Otolemur gruboogonowy[3], galago gruboogonowy, galago olbrzymi (Otolemur crassicaudatus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny galagowatych (Galagidae).
Długość ciała około 35 cm, ogon podobnej długości. Ubarwiony jest na czarnobrązowo na grzbiecie, od spodu bywa jaśniejszy w kolorze srebrnoszarym. Futerko długie i gęste oraz bardzo gruby i puszysty ogon.
Prowadzi nocny tryb życia. Żyje grupowo w stadzie, w leśnych gęstwinach płd.-zach. Afryki. Odżywia się owocami, ptakami i ich jajami.
Przedstawiciele rodziny Galagidae (galagowate), do której zaliczamy opisywany gatunek posiadają charakterystyczne duże, okrągłe oczy wrażliwe na światło – w dzień: źrenice zwężone w postaci szczelin, w nocy: źrenice okrągłe, szeroko otwarte. Są one osadzone stosunkowo blisko siebie i przesunięte ku przodowi umożliwiające trójwymiarowe widzenie[4].
Podobnie jak inne naczelne poruszają się na czterech kończynach. Pierwsze palce przeciwstawne[5].
Wyróżniono dwa[6] lub trzy[2] podgatunki galago gruboogonowego:
Podgatunek Kategoria zagrożenia Otolemur crassicaudatus crassicaudatus LC[7] Otolemur crassicaudatus kirkii LC[8] Otolemur crassicaudatus monteiri LC[9]Galago gruboogonowy ma gęste, wełniste, dość długie, brunatne na wierzchu i srebrzystoszare na spodzie ciała futro. Długość głowy i tułowia waha się w granicach 27–46,5 cm. Długość ogona mieści się między 32,5–52 cm. Waga średnio w granicach 1–1,25 kilograma[5]. Otolemur crassicaudatus jest zwierzęciem ruchliwym i zwinnym, szybko się poruszającym, doskonale skacze. Umożliwiają mu to długie kończyny tylne (znacznie dłuższe niż przednie) oraz wydłużone kości stępu. Długi puszysty ogon pomaga w utrzymaniu równowagi[10]. Ponadto nasadowa część ogona pełni rolę magazynu tłuszczu, który wykorzystuje podczas snu w porze suchej.
Interesującą cechą jest także fakt uzyskiwania pionowej postawy podczas walki między osobnikami[5]. Galago gruboogonowy posiada bardzo ruchliwą głowę, zdolną do obrotu o niemal 180º. Na czaszce obecny grzebień kostny. Na wielkich błoniastych uszach występują poprzecznie ułożone drobne grzebienie chrzęstne, powiązanie włóknami mięśniowymi, dzięki czemu zwierze składa je w czasie snu[11].
Galago olbrzymi przesypia porę suchą[5]. Prowadzi gromadny (po 2–6 osobników, żyjących w gniazdach zrobionych z liści), nadrzewny i nocny tryb życia, w dzień odpoczywa w gęstwinie drzew. Odżywia się w przeważającej części pokarmem zwierzęcym uzupełniając swoją dietę pokarmem roślinnym[5]. Głównie w postaci małych ptaków, ptasich jaja, owadów, owoców i kwiatów. Atakuje żywą ofiarę z błyskawiczną szybkością, zagryzając ją na śmierć, a następnie przeżuwa. Dorosłe męskie osobniki posiadają nagą łatkę gruczołów pod brodą, która umożliwia zostawianie swojego zapachu do zaznaczania ich gniazd oraz terytoriów. Dodatkowo kropią moczem swoje stopy i dłonie co sprawia, że ostry zapach utrwala się podążając ich tropem[5].
Ciąża galago gruboogonowyego trwa 110–120 dni, w miocie 1 lub 2 młode osobniki. Młode osobniki posiadają cienką warstwę futra, osiągają długość ciała od 10–12 centymetrów a ich waga wynosi około 50–70 gramów. Z gniazda samodzielnie wychodzą po około 2 tygodniach od narodzin, wcześniej przez ten czas matka pozostawia je w gnieździe. Jedynie w przypadku zagrożenia chwyta i przenosi potomstwo w ustach. Młode osobniki są karmione przez 3 miesiące. Galago gruboogonowy żyje prawdopodobnie do 10 lat.[11]
Znacznym zagrożeniem dla galago gruboogonowych są duże sowy, dzikie koty oraz węże. Mimo tego nie należy do gatunków zagrożonych wyginięciem. Jednakże może być miejscowo zagrożony przez utratę odpowiedniego siedliska leśnego. Na przykład O. C. monteiri kiedyś powszechnie występował wokół Jeziora Wiktorii, obecnie prawie całkowicie zniknął, również z lasów ze względu na ich ekspansję[12].
Galago gruboogonowy występuje w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części Afryki. Gatunek ten żyje najczęściej w lasach na wybrzeżach, terenach zalesionych oraz nadmorskich buszach. Często występuje w lasach wiklinowych, a także na plantacjach leśnych. Nierzadko można go również spotkać w miejskich lasach oraz na farmach, o ile zadrzewienie jest wystarczające aby zapewnić mu schronienie[11].
Otolemur gruboogonowy, galago gruboogonowy, galago olbrzymi (Otolemur crassicaudatus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny galagowatych (Galagidae).
Długość ciała około 35 cm, ogon podobnej długości. Ubarwiony jest na czarnobrązowo na grzbiecie, od spodu bywa jaśniejszy w kolorze srebrnoszarym. Futerko długie i gęste oraz bardzo gruby i puszysty ogon.
Prowadzi nocny tryb życia. Żyje grupowo w stadzie, w leśnych gęstwinach płd.-zach. Afryki. Odżywia się owocami, ptakami i ich jajami.
Przedstawiciele rodziny Galagidae (galagowate), do której zaliczamy opisywany gatunek posiadają charakterystyczne duże, okrągłe oczy wrażliwe na światło – w dzień: źrenice zwężone w postaci szczelin, w nocy: źrenice okrągłe, szeroko otwarte. Są one osadzone stosunkowo blisko siebie i przesunięte ku przodowi umożliwiające trójwymiarowe widzenie.
Podobnie jak inne naczelne poruszają się na czterech kończynach. Pierwsze palce przeciwstawne.