Medick

Lucerna nerkowata

Lucerna kolczastostrąkowa

Lucerna (Medicago L.) – rodzaj roślin jednorocznych, dwuletnich lub bylin z rodziny bobowatych. Rodzaj liczy ponad 100 gatunków^[3] występujących na wszystkich kontynentach Starego Świata. Niektóre gatunki są cennymi roślinami pastewnymi, które uprawiane są z przeznaczeniem na zielonkę, paszę, susz, siano lub kiszonkę.

Rozmieszczenie geograficzne

Przedstawiciele rodzaju występują w centralnej i południowo-zachodniej Azji, w Europie i Afryce^[4], największe zróżnicowanie osiągające w rejonie Morza Śródziemnego^[5].

W Polsce jako gatunki rodzime rosną trzy:^[6]:

• lucerna kolczastostrąkowa (Medicago minima (L.) L. , syn. M. minima (L.) Grufberg)
• lucerna nerkowata, l. chmielowa (Medicago lupulina L.)
• lucerna sierpowata (Medicago sativa ssp. falcata L.)

Jako gatunki zadomowione lub przejściowo dziczejące w Polsce rosną^[6]:

• Medicago rigidula (L.) All.) – lucerna sztywna – efemerofit
• Medicago aculeata Gaertn. – efemerofit
• Medicago arabica (L.) Huds. – efemerofit
• Medicago caerulea Less. ed Ledeb. – efemerofit
• Medicago intertexta Mill. – efemerofit
• Medicago polymorpha (L.), syn. M. denticulata Willd., syn. M. lappacea Desr. – efemerofit
• Medicago praecox DC. – efemerofit
• Medicago sativa ssp. sativa L. – lucerna siewna – antropofit zadomowiony
• Medicago scutellata (L.) Mill. – efemerofit
• Medicago sativa ssp. media (M×varia) Martyn – lucerna pośrednia, l. piaskowa

Morfologia

Pokrój

Rośliny jednoroczne lub byliny, rzadko krzewy^[4].

Liście

Złożone z trzech listków z przylistkami przyrośniętymi do ogonka liściowego. Listki ząbkowane, z nerwami sięgającymi końców ząbków^[4].

Kwiaty

Motylkowe, wyrastają z kątów liści w gęstych, wielokwiatowych główkach. Przysadki drobne i szybko odpadające. Działki kielicha w liczbie 5, mniej więcej równej długości. Płatki korony zwykle żółte, rzadziej purpurowe. Żagielek owalny, zwykle odgięty. Skrzydełka i łódeczka z haczykowatymi przydatkami tworzącymi mechanizm gwałtownie otwierający kwiat podczas zapylania. Słupek z jedną, górną zalążnią zawierającą liczne zalążki. 10 pręcików, z których dziewięć zrośniętych jest nitkami tworząc rurkę, jeden pręcik zaś jest wolny^[4].

Owoce

Ścieśnione strąki, skręcone lub proste, na powierzchni siatkowato żyłkowane lub kolczaste. Nasiona drobne, nerkowate, gładkie lub szorstkie^[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[1] W obrębie podrodziny należy do plemienia Trifolieae^[7].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), rodzaj lucerna (Medicago L.)^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Przypisy