Polygala vulgaris ye una planta de la familia de les poligalacees.
Polygala vulgaris ye una especie , delgada, perenne, de tarmos estendíos d'hasta 35 cm, y tueru maderizu. Fueyes obovaes a elíptiques, les cimeres llinial-llanceolaes y más llargues. Flores azules, roses o blanques, en llargues inflorescencies terminales cóniques; bráctees aprosimao de la llongura de los cabillos. Flores 4-7 mm; sépalos desiguales, los internos muncho más llargos que los esternos. Frutu aprosimao de la llongura de la llongura de los sépalos los esternos. Especie bien variable. Floria en primavera y branu.
Habita en praderíes, turries, llenderos de montes.
En toa Europa.
Polygala vulgaris describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 702. 1753.[1]
Polygala: nome xenéricu que remanez del griegu y significa "muncha lleche", yá que se pensaba que la planta sirvía p'aumentar la producción de lleche nel ganáu.[2]
vulgaris: epítetu llatín que significa "vulgar, común".[3]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Polygala vulgaris ye una planta de la familia de les poligalacees.
Planhigyn blodeuol cosmopolitan, lluosflwydd yw Amlaethai cyffredin sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Polygalaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Polygala vulgaris a'r enw Saesneg yw Common milkwort.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Llysiau Crist, Amlaethai, Amlaethai Cyffredin, Llaethlys, Llys Crist, Llysiau'r Llaeth.
Mae hefyd yn blanhigyn bytholwyrdd.
Planhigyn blodeuol cosmopolitan, lluosflwydd yw Amlaethai cyffredin sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Polygalaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Polygala vulgaris a'r enw Saesneg yw Common milkwort. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Llysiau Crist, Amlaethai, Amlaethai Cyffredin, Llaethlys, Llys Crist, Llysiau'r Llaeth.
Mae hefyd yn blanhigyn bytholwyrdd.
Vítod obecný (Polygala vulgaris) je drobná, vytrvalá bylina s modrými, růžovými nebo bílými květy. Je jedním z osmi druhů rodu vítod, které vyrůstají v České republice a je považován za původní druh. Morfologicky je dost proměnlivý, jeho variabilita se projevuje především ve velikosti a barvě květů i celkovém vzrůstu.
Roste téměř po celé Evropě a také v Malé Asii. V Česku se vyskytuje roztroušeně (v termofytiku) až hojně (v mezofytiku).[1][2][3]
Tento hemikryptofyt se nejčastěji vyskytuje na oligotrofních loukách a nehnojených pastvinách, na mezích, vřesovištích i ve světlých borových lesích. Vyhovují mu osluněná i polostinná stanoviště s mírně vlhkou půdou. Rozkvétá od května do srpna.[1][4]
Vytrvalá rostlina nejvýše 25 cm vysoká s četnými, poléhavými, vystoupavými až přímými lodyhami vyrůstajícími z rozvětveného oddenku. Tenké, tuhé, jednoduché nebo málo větvené lodyhy jsou lysé a na bázi někdy dřevnatí. Jsou poměrně hustě porostlé přisedlými, střídavými listy, které jsou někdy vespod nahloučené, ale netvoří přízemní růžici. Dolní listy jsou kratší, měří jen 5 až 15 mm a jsou obvejčité až elipsovité. Střední a horní listy jsou kopinaté, mají délku 15 až 35 mm a směrem vzhůru se zmenšují a přecházejí v blanité listeny, které brzy opadávají. Všechny listy jsou celokrajné, na koncích tupě špičaté, leskle zelené a lysé, v době květu je spodní část lodyhy již bezlistá.
Květenství, tvořeno deseti až čtyřiceti květy, bývá 5 až 12 cm dlouhé a tvoří konečný hrozen. Oboupohlavné, pětičetné květy na krátkých stopkách zpočátku směřují vzhůru, ale po odkvětu se sklápějí dolů. Bývají zbarveny obvykle modře, řidčeji bílé a ojediněle červeně.
Květ má pět vytrvalých kališních lístků, z nichž dva postranní jsou křídlatě rozšířené. Koruna je tvořená jen třemi lístky srostlými v trubku, dva její lístky zakrněly. Spodní korunní lístek je člunkovitě vydutý a má vpředu deseti až dvacetinásobně rozeklaný přívěsek, o který se hmyz hledající nektar otírá. Korunní lístky bývají zbarvené modře až modrofialově, zřídka jsou bílé, růžové nebo červenofialové, shodně jsou zbarveny i křídlaté lístky kališní.
Tyčinky v květu jsou dvojbratré, je jich osm a jsou rozděleny do dvou stejných svazečků a nitkami přirůstají ke korunní trubce. Semeník je svrchní a má jednu čnělku se lžícovitým zakončením. do něhož vypadává zralý pyl z prašníků. Blizna jazýčkovitého tvaru ronící nektar se nachází na čnělce pod tímto zvláštním zakončením. Často je blizna zúrodněna pylem z vlastního květu dříve, než opylující hmyz donese cizí pyl. Květ je uzpůsoben pro opylování velkým a silným hmyzem (čmeláci, včely). Ploidie druhu je 2n = 68.[1][2][4][5]
Plodem je dvoupouzdrá, krátce stopkatá, asi 6 mm dlouhá srdčitá tobolka, která je u báze zúžena, na vrcholu vykrojená a je obalená vytrvalým kalichem. Obsahuje dvě podlouhlá, tmavá a hustě chlupatá semena s masíčkem, která mají dobu klíčivosti kratší než jeden rok.
Po nejbližším okolí se vítod obecný rozmnožuje rozrůstáním větvícího se oddenku, na větší vzdálenosti semena. Ta s oblibou rozšiřují mravenci, okusující z nich na živiny bohaté masíčko.[2][5][6]
Zobrazení
Květenství
Květy
Obrázky, zvuky či videa k tématu vítod obecný ve Wikimedia Commons
Vítod obecný (Polygala vulgaris) je drobná, vytrvalá bylina s modrými, růžovými nebo bílými květy. Je jedním z osmi druhů rodu vítod, které vyrůstají v České republice a je považován za původní druh. Morfologicky je dost proměnlivý, jeho variabilita se projevuje především ve velikosti a barvě květů i celkovém vzrůstu.
Roste téměř po celé Evropě a také v Malé Asii. V Česku se vyskytuje roztroušeně (v termofytiku) až hojně (v mezofytiku).
Almindelig mælkeurt (Polygala vulgaris) er en flerårig urt med en opstigende vækst. Blomsterne sidder i et endestillet nøgle og er oftest blå eller purpur, sjældnere hvide. Planten er blandt de karakteristiske for tørre, let sure overdrev.
Almindelig mælkeurt er en flerårig, urteagtig plante med nedliggende eller opstigende vækst. Stænglerne er glatte og runde i tværsnit, og de bærer spredt stillede blade. Bladene er smalle, dvs. lancetformede eller omvendt ægformede med hel rand. Begge bladsider er græsgrønne. Blomstringen foregår i juni-august, hvor man finder blomsterne siddende i endestillede nøgler. De enkelte blomster er ensidigt symmetriske (og minder meget om ærteblomster i bygningen) med blå eller - sjældnere - lyserøde eller hvide kronblade. Frugten er en hængende, omvendt hjerteformet kapsel, der er omgivet af de blivende bægerblade.
Rodsystemet består af en tynd pælerod, hvorfra der udspringer både rødder og stængler.
Planten bliver ca. 15 cm høj og ca. 25 cm bred.
Almindelig mælkeurt er udbredt i det meste af Europa, men mod syd dog kun i bjergene. Arten hører hjemme i lyse fyrreskove, i enge med svingende fugtighed, i klitter, på heder og på tørre overdrev. På limfjordsøen fur findes arten i vegetationen på artsrige overdrev og græsheder med let til egentlig sur bund. Her optræder den sammen med bl.a. kattefod, tandbælg, bjergrørhvene, bølget bunke, fåresvingel, hirsestar, hundeviol, hvid sækspore, katteskæg, klokkeensian, kratfladbælg, lyngsnerre, lyngstar, lægeærenpris, mosetroldurt, pillestar, plettet kongepen, prikbladet perikon, rød svingel, smalbladet rapgræs, tormentil, vellugtende gulaks og volverlej[1]
Almindelig mælkeurt (Polygala vulgaris) er en flerårig urt med en opstigende vækst. Blomsterne sidder i et endestillet nøgle og er oftest blå eller purpur, sjældnere hvide. Planten er blandt de karakteristiske for tørre, let sure overdrev.
Die Gewöhnliche Kreuzblume (Polygala vulgaris), auch Gemeine Kreuzblume oder Gewöhnliches Kreuzblümchen genannt, ist eine Pflanzenart aus der Familie der Kreuzblumengewächse aus der Gattung Kreuzblumen (Polygala). Die Pflanzengattung erhielt den Namen Polygala, weil man früher annahm, dass der Verzehr beim Vieh zu mehr Milchproduktion führen würde. So bedeutet poly viel und gala entstammt ebenfalls dem Griechischen und bedeutet Milch.
Die Gewöhnliche Kreuzblume kommt nur in Europa in lichten Kiefernwäldern, auf wechseltrockenen Wiesen, in Küstendünen, in Zwergstrauchheiden und auf Silikatmagerrasen vor. Nicht selten wurde sie auch an Wegrändern beobachtet. In Deutschland kommt die Gewöhnliche Kreuzblume in den südlichen Bundesländern zerstreut vor, in den nördlichen Bundesländern selten. In Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern, Schleswig-Holstein, Hamburg, Bremen, und auch Sachsen steht sie auf der Roten Liste. Sie kommt vor in Gesellschaften der Verbände Violion caninae, Mesobromion und der Ordnungen Arrhenatheretalia und Molinietalia.[1]
Die Gewöhnliche Kreuzblume ist eine mehrjährige krautige Pflanze, die Wuchshöhen von nur 5 bis 25 cm erreicht und einen meist aufrechten Stängel besitzt. Sie ist ein Hemikryptophyt, überdauert also über der Erde. Untere Laubblätter kommen bisweilen gehäuft vor, sie bilden jedoch keine Blattrosette aus. Die oberen Stängelblätter sind etwas größer als die unteren und gleichgestaltig. Sie stehen stets wechselständig am Stängel.
Die Tragblätter sind nicht behaart und werden nicht länger als die Blütenstiele. In dichten traubigen Blütenständen stehen meist mehr als zehn Einzelblüten. Die Blütenknospen überragen die Blütenstandsspitze nicht. Die zwittrigen Blüten sind zygomorph. Jede Einzelblüte besitzt etwa 5 bis 10 mm lange Kronblätter. Die Farbe der Blütenkrone variiert zwischen blau und violett, nur selten können auch purpurne Formen vorkommen.
Von den insgesamt sechs Kelchblättern sind die beiden großen seitlichen wie Kronblätter gefärbt und hüllen fast die ganze Blüte ein. Sie werden als „Flügel“ bezeichnet. Das große untere gefranste Kronblatt wird Schiffchen genannt. Es soll den Insekten als Anflugplatz dienen und die Bestäubung vereinfachen. Innerhalb der Blüte auf der Oberseite besitzt die Kreuzblume eine zweiklappige Tasche, die die acht Staubblätter, wovon vier untereinander verwachsen sind, und die Fruchtblätter umschließt. Zwei verwachsene Fruchtblätter bilden den oberständigen Fruchtknoten. Nektar wird durch spezielle Nektardrüsen nur am Grunde der Blüte ausgeschieden, weswegen die Kreuzblume auch nur von relativ langrüssligen Insekten wie Bienen und Schmetterlingen bestäubt werden kann.
Die Flügel sind 6 bis 9 mm lang und 3 bis 5 mm breit und überragen die Fruchtknoten nur wenig. Sie sind vorne abgerundet und besitzen 6 bis 20 Netzmaschen. Das Schiffchen hat vorne ein kleines zerschlitztes viellappiges Anhängsel. Der Griffel ist genauso lang wie der Fruchtknoten und endet löffelartig. Daran sind die Staubblätter ringartig angeordnet. Die spitze Narbe ist sehr klein und klebrig.
Es werden zweiklappige, zweisamige Kapselfrüchte gebildet. Die Samen haben einen gezähnten Arillus (Samenmantel). Die Pflanze ist ein Windstreuer. Es liegt auch Zufallsverbreitung und Ameisenverbreitung vor.
Die Art hat die Chromosomenzahl 2n = 68.[1]
Die Gewöhnliche Kreuzblume ist ein Hemikryptophyt und eine Schaftpflanze, d. h., sie hat zur Blütezeit keine Blattrosette.
Die Blüten sind kleine, homogame „Schmetterlingsblumen (Schiffchenblumen)“. Das größere untere Kronblatt, das „Schiffchen“, dient den Insekten als Anflugsstange. Der Griffel endet in einer löffelartigen Bildung, in die die an der Spitze mit einem Loch aufspringenden Staubbeutel den Pollen entleeren. Unterhalb davon befindet sich die Narbe als ein klebriger, zu einer Spitze ausgezogener Vorsprung. Nektar wird durch spezielle Nektardrüsen nur am Grunde der Blüte ausgeschieden, weswegen die Kreuzblume auch nur von relativ langrüsseligen Insekten wie Bienen und Schmetterlingen bestäubt werden kann. Die Bestäuber erreichen ihr Ziel dadurch, dass sie ihren Rüssel zwischen den beiden Klappen sowie am „Pollenlöffel“ und an der Narbe vorbei hindurchschieben. Dort streifen sie den mitgebrachten Pollen ab und beschmieren gleichzeitig ihren Rüssel mit der Klebmasse, an der dann beim Zurückziehen des Rüssels neuer Pollen hängen bleibt.; dadurch soll Fremdbestäubung gesichert werden; jedoch ist zum Teil infolge von Schließbewegungen der Blüte auch spontane Selbstbestäubung häufig.
Die Blütezeit reicht von Mai bis August.
Die Früchte sind 2-klappige, 2-samige Kapseln. Die bis 3 mm langen und spezifisch schweren Samen haben einen gezähnten Samenmantel oder Arillus. Sie unterliegen der Zufallsausbreitung oder der Ausbreitung durch verschiedene Ameisen, z. B. durch die Rote Waldameise (Formica rufa). Die Fruchtreife erstreckt sich von Juli bis November.
Polygala vulgaris ssp. vulgaris (Details)
Polygala vulgaris ssp. oxyptera
In Deutschland gibt es drei Unterarten:
Die Gewöhnliche Kreuzblume (Polygala vulgaris), auch Gemeine Kreuzblume oder Gewöhnliches Kreuzblümchen genannt, ist eine Pflanzenart aus der Familie der Kreuzblumengewächse aus der Gattung Kreuzblumen (Polygala). Die Pflanzengattung erhielt den Namen Polygala, weil man früher annahm, dass der Verzehr beim Vieh zu mehr Milchproduktion führen würde. So bedeutet poly viel und gala entstammt ebenfalls dem Griechischen und bedeutet Milch.
She lus eh Polygala vulgaris (bollan Vreeshey ny bollan y chee).
Ta'n lus gaase wheesh as 10cm er yrjid. Ta duillagyn maylartey echey, as ta ny gish banglaneagh. Ta blaaghyn daahoil echey; ta ny seepalyn mooie beggey as glassey, agh ta ny seepalyn sthie ny smoo as t'adsyn gorrym, gorrm-jiarg ny bane gial.
She lus eh Polygala vulgaris (bollan Vreeshey ny bollan y chee).
Polygala vulgaris, known as the common milkwort, is a herbaceous perennial plant of the genus Polygala in the family Polygalaceae.
The biological form of Polygala vulgaris is hemicryptophyte scapose,[1] as its overwintering buds are situated just below the soil surface and the floral axis is more or less erect with a few leaves.
Polygala vulgaris reaches on average 7–35 centimetres (2.8–13.8 in) in height. The stems have many branches and are woody at the base. It has alternating pointed leaves, almost glabrous, 2 to 4 mm wide and 10 to 20 mm long. Basal leaves are spatulate, with rounded apex, while the upper leaves are lanceolate.[1]
The flowers are gathered in long terminal inflorescences. The colour of the corolla varies between blue and violet, it can rarely occur in purple forms. The flower's outer three sepals are normally small, green and insignificant, whilst the inner two sepals are bigger. The inner sepals are usually shorter than the petals. The stalks of the eight stamens are joined together to form a tube, and united with this tube, one on either side, are two tiny petals. On the lower side of the flower lies the third petal; it too, is joined to the stamen tube, but it is larger, and fringed. The flowering period extends from May through July.[1]
Common milkwort is quite similar to the heath milkwort (Polygala serpyllifolia), but in this species the inner sepals are usually longer than the petals. The heath milkwort can be all the same colours except for white. These four possible colours account for the milkworts' Irish folk-name of 'four sisters'.
This species is widespread in Europe, in Asia up to Japan and in US (Oregon and Michigan).[1][2]
Common milkwort grows in meadows, slopes, edges of forests, heaths, sunny woods, dunes and grasslands. It is frequent in patches on calcerous grassland, from sea level up to 2200 meters.[1]
In Scandinavia, it was called Freya's hair, but after the introduction of Christianity, it was renamed after the Virgin Mary.[3]
According to Classical and Renaissance writers common milkwort was used medicinally as an infusion to increase the flow of a nursing mother's milk.
Blue form
Mauve form
Polygala vulgaris, known as the common milkwort, is a herbaceous perennial plant of the genus Polygala in the family Polygalaceae.
Polygala vulgaris es una planta de la familia de las poligaláceas.
Polygala vulgaris es una especie, delgada, perenne, de tallos extendidos de hasta 35 cm, y tronco leñoso. Hojas obovadas a elípticas, las superiores lineal-lanceoladas y más largas. Flores azules, rosas o blancas, en largas inflorescencias terminales cónicas; brácteas aproximadamente del largo de los cabillos. Flores 4-7 mm; sépalos desiguales, los internos mucho más largos que los externos. Fruto aproximadamente del largo del largo de los sépalos externos. Especie muy variable. Florece en primavera y verano.
Habita en praderas, taludes, linderos de bosques.
Esta especie está muy extendida en Europa, en Asia hasta Japón y en Estados Unidos (Oregón y Míchigan).[1][2]
Polygala vulgaris fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 702. 1753.[3]
Polygala: nombre genérico que deriva del griego y significa "mucha leche", ya que se pensaba que la planta servía para aumentar la producción de leche en el ganado.[4]
vulgaris: epíteto latíno que significa "vulgar, común".[5]
En Escandinavia, se llamaba cabello de Freya, pero después de la introducción del cristianismo, se le cambió el nombre a la Virgen María.[8]
_-_geograph.org.uk_-_421566.jpg)
Pignatti
Aas-vahulill (Polygala vulgaris) on vahulilleliste sugukonda vahulille perekonda kuuluv taimeliik.
Aas-vahulille varrelehed on kitsassüstjad, 2–4 mm laiad ja 10–20 mm pikad.[1] Õierao alusel olev kandeleht ainult õierao pikkune. Õied on aas-vahulillel helesinised, harva valged või roosad, 6–8 mm pikad. Sisemised tupplehed viljast 1–2 mm pikemad. Taimed kasvavad 10–25 cm kõrguseks, õitsevad juunis–juulis.[2]
Aas-vahulill kasvab niitudel ja puisniitudel.[2]
Eestis paiguti, saartel harva.[2]
Üldlevinud Euroopas, Aasias Jaapanini, USA-s Oregonis ja Michiganis.[1]
Aas-vahulill
Aas-vahulill
Aas-vahulill
Aas-vahulill (Polygala vulgaris) on vahulilleliste sugukonda vahulille perekonda kuuluv taimeliik.
Isolinnunruoho (Polygala vulgaris) on suurimmassa osassa Eurooppaa kasvava näyttävä, sinikukkainen kasvi. Suomessa laji on harvinainen ja se on rauhoitettu Manner-Suomessa.[1]
Isolinnunruoho kasvaa 10–25 cm korkeaksi. Varret ovat kohenevia tai lähes pystyjä, tyvestä hieman puutuneita. Kukinta-aikana varren alaosa on lehdetön. Sen mehevät pitkänsoikeat lehdet sijaitsevat vuorotellen varressa. Kukinto on lyhyt, harsuhko terttu, jossa kukkia on tavallisesti 10–30 kappaletta. Kukat ovat sinisiä, joskus myös valkoisia tai ruusunpunaisia. 6–8 mm pitkä kukka on erikoisen muotoinen: sen tyvessä on kaksi paperinohutta suurta verholehteä, ja teriö on näiden suojassa. Isolinnunruoho kukkii kesä-heinäkuussa.[2]
Isolinnunruoho on yleinen Euroopassa Portugalista Länsi-Venäjälle saakka. Suomen lähialueilla lajia tavataan yleisesti Ruotsin ja Norjan eteläosissa sekä Baltiassa.[3] Suomessa isolinnunruohoa tavataan nykyisin Ahvenanmaalla ja lounaisimmassa Suomessa. Muualta etelärannikolta laji on hävinnyt.[2]
Linnunruoho kasvaa kuivahkoilla niityillä, kedoilla, kivisillä mäillä ja ahoilla.[2]
Isolinnunruoho (Polygala vulgaris) on suurimmassa osassa Eurooppaa kasvava näyttävä, sinikukkainen kasvi. Suomessa laji on harvinainen ja se on rauhoitettu Manner-Suomessa.
Polygala vulgaris, le Polygale commun, est une plante herbacée de la famille des Polygalacées, genre Polygala.
Polygala vulgaris, le Polygale commun, est une plante herbacée de la famille des Polygalacées, genre Polygala.
Luibh nó tom beag ilbhliantúil a fhaightear i ngach réigiún den Domhan, beagnach. Na duilleoga ailtéarnach de ghnáth. Na bláthanna i spící, 5 sheipeal, an dá cheann inmheánacha mór, go minic peitealach gealdaite, ag timpeallú 3 pheiteal atá ceangailte le 8 staimín chun feadán a chruthú. Na bláthanna bán, bándearg nó gorm, agus na dathanna seo uile ar an bplanda céanna uaireanta.
Łučna křižnička (Polygala vulgaris) je rostlina ze swójby křižničkowych rostlinow (Polygalaceae).
Łučna křižnička je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 5 hač 20 cm.
Kćěje wot meje hač awgusta. Kič je spočatnje zawalita, pozdźišo podlěšena. Kćenja su módre abo fijałkojte, rědko róžojte abo běłe. Bóčne kćenjowe křidleška docpěwaja dołhośc wot 6 hač 8 mm.
Rosće na suchich trawnikach, nad silikatowej kamjeniznu, na holach, pućowych kromach a w skłoninach. Preferuje bazochudych, kisałych podach.
Łučna křižnička. W: FloraWeb.de. (němsce)
Łučna křižnička (Polygala vulgaris) je rostlina ze swójby křižničkowych rostlinow (Polygalaceae).
La Poligala comune (nome scientifico Polygala vulgaris L.) è una pianta erbacea perenne della famiglia delle Polygalaceae.
Il Sistema Cronquist assegna la famiglia delle Polygalaceae all'ordine Polygalales mentre la moderna classificazione APG la colloca nell'ordine Fabales. Sempre in base alla classificazione APG sono cambiati anche i livelli superiori (vedi tabella a destra). Il genere Polygala è molto ampio. Alcuni autori ne assegnano fino a 500 specie, infatti questo genere include piante, arbusti perenni, erbacee e alberi.
La specie Polygala vulgaris è polimorfa e quindi soggetta a molte varianti che però non sono ancora ben documentate. Il colore del fiore non influisce da un punto di vista tassonomico.
Un'antica credenza riteneva che tale erba fosse capace di aumentare la secrezione del latte alle mucche; da qui il nome del genere “Polygala” = molto latte.
La forma biologica della pianta appartiene alle emicriptofite scapose (H scap ): ossia è una pianta perennante per mezzo di gemme adagiate al suolo (“emicriptofita”); mentre il portamento è tipico di una pianta con asse florale allungato e con poche foglie (“scaposo”).
Radice a fittone.
Le foglie sono sessili, alterne, semplici e senza stipole con superficie quasi glabra. Dimensioni globali delle foglie: larghezza da 2 a 4 mm; lunghezza da 10 a 20 mm.
I fiori, bianchi o lillacini o violaceo-brunastri, sono disposti in spighe terminali con 10 – 40 fiori. Ogni racemo ha un piccolo peduncolo che si forma all'ascella di una brattea. La brattea è lunga al massimo quanto il peduncolo (1 cm).
I fiori sono irregolari (zigomorfi), ermafroditi, pentaciclici, pentameri, gamopetali con piccolo peduncolo da 3 mm e con brattee da 2 mm.
Il frutto è una capsula oblunga, lateralmente compressa, divisa internamente in due logge contenenti ciascuna uno o due semi pubescenti. La parte carnosa del seme (strofiolo) presenta delle appendici lunghe 1/3 del seme. I semi sono dispersi mediante formiche.
Dal punto di visto corologico la nostra pianta appartiene al tipo “Euroasiatico” : ossia una pianta estesa per tutto l'emisfero boreale. Sulla nostra Penisola è comune nei luoghi soleggiati erbosi, boschivi o scoperti, dal mare alla regione alpina. In Italia settentrionale è comune, mentre al Centro e al Sud è più rara. Vive in ambiente acido. Altitudine: 0 – 2200 m s.l.m..
L'azione antireumatica è data dal salicilato di metile liberato dalla gaulterina.
Inoltre dalle radici si estrae una droga ad azione espettorante (proprietà comune di alcune piante della famiglia delle Polygalaceae ), usata sotto forma di infuso, di sciroppo o di polvere. La sua azione farmacologica è dovuta all'aumento della secrezione di muco bronchiale fluido che può essere eliminato con facilità mediante colpi di tosse. A dosi elevate ha effetto di emetico.
Dal punto di vista alimentare la Poligala comune viene usata per fare il te.
La Poligala comune (nome scientifico Polygala vulgaris L.) è una pianta erbacea perenne della famiglia delle Polygalaceae.
De gewone vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris) is een plant uit de vleugeltjesbloemfamilie (Polygalaceae). De soort staat op de Nederlandse Rode lijst als algemeen voorkomend maar sterk afgenomen. De plant heeft de naam te danken aan het feit dat twee van de vijf kelkblaadjes groter zijn.
De plant wordt 5-30 cm hoog en heeft verspreid staande bladeren. De gewone vleugeltjesbloem bloeit van mei tot juli met blauwe, roze of witachtige bloemen. De bloemen hebben drie kroonbladen. De schutbladen zijn 1-2 mm lang en even lang of iets korter dan het bloemsteeltje. Twee van de vijf kelkbladen zijn groter, hebben dezelfde kleur als de drie ontwikkelde kroonblaadjes en vormen de vleugels. De bloeiwijze is vrij los.
De stijl heeft vlak onder de stempel een lepelvormig aanhangsel. Hierboven zitten de helmknoppen, waardoor het rijpe stuifmeel door het lepeltje opgevangen wordt. Als een insect de bloem bezoekt kleeft het op het lepeltje liggende stuifmeel aan het insect. Als geen kruisbestuiving optreedt zorgt de plant voor zelfbestuiving doordat aan het eind van de bloei de stamper naar beneden in het lepeltje buigt.
De vrucht is een doosvrucht met niet afvallende vleugels, waardoor deze door de wind verspreid wordt. De doosjes worden ook wel door mieren versleept doordat ze een klein mierenbroodje hebben. De zaden zijn behaard.
De gewone vleugeltjesbloem komt voor in vochtige tot droge, vrij voedselarme graslanden, op lichte bosplekken, in de duinen en op kalkrijke graslanden zoals in Zuid-Limburg.
De namen in andere talen kunnen vaak eenvoudig worden opgezocht met de interwiki-links.
(Nederlandstalige) Wikisource (Van Uildriks en Bruinsma noemen deze plant “gewone kruisbloem”; de kleur van de afgebeelde bloem is wat ongewoon).De gewone vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris) is een plant uit de vleugeltjesbloemfamilie (Polygalaceae). De soort staat op de Nederlandse Rode lijst als algemeen voorkomend maar sterk afgenomen. De plant heeft de naam te danken aan het feit dat twee van de vijf kelkblaadjes groter zijn.
De plant wordt 5-30 cm hoog en heeft verspreid staande bladeren. De gewone vleugeltjesbloem bloeit van mei tot juli met blauwe, roze of witachtige bloemen. De bloemen hebben drie kroonbladen. De schutbladen zijn 1-2 mm lang en even lang of iets korter dan het bloemsteeltje. Twee van de vijf kelkbladen zijn groter, hebben dezelfde kleur als de drie ontwikkelde kroonblaadjes en vormen de vleugels. De bloeiwijze is vrij los.
Blåfjær (latin:Polygala vulgaris) er en vakker flerårig plante i blåfjærslekten, som inngår i Blåfjærfamilien (Polygalaceae). Den blir 10-25 cm høy og er oppreist med dypt blå blomster som har gulhvite fargekombinasjoner. Blomsten har smale, lansettfargede blader.
Planten blomstrer i juni-september, og har maurspredning av frøene.
Blåfjær har en tynn, opprett stengel som er ugreinet, og som nederst er rødbrun og ofte forvedet. Planten kan klatre langs rette berg, men er overveiende oppreist.
Bladene er mørkt grønne, skruestilte og slanke, og jevnt fordelte oppover stilken. Bladformen er lang og smal med 1-2 cm lange lansettformede blad, hvor nervetrådene har nettstruktur.
Blomsterstanden er en vertikal klase ("aks") med 5-30 blomster, og støttebladene er kortere enn de grønngule knoppene. De 5 begerbladene er smale og grønne eller grønngule, og de to øverste likner korte kronblad. De 3 kronbladene er 5-8 mm lange, og har dypt blå eller blålilla farge, ytterst sjelden blå-hvit (ssp oxyptera). Klart blå blomster er derimot overveiende dominerende og definerer varianten ssp vulgaris. De 8 støvbærerne sitter i to grupper.
Om høsten framtrer frøkapselen med tydelig arr, og frøene er hårete med hvite vedheng. Stengelen minner om høsten om et lite kornaks, fordi de gjenværende frøbærerne da ser ut som gulhvite eller gulbrune korn.
Blåfjær trives på tørr eller delvis fuktig mark, i enger og kulturbeite, nær gressplener, skråninger, slåttemark, kysthei, dyner, og langs vei og sti.
I Norden er planten vanlig på sørvestspissen av det sørligste Finland, i Sverige opp til Gävle og Karlstad, og i hele Danmark.
I Norge vokser blåfjær i innlandet langs elvedaler og kysten fra svenskegrensa og opp til Bodø, samt i ytre Lofoten.
Blåfjær (latin:Polygala vulgaris) er en vakker flerårig plante i blåfjærslekten, som inngår i Blåfjærfamilien (Polygalaceae). Den blir 10-25 cm høy og er oppreist med dypt blå blomster som har gulhvite fargekombinasjoner. Blomsten har smale, lansettfargede blader.
Planten blomstrer i juni-september, og har maurspredning av frøene.
Krzyżownica zwyczajna, k. pospolita (Polygala vulgaris L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala[3]. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju.
Gatunek europejski – rozpowszechniony na znacznej części kontynentu. Zwarty zasięg obejmuje Europę Zachodnią wraz z Półwyspem Iberyjskim, Wyspami Brytyjskimi i Owczymi. Najdalej na zachód sięga po Azory. Na południu zasięg obejmuje Półwysep Apeniński i Bałkański, ale na południu Włoch i Grecji występuje rzadko, na rozproszonych stanowiskach. Pojedyncze stanowiska ma także na Sardynii i Korsyce oraz w Azji Mniejszej[4]. Podawany bywa też z północnej Afryki[5], co jednak uznawane jest za błąd[6]. Wschodnia granica zasięgu obejmuje Rumunię i zachodnią Ukrainę, Białoruś i sięga po rejon Moskwy. Północna granica zasięgu zwartego biegnie w kierunku Zatoki Ryskiej i przecina Półwysep Skandynawski w połowie. Na izolowanych stanowiskach gatunek rośnie dalej na północ wzdłuż wybrzeży Norwegii (sięgając do 68° szerokości północnej[5]), wokół Zatoki Fińskiej i w północnej Rosji po Peczorę[4].
Jako gatunek introdukowany występuje w Ameryce Północnej w Oregonie i rejonie Wielkich Jezior[7] oraz w Nowej Zelandii[8][9].
W Polsce opisywany jest jako wszędzie częsty lub pospolity[10][11]. Według atlasu rozmieszczenia roślin w Polsce gatunek rośnie powszechnie w południowej części kraju (Dolny Śląsk, Lubelszczyzna, południowe Podlasie, cały pas wyżyn i pogórza), podczas gdy w środkowej i północnej części kraju lokalnie bywa rzadszy lub niemal brak go zupełnie (np. na Równinie Goleniowskiej, Pojezierzu Krajeńskim i Chodzieskim, na Żuławach i Wysoczyźnie Płońskiej)[12].
Liść
Drobna przysadka i barwna szypułka kwiatu
Skrzydełko okrywające owoc i ten widoczny po usunięciu skrzydełka
Gatunek rośnie zwykle w niskich[14], trawiastych darniach[20] na pastwiskach i łąkach[21], wrzosowiskach, miedzach, w zaroślach, na skrajach lasów[10] oraz na wydmach[15][14]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych Europy Środkowej gatunek uznawany jest za charakterystyczny dla muraw bliźniczkowych (tzw. psiar i tłoków) z zespołu Ass. Polygalo-Nardetum oraz Calluno-Nardetum strictae[22]. Utrzymuje się w zbiorowiskach trawiastych nienawożonych i nieużytkowanych, ew. tylko ekstensywnie wypasanych[14].
Na obszarach górskich rośnie do piętra regla dolnego[21]. W Tatrach sięga do rzędnej 1235 m n.p.m., a w Beskidach Pokuckich do 1370 m n.p.m.[10]
Rośnie zwykle na glebach świeżych lub umiarkowanie suchych[16], ubogich[23], gliniastych[16], piaszczystych[24] i żwirowych[25]. Obecność tego gatunku świadczyć ma o przynajmniej powierzchniowo kwaśnym odczynie gleby[26]. Według niektórych źródeł gatunek nie toleruje węglanu wapnia w podłożu[26], ale też np. na Wyspach Brytyjskich często podawany jest z muraw na podłożu wapiennym[27][20]. Nawożenie łąk i pastwisk powoduje ustępowanie tego gatunku z powodu konkurencji silniej rosnących traw i innych roślin[23]. Ekstensywny wypas zwierząt i zgryzanie silnie rosnących traw jest istotnym warunkiem utrzymywania się tego gatunku na wydmach nadmorskich[28].
Liście krzyżownicy zwyczajnej są minowane przez larwy Liriomyza polygalae (miniarkowate) i bywają porażane przez Ramularia polygalae (grzyby niedoskonałe)[29].
Bylina, hemikryptofit. Rośliny tego gatunku kwitną w Europie Środkowej od maja (w łagodniejszym klimacie Europy Zachodniej od kwietnia[14]) do września[10]. Kwiaty zapylane są przez owady[16], głównie pszczoły[17], a zwłaszcza przedstawicieli rodzaju Bombus[30]. Dzieje się to jednak dość rzadko (zapylenie krzyżowe następuje u co najwyżej 20% kwiatów[27]) i w większości przypadków owoce zawiązują się w wyniku samozapylenia[30]. Nasiona dzięki wyposażeniu w odżywcze ciałka mrówcze przenoszone są przez mrówki (→ myrmekochoria)[31][24][30]. Mrówki jednak przenoszą nasiona zwykle na dystans ok. 2 m. Transport nasion na większe dystanse zdarza się za pomocą wiatru i przenoszenia na kończynach zwierząt[30].
Nasiona kiełkują jesienią. Hipokotyl ma do 14 mm długości i jest nagi. Para liścieni osadzona jest na ogonkach długości do 2 mm. Liścienie są eliptyczne o nasadzie zbiegającej i zaokrąglonym wierzchołku. Osiągają do 5,5 mm długości i są nagie, czasem z nieco błoniastym brzegiem. Epikotyl osiąga do 4 mm długości i bywa pokryty wygiętymi, krótkimi włoskami. Pierwsze liście właściwe wyrastają już skrętolegle, osadzone są na bardzo krótkich ogonkach do 1 mm długości i mają do 5 mm długości[32]. Gatunek należy do roślin wolno rosnących[33].
Krzyżownica zwyczajna jest tetraploidem (stanowiąc pod tym względem wyjątek wśród diploidalnych na ogół europejskich przedstawicieli rodzaju)[27]. Liczba chromosomów wynosi 2n = 28, 32, 48, 56, 68, 70[18].
Gatunek jest bardzo zmienny, ale wyróżniane podgatunki[18], odmiany i formy nie są wybitne[10], istnieją miedzy nimi formy pośrednie i ich ranga taksonomiczna jest niewielka[18]. W obrębie tych samych populacji występuje duża zmienność barwy kwiatów i innych cech morfologicznych[27]. Szczególnie zmienne są populacje występujące na podłożu wapiennym, podczas gdy te związane z wilgotnymi łąkami, murawami podgórskimi czy wydmami zwykle bywają dość jednolite[27].
Wyjątkiem wyraźniej odmiennym od typu jest podgatunek P. vulgaris subsp. oxyptera podnoszony także do rangi gatunku jako krzyżownica ostroskrzydełkowa P. oxyptera Rchb.[18] oraz P. vulgaris subsp. collina[34].
Problematyczność rangi taksonomicznej krzyżownicy ostroskrzydełkowej wynika stąd, że na różnych obszarach jej wybitność (odmienność od formy typowej) jest różna – na terenie Polski takson ten wyodrębniany jest w randze gatunku[35][11][10] i tu uchodzi za wyraźnie odrębny morfologicznie[18]. Na innych obszarach (np. w Wielkiej Brytanii) występują rośliny o płynnych cechach pośrednich między formą typową i ostroskrzydełkową i tam ranga tego taksonu jest bardzo problematyczna[18]. Według np. The Plant List[2] i Flora of the British Isles[5] P. oxyptera to synonim P. vulgaris.
Poza tym w obrębie gatunku opisywane były następujące formy[10]:
Gatunek tworzy mieszańce z krzyżownicą gorzką, gorzkawą i ostroskrzydełkową (= P. ×pawlowskii Rothm.)[11]. Na Wyspach Brytyjskich miesza się także z Polygala calcarea. Mieszańce są w dużym stopniu sterylne, ale potwierdzono także zachodzenie krzyżowania wstecznego z taksonami rodzicielskimi[36].
Nazwa naukowa rodzaju Polygala nadana została rodzajowi przez Karola Linneusza za Pliniuszem Starszym, który używał nazwy polýgalon w odniesieniu do jakiejś rośliny podawanej krowom w celu zwiększenia ich mleczności (gr. polýs = liczny, gr. gála = mleko)[37], co jak wierzono w czasie późniejszym czynić mają także krzyżownice[26]. Nazwa ta była stosowana w odniesieniu do tych roślin już wcześniej m.in. przez Gasparda Bauhina[38]. Nazwa gatunkowa vulgaris pochodzi od łac. słowa vulgo = rozpowszechniam i znaczy pospolity, zwyczajny[37]. Diagnoza gatunku podana przez Linneusza jest na tyle nieprecyzyjna, że nie pozwala na ścisłe zidentyfikowanie tego gatunku. W dodatku wytypowany z jego okazów zielnikowych lektotyp okazał się należeć do innego europejskiego gatunku – krzyżownicy czubatej P. comosa. Dla uniknięcia zamieszania w taksonomii w 2013 zachowano dotychczasowe nazewnictwo i przyjęto nową, uściśloną diagnozę taksonomiczną oraz ustalono nowe lektotypy zebrane w Karpatach prezentujące P. vulgaris sensu stricto[39].
Do końca XIX wieku w piśmiennictwie polskim gatunek opisywany był jako: indiczka, indyczka, mlecznica, serdesznik i wyczka konicza[40]. U Krzysztofa Kluka (1808) gatunek wymieniony jest pod nazwą „krzyżownica pospolita”[38]. W XIX wieku pojawiać się zaczęła w użyciu nazwa „krzyżownica zwyczajna” utrwalona w pierwszym wydaniu „Roślin polskich” (1924)[41] i później w piśmiennictwie XX wieku[42][11][35].
Chociaż w ziołolecznictwie spośród roślin z rodzaju krzyżownica wykorzystywana szerzej jest w zasadzie tylko krzyżownica wirginijska Polygala senega, także krzyżownicy zwyczajnej przypisywane są podobne właściwości[43]. Roślina stosowana jest jednak tylko w ziołolecznictwie ludowym[17]. Substancją czynną są saponiny[44][26] i glikozyd gaulteryna[21]. Zielu (Herba Polygalae vulgaris[17]) i korzeniowi przypisywane jest działanie stymulujące, wykrztuśne i moczopędne[43]. Roślina stosowana jest także jako środek przeciwgorączkowy i przeciwgośćcowy[21]. Na ziemiach polskich stosowano korzeń jako lek wykrztuśny, napotny i moczopędny, także przy zaparciach, gruźlicy i kolkach[38]. Do celów leczniczych ziele pozyskiwane jest ze stanowisk naturalnych[45].
Z gatunku tego wyizolowano ksanton działający toksycznie na linię komórkową Lovo (rak jelita grubego)[46].
Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej[47].
Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe[38], zarówno zielone jak i po wyschnięciu[23]. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów[26], czego wyrazem jest nazwa naukowa nadana przez Linneusza[37], ale też nazwy zwyczajowe w różnych językach np. w angielskim (common milkwort), czeskim (mlečnice)[23] czy dawniej w polskim (mlecznica)[40].
Roślina bywa uprawiana jako ozdobna[48].
Roślina rozmnażana jest przez wysiew nasion jesienią lub wiosną w zimnym inspekcie. Siewki sadzi się do indywidualnych pojemników i przez pierwszą zimę przechowuje w szklarni, a następnie umieszcza w miejscu docelowym po ustąpieniu ryzyka pojawienia się przymrozków (późną wiosną lub na początku lata). W okresie późnej wiosny można też pod osłoną ukorzeniać młode łodygi. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, ew. półcienistych, na glebach nie nazbyt żyznych, przepuszczalnych, i wilgotnych przynajmniej przez większą część sezonu wegetacyjnego[47].
Krzyżownica zwyczajna, k. pospolita (Polygala vulgaris L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju.
Polygala vulgaris é uma espécie de planta com flor pertencente à família Polygalaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 2: 702. 1753.
Os seus nomes comuns são erva-leiteira ou polígala.[1]
Trata-se de uma espécie presente no território português, nomeadamente em Portugal Continental.
Em termos de naturalidade é nativa da região atrás indicada.
Não se encontra protegida por legislação portuguesa ou da Comunidade Europeia.
Polygala vulgaris é uma espécie de planta com flor pertencente à família Polygalaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 2: 702. 1753.
Os seus nomes comuns são erva-leiteira ou polígala.
Polygala oxyptera (Rchb.)
Navadna grebenuša (znanstveno ime Polygala vulgaris) je zelnata trajnica s pokončnimi krepkimi poganjki, ki je dokaj pogosta tudi v Sloveniji.
Od 7 do 35 cm visoka stebla so olistana s premenjalno razvrščenimi, 2 do 4 mm širokimi in 10 do 20 mm dolgimi listi[1] . Zgornji stebelni listi so daljši od spodnjih. Za razliko od nekaterih drugih vrst grebenuš pa navadna grebenuša nima razvite pritlične listne rozete. Cvetovi so modri, rdečkasti ali vijolični, redkeje beli, zbrani pa so v socvetja, ki poganjajo na vrhu stebla, vanje pa je običajno zbranih več kot 10 cvetov.
Navadna grebenuša najbolje uspeva na zakisanih in z dušikom srednje bogatih tleh kot so suhi travniki in pašniki ter svetli gozdovi. Uspeva od Evrope do vzhodne Azije, pa tudi v Severni Ameriki. V Sloveniji cveti od maja do julija.
V tradicionalnem ljudskem zdravilstvu so poparek navadne grebenuše dajali doječim materam, saj naj bi spodbujal laktacijo.
Navadna grebenuša (znanstveno ime Polygala vulgaris) je zelnata trajnica s pokončnimi krepkimi poganjki, ki je dokaj pogosta tudi v Sloveniji.
Jungfrulin (Polygala vulgaris) är en växtart i familjen jungfrulinsväxter.
Jungfrulin förekommer vild från större delen av Europa vidare i Asien till Sibirien och Turkiet.
Arten är i Sverige vanlig i Götaland och södra delarna av Svealand.
Jungfrulin växer vanligen på ängsmarker, men förekommer också i öppen skogsmark.
I det vetenskapliga namnet härleds släktet Polygala från grekiska polys = mycket och gala = mjölk med anledning av att man förr trodde att om dessa arter gavs som foder till kreaturen, så befordrade det mjölkproduktionen.
Vulgaris betyder vanlig, av latin vulgus = hop, allmänhet.
I det svenska namnet jungfrulin kommer lin av att växten liknar arten lin, Linum usitatissimum.
Jungfru är en kortform för Jungfru Maria, Jesu moder, som även benämns Vår fru. Jungfrulin är alltså ett rent alternativ till vårfrulin.
Tonad är i Småland samlingsnamn för flera spånadsväxter, dels lin, dels hampa. Ordet har med tova att göra, som betyder spinna.
Ursprungligen kallades växten för Freyas hår, men efter Skandinaviens kristnande valde man att byta ut Freja mot Jungfru Maria.
Wikimedia Commons har media som rör Jungfrulin.
В Скандинавії мала назву "волосся Фрейї" до прийняття християнства.[1]
Трава заввишки до 25 см. Стебла повзучі та підведені. Листки дрібні, сидячі, почережні.
Зростає у Європі, в Азії до Японії та в США.
На Кавказі молоді листки й стебельця вживають для свіжих салатів.[2]
Квіти
Коріння та стебла
Загальний вид
Polygala vulgaris là một loài thực vật có hoa trong họ Polygalaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
Bài viết liên quan đến họ Viễn chí này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Polygala vulgaris là một loài thực vật có hoa trong họ Polygalaceae. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Polygala vulgaris L.
Синонимы
Истод обыкновенный (лат. Polygala vulgaris) — многолетнее травянистое растение семейства Истодовых.
Корневище короткое, многоглавое, деревянистое, бурое. Стебель (часто их несколько) слабоветвящийся, в основании приподнимающийся, до 25 см высотой. Листья очередные, мелкие, цельные, нижние — яйцевидные, черешковые, розетку прикорневую не образуют, остальные – сидячие, заостренные, ланцетовидные (длиннее нижних). Цветки обоеполые, зигоморфные, на коротких цветоножках, синие, белые, реже красноватые, с овально-вытянутыми лепестками (5–7 мм), на верхушках ветвей образуют кисти. Период цветения – май—июнь, плоды созревают в июле—августе. Плоды представляют собой обратносердцевидные коробочки, сплюснутые с боков. Семена голые или волосистые, с присемянником[2].
Растёт истод практически во всех умеренно тёплых зонах. Растение предпочитает влажные почвы и светлые места. Истод можно встретить по обочинам дорог, вдоль речных террас и откосов, на пастбищах и даже на сухих лугах.
Истод содержит смолы, дубильные вещества, тритерпеновые сапонины (галловые кислоты и сенегин), флавоноиды, жирные и эфирные масла, горечи, спирт полигалит, лактоны[2].
Растение обладает вяжущим, противовоспалительным, противомикробным, секретолитическим, отхаркивающим, обволакивающим, кровоостанавливающим свойствами.
В лечебных целях ипользуют траву и корни истода. Корни заготавливают осенью или ранней весной, траву собирают при цветении.
Из корней готовят отвары и настои, применяемые в качестве отхаркивающего средства при лечении бронхиальной астмы, пневмонии, хронического бронхита, эмфиземы. Они усиливают секрецию слизистых бронхов, что приводит к разжижению слизи. Отвары из корня также хорошо помогают при цистите. Настои из травы используют при поносах, катаре желудка и кишечника, а также для аппетита. Они способны увеличить лактацию у кормящих женщин[2].
Истод обыкновенный (лат. Polygala vulgaris) — многолетнее травянистое растение семейства Истодовых.
セネガ（学名：Polygala senega）はヒメハギ科の多年草。
北アメリカに自生する多年生草本。花期は6月頃で白い蝶形花を咲かせる。
日本薬局方においては本種または変種のヒロハセネガ（P. senega var. latifolia）の根を生薬・セネガとしている。日本ではヒロハセネガを北海道、兵庫県、京都府などで栽培している。
セネガには去痰作用があり、セネガシロップとして使う他、龍角散、改源咳止液Wなどに配合される。
元々はアメリカインディアンのセネガ族がガラガラヘビに咬まれた時、応急に用いたものである[1]。しかし、そのような効果は期待できず、迷信と思われる。
セネガ根のセネガサポニン(senegasaponin)類には小腸でのグルコースの吸収抑制等による血糖値上昇抑制活性が認められた[2]。
この項目は、植物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（プロジェクト:植物／Portal:植物）。 .jpg)
_-_geograph.org.uk_-_799779.jpg)
![[1]](http://linnaeus.nrm.se/flora/di/polygala/polyg/polyvuln.jpg){kind=link}