Arfakianka[9] (Oreopsittacus arfaki) – gatunek ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w rodzinie papug wschodnich (Psittaculidae). Mała, zielona papuga występująca na Nowej Gwinei, według IUCN nie jest zagrożona wyginięciem.
Arfakianka występuje w zależności od podgatunku[10][11]:
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1874 roku niemiecki ornitolog Adolf Bernhard Meyer nadając mu nazwę Trichoglossus (Charmosyna) Arfaki[3]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Meyer wskazał Arfak Mountains, na wysokości 3500 stóp (ok. 1060 m) na Nowej Gwinei[3]. Holotyp, którym był samiec został zebrany w lipcu 1873 roku[3]. W monotypowym rodzaju Oreopsittacus takson ten został umieszczony w 1877 roku przez włoskiego ornitologa Tomasso Salvadoriego[2]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
Podgatunek Oryginalna kombinacja nazwy Autor i rok opisu Miejsce typowe Okazy typowe O. a. major Oreopsittacus arfaki major Ogilvie-Grant, 1914[7] rzeka Utakwa, na wysokości 8000 stóp (ok. 2440 m), Nowa Gwinea samiec i samica O. a. grandis Oreopsittacus grandis Ogilvie-Grant, 1895[4] Góry Stanleya Owena, Nowa Gwinea samiec i samicaProponowany podgatunek intermedius ze środkowej Nowej Gwinei[6] jest synonimem grandis[11]. Rozpoznano trzy podgatunki[10].
Długość ciała 15–17 cm; masa ciała 16–26 g[11]. Dziób czarny, ciemię i czoło koloru czerwonego; pokrywy uszne, pole przyżuchwowe i podbródek koloru purpurowego, z podwójnym ciągiem białych plamek na kantarku, pod okiem i górnej części pokryw usznych; boki szyi, kark, górne części ciała i ogon koloru ciemnozielenego. Lotki I rzędu koloru niebieskiego. Spód ciała żółtawo-zielony, ale boki piersi i pokrywy podskrzydłowe czerwone, brzuch i dolne części boków pomarańczowo-czerwone, żółte po stronie pokryw podskrzydłowych. Żółta opaska na podbrzuszu i lotkach II rzędu[11]. Pokrywy nadogonowe i ogon zielone z czerwonawo-różową końcówką, spód ogona czerwony. U samicy na ciemieniu i czole brak jest koloru czerwonego. Młode ptaki podobne do dorosłych, z czarnymi krawędziami na górnych częściach ciała, wzór na twarzy mniej oczywisty[11]. Podgatunek major większy, z bardziej rozległą czerwoną końcówką na ogonie; podgatunek grandis podobny do nominatywnego, ale nie ma koloru pomarańczowo-czerwonego na brzuchu i bokach[11].
Arfakianka zamieszkuje górskie lasy mgliste na wysokości 2000–3750 m n.p.m., w tym lasy w których występuje bukan (Nothofagus) i zastrzalin (Podocarpus)[11]. Od czasu do czasu ptak ten schodzi do wysokości 1000 m n.p.m.[11] Żywi się nektarem i być może pyłkiem roślin z rodzaju Dimorphanthera, kwiatami i owocami szeflery (Schefflera)[17] i jagodami[11]. Obserwowano, że pokarm zdobywa nie tylko w koronach drzew, ale również w niższych partiach roślinności; zazwyczaj spotykana w parach[11].
Gody między ptakami obserwowano w czerwcu, a ptaki w kondycji rozrodczej w okresie sierpień-październik[11]. Brak informacji na temat zniesienia czy wychowu piskląt[11].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[8]. Globalna wielkość populacji nie jest znana, ale gatunek ten ocenia się dość powszechny, choć trudny do zaobserwowania[8][11]. Populacja wydaje się być stabilna ze względu na brak dowodów na jakiekolwiek spadki lub inne istotne zagrożenia[8]. Gatunek objęty konwencją waszyngtońską (CITES) w załączniku II[18].
Układ filogenetyczny (podrodziny, plemiona, rodzaje) na podstawie:
Arfakianka (Oreopsittacus arfaki) – gatunek ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w rodzinie papug wschodnich (Psittaculidae). Mała, zielona papuga występująca na Nowej Gwinei, według IUCN nie jest zagrożona wyginięciem.