El durillo (Viburnum tinus) ye una especie fanerógama perteneciente a la familia de les adoxacees.
Ye un parrotal que puede crecer como un pequeñu árbol d'hasta 7 m d'altor. Tien fueyes opuestes, peciolaes perennes, de 3-12 por 3-7 cm, ováu-elíptiques, brillantes pol fexe, rugosas y más clares pol viesu y col nerviu principal peludo de los 2 llaos; el marxe de les fueyes ye enteru y frecuentemente ciliáu. Les flores, actinomorfes pentameras y hermafrodites atópense arrexuntaes n'inflorescencies umbeliformes con 5-8 radios. El mota ye persistente na fructificación y la corola, de 7-10 mm de diámetru, ye blanca o rosada. Tienen un estilu curtiu col estigma trilobáu y l'ovariu ye trilocular, con una sola cavida fértil y deriva nun frutu drupáceo piriforme de 6-10 por 4,5-6,5 mm, con pericarpo de color azul-violáceo metálicu escuru y con un solu pireno. Felicidad drupa tien el endocarpu coriáceo ablancazáu arrodiando una única grana constituyida por un abondosu endospermu ruminado envueltu por un tegumentu íntimamente pegáu a esti postreru y al endocarpu.[1][2]
Distribuyir pola rexón mediterránea. N'España alcuéntrase en Barcelona, Castellón, Girona, Lleida, Tarragona, Islles Baleares, Valencia, Rexón de Murcia, Canaries, Aragón y Andalucía principalmente en maquias y montes d'encinares. Amás alcuéntrase nos aveseos de la provincia de Cáceres: Parque Nacional de Monfragüe o al pie de los regueros de monte de los valles protexíos de la fastera sur occidental del Sistema Central como son Las Hurdes, na mesma provincia estremeña, y nos mesmos hábitats nes provincies de Salamanca (Les Batuecas) y Badayoz. Tamién s'atopa en xardinos. Ye una planta de zones avesees y húmedes, mesma de los encinares o de zones onde esistieron estos árboles; en Mallorca ensin ser rara tampoco ye bien frecuente. En Menorca y Eivissa ye bien rara.[3] En Canaries suélse-y atopar nos montes de Laurisilva. En Huesca, nel Parque Natural de la Sierra y Cañones de Guara.
Tien propiedaes melecinales. Los principios activos son la viburnina y los taníns. Los taninos pueden provocar molesties estomacales. Les fueyes en fervinchu tienen propiedaes febrífugas (baxa la fiebre), antifebril, antipirético, apirético. . Los frutos utilizáronse como purgantes contra'l estriñimientu. La tintura de durillo ta utilizándose últimamente en fitoterapia como un remediu contra la depresión.
Viburnum tinus describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum, vol. 1, p. 267, 1753.[4]
Viburnum: nome xenéricu del nome clásicu llatín d'una especie d'esti xéneru, Viburnum lantana, llamada'l "árbol caminante".[5]
tinus: epítetu llatín que denominaba a la especie en tiempos romanos.
Ahojilláu, barbadija, barbahija, barbaija, barbaíja, barbalija, barbarija, barbarijo, barbeicha, escuernacabres machu, duraznilla, duraznillo, durazno, durillera, durillo,[8] guiyombo, lloréu d'Alexandría, lloréu de nuedos, lloréu d'Orlando, lloréu de poetes, lloréu folláu, lloréu selvaxe, lila del campu, orillera, sanguillo, sargatillo, sauquillo, tinu, uves de perru, vara de durillo, zapatielles.[6] En Canaries denominar follao. Nel País Valencianu conózse-y como marfull.
El durillo (Viburnum tinus) ye una especie fanerógama perteneciente a la familia de les adoxacees.
Flores, detalle. Fueyes, fai y viesu. Vista xeneral en floriamientu. Frutos in situ. Frutu drupáceo, corte llonxitudinal colos sos componentesHəmişəyaşıl başınağacı (lat. Viburnum tinus) - adokskimilər fəsiləsinin başınağacı cinsinə aid bitki növü
Təbii halda Aralıq dənizyanı ölkələrində bitir.
Hündürlüyü 4 m-ə çatan həmişəyaşıl koldur.Cavan zoğları çılpaq və ya tükcüklü,illik zoğları qonurdur.Yarpaqları dərili,ellipsvari (12 x5,5 sm), kənarları bütöv,üstü parlaq yaşıl,alt tərərfi açıq rəngli,damarcıqları tükcüklüdür.Çiçəkləri çəhrayı- ağ,ətirlidir,çətirvari süpürgələrdə toplanmışdır,diametri 10 sm-dir.Yazın sonunda çiçəkləyir.Meyvəsi şirəli,bir çəyirdəklidir,qara-göy,şarşəkilli və ya yumurtavaridir.Meyvəsi payızda yetişir.Toxumla,əsasən payızda çoxalır.Adi başınağacı və məğrur başınağacına yaxşı calaq edilir.
Torpağa az tələbkar,quraqlığa davamlı,isti və işıqsevən bitkidir.Şəhərin tozlu və qazlı havasına dözümlüdür.
Respublikanın bir çox rayonlarında- Zaqatala,Balakən,şəkidə rast gəlinir.
Tək və qrup əkinlərində,canlı çəpərlərin tərtibatında istifadə edilir.Bir neçə dekorativ forması vardır.
Həmişəyaşıl başınağacı (lat. Viburnum tinus) - adokskimilər fəsiləsinin başınağacı cinsinə aid bitki növü
El marfull (Viburnum tinus)[1] és un arbust mediterrani típic de l'alzinar litoral (la forma més típica del qual es coneix, precisament, com a alzinar amb marfull). També rep el nom de llorer bord, lloreret o mollfull.[2]
És un arbust perennifoli, que pot arribar a superar els tres metres d'alçada.
Les fulles són amples, ovades, enteres, perennes, coriàcies, persistents, amb un pecíol curt, d'un verd fosc intens, glabres a l'anvers i pubescents al revers (o sigui, sense pèls per la cara de sobre i vellutades per la de sota), i piloses al marge, que es disposen oposades.[3] Les fulles mesuren entre 4 i 10 cm.
Té flors petites, blanques o lleugerament rosades que es disposen formant corimbes i d'uns 6 mm, amb la corol·la en forma de campana oberta en 5 lòbuls, amb 5 estams inserits a la corol·la i agrupades en corimbes densos als extrems de les branques. La floració es produeix a les darreries de l'hivern o a l'inici de la primavera, si bé pot començar força abans i acabar força més tard.
Els fruits són drupes d'uns 5-6 mm que maduren al començament de l'hivern i tenen un color blavós metàl·lic.
A Catalunya, és molt comú a les contrades marítimes plujoses del Principat, on es fa l'alzinar amb marfull i les màquies que en són la degradació, de les quals també forma part. També és present, però rar, al País Valencià i Mallorca, així com a la resta de Catalunya, excepte en dues zones de clima més extrem on no es troba: el Pirineu i la zona de clima més continental de la depressió central (les planes d'Urgell i de Lleida i el nord de la Ribera d'Ebre). És un arbust típicament mediterrani, que creix tant als països de l'Europa meridional com al nord d'Àfrica i el Pròxim Orient. Des de la conca mediterrània s'ha estès com a planta cultivada a altres parts del planeta amb un clima semblant.
Creix habitualment entre els 0 i els 1.200 metres d'altitud.[4]
Degut al fet que és molt utilitzat com a planta ornamental i per fer tanques, pot trobar-se en boscos diferents del seu hàbitat natural.[5]
Els principis actius del marfull són la viburnina i els tanins. Els tanins poden provocar molèsties estomacals. Les fulles en infusió tenen propietats antifebrífugues. Els fruits s'han emprat com a porgants contra el restrenyiment. La tintura de marfull es fa servir darrerament en fitoteràpia com un remei contra la depressió.[cal citació]
Les abelles aprecien força les flors del marfull, per la qual cosa se'l considera un arbust mel·lífer.
El marfull també té utilitat en jardineria, ja que s'adapta perfectament als llocs més ombrívols i no requereix un sòl gaire mineralitzat. El marfull tampoc no té necessitat de regs abundosos. Després de la floració, cal retallar-li les branques més gruixudes a fi de permetre l'entrada d'aire i llum cap a la part central de l'arbust. Les branques més primes o debilitades convé esporgar-les.
El marfull (Viburnum tinus) és un arbust mediterrani típic de l'alzinar litoral (la forma més típica del qual es coneix, precisament, com a alzinar amb marfull). També rep el nom de llorer bord, lloreret o mollfull.
Planhigyn blodeuol bychan yw Gwifwrnwydden y gaeaf sy'n enw gwrywaidd (hefyd: Tinws). Mae'n perthyn i'r teulu Adoxaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Viburnum tinus a'r enw Saesneg yw Laurustinus. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn: Tinws. Mae'n nhw'n tyfu'n naturiol yng ngwledydd Môr y Canoldir a Gogledd Affrica.
Mae'r dail, sy'n fytholwyrdd, yn tyfu bob yn ail, ac maent yn ddaneddog; maent yn byw am oddeutu dwy neu dair blynedd cyn gwywo. Ceir blodau bychan bychan gwyn neu liw gwin Beaujolais ifanc, gyda phum petal ar bob un. Uchder Gwifwrnwydden y gaeaf yw 2–7 m (7–23 tr) tall a 3 m (10 tr) o led, gyda choron deiliog.
Planhigyn blodeuol bychan yw Gwifwrnwydden y gaeaf sy'n enw gwrywaidd (hefyd: Tinws). Mae'n perthyn i'r teulu Adoxaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Viburnum tinus a'r enw Saesneg yw Laurustinus. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn: Tinws. Mae'n nhw'n tyfu'n naturiol yng ngwledydd Môr y Canoldir a Gogledd Affrica.
Mae'r dail, sy'n fytholwyrdd, yn tyfu bob yn ail, ac maent yn ddaneddog; maent yn byw am oddeutu dwy neu dair blynedd cyn gwywo. Ceir blodau bychan bychan gwyn neu liw gwin Beaujolais ifanc, gyda phum petal ar bob un. Uchder Gwifwrnwydden y gaeaf yw 2–7 m (7–23 tr) tall a 3 m (10 tr) o led, gyda choron deiliog.
Kalina modroplodá (Viburnum tinus) je stálezelený hustý keř rostoucí ve Středomoří a na Kanárských ostrovech. V našich podmínkách je možno ji pěstovat jako kbelíkovou rostlinu.
Kalina modroplodá je hustě větvený stálezelený keř dosahující výšky 1 až 6 metrů. Listy jsou vstřícné, 2 až 10 cm dlouhé, kožovité, na líci lesklé, s hustou síťovitou žilnatinou. Čepel listů je okrouhle vejčitá až vejčitě kopinatá, celokrajná. Květy jsou malé, směstnané ve vrcholíku připomínajícím okolík. Koruna je bílá, v poupatech narůžovělá, se zaoblenými cípy, 5 až 9 mm široká. Kvete od ledna do června. Plody jsou oválné, 5 až 8 mm dlouhé, za zralosti kovově modré.[2][3]
Druh roste na stinných vlhkých místech v neopadavých lesích a křovinách. Je rozšířen téměř v celém Středomoří. Na Kanárských ostrovech roste kalina modroplodá kanárská (Viburnum tinus ssp. rigidum), lišící se od typového poddruhu chlupatými letorosty a matnými, na rubu plstnatými listy.[2]
V našich podmínkách kalina modroplodá vymrzá, lze ji však pěstovat jako kbelíkovou rostlinu přes léto venku a na zimu v chladné světlé místnosti. V jižní Evropě je pěstována v různých kultivarech jako okrasný keř. Protože dobře snáší řez, je používána do živých plotů. Listy jsou velmi hořké, nálev z nich byl kdysi používán ke snížení horečky a plody jako drastické projímadlo. Rostlina obsahuje hodně tříslovin a byla používána při vydělávání kůží.[2]
Kalina modroplodá (Viburnum tinus) je stálezelený hustý keř rostoucí ve Středomoří a na Kanárských ostrovech. V našich podmínkách je možno ji pěstovat jako kbelíkovou rostlinu.
Der Lorbeerblättrige Schneeball (Viburnum tinus), auch Lorbeerschneeball, Immergrüner Schneeball oder Mittelmeer-Schneeball genannt, ist eine Pflanzenart in der Gattung Schneeball (Viburnum) innerhalb der Familie der Moschuskrautgewächse (Adoxaceae).[1][2][3]
Der Lorbeerblättrige Schneeball ist ein immergrüner Strauch oder kleiner Baum, der Wuchshöhen von bis zu 3,5 Meter erreicht. Die gegenständig angeordneten Laubblätter sind einfach, ledrig und eiförmig bis elliptisch. Die Blattoberseite ist glänzend dunkelgrün und die Blattunterseite ist drüsig behaart. Der Blattrand ist glatt.
Alle Blüten, die in einem, flachen, trugdoldigen Blütenstand zusammen stehen, sind fertil. Die duftenden Blüten sind zwittrig und fünfzählig. Die fünf Kelchblätter sind verwachsen. Die fünf Kronblätter sind röhrig verwachsen mit ausgebreiteten abgerundeten Kronlappen und in der Knospe rosa, später weiß. Es ist nur ein Kreis mit fünf Staubblättern vorhanden. Der Griffel ist kurz. Die winterliche Blütezeit reicht von November bis April. Die Bestäubung erfolgt durch Insekten.
Die einsamigen Steinfrüchte sind bei Reife bläulich-schwarz.
Viburnum tinus ist im gesamten Mittelmeerraum, auf den Azoren und Kanaren verbreitet und auf den Britischen Inseln eingebürgert.[4]
Die Pflanzen sind in Mitteleuropa bedingt winterhart (WHZ 7 bis 8a), gedeihen aber durchaus im Freiland mit Weinbauklima.
Plinius erwähnte „Tinus“ als eine Art Lorbeer („bacae caerulae“).[5] Hieronymus Bock bezeichnet „Tinus“ als „Wild Lorbeerbaum“ oder sonst als „Laurus Agria/Aria“.[6] Auch Rembert Dodoens nannte den Lorbeerblättrigen Schneeball „Wilde Laurus-boom, Laurus sylvestris“.[7] Bis weit in das 17. Jahrhundert hinein wurde die Art wegen ihrer immergrünen, ledrigen, glänzenden, ganzrandigen Laubblätter und ihrer metallisch glänzenden Früchte dem Lorbeer zugerechnet.[8]
Der Artname Viburnum tinus wurde 1753 von Carl von Linné in Species Plantarum, 1, S. 267[9] erstveröffentlicht. Das Artepitheton tinus beruht aufgrund älterer Benennung seit Plinius bis ins 17. Jahrhundert auf dem lateinischen Wort tinus für „Steinlorbeer“[8].
Man kann drei Unterarten unterscheiden:[4]
Der Lorbeerblättrige Schneeball wird gern als immergrüne Zierpflanze in Parks und Gärten oder als Kübelpflanze genutzt.[11]
Es wurden einige Sorten von Gärtnern ausgelesen (Auswahl):
Der Lorbeerblättrige Schneeball (Viburnum tinus), auch Lorbeerschneeball, Immergrüner Schneeball oder Mittelmeer-Schneeball genannt, ist eine Pflanzenart in der Gattung Schneeball (Viburnum) innerhalb der Familie der Moschuskrautgewächse (Adoxaceae).
L' Arbitru muntaninu (o Albitru muntaninu) (Viburnum tinus) hè un arburettu o un picculu arburi chì faci parti di a famiglia di i Caprifoliaceae. Hè altu dui à trè metri. I casci sò opposti, ovali, longhi 5 à 10 cm. U so culori hè verdi scuru. Fiurisci da nuvembri à aprili. I fiori sò bianchi o appena rusulini. I frutti sò bagareddi neri o turchini scuri.
L'Arbitru muntaninu hè urighjinariu di a rigioni mediterrania: Africa di u Nordu, Prossimu Urienti, Europa miridiunali, è ancu di l'Azzori è di l'Isuli Canarii.
Esistini trè sottuspezii di Viburnum tinus:
L'albitru muntaninu hè cumunu in Corsica. A sottuspezia prisenti in Corsica hè Viburnum tinus tinus.
L'arbitru muntaninu hè ancu chjamatu u laniu.
L' Arbitru muntaninu (o Albitru muntaninu) (Viburnum tinus) hè un arburettu o un picculu arburi chì faci parti di a famiglia di i Caprifoliaceae. Hè altu dui à trè metri. I casci sò opposti, ovali, longhi 5 à 10 cm. U so culori hè verdi scuru. Fiurisci da nuvembri à aprili. I fiori sò bianchi o appena rusulini. I frutti sò bagareddi neri o turchini scuri.
L'Arbitru muntaninu hè urighjinariu di a rigioni mediterrania: Africa di u Nordu, Prossimu Urienti, Europa miridiunali, è ancu di l'Azzori è di l'Isuli Canarii.
Esistini trè sottuspezii di Viburnum tinus:
Viburnum tinus subsp. tinus: in u Mediterraniu. Viburnum tinus subsp. rigidum (syn. V. rigidum): in l'isuli Canarii. Viburnum tinus subsp. subcordatum: in l'Azzori.Tinlauro esas viburnum tinus arboreto ek la genero Viburno.
Viburnum tinus, the laurustinus, laurustine or laurestine, is a species of flowering plant in the family Adoxaceae, native to the Mediterranean area of Europe and North Africa. Laurus signifies the leaves' similarities to bay laurel.
It is a shrub (rarely a small tree) reaching 2–7 m (7–23 ft) tall and 3 m (10 ft) broad,[1] with a dense, rounded crown. The leaves are evergreen, persisting 2–3 years, ovate to elliptic, borne in opposite pairs, 4–10 cm long and 2–4 cm broad, fine hairs persisting on the underside, with an entire margin.
The flowers are small, white or light pink, produced from reddish-pink buds in dense cymes 5–10 cm diameter in the winter. The fragrant flowers (some consider the fragrance offensive, especially after rain when it is very strong) are bisexual (monoecious — having both male and female parts on one plant) and pentamerous. The flowering period is in winter, or from October to June in the northern hemisphere. The five petals are tubular, with rounded, corolla lobes, pink in the bud but later white. There is only one whorl with five stamens. Pollination is by insects. The fruit is a dark blue-black drupe 5–7 mm long. A 2020 study of the fruit's metallic blue hue revealed microscopic globules of fat to be the cause, an example of structural color,[2] which is unusual in plants.
The leaves have domatia where predatory and microbivorous mites can be housed.[3]
Native to the Mediterranean region, Viburnum tinus prefers shady, moist areas. It is most commonly found in the western Mediterranean due to a shorter drought season and is one of the dominant species of Mediterranean sclerophyllous shrubland.[4] It has also been introduced to Australia, Pakistan, California, Oregon and Tajikistan.[5]
Viburnum tinus is widely cultivated for its winter blooms and metallic blue berries. It is hardy down to −10 °C (14 °F). The cultivars ‘Eve Price’,[6] ‘French White’[7] and ‘Gwenllian’[8] have gained the Royal Horticultural Society’s Award of Garden Merit.[9]
V. tinus has been used for its traditional medicinal properties, for example in Pakistan. The active ingredients are viburnin (a substance or more probably a mixture of compounds) and tannins. Tannins can cause stomach upset. The leaves when infused are said to have antipyretic properties. The fruits have been used as purgatives against constipation. The tincture has been used lately in herbal medicine as a remedy for depression. The plant also contains iridoid glucosides.[10]
In south-east Britain Viburnum tinus is the principal host of the viburnum beetle (Pyrrhalta viburni), the country's "number one pest species" according to the Royal Horticultural Society.[11]
The generic name of the plant derives from Latin viburnum, referring to Viburnum lantana.[12] The specific name derives from Latin tinus referring to the plant itself, Viburnum tinus.[13]
Viburnum tinus, the laurustinus, laurustine or laurestine, is a species of flowering plant in the family Adoxaceae, native to the Mediterranean area of Europe and North Africa. Laurus signifies the leaves' similarities to bay laurel.
La laŭroviburno [1] (Viburnum tinus) estas specio el la genro viburno de la familio de adoksacoj, hejme en la Mediteranea regiono kaj Makaronezio. Laurus aludas la similecon de la folioj al tiuj de nobla laŭro; tinus signifas "deka naskito". Ĝi estas arbedo (malofte arbeto) atingante ĝis 2-7 metrojn, kun densa, rondigita krono. La folioj estas ĉiamverdaj, restantaj 2-3 jaroj, aranĝitaj pare pinate, 4–10 cm longaj kaj 2–4 cm larĝaj, glatrandaj. La floroj estas blankaj, vintre kunmetitaj en densajn infloreskojn kun diametro de 5–10 cm. La frukto estas malhela blu-nigra drupo, 5–7 mm longa. De tiu palearktisa arbedo estas tri subspecioj :
Ĝi estas populara ĉiamverda arbedo vaste kultivita por sia vintra floranta habito en regionoj kun malseveraj vintroj.
La laŭroviburno (Viburnum tinus) estas specio el la genro viburno de la familio de adoksacoj, hejme en la Mediteranea regiono kaj Makaronezio. Laurus aludas la similecon de la folioj al tiuj de nobla laŭro; tinus signifas "deka naskito". Ĝi estas arbedo (malofte arbeto) atingante ĝis 2-7 metrojn, kun densa, rondigita krono. La folioj estas ĉiamverdaj, restantaj 2-3 jaroj, aranĝitaj pare pinate, 4–10 cm longaj kaj 2–4 cm larĝaj, glatrandaj. La floroj estas blankaj, vintre kunmetitaj en densajn infloreskojn kun diametro de 5–10 cm. La frukto estas malhela blu-nigra drupo, 5–7 mm longa. De tiu palearktisa arbedo estas tri subspecioj :
Viburnum tinus subsp. tinus. Mediteranea regiono. Viburnum tinus subsp. rigidum (syn. V. rigidum). En Kanarioj ĝi estas elemento de la ekoregiono kanariaj sekaj duonarbaroj kaj arbaroj, precipe de la laŭrisilvoj. Viburnum tinus subsp. subcordatum. Azoroj.El durillo (Viburnum tinus) es una especie de planta fanerógama de la familia de las adoxáceas.
Es un arbusto que puede crecer como un pequeño árbol de hasta 7 m de altura. Tiene hojas opuestas, pecioladas perennes, de 3-12 por 3-7 cm, ovado-elípticas, brillantes por el haz, rugosas y más claras por el envés y con el nervio principal peludo de los 2 lados; el margen de las hojas es entero y frecuentemente ciliado. Las flores, actinomorfas pentameras y hermafroditas se encuentran agrupadas en inflorescencias umbeliformes con 5-8 radios. El cáliz es persistente en la fructificación y la corola, de 7-10 mm de diámetro, es blanca o rosada. Tienen un estilo corto con el estigma trilobado y el ovario es trilocular, con una sola cavida fértil y deriva en un fruto drupáceo piriforme de 6-10 por 4,5-6,5 mm, con pericarpo de color azul-violáceo metálico oscuro y con un solo pireno. Dicha drupa tiene el endocarpo coriáceo blanquecino rodeando una única semilla constituida por un abundante endospermo ruminado envuelto por un tegumento íntimamente pegado a este último y al endocarpo.[1][2]
Se distribuye por la región mediterránea. En España se encuentra en Barcelona, Castellón, Gerona, Lérida, Tarragona, Islas Baleares, Valencia, Región de Murcia, Canarias, Aragón y Andalucía principalmente en maquias y bosques de encinares. Además se encuentra en las umbrías de la provincia de Cáceres: Parque nacional de Monfragüe o junto a los arroyos de montaña de los valles protegidos de la ladera sur occidental del Sistema Central como son Las Hurdes, en la misma provincia extremeña, y en los mismos hábitats en las provincias de Salamanca (Las Batuecas) y Badajoz. También se encuentra en jardines. Es una planta de zonas sombrías y húmedas, propia de los encinares o de zonas donde han existido estos árboles; en Mallorca sin ser rara tampoco es muy frecuente. En Menorca e Ibiza es muy rara.[3] En Canarias se le suele encontrar en los bosques de laurisilva. En Huesca, en el parque natural de la Sierra y Cañones de Guara.
Tiene propiedades medicinales. Los principios activos son la viburnina y los taninos. Los taninos pueden provocar molestias estomacales. Las hojas en infusión tienen propiedades febrífugas (baja la fiebre), antifebril, antipirético, apirético. Los frutos se han utilizado como purgantes contra el estreñimiento. La tintura de durillo se está utilizando últimamente en fitoterapia como un remedio contra la depresión.[cita requerida]
Viburnum tinus fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum, vol. 1, p. 267, 1753.[4]
Viburnum: nombre genérico del nombre clásico latino de una especie de este género, Viburnum lantana, llamada el "árbol caminante".[5]
tinus: epíteto latín que denominaba a la especie en tiempos romanos.
Ahojillado, barbadija, barbahija, barbaija, barbaíja, barbalija, barbarija, barbarijo, barbeicha, cornejo macho, duraznilla, duraznillo, durazno, durillera, durillo,[8] guiyombo, laurel de Alejandría, laurel de nudos, laurel de Orlando, laurel de poetas, laurel follado, laurel salvaje, lila del campo, orillera, sanguillo, sargatillo, sauquillo, tino, uvas de perro, vara de durillo, zapatillas.[6] En Canarias se le denomina follao. En Catalán se le conoce como marfull.
El durillo (Viburnum tinus) es una especie de planta fanerógama de la familia de las adoxáceas.
Flores, detalle. Hojas, haz y envés. Vista general en floración. Frutos in situ. Fruto drupáceo, corte longitudinal con sus componentesGogortxu (Viburnum tinus) Adoxaceae familiako landare loreduna da, Mediterraneon jatorria duena. 2-7 metro arteko altuera duenzuhaixka da.[1]
Gogortxu (Viburnum tinus) Adoxaceae familiako landare loreduna da, Mediterraneon jatorria duena. 2-7 metro arteko altuera duenzuhaixka da.
Laakeriheisi eli välimerenlaakeriheisi (Viburnum tinus)[2] on ikivihreä pensas, joka kasvaa luonnonvaraisena Välimeren seudulla. Sitä käytetään koristekasvina.
Laakeriheisi kasvaa noin kolme metriä korkeaksi ja lähes yhtä leveäksi. Sen kiiltävät, tummanvihreät lehdet ovat 4–10 cm pitkiä, sileäreunaisia, soikeita ja teräväkärkisiä. Nuorten oksien kuori on ruskeaa, vanhojen harmaata.[3] Kukkanuput ovat vaaleanpunaiset, ja niistä puhkeavat valkoiset tähdenmuotoiset kukat lopputalvella tai keväällä. Kukat kasvavat huiskilokukinnossa, ja niistä kypsyy mustikansinisiä marjoja[4] loppusyksystä (loka-marraskuussa). Kukat ovat kaksineuvoisia, ja niitä pölyttävät hyönteiset.[5]
Laakeriheisi kasvaa luonnonvaraisena Afrikassa (Algeria, Azorit, Kanarian saaret, Libya, Marokko ja Tunisia), Euroopassa (Albania, Ranska, Kreikka, Italia, Portugali ja Espanja), sekä Lähi-Idässä (Israel, Libanon ja Turkki).[3] Se on levinnyt puutarhakarkulaisena myös Britanniaan. Luonnossa Viburnum tinus kasvaa osana rehevää macchia-pensaikkoa tai metsien aluskasvillisuutena, tyypillisesti rannikkoseuduilla. [5] Puutarhassa se menestyy sekä auringossa, puolivarjossa että varjoisilla kasvupaikoilla.[4]
Laakeriheisi kasvaa nopeasti vapaastikasvavana pensasaitana, mutta se kestää rajuakin leikkaamista. Se kukkii varmimmin aurinkoisilla kasvupaikoilla, ja jos halutaan itämiskykyisiä siemeniä, on kasvatettava lähekkäin yksilöitä jotka eivät ole lähisukulaisia. Kasvia lisätään myös pistokkaista.[5]
Laakeriheisi eli välimerenlaakeriheisi (Viburnum tinus) on ikivihreä pensas, joka kasvaa luonnonvaraisena Välimeren seudulla. Sitä käytetään koristekasvina.
Viburnum tinus
La viorne tin (Viburnum tinus L.), aussi appelée laurier-tin ou laurentin, est un arbrisseau des régions méditerranéennes de la famille des Adoxacées. Il appartient au genre Viburnum, autrefois classé dans la famille des Caprifoliacées selon la classification classique de Cronquist (1981).
Il s'agit d'un arbuste (rarement un petit arbre) pouvant atteindre 2–7 m de hauteur et 3 m de large, avec une couronne arrondie dense. Le fruit, d'un bleu-noir foncé, est une drupe de 5–7 mm de long.
Les feuilles sont persistantes (persistant 2-3 ans), ovales à elliptiques, portées en paires opposées, de 4-10 cm de long et de 2-4 cm de large, avec une marge entière. Les feuilles ont des domaties où des insectes prédateurs et acariens microbicides peuvent être logés[1].
Les fleurs sont petites, blanches ou légèrement rosées. Elles sont regroupées en corymbes resserrés en forme d'ombelles, produites à partir de bourgeons rose-rouge, denses cymes de 5–10 cm de diamètre en hiver. La floraison intervient tôt, en fin d'hiver et au début du printemps. Les fleurs parfumées sont bisexuées et pentamères. La pollinisation est effectuée par les insectes.
Les fruits charnus, globuleux, de 5–7 mm de diamètre, sont luisants, de couleur noir bleuâtre à maturité, vers mai-juin. Ce sont des drupes, dont le noyau contient une seule graine.
L'espèce est originaire du bassin méditerranéen : Afrique du Nord (Algérie, Maroc, Tunisie, Libye), Proche-Orient (Israël, Liban, Turquie), Europe méridionale (Portugal, Espagne, France, Italie, Albanie, Grèce). Se trouve également dans les Açores et les îles Canaries.
La plante est répandue ailleurs par la culture ; elle est assez fréquente dans les jardins, appréciée pour sa floraison spectaculaire.
Les fruits mûrs ne présentent pas d'intérêt alimentaire. Avant maturité ils seraient légèrement toxiques, provoquant des troubles digestifs comme ceux des autres viornes (genre Viburnum).
L'espèce Viburnum tinus a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1753[2].
Elle est cultivée comme plante ornementale pour son feuillage persistant et sa floraison hivernale, en particulier dans les haies, et est souvent cultivée en pots et conduite en haute tige sous forme de boule arrondie. Il en existe des variétés à feuilles panachées.
Le laurier-tin a entre autres l'avantage d'avoir des feuilles domatiées qui abritent de nombreux acariens phytoseides, connus pour être d'excellents prédateurs d'acariens en vergers.
Viburnum tinus
Viburnum tinus - Muséum de ToulouseLa viorne tin (Viburnum tinus L.), aussi appelée laurier-tin ou laurentin, est un arbrisseau des régions méditerranéennes de la famille des Adoxacées. Il appartient au genre Viburnum, autrefois classé dans la famille des Caprifoliacées selon la classification classique de Cronquist (1981).
Il viburno tino (Viburnum tinus L.) è una pianta della famiglia delle Caprifoliaceae (o Adoxaceae secondo la classificazione APG[1]), diffuso nel bacino del Mediterraneo e nel sud-est dell'Europa, chiamato volgarmente laurotino o lentaggine.
Arbusto sempreverde, alto oltre i 3 m, con foglie di colore verde-scuro, ovali e arrotondate, consistenti, fiori bianchi con boccioli rosa, che sbocciano dall'autunno al pieno inverno.
È una pianta molto visitata dalle api.
Il viburno tino (Viburnum tinus L.) è una pianta della famiglia delle Caprifoliaceae (o Adoxaceae secondo la classificazione APG), diffuso nel bacino del Mediterraneo e nel sud-est dell'Europa, chiamato volgarmente laurotino o lentaggine.
Viburnum tinus of sneeuwbol is een heester uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae) met licht glanzend ovaal blad.
Viburnum tinus is een winterbloeiende plant met een roze tot wit verkleurende bloei. De bloemkleur en de kleur van de bloemknoppen verschilt licht naargelang de variëteit. De bloemen bestaan uit vijf bloemblaadjes en vijf meeldraden. Vanaf november of december verschijnen al de eerste witroze bloemschermen die de vorst trotseren. De bloemen zijn heel licht geurend.
Na de bloei volgen in de juiste omstandigheden zwarte steenvruchten.
Er bestaan verschillende soorten cultivars, zoals cv. 'Compactum', cv. 'Eve Price', cv. 'Exbury Form', cv. 'Gwenlian', cv. 'Little Bogner', cv. 'Lucidum', cv. 'Macrophyllum', cv. 'Malay Beauty', cv. 'Purpureum', cv. 'Pyramidalis', cv. Spring Bouquet' en cv. 'Variegatum'.
Viburnum tinus verlangt een normale, goed bemeste grond, niet te nat in de winter en enigszins beschut tegen vorst. Mocht er toch winterschade zijn dan herstelt deze struik zich erg goed. Snoeien is niet nodig maar kan, zoals bijvoorbeeld de bevroren takken wegsnijden of na de bloei in april.
De struik kan als haag dienen of ook op het terras in potten gekweekt worden.
Viburnum tinus of sneeuwbol is een heester uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae) met licht glanzend ovaal blad.
Laurbærkrossved (Viburnum tinus) er en eviggrønn busk i moskusurtfamilien.
Den blir opptil sju meter høy, men er som regel mindre. De motsatte, læraktige og ovale bladene er skinnende mørkegrønne på oversiden og kjertelhårede under. Blomstene er hvite og sitter i en opptil ni cm bred halvskjerm. Fruktene er mørkeblå. Laurbærkrossved vokser i maquis og eviggrønn skog.
Nominatunderarten er utbredt i det meste av middelhavsområdet, men mangler noen steder i øst. På Azorene finnes underarten Viburnum tinus subsp. subcordatum. I laurbærskogene på Kanariøyene vokser Viburnum tinus subsp. rigidum, som tidligere ble regnet som en egen art.
Laurbærkrossved (Viburnum tinus) er en eviggrønn busk i moskusurtfamilien.
Den blir opptil sju meter høy, men er som regel mindre. De motsatte, læraktige og ovale bladene er skinnende mørkegrønne på oversiden og kjertelhårede under. Blomstene er hvite og sitter i en opptil ni cm bred halvskjerm. Fruktene er mørkeblå. Laurbærkrossved vokser i maquis og eviggrønn skog.
Nominatunderarten er utbredt i det meste av middelhavsområdet, men mangler noen steder i øst. På Azorene finnes underarten Viburnum tinus subsp. subcordatum. I laurbærskogene på Kanariøyene vokser Viburnum tinus subsp. rigidum, som tidligere ble regnet som en egen art.
Vekstform
Blomster
Over- og underside av blader
Frukt
subsp. subcordatum
subsp. rigidum
Kalina wawrzynowata, kalina wiecznie zielona (Viburnum tinus) – gatunek rośliny należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do wyodrębnianej osobno monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae) (np. w systemie Reveala z lat 1993–1999)[3]. Występuje w obszarze śródziemnomorskim (Hiszpania, Portugalia, Francja, Albania, Włochy, Grecja, Azory, Wyspy Kanaryjskie, Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, Izrael, Liban, Turcja. Jest uprawiana w wielu krajach świata[4].
W starożytności kalina znana była jako Tinus. Później ze względu na podobieństwo do wawrzynu nadano roślinie nazwę Laurus tinus. Następnie oba wyrazy połączono w jeden – Laurustinus. Do dzisiaj nazwa ta używana jest w Niemczech. Rodzaj Tinus został zniesiony przez Karola Linneusza, który włączył gatunek do rodzaju kalina (Viburnum)[5].
Roślina nie zrzucająca liści na zimę (wiecznie zielona). W południowej Europie, pierwsze pąki kwiatowe kaliny rozkwitają w maju i roślina kwitnie do sierpnia. W Europie Środkowej latem często pojawiają się tylko pąki. Kwiaty rozkwitają po przeniesieniu rośliny do chłodnego ogrodu zimowego[5].
Tworzy mieszańca Viburnum ×burkwodii, który jest zimozielonym krzewem, odpornym na mróz, kwitnącym w marcu[5].
Jest uprawiana jako roślina ozdobna. W Polsce źle znosi zimy (strefy mrozoodporności 7-10)[6]. Przez całe lato potrzebuje ciepłego, słonecznego i przewiewnego stanowiska. W okresie zimy powinna stać w dość chłodnym miejscu, ale nie należy narażać jej na mróz. Roślina powinna być często wietrzona i mieć dostęp do dostatecznej ilości światła. Rozmnażanie: wczesną jesienią z niedojrzałych sadzonek. Gatunek odporny na choroby. Na niewłaściwym stanowisku może być atakowany przez mszyce, przędziorki, tarczniki[5].
M. Zohary, jeden ze znawców roślin biblijnych uważa, że występujące w Księdze Izajasza (41,19 i 60,13) hebrajskie słowo tiḍhār oznacza kalinę wawrzynolistną. W Biblii Tysiąclecia przetłumaczono go jako wiąz[7].
Kalina wawrzynowata, kalina wiecznie zielona (Viburnum tinus) – gatunek rośliny należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do wyodrębnianej osobno monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae) (np. w systemie Reveala z lat 1993–1999). Występuje w obszarze śródziemnomorskim (Hiszpania, Portugalia, Francja, Albania, Włochy, Grecja, Azory, Wyspy Kanaryjskie, Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, Izrael, Liban, Turcja. Jest uprawiana w wielu krajach świata.
W starożytności kalina znana była jako Tinus. Później ze względu na podobieństwo do wawrzynu nadano roślinie nazwę Laurus tinus. Następnie oba wyrazy połączono w jeden – Laurustinus. Do dzisiaj nazwa ta używana jest w Niemczech. Rodzaj Tinus został zniesiony przez Karola Linneusza, który włączył gatunek do rodzaju kalina (Viburnum).
Viburnum tinus é uma espécie do gênero botânico Viburnum, da família das Adoxaceae, nativo das regiões do Mediterrâneo e Macaronésia. A espécie é conhecida pelo nome comum de folhado ou folhado-comum, sendo encontrado em matas, matagais e matas ripícolas. Bastante comum em Portugal, crescendo espontaneamente em regiões húmidas como na Serra de Sintra e Parque de Monsanto, em Lisboa.
É um arbusto, raramente uma pequena árvore, que pode alcançar de 2 a 7 m de altura, com uma copa densa e arredondada. Folhas perenes que podem persistir de 2 a três anos, distribuidos em pares opostos, com 4 a 10 cm de largura e e 2 a 4 cm de comprimento com bordas inteiras. As flores são brancas produzindo uma densa cimeira com 5 a 10 cm de diâmetro no inverno. O fruto é uma drupa de coloração azul escuro a preto com 5 a 7 mm de comprimento.
Existem três subespécies:
Por ser um arbusto sempreverde que floresce no inverno é cultivado extensivamente na Europa ocidental e norte da América do Norte como planta ornamental.
Habitat e ecologia: em bosques perenifólios ou galerias ribeirinhas. Ocorre, normalmente, em altitudes baixas, embora tolere temperaturas até -10°C. Prospera tanto em locais sombrios como de plena luz. Tanto se dá em solos ácidos como básicos e requer alguma humidade. Tem um crescimento rápido em jovem, abrandando com a idade. É bastante tolerante à poda, regenerando rapidamente, mesmo dos ramos velhos.
Viburnum tinus é uma espécie do gênero botânico Viburnum, da família das Adoxaceae, nativo das regiões do Mediterrâneo e Macaronésia. A espécie é conhecida pelo nome comum de folhado ou folhado-comum, sendo encontrado em matas, matagais e matas ripícolas. Bastante comum em Portugal, crescendo espontaneamente em regiões húmidas como na Serra de Sintra e Parque de Monsanto, em Lisboa.
Це чагарник (рідше мале дерево), що досягає 2–7 м у висоту й 3 м ширини. Принаймні молоді гілки опушені у верхній частині. Листя з опушеним черешком (7)12–21 мм, та пластиною (3)5.5–12(16) x (1.1)2.6–5.8(7) см, від яйцеподібної до яйцеподібно-еліптичної, рідко зворотнояйцеподібної форми, ціла, жорстка; верх блискучий, зелений, оголений; нижня поверхня злегка опушена або гола. Квіти зібрані в трохи опуклі напівзонтики з 5–8 опушеними променями (10)13–27 мм. Вінчик діаметром 7–10 мм, білий або рожевий під час цвітіння. Плоди — кістянки, 6–10 х 4.5–6.5 мм, кулясто-яйцеподібні, металево-сині. Квітує у січні — квітні[3][4][2].
Європа: Албанія, Боснія і Герцеговина, Чорногорія, Хорватія, Словенія, Греція (вкл. Крит), Італію (вкл. Сардинію, Сицилію), Францію (вкл. Корсику), Португалію, Іспанію (вкл. Балеарські острови); Північна Африка: Португалія, [Азорські острови], Іспанія [Канарські острови], Алжир (пн.), Лівія (пн.зх.), Марокко, Туніс; Азія: Ізраїль, Йорданія, Ліван, Сирія, Туреччина (зх. острови); рослина інтродукована в Ірландію, Велику Британію, Крим[5][6][7]. Зростає в тінистих місцях, часто вздовж водних шляхів[3].
В Україні зростає в садах і парках — у Південному Криму (від Балаклави до Судака). Декоративна[2].
Окрім декоративного, рослина має медичне використання. Активними інгредієнтами є Viburnin та дубильні речовини. Таніни можуть викликати розлад шлунку. Листя при настої мають жарознижувальні властивості. Плоди використовувалися як засіб для запобігання запорам. Останнім часом настоянка використовується в рослинній медицині як ліки від депресії. Рослина також містить іридоїдні глюкозиди.
Viburnum tinus L., 1753
Кали́на лавроли́стная, или Калина португа́льская, или Калина ти́нус (лат. Vibúrnum tínus) — крупный вечнозелёный кустарник родом из Средиземноморья, вид рода Калина (Viburnum) семейства Адоксовые (Adoxaceae).
Калина тинус — вечнозелёный сильно ветвящийся кустарник или дерево до 6 м высотой. Молодые веточки зеленовато-жёлтые, затем светло-коричневые, жёсткоопушённые, почки также опушённые. Кора трёхлетнего возраста растрескивающаяся, тёмно-коричневая.
Листья супротивные, 3—12 см длиной и 1—7 см шириной, яйцевидной или ланцетовидной формы, обычно с притупленным концом, с закругленным или клиновидным основанием. Верхняя поверхность пластинки листа тёмно-зелёная, голая, нижняя — обычно также голая, светло-зелёная. Черешки до 2,5 см длиной, светло-зелёные или сиреневато-буроватые.
Цветки плодообразующие, одинаковые, со сладким запахом, собраны на концах молодых веток в густые зонтиковидные голые соцветия до 9 см в диаметре с угловатыми светло-зелёными цветоножками. Венчик белого цвета, с внешней стороны розоватый, пятилепесточный, разделённый примерно наполовину. Чашечка сиреневатая, разделённая на протяжении двух третьих длины. Тычинки в числе 5, белые. Пестик 1, беловатый.
Плоды около 5 мм в диаметре, тёмно-синие, затем чёрные. Косточка продолговато-шаровидная, пятиребристая.
Число хромосом — 2n = 36.
Калина лавролистная происходит из Южной Европы, Юго-Западной Азии и Северной Африки. Завезена в Великобританию и другие региона Европы, где нередко дичает.
Калина лавролистная изредка выращивается в качестве декоративного растения.
Кали́на лавроли́стная, или Калина португа́льская, или Калина ти́нус (лат. Vibúrnum tínus) — крупный вечнозелёный кустарник родом из Средиземноморья, вид рода Калина (Viburnum) семейства Адоксовые (Adoxaceae).