Multimedia w Wikimedia Commons Faidherbia albida (Forssk.) Hayne – gatunek roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Występuje naturalnie w całej Afryce, na Bliskim Wschodzie i na Wyspie Wniebowstąpienia[4].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo osiągające wysokość do 30 m i grubość pnia do 2 m[5]. Korona u młodych drzew ma kształt odwróconego stożka, u starszych czaszy. Kora na pniach i gałęziach szara, szorstka, głęboko popękana i łuszcząca się[6].
- Pędy
- Młode pędy mają barwę od białawej do kremowej. Pokryte są kolcami o długości do 5 cm[6].
- Liście
- Siwo-zielone, nieparzysto-pierzaste, złożone z 12-23 listków, które częściowo zachodzą na siebie. Każdy z nich ma długość ok. 12 mm i szerokość 5 mm. Na ogonkach liściowych brak gruczołów, ale występują pomiędzy listkami[6].
- Kwiaty
- Kremowe, silnie pachnące, zebrane w kwiatostany[6].
- Owoce
-
Strąki o barwie od jasnopomarańczowej do czerwonobrunatnej. Mają długość 10-15 cm i szerokość 2-3 cm. Zawierają po 10-20 błyszczących, ciemnobrązowych nasion z małą, charakterystyczną bulwką[6].
Biologia i ekologia
Jest jednym z najszybciej rosnących drzew w Afryce. Występuje na sawannach i terenach zalewowych dużych rzek, na madach rzecznych, ale jest też odporna na suszę. W Senegalu rośnie na piaszczystym podłożu, na terenach, w których woda znajduje się dopiero na głębokości 80 m. Często tworzy duże, jednogatunkowe drzewostany. W odróżnieniu od akacji rosnących w Afryce, zrzuca liście w porze deszczowej, a wyrastają jej nowe na początku pory suchej. Jest odporna na przymrozki. Nasiona kiełkują w czasie od 2 do 5 dni[6].
Znaczenie
- Jej liście i młode pędy stanowią na sawannach pokarm dla słoni, żyraf i antylop[6].
- Przez miejscową ludność liście i młode pędy są wykorzystywane jako pasza dla zwierząt domowych, co ma szczególne znaczenie, gdyż tworzy ona liście w porze suchej, gdy większość innych gatunków drzew zrzuca liście[6].
- W medycynie ludowej wywar z kory jest stosowany w leczeniu biegunki, krwawienia i zapalenia oczu, a także jako emetyk[6].
- Nasiona są dla ludzi jadalne, trzeba jednak usunąć z nich łupinę. Przez miejscową ludność zjadane są również strąki. Przygotowanie ich do spożycia polega na wysuszeniu i roztarciu na mąkę[6].
- W Namibii paski z kory są stosowane jako nici dentystyczne[6].
- Akacja jest 29 razy wymieniona w Biblii. Zdaniem badaczy roślin biblijnych z drewna Faidherbia albida wykonane były drążki, na których niesiono Arkę Przymierza i z których zbudowano Namiot Spotkania. Wskazuje na to fakt, że drewno akacjowe na budowę Arki Przymierza było przywiezione z Egiptu (tak podaje Midrasz), oraz to że drążki, na których ją niesiono musiały mieć długość około 15 m[5].
- W niektórych państwach Afryki jest sadzona w zadrzewieniach krajobrazowych[6].
Przypisy
