Jesion pensylwański (Fraxinus pennsylvanica Marsh.), czasami nazywany j. omszonym – gatunek drzewa należący do rodziny oliwkowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej[2]. W Polsce jest sadzony, czasami dziczeje i samorzutnie rozsiewa się w lasach położonych wzdłuż dróg, gdzie został nasadzony. Po rodzimym jesionie wyniosłym jest drugim co do częstości występowania gatunkiem jesionu w Polsce. Do Europy został sprowadzony w 1783 r., w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie rósł już podobno w 1808 r.
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o wysokości zwykle do 20 m. Rekordowy osobnik w Cass County w stanie Minnesota ma 29 metrów wysokości. W Polsce nie przekracza 15 m wysokości. Ma szeroką, jednostronną koronę o zwisających pędach.
- Łodyga
- Młode pędy mają szarobrunatny kolor, białe przetchlinki i są omszone. Pąki są brązowe.
- Liście
- Nieparzystopierzaście złożone z 5-9 podłużnie jajowatych i drobno piłkowanych listków o długości 9-14 cm. Na spodniej stronie są owłosione. Jesienią przebarwiają się na intensywnie żółty kolor.
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe, zebrane w wiechę.
- Owoce
- Oskrzydlone, eliptycznopodługowate orzeszki (skrzydlaki) o długości 5-7 cm i szerokości 0,5-1,2 cm. Skrzydełko jest znacznie dłuższe od orzeszka.
- Gatunki podobne
- Bywa mylony z dużo rzadszym w Polsce jesionem amerykańskim.
Biologia i ekologia
Kwitnie przed rozwojem liści od kwietnia do maja. Jest wiatrosiewny. Liczba chromosomów 2n=46. W swoim naturalnym środowisku w Ameryce Północnej występuje głównie na żyznych i wilgotnych, a nawet podmokłych glebach, ale można go spotkać także na prerii.
Zastosowanie
- W Polsce typowe formy są sadzone w parkach i przy drogach. Nadaje się głównie do nasadzeń krajobrazowych. Jest całkowicie odporny na mróz. Istnieją też odmiany ozdobne.
-
Drewno jest trwałe, mocne, dość lekkie, ustępuje nieco wartością drewnu jesionu amerykańskiego.
- 'Crispa'. Jest to nieduże drzewo (wysokość do 10 m) o bardzo zagęszczonych pędach z krótkimi międzywęźlami, uprawiane jako roślina ozdobna. Liście mają długość do 15 cm, są gęsto ułożone, skrzywione względem głównej osi i kędzierzawe. Jesienią przebarwiają się na żółto i szybko opadają. Odmiana ta została wyhodowana przez polskiego ogrodnika F. Różyńskiego z Podzamcza.
- 'Zundert'. Odmiana o szerokostożkowatej koronie polecana do nasadzeń w zieleni miejskiej i przy szerokich drogach.
Przypisy
Bibliografia
- Otwarta encyklopedia leśna. [dostęp 9 lipca 2008].
- Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Szkółkarstwo. Drzewo roku 2004. [dostęp 9 lipca 2008].
