nomes no trilho de navegação
Multimedia w Wikimedia Commons Nierozłączka czarnoskrzydła (Agapornis taranta) – gatunek małego ptaka z rodziny papug wschodnich, podrodziny dam. Występuje na wyżynach Etiopii i Erytrei. Niezagrożony wyginięciem.
Po raz pierwszy gatunek opisał Edward Smith-Stanley, 13th Earl of Derby w 1814. Nadał mu nazwę Psittacus taranta[3]. IOC umieszcza ptaka w rodzaju Agapornis[4]. Podgatunek Agapornis taranta nana, proponowany ze względu na krótsze skrzydła i mniejszy dziób, mający zasiedlać południowo-zachodnią Etiopię, nie przyjął się. Ptaki żyjące na wyższych wysokościach cechują większe rozmiary, ale jest to tłumaczone przystosowaniem do życia w niższych temperaturach. Gatunek monotypowy[3][4].
Całkowita długość ciała wynosi 141–151 mm, z czego na dziób przypada 16,6–18,5 mm, zaś na ogon 41–53 mm. Skok mierzy 14,5 mm długości, natomiast skrzydło 95–110 mm. Masa ciała w przedziale 49–66 g[5].
Występuje dymorfizm płciowy. Ogółem czoło i naga skóra wokół oka przybierają barwę czerwoną. Pozostała część głowy i górna część grzbietu zielone z brązowym nalotem. Grzbiet, barkówki i pokrywy skrzydłowe zielone, z wyjątkiem czarnych zewnętrznych pokryw lotek I rzędu. Kuper i pokrywy nadogonowe występują w jaśniejszym odcieniu zieleni, niż grzbiet. Środkowe sterówki zielone z szerokim czarnym zwieńczeniem; pozostałe zielone z żółtymi chorągiewkami zewnętrznymi. Lotki czarnobrązowe, posiadają wąską zieloną krawędź chorągiewek zewnętrznych. Lotki II rzędu czarne, podobnie jak pokrywy podskrzydłowe. Pióra na gardle i brodzie zielone, gdzieniegdzie ze śladami brązowego; pozostała część spodu ciała jasnozielono ubarwiona. Tęczówka brązowa, nogi szare, dziób koralowoczerwony[5]. Samicę odróżnia brak czerwieni na głowie i zielone pokrywy podkrzydłowe. Osobniki młodociane podobne do samic, jednak mają szarożółty dziób[5].
Zasięg nierozłączki czarnoskrzydłej ograniczony jest do wyżynnych części Etiopii i Erytrei. Na południe zasięg sięga do Harer i Addis Abeby oraz góry Bale[6].
W wyższych partiach górskich – 1800 do 3800 m n.p.m. – przedstawiciele A. taranta występują głównie w lasach zdominowanych przez zastrzaliny (Podocarpus), Juniperus procera, dziurawce (Hypericum) oraz Hagenia abyssinica. Na niższych wysokościach (niżej 1400 m n.p.m.) papugi tego gatunku zamieszkują sawannę oraz zadrzewienia z obecnymi akacjami, Combretum i wilczomlecze (Euphorbium). Na niższe wysokości ptak schodzi, by żerować na figach[6].
Nierozłączki czarnoskrzydłe przebywają w grupach liczących 10 do 20 osobników, także mniej. Na owocującym figowcu może zebrać się stado liczące 50–80 osobników. Dzięki upierzeniu kolorystycznie zlewają się z liśćmi. Lot prosty, gwałtowny. Poza sezonem lęgowym ptaki przebywają w grupach u szczytów koron wyższych drzew. Śpią zbiorowo w dziuplach, którą może być np. opuszczona dziupla dzięcioła czy wąsala, lub w otworach w pniu martwego drzewa. Niedługo po świcie ptaki wyruszają na żerowiska, by powrócić około godzinę przed zmierzchem. Niekiedy przedstawiciele A. taranta dołączają się do afrykanek żółtogłowych (Poicephalus flavifrons)[a]. Są to jedyne nierozłączki potrafiące używać łapy do trzymania pokarmu[6].
Zniesienia stwierdzano w kwietniu, możliwe, że ptaki niosą się także w marcu i od maja do listopada. W zachodniej Etiopii znaleziono gniazdo z młodymi późnym październikiem. Gniazdo znajduje się w dziupli, niekiedy w szczelinie budynku, istnieją doniesienia o użyciu gotowej konstrukcji wikłacza. Spód gniazda nierozłączka wyścieła drobnymi fragmentami gałęzi, trawami lub liśćmi, które samica przenosi w piórach. Jest to jedyna nierozłączka, która może jako wyściółkę wykorzystać własne pióra. Ogółem zachowania lęgowe podobne do nierozłączek siwogłowych (Agapornis canus)[6]. Typowe zniesienie składa się z 5 jaj, ogółem z 3 do 8. Inkubacja trwa 25 dni, młode są w pełni opierzone po 7 tygodniach. Samce uzyskują dorosłe upierzenie w wieku 4 miesięcy. Ptaki młode stanowią 10–20% populacji[3].
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Całkowita liczebność populacji nieoszacowana; według BirdLife International ma ona trend wzrostowy, gdyż niszczenie środowiska tworzy nowe dogodne miejsca do życia. Gatunek jest brany pod uwagę przy tworzeniu ostoi ptaków IBA (służy za „trigger species”); występuje w 20 takich ostojach, są to m.in. Park Narodowy Bale oraz Park Narodowy Semien (in. Simien)[7].
Nierozłączka czarnoskrzydła (Agapornis taranta) – gatunek małego ptaka z rodziny papug wschodnich, podrodziny dam. Występuje na wyżynach Etiopii i Erytrei. Niezagrożony wyginięciem.
