dcsimg

Wiąz ( Polish )

provided by wikipedia POL
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku
 src=
Wiąz szypułkowy, gałązka z owocami
 src=
Pokrój (wiąz górski)

Wiąz (Ulmus L. ) – rodzaj drzew, rzadziej krzewów z rodziny wiązowatych (Ulmaceae), obejmujący co najmniej 40 gatunków[3]. Występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej.

Morfologia

Liście
Pojedyncze, skrętoległe, podwójnie piłkowane o krótkim ogonku.
Kwiaty
Obupłciowe z niepozornym okwiatem, zebrane w pęczki, ukazujące się przed rozwojem liści.
Owoce
Orzeszki otoczone dookoła płaskim skrzydełkiem.

Systematyka

Synonimy
Ulmoxylon E. Hofmann[2]
Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)
Rodzaj z rodziny wiązowatych (Ulmaceae) z rzędu różowców, należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[1].
Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Urticanae Takht. ex Reveal, rząd pokrzywowce (Urticales Dumort.), rodzina wiązowate (Ulmaceae Mirb.), podrodzina Ulmoideae (Mirb.) Arn., plemię Ulmeae Dumort., podplemię Ulminae (Mirb.) Duby, rodzaj wiąz (Ulmus L.)[4].
Gatunki dziko rosnące w Polsce[5]
Lista gatunków[3]
Mieszańce międzygatunkowe[3]

Zastosowanie

  • Drewno wiązów jest ciężkie i twarde, odporne na gnicie. Używane jest w meblarstwie, a także do budowy łodzi.
  • Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne w parkach lub w uprawie skarlającej (bonsai) jako rośliny pokojowe.

Rekordowe osobniki polskich gatunków rodzimych

Wiąz szypułkowy

Najgrubszy i prawdopodobnie najstarszy wiąz szypułkowy, zarówno w Polsce, jak i w Europie rośnie w Komorowie, w gminie Gubin – to Wiąz Wiedźmin, o obwodzie 930 cm (w 2011 r.)[6]. Warto zaznaczyć, że w tej samej gminie, w Węglinach rośnie drugi najgrubszy wiąz szypułkowy w kraju, okaz o obwodzie 840 cm (w 2015)[6].

Wiąz górski

Najokazalsze niegdyś osobniki niestety nie przetrwały holenderskiej choroby wiązów, to między innymi okaz z Iwli w powiecie krośnieńskim, zwany Beskidnikiem który osiągnął ponad 620 cm obwodu oraz około 40m wysokości[7]. Obecnie najokazalszy jest wiąz z Suchej Beskidzkiej, mający w 2016 r. 270 lat – to Brzost Sobieskiego, o obwodzie 528 cm (w 2014 r.)[8].

Grubsze wiązy górskie notuje się w Wielkiej Brytanii i Niemczech – gdzie rośnie najgrubszy okaz w Europie, drzewo o obwodzie ok. 975 cm (w 2015 r.), w miejscowości Gülitz, w Brandenburgii.

Prawdopodobnie najokazalszy w historii okaz rósł w Anglii jeszcze w XVII wieku – zmierzony w 1636 roku miał 1539 cm obwodu oraz 37 m wysokości.

Wiąz polny

Najgrubszy wiąz polny w kraju to drzewo z Dobrzycy w powiecie pilskim. W 2013 roku miał obwód 689 cm[6]. To także jeden z najgrubszych wiązów polnych w Europie.

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-21].
  2. a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-25].
  3. a b c The Plant List. [dostęp 2015-02-03].
  4. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Ulmus (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].
  5. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. a b c Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: Drzewa Polski. Warszawa: PWN, 2016. ISBN 978-83-01-18438-4.
  7. Wiąz górski 'Beskidnik' obumarł. W: Gmina Dukla [on-line]. [dostęp 2016-01-09].
  8. Brzost Sobieskiego. W: Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych [on-line]. [dostęp 2016-09-01].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Wiąz: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Wiąz szypułkowy, gałązka z owocami  src= Pokrój (wiąz górski)

Wiąz (Ulmus L. ) – rodzaj drzew, rzadziej krzewów z rodziny wiązowatych (Ulmaceae), obejmujący co najmniej 40 gatunków. Występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL