Niervaren (Dryopteris) is een geslacht van ongeveer 225[1] -250[2] soorten varens uit de niervarenfamilie (Dryopteridaceae). Er is een groot aantal bastaarden bekend, waarvan vele combinaties tot een alloploïde soort hebben geleid. Een aanzienlijke groep bastaarden weet als apomictische soort in stand te blijven.
Het genus heeft een kosmopolitische verspreiding met nadruk op de gematigde zones in Centraal en Oost-Azië. De meeste soorten worden gevonden in bos en open vegetaties, soms op stenigen plaatsen en dan vooral in montane gebieden. In België en Nederland worden 7-8 soorten gevonden, waarvan de brede stekelvaren het algemeenst is.
Duits: Wurmfarn Engels: Wood fern, Shield fern Frans: Dryoptère
Dryopteris is afgeleid van het Oudgriekse 'δρύς' (drus= eik, boom) en 'πτερόν' (pteron= vleugel(-slag), veer)[bron?].
De Nederlandse naam niervaren slaat op het niervormige dekvliesje dat de sporenhoopjes afdekt.
Niervarens hebben meestal een dikke, korte, rechtopstaande, nogal eens vertakte wortelstok met schubben. Ook de bladsteel is beschubt (ten minste aan de basis) en bij een aantal soorten voorzien van klieren en/of haren. De bladen of veren zijn lancetvormig, langwerpig, driehoekig, vijfhoekig of ovaalen zijn een- tot viermaal geveerd. Alle soorten hebben een veelvoud van 41 chromosomen.
Kenmerkend voor het genus zijn de sporenhoopjes die zijn afgedekt met een niervormig dekvliesje.
In Europa komen 26 soorten van nature voor, waarvan zeven of acht Nederland en België:
Voorkomen Botanische naam Nederlandse naam NL Be afbeelding Dryopteris aemula (Ait.) Kuntze (1891) nee nee
Dryopteris affinis (Lowe) Fraser-Jenk. (1979) glanzende geschubde mannetjesvaren ja ja 
Dryopteris aitoniana Pic.Serm. (1951). nee nee Dryopteris ardechensis Fraser-Jenk. (1981) nee nee 
Dryopteris azorica (Christ) Alston. (1956) nee nee Dryopteris borreri (Newm.) Newm, ex Oberh. & Tavel (1937). matte geschubde mannetjesvaren ja ja Dryopteris cambrensis (Fraser-Jenk.) Beitel & W.Buck (1988). ? ? Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs (1958) smalle stekelvaren ja ja 
Dryopteris caucasica (A. Braun) Fraser-Jenk. & Corley (1972) nee nee 
Dryopteris corleyi Fraser-Jenk. (1982) nee nee Dryopteris crispifolia Rasbach, Reichst. & Vida (1977) nee nee Dryopteris cristata (L.) A.Gray (1848) kamvaren ja ja 
Dryopteris dilatata (Hoffm.) A.Gray (1848) brede stekelvaren ja ja 
Dryopteris expansa (C. Presl) Fraser-Jenk. & Jermy (1977) ? ja Dryopteris filix-mas (L.) Schott (1834) mannetjesvaren ja ja 
Dryopteris fragrans (L) Schott (1834) nee nee Dryopteris guanchica Gibby & Jermy (1977) nee nee Dryopteris maderensis (Milde) Alston (1956) nee nee Dryopteris mindshelkensis Pavlov (1954) nee nee Dryopteris oligodonta (Desv.) Pic.-Serm. (1951) nee nee 
Dryopteris oreades Fomin (1910) nee nee Dryopteris pallida Bory C.Chr Ex Maire & Petitmengin (1908) nee nee Dryopteris pseudodisjuncta (Tavel ex Fraser-Jenk.) Fraser-Jenk. (2007) nee nee Dryopteris remota (A. Braun ex Döll) Druce (1908) nee nee Dryopteris tyrrhena Fraser-Jenk. & Reichst. (1975) nee nee Dryopteris villarii (Bellardi) Woynar ex Schinz & Thell. (1915) nee nee 
Daarbuiten zijn er nog bijna 150 soorten elders in de wereld.
.png){kind=small}
... · Dryopteris affinis D. aemula · D. affinis (Glanzende geschubde mannetjesvaren) · D. aitoniana · D. azorica · D. borreri (Matte geschubde mannetjesvaren) · D. cambrensis · D. carthusiana (Smalle stekelvaren) · D. corleyi · D. cristata (Kamvaren) · D. dilatata (Brede stekelvaren) · D. erythrosora (Herfstvaren) · D. expansa (Tere stekelvaren) · D. filix-mas (Mannetjesvaren) · D. guanchica · D. intermedia · D. maderensis · D. oligodonta · D. oreades · D. remota · D. rigida · D. stanley-walkeri · D. villarii · ...
Niervaren (Dryopteris) is een geslacht van ongeveer 225 -250 soorten varens uit de niervarenfamilie (Dryopteridaceae). Er is een groot aantal bastaarden bekend, waarvan vele combinaties tot een alloploïde soort hebben geleid. Een aanzienlijke groep bastaarden weet als apomictische soort in stand te blijven.
Het genus heeft een kosmopolitische verspreiding met nadruk op de gematigde zones in Centraal en Oost-Azië. De meeste soorten worden gevonden in bos en open vegetaties, soms op stenigen plaatsen en dan vooral in montane gebieden. In België en Nederland worden 7-8 soorten gevonden, waarvan de brede stekelvaren het algemeenst is.
