dcsimg

Sokolik czerwonooki ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku

Sokolik czerwonooki[4] (Polihierax semitorquatus) – gatunek małego ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae) zamieszkującego wschodnią i południową Afrykę. To najmniejszy drapieżny ptak Czarnego Kontynentu.

To mały sokół mający jedynie 19–20 cm długości. Jego ofiarami padają owady, małe gady, a nawet niewielkie ssaki.

Systematyka

Wyróżniono dwa podgatunki P. semitorquatus[5][2]:

  • P. semitorquatus castanonotus
  • P. semitorquatus semitorquatus

Charakterystyka

Dorosłe sokoliki czerwonookie mają biały spód ciała i część twarzową. Wyższe partie są szare, a samice mają poza tym kasztanowy grzbiet. Na karku widać białe plamy przypominające oczy. Osobniki młodociane mają brązowy grzbiet, ale są bardziej matowe niż dorosłe samice i mają cienką rudą smugę na piersi. Lotki na skrzydłach posiadają czarne i białe (bardziej czarne od góry, a bardziej białe od dołu) plamki. Ogon posiada biało-czarne prążki[6].

Lata nisko, falującym torem. Rozmiarami, wzorem ubarwienia, nawykami z siedzeniem w wyprostowanej postawie na gałęzi lub wierzchołku drzewa przypomina dzierzby.

Wydawany odgłos to wysokie, powtarzane "kikikik" (w Kenii) lub "czip czip" i 'kik-kik-kik-kik'" (w południowej Afryce).

Zasięg występowania, środowisko i liczebność

Sokolik czerwonooki zamieszkuje obszary suchego buszu. Podgatunek P. s. castanonotus występuje od Sudanu Południowego do Somalii na wschodzie i do Ugandy i Tanzanii na południu. Podgatunek P. s. semitorquatus zasiedla regiony od Angoli do północnej części Afryki Południowej[7] Populację sokolika na tym obszarze, liczącym sobie 2,7 milionów km², szacuje się na 100 000 – 1 000 000 osobników.

Gniazdowanie

 src=
Para sokolików w Parku Narodowym Serengeti w Tanzanii (samiec po lewej, samica z brązowym grzbietem)

W Kenii sokolik czerwonooki wydaje swoje potomstwo w gniazdach bawolika białogłowego, tam gdzie pokrywają się zasięgi obu tych gatunków. W południowej Afryce młode sokoliki znajduje się w pobliżu gniazd bawolików czerwonodziobych, choć głównie wychowują pisklęta w niezamieszkałych gniazdach tkaczy, które są pokaźnych rozmiarów i mają wiele komór. Czasem mogą je zajmować nawet w gnieździe, gdzie wyprowadzany jest nadal lęg tkaczy.
Pomimo iż żywią się innymi ptakami i są większe od tkaczy zwykle ich nie atakują, choć wyjątkowo mogą je chwytać, zjadać pisklęta, a nawet osobniki dorosłe[8].

Okres lęgowy ciągnie się od sierpnia do marca. Najczęściej wysiadywanie jaj przypada na październik i listopad. Może wyprowadzać 2 lęgi w ciągu roku. Samica składa od 1 do 4 jaj o wymiarach 28 x 22,5 mm, zwykle 3. Wysiadywanie trwa 28–30 dni. Młode karmione są przez oboje rodziców. Ich opieka kończy się po około 2 miesiącach.

Poliandria

Afrykańskie sokoliki czerwonookie czasem pozostają w związkach poliandrycznych, gdzie razem żyją więcej niż 2 osobniki zajmujące się pisklętami. Są cztery możliwości wytłumaczenia tego zachowania:

  • skuteczniejsza obrona młodych;
  • poliandria na zasadach kooperacji;
  • opóźnienie w wydawaniu potomstwa przez młodociane sokoliki;
  • lepsza termoregulacja (zachowanie ciepłoty ciała).

Potwierdzeniem tej ostatniej tezy jest fakt przebywania południowoafrykańskich sokolików czerwonookich w gniazdach tkaczy także zimą, już poza sezonem lęgowym. W gniazdach tkaczy zachowana jest lepsza izolacja termiczna[9].

Przypisy

  1. Polihierax semitorquatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b African Pygmy Falcon (Polihierax semitorquatus) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 12 stycznia 2011].
  3. BirdLife International 2016, Polihierax semitorquatus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017 [online], wersja 2016-3 [dostęp 2017-01-26] (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Falconini Leach, 1820 (Wersja: 2015-09-06). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2017-01-26].
  5. F. Gill, D. Donsker (red.): Falcons (ang.). IOC World Bird List: Version 6.4. [dostęp 2017-01-26].
  6. Zimmerman, Dale A.; Turner, Donald A.; and Pearson, David J.: Birds of Kenya and Northern Tanzania. Princeton University Press, 1999, s. 90–91, 110–111, 309. ISBN 0-691-01022-6. [dostęp 2007-07-26].
  7. Polihierax semitorquatus. BirdLife International, 2004. 49486. IUCN2006 - Database entry includes justification for why this species is of least concern.
  8. Covas, Rita; Huyser, Onno; and Doutrelant, Claire: Pygmy Falcon predation of nestlings of their obligate host, the Sociable Weaver. T. 75. Cz. 4. Ostrich, 2004, s. 325–326. ISSN 0030-6525.
  9. Spottiswoode, Claire; Herrmann, Eric; Rasa, O. Anne E.; and Sapsford, Colin W.: Co-operative breeding in the Pygmy Falcon Polihierax semitorquatus. T. 75. Cz. 4. Ostrich, 2004, s. 322–324. ISSN 0030-6525.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Sokolik czerwonooki: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Sokolik czerwonooki (Polihierax semitorquatus) – gatunek małego ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae) zamieszkującego wschodnią i południową Afrykę. To najmniejszy drapieżny ptak Czarnego Kontynentu.

To mały sokół mający jedynie 19–20 cm długości. Jego ofiarami padają owady, małe gady, a nawet niewielkie ssaki.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL