Europe, Afrique du Nord et Asie centrale.
Cette espèce est répandue de nos jours dans tout l'hémisphère nord. Lorsqu'elle fut introduite en Amérique en 1869, par Étienne Léopold Trouvelot, elle s'y multiplia en devenant un véritable fléau. En Europe, elle s'attaque aux chênaies et parfois aux arbres fruitiers des régions chaudes. Elle pullule certaines années et les troncs des arbres sont alors littéralement recouverts de pontes protégées par les poils clairs que la femelle prélève de son abdomen.
Cette espèce a été introduite en Caroline du Nord en 1993. Il a fallu dépenser 19 millions de dollars pour l'éradiquer dans un délai de quatre ans[4].
Les plantes hôtes larvaires sont nombreuses : Betula, Crataegus, Larix, Picea, Malus, Populus, Prunus, Quercus, Salix, Ulmus.
Il n'y a qu'un cycle de reproduction par an[5].
La femelle dépose ses œufs en août par paquets d'une centaine à mille deux cents sur les branches et les troncs d'arbres mais on peut en trouver en n'importe quel endroit abrité et pour les papillons des régions portuaires, il arrive qu'elle ponde sur des navires. Au moment de la ponte, les œufs sont couleur chamois mais ils se décolorent au cours des mois d'hiver. L'œuf est la forme hivernale de l'insecte. Il peut supporter le gel sans problème et plus l'hiver aura été froid, plus vite les œufs écloront aux premiers rayons chauds du soleil du printemps.
Avant d'abandonner ses œufs, la femelle les recouvre de poils qu'elle prélève au niveau de son abdomen. Beaucoup de prédateurs trouvent ces poils irritants et ils assurent ainsi une certaine protection. Six à huit mois plus tard, les œufs écloront et donneront naissance aux chenilles.
Les jeunes chenilles, dans leur premier stade, au printemps, ont la particularité de pouvoir se laisser transporter par le vent. Dès le 2e stade, les chenilles sont très voraces et polyphages. En début de journée, elles grimpent au sommet des arbres sur lesquels elles se trouvent afin de s'y nourrir, puis redescendent se protéger au bas du tronc durant la nuit[6]. Fin juin ou juillet, elles vont former des chrysalides entourées de fils de soie fixés aux rameaux et au feuillage des plantes-hôtes[5]. Les papillons vont émerger en juillet-août.
La lutte s'appuie sur la prévision des infestations[7] et sur l'utilisation raisonnée des insecticides microbiologiques ou le piégeage de masse avec les pièges à phéromones sexuelles de synthèse.
Une chenille attaquée par une larve de Grand calosome
Une femelle et sa ponte
La chenille du Bombyx disparate est fréquemment infectée par un virus de type Baculovirus qui présente une forme de phénotype étendu inhabituelle : afin de se propager plus largement (par anémochorie), le virus empêche la chenille de descendre de l'arbre selon son cycle habituel. Le virus peut-être utilisé en tant qu'agent de lutte biologique. Une étude réalisée par des chercheurs de l'Université d'État de Pennsylvanie en 2011 explique que la chenille descend de l'arbre pour muer et découvre que le virus en question produit une enzyme qui désactive l'hormone responsable de la mue de la chenille. En désactivant le gène (egt) du virus qui crée cette enzyme, les chenilles reprennent leur cycle normal[6].
En Amérique du nord l'espèce introduite (au moins depuis 1869) Lymantria dispar (tout comme Malacosoma disstria autochtone) est connue pour les impressionnantes défoliations (et invasion de certains espaces situés à proximité des arbres) qu'elle cause périodiquement dans le nord de l'Amérique et plus localement en Europe ou en Afrique du Nord dont au Maroc[9] et en Tunisie[10]. Les pullulations de chenilles sont alors responsables de l'apparition de grandes zones où les arbres sont plus ou moins dépourvus de feuilles. Dans ces zones la lumière solaire peut provisoirement pénétrer le couvert jusqu'au sol, au profit de la strate herbacée)
Normalement les arbres survivent à plusieurs années consécutives de défoliation, car leurs feuilles repoussent rapidement dès l'été et l'invasion ne se reproduit pas plus de quelques années consécutives au même endroit. Les cernes du bois sont simplement plus étroits pour ces années là.
Si ces phénomènes coïncident avec de fortes sécheresses récurrentes ou touchent des arbres déjà fragilisés (par exemple par une maladie) la forêt peut alors en pâtir, avec des mortalités significatives d'une ou plusieurs essences[11] (mais la situation pourrait être encore plus grave si les arbres n'avaient pas été défoliés, car encore pourvus de feuilles, leur évapotranspiration aurait été plus élevée de mai à aout, au détriment de la réserve en eau du sol).
Les pics démographiques sont normalement suivis d'une augmentation du nombre de prédateurs ou de certains microbes et virus affectant ce papillon, favorisés par la promiscuité et le nombre de leurs hôtes (ex : Entomophaga maimaiga en Amérique du Nord[12]).
L'espèce Lymantria dispar a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1758, sous le nom initial de Phalaena dispar.
Selon Catalogue of Life (28 mars 2015)[13] :
Son nom anglais Gypsy Moth est le nom du premier avion (un De Havilland Moth) ayant relié Londres à Darwin en Australie[14], le nom du voilier (Gypsy Moth IV)[15] avec lequel Francis Chichester a effectué son tour du Monde en solitaire en 1966 ainsi que le nom d'un personnage de l'Univers Marvel (Phalène[16] en français).
Lymantria dispar
Lymantria dispar, appelé le Bombyx disparate sous sa forme de papillon ou la Spongieuse sous sa forme de chenille, est une espèce de lépidoptères de la famille des Erebidae et de la sous-famille des Lymantriinae.
Cet insecte est considéré comme un ravageur des forêts de feuillus, notamment les chênaies, dans l'hémisphère nord. Les dégâts sont dus aux chenilles qui se nourrissent des feuilles de nombreuses essences d'arbres. C'est une espèce envahissante en Amérique du Nord.
Gubar glavonja ili hrastov gubar (lat. Lymantria dispar) vrsta je leptira iz porodice Lymantriidae. Jedan je od najvećih štetnika u listopadnim šumama i voćnjacima. Javlja se periodično u velikom broju (prenamnoženje ili gradacija gubara) kada izaziva golobrste na stotinama i tisućama hektara šumskih površina i milijunima stabala voćaka. Mužjak i ženka razlikuju se po izgledu.
Štete koje nastaju u šumarstvu njegovim djelovanjem su: sušenje stabala, smanjenje prirasta i poremećaj u gospodarenju šumama. Štete u poljoprivredi, posebno u voćarstvu su smanjenje uroda i sušenje stabala. Pored ovih direktnih (ekonomskih) šteta daleko veće su ekološke štete koje je ponekad teško i izračunati.
Gubar glavonja je polifagni štetnik, čije se gusjenice mogu hraniti lišćem preko 100 vrsta biljaka, ali u pojedinim područjima svog rasprostranjenja preferira određene biljne vrste. U kontinentalnom dijelu to su prije svega, hrastovi, zatim obični grab, bukva, brijest i drugo, a od voćaka jabuke i šljive. Gubar u nedostatku hrane, može obrstiti i četinjače (smreku, jelu i borove). Značaj ovog štetnika je i u tome što predstavlja jednog od prvih biotskih uzročnika u procesu sušenja hrastovih šuma, kao primarni štetnik.
Gubar se može suzbijati primjenom mehaničkih i kemijskih mjera u stadiju jajeta i primjenom aviosuzbijanja u stadiju gusjenice.
Suzbijanje gubara u stadiju jajeta provodi se primjenom: mehaničkih mjera - koje podrazumijevaju skidanje (struganje) gubarevih legala zajedno s dijelom mrtve kore oštrim predmetom, skupljanje u posude ili vreće i spaljivanje na za to određenim mjestima i kemijskih mjera - koje podrazumijevaju natapanje gubarevih legala petrolejem , preparatima na bazi di-nitro-fenola-DNOC ili naftom kojoj se dodaje malo bitulita radi pojačanja boje, spužvom pričvršćenim na štap dužine dva ili više metara ovisno od mjesta polaganja jaja - legala.
Suzbijanje gubara u stadiju gusjenice provodi se primjenom aviometode, odnosno aviotretiranjem korištenjem bioloških preparata. Aviotretiranje kao metoda suzbijanja provodi se u proljeće kada se iz jaja razviju gusjenice i u mlađim larvenim stupnjevima (najbolji efekti su kad se tretira drugi stupanj).
Koje će se metode suzbijanja primijeniti ovisi o intenzitetu napada, visini položenih legala i prije svega zdravstvenog stanja populacije gubara glavonje.
Gubar glavonja ili hrastov gubar (lat. Lymantria dispar) vrsta je leptira iz porodice Lymantriidae. Jedan je od najvećih štetnika u listopadnim šumama i voćnjacima. Javlja se periodično u velikom broju (prenamnoženje ili gradacija gubara) kada izaziva golobrste na stotinama i tisućama hektara šumskih površina i milijunima stabala voćaka. Mužjak i ženka razlikuju se po izgledu.
Štete koje nastaju u šumarstvu njegovim djelovanjem su: sušenje stabala, smanjenje prirasta i poremećaj u gospodarenju šumama. Štete u poljoprivredi, posebno u voćarstvu su smanjenje uroda i sušenje stabala. Pored ovih direktnih (ekonomskih) šteta daleko veće su ekološke štete koje je ponekad teško i izračunati.
Gubar glavonja je polifagni štetnik, čije se gusjenice mogu hraniti lišćem preko 100 vrsta biljaka, ali u pojedinim područjima svog rasprostranjenja preferira određene biljne vrste. U kontinentalnom dijelu to su prije svega, hrastovi, zatim obični grab, bukva, brijest i drugo, a od voćaka jabuke i šljive. Gubar u nedostatku hrane, može obrstiti i četinjače (smreku, jelu i borove). Značaj ovog štetnika je i u tome što predstavlja jednog od prvih biotskih uzročnika u procesu sušenja hrastovih šuma, kao primarni štetnik.
Il bombice dispari o limantria (Lymantria dispar (Linnaeus, 1758)), è un lepidottero appartenente alla famiglia Erebidae, diffuso in Eurasia, Nordafrica e America Settentrionale.
È un polifago delle piante fruttifere (come melo, vite, ecc.) e, soprattutto, delle piante ornamentali e forestali.
Gli adulti sono caratterizzati da dimorfismo sessuale; i maschi sono color nocciola-brunastro, con apertura alare di circa 40 mm, le femmine sono biancastre con ali variegate di bruno e con dimensioni maggiori (circa 60 mm di apertura alare).
Le larve sono pelose e ricoperte di peli, in genere, non urticanti, di colore grigiastro con una tipica doppia fila di tubercoli dorsali di colore blu verso il capo e rossastro verso la parte posteriore del corpo; a maturità possono raggiungere i 70–80 mm di lunghezza. I peli di questi bruchi possono risultare urticanti in persone particolarmente sensibili nulla a che vedere però con la processionaria del pino (Thaumetopoea pityocampa (Denis & Schiffermüller, 1775) e la processionaria della quercia Thaumetopoea processionea (Linnaeus, 1758) che possono essere pericolose per l’uomo e addirittura mortali per alcuni animali ad esempio i cani che entrando in contatto con le larve presentano eccessiva salivazione vomito per poi peggiorare con perdite del tessuto della lingua.
Resti della crisalide (in alto a destra si intravede il resto dell'ultima muta del bruco)
Femmina di Lymantria che depone una massa di uova.
Vari ammassi di uova con due femmine in deposizione e due maschi (di uno si intravede in basso il capo con le antenne piumate).
♀
♂
Il danno è provocato dagli stadi larvali, voraci defogliatori. Il Bombice dispari sverna da uovo e compie una generazione annuale; gli adulti compaiono in luglio.
Il numero e la posizione delle uova di Lymantria dispar sulle piante fornisce un'informazione circa lo stato della gradazione in atto: 600-800 uova fino a 2 metri di altezza indicano una fase di latenza o di iniziata progradazione dell'insetto, viceversa il culmine dell'incremento esplosivo è segnalato da un minor numero di uova, circa 300-500 posizionate fino a 6 metri di altezza.
È inserita nell'elenco delle 100 tra le specie invasive più dannose al mondo.
I principali criteri di lotta contro la Lymantria dispar sono basati sull'utilizzo di prodotti a base di Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki e vari prodotti biotecnologici.
Gli interventi, comunque, sono da effettuarsi solo in caso di accertata progradazione dell'infestazione.
Il bombice dispari o limantria (Lymantria dispar (Linnaeus, 1758)), è un lepidottero appartenente alla famiglia Erebidae, diffuso in Eurasia, Nordafrica e America Settentrionale.
È un polifago delle piante fruttifere (come melo, vite, ecc.) e, soprattutto, delle piante ornamentali e forestali.
Ozolu mūķene (latīņu: Lymantria dispar; sugas nosaukums "dispar" nozīmē "atdalīt")[1] ir zvīņspārņu tauriņu suga no Erebidae dzimtas. Sugā izšķir 7 pasugas ar atšķirīgu izplatības areālu. Šo tauriņu barības augu sarakstā ietilpst virs 300 augu sugu.[2] Izplatīta Eiropā, Ziemeļāfrikā, Āzijā un Ziemeļamerikā.[3] Dažos areāla rajonos šī ir mežiem kaitīgāka suga, piemēram, ASV ziemeļaustrumos.[4]
Ozolu mūķene ir sastopama Eiropā, Ziemeļāfrikā un Āzijā.[5] Tā ir introducēta Ziemeļamerikā, kur sastopama ziemeļaustrumu ASV štatos un izplatās tālāk uz dienvidiem, kā arī Kanādas dienvidaustrumu provincēs.[6]
Ozolu mūķenes nominālā pasuga (Lymantria dispar dispar) ir viens no nopietnākajiem invazīvajiem mežu kaitēkļiem Ziemeļamerikā. Tā tika netīšam introducēta (ievesta) ASV netālu no Bostonas (Masačūsetsā) vēlīnajos 1890. gados. Pēc introdukcijas ozolu mūķene sāka izplatīties pa Vidusatlantisjas štatiem un Ziemeļaustrumu štatiem, ka arī Ohaio, Mičiganas, Indiānas, Ilinoisas un Viskonsinas štatos un Kanādas provincēs Kvebekā un Ontārio.[5] Turpmāk ozolu mūķeni sāka atklāt rietumu štatos, ieskaitot Kaliforniju, Oregonu, Jūtu un Vašingtonu. Ozolu mūķene izplatās aizvien plašāk Ziemeļamerikā, ka arī parādās izolētas populācijas.[7]
Tēviņu spārnu plētums ir 37—50 mm, ķermeņa un spārnu krāsojums ir no gaiši brūna līdz brūnām, ar neregulāru melnu zīmējumu uz priekšspārniem. Ūsas ir putnu spalvai līdzīgas.[5]
Mātīšu spārnu plētums ir 37—62 mm, to ķermeņu un spārnu krāsojums ir gaišāks nekā tēviņiem, gandrīz balts, ar nedaudz tumšākiem un viļņveida līnijām uz priekšējiem spārniem.[5] Ūsas ir tievas.[1]
Eiropas pasugas mātīšu populācijas ir nelidojušās. Āzijas populāciju pārstāvji ir labi lidojuši kukaiņi. Āzijas populāciju pārstāvji pēc izmēriem ir lielāki par Eiropas populācijas pārstāvjiem.[5]
Olas ir ovālas un nedaudz paceltas, silšu krāsā.[5]
Taureņi parādās no kūniņas vasaras vidū, parasti jūlijā, taču pieaugušo īpatņu rašanas laiks mainās dažādās izplatīšanas areāla vietās dēļ klimata maiņas un sausuma ietekmes.[1] Taureņi pēc rašanas gandrīz uzreiz paliek aktīvi. Mīkstķermeņa (tikko paradušies) taureņi groza galvu uz sāniem, piepumpē gaisu spārnu vēnās lai ātrāk iztaisnotu spārnus un paliek miera stāvoklī vēl apmēram stundu kamēr spārni pilnīgi iztaisnojas un kamēr mīksti kutīkuļi paliek cietāki.[1]
Tēviņi parasti parādās 1-2 dienas pirms mātītēm. Tēviņu miera lidojums ir zigzagveidīgs, bet ja tēviņi lido ātri, tad tie lido taisni. Aktīvas lidošanas laiks ir dienas stundas, kad vēl ir gaiši. Tie parasti lido uz augšu un uz leju pie koku stumbriem, kur atrodas mātītes.[1] Ir labi zināms, ka tēviņu pievelc mātīšu izdalītie feromoni. Tēviņu spalvveidīgas ūsas satur lielu receptoršūnu skaitu, kas uztver feromonu molekulas.[1]
Lielāka atšķirība starp abām dzimtām ir spēja lidot. Mātīte, atšķirībā no tēviņiem, pilnīgi nespējīgi lidot, taču mātīšu spārni ir pilnīgi attīstīti. Eirāzijas pasugu mātītes ir spējīgas lidošanai.[1]
Mātītes dēj no 100 līdz 1200 olu nekārtīgās čupās, kas ir apliktas ar zīdi, uz koku zariem vai stumbriem, akmeņiem, celtnēm, koku mēbelēm un, Āzijas populācijas, uz kuģiem pie krasta.[8] Āzijas populācijas biežāk dēj olas uz koku lapām.[5] Ja kāpuru daudzums ir liels (uzliesmojumu laikā), tad kāpuru attīstīšana ir paātrināta.[1]
Kāpuri barojas uz dažādiem augiem, tai skaitā skujkoki, platlapu koki, krūmi.[9] Galvenokārt ar ozoliem, papelēm, vītoliem, dižskābardiem un riekstkokiem. Barojoties ar koku lapām, kāpuri smagi kaitē atsevišķiem kokiem un veseliem mežiem.[10]
Sava areāla teritorijā ozolu mūķene ir smags mežu kaitēklis, kas raksturojas ar biežu populācijas masveida vairošanos (uzliesmojumiem) un mežu defoliāciju.[11][10] Eirāzijā ozolu mūķene nav smags mežu kaitēklis. Sākot no 1600. gadiem masveida vairošanas epizodes reģistrējas periodiski. Taču no 1950. gadu vidus līdz 1960. gadu beigām ozolu mūķenes vairošanas bija īpaši masveida un iztukšojušas. Bijušajā Dienvidslāvijas teritorijā 1957. gadā tika reģistrēt mežu defoliācijas gadījums, ko iniciēja ozolu mūķene, un kur tika zaudēts 70% no Dienvidslāvijas cietkoku meža. Neskatoties uz to Eiropā masveida vairošanas uzliesmojumi ir samēra nelieli un lokalizēti. Japānā un Ķīnā ozolu mūķene arī ir kaitēklis, taču vēsturisko datu par masveida vairošanos ir maz un liecina par to retumu.[8]
Latvijā 2008. gadā pirmo reizi tika novērots ozolu mūķenes populācijas masveida uzliesmojums Liepājas pilsētā, kur defoliēts ap 40 ha no meža.[11]
Ziemeļamerika smagi ekonomiski ietekmē ozolu mežiem, kuri sastāda lielu procentu no visiem mežiem kopumā austrumos.[10]
Gaļasmušas Sarcophaga albiceps un Sarcophaga portschinskyi ir fakultatīvas ozolu mūķenes kāpuru plēsēji.[12] Pie citiem ozolu mūķenes kāpuru plēsējiem no divspārņu kārtas pieder vairākas kāpurmušas, tai skaitā Aphantorhaphopsis samarensis, Exorista larvarum un citas.[13][14][15][16][17]
Ir atklāts liels plēvspārņu parazitoīdu skaits, kas parazitē uz ozolu mūķenes dažādām stadijām: olām, dažādu kāpuru stadijām, kūniņas. Vairākas suga ir aprakstītas ozolu mūķenes nominatīvai pasugai, Lymantria dispar dispar. Pie šādiem plēvspārņiem pieder sugas no dzimtām Aphelinidae, Braconidae, Chalcididae, Encyrtidae, Eulophidae, Eupelmidae, Eurytomidae, Ichneumonidae, Pteromalidae, Torymidae un Trichogrammatidae.
Turklāt ozolu mūķeni var inficēt un iznīcināt nematodes (Steinernema carpocapsae), sēnītes (Beauveria bassiana, Entomophaga maimaiga), baktērijas (Bacillus thuringiensis var. kurstaki) un vīrusi (LdMNPV).[16][18][11]
Ozolu mūķene (latīņu: Lymantria dispar; sugas nosaukums "dispar" nozīmē "atdalīt") ir zvīņspārņu tauriņu suga no Erebidae dzimtas. Sugā izšķir 7 pasugas ar atšķirīgu izplatības areālu. Šo tauriņu barības augu sarakstā ietilpst virs 300 augu sugu. Izplatīta Eiropā, Ziemeļāfrikā, Āzijā un Ziemeļamerikā. Dažos areāla rajonos šī ir mežiem kaitīgāka suga, piemēram, ASV ziemeļaustrumos.
De plakker (Lymantria dispar) is een nachtvlinder uit de familie van de donsvlinders (Lymantriidae), die voorkomt in het Palearctisch en als exoot in het gehele Nearctisch gebied.
De spanwijdte bedraagt tussen de 32 en 55 millimeter. De vrouwtjes zijn een stuk groter dan de mannetjes, maar vliegen niet of nauwelijks. De mannetjes hebben zeer sterk geveerde antennen. De vrouwtjes hebben witte tot geelwitte voorvleugels met donkere zigzaglijnen. De voorvleugels van de mannetjes zijn bruin. Het vrouwtje zet de bruine tot geelachtige eieren af in bastspleten. Het legsel wordt afgedekt met een dikke laag geelbruine haren van haar achterlijf. De volledig ontwikkelde rupsen overwinteren in de eitjes. In het vroege voorjaar worden de jonge rupsjes met behulp van spinseldraden verspreid door de wind.
De rupsen kunnen tot 7 cm lang worden en zijn zeer variabel van kleur. Meestal hebben ze een grijze grondkleur en een geelachtige lijntekening. Op de eerste vijf segmenten zitten meestal twee blauwe en op de achterste zes twee rode rugwratten. De kop is licht geelbruin met op de voorzijde twee zwarte strepen. Ze verpoppen in een los spinsel in bastspleten van een boom of onder een steen.
In Nederland en België is de plakker een gewone soort, die echter in het noordoostelijke deel niet voorkomt. De vlinder komt vooral voor op de warmere plaatsen in open eikenbossen. Er komt één generatie per jaar voor. De vliegtijd is van halverwege mei tot en met augustus. Soms kan de plakker als plaaginsect optreden, vooral op eikenbomen.
De plakker werd in Noord-Amerika gebracht door Étienne Léopold Trouvelot, een Frans schilder en wetenschapper. Hij woonde in het dorpje Medford (Massachusetts) en onderzocht diverse kweken van niet-inheemse vlinders in een poging een alternatief voor de zijderups te vinden. De plakker ontsnapte in 1868. Trouvelot waarschuwde voor deze ontsnapping, maar er werd lauw gereageerd op diens waarschuwingen. In de daaropvolgende jaren ontwikkelde de plakker zich tot een ernstig plaaginsect, en werd door de staat Massachusetts zwaar bestreden. Desondanks breidde deze soort zich uit over een groot deel van Noord-Amerika.
De rupsen leven van een groot aantal soorten loofbomen en struiken, zoals zomereik, ratelpopulier, boswilg, winterlinde, eenstijlige meidoorn, wilde appel en lijsterbes. Ook komt de rups in boomgaarden voor.
Volwassen vrouwtje
Eileggend vrouwtje
Popresten op een paaltje
De plakker (Lymantria dispar) is een nachtvlinder uit de familie van de donsvlinders (Lymantriidae), die voorkomt in het Palearctisch en als exoot in het gehele Nearctisch gebied.
Løvskognonne (Lymantria dispar (Linnaeus, 1758)) er en sommerfugl i gruppen børstespinnere (Lymantriidae).
Løvskognonne finnes ikke i Norge. Den finnes i Mellom-Europa og er spredt til de østlige deler av Nord-Amerika, hvor den har etablert seg raskt. I USA kalles den «Gypsy moth».
Løvskognonne er en nær slektning av barskognonnen, som finnes i Norge. Larven hos barskognonne lever på bartrær.
Larv av løvskognonne
♀
♂
Larven lever på løvtrær.
Løvskognonne tilhører gruppen av insekter med fullstendig forvandling (holometabole insekter), som gjennomgår en metamorfose i løpet av utviklingen. Larvene er ofte radikalt forskjellige fra de voksne, både i levevis og i kroppsbygning. Mellom larvestadiet og det voksne stadiet er et puppestadium, en hvileperiode, der sommerfuglens indre og ytre organer endres.
Løvskognonne kan forårsake store skade i løvskog. Artens kjønnsferomoner (disparlure) er identifisert og brukes som ledd i bekjempelsen av arten og for å finne populasjonsstørrelsen. Løvskognonne er tatt med i Verdens naturvernunions liste over de 100 mest skadelige invaderende artene i verden.
Løvskognonne (Lymantria dispar (Linnaeus, 1758)) er en sommerfugl i gruppen børstespinnere (Lymantriidae).
Løvskognonne finnes ikke i Norge. Den finnes i Mellom-Europa og er spredt til de østlige deler av Nord-Amerika, hvor den har etablert seg raskt. I USA kalles den «Gypsy moth».
Løvskognonne er en nær slektning av barskognonnen, som finnes i Norge. Larven hos barskognonne lever på bartrær.
♀
♂
AmbientLe ruve a taco le latifeuje forestaj e le piante da frut. La farfala a vola da giugn a aost.
DistribussionA viv an tuta Italia. A l'é ciamà dispar përchè mas-cc e fumela a son motobin diferent.
Brudnica nieparka (Lymantria dispar) – gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych i podrodziny brudnicowatych, uważany za niebezpiecznego szkodnika lasów i sadów.
Gatunek inwazyjny (w Kanadzie, USA, Nowej Zelandii)[1]. W Polsce nie jest gatunkiem inwazyjnym. Pierwotnym (naturalnym) obszarem występowania jest Europa, północna Afryka, środkowa i południowa Azja i Japonia[2]. Z Europy został zawleczony do Ameryki Północnej.
Dorosłe spotkać można w lipcu i sierpniu (rójka odbywa się w godzinach wieczornych), najczęściej w lasach liściastych i ogrodach (sadach). Samce mogą wyczuć obecność samic na odległość 3,5-3,8 km. U brudnicy nieparki sporadycznie zachodzi partenogeneza. Samice składają jaja na pniach drzew w skupieniach (złożach) pokrytych warstwą włosków z odwłoka - upodabnia to złoża jaj do porostów. W jednym pakiecie znajduje się od 500 do 800 jaj. Samica składa tylko jeden pakiet.
U owadów dorosłych wyraźny dymorfizm płciowy (stąd nazwa - nieparka). Rozpiętość skrzydeł 4-6,5 cm, samce mniejsze i ciemniejsze od samic, które mają jasne kremowe ubarwienie z ciemnymi zygzakowatymi liniami. Samice mają krępy odwłok o biało żółtym ubarwieniu. Łatwo można pomylić ją z brudnicą mniszką.
Jaja kuliste, lekko spłaszczone, wielkości 0,8 na 1,3 mm, są gładkie, błyszczące, różowe po złożeniu, potem żółte i szare. Złoże jaj przykryte jest włoskami z odwłoka samicy, o barwie brązowej. Rozwój embrionalny w jaju odbywa się w temperaturach powyżej 6 о C, suma ciepła, niezbędna dla rozwoju embrionalnego wynosi 110 о C. Gąsienice są już rozwinięte na jesieni i przebywają w osłonkach jajowych. Zimujące w osłonkach jajowych gąsienice brudnicy przeżywają nawet w temperaturze minus 40 stopni Celsjusza (w warunkach laboratoryjnych nawet -70). Jednakże w okresie wiosennym larwy giną już przy -23 stopniach Celsjusza. Jeśli w okresie długiej i ciepłej jesieni larwy opuszczą osłonki jajowe to w momencie obniżenia temperatury zimą masowo giną.
Występuje pięć stadiów larwalnych u samców i 6 stadiów larwalnych u samic. Optymalna temperatura rozwoju to 25 о C. W takich warunkach rozwój gąsienic płci męskiej trwa około 34 dni, płci żeńskiej - około 39 dni. Rozwój poczwarek samców trwa około 9 dni - samic około 7,4 doby. Samce pojawiają się nieco szybciej niż samice. Rozwój pokolenia trwa rok. Gąsienice są włochate, z czerwonymi i niebieskimi kropkami na ciele. Młode gąsienice, dzięki licznym włoskom, mogą być przenoszone przez wiatr (anemochoria).
Gąsienice są polifagami i foliofagami, odżywiają się liśćmi drzew liściastych. Zjadają liście około 600 gatunków roślin (drzewa, krzewy, rośliny runa), preferują jednak dęby i drzewa owocowe. Rzadziej żerują na liściach brzozy, lipy, wiązu, topoli, klonu i czeremchy, czasem na igłach sosny. Gąsienice przy masowym pojawie zjadają liście dębów, doprowadzając do osłabienia drzew lub całkowitego ich zamierania.
W Europie zasiedla sady, drzewa przydrożne, lasy liściaste. W Europie Południowej zasiedla głównie dąbrowy i lasy mieszane. W Azji środkowej gąsienice żerują na winorośli, na Ukrainie i w Japonii odnotowano żerowanie gąsienic na polach uprawnych ryżu, kukurydzy i koniczyny.
Szkodnik, żeruje na liściach dębu, drzew owocowych, klonu, lipy. W latach 1860-1883 w Hiszpanii brudnica nieparka spowodowała duże straty w lasach dębowych, natomiast w latach 1891-1893 do inwazji szkodnika doszło w Bułgarii, gdzie brudnica uszkodziła ponad 400 tys. hektarów lasów. Masowe pojawy doprowadziły także do szkód w 1921 na Krymie, w latach 1925-1926 na Ukrainie, a w 1933 w okolicach Kazania (Rosja). W czasie siedmioletniego cyklu gradacyjnego (masowego pojawu) gąsienice brudnicy mniszki zjadają w przeliczeniu na jeden hektar lasu 19,9 tony liści, a na ściółkę opada 4,5 tony ogryzgów (fragmentów liści). Łącznie w tym czasie gąsienice mogą zniszczyć 22,4 ton liści dębu (97,4% produkcji liści). Produkcja wtórna wynosi około 9,4% masy liści.
Po zawleczeniu gatunku do USA klęski rozpoczęły się od roku 1889. Najpierw doszło do masowego pojawu w Bostonie. Zaatakowane zostały drzewa liściaste w sadach, parkach i lasach, gąsienice zjadły liście z drzew. Było ich tak dużo, że pojawiały się w mieszkaniach. Początkowo próbowano zwalczać gąsienice polewając je wrzątkiem i naftą. W kolejnych latach masowy pojaw (gradacja) objął jeszcze większy obszar. W 1905 obszar występowania tego szkodnika w USA objął ponad 10 tys. km². Masowy pojaw brudnicy nieparki w Ameryce Północnej wynikał m.in. z braku naturalnych wrogów (drapieżników, pasożytów, patogenów). Ze względu na duże szkody rozpoczęto zwalczanie środkami chemicznymi: preparatami arsenowymi. Zaczęto także poszukiwać naturalnych wrogów brudnicy w Europie. Powstały specjalne hodowle takich naturalnych wrogów (pasożyty brudnicy nieparki), w tym dwie w Polsce. Do roku 1959 do USA sprowadzono około 50 różnych gatunków pasożytów brudnicy nieparki, z których 15 zaaklimatyzowało się w Ameryce Północnej.
Naturalni wrogowie
Znanych jest ponad 100 gatunków, pasożytujących (pasożyty i parazytoidy) na brudnicy nieparce, w tym około 40 gatunków gąsieniczników i 30 gatunków rączyc, męczelkowate (np. baryłkarze: Apanteles portheriae, A. melanoscelus), bleskotki (np. Anastatus disparis, pasożytujący na jaja brudnicy).) Liczebność brudnicy ograniczana jest także aktywnością drapieżników takich jak ptaki owadożerne (jaja zjadane są przez sikorki a gąsienice przez kukułkę) czy owady drapieżne (tęczniki (tęcznik większy w ciągu swojego rozwoju larwalnego i życia w stadium imago może zjeść około 550 gąsienic brudnicy), skórniki (Dermestes, zjadają jaja).
Większa część Europy, północna Afryka, Azja Mniejsza, Bliski Wschód, Azja Środkowa, Chiny, Japonia. Jako gatunek inwazyjny w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii.
Do USA brudnica nieparka została sprowadzona w 1869 w celach doświadczalnych.
Brudnica nieparka (Lymantria dispar) – gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych i podrodziny brudnicowatych, uważany za niebezpiecznego szkodnika lasów i sadów.
Gatunek inwazyjny (w Kanadzie, USA, Nowej Zelandii). W Polsce nie jest gatunkiem inwazyjnym. Pierwotnym (naturalnym) obszarem występowania jest Europa, północna Afryka, środkowa i południowa Azja i Japonia. Z Europy został zawleczony do Ameryki Północnej.
Dorosłe spotkać można w lipcu i sierpniu (rójka odbywa się w godzinach wieczornych), najczęściej w lasach liściastych i ogrodach (sadach). Samce mogą wyczuć obecność samic na odległość 3,5-3,8 km. U brudnicy nieparki sporadycznie zachodzi partenogeneza. Samice składają jaja na pniach drzew w skupieniach (złożach) pokrytych warstwą włosków z odwłoka - upodabnia to złoża jaj do porostów. W jednym pakiecie znajduje się od 500 do 800 jaj. Samica składa tylko jeden pakiet.
U owadów dorosłych wyraźny dymorfizm płciowy (stąd nazwa - nieparka). Rozpiętość skrzydeł 4-6,5 cm, samce mniejsze i ciemniejsze od samic, które mają jasne kremowe ubarwienie z ciemnymi zygzakowatymi liniami. Samice mają krępy odwłok o biało żółtym ubarwieniu. Łatwo można pomylić ją z brudnicą mniszką.
Jaja kuliste, lekko spłaszczone, wielkości 0,8 na 1,3 mm, są gładkie, błyszczące, różowe po złożeniu, potem żółte i szare. Złoże jaj przykryte jest włoskami z odwłoka samicy, o barwie brązowej. Rozwój embrionalny w jaju odbywa się w temperaturach powyżej 6 о C, suma ciepła, niezbędna dla rozwoju embrionalnego wynosi 110 о C. Gąsienice są już rozwinięte na jesieni i przebywają w osłonkach jajowych. Zimujące w osłonkach jajowych gąsienice brudnicy przeżywają nawet w temperaturze minus 40 stopni Celsjusza (w warunkach laboratoryjnych nawet -70). Jednakże w okresie wiosennym larwy giną już przy -23 stopniach Celsjusza. Jeśli w okresie długiej i ciepłej jesieni larwy opuszczą osłonki jajowe to w momencie obniżenia temperatury zimą masowo giną.
Występuje pięć stadiów larwalnych u samców i 6 stadiów larwalnych u samic. Optymalna temperatura rozwoju to 25 о C. W takich warunkach rozwój gąsienic płci męskiej trwa około 34 dni, płci żeńskiej - około 39 dni. Rozwój poczwarek samców trwa około 9 dni - samic około 7,4 doby. Samce pojawiają się nieco szybciej niż samice. Rozwój pokolenia trwa rok. Gąsienice są włochate, z czerwonymi i niebieskimi kropkami na ciele. Młode gąsienice, dzięki licznym włoskom, mogą być przenoszone przez wiatr (anemochoria).
Gąsienice są polifagami i foliofagami, odżywiają się liśćmi drzew liściastych. Zjadają liście około 600 gatunków roślin (drzewa, krzewy, rośliny runa), preferują jednak dęby i drzewa owocowe. Rzadziej żerują na liściach brzozy, lipy, wiązu, topoli, klonu i czeremchy, czasem na igłach sosny. Gąsienice przy masowym pojawie zjadają liście dębów, doprowadzając do osłabienia drzew lub całkowitego ich zamierania.
Lymantria dispar, também conhecida por mariposa-cigana, bichoca, limantria ou lagarta-do-sobreiro, é uma mariposa diurna da família dos limantriídeos, originária da Europa. As fêmeas de tal espécie apresentam asas cor de palha finamente listradas e machos possuem asas marrons. É considerada séria praga de diversas árvores e arbustos, tendo sido introduzida acidentalmente na América do Norte. Também são conhecidas pelos nomes de mariposa-cigana e ziguezague.
♀
♂
Lymantria dispar, também conhecida por mariposa-cigana, bichoca, limantria ou lagarta-do-sobreiro, é uma mariposa diurna da família dos limantriídeos, originária da Europa. As fêmeas de tal espécie apresentam asas cor de palha finamente listradas e machos possuem asas marrons. É considerada séria praga de diversas árvores e arbustos, tendo sido introduzida acidentalmente na América do Norte. Também são conhecidas pelos nomes de mariposa-cigana e ziguezague.
Lövskogsnunna (Lymantria dispar)[2] är en fjärilsart som beskrevs av Linnaeus 1758. Lövskogsnunnan ingår i släktet Lymantria, och familjen tofsspinnare.[2][3][4]
Vingspannet är 36-65 millimeter. Den förekommer i öppna skogs- och hagmarker.[5] Enligt den svenska rödlistan[1] är arten nära hotad i Sverige. Arten förekommer i Götaland och Öland samt tillfälligtvis även på Gotland och Svealand.[1] Artens livsmiljö är jordbrukslandskap, skogslandskap.[1] Inga underarter finns listade.[2]
Wikimedia Commons har media som rör Lymantria dispar.
Wikispecies har information om Lymantria dispar.
Lövskogsnunna (Lymantria dispar) är en fjärilsart som beskrevs av Linnaeus 1758. Lövskogsnunnan ingår i släktet Lymantria, och familjen tofsspinnare.
Vingspannet är 36-65 millimeter. Den förekommer i öppna skogs- och hagmarker. Enligt den svenska rödlistan är arten nära hotad i Sverige. Arten förekommer i Götaland och Öland samt tillfälligtvis även på Gotland och Svealand. Artens livsmiljö är jordbrukslandskap, skogslandskap. Inga underarter finns listade.
Непарний шовкопряд поширений по всій Європі, в Малій Азії, в Туркестані, на Кавказі, по всьому Сибіру, в Японії і Північній Америці . Для даного виду характерні спалахи масового розмноження, які призводять до поїдання листяних лісів і садів на великих площах. Гусінь поїдає листя майже на всіх листяних породах, з яких особливо полюбляють дуб (Quercus) і липу (Tilia), але не чіпають ясен (Fraxinus) і вільху (Alnus), а також і грушу (Pyrus); при нестачі листяних нападають іноді на хвойні породи, знищуючи їх сходи в розплідниках, приносять значну шкоду. Азіатська раса непарного шовкопряда (Lymantria dispar L, asian race) віднесена в Україні до карантинних об'єктів.
Раніше була популярна історія поширення непарного шовкопряда в Північній Америці через необережність ентомолога-аматора. Вважалося, що яйця шовкопряда були завезені в США в кінці 1860-х астрономом і ентомологом-любителем Етьєн Трувело (Étienne Léopold Trouvelot) для експериментів зі схрещування цього виду з шовковичним шовкопрядом (Bombyx mori). Експерименти проводилися на особистій ділянці Трувело, проте личинки швидко поширилися по довколишніх лісах. Трувело звертався до колег для усунення виниклої проблеми, проте в той час ніяких заходів вжито не було. Лише у 1889 році в США непарний шовкопряд був визнаний шкідником.[1] На даний час вважається, що тієї кількості комах, що втекли, було б недостатньо для формування спалаху шкідника.
Непарний шовкопряд — поліфаг, пошкоджує до 300 видів рослин, майже всі листяні породи, частина хвойних, багато видів чагарників. Породи, яким надається перевага — дуб, береза, тополя, липа, верба, слива, яблуня. Це типовий лісовий шкідник. У період масового розмноження сильно об'їдає дерева на значних площах[2] .
Самець і самиця суттєво розрізняються, як формою, так і забарвленням — звідси і назва. Самка до 9 см завширшки в розмаху крил; передні крила жовтувато-або сірувато-білі, з темно-бурими поперечними, зубчастими і хвилястими смужками, з чорним напівмісячним, або у вигляді кута, плямою у середини і круглим маленьким поблизу підстави; по оторочке, між жилками, ряд округлих чорних цяток, черевце товсте, з буро-сірим пушком на кінці; вусики і лапки чорні. Самець до 4 см завширшки в розмаху крил; вусики перисті, бурі; темно-сірий, з такими ж, але більш широкими смужками і плямами на передніх крилах, як у самки. Яйце спочатку жовте, потім жовтувато або рожево-сірого кольору, гладеньке, кругле, злегка приплюснуті зверху, діаметром 1-1,2 мм.[2] Гусінь до 7,5 см завдовжки, має 16 ніжок, покрита волосками, з трьома тонкими, іноді малопомітними, поздовжніми смужками на спині і з парними «бородавками», з яких передні 5 пар — сині, а задні 6 пар — червоні; на кожній «бородавці» пучок волосків; на 8-м і 10-м кільцях дві помаранчеві, менш помітні залози; голова темно-сіра, з двома поздовжніми, ниркоподібними, чорними плямами. Лялечка матово-чорна або темно-коричнева, з рідкісними пучками коротких рудих волосків і з двома ямками позаду вусиків.
♀
♂
Метелики з'являються в середині або в кінці літа; літають і спаровуються вечорами, невисоко над землею.
З комах на гусінь шовкопряда полює жук — красотіл пахучий (Calosoma sycophanta). З перетинчастокрилих на гусені паразитує іздець Ichneumon sarcitorius.[3]
Жужелиця золотиста (Carabus auratus) інтродукована в Північну Америку для боротьби з непарним шовкопрядом завдяки працям Вашингтонського ентомологічного товариства. У Північній Америці жуки розселилися на південному сході США і в провінції Квебек (Канада)[4].
Самки кладуть яйця в заглиблення кори стовбурів і пнів, випускаючи їх купками по кілька сот штук, при цьому перемішують їх з жовтувато-сірим пушком, що покриває їх також і згори. Відклавши яйця, самка може відразу загинути. Купки яєць покривають іноді суцільними пухнастими кільцями основи стовбурів і трапляються також на каміннях, спорудах та ін. Яйця зимують і переносять вологу і холод, не втрачаючи своєї життєздатності навіть після 10-денного перебування під водою. Дощова погода під час польоту метеликів заважає їх спарюванню, і тоді самки відкладають здебільшого незапліднені яйця, з яких гусениці не розвиваються.
Вилуплюються гусінь ранньою весною: вони покриті занадто довгими і численними волосками, забезпеченими особливими розширеннями або здуттями, завдяки яким легко підхоплюються вітром.
Починаючи з червня — середини липня, в залежності від температурного режиму, відбувається перетворення на лялечку. Лялечки прикріплюються сіткою з численних павутинних ниток, поміщаючись при цьому невисоко від землі в щілинах кори, на нижніх гілках, іноді між недоїденими листям, стягнутими павутиною. Через 10-15 днів починається політ метеликів.
Lymantria dispar là một loài bướm đêm trong họ Erebidae có nguồn gốc Eurasia. Ban đầu phân bố từ châu Âu đến châu Á, nó đã được du nhập vào Bắc Mỹ cuối thập niên 1860 và đã mở rộng phạm vi phân bố kể từ đó.
Trứng của loài bướm này đẻ trứng trên cành cây, nhưng cũng có thể tìm thấy trong nhà ở.
Con sâu lớn đầy đủ có chiều dài 40–50 mm (Porter, 1997).
Cánh trước con đực dào 20–24 mm còn của con cái dài 31–35 mm (Waring et al., 2003).
Lymantria dispar dispar ♂
Lymantria dispar dispar ♀
Lymantria dispar asiatica
D]]
Lymantria dispar là một loài bướm đêm trong họ Erebidae có nguồn gốc Eurasia. Ban đầu phân bố từ châu Âu đến châu Á, nó đã được du nhập vào Bắc Mỹ cuối thập niên 1860 và đã mở rộng phạm vi phân bố kể từ đó.
Trứng của loài bướm này đẻ trứng trên cành cây, nhưng cũng có thể tìm thấy trong nhà ở.
Con sâu lớn đầy đủ có chiều dài 40–50 mm (Porter, 1997).
Cánh trước con đực dào 20–24 mm còn của con cái dài 31–35 mm (Waring et al., 2003).
Lymantria dispar Linnaeus, 1758
Синонимы
Непарный шелкопряд, или непарник[1] (лат. Lymantria dispar) — бабочка из семейства волнянок.
Непарный шелкопряд распространён по всей Европе, в Малой Азии, в Туркестане, на Кавказе, по всей Сибири, в Японии и Северной Америке. Для данного вида характерны вспышки массового размножения с последующим объеданием лиственных лесов и садов на больших площадях. Объедают гусеницы листву почти на всех лиственных породах, из которых особенно любят дуб (Quercus) и липу (Tilia), но ясень (Fraxinus) и ольху (Alnus) не трогают, а также и грушу (Pyrus); при недостатке лиственных нападают иногда на хвойные породы и, уничтожая их всходы в питомниках, приносят заметный вред. Азиатская раса непарного шелкопряда отнесена в России к карантинным объектам.
Ранее была популярна история распространения непарного шелкопряда в Северной Америке из-за неосторожности энтомолога-любителя. Считалось, что яйца шелкопряда были завезены в США в конце 1860-х астрономом и энтомологом-любителем Этьеном Леопольдом Трувело для экспериментов по скрещиванию этого вида с тутовым шелкопрядом (Bombyx mori). Эксперименты проводились на личном участке Трувелота, однако личинки быстро распространились по близлежащим лесам. Трувело обращался к коллегам для устранения возникшей проблемы, однако в то время никаких мер принято не было. Лишь в 1889 году в США непарный шелкопряд был признан вредителем.[2] В настоящее время считается, что того количества сбежавших насекомых было бы недостаточно для формирования вспышки вредителя.
Непарный шелкопряд — полифаг, повреждает до 300 видов растений, почти все лиственные породы, часть хвойных, многие виды кустарников. Предпочитаемые породы — дуб, берёза, тополь, липа, ива, слива, яблоня. Это типичный лесной вредитель. В период массового размножения сильно объедает деревья на значительных площадях[3].
Самец и самка очень резко различаются, как формой, так и окраской — отсюда и название. Самка до 9 см ширины в размахе; передние крылья желтовато- или серовато-белые, с тёмно-бурыми поперечными, зубчатыми и волнистыми полосками, с чёрным полулунным, или в виде угла, пятном у середины и круглым маленьким близ основания; по оторочке, между жилками, ряд округлых чёрных пятнышек, брюшко толстое, с буровато-серым пушком на конце; усики и лапки чёрные. Самец до 4 см ширины в размахе; усики перистые, бурые; тёмно-серый, с такими же, но более широкими полосками и пятнами на передних крыльях, как у самки. Яйцо вначале жёлтое, потом желтовато или розовато-серого цвета, гладкое, круглое, слегка приплюснутое сверху, диаметром 1—1,2 мм.[3] Гусеница до 7 1/2 см длины, 16-ногая, волосистая, с тремя тонкими, иногда малозаметными, продольными полосками на спине и с парными бородавками, из которых передние 5 пар — синие, а задние 6 пар — красные; на каждой бородавке пучок волосков; на 8-м и 10-м кольцах две оранжевые, менее заметные железки; голова тёмно-серая, с двумя продольными, почковидными, чёрными пятнами. Куколка матово-чёрная или тёмно-коричневая, с редкими пучками коротких рыжеватых волосков и с двумя ямками позади усиков.
♀
♂
Бабочки появляются около середины или в конце лета; летают и спариваются, по вечерам, невысоко над землёй.
Из насекомых на гусениц шелкопряда охотится жук — красотел пахучий (Calosoma sycophanta). Из перепончатокрылых на гусеницах паразитирует наездник Ichneumon sarcitorius.[4]
Жужелица золотистая. Интродуцирована в Северную Америку[5] благодаря трудам Вашингтонского энтомологического общества. В Северной Америке жуки расселились на юго-востоке США и в провинции Квебек (Канада)[6].
Самки кладут яйца в углубления коры стволов и пней, кучками по несколько сот штук. Сверху самки покрывают их с желтовато-серыми волосками. Кучки яиц покрывают иногда сплошными пушистыми кольцами основания стволов деревьев, но также попадаются на камнях, постройках и тд. Яйца зимуют, не теряя своей жизнеспособности даже после 10-дневного пребывания под водой.
Вылупляются гусеницы ранней весной: они покрыты несоразмерно длинными и многочисленными волосками. Начиная с июня — середины июля, в зависимости от температурного режима, происходит окукливание. Куколки невысоко от земли в щелях коры, на нижних ветвях, иногда между недоеденными листьями, стянутыми паутиной. Стадия куколки длится 10—15 дней.
舞毒蛾（學名：Lymantria dispar）是裳蛾科毒蛾屬下的一種蛾，其下有數個亞種，分佈於歐亞非及美洲等各大洲。國際自然保護聯盟物種存續委員會的入侵物種專家小組（ISSG）將牠列為世界百大外來入侵種。根據一份2011年的調查報告，舞毒蛾已成為目前美國東岸地區最具破壞性的昆蟲物種之一。牠和其他食葉性的外來害蟲物種，估計共造成美國境內每年約8億6千8百萬美元的經濟損失[1]。
北美舞毒蛾和歐洲舞毒蛾實際上是相同物種，[2]:6 後者在1869年引入美國、1912年引入加拿大。
Lymantria dispar的種加詞來自拉丁語，意味“分開”，用來指該種不同性別間的差異。[5]:9
該種蛾的分類還不完全確定，例如美國農業部將亞洲舞毒蛾定義為“舞毒蛾的任意雌性有飛行能力的生物型”[注 1][2]:5——雖然亞洲舞毒蛾並不是唯一的雌性可飛行的亞種。[2]:6
舞毒蛾（學名：Lymantria dispar）是裳蛾科毒蛾屬下的一種蛾，其下有數個亞種，分佈於歐亞非及美洲等各大洲。國際自然保護聯盟物種存續委員會的入侵物種專家小組（ISSG）將牠列為世界百大外來入侵種。根據一份2011年的調查報告，舞毒蛾已成為目前美國東岸地區最具破壞性的昆蟲物種之一。牠和其他食葉性的外來害蟲物種，估計共造成美國境內每年約8億6千8百萬美元的經濟損失。
Ocneria dispar (Linnaeus)
Porthetria dispar (Linnaeus)
マイマイガ (舞舞蛾, 学名：Lymantria dispar, 英名：ジプシーモス) は、ドクガ科に分類されるガ（蛾）の1種である。森林害虫としてよく知られる。
北アフリカ、ヨーロッパ、アジア、北アメリカ東部に広く分布する汎存種である。
北アメリカの分布は人為的な移入による。世界の侵略的外来種ワースト100 (IUCN, 2000) 選定種であるが、北アメリカを除く北半球温帯域（日本を含む）のほとんどが、もともと分布していた地域である。
地域により多数の亜種に分類され、日本産種も4 - 5亜種に細分化される。ヨーロッパ産亜種とアジア産亜種は別種として扱うべき、といった学説もある。
日本産種のミトコンドリアDNAの分子系統解析では、石狩低地帯（石狩平野と勇払平野）を境に本州型と北海道型にわけられる。これらは2 %の塩基配列が異なっており、約100万年前に分岐したと見られている。石狩低地では子供のうちオスが死滅しメスのみ生存する「オス殺し」という現象が起こるメスがいる。ほとんどの他種では卵の細胞質に潜伏する細菌が原因であるが、本種では分岐した異なる系統の接触による遺伝的な原因である。[1]
成虫は、性的二形が顕著で、オスは茶褐色、メスは白い色をしている。大きさも異なりオスは体長20mmから50mm程度、メスは50mmから大きな個体では100mmほどにもなる。学名の種小名 dispar は本種のこの特徴に由来し、ペアになっていない、といった意味がある。
幼虫は典型的なケムシで、頭部には1対の縦長の黒斑があり、目玉のように見える。背面には目立つ二列の点が並ぶ。この点の色は個体にもよるが頭寄りの5対のみ青、それ以降の6対は赤くなるものが多い。成長すると体長60mmほどになり、糸を吐いて木からぶら下がっている様子から、別名ブランコケムシと呼ばれており、風に吹かれるなどしてこの状態でかなり広域を移動できる。
ドクガ科に分類されるが、アレルギーでもない限り、人が害を被ることはほとんどない。しかし1齢幼虫にはわずかだが毒針毛があり、触れるとかぶれる。卵、2齢以降の幼虫、繭、成虫には毒針毛はない。
他のドクガ科と同様、卵は一箇所にまとまって産み付けられ、表面にはメスの鱗毛が塗られ保護される。
幼虫は春から初夏にかけて出現し、まず生みつけられた場所から個々に散らばる。本種は孵化直後から糸が吐け、生まれた場所からその糸でぶらさがって、風に乗って移動する。
幼虫は、およそ知られる限りほぼ全ての針葉樹、広葉樹、草本の葉を食い尽くす広食性で知られ、調査結果にもよるが本種の食害する植物種は100 - 300種余りに及ぶ。日本では果樹やカラマツの葉が被害にあった場合問題視されることが多いようである。基本的に孤独性であり、大発生などで必然的に密集せざるをえない場合を除き集団化しない。また夜行性であり、主に昼は葉の裏でじっとしている。大きくなると、桜や柿などの樹の根元付近や樹皮の裂け目に潜み夕刻樹に上る。樹木の根元付近の雑草を取り除き、明るくすると、消滅し、天敵による捕食が考えられる。体には剛毛がたくさんついていて、刺されると少し痛いが、1齢幼虫でない限り、毒はない。
成熟すると木の葉などを身の周りに糸で引き寄せ、繭らしきものを構成し蛹化する。個体や生育環境によっては丸裸のまま蛹化する場合もある。
7月から8月にかけ羽化する。オス成虫は活動的で、日中は森の中を活発に飛び回る。和名のマイマイガはオスのこの性質に由来していると言われる。対照的に、メスは木の幹などに止まってじっとしており、ほとんど飛ぶことはない。交尾後に産卵を終えると成虫は死に、卵で越冬する。
約10年周期で大発生を繰り返す性質があり、その際にすさまじい個体数と旺盛な食欲であらゆる草花、樹木の葉を食い尽くすので森林害虫として非常に有名である。なお、大発生する仕組はよくわかっていない。
もともと分布していた地域には寄生バチや病原菌、ウイルスといった天敵がいるため、こうした大発生が起きても自然に治まるが、その仕組みもまた判然としていない。具体的には、ウイルスや病原菌に寄生された幼虫が大量死して大発生が治まるのだが、予防や駆除のため人為的にこうしたウイルスや病原菌を散布しても、平時の本種個体数が激減することはなく、大発生を治めることもままならないからである。
またヨーロッパから移入された北アメリカにはこうした天敵がいないため、いつまでも大発生が治まらず、しばしば巨大な規模に発展する。北アメリカで本種が大発生した際は、ヘリコプターから殺虫剤や天敵ウイルスを散布するなど大規模な駆除策が取られるが、それでも連なる山々の全ての木々が丸坊主にされるなど、すさまじい規模に達するので、ひとたび大発生するとどう手を尽くしても焼け石に水のようである。
北アメリカへは、1857年から1882年までマサチューセッツ州メドフォードに住んだフランス人自然史家エティエンヌ・レオポール・トルーヴェロが移入した。当時アメリカでは養蚕が奨励されており、彼はメドフォードで、クワしか食べず病害に対して脆弱なカイコに代わり、アメリカ大陸産のアメリカクスサンや、ヨーロッパから移入したマイマイガの飼育実験を行なっていた。当時、マイマイガはカイコガ Bombyx mori と同じカイコガ属の Bombyx dispar に分類する古い分類が残っており、彼はカイコガを、種類を厭わない広食性でなおかつ数々の病害に対し抵抗性を示すマイマイガで品種改良できると考えた可能性もある。
危険に気づいた地質学者ナサニエル・S・シェイラー（のちのマイマイガ調査委員会委員長）の要請に応じ、トルーヴェロはマイマイガを処分したとされる。しかし、管理の不備からその前の1868年か1869年に野外に逸出し、現在に至っている。現在アメリカではホシムクドリと共にもっとも忌み嫌われるヨーロッパ大陸からの移入生物（外来種）に数えられており、安易な生物の人為移入が、環境にいかなる負荷をかける結果になるかを如実に示す好例となっている。
日本でも定期的に大量発生して対策に追われた歴史が残されており、では1882年（明治15年）に栃木県で捕殺やかがり火を使った誘殺が、1883年（明治16年）には北海道で硫黄燻蒸による駆除が行われている[2]。近年では2003年（平成15年）に北海道（主に道央圏）で大量発生し 2009年（平成21年）5月には岩手県で本種が大発生している。関西でも1971年（昭和46年）に京都･滋賀･和歌山で、1993年（平成5年）頃には大阪府能勢町で、2013年（平成25年）には奈良県生駒市と大阪府交野市の府県境付近で大量発生した[3]。2014年（平成26年）には飛騨、宮川中流域、長野県長野市、山形県米沢市、岩手県紫波町、滋賀県北部の山地（高島市や長浜市）などで大発生している。
この項目は、動物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（Portal:生き物と自然／プロジェクト:生物）。 
_Female.jpg)
_Female.jpg)
.jpg)
_Female.jpg)
_Female_Dos.jpg)
_Female.jpg)
_Female.jpg)
_Female_Dos.jpg)
_Female.jpg)
.jpg)
_Female.jpg){kind=small}
.jpg)
_Female.jpg)
02(js).jpg)
_Female.jpg)
_Female.jpg)
_Female.jpg)
_Female.jpg)
.JPG)
