Multimedia w Wikimedia Commons Żmijak złotoplamek[3] (Myrichthys ocellatus) – gatunek morskiej ryby węgorzokształtnej z rodziny żmijakowatych (Ophichthyidae), bez istotnego znaczenia gospodarczego.
Środkowo-zachodni Ocean Atlantycki, pomiędzy 25°N – 23°S[4]: od Karoliny Północnej i Bermudów, wzdłuż wybrzeży USA, południowa Floryda i Bahamy, wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej po Santa Catarina w Brazylii. Prawdopodobnie również wschodni Atlantyk[4][5].
Występuje w płytkich wodach przybrzeżnych, również w lagunach, na głębokościach do 15 m[4] (według IUCN do 7 m[2]) p.p.m. Szeroko rozprzestrzeniony i liczny w pobliżu wysp oraz w obszarach skalistych lub koralowych[4][2], zwłaszcza u wybrzeży Brazylii[2].
Ciało silnie wydłużone, cylindryczne, na końcu stożkowato ścięte, o ubarwieniu jasnobrązowym lub zielonkawobrązowym na bokach i cieniowanym do jasnozielonego na brzuchu. Boki i grzbiet pokryte rozproszonymi ciemnymi plamami, każda z jasnożółtym (złotawym) środkiem[4][3]. Plamki młodych żmijaków są ciemne[3].
Dorosłe osobniki tego gatunku osiągają przeciętnie 30–60 cm[3], maksymalnie 110 cm długości całkowitej (TL)[4].
Prowadzi przydenny tryb życia. Pływa szybko i zwinnie. Spłoszony, kryje się wśród rozpadlin skalnych, koralowców lub zarośli traw morskich[3][4][2]. Żeruje zwykle nocą, a w ciągu dnia zagrzebuje się w podłożu[2][3] – może przemieszczać się pod piaskiem[4][2]. Żywi się krabami[2][4], głównie z rodzin Portunidae, Xanthidae i Majidae, drobnymi rybami i bezkręgowcami[3]. W piaszczystym dnie niszczy kryjówkę ofiary, rozpraszając podłoże szybkimi i energicznymi ruchami ogona do momentu, gdy dziura zostanie wystarczająco poszerzona, aby wsunąć w nią łeb w celu schwytania ofiary[2]. Na podłożu skalistym żeruje często w bardzo płytkiej wodzie. W czasie żerowania żmijakowi złotoplamkowi zwykle towarzyszą ryby z wielu różnych gatunków (m.in. z rodzin Labridae, Serranidae, Epinephelidae i Monacanthidae), które korzystają z efektów jego kopania w dnie, znajdując tam pokarm dla siebie[6][7].
Gatunek opisany naukowo przez Charlesa Alexandra Lesueura w 1825 pod nazwą Muraenophis ocellata. Polską nazwę zwyczajową żmijak złotoplamek zaproponował w 1982 Stanisław Rutkowicz[3].
Nazwa rodzajowa: gr. μυρος muros „rodzaj węgorza morskiego”[8]; ιχθυς ikhthus „ryba”[9]. Epitet gatunkowy: łac. ocellatus „oczkowany, oznaczony oczkami”, od ocellus „oczko”, zdrobnienie od oculus „oko”[10].
Według stanu z końca 2018 roku gatunek ten figuruje w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) w kategorii najmniejszej troski (LC). Nie stwierdzono istotnych zagrożeń dla tego gatunku[2].
Żmijak złotoplamek nie jest użytkowany gospodarczo. W połowach dennych trafia się jako przyłów. Złowiony w sieci często ucieka, wwiercając się ostrym końcem ogona w tkaninę sieciową[3]. W Brazylii jest poławiany dla potrzeb akwarystyki[2].
Żmijak złotoplamek (Myrichthys ocellatus) – gatunek morskiej ryby węgorzokształtnej z rodziny żmijakowatych (Ophichthyidae), bez istotnego znaczenia gospodarczego.
