dcsimg

Maślak wejmutkowy ( Polish )

provided by wikipedia POL
2011-09-13 Suillus placidus (Bonord.) Singer 211058.jpg

Maślak wejmutkowy (Suillus placidus) (Bonord.) Singer– gatunek grzybów z rodziny maślakowatych (Suillaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Suillus, Suillaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1861 r. Hermann Friedrich Bonorden nadając mu nazwę Boletus placidus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1945 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Suillus[1].

Synonimy[2]:

  • Boletus placidus Bonord. 1861
  • Gyrodon placidus (Bonord.) Fr.
  • Ixocomus placidus (Bonord.) E.-J. Gilbert 1931
  • Suillus plorans subsp. placidus (Bonord.) Pilát 1961
  • Suillus plorans subsp. placidus (Bonord.) Pilát 1959
  • Viscipellis fusipes (Heufl.) Quél. 1886

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 1999 r, przez Alinę Skirgiełło gatunek ten opisywany był pod nazwą maślak łagodny[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 3-13 cm, zazwyczaj mniejsza od długości trzonu. Kształt początkowo półkulisty, potem poduchowaty, w końcu spłaszczony. Powierzchnia gładka, śluzowata i lepka o barwie początkowo kości słoniowej, białożółtawej lub kremowej, potem żółtobrązowej, szarobrązowej, czasami z fioletowawym odcieniem. Po uciśnięciu zmienia barwę na fioletowawą. Skórka łatwo oddziela się od miąższu[4].

Trzon

Wysokość 3-8 cm, grubość 0,7-2 cm, kształt cylindryczny, czasami wrzecionowaty. Jest pełny, barwy białawej lub żółtawej. Pierścienia brak. Na powierzchni zaschnięte granulki soku mlecznego. Początkowo są białawe, ale stopniowo ciemnieją i w końcu stają się fioletowo-czerwono-brązowe[4].

Hymenofor

Rurkowaty. Rurki o długości 5-11 mm, nieco zbiegające na trzon lub przyrośnięte. Początkowo są białawe, potem żółtawe, cytrynowożółte, oliwkowożółte, w końcu żółtobrązowe. Pory drobne, zaokrąglone. Wydzielają zasychające kropelki soku mlecznego[4].

Miąższ

Miękki soczysty, dość gruby, nietrwały w przechowywaniu. Jest biały lub żółtawy, pod skórka kapelusza bywa purpurowy, nad rurkami trzonu cytrynowożółty, a w trzonach starszych okazów jasnopłowy. Ma słaby, grzybowy zapach i smak[4].

Wysyp zarodników

Żółtopłowy. Zarodniki elipsoidalne, o rozmiarach 7-11 x 3-4 µm[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie, Ameryce Północnej i Japonii[5]. W Polsce jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Holandii, Litwie[3].

Rośnie na ziemi, przeważnie pod sosną wejmutką, rzadziej pod sosną limbą[7] i innymi sosnami piecioigielnymi[8] (głównie s. koreańską, s. syberyjską, s. karłową[9][10]) . Owocniki pojawiają się od lipca do października[11].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy. Grzyb jadalny[11], lecz o niskiej wartości[9][10].

Gatunki podobne

  • Maślak syberyjski (Suillus sibiricus) ma żółtawy, delikatnie brązowo łuseczkowaty kapelusz oraz duże i wydłużone pory, wyrasta pod limbami.
  • Maślak szary (Suillus viscidus) na brzegach szarawego kapelusza posiada resztki osłony, ma on też białawy, cienki pierścień na trzonie, jego pory są szarawe, kanciaste, wyrasta pod modrzewiami.
  • Maślak limbowy (Suillus plorans), który ma zazwyczaj ciemniejszy, czerwonobrązowy kapelusz, rośnie pod limbami.

Pomyłka jest jednak mało prawdopodobna ze względu wyrastanie pod sosną wejmutką oraz na bardzo jasną barwę owocników[12].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-03-05].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-04-15].
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Alina Skirgiełło: Flora Polski. Rośliny zarodnikowe Polski i ziem ościennych. Grzyby (Mycota). Basidiomycetes – podstawczaki. Rząd Boletales – borowikowce. Warszawa: PWN, 1960.
  5. Discover Life (ang.). [dostęp 2015-12-05].
  6. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  7. Knudsen i inni, Funga Nordica : agaricoid, boletoid and cyphelloid genera, Copenhagen: Nordsvamp, 2008, ISBN 978-87-983961-3-0, OCLC 312483800 [dostęp 2018-11-14] .
  8. Mikšík i inni, Hřibovité houby : čeleď Boletaceae a rody Gyrodon, Gyroporus, Boletinus a Suillus, wyd. Vyd. 1, Praha: Academia, 2009, s. 78-79, ISBN 978-80-200-1717-8, OCLC 428365578 [dostęp 2018-11-14] .
  9. a b Polèse, Jean-Marie., Champignons : l'encyclopédie, Paris: Artémis Éditions, 2002, ISBN 2-84416-145-6, OCLC 424011070 [dostęp 2018-11-14] .
  10. a b DelD. Conte DelD., Anna., The mushroom book, London: Dorling Kindersley, 1996, ISBN 0-7513-0258-9, OCLC 37398660 [dostęp 2018-11-14] .
  11. a b Atlas Grzybów, atlas.grzybiarze.eu [dostęp 2018-11-14] .
  12. Joanna, grzybland – Maślak wejmutkowy, www.grzybland.pl [dostęp 2018-11-14] .
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Maślak wejmutkowy: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
2011-09-13 Suillus placidus (Bonord.) Singer 211058.jpg

Maślak wejmutkowy (Suillus placidus) (Bonord.) Singer– gatunek grzybów z rodziny maślakowatych (Suillaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL