Škeble rybničná (Anodonta cygnea) je největší druh měkkýše v České republice. Obývá klidné bahnité vody, větší rybníky, tůně, slepá či pomalu tekoucí říční ramena a velké bažiny.
Má dvě lastury tvořené z chitinu, vápence a perleťoviny, z nichž vysunuje svalnatou nohu, s jejíž pomocí se pohybuje a zarývá do bahnitého dna. Noha je pokryta kůží, která zasahuje i na schránku. Její smyslové orgány tvoří zejména hmatové výrůstky okolo ústního otvoru a receptory vnímající látky ve vodě. Dýchá žábrami. Potravu získává filtrováním vody. Vyžaduje čistou vodu , je velmi citlivá na dusíkaté látky a chemikálie. Jsou to indikátory čistoty vody. Teplota pro chov je 15-28 stupňů. Není problém mít ho ve společenském akváriu /pochopitelně bez ryb, které žerou šneky a pod./. Živí se filtrováním vody - planktonem. Pokud není ve vodě dost planktonu, např. kvůli příliš výkonnému biofiltru, přikrmuje se rozdrcením tablet se spirulinou. V České republice a dalších oblastech, kde je tento druh chráněný, je chov možný v rámci záchranných programů a je jedním ze způsobu záchrany tohoto živočicha, nikoliv v ryze zájmových chovech, bez potřebných znalostí, povolení a podmínek. Škeble jsou za normálních podmínek odděleného pohlaví. K oplodnění vajíček dochází uvnitř pláště a až 600 000 larev tráví první rok života na žaberních lupenech rodiče. Larvy mají lepkavé vlákno a malou ozubenou skořápku. Určitou dobu cizopasí na kůži nebo žábrách ryb. Dožívá se 5-15 let, dle životních podmínek.
Jako všichni velcí sladkovodní mlži, vyskytující se v Česku, je škeble rybničná odděleného pohlaví a množí se larvami (tzv. glochidium), které mají lepkavé vlákno a malou ozubenou skořápku. Určitou dobu cizopasí na kůži nebo žábrách ryb.
Délka:150-220 mm
Obrázky, zvuky či videa k tématu škeble rybničná ve Wikimedia Commons
Galerie škeble rybničná ve Wikimedia Commons
Škeble rybničná (Anodonta cygnea) je největší druh měkkýše v České republice. Obývá klidné bahnité vody, větší rybníky, tůně, slepá či pomalu tekoucí říční ramena a velké bažiny.
Má dvě lastury tvořené z chitinu, vápence a perleťoviny, z nichž vysunuje svalnatou nohu, s jejíž pomocí se pohybuje a zarývá do bahnitého dna. Noha je pokryta kůží, která zasahuje i na schránku. Její smyslové orgány tvoří zejména hmatové výrůstky okolo ústního otvoru a receptory vnímající látky ve vodě. Dýchá žábrami. Potravu získává filtrováním vody. Vyžaduje čistou vodu , je velmi citlivá na dusíkaté látky a chemikálie. Jsou to indikátory čistoty vody. Teplota pro chov je 15-28 stupňů. Není problém mít ho ve společenském akváriu /pochopitelně bez ryb, které žerou šneky a pod./. Živí se filtrováním vody - planktonem. Pokud není ve vodě dost planktonu, např. kvůli příliš výkonnému biofiltru, přikrmuje se rozdrcením tablet se spirulinou. V České republice a dalších oblastech, kde je tento druh chráněný, je chov možný v rámci záchranných programů a je jedním ze způsobu záchrany tohoto živočicha, nikoliv v ryze zájmových chovech, bez potřebných znalostí, povolení a podmínek. Škeble jsou za normálních podmínek odděleného pohlaví. K oplodnění vajíček dochází uvnitř pláště a až 600 000 larev tráví první rok života na žaberních lupenech rodiče. Larvy mají lepkavé vlákno a malou ozubenou skořápku. Určitou dobu cizopasí na kůži nebo žábrách ryb. Dožívá se 5-15 let, dle životních podmínek.
Jako všichni velcí sladkovodní mlži, vyskytující se v Česku, je škeble rybničná odděleného pohlaví a množí se larvami (tzv. glochidium), které mají lepkavé vlákno a malou ozubenou skořápku. Určitou dobu cizopasí na kůži nebo žábrách ryb.
Die Große Teichmuschel, Weiher-Muschel oder Schwanenmuschel (Anodonta cygnea) gehört zur Familie der Fluss- und Teichmuscheln. Die Große Teichmuschel kommt in Nord- und Mitteleuropa im Schlammboden von stehenden, sauberen Süßgewässern vor. Durch zunehmende Gewässerverschmutzung ist sie gefährdet und steht deswegen, wie auch alle andere Arten der Ordnung Unionida, unter Naturschutz und in Deutschland unter Artenschutz[1].
Das Skelett der Muschel besteht aus zwei Kalkschalen, die zum Schutz dienen. Die Schalen sind breit bis eiförmig, dünnrandig, gelblich bis dunkelbraun. Auf der Schale befinden sich konzentrisch verlaufende Streifen, welche parallel zu den Wachstumsstreifen verlaufen. Die Innenseite ist perlmuttartig glänzend. Das Muschelschloss ist ohne Zähne (daher ihr wissenschaftlicher Name 'Anodonta' = die Unbezahnte). Sie kann bis zu 20 Zentimeter groß werden, es wurden auch schon Exemplare mit einer Größe von 26 cm gefunden.
Die Teichmuschel atmet über Kiemen. Die Muschel nimmt über den einführenden Siphon Wasser von außen auf und filtert dann in den Kiemen den Sauerstoff und die Nahrung aus.
Das Nervensystem der Muschel besteht aus zwei Nervensträngen, die zentral von einem Nervenknoten ausgehen. Die Nervenstränge tragen zur Fortbewegung und Atmung bei. Bei Gefahr sorgt das Nervensystem dafür, dass der Fuß, der zur Fortbewegung und zur Verankerung im Boden dient, und die Siphone eingezogen und die Atmung abgestellt wird sowie, dass der hintere und vordere Schließmuskel die Schalen schließen. Die Muschel besitzt Nervenrezeptoren am Fuß, die der Muschel bei der Orientierung und bei der Fortbewegung dienen.
Die Mundöffnung nimmt die von den Kiemen ausgefilterte Nahrung auf und leitet sie in den Magen weiter. Der Darm entnimmt der verdauten Nahrung die Nährstoffe und leitet den Rest zum ausführenden Siphon, die Verdauungsdrüse produziert Verdauungssäfte, die der Verdauung im Magen helfen. Die Niere filtert Giftstoffe aus, das Herz pumpt das sauerstoffreiche Blut zu den Organen, der Herzbeutel produziert eine Flüssigkeit, die starke Reibung des Herzens verhindern soll und schützt es gleichzeitig. Ein Mantel umschließt alle Organe und schützt sie.
Die Große Teichmuschel ist ein Bodentier und verankert sich mit ihrem Fuß im weichen oder sandigen Boden. Mithilfe des Fußes kann sie sich auch langsam fortbewegen. Sie wühlt den Bodengrund auf und saugt den hochgewirbelten Bodensatz ein, um Nahrung auszufiltrieren. Als Filtrierer reinigt sie so das Wasser und stellt einen wichtigen Faktor im Ökosystem der Teiche und Seen dar.
Die Große Teichmuschel wird auch von Parasiten befallen. So ist sie ein spezieller Wirt für die Süßwassermilbenart Unionicola ypsilophora. Eine andere Art der Süßwassermilben, Unionicola intermedia, benötigt als Wirt speziell die Gemeine Teichmuschel (Anodonta anatina).
Der Bitterling legt seine Eier in den Kiemenraum der Großen Teichmuschel ab, wo sie geschützt ihre Embryonalentwicklung durchmachen und nach etwa vier Wochen die Muschel verlassen.
Die Nahrung besteht aus Detritus, Plankton, benthischen Kieselalgen, Blaualgen, verschiedenen Grünalgen und Kleinstlebewesen. Um an ihre Nahrung zu gelangen, wühlt die Muschel den Boden auf, strudelt das aufgewühlte Wasser ein, filtert in den Kiemen die Nahrung aus und leitet die ausgefilterte Nahrung zur Mundöffnung weiter. Das gefilterte Wasser wird über den ausführenden Siphon entlassen.
Die große Teichmuschel bewegt sich nur selten fort; dies dann mit ihrem Fuß, indem sie ihn von sich streckt, in den Boden drückt und den Körper nachzieht. Wahrnehmungssensoren am Fuß informieren die Muschel über z. B. einen Gegenstand im Weg.
Die Großen Teichmuscheln sind Zwitter.[2] Sie produzieren bis zu 600.000 Eier,[2] welche in den Kiemen befruchtet werden. Die Brutpflege findet dann in den Spalträumen zwischen den Kiemen statt. Die große Teichmuschel ist ein Langzeitbrüter. Bei der Großen Teichmuschel (wie auch bei allen anderen Arten der Teichmuscheln) überwintern die Larven im Gegensatz zu den Flussmuscheln in den Kiemen und werden erst im zeitigen Frühjahr ausgestoßen. Die Larven besitzen bereits eine kleine, zweiklappige Schale und leben in den Kiemen von Fischen (parasitäres Stadium). Diese Larvalentwicklung als Parasitenform wird als Glochidium bezeichnet. Glochidien kommen nur bei den Flussmuscheln und Flussperlmuscheln vor und stellen somit eine besondere Entwicklungsart innerhalb der Muscheln dar. Bei den marinen Muscheln hingegen kommen stets Veliger-Larven vor.
Nachdem sie von der Muschel ins Wasser abgegeben worden sind, leben die Larven parasitisch in Haut und Kiemen von Süßwasserfischen. An diesen halten sie sich mittels eines 15 mm langen Haltfadens und eines kräftigen Hakens fest. Beim Ausstoßen aus dem Kiemenraum bilden sie schleimige Klumpen, welche leicht an vorbeischwimmenden Fischen haften bleiben. Sobald dies geschehen ist, trennen sich die Larven voneinander und beginnen den Wirt zu besiedeln. Während dieses parasitischen Stadiums ernähren sich die Glochidien von dem Gewebe des Wirtes, ohne großen Schaden anzurichten. Nach der Metamorphose werden die ehemaligen Larven, die sich nun zu kleinen Muschelformen entwickelt haben, vom Wirt abgestoßen oder lösen sich selber. Zu den Wirten zählen unter anderem Karpfen, bevorzugt wird aber der Bitterling. Die große Teichmuschel und der Bitterling leben in einer Symbiose: Während die Muschel die Fischembryos des Bitterlings aufnimmt, nisten sich die Glochidien bei dem Bitterling ein. Alle Glochidien, die keinen Wirt finden, verenden.
Die Große Teichmuschel, Weiher-Muschel oder Schwanenmuschel (Anodonta cygnea) gehört zur Familie der Fluss- und Teichmuscheln. Die Große Teichmuschel kommt in Nord- und Mitteleuropa im Schlammboden von stehenden, sauberen Süßgewässern vor. Durch zunehmende Gewässerverschmutzung ist sie gefährdet und steht deswegen, wie auch alle andere Arten der Ordnung Unionida, unter Naturschutz und in Deutschland unter Artenschutz.
The swan mussel, Anodonta cygnea, is a large species of freshwater mussel, an aquatic bivalve mollusc in the family Unionidae, the river mussels.
Because of its morphological variability and its wide range of distribution, there are over 500 synonyms for this species.[2]
The shell is thin but large (approximately 10 to 20 cm) and rather flat, even at the umbo. The shell color is often pale greenish or brownish. It differs from Anodonta anatina in being larger shell with straighter, more parallel dorsal and ventral margins; the growth lines of the inner, oldest part of the shell are finer and shallower, and reach the margin.[3]
Its native distribution is European-Siberian. The geographical distribution of this species is from the British Isles east to Siberia, and south into northern Africa.
This species is found in rivers and lakes. They have a strong pungent odor and are used by carp fisherman as bait.
The swan mussel, Anodonta cygnea, is a large species of freshwater mussel, an aquatic bivalve mollusc in the family Unionidae, the river mussels.
Because of its morphological variability and its wide range of distribution, there are over 500 synonyms for this species.
La náyade cisne (Anodonta cygnea) es una especie de molusco bivalvo de agua dulce. Se extiende por la mayor parte de Europa. En la península ibérica se encuentra únicamente en algunas lagunas litorales de agua dulce entre Aveiro y Coimbra.
El polimorfismo de sus conchas hace difícil su catalogación, habiendo llegando a recibir más de 500 nombres científicos diferentes. Además, es fácilmente confundible con Anodonta anatina.
Al igual que otras náyades, Anodonta cygnea experimenta un estadio larvario, llamado gloquidio, en el que infecta las branquias de un pez hospedador. Tras esta fase se produce una metamorfosis y comienza la fase juvenil de vida libre.
Datos: Q777865
Multimedia:
Especies: Anodonta cygnea
La náyade cisne (Anodonta cygnea) es una especie de molusco bivalvo de agua dulce. Se extiende por la mayor parte de Europa. En la península ibérica se encuentra únicamente en algunas lagunas litorales de agua dulce entre Aveiro y Coimbra.
Suur järvekarp (Anodonta cygnea) on jõekarplaste sugukonda kuuluv karbiliik.
Suurt järvekarpi on leitud nii jõgedest kui ka järvedest. Eestis on ta harilik[1].
Suure järvekarbi koda on õhuke, kuid suur, koja pikkus kuni 18 cm[1]. Koja värvus varieerub mustjatest toonidest pruunideni.
Suur järvekarp (Anodonta cygnea) on jõekarplaste sugukonda kuuluv karbiliik.
Suurt järvekarpi on leitud nii jõgedest kui ka järvedest. Eestis on ta harilik.
Suure järvekarbi koda on õhuke, kuid suur, koja pikkus kuni 18 cm. Koja värvus varieerub mustjatest toonidest pruunideni.
Isojärvisimpukka (Anodonta cygnea) on Suomen suurikokoisin makean veden simpukkalaji.
Lajin kuori on ohut, ruskea- ja vihreäraidallinen, kuoren toinen pää on terävähkö, eikä siinä ole lukkohampaita. Kuori kasvaa yleensä 12-16-senttiseksi ja joskus suuremmaksikin.[2] Isojärvisimpukka voi elää parikymmentä vuotta vanhaksi.
Isojärvisimpukka on palearktinen laji, jota tavataan Britteinsaarilta Siperiaan, ja etelässä aina Pohjois-Afrikkaan asti ulottuvalla alueella.[3]
Isojärvisimpukan elinympäristöä ovat rehevät pienet järvet ja jokien suvannot. Se elää usein melko syvällä.
Järvisimpukat ovat nuorina kaksineuvoisia, eli samassa yksilössä on sekä muna- että siittiörauhaset. Pienissä vesistöissä yksilöt pysyvätkin kaksineuvoisina mikä turvaa munien hedelmöittymisen. Suurissa vesistöissä ne kehittyvät joko koiraiksi tai naaraiksi. Munasolut, joita on satoja tuhansia, hedelmöityvät emon ulompien kiduslehtien sisällä olevissa onteloissa ja kehittyvät glokidotoukiksi. Toukalla on kaksi kuorenpuoliskoa, joiden ulkoreunassa on hammas; kuorenpuoliskojen välistä tulee ulos rihmamainen säie.
Järvisimpukoiden kutuaika on loppukesällä. Talvella glokidiot ovat kehittyneet emosimpukan sisällä, ja keväällä se päästää ne veteen kalan uidessa ohi. Toukat tarttuvat väkäsikkäillä kuorenpuoliskoillaan kalan eviin tai pintaan. Kala erittää toukan ympärille rakkulan, jonka sisällä kehitys jatkuu muutaman kuukauden ajan. Loisimisvaiheen aikana simpukka saattaa kulkeutua hyvinkin kauas lisääntymispaikastaan. Rakkulan puhjettua simpukka pudottautuu pohjaan ja aloittaa 5–10 vuotta käsittävän aikuisvaiheensa. Suurin osa emosimpukan päästämistä toukista joutuu pohjaan, missä ne voivat odotella kalan paikalle osumista 2–3 viikkoa ennen kuin menehtyvät.
Isojärvisimpukka myllää pohjaa jalallaan ja syö sieltä nousevaa pieneliöstöä.
Isojärvisimpukka (Anodonta cygnea) on Suomen suurikokoisin makean veden simpukkalaji.
Anodonta cygnea
L'anodonte des cygnes (Anodonta cygnea), ou anodonte des étangs, ou mulette des cygnes ou moule d’eau douce est une espèce de mollusques bivalves de la famille des Unionidae.
Sa distribution originelle est la zone paléarctique de l'est, des îles Britanniques à la Sibérie et, vers le sud, jusqu'en Afrique du Nord.
Ce mollusque vit sur la vase et les gravières de fond d'étendues d'eau stagnantes ou à faible courant
La coquille présente une longueur de 95 à 200 mm et une hauteur de 60 à 120 mm. Son épaisseur est comprise entre 30 et 60 mm, avec des valves à parois fines. Un des côtés est pointu.
Anodonta cygnea
L'anodonte des cygnes (Anodonta cygnea), ou anodonte des étangs, ou mulette des cygnes ou moule d’eau douce est une espèce de mollusques bivalves de la famille des Unionidae.
L'Anodonta cygnea è un bivalve il cui nome comune è cozza d'acqua dolce, utilizzato per identificare l'esemplare bivalve della famiglia dei Unionidae. La conchiglia è tipicamente ovale e allungata. Le sue dimensioni possono variare molto, specialmente in acquario, ma spesso raggiungono anche i 20 cm. Di solito la colorazione della conchiglia è gialla-brunastra e si presenta abbastanza panciuta.
Risulta bene evidente lo stato dell'accrescimento in quanto emergono gli accavallamenti dei cerchi concentrici aggiuntisi durante le fasi di crescita. L'interno invece è tipicamente madreperlaceo. È senza dubbio una specie molto particolare in quanto vive in corsi d'acqua lenti o addirittura stagnanti. Riesce a instaurarsi con la conchiglia molto bene nel terreno fangoso, a volte quasi completamente, facendo emergere solo i sifoni durante le fasi di filtrazione dell'acqua e di respirazione. La loro presenza è stata riscontrata anche in alcuni laghi e sembra anche a discrete profondità. Si tratta di un animale molto adattabile e altrettanto utile: è capace, se in salute, di filtrare quasi 40 litri di acqua l'ora. Inoltre l'attività di insabbiamento contribuisce a mantenere ossigenato il substrato ed evitare la formazione di zone anossiche.
Specie diffusa in Europa in particolare nei corsi d'acqua lenti; presente anche in Italia (escluse le isole).[1]
Alcune segnalazioni :
Da notare che può essere confusa dai meno esperti con Anodonta anatina o altro unionide.
Sessi separati, dimorfismo sessuale non rilevabile. Fondamentale perché questa specie si riproduca, è la consistenza della temperatura: quando risulta ideale e favorevole entrambi i sessi espellono uova e sperma e dal loro incontro si origina una piccola larva. Questa trascorrerà molto tempo in superficie a contatto con le alghe, per cibarsi di microrganismi addensati nelle zone circostanti. Appena formata del tutto precipiterà sul fondo assumendo le caratteristiche degli esemplari adulti.
L'Anodonta cygnea è un bivalve il cui nome comune è cozza d'acqua dolce, utilizzato per identificare l'esemplare bivalve della famiglia dei Unionidae. La conchiglia è tipicamente ovale e allungata. Le sue dimensioni possono variare molto, specialmente in acquario, ma spesso raggiungono anche i 20 cm. Di solito la colorazione della conchiglia è gialla-brunastra e si presenta abbastanza panciuta.
Didžioji bedantė (lot. Anodonta cygnea) – dvigeldžių moliuskų rūšis. Paplitusi Europoje, Azijoje, Šiaurės Amerikoje. Lietuvoje dažna, bet nyksta[1].
Šviesiai rudi moliuskai užauga iki 23 cm ilgio. Gyvena įsiraususi upių dumble ar smėlyje. Minta pro sifoną filtruodama vandenį: pro žiauninį – vanduo įteka, o pro kloakinį – išteka. Lervos prisitvirtina ant žuvų kūno, minta vandenyje esančiomis medžiagomis, o po kelių savaičių subrendusios, nukrenta ant dugno.
Didžioji bedantė (lot. Anodonta cygnea) – dvigeldžių moliuskų rūšis. Paplitusi Europoje, Azijoje, Šiaurės Amerikoje. Lietuvoje dažna, bet nyksta.
Šviesiai rudi moliuskai užauga iki 23 cm ilgio. Gyvena įsiraususi upių dumble ar smėlyje. Minta pro sifoną filtruodama vandenį: pro žiauninį – vanduo įteka, o pro kloakinį – išteka. Lervos prisitvirtina ant žuvų kūno, minta vandenyje esančiomis medžiagomis, o po kelių savaičių subrendusios, nukrenta ant dugno.
Dižā bezzobe jeb dīķu bezzobe (Anodonta cygnea) ir saldūdens gliemeņu suga no bezzobju ģints. Tā ir izmēros lielākā gliemeņu suga Latvijā, šīs sugas pārstāvji var sasniegt 17—20 cm garumu. 2013. gadā tā bija gada gliemis Latvijā.
Gliemenes čaulas garums pieaugušiem gliemjiem ir 8—12 cm robežās (maksimālais konstatētais garums ir līdz 20 cm)[1], augstums 42—63 mm, biezums 26—46 mm. Pēc formas čaula ir liela iegareni ovāla (augstums veido apmēram pusi no garuma), nedaudz stūraina, salīdzinoši plāna un lūstoša. Skaidri izteiktas augšanas līnijas jeb gadslejas, grubuļainas visā to garumā. Epidermis starp tām ir gluds, spīdīgs, smalki koncentrisks, pelēks, olīvbrūns vai gandrīz melns. Gaiši krāsotām čaulām ir novērojami radiāli stari, kas vērsti no virsotnes uz to malām. Čaulu biezums ir vienāds virzienā no virsotnes līdz ventrālajai malai. Čaulas forma ir samērā mainīga. Vāciņu iekšējā virsma ir gluda, perlamutrs plāns, lūstošs, gaiši zilgans. Mantijas līnija ir samēra dziļa.
Čaulas vāciņus savienojošā saite jeb ligaments ir garš, plats un masīvs. Vairogs saspiests no malām, izvirzīts, izteikts, kaut arī radiālie stūri, kas atdala to no čaulas vāciņu pārējās daļas, ir neskaidri. Vairodziņš ir vāji manāms.
Dižā bezzobe ir sastopama dažādās ūdenstilpēs, lielās un mazās, stāvošās un tekošās. Bieži vien tās sastopamas ezeros, ūdenskrātuvēs, dīķos, vecupēs, kanālos un lēni tekošās upēs. Uzturas vietās ar organiskām vielām bagātu, dūņainu vai smilšaini dūņainu pamatu. Parastais barošanās dziļums ir 0,5—2 m. Bezzobes ir filtrētājorganismi un to barošanās notiek vienlaicīgi ar elpošanu. Ūdens plūsma, kas ieplūst mantijas dobumā, atnes sīkas, suspendētas barības daļiņas (zoo un fitoplanktonu, kā arī detrītu). Gliemene barojas, ar sīku izaugumu (trīsstūrainu mutes daivu) palīdzību ievadot atfiltrēto materiālu mutes atverē.
Dižās bezzobes ir šķirtdzimuma dzīvnieki. Vasaras beigās un rudenī caur izvadsifonu tēviņi izlaiž ūdenī spermatozoīdus, kas caur ievadsifonu iekļūst mātīšu mantijas dobumā un apaugļo tur esošās olšūnas. Embriji attīstās mātīšu ārējo žaunu lapiņu dobumā no rudens visas ziemas garumā. Pavasarī embriji sasniedz kāpuru (glohīdiju) stadiju un pamet mātīšu ķermeni caur izvadsifonu. Vienlaicīgi var tikt izlaisti līdz 600 tūkstošiem glohīdiju. Glohīdijas ir samērā palielas un tām ir divvāku čaula, uz katra vāciņa ir āķītis. Kustinot čaulas vāciņus, kāpurs uzpeld no dibena. Tad ar lipīgiem bisusa pavedieniem un vāciņu āķīšiem glohīdijas pieķeras garām peldošajām zivīm (asari, līdakas, zuši u.c.), iegraužoties to ādā, kādu laiku parazitējot zem ādas, kur veidojas audzējs. Attīstījies jaunais molusks pamet saimnieka ķermeni, nosēžas dibenā un sāk patstāvīgu dzīvošanu. Šāds attīstības mehānisms veicina nākamo paaudžu plašu izplatību. Dižās bezzobes dzīves ilgums labvēlīgos apstākļos var sasniegt 20 gadus.
Dižās bezzobes ir viena no plašāk izplatītajām bezzobju sugām. Tā ir plaši izplatīta Centrālajā un Austumeiropā, Krievijas Eiropas daļā, kā arī Mazāzijā, Vidusāzijā un Rietumsibīrijā. Savas plašās izplatības un čaulas formas mainības dēļ sugai ir vairāk kā 500 sinonīmu nosaukumu.
Dižā bezzobe jeb dīķu bezzobe (Anodonta cygnea) ir saldūdens gliemeņu suga no bezzobju ģints. Tā ir izmēros lielākā gliemeņu suga Latvijā, šīs sugas pārstāvji var sasniegt 17—20 cm garumu. 2013. gadā tā bija gada gliemis Latvijā.
De zwanenmossel (Anodonta cygnea) is een in zoet water levende tweekleppige van de familie Unionidae.
De zwanenmossel, die 20 centimeter lang en 12 jaar oud kan worden, voedt door middel van een filtersysteem, aangedreven door een aantal sterke spieren. Het dier bezit een grote, gespierde voet, die gebruikt wordt om het lichaam voor zo'n 70% in de bodem in te graven, om vervolgens door één opening, bedekt met fijne cilia om grof materiaal te manoeuvreren, water naar binnen te pompen. Het water gaat via de maag, waar eetbare deeltjes worden uitgefilterd, langs de kieuwen, om uiteindelijk vie een tweede sifon het lichaam te verlaten. Afvalstoffen verlaten de mossel via deze zelfde sifon.
De zwanenmossel heeft twee zeer sterke spieren, de adductoren, waarmee de twee schelpen bij elkaar worden gehouden. Wanneer er gevaar dreigt, kan de mossel de schelp zo sterk sluiten, dat het zelfs voor een mens welhaast onmogelijk is de mossel te openen zonder de schelp te breken.
De mannetjes laten hun sperma in grote hoeveelheden in het water los. Omdat er veel sperma wordt verspreid en omdat de vrouwtjes het water actief rond pompen, worden de eitjes (in de mantelholte) bevrucht. De eieren (het vrouwtje kan er enkele miljoenen leggen) komen snel uit, ontwikkelen na zo'n vijf dagen kleine schelpjes en nemen een parasitaire levensstijl aan. De schelpjes hebben kleine tandjes, waarmee de larven zich vasthechten aan passerende vissen, op wier slijmlaag zij een maand lang zullen teren. Na deze maand laten de mossels los, en de rest van hun leven zullen zij doorbrengen als filtervoedende bodembewoners (Gittenberger et al., 1998).
De zwanenmossel is een wijdverbreide soort. Zij komt voor in bijna heel Europa, is minder algemeen in Groot-Brittannië en heeft zich door aquariumdierenhandel met gematigd succes weten te verspreiden in Noord-Amerika. In Nederland komt de zwanenmossel zeer veel voor. In Duitsland, Polen en de Tsjechische Republiek wordt de soort met uitsterven bedreigd.
De zwanenmossel is zeer gevoelig voor watervervuiling. Als de habitat van de zwanenmossel vervuild raakt, sterft vaak een groot deel van de populatie, aangezien elke gestorven mossel het water zelf sterk vervuilt, en zo de situatie verergert.
Zwanenmosselen worden soms gebruikt als "early warning"-systeem voor verontreiniging; verhoogde sterftecijfers en veranderingen in gedrag kunnen wijzen op waterverontreiniging.
De bittervoorn is voor zijn voortplanting afhankelijk van de zwanenmossel en andere zoetwatermossels. Bittervoorns leggen in het voorjaar eitjes in de kieuwholte van een mossel die daar worden bevrucht. Het vrouwtje gebruikt daarvoor haar legbuis waarna het mannetje zijn hom bij de instroomopening van de mossel los laat.
Door zeer strenge winters, zoals die van 1963, kunnen zoetwatermossels, waaronder de zwanenmossel, massaal verdwijnen.
De zwanenmossel (Anodonta cygnea) is een in zoet water levende tweekleppige van de familie Unionidae.
Svanemusling (Anodonta cygnea) er eit blautdyr som ikkje opphavleg høyrer til i Noreg. Muslingen er berre registrert i Risa, Transjøen og Hersjøen. Arten lever i ferskvatn, og er ein av dei 3800 artane som er oppført på norsk raudliste 2006, der han er kategorisert som sterkt utryddingstrua (i same kategori som hubro, jerv og brunbjørn.
Svanemusling (Anodonta cygnea) er eit blautdyr som ikkje opphavleg høyrer til i Noreg. Muslingen er berre registrert i Risa, Transjøen og Hersjøen. Arten lever i ferskvatn, og er ein av dei 3800 artane som er oppført på norsk raudliste 2006, der han er kategorisert som sterkt utryddingstrua (i same kategori som hubro, jerv og brunbjørn.
Svanemusling (Anodonta cygnea) tilhører slekten Anodonta i dammuslingfamilien (Unionidae). Arten ble første gang oppdaget i Ullensaker kommune i Norge.[2] Den er til nå bare er registrert i Risa (Eidsvoll), Transjøen og Hersjøen. Den lever i elver og i innsjøer, oftest på slambunn. Muslingen blir som regel ca. 12-16 cm lang, man kan bli i sjeldne tilfeller over 20 cm i lang. Eksemplarer som lever i elver blir mindre i størrelse enn de som lever i dammer og innsjøer.
Ny klassifikasjon etter revisjon i 2015.[3] [4]
Svanemusling (Anodonta cygnea) tilhører slekten Anodonta i dammuslingfamilien (Unionidae). Arten ble første gang oppdaget i Ullensaker kommune i Norge. Den er til nå bare er registrert i Risa (Eidsvoll), Transjøen og Hersjøen. Den lever i elver og i innsjøer, oftest på slambunn. Muslingen blir som regel ca. 12-16 cm lang, man kan bli i sjeldne tilfeller over 20 cm i lang. Eksemplarer som lever i elver blir mindre i størrelse enn de som lever i dammer og innsjøer.
Szczeżuja wielka (Anodonta cygnea) – palearktyczny gatunek małża z rodziny skójkowatych (Unionidae). Największy spośród rodzimych małży występujących w Polsce. W wielu krajach Środkowej Europy, w związku ze spadkiem liczebności jego populacji, jest wpisany do czerwonych list gatunków zagrożonych i, m.in. w Polsce, prawnie chroniony.
Gatunek należy do rodziny skójkowatych (Unionidae), jest jednym z siedmiu występujących w Polsce gatunków tej rodziny[3][4]. W Polsce znana pod nazwą zwyczajową jako szczeżuja wielka[5]. Opisany został przez Linneusza jako Mytilus cygnaeus[6].
Gatunek palearktyczny. Występuje w wodach śródlądowych Europy i Azji, od Półwyspu Iberyjskiego na zachodzie po Syberię na wschodzie, na południu po północny Kaukaz[7][8]. W Szwajcarii występuje w zbiornikach wodnych na terenach położonych do wysokości 1500 m n.p.m.[9] Do lat 50. XX w. szczeżuja ta była w Polsce pospolita, w końcu XX w. była już gatunkiem bardzo rzadkim[8][7].
Muszla duża, o zarysie podłużnie owalnym, cienkościenna i delikatna. Wierzchołki muszli mocno przesunięte w kierunku przodu muszli, brzegi grzbietowy i brzuszny muszli proste i wzajemnie równoległe. Koniec muszli znajduje się na wysokości osi podłużnej muszli. Na przekroju poprzecznym muszla zachowuje prawie taką samą grubość od wierzchołka do krawędzi brzusznej. Linie przyrostu na powierzchni zewnętrznej tworzą regularne, delikatne pofałdowania, periostrakum nie jest sfałdowane. Rzeźba muszli embrionalnej w postaci bruzd zgodnych z pierścieniami przyrostów, biegnących od brzegu do brzegu muszli. Skrzydeko małe. Muszla bez zamka (zamek zredukowany, nie występują żadne zęby ani listwy[10]), wiązadło długie. Wewnątrz muszla gładka, matowoperłowa. Odciski przednich mięśni zwieracza muszli i wciągacza nogi połączone, odcisk mięśnia wyciągacza nogi ma kształt półksiężycowaty, odciski tylnego mięśnia zwieracza muszli i wciągacza nogi są połączone wąskim przesmykiem.
Barwa muszli zmienna, od kremowej po oliwkowobrunatną lub rogową[11][12].
Jest to największy z rodzimych, występujących w Polsce gatunków małży[a]. Wymiary muszli: długość 100–200 mm, wysokość 60–120 mm, szerokość 30-60 mm[5][9]. Maksymalna długość muszli dochodziła w początkach XX w. do 260 mm[13].
Skrzela stosunkowo szerokie, płaty wewnętrzne szersze z przodu, lekko zwężają się ku tyłowi, brzeg brzuszny jest delikatnie zaokrąglony, prawie prosty. Płaty zewnętrzne mają końce o zaostrzonym kształcie, krawędzie brzuszne są mocniej wygięte niż płatów wewnętrznych. Duży tyflosol i rowek jelitowy kończą się na dnie żołądka w okolicy ujścia przewodów wątrobotrzustki[14].
Gatunek występuje w śródlądowych wodach bieżących i stojących, w zbiornikach o różnej trofii i wielkości: jeziorach, zbiornikach zaporowych, stawach, starorzeczach, wolno płynących rzekach i kanałach. Spotykany w osadach, głównie w partiach zbiornika o głębokości od 1 m do kilku metrów. Gatunek słodkowodny, toleruje zasolenie wody do 0,1-0,2‰. Największe liczebności osiąga w zbiornikach o dużej trofii. Jest wrażliwy na zanieczyszczenie wody i deficyty tlenowe. Preferuje występowanie w osadach dennych o charakterze mulistym[15][7].
Filtrator, odżywia się sestonem i detrytusem. Cząstki pokarmu odfiltrowane na skrzelach kierowane są ku rynience brzeżnej i dalej ku płatom gębowym[16].
Gatunek rozdzielnopłciowy[17] (niektórzy autorzy podają, że osobniki tego gatunku mogą być hermafrodytyczne[9]). Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego (duże samice są nieco bardziej pękate niż samce). Podobnie jak u pozostałych Unionidae, występuje specyficzna forma opieki nad potomstwem: składane jaja trafiają do płatów zewnętrznych skrzeli i tam są zapładniane przez plemniki, które zostały wciągnięte ze strumieniem wody z zewnątrz. Larwy (glochidia, o średnicy około 0,4 mm, przetrzymywane są w skrzelach od września do wiosny (kwiecień-maj). Wyrzucane są wówczas przez osobniki rodzicielskie do toni wodnej, gdzie, natknąwszy się na rybę, przyczepiają się do jej płetw, skrzeli, rzadziej do warg i nozdrzy. Żywicielem glochidiów mogą być: ciernik (Gasterosteus aculeatus), bass słoneczny (Lepomis gibbosus), okoń (Perca fluviatilis), szczupak (Esox lucius), lin (Tinca tinca), węgorz europejski (Anguilla anguilla). W krajach o klimacie cieplejszym niż polski uwalnianie glochidiów trwać może przez całą zimę. Pasożytująca larwa otacza się cystą, w której przebywa kilka tygodni, dopóki nie przekształci się w młodocianego małża zdolnego do samodzielnego życia, wówczas odpada i zagłębia się w osadach dennych. Dojrzałość płciową osobnik młodociany osiąga po kilku latach. Długość życia wynosić może kilkadziesiąt lat[18][7].
Osobniki A. cygnaea mogą być żywicielem pośrednim sporocyst i redii przywr Bucephalus polymorphus, Phyllodistomum folium. W skrzelach mogą pasożytować różne gatunki wodopójek z rodziny Unionicolidae. Na fragmentach muszli szczeżuj wystających z osadów często osiedlają się racicznice zmienne (Dreissena plymorpha). Różanka pospolita (Rhodeus sericeus) wykorzystuje jamę płaszczową małża do składania jaj i wylęgu młodych[19].
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony, jednak zanika w niektórych krajach i jego liczebność maleje. Na czerwonej liście IUCN miał w 2015 roku status gatunku najmniejszej troski (LC), jednak ponieważ zanikł (lub zanika) w wielu krajach Europy Zachodniej i Środkowej, został wpisany na lokalne listy gatunków zagrożonych (m.in. w Niemczech, Austrii, Irlandii, Czech, Norwegii)[2]. Spadek liczebności osobników wynika z wrażliwości na zanieczyszczenie wód substancjami chemicznymi oraz związane ze zrzutem ścieków deficyty tlenowe. Zagrożeniem są też prace hydrotechniczne prowadzące do osuszania terenów i likwidacji zbiorników wodnych w dolinach rzek. Ponadto w przeszłości na spadek liczebności jej populacji miało wpływ to, że szczeżuje wielkie, podobnie jak inne duże małże z rodziny skójkowatych, wykorzystywane były gospodarczo jako pokarm dla zwierząt gospodarskich. W dalszym ciągu zagrożenie stanowić może pozyskiwanie osobników tego gatunku z natury do zasiedlania przydomowych oczek wodnych[20][7][2].
W Polsce szczeżuja wielka była dawniej pospolita, obecnie jest gatunkiem rzadkim, objętym częściową ochroną gatunkową[21][22]. W Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Bezkręgowce została zaliczona do kategorii EN (gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone)[7].
Szczeżuja wielka (Anodonta cygnea) – palearktyczny gatunek małża z rodziny skójkowatych (Unionidae). Największy spośród rodzimych małży występujących w Polsce. W wielu krajach Środkowej Europy, w związku ze spadkiem liczebności jego populacji, jest wpisany do czerwonych list gatunków zagrożonych i, m.in. w Polsce, prawnie chroniony.
Anodonta cygnea sau midia lebădă este o specie de scoici mari de apă dulce, molusca face parte din familia Unionidae (scoici de râu).
Datorită variabilității sale morfologice și gămii largi de distribuție, există peste 500 de sinonime pentru această specie.
Învelișul este subțire, dar mare (aproximativ 10→20 cm) și destul de plat. Culoarea cochiliei este de multe ori diferențiată de la o culoare verzuie la una cenușiu-albăstriu.
Acest articol referitor la subiecte din zoologie este un ciot. Puteți ajuta Wikipedia prin completarea sa.
Anodonta cygnea sau midia lebădă este o specie de scoici mari de apă dulce, molusca face parte din familia Unionidae (scoici de râu).
Datorită variabilității sale morfologice și gămii largi de distribuție, există peste 500 de sinonime pentru această specie.
Învelișul este subțire, dar mare (aproximativ 10→20 cm) și destul de plat. Culoarea cochiliei este de multe ori diferențiată de la o culoare verzuie la una cenușiu-albăstriu.
Större dammussla (tidigare stor dammussla) (Anodonta cygnea) är en mussla i släktet anodonta. Arten är tämligen sällsynt. Spridda förekomster finns från Skåne till södra Gästrikland och sydöstra Dalarna. Större dammussla lever huvudsakligen i sjöar och dammar men ibland även i lugna delar av vattendrag. Den finns huvudsakligen på mjukbottnar med slam, på djup ner till 20 m.
Skalet är långsträckt och ganska brett i omkrets. Musslan når vanligtvis en längd av 12-16 cm (men kan i undantagsfall överstiga 20 cm). Exemplar från strömmande vatten blir inte lika stora som de i sjöar. Skalfärgen är som regel gul-olivbrun, men har ibland också matta gröntoner. Skalets över- och underkant är oftast parallella. Mjukdelarnas (sifoner och foten) färg går ofta i rosa-orange.
Den större dammusslan ingår i gruppen stormusslor.
Större dammussla (tidigare stor dammussla) (Anodonta cygnea) är en mussla i släktet anodonta. Arten är tämligen sällsynt. Spridda förekomster finns från Skåne till södra Gästrikland och sydöstra Dalarna. Större dammussla lever huvudsakligen i sjöar och dammar men ibland även i lugna delar av vattendrag. Den finns huvudsakligen på mjukbottnar med slam, på djup ner till 20 m.
Skalet är långsträckt och ganska brett i omkrets. Musslan når vanligtvis en längd av 12-16 cm (men kan i undantagsfall överstiga 20 cm). Exemplar från strömmande vatten blir inte lika stora som de i sjöar. Skalfärgen är som regel gul-olivbrun, men har ibland också matta gröntoner. Skalets över- och underkant är oftast parallella. Mjukdelarnas (sifoner och foten) färg går ofta i rosa-orange.
Den större dammusslan ingår i gruppen stormusslor.
Мешкає на дні водойм, до половини занурюючись у мулистий ґрунт. Черепашка його досягає 10 см. Її передній кінець заокруглений, а задній дещо загострений. За допомогою ноги беззубка може повільно повзати дном (від 20 до 30 см за годину). У випадку небезпеки беззубка швидко втягує ногу і за допомогою двох м'язів закриває черепашку. Черепашка складається з вапняку. Зовнішня частина вкрита рогоподібною речовиною коричневато-зеленого кольору, а внутрішня — перламутровим шаром. У беззубки він дуже тонкий. У спинній частині черепашки знаходиться тулуб молюска, від якого відходить нога. Стулки черепашки і складки мантії у задній частині не прилягають щільно одна до одної. В цьому місці утворюються два отвори — сифони.
Живиться шляхом фільтрації води. Разом з водою в мантійну порожнину через ввідний сифон надходять бактерії, водорості, найпростіші та дрібні залишки рослин і тварин. Більші часточки їжі не можуть потрапити в мантійну порожнину, оскільки їх не пропускають решітчасті зяброві пластинки, вкриті війчастим епітелієм. Течія води підносить їжу до рота беззубки, який оточений двома лопатями і розміщений у мантійній порожнині на передньому кінці тіла, біля основи ноги. З рота через короткий стравохід їжа надходить у шлунок, в який відкривається протока печінки, довгу середню кишку, що утворює кілька петель, і коротку пряму, або задню, кишку, яка відкривається у мантійну порожнину.
Органи дихання представлені зябрами, які пронизані численними кровоносними судинами. До них з води, що омиває зябра, надходить кисень, а у воду виділяється вуглекислий газ.
Кровоносна система незамкнена. Серце складається з двох передсердь і одного шлуночка.
Видільна система представлена двома нирками, протоки яких відкриваються в мантійну порожнину.
Нервова система представлена трьома парами нервових вузлів. Одна пара (головні ганглії) розміщена по боках рота біля закінчення лопатей, друга — під задньою кришкою біля заднього м'яза замикача, а третя — в нозі. Нервові вузли сполучені між собою нервовими перемичками. У зв'язку з малою рухливістю і пасивним живленням нервова система дещо спрощена.
Органи чуття. Окрім пари органів хімічного чуття (осфадіїв) та двох статоцистів біля ноги, на ротових лопатях та краях мантії багато дотикових клітин. Головних щупалець, а часто і органів зору, немає.
Беззубки — роздільностатеві тварини. За зовнішнім виглядом самці не відрізняються від самок. Статеві залози парні, розміщені у верхній частині ноги. Самці викидають сперматозоони у воду. З водою сперматозоони проникають у мантійну порожнину самок, де запліднюють яйця. З них розвиваються личинки із зубчастими стулками. Через вивідний сифон личинки (глохідії) викидаються у воду і прикріплюються до тіла риби, де розвиваються впродовж 1-2 місяців. На цьому місці у риб виникає пухлина. Після дозрівання беззубка розриває шкіру риби і потрапляє на дно. Завдяки паразитичному способу життя на ранніх стадіях розвитку малорухливі беззубки можуть потрапляти в нові (часто дуже віддалені) місця життя.
Це незавершена стаття з малакології.
_Glochidium_(larva).jpg)
