Pokrzewka wąsata[4] (Curruca cantillans) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny pokrzewek (Sylviidae). Gniazdują w basenie Morza Śródziemnego, zimą wędrują do saharyjskiej części Afryki i częściowo Sahelu. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Po raz pierwszy gatunek opisał Peter Simon Pallas w 1764 na podstawie holotypu pochodzącego z Włoch. Nadał nowemu gatunkowi nazwę Motacilla (cantillans)[2]. Obecnie (2016) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza pokrzewkę wąsatą w rodzaju Sylvia[5], podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World[2]; inni autorzy umieszczają ten gatunek w rodzaju Curruca[4]. IOC wyróżnia 4 podgatunki, przy czym C. c. iberiae został wyróżniony dopiero w 2013[5]. Nie jest on uznawany przez autorów HBW. Autorzy HBW uznają za podgatunek pokrzewki wąsatej pokrzewkę różowobrzuchę (C. moltonii)[2], którą IOC uznaje już za osobny gatunek[5].
IOC wyróżnia następujące podgatunki C. cantillas[5]:
Według stanu wiedzy z czerwca 2015, pokrzewka wąsata odnotowana była w Polsce 5 razy, ostatnim razem podczas akcji obrączkowania w Dąbkowicach pod Darłowem[6].
Długość ciała wynosi około 12 cm, masa ciała 7–16,1 g[2]. Najbliższe wyglądem pokrzewki wąsate są cierniówce, jednak samce w szacie godowej są niemożliwe do pomylenia z innymi pokrzewkami. Wyróżniają się ceglastordzawym gardłem i piersią, niebieskawoszarym wierzchem ciała, białym wąsem, czerwoną obrączką oczną, białym spodem ciała i rdzawym nalotem na piersi oraz szarym wierzchem ciała[6].
Pokrzewki wąsate gniazdują w zwartych, ciernistych krzewach i makii, niekiedy siedliska porośnięte tylko pojedynczymi krzewami. Poza sezonem lęgowym zamieszkują różnorodne siedliska, od występujących na półpustyniach suchch, ciernistych krzewów przez sawannę po lasy namorzynowe[6]. Makia, w której pojawiają się pokrzewki wąsate może być podzielona na dwa typy; pierwszy porośnięty jest z rzadka drzewami, takimi jak dęby ostrolistne (Quercus ilex), w drugim przeważają chruściny (Arbutus) i wrzośce (Erica). Często spotykane są również w młodych lasach dębów korkowych (Quercus ruber)[7]. Podczas sezonu lęgowego pokrzewki wąsate żywią się głównie owadami, poza sezonem lęgowym trzon diety stanowią owoce[6].
Okres lęgowy trwa od końca marca do końca czerwca[7]. Po przylocie na tereny lęgowe samiec buduje gniazda-wabiki[6]. Po przybyciu samicy oba ptaki z pary budują właściwe gniazdo, które ma formę głębokie, grubego kubeczka z traw, cienkich korzonków i liście; wyściółkę stanowią delikatniejsze trawy, korzonki i włosy. Umiejscowione może być pod niskim krzewem lub na niewielkim drzewie, na wysokości 0,3–1,3 m nad ziemią. W zniesieniu 3–5 jaj[7].
IUCN uznaje pokrzewkę wąsatą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2016). BirdLife International uznaje trend globalny populacji za wzrostowy, europejski – za stabilny[8].
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[9].
Pokrzewka wąsata (Curruca cantillans) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny pokrzewek (Sylviidae). Gniazdują w basenie Morza Śródziemnego, zimą wędrują do saharyjskiej części Afryki i częściowo Sahelu. Nie jest zagrożony wyginięciem.