Czaszniowate (Lecythidaceae Poit.) – rodzina roślin należąca do rzędu wrzosowców Ericales. Obejmuje ok. 25 rodzajów z ponad 350 gatunkami drzew, rzadziej krzewów spotykanych w strefie tropikalnej[1][2]. Liście mają niepodzielone, skrętoległe, kwiaty efektowne, duże. Do ważnych roślin użytkowych należy orzesznica wyniosła dostarczająca orzechów brazylijskich i czasznia małpia dostarczająca orzechów rajskich[3]. Także inne gatunki z tych rodzajów oraz Eschweilera dostarczają jadalnych nasion, choć są wśród tych rodzajów także rośliny trujące i niektóre orzesznice używane są do trucia ryb. Jadalne nasiona spożywane w Sri Lance ma Careya arborea. Lokalnie spożywane są także owoce roślin z rodzajów Grias (w Ameryce Środkowej) i gatunków Gustavia speciosa (w Peru) oraz Planchonia careya (północna Australia i Nowa Gwinea). Niektóre gatunki dostarczają cenionego drewna i tak na przykład Cariniana pyriformis została przeeksploatowana i obecnie jest rzadko spotykanym gatunkiem. Drewno z rodzaju Eschweilera jest odporne na drążenie przez organizmy morskie i stosowane jest do budowy kadłubów i nabrzeży. Ze względu na efektowne kwiaty liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza keben okazały, czerpnia gujańska, Napoleonaea imperialis oraz przedstawiciele rodzaju Gustavia[2].
Rodzina w dawniejszych systemach klasyfikacyjnych włączana była zwykle do rzędu mirtowców (Myrtales), ale nie pasowała tam nawet pod względem samych cech morfologicznych. Część jej przedstawicieli wyodrębniana jako rodzina Scytopetalaceae włączana była z kolei do ślazowców Malvales. Później odkryto wspólne cechy budowy kwiatów i drewna, a w końcu analizy molekularne wykazały, że siedem rodzajów ze Scytopetalaceae zagnieżdżonych jest w czaszniowatych[2]. Wyodrębniane są one obecnie jako jedna z 5–6 wyróżnianych tu podrodzin[2][1]. Rodzina należy do rzędu wrzosowców Ericales, ale jej dokładne powiązania filogenetycznie nie są jasne i przedstawiana jest w politomii z innymi kladami w obrębie rzędu[1].
Balsaminaceae – niecierpkowate
Polemoniaceae – wielosiłowate
Fouquieriaceae – okotijowate
Lecythidaceae – czaszniowate
Sapotaceae – sączyńcowate
Ebenaceae – hebankowate
Primulaceae – pierwiosnkowate
Theaceae – herbatowate
Symplocaceae – symplokowate
Styracaceae – styrakowate
Diapensiaceae – zimnicowate
Sarraceniaceae – kapturnicowate
Actinidiaceae – aktinidiowate
Roridulaceae – tuliłezkowate
Clethraceae – orszelinowate
Cyrillaceae – zwichrotowate
Ericaceae – wrzosowate
Czaszniowate (Lecythidaceae Poit.) – rodzina roślin należąca do rzędu wrzosowców Ericales. Obejmuje ok. 25 rodzajów z ponad 350 gatunkami drzew, rzadziej krzewów spotykanych w strefie tropikalnej. Liście mają niepodzielone, skrętoległe, kwiaty efektowne, duże. Do ważnych roślin użytkowych należy orzesznica wyniosła dostarczająca orzechów brazylijskich i czasznia małpia dostarczająca orzechów rajskich. Także inne gatunki z tych rodzajów oraz Eschweilera dostarczają jadalnych nasion, choć są wśród tych rodzajów także rośliny trujące i niektóre orzesznice używane są do trucia ryb. Jadalne nasiona spożywane w Sri Lance ma Careya arborea. Lokalnie spożywane są także owoce roślin z rodzajów Grias (w Ameryce Środkowej) i gatunków Gustavia speciosa (w Peru) oraz Planchonia careya (północna Australia i Nowa Gwinea). Niektóre gatunki dostarczają cenionego drewna i tak na przykład Cariniana pyriformis została przeeksploatowana i obecnie jest rzadko spotykanym gatunkiem. Drewno z rodzaju Eschweilera jest odporne na drążenie przez organizmy morskie i stosowane jest do budowy kadłubów i nabrzeży. Ze względu na efektowne kwiaty liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza keben okazały, czerpnia gujańska, Napoleonaea imperialis oraz przedstawiciele rodzaju Gustavia.
.jpg)
