Viburnum orientale Pall.

Şərq başınağacı

Təbii yayılması

Şərq başınağacı Qərbi və Şərqi Zaqafqaziyada,dağların orta və aşağı zolağında bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2 m-dək,hamar,qonur qabıqlı koldur.Budaqların və gövdələrin qabığı hamar,qonur,bünövrəsində çatlar vardır.Yarpaqları yumru,uzunluğu 6-15 sm,yuxarı hissəsi 3pərli,əlvari yayılmış,damarcıqlı,bünövrələri ürəkvari və ya uzunsovdur,kənarı iri və iti dişli,bəzən qeyri-bərabərdir.Yarpaq ayasının üstü tünd-yaşıl,çılpaq,alt tərəfi daha açıqdır.Tumurcuqları 2 cüt pulcuqlu,qısa ayaqlarda yerləşir.Saplaqları qısa,bünövrələrində sapvari yarpaq altlıqları yerləşmişdir.Çiçəkləri ikicinslidir,altı-səkkiz şüalı,çoxçiçəkli,diametri 4-7 sm olan,çətirvari süpürgələrə yığılmışdır.Çiçək saplaqları qısa tükcüklərlə sıx örtülmüşdür,zəngvari çiçək tacının uzunluğu təxminən 3 mm,ləçəklərin uzunluğu 4 mm-ə çatır.Erkəkcikləri çiçək tacından uzundur.İyun-iyulda çiçəkləyir.Meyvələri ellipsvari,əvvəlcə parlaq qırmızı,sonra qara-al qırmızı,lətlidir; çəyirdəkləri hamar,uzunluğu 8-9 mm-dir.Meyvələri sentyabrda yetişir.Şərq başınağacı toxumlarla çoxalır,gövdə qələmləri kötük və zoğları ilə bərpa olunur.

Ekologiyası

İstisevən,kölgəyədavamlıdır.Torpaqların zənginliyinə və nəmişliyinə tələbkardır.

Azərbaycanda yayılması

Kiçik Qafqaz meşələrində aşağı və orta yaruslarda bitir..

İstifadəsi

Yamacların eroziyadan,üst axının torpağın içərisinə keçməsindən qorunması üçün istifadə etmək daha perspektivlidir.

Məlumat mənbəsi

• Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015.

Viburnum orientale er en plante i krossvedslekta.

Den er en løvfellende busk med blader som har tre fliker. De hvite blomstene sitter i halvskjermer. Frukten er rød. Arten vokser i skoger av orientbøk eller nordmannsgran i en høyde på 900–1900 moh. i Georgia, Armenia og nordøstre Tyrkia.

Denne arten tilhører seksjon Lobata, som ellers omfatter den nordamerikanske lønnebladkrossved (V. acerifolium) og den kinesiske Viburnum kansuense.

Galleri

• Typisk voksested – en orientbøkeskog i Georgia

• Bladverk og blomster

• Nærbilde blomsterstand

Kilder

• Rare, Endangered and Vulnerable Plants of the Republic of Georgia Besøkt 1. januar 2015.
• Classic Viburnums – Viburnum orientale Besøkt 1. januar 2015.
• G. Nakhutsrishvili (2012). «Forest Vegetation of Georgia». The Vegetation of Georgia (South Caucasus). Springer. s. 35–65. ISBN 978-3-642-29915-5.
• W.L. Clement og M.J. Donoghue (2011). «Dissolution of Viburnum section Megalotinus (Adoxaceae) of Southeast Asia and its implications for morphological evolution and biogeography» (PDF). International Journal of Plant Science. 172 (4): 559–573. ISSN 1537-5315. doi:10.1086/658927.

Eksterne lenker

• (en) Viburnum orientale i Global Biodiversity Information Facility
• (en) Viburnum orientale hos NCBI
• (en) Viburnum orientale hos Tropicos
• (en) Viburnum orientale hos The International Plant Names Index
• (en) Kategori:Viburnum orientale – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Viburnum orientale – detaljert informasjon på Wikispecies