Multimedia w Wikimedia Commons Aster solny (Tripolium pannonicum subsp. tripolium (L.) Greuter) – podgatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z Europy[2]. W Polsce jest spotykany na rozproszonych stanowiskach na solniskach w północno-zachodniej części kraju.
Nazewnictwo
Według aktualnych ujęć taksonomicznych nie jest to odrębny gatunek, lecz podgatunek i to innego rodzaju – Tripolium[3]. Prawidłowa jego nazwa naukowa to obecnie Tripolium pannonicum (Jacq.) Dobrocz. subsp. tripolium (L.) Greuter[2]. Nie utworzono nowej nazwy polskiej, więc nadal nazywany jest astrem solnym.
Morfologia
- Łodyga
- Nieowłosiona, sztywna o długości 15–60 cm, czerwonawa, dość gruba. Boczne gałązki są ukośnie wzniesione lub podnoszące się.
- Liście
-
Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście eliptyczne, na krótkich oskrzydlonych ogonkach, górne wydłużone, siedzące i obejmujące łodygę. Blaszka liściowamięsista i przeważnie całobrzegie, na brzegu mają rzęski lub zadziory.
- Kwiaty
- Koszyczki kwiatowe, o średnicy 1–3 cm, wyrastają licznie na szczytach łodyg tworząc baldachogrono. Wewnętrzne kwiaty rurkowate, o długości 5-8 mm, 5-ząbkowe, pomarańczowe. Zewnętrzne języczkowate, liliowe. Jest ich w koszyczku do 15, mają krótką rurkę i języczek o długości 8-11 mm z 2-3 ząbkami na szczycie.
- Korzenie
- Posiadają komory powietrzne, będące przystosowaniem do bytowania w iłowej glebie, ubogiej w tlen.
- Owoc
- Nagie lub rzadko tylko owłosione niełupki z pappusem złożonym z kilku szeregów włosków o długości 8-12 mm.
Biologia i ekologia
Roślina dwuletnia, hemikryptofit, halofit. Posiada grube, mięsiste tkanki potrzebne do magazynowania wody. Kwitnie od kwietnia do października, nasiona rozsiewane są przez wiatr. Siedlisko: zasolone śródlądowe i nadmorskie tereny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Asteretea tripolium[4]. Liczba chromosomów 2n= 18[5].
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce od 2004 ścisłą ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla gatunku jest osuszanie łąk i zarastanie solnisk, na których występuje, zmiana sposobu gospodarczego użytkowania terenu (np. zaniechanie umiarkowanego wypasu) oraz zarastanie solnisk przez bardziej ekspansywne gatunki, szczególnie glikofilne trawy[6].
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia E)[7]. W wydaniu z 2016 roku posiada kategorię VU (narażony)[8]. W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin także umieszczona w kategorii VU (narażone)[9].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
-
↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
-
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
-
↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4
-
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
-
↑ Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
