Snowdon Alplily

Lilijka alpejska^[3] (Gagea serotina (L.) Ker Gawl.) – gatunek rośliny należący do rodziny liliowatych (Liliaceae). Wcześniej opisywany był jako Lloydia serotina (L.) Rchb.^[4]

Występuje w górach Azji, Europy i Ameryki Północnej. W Polsce głównym i niemal wyłącznym miejscem jej występowania są Tatry^[5] i jest tutaj dość częsta^[6]. W 2013 roku odkryto izolowane stanowisko w paśmie Karkonoszy^[7].

Łacińska nazwa rodzajowa rośliny nadana została dla uczczenia walijskiego botanika Edwarda Lhuyda^[5].

Pokrój

Morfologia

Łodyga

Ulistniona, naga, wzniesiona i prosta łodyżka ma wysokość 5-12 cm^[5].

Liście

Posiada 2 nagie i przeważnie odgięte liście odziomkowe o szerokości do 1mm i kilka krótkich, z rzadka, skrętolegle wyrastających liści łodygowych. Liście odziomkowe są często dłuższe od łodygi z kwiatem^[5].

Kwiaty

Na szczycie łodygi 1 lub 2 kwiaty od długości 10-15 mm. Mają białe z zewnątrz działki i żółtą nasadę, wewnątrz zaś dobrze widoczne na działkach 3 różowe smugi w dolnej części działek^[8].

Owoc

Posiadająca trwałą szyjkę kulista, głęboko 3-wrębna torebka, W torebce liczne, płaskie nasiona^[8].

Część podziemna

Posiada otuloną resztkami liści cebulkę o podłużnie lancetowatym kształcie. Jest jednym z nielicznych geofitów i jedynym chyba geofitem cebulkowym występujących tak wysoko w górach^[5].

Biologia i ekologia

Rozwój

Bylina, geofit. Kwitnie od czerwca do lipca^[5].

Siedlisko

Murawy wysokogórskie, skały, upłazy. Głównym centrum jej występowanie w Tatrach jest piętro alpejskie, z rzadka można ją spotkać także w piętrze kosówki i piętrze turniowym. Występuje wyłącznie na podłożu granitowym, na mylonitach^[5].

Fitosocjologia

Gatunek charakterystyczny dla Ass. Festuco versicoloris-Agrostietum^[9].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[10].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy