nomes no trilho de navegação
Though they are loudest of all storks, C. nigra are fairly quiet birds. They have few loud vocalizations, using low grunts, whistles and hisses, in a che lee che lee pattern. Most vocal communication takes place in the form of the bill-chattering during mating season.
Information is processed visually by C. nigra. They hunt by eye-sight, unlike some of their relatives, which catch prey by touch. Black storks also use vision and sound when finding a mate.
Communication Channels: visual ; acoustic
Other Communication Modes: duets
Perception Channels: visual ; tactile ; acoustic ; chemical
The IUCN Red List has classified C. nigra as Least Concern. There is a global population of 32,000 to 44,000 individuals of black storks. The population is decreasing, mostly due to deforestation and destruction of habitat. Black storks have also been hunted. During migration, many storks die during collisions with power lines. In some areas in their wintering range in Africa C. nigra is also protected by law.
US Migratory Bird Act: no special status
US Federal List: no special status
CITES: appendix ii
State of Michigan List: no special status
IUCN Red List of Threatened Species: least concern
There are no known adverse effects of C. nigra on humans.
Aside from their beauty and importance in their native ecosystems, there are no known positive effects of C. nigra on humans.
Black storks are predators of small vertebrates in the ecosystems they inhabit. They prey on mostly aquatic life, such as fish and amphibians. In some areas of Europe, mostly Spain, C. nigra are hosts to Cathaemasia hians, a trematode. The temperature of the black stork's digestive tract allows for the trematode to complete its life cycle. The trematode is usually found in its primary host, fish species, but gets taken up by C. nigra through feeding. It is then passed to young by the black storks feeding of the young. Because such feeding takes place by adult regurgitation, Cathaemasia hians are also found on the nest floor, infecting all nestlings.
Commensal/Parasitic Species:
These carnivorous birds locate prey by standing in the water with wings outstretched. They also walk stealthily with their heads down in order to see prey. When one spots food, it lunges its head forward, grabbing with its long bill. Black storks tend to hunt on their own unless food is abundant, when larger groups form to take advantage of rich food resources.
The diet includes frogs, salamanders, eels, small reptiles, fish, and occasional small mammals. During breeding season, fish make up the majority of the diet.
Animal Foods: mammals; amphibians; reptiles; fish; insects; terrestrial non-insect arthropods; mollusks
Primary Diet: carnivore (Eats terrestrial vertebrates, Piscivore )
Black storks (Ciconia nigra) have the widest geographical range of any species in the stork family (Ciconiidae). They are found throughout the Palearctic, from Spain to China during the nesting season. In autumn, C. nigra individuals migrate south to South Africa and India to overwinter.
Biogeographic Regions: palearctic (Native ); ethiopian (Native )
Black storks breed in quiet, wooded areas which are close to water. They build nests high in trees and forage in marshy wetlands and rivers. They can be found in hilly, mountainous terrain also, as long as there is enough water nearby for foraging. Less is known about their wintering range, but they are presumably found in wetland areas in which they hunt for food.
Range elevation: 2000 (high) m.
Habitat Regions: temperate ; terrestrial
Terrestrial Biomes: forest ; scrub forest ; mountains
Aquatic Biomes: rivers and streams; temporary pools
Wetlands: marsh ; swamp
Other Habitat Features: riparian
Black storks have been recorded living as long as 18 years in the wild and longer, 31 years, in captivity.
Range lifespan
Status: wild: 18 (high) years.
Range lifespan
Status: captivity: 31 (high) years.
Average lifespan
Status: wild: 18.0 years.
Average lifespan
Status: captivity: 31.0 years.
Similar to white storks, black storks are large birds with sturdy builds, weighing approximately 3 kilograms. They are 95 to 100 cm tall with a wingspan of 144 to 155 cm. They have long necks, bills, and legs, short tails, and wide wings. They have a black body with varying green and purple gloss on the feathers and white areas on the breast and belly. The bill and legs are scarlet red, intensifying during mating season. In winter months, the bill and legs turn brown.
Males are larger than females, but the sexes are otherwise alike. Young black storks do not have as a rich coloration to their feathers, but these colors become vibrant by one year of age.
Average mass: 3000 g.
Range length: 95 to 100 cm.
Range wingspan: 144 to 155 cm.
Other Physical Features: endothermic ; homoiothermic; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: male larger
There are no documented natural predators of C. nigra. Humans are the only known species to threaten black storks. Much of this threat is due to habitat destruction and some hunting.
Black storks have a similar mating system to their white stork relatives. Males and females exchange an “up-down” courtship. One raises its head and drops it back down and rests it on the back of its body. This is accompanied by vocalizations called bill-clattering. The bird snaps its top and bottom jaws, creating the clattering sound. Unlike white storks, C. nigra does not continually vocalize, but has infrequent clattering that may last throughout the night. Once a mate has been found, black storks are seasonally monogamous, remaining with their mate through the breeding season but not across years.
Mating System: monogamous
Ciconia nigra breed annually in late April or May. Females lay between 3 to 5 white, oval eggs per clutch in large nests made of sticks and mud. These nests are often reused over many seasons. Parents will sometimes inadvertently care for birds from other nests, including the young of black eagles (Ictinaetus malayensis) and hamerkops (Scopus umbretta).
It takes 32 to 38 days for black stork eggs to hatch and up to 71 days until the young fledge. After fledging, young black storks remain dependent on parent storks. They do not gain independence for a few weeks after fledging, and are not sexually mature until they are 3 to 5 years old.
Breeding interval: Black storks breed once annually.
Breeding season: Breeding takes place in late April or May.
Range eggs per season: 3 to 5.
Range time to hatching: 32 to 38 days.
Range fledging age: 63 to 71 days.
Average time to independence: 3 weeks.
Range age at sexual or reproductive maturity (female): 3 to 5 years.
Range age at sexual or reproductive maturity (male): 3 to 5 years.
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; oviparous
Male and female black storks share in the care of their young. Males and females build nests. Males determine where the nest is to be located and collect the sticks, mud, and grass. Females assemble the nest. Incubation is the responsibility of both male and female storks, though females are generally the primary incubators. When nest temperatures become too hot, parents occasionally regurgitate water onto the eggs and young to cool them down.
Both parents feed the young. Food is regurgitated onto the nest floor and the young black storks will feed off the bottom of the nest.
Parental Investment: altricial ; pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Female); pre-hatching/birth (Provisioning: Female, Protecting: Male, Female); pre-weaning/fledging (Provisioning: Male, Female, Protecting: Male, Female); pre-independence (Provisioning: Male, Female, Protecting: Male, Female)
Die Grootswartooievaar (Ciconia nigra) is 'n skaars standvoël wat by mere, riviere, riviermondings en strandmere in Suid-Afrika, Zimbabwe en Namibië voorkom. Die voël is 95 – 110 cm groot en weeg 2.5 - 3.2 kg. Daar is slegs 'n 1000 broei pare. In Engels staan die voël bekend as Black Stork.
Die Grootswartooievaar (Ciconia nigra) is 'n skaars standvoël wat by mere, riviere, riviermondings en strandmere in Suid-Afrika, Zimbabwe en Namibië voorkom. Die voël is 95 – 110 cm groot en weeg 2.5 - 3.2 kg. Daar is slegs 'n 1000 broei pare. In Engels staan die voël bekend as Black Stork.
.
Ciconia nigra ye una especie d'ave ciconiforme de la familia Ciconiidae. Ave migratoria llargamente distribuyida pol Vieyu Mundu y África tropical.
Considérase como'l taxón más primitivu del xéneru Ciconia (del Fuexu et al. 1992). Daqué menor que la familiar cigüeña blanca, tien una talla de 90 a 100 cm, y un valumbu que devasa los 160 cm. El pesu averáu ye de 3 kg. L'adultu presenta un plumaxe negru pela so parte dorsal: pescuezu, pechu, envés y cola, con irisaciones metáliques verdes y moraes, bien patente na cabeza, el pescuezu, l'envés y les cobertoras alares. Les partes inferiores tienen plumes blanques: zona axilar, zona ventral, zanques y infracobertoras caudales, que son extraordinariamente llargues.
Nos adultos, la carúncula (el "aniellu" alredor del güeyu), picu y pates, ausentes de plumes, presenten un color coloráu intensu que produz un marcáu contraste col color blancu y negru del plumaxe. L'iris ye marrón.
Nun esiste dimorfismu acusáu ente machu y fema. El machu presenta un tamañu daqué mayor, y l'estructura del picu en dellos exemplares puede aportar a bien patente, con un picu más robustu y daqué curvu al respective de la fema.
Los mozos cuando abandonen el nial estremar de los adultos porque la carúncula, pates y picu nun tienen color coloráu, y el plumaxe dorsal, el de la cabeza y el pescuezu nun ye negru. El color de la carúncula ye marrón o pardu buxu, el de picu y pates, varia ente un blancu abuxáu a verde oliva o amarellentáu. Les plumes de la cabeza, pescuezu y pechu son de color marrón castañal, coles puntes blanques, lo que-y confier un aspeutu motudu. El restu del plumaxe del envés ye tamién de tonos marrones escuros, lo que fai que nel campu los mozos tengan dorsalmente un aspeutu marrón achocolatado.
La cigüeña negra añera en árboles y montes despoblados. Ocupa nials d'años anteriores o dambos sexos constrúin un nial avolumáu con cañes y forráu de mofu, hierba verdes y gramínees, siempres cerca de l'agua. La puesta, d'abril a xunu, consta de 3-5 güevos blancos y dambos proxenitores guarar por espaciu de 38 a 42 díes. Los pitucos son alimentaos polos sos padres y son capaces de volar al cabu de 65-70 díes.
Come principalmente pexes, xaronques, culebra, rata d'agua, inseutos (escarabayos, hemípteros y libélulas) y materia vexetal.
Vive nos robledal y nos montes de pinos y sufreres o, otra manera, tamién en zones deforestadas. En dambos casos ye fundamental qu'haya agua abondoso (ríos, banzaos, charcos, etc.).
La cigüeña negra ye un ave migradora, qu'envierna n'África tropical y la India. Aprovecha les corrientes d'aire caliente pa ganar altor entamando y aforrar enerxía en vuelos de llarga distancia. Como nun hai corrientes térmiques sobre'l mar, les cigüeñes negres, xuntu con otres especies d'aves planeadoras (principalmente rapazos) concéntrense los puntos más cercanos al continente Africanu pa cruciar el Mediterraneu al traviés del Estrechu de Xibraltar o'l Bósforo. Pueden volar ente 100 y 250 km diarios.
Migren al sur ente mediaos d'agostu y finales de setiembre y tornen a Europa a mediaos de marzu. Alredor del 10% de les cigüeñes de les poblaciones occidentales traviesen Sicilia - Cabu Bon, Tunicia. La ruta más común traviesa l'Estrechu de Xibraltar. Munches aves arrodien el Sahara a lo llargo de la mariña atlántica. La mayor parte pasa l'iviernu en güelgues de Nixeria y Malí. Les poblaciones orientales toma la ruta del Bósforo-Sinai-Nilu. Los individuos que pasen el branu en Siberia migren al norte y nordés de la India.
Tien dos:
-Ruta occidental: la mayor parte de les poblaciones occidentales d'esti páxaru escueye la ruta percima Xibraltar pero hai un 10% que prefieren travesar el Mediterraneu volando percima de Sicilia y Tunicia. Depués traviesen el Sáḥara tou direutamente pel centru o percuerren la mariña Atlántica. Fuelguen nes zones húmedes de Nixeria y Malí.
-Ruta oriental: les poblaciones orientales siguen el trayeutu Bósforo-Península del Sinaí-Nilu.
Ye más rara, más selvaxe y más solitaria que la cigüeña blanca y rehúye la compañía humana. [2] Nes sos migraciones ye capaz de volar ente 100-250 km diarios, anque hai exemplares que lleguen a los 500 km. Emigren de mediaos agostu-final de setiembre y retornen escontra la metá de marzu.
N'Europa el númberu de cigüeñes negres ye escasu: en Dinamarca práuticamente sumió y n'Alemaña namái queden 50 pareyes. La población de la Europa Oriental consta, más o menos, de 500 pareyes.
Na Península Ibérica la so presencia nun ye abondosa, siendo unu de los sos hábitats preferíos el norte d'Estremadura. En concretu ye bien columbrada na Reserva Natural de la Sierra de Malcata, na confluencia fronteriza de la sierra que-y da nome y la Contorna de Sierra de Gata. Otros puntos importantes de nidificación alcuéntrase en Castiella y Lleón, concretamente nel Parque natural d'Apuertes del Douru, nes provincies de Salamanca y Zamora, y la contorna de Sayago.[ensin referencies]
Na dómina de migración migren escontra'l sur, ente finales d'agostu y mediaos de setiembre, puede ver dacuando na Paraxa Natural de la Desaguada del Guadalhorce, na provincia de Málaga.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. .
Ciconia nigra ye una especie d'ave ciconiforme de la familia Ciconiidae. Ave migratoria llargamente distribuyida pol Vieyu Mundu y África tropical.
Qara leylək (lat. Ciconia nigra) - leyləklər fəsiləsinin leylək cinsinə aid quş növü.
1 növ (Qara leylək) və 2 yarımnövün (Qafqaz və Talış qırqovulu) nəsli kəsilib. 26 növ isə antropogen təsirdən asılı olmayaraq həmişə az saylı və ya təsadüf rast gəlinəndir.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Quş ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Qara leylək (lat. Ciconia nigra) - leyləklər fəsiləsinin leylək cinsinə aid quş növü.
Ar c'hwibon zu (pe c'hwibon du[1]) a zo un evn hirc'harek, Ciconia nigra an anv skiantel anezhañ.
Bevañ a ra e kreiz ha kreisteiz Eurazia hag Afrika ar Su[2].
Ar c'hwibon zu (pe c'hwibon du) a zo un evn hirc'harek, Ciconia nigra an anv skiantel anezhañ.
La cigonya negra (Ciconia nigra) és un ocell de l'ordre dels ciconiformes i quelcom més petita que la cigonya blanca. És una au migratòria àmpliament distribuïda per Euràsia i l'Àfrica tropical.
Es considera el taxó més primitiu del gènere Ciconia (del Hoyo et al. 1992). Una mica menor que la familiar cigonya blanca, té una mida de 90 a 100 cm, i una envergadura que sobrepassa els 160 cm. El pes aproximat n'és de 3 kg. L'adult presenta un plomatge negre per la seva part dorsal: coll, cua, pit i dors, amb irisacions metàl·liques verdes i morades, molt patent al cap, al coll, dors i cobertores alars. Les parts inferiors tenen plomes blanques: zona axil·lar, zona ventral, cuixes i infracobertores cabals, que són extraordinàriament llargues.
En els adults, la carúncula (l'"anell" al voltant de l'ull), bec i potes, absents de plomes, presenten un color vermell intens que produeix un marcat contrast amb el color blanc i negre del plomatge. L'iris n'és marró.
No hi ha dimorfisme acusat entre mascle i femella. El mascle presenta una grandària una mica major, i l'estructura del bec en alguns exemplars pot arribar a ser molt palesa, amb un bec més robust i una mica corb respecte a la femella.
Els joves quan abandonen el niu es diferencien dels adults perquè la carúncula, potes i bec no tenen color vermell, i el plomatge dorsal, el del cap i el coll no és negre. El color de la carúncula és marró o marró grisenc, el del bec i potes varia entre un blanc grisenc a verd oliva o groguenc. Les plomes del cap, coll i pit són de color marró castany, amb les puntes blanques, cosa que li confereix un aspecte clapejat. La resta del plomatge del dors és també de tons marrons foscos, cosa que fa que al camp els joves tinguin dorsalment un aspecte marró xocolata.
Nia als arbres i boscos despoblats. Ocupa nius d'anys anteriors o tots dos sexes construeixen un niu voluminós amb branques i folrat de molsa, herbes verdes i gramínies, sempre a prop de l'aigua. La posta, d'abril a juny, consta de 3-5 ous blancs i ambdós progenitors els coven per espai de 38-42 dies. Els pollets són alimentats pels seus pares i són capaços de volar al cap de 65-70 dies.
Menja principalment peixos, granotes, colobres, rates d'aigua, insectes (escarabats, hemípters i libèl·lules) i matèria vegetal.
Viu a les rouredes i als boscos de pins i alzines sureres o, al contrari, també en zones desboscades. En tots dos casos és fonamental que hi hagi aigua abundant (rius, embassaments, bassals, etc.).
Viu a Europa, Extrem Orient i Extremadura. Les poblacions europees hivernen a l'Àfrica tropical, tot i que les poblacions ibèriques són sedentàries. Els exemplars de l'Extrem Orient hivernen al sud de la Xina.
La cigonya negra és una au migradora, que hiverna a l'Àfrica tropical i l'Índia. Aprofita els corrents d'aire calent per guanyar alçada planejant i estalviar energia en vols de llarga distància. Com que no hi ha corrents tèrmics sobre el mar, les cigonyes negres, juntament amb altres espècies d'aus planadores (principalment rapinyaires) es concentren els punts més propers al continent africà per creuar el Mediterrani per l'estret de Gibraltar o el Bòsfor. Poden volar entre 100 i 250 km diaris.
Migren al sud entre mitjans d'agost i finals de setembre i tornen a Europa a mitjan març. Al voltant del 10% de les cigonyes de les poblacions occidentals travessen Sicília-cap Bon-Tunísia. La ruta més comuna travessa l'estret de Gibraltar. Moltes aus envolten el Sàhara al llarg de la costa atlàntica. La major part passa l'hivern en aiguamolls de Nigèria i Mali. Les poblacions orientals prenen la ruta del Bòsfor-Sinaí-Nil. Els individus que passen l'estiu a Sibèria migren al nord i nord-est de l'Índia.
En té dues:
-Ruta occidental: la major part de les poblacions occidentals d'aquest ocell tria la ruta per damunt Gibraltar, però n'hi ha un 10% que prefereixen travessar la Mediterrània volant per damunt de Sicília i Tunísia. Després travessen el Sàhara tot directament pel centre o ressegueixen la costa atlàntica. Descansen a les zones humides de Nigèria i Mali.
-Ruta oriental: les poblacions orientals segueixen el trajecte Bòsfor-península del Sinaí-Nil.
És més rara, més feréstega i més solitària que la cigonya blanca i, malgrat que es pot veure de pas als Països Catalans -fins i tot en àrees muntanyenques-, defuig la companyia humana.[1] En les seues migracions és capaç de volar entre 100-250 km diaris, i n'hi ha exemplars que arriben als 500 km. Emigren de mitjan agost-final de setembre i retornen cap a la meitat de març.
A Europa el nombre de cigonyes negres és escàs: a Dinamarca pràcticament ha desaparegut i a Alemanya només en queden 50 parelles. La població de l'Europa oriental consta, si fa no fa, de 500 parelles.
A la península Ibèrica la seva presència no és abundant, i un dels seus hàbitats preferits és el nord d'Extremadura. En concret és molt albirada al parc natural de la serra de Malcata, a la confluència fronterera de la serra que li dona nom i la comarca de serra de Gata. Altres punts importants de nidificació es troben a Castella i Lleó, concretament al Parc Natural d'Arribes del Duero, a les províncies de Salamanca i Zamora, i a la comarca de Sayago.
A l'època de migració marxen al sud; entre finals d'agost i mitjans de setembre, se la pot veure ocasionalment al Paratge Natural de la Desembocadura del Guadalhorce, a la província de Màlaga.
La cigonya negra (Ciconia nigra) és un ocell de l'ordre dels ciconiformes i quelcom més petita que la cigonya blanca. És una au migratòria àmpliament distribuïda per Euràsia i l'Àfrica tropical.
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Ciconia du (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: ciconiaid duon) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Ciconia nigra; yr enw Saesneg arno yw Black stork. Mae'n perthyn i deulu'r Ciconiaid (Lladin: Ciconiidae) sydd yn urdd y Ciconiformes.[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain ac mae i'w ganfod yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. nigra, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia, Ewrop ac Affrica.
Mae'r ciconia du yn perthyn i deulu'r Ciconiaid (Lladin: Ciconiidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Ciconia Abdim Ciconia abdimii Ciconia amryliw Mycteria leucocephala
_21-Mar-2007_7-37-51_AM_21-Mar-2007_7-37-52.JPG)
.jpg)
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Ciconia du (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: ciconiaid duon) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Ciconia nigra; yr enw Saesneg arno yw Black stork. Mae'n perthyn i deulu'r Ciconiaid (Lladin: Ciconiidae) sydd yn urdd y Ciconiformes. Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain ac mae i'w ganfod yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. nigra, sef enw'r rhywogaeth. Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia, Ewrop ac Affrica.
Čáp černý (Ciconia nigra) je zástupcem čeledi čápovitých (Ciconiidae). Je to velký, převážně černý pták s bronzovým leskem, červeným dlouhým zobákem a bílým břichem. Mezi samcem a samicí téměř není rozdíl, mláďata jsou matně hnědá s šedozeleným zobákem. Dožívá se věku přes 15 let.
Tento plachý, vzácnější obyvatel horských lesů, pahorkatin a lužních lesů žije jednotlivě a velmi skrytě. Hnízdo z klacků a větví bývá schováno v lesích v korunách starých stromů nebo na skalách. Je rozšířen ve většině střední a východní Evropy a v mírnějších oblastech Asie až po Dálný východ. Evropské a západoasijské populace táhnou na zimu do střední a západní Afriky, ostatní do Indie a Číny.
Živí se převážně rybami a dalšími drobnými živočichy, které loví hlavně v menších vodních tocích. Snáší obvykle 3–5 vajec, ze kterých se po měsíci líhnou mláďata s bílým prachovým peřím.
Čáp černý je členem rodu Ciconia, kam patří 6 dalších recentních (žijících) druhů čápů:[2] především čáp bílý, čáp jihoamerický, africký čáp simbil a další. S příbuznými velkými ptáky jako např. marabu africkým je řazen do čeledi čápovitých (Ciconiidae) a s ní do řádu brodivých (Ciconiiformes).
Čáp černý je monotypický druh – netvoří tedy žádné poddruhy.
Čáp černý je o něco menší než běžnější čáp bílý: délka jeho těla dosahuje 90–105 cm a rozpětí křídel 173–205 cm.Váží 2,4 až 3,2 kg.[3] Kromě bílého břicha je tělo celé leskle černé (u dospělých samců jde kovový lesk do zelena, mědi nebo purpuru). Samice bývají matnější, ale jinak zbarvené stejně. Čerstvě narozená mláďata jsou prakticky bílá;[4] mladí ptáci pak zpočátku hnědí bez lesku, později spíš šedočerní s jen slabým nádechem lesku na zádech a na krovkách křídel. Dospělí jedinci mají zobák a nohy hnědočervené (při hnízdění svítivě červené), mláďata zprvu zobák citrónově žlutý a nohy zelené.[4] Pak postupně přebarvují – dospívají a tedy i dobarvují se ve třetím roce života. V přírodě se dožívají nejvýše 18 let, v zajetí byl největší naměřený věk 30 let u jedince v Zoo Londýn.[5]
Pouze u hnízda vydává zvláštní syčivé a hvízdavé zvuky, zobákem klape jen zřídka.[6] Toto klapání je slabší než u čápa bílého a také kratší.
Čápi černí staví svá hnízda na vysokých stromech, řidčeji na skalách.[6] Někdy použijí a dostaví i stará hnízda dravců. Hnízdí většinou jednotlivě a dvě hnízda nebývají blíž než 500 m od sebe. Byly však zaznamenány i případy, kdy vyhnízdili v kolonii čápa bílého.[3]
Ke stavbě hnízda používají především klacky a větve,[6] někdy spojené blátem.[7] Stejně jako čápi bílí používají hnízdo opakovaně a pokaždé ho kus přistaví, takže časem může mít obrovské rozměry. Uvádí se průměr 1,5 m,[8] jinde 2 m.[9] Hnízdo bývá většinou na jižních svazích, obvykle blízko lesní paseky nebo mýtiny. Zde se po prohřátí země vytvářejí stoupavé proudy vzduchu, které čáp využívá ke svému vzletu.
Hnízdí od dubna do srpna jednou ročně, snáší obvykle 3–5 bílých slabě nazelenalých vajec,[4] která jsou dlouhá kolem 65 mm a váží přes 80 g.[10] Oba rodiče se v jejich zahřívání střídají. Inkubační doba vajec se udává 32–38 dní.[7] Protože však rodiče sedí obvykle již od prvního vejce, je celková doba sezení 35–46 dní.[3] Oba také mláďata na hnízdě krmí nejméně další dva měsíce (až 73 dní). V té době jsou již mláďata schopná letu, ale zůstávají ještě přibližně další dva týdny na hnízdě, kde je rodiče přikrmují. Pohlavně dospívají ve třech letech,[3] někdy je udáváno rozmezí 3–5 let.[7]
Čáp černý je monogamní druh – po dobu hnízdění má tedy stálého partnera.[7] V jednotlivých letech však své partnery střídá.[11]
Čáp černý vyhledává především rozsáhlé lesy v blízkosti vodních toků nebo stojatých vod. Podle některých zdrojů převažuje v lesích listnatých a smíšených, jiné prameny však uvádějí jeho výskyt spíše v jehličnatých porostech.[12] V bezlesé či přímo kulturní krajině s ojedinělými stromy se vyskytuje jen zřídka; v poslední době však častěji.[3] Po vyhnízdění a za tahu se objevuje i na otevřených vodách.
Žije velmi skrytě – jeho hnízdo je těžké najít i pro zkušenější ornitology.[9] Teprve pomocí satelitního sledování v rámci projektu Africká odysea se zjistilo, že v noci přichází až k okrajům lidských sídel a zde skrytě u vodních toků loví potravu.
Jeho potrava je téměř výlučně živočišná – hlavní podíl připadá na ryby, které jsou v ní zastoupeny více než u čápa bílého. Loví ale také žáby, mloky, vodní hmyz a hady, méně pak drobné savce a ptáky.[3] Potravu hledá převážně v mělkých vodách – většinou v lesních potocích a horských bystřinách.[13] Je ochoten za ní letět i dvacet kilometrů od hnízda.
Udává se, že čáp černý nemá žádné přirozené predátory s výjimkou člověka.[7] To však může platit jen pro jejich rozšíření v Evropě; bylo zjištěno, že první a nejslavnější čáp projektu Africká odysea – samice Kristýna – se na zimovišti v Senegalu stal zřejmě obětí nějakého dravce.[11]
Čápi černí hnízdí ve střední a východní Evropě (na západ zde zasahuje až části Francie a zemí Beneluxu) a dále v Asii severně od Himálaje. Menší populace je navíc ve Španělsku a Portugalsku. Dále hnízdí v některých částech jižní Afriky – zdejší populace vznikla patrně počátkem 20. století ze zde zimujících ptáků.[3]
V průběhu 19. století čáp černý vymizel, zřejmě vlivem pronásledování, z celé západní a většiny střední Evropy.[5] Nejnižší stavy byly zaznamenány ve 30. letech 20. století. Tehdy zasahoval nejdále do východních částí Německa, polského Slezska, části Slovenska, nejjižnějšího okraje Moravy a maďarského Podunají. Odtud se pak znovu rozšiřoval na západ a na sever. Tato expanze stále pokračuje, takže je možné, že se opět rozšíří i do Dánska a jižního Švédska, kde hnízdili čápi černí naposledy v roce 1952, resp. 1953.[5]
Celková populace čápů černých na celém světě se odhaduje na 24 000–44 000 jedinců[14] (z toho v Evropě asi 15 500)[3] a velikost jeho hnízdního areálu na 18 800 000 km².
Kromě jihoafrické a větší části pyrenejské populace jde o tažné ptáky, kteří přezimují v tropech. Tažné cesty se liší hlavně podle hnízdní lokality. Západní část populace táhne do Afriky na jih od Sahary a do východní Indie, zatímco populace z východu zimují v Číně. Odlétají většinou v září, místy už na konci srpna a vrací se od konce března do poloviny dubna, většinou až po bílých čápech.[6]
Čápi z východních Čech a Moravy táhnou obvykle přes Turecko a Blízký východ do středních nebo východních oblastí rovníkové Afriky, zatímco z ostatních českých území letí většinou přes Gibraltar do západních částí subsaharské Afriky.[5] Při tahu uletí za den 100–300 km, výjimečně i 500 km. Ptáci z jednoho páru mohou létat do zimovišť různými směry nebo volit i odlišná zimoviště.[15] Svým zimovištím však bývají po celý život věrní.
Čápi táhnou vždy jednotlivě – nikdy v hejnech nebo ve formacích. Mladí jedinci létají do zimovišť nezávisle na svých rodičích.[15] Před tahem někdy podnikají tzv. předtahové potulky (přelety mimo směr pravidelných tahů), jak je to běžné např. u volavek.[5]
Až do konce 19. století nebylo u nás doloženo jeho hnízdění. Teprve v 30. letech 20. století začal pravidelně hnízdit v lužních lesích u soutoku Moravy a Dyje.[3] Odtud se šířil dále na sever; v 50. letech bylo zaznamenáno první hnízdění v Podkrkonoší.
Nyní hnízdí roztroušeně v příhodných biotopech v podstatě na celém území až téměř po horní hranici lesa – na Šumavě bylo zjištěno zahnízdění v nadmořské výšce 1050 m.[3] Počet hnízdících párů se stále zvyšuje: na konci 19. století šlo o nejvýše desítky párů, v letech 1973–77 už 100–150 párů. roce 1994 proběhlo v Česku sčítání, při němž bylo napočítáno minimálně 288 párů.[5] Na začátku 21. století se stavy čápa černého odhadují na asi 300–400 hnízdících párů.
V letech 1995–2000 se v Českém rozhlasu uskutečnil projekt Africká odysea, kdy byli sledováni čápi černí při své cestě na zimoviště v Africe a zpět do Čech.[16][17] Čápi byli při těchto sledováních vybaveni „batůžky“ s vysílačkami a byli sledování satelitní i pozemní telemetrií. Posluchači Českého rozhlasu Praha se o osudech čápů dozvídali pravidelně v pořadech Dobré jitro a Meteor. Hlavním organizátorem projektu byl Miroslav Bobek, tehdejší redaktor Českého rozhlasu, od ledna 2010 ředitel Zoologické zahrady Praha.
Nejznámějším čápem, sledovaným v rámci tohoto projektu, byla samice Kristýna, která byla vybavena vysílačkami poprvé 24. července 1995 v lesích v jižní části Brd.[18] Podařilo se ji sledovat 3 a půl roku, což je rekord v délce nepřetržitého sledování konkrétního živočicha pomocí vysílačů.[15] Další dva čápi, se kterými sledování v roce 1995 začalo, byli Viktor a Zuzana, odchycení na Rakovnicku.[19]
Podle červeného seznamu IUCN je čáp černý tzv. málo dotčený druh (LC).[14] Znamená to, že u něj jsou jen velmi malé nebo žádné obavy z vyhynutí. Toto hodnocení je však posuzováno z celosvětového hlediska – v Česku je stále řazen mezi silně ohrožené ptáky,[20] i když se jeho stavy zvyšují.
Čáp černý na hnízdě
Kazašská známka s čápem
Čáp na zimovišti v Indii
Hlava čápa – Zoo Děčín
Obrázky, zvuky či videa k tématu čáp černý ve Wikimedia Commons
Čáp černý (Ciconia nigra) je zástupcem čeledi čápovitých (Ciconiidae). Je to velký, převážně černý pták s bronzovým leskem, červeným dlouhým zobákem a bílým břichem. Mezi samcem a samicí téměř není rozdíl, mláďata jsou matně hnědá s šedozeleným zobákem. Dožívá se věku přes 15 let.
Tento plachý, vzácnější obyvatel horských lesů, pahorkatin a lužních lesů žije jednotlivě a velmi skrytě. Hnízdo z klacků a větví bývá schováno v lesích v korunách starých stromů nebo na skalách. Je rozšířen ve většině střední a východní Evropy a v mírnějších oblastech Asie až po Dálný východ. Evropské a západoasijské populace táhnou na zimu do střední a západní Afriky, ostatní do Indie a Číny.
Živí se převážně rybami a dalšími drobnými živočichy, které loví hlavně v menších vodních tocích. Snáší obvykle 3–5 vajec, ze kterých se po měsíci líhnou mláďata s bílým prachovým peřím.
Sort stork (Ciconia nigra) er en fugl i familien af storke. Den er udbredt fra Centraleuropa og videre østover gennem Centralasien til Stillehavskysten. Sort stork, der kun er hvid på en del af undersiden, minder om storken, men er knyttet til uforstyrrede skove med sumpe og rene vandløb.[1]
I Danmark var sort stork en fåtallig ynglefugl over hele landet for 150 år siden, men det sidste ynglepar forsvandt i 1953. Siden har den sandsynligvis ynglet enkelte gange, senest i 2005. Hvert år ses i Danmark omkring 30 omstrejfende fugle. De ses især ved lune sydøstlige vinde.[1]
Sort stork (Ciconia nigra) er en fugl i familien af storke. Den er udbredt fra Centraleuropa og videre østover gennem Centralasien til Stillehavskysten. Sort stork, der kun er hvid på en del af undersiden, minder om storken, men er knyttet til uforstyrrede skove med sumpe og rene vandløb.
I Danmark var sort stork en fåtallig ynglefugl over hele landet for 150 år siden, men det sidste ynglepar forsvandt i 1953. Siden har den sandsynligvis ynglet enkelte gange, senest i 2005. Hvert år ses i Danmark omkring 30 omstrejfende fugle. De ses især ved lune sydøstlige vinde.
Der Schwarzstorch (Ciconia nigra) ist neben dem Weißstorch (Ciconia ciconia) die einzige in Europa brütende Art aus der Vogelfamilie der Störche (Ciconiidae).
Im Gegensatz zum Weißstorch ist der Schwarzstorch ein scheuer Bewohner alter, geschlossener Wälder, die Still- und Fließgewässer aufweisen. Trotz des sehr großen Verbreitungsgebietes werden keine Unterarten unterschieden.
Der Schwarzstorch ist etwas kleiner als der Weißstorch (Ciconia ciconia). Oberseite, Kopf, Hals und Vorderbrust sind metallisch glänzend schwarz, das Gefieder schillert metallisch je nach Lichteinfall grünlich, purpurn, aber auch kupferfarbig. Nur Brust, Bauch, der rumpfnahe Teil des Unterflügels sowie die Unterschwanzdecken sind weiß. Die Weibchen sind nur geringfügig matter gefärbt als die Männchen, ihr Schnabel ist meistens gerade, während jener der Männchen ganz leicht aufwärts gebogen erscheint. In Gewicht und Größe besteht zwischen den Geschlechtern kein Unterschied. Schnabel und Beine des adulten Vogels sind während der Brutzeit leuchtend rot, im Schlichtkleid aber bräunlich bis matt dunkelrot. Auch die nackten Hautpartien rund um die Augen sowie der Schnabelansatz sind während der Brutsaison leuchtend rötlich gefärbt. Die Beine der Jungvögel sind im ersten Jahr gelbgrünlich und wechseln langsam über bräunliche Töne ins Rötliche. Ihr Schnabel ist dunkelbraun mit einem leicht rostroten Anflug. Die Gefiederfarbe ist stumpfer, eher tief braunschwarz, der metallische Schimmer fehlt.
Adulter Vogel
Jungvogel
Auch im Flug ist der Schwarzstorch in seinen paläarktischen Brutgebieten kaum zu verwechseln. Im Überwinterungsgebiet können bei flüchtiger Betrachtung Verwechslungen mit dem bedeutend kleineren Abdimstorch (Ciconia abdimii) vorkommen. Der Schwarzstorch fliegt wie alle Eigentlichen Störche mit ausgestrecktem Hals und ausgestreckten Beinen, die deutlich das Schwanzende überragen, Kopf und Schnabel sind leicht abgesenkt. Die Flügel sind etwas schmaler als die des Weißstorches, deutlicher im Flügelbug (Karpalgelenk) abgewinkelt, jedoch ebenso tief gefingert.
Der Flug des Schwarzstorches wirkt leichter und behänder als der des Weißstorches. In Anpassung an seinen Lebensraum hat er eine Flugtechnik entwickelt, bei der die Flügel im Karpalgelenk stark abgewinkelt werden, wodurch die große Flügelspannweite von bis zu zwei Metern erheblich reduziert wird. Diese Flugweise ermöglicht ein problemloseres Einfliegen in den Kronenbereich und ein besseres Manövrieren im Wald. Während der Balz- und territorialen Synchronflüge spreizen Schwarzstörche häufig die leuchtend weißen Unterschwanzfedern, ein Verhalten, das in der Fachsprache als Flaggezeigen oder Ausflaggen bekannt ist.
Schwarzstorch beim Flug über dem Unteren Odertal
Auffliegender Schwarzstorch
Gemeinsamer Zug von Schwarzstörchen mit Weißstörchen
Die Gesamtlänge des Schwarzstorches beträgt im Mittel knapp 100 Zentimeter, er ist damit um etwa zehn Prozent kleiner als ein durchschnittlich großer Weißstorch. Ein adulter Vogel wiegt fast drei Kilogramm, ein Erstzieher etwa zweieinhalb. Damit sind Schwarzstörche im Durchschnitt um 10 bis 20 Prozent leichter als Weißstörche. Bei einer Flügellänge von bis zu 57,5 Zentimetern kann die Gesamtspannweite knapp zwei Meter erreichen. Der Schnabel eines erwachsenen Vogels ist bei einer Schnabelhöhe von etwa drei Zentimetern bis zu 19,5 Zentimeter lang.
Im Gegensatz zum Weißstorch ist der Schwarzstorch stimmbegabt. Zwar kommt auch bei ihm Schnabelklappern als Instrumentallaut vor, doch verfügt er außerdem über ein breites Repertoire an lauten und leisen Rufen und Gesängen.
Während der Balz, vor allem beim Synchronfliegen und bei Nestanflügen, ist ein nicht sehr lautes, melodisch-flötendes Fliie-höö, das verschiedentlich variiert und moduliert wird, zu hören. Es kann entfernt etwa an den Flugruf des Wespenbussards erinnern. In Aggressionssituationen wird dieses Gesangselement lauter, schärfer, zuweilen auch scharf fauchend. Daneben verfügen Schwarzstörche über ein breites Band an verschiedenen Kontaktlauten und Kontaktrufen. Schnabelklappern ist entweder ein Stress- oder Erregungsklappern. Es geht der Kopulation voraus und ist auch in Aggressionssituationen zu hören.
Die Jungvögel betteln ausgiebig mit verschiedenen, zum Teil etwas entenartig klingenden Lauten. Ältere Jungstörche stoßen in Bedrohungssituationen einen tiefen, auf uuuaaa vokalisierten Laut aus, der unter Vogelkundlern als Grölen bekannt ist.
Anders als sein bekannterer Verwandter, der Weißstorch, lebt der Schwarzstorch meistens verborgen in alten, aber nicht zu dichten, reich strukturierten Wäldern; Laubwälder und Laubmischwälder mit Lichtungen, Fließgewässern, Tümpeln und Teichen sind sein idealer Lebensraum. Ebenso gehören waldnah gelegene, feuchte, extensiv genutzte Wiesen zu einem optimalen Schwarzstorchhabitat. Alte Schwarzstorchreviere liegen fast immer in geschlossenen, meistens über 100 Hektar großen Waldgebieten. Mit der dichteren Besiedelung und dem daraus resultierenden Mangel an optimalen Brutplätzen wurden in den letzten Jahren auch Brutansiedelungen in kleinen Waldgebieten, in Einzelfällen sogar in kleinen Feldgehölzen festgestellt.
Schwarzstörche reagieren sehr empfindlich auf Störungen und meiden daher weitgehend die Nähe von menschlichen Siedlungen. Die verschiedentlich aufgestellte Behauptung, der Schwarzstorch brüte in Transkaukasien auch im Bereich menschlicher Siedlungen, ließ sich durch neuere Untersuchungen nicht bestätigen. Im oberfränkischen Steppach kam es 2013 jedoch zu einem Nestbau und einer Brut (zwei Jungvögel) auf einem Hausdach in der Ortsmitte.
In Nord- und Mitteleuropa kommt der Schwarzstorch in größerer Regelmäßigkeit, aber immer noch sehr lückenhaft etwa östlich von 11° bis 13° östlicher Länge vor. Die westlich davon liegenden Brutvorkommen sind mit Ausnahme der zum Großteil residenten iberischen Populationen Ausbreitungsgebiete, die erst seit wenigen Jahren besiedelt werden. Ein weit vorgeschobener Ausbreitungskeil reicht derzeit von den Waldgebieten der belgischen und luxemburgischen Ardennen über Nordost- und Zentralfrankreich südwestwärts bis ins Perigord. Im Norden brütet die Art von Norddeutschland (unregelmäßig und in sehr geringer Zahl auch in Dänemark) nach Osten über Polen und das Baltikum bis Ussurien an der Pazifikküste. Die Nordgrenze seiner paläarktischen Verbreitung schwankt um 60° N, die Südgrenze ist uneinheitlich, da die Art Wüsten- und Steppengebiete nicht dauerhaft besiedelt.
In seinem gesamten asiatischen Verbreitungsgebiet ist der Schwarzstorch ein sehr seltener Brutvogel mit nur äußerst lückenhafter Verbreitung.
Weitgehend isolierte Vorkommen bestehen in Spanien und Ostportugal, in der nördlichen Türkei, im Kaukasusgebiet, in Nordwestafghanistan und Pakistan, auf der koreanischen Halbinsel sowie in der Republik Südafrika nordwärts bis Simbabwe und Sambia. Woher diese residenten südafrikanischen Bestände stammen, ist nicht bekannt; zurzeit stehen sie in keinem Zugzusammenhang mit den europäischen und asiatischen Populationen.
Die vertikale Verbreitung der Vorkommen ist sehr unterschiedlich und reicht in Europa von den Tieflandgebieten bis in die submontane Stufe der Laubmischwälder, in Zentralasien werden ausschließlich Wälder der submontanen und montanen Stufe besiedelt.
Die Nahrung des Schwarzstorches setzt sich in viel höherem Maße als beim Weißstorch aus Tieren zusammen, die im oder am Wasser leben. Dabei spielen Fische und Rundmäuler die größte Rolle. Daneben werden auch, abhängig vom verfügbaren Angebot, Amphibien und Wirbellose erbeutet; der Anteil der Säugetiere ist im Vergleich zum Weißstorch gering.
Unter den Fischen gehören offenbar Forellen zur Hauptbeute, gefolgt von Groppen, Aalen und während der ersten beiden Fütterungswochen Elritzen und Bachschmerlen. Dort, wo Bachneunauge und Flussneunauge in Schwarzstorchhabitaten vorkommen, zählen auch diese Rundmäuler zu den Beutetieren der Art. Genauere Angaben zu erbeuteten Amphibien sind kaum vorhanden; es scheint sich jedoch vor allem um Frösche und Molche zu handeln, während Kröten wohl nur bei starker Nahrungsknappheit angenommen werden. Reptilien, insbesondere junge Ringelnattern, wurden selten als Beutetiere festgestellt.
Unter den Wirbellosen überwiegen ebenfalls wassergebundene, zumindest aber feuchtigkeitsliebende Arten, wie verschiedene Schwimmkäfer, Wasserkäfer und deren Larvenstadien, sowie in nicht unbeträchtlichem Ausmaß die Larven verschiedener Köcherfliegen und Libellen.
Welchen Anteil Säugetiere, insbesondere Echte Mäuse, Ratten, Wühlmäuse und Spitzmäuse, an der Nahrung haben, ist nicht genau bekannt. In den Speiballen sind ihre Reste auf Grund der weitgehend vollständigen Verdauung der Fisch- und Amphibiennahrung jedoch wahrscheinlich überrepräsentiert. Nur selten (z. B. bei Mangel an anderer Nahrung) werden Nestlinge anderer Vögel oder Aas gefressen.
Ferner nimmt der Schwarzstorch regelmäßig Pflanzen zu sich und verfüttert sie auch an die Jungen. Hauptsächlich handelt es sich dabei um Moose und Wasserpflanzen. Verschiedene Autoren sprechen dieser vegetarischen Beikost eine Funktion bei der Gewöllebildung zu und vermuten auch, dass sie den Storch mit gewissen Spurenelementen, vor allem mit Mangan, versorgt.
Die Nahrung wird meistens schreitend im Wasser, an feuchten Waldstellen oder auf feuchten Wiesen erbeutet. Kurze, schnelle Verfolgungen unter Zuhilfenahme der Flügel kommen vor. Schwarzstörche jagen meistens in seichtem Wasser, doch wurden auch Störche bis zum Bauchgefieder im Wasser watend beobachtet. Der Schwarzstorch jagt sowohl auf Sicht als auch sensorisch durch Sondierungsbewegungen des Schnabels im Schlamm oder trüben Wasser, obwohl sein bevorzugtes Nahrungshabitat klare Bäche mit kiesigem Untergrund sind. Häufig werden bei der Wasserjagd die Flügel ausgebreitet – eine Methode, die Flügelmanteln oder englisch canopy feeding genannt wird. Möglicherweise werden dadurch die Lichtreflexionen auf dem Wasser gemildert, es könnte aber auch sein, dass den verfolgten Fischen durch die Lichtabschirmung eine Fluchthöhle vorgetäuscht wird und sie so leichter zu erbeuten sind.
Die Beute wird nicht aufgespießt, sondern mit dem Schnabel ergriffen. Größere Beutetiere werden noch im Schnabel weichgeknetet, bevor sie mit dem Kopf voran verschlungen werden. Um die Beutetiere zu wenden, werden sie zuweilen in die Luft geschleudert, manchmal aber auch am Gewässerrand abgelegt und erst dort verzehrt.
Wohl in seinem gesamten Verbreitungsgebiet ist der Schwarzstorch ein scheuer Kulturflüchter, der zum Teil äußerst sensibel auf Störungen in seinem Brutgebiet reagiert. Vor allem in den ersten Wochen nach der Ankunft im Brutgebiet ist diese Störanfälligkeit sehr ausgeprägt.
Seine Aktivität beginnt mit dem ersten Nahrungsflug in der Morgendämmerung und endet kurz nach Sonnenuntergang. Er ist während der Brutzeit streng territorial und auch außerhalb dieser weniger gesellig als der Weißstorch. Auf dem Zug finden sich jedoch größere Gruppen zusammen, die gemeinsam Rast- und Ruheplätze sowie die Nahrungsgründe aufsuchen.
Schwarzstörche führen eine sehr penible Gefiederpflege durch und baden gerne und ausgiebig („Komfortverhalten“). Dabei tauchen sie mit dem gesamten Körper ins Wasser. Bei Alt- und Jungvögeln wird regelmäßig soziale Gefiederpflege festgestellt. Während der Ruhe- und Schlafperioden stecken die Störche den Schnabel ins aufgeplusterte Hals- und Brustgefieder; oft stehen sie in diesen Ruheperioden auf einem Bein. Während der Huderperiode schläft das Weibchen im Nest, das Männchen sucht seinen Schlafplatz in der unmittelbaren Umgebung, in der Regel mit gutem Sichtkontakt zum Nest. Wenn die Jungen nicht mehr gehudert werden müssen, schläft ein Altvogel stehend am Nestrand.
Während der Balz- und Brutzeit ist der Schwarzstorch streng territorial. Das Territorium wird während der Reviergründung durch eindrucksvolle Revierflüge markiert, Eindringlinge werden energisch davon ferngehalten. Artgenossen werden vom Nest mit seltsam anmutenden Tänzen vertrieben. Dabei sträubt der Vogel die weißen Unterschwanzdecken, tritt von einem Bein auf das andere und führt mit dem Kopf schlängelnde Bewegungen aus. Häufig ist dieser Tanz von stöhnenden Rufreihen begleitet. Angriffe mit Körperkontakt unterbleiben aber meistens; sie wurden unter Artgenossen selten beobachtet, können aber recht heftig sein und zu Verletzungen führen. Solche Auseinandersetzungen werden auch im Fluge ausgetragen.
Schwarzstörche führen eine, wie neueste Beobachtungen zeigen, nicht immer ganz monogame Brutsaisonehe. Sie werden frühestens im dritten Lebensjahr geschlechtsreif, schreiten aber meistens erst ein Jahr später zur ersten Brut. Auf Grund der sehr großen Brutplatztreue beider Partner kommt es häufig zu Wiederverpaarungen, auch über viele Jahre hinweg. Der zuerst im Brutrevier ankommende Vogel – es handelt sich dabei häufiger um das Männchen – wartet auf dem Nest oder nahe dabei auf den Partner; zuweilen, aber nicht immer, beginnt er auch sofort mit Instandsetzungsarbeiten am Nest oder, bei Revierbegründungen, mit dem Nestbau. Diese Warteperiode kann in Extremfällen bis zu 40 Tage dauern, ein oder zwei Wochen sind aber die Regel. Nur selten kommen beide Vögel am gleichen Tag am Niststandort an. Das vereinte Paar beginnt sofort mit Nestbau oder Nestinstandsetzung und markiert das Territorium mit eindrucksvollen Schauflügen; die dabei in große Höhen aufsteigenden Vögel zeigen immer synchrone Flugbewegungen, auch während der simulierten spiraligen Abstürze, dem sogenannten Wuchteln. Häufig werden bei diesen Revierflügen die weißen Unterschwanzdeckfedern gespreizt.
In dieser Zeit kopulieren die Störche häufig, vornehmlich in den Vormittagsstunden und meistens auf dem Hauptnest.
Schwarzstörche bauen umfangreiche Baum- oder Felsennester. Die Baumnester liegen im mittleren, häufiger aber im oberen Drittel verschiedener Laub- und Nadelbäume, meistens in Stammnähe, gelegentlich aber auch weit vom Stamm entfernt auf weit ausladenden starken Ästen. Unter den Horstbäumen ist eine Bevorzugung der Eiche festzustellen, wohl vor allem deshalb, weil Eichen schon im mittleren Stammabschnitt starke Äste mit vielen Verzweigungen ausbilden, die als stabile Nestauflage gut geeignet sind. In Mittelgebirgsregionen Deutschlands hat die Rotbuche die größte Bedeutung als Horstbaum. In eher feuchten Wäldern befinden sich Horste häufig auf Erlen, Eschen oder Birken. Gebietsweise dominieren als Horstbaum auch Kiefern, Fichten oder Tannen. Bei Baumhorsten liegt der Horst oft auf Überständern, also Bäumen, die andere in der Höhe überragen, häufig auch auf Randbäumen an Lichtungen. Solche Lagen ermöglichen ein leichtes Einfliegen in den Horstbereich. Felsenhorste werden in der Regel auf relativ niedrigen, oft teilweise oder ganz überdachten Felssimsen errichtet, wobei die Felshöhe selbst und die Höhenlage des Nestes innerhalb des Felsens sehr unterschiedlich sein kann.[1]
Der Schwarzstorch benutzt seine Nester oft über viele Jahre hinweg, setzt sie immer wieder instand und erweitert sie, sodass sie beträchtliche Ausmaße und ein großes Gewicht erreichen können, was bei zu schwacher Nestunterlage nicht selten zu Nestabstürzen führt. Die Horste sind selten kreisrund, sondern eher rundoval mit Maßen von etwa 150 × 120 Zentimetern bei einer Höhe von rund 50 Zentimetern. Diese Ausmaße können jedoch um einiges überschritten werden. Oft legt ein Revierpaar neben dem Hauptnest noch einige Ausweichnester an.
Der Zeitpunkt der Eiablage ist von der geographischen Lage und den klimatischen Bedingungen abhängig. In Mitteleuropa beginnt sie selten vor Mitte April. Die westlichen Störche beginnen eher früher zu brüten, die östlichen später. Die südafrikanische Brutzeit fällt in den dortigen Winter und erreicht ihren Gipfel in den Monaten Juni und Juli.
Ein Vollgelege besteht am häufigsten aus vier rundovalen, anfangs grünlichen, später reinweißen Eiern in der mittleren Größe von 66 × 48,5 Millimetern. Es kommen auch Gelege mit drei bis sieben Eiern vor. Nachgelege enthalten selten mehr als drei Eier.
Die Eier werden in Abständen von zwei Tagen gelegt; das Weibchen beginnt meistens nach dem zweiten Ei fest zu brüten, sodass die Küken in Abständen bis zu sechs Tagen schlüpfen und erhebliche Größen- und Entwicklungsunterschiede zwischen den Küken bestehen können. Beide Elternteile brüten, nachts jedoch immer das Weibchen. Gelegentlich wird das Weibchen während der Brutzeit vom Männchen mit Nahrung versorgt. Die mittlere Brutzeit beträgt 34 bis 38 Tage. In den ersten drei bis vier Wochen werden die Jungstörche ständig von einem Altstorch bewacht und, wenn nötig, gehudert oder beschattet. Die Fütterung übernimmt zuerst ausschließlich das Männchen, nach der zweiten Lebenswoche, manchmal auch erst später, füttern beide Elternteile. Mit 21 Tagen können die Jungen zumindest kurzzeitig aufrecht stehen, mit etwa 60 bis 70 Tagen sind sie flügge. Die Jungstörche werden noch zwei bis vier Wochen von den Eltern betreut und kehren auch noch oft zum Nest zurück. Danach verlassen sie meistens in Zugrichtung und vor den Altvögeln das Aufwuchsgebiet.
Der Schwarzstorch ist im größten Teil seines großen Verbreitungsgebietes ein obligater Langstreckenzieher, nur Teile der Populationen in Westspanien und Ostportugal sowie die südafrikanischen Schwarzstörche sind Standvögel. Wie der Weißstorch ist auch der Schwarzstorch vor allem ein Thermikzieher, der aber in größerer Zahl als dieser das Mittelmeer überquert, da er längere Strecken im Schlagflug zurücklegen kann. Die Sahara wird meistens auf küstennahen Strecken umflogen, beziehungsweise nur in ihren Randbereichen gestreift. Ein nicht unbeträchtlicher Teil der Störche wählt jedoch auch Oasenrouten und überquert die zentrale Sahara.
Unter den Westziehern wählen etwa 10 Prozent die Passage Sizilien – Cap Bon, Tunesien, während die Inselbrücke der Ägäis seltener beflogen wird. In der Regel überfliegen die Westzieher das Mittelmeer jedoch in der Umgebung von Gibraltar. Mit der fortschreitenden Westausbreitung der Art steigt auch die Anzahl der Westzieher, die zum Teil schon in Südspanien und Südportugal überwintern, meistens aber bis Westafrika, insbesondere in die Niger-Feuchtgebiete und nach Senegambien weiterziehen.
Die Ostzieher wählen die Bosporus-Sinai-Niltal-Route und überwintern in Ostafrika. Die Überwinterungsgebiete der in Mittelasien brütenden Störche liegen zum Teil ebenfalls in Ostafrika sowie in Indien südlich des Himalayas, aber meistens nördlich des Äquators, die der Fernoststörche in Indochina sowie im südlichen China. Die asiatischen Hochgebirge werden oft überflogen; ziehende Störche wurden im Karakorum in Höhen von 8000 Metern beobachtet.
Die uneinheitliche Zugscheide zwischen Ost- und Westziehern liegt im östlichen Mitteleuropa etwa bei 16° Ost und zieht sich nach Norden bis auf etwa 10° Ost. Die Zugscheiden der asiatischen Populationen sind nicht bekannt. Die südafrikanischen Störche nomadisieren außerhalb der Brutzeit.
Der Wegzug der Störche aus ihren Bruträumen beginnt Mitte August mit dem Abzug der Jungstörche und dauert bis Ende September. Innerhalb der Zugscheidengebiete kommt es vor, dass sowohl Partner als auch Geschwister unterschiedliche Routen wählen. Die Zugleistungen beim Wegzug liegen zwischen 100 und 250 Tageskilometern mit Tagesmaximalstrecken von über 500 Kilometern. Der Heimzug erfolgt etwas zügiger; ab Mitte März treffen die ersten mitteleuropäischen Störche wieder im Brutgebiet ein.
Die europäischen Schwarzstorchbestände nehmen besonders im Westen Mitteleuropas seit etwa 25 Jahren leicht zu. Im Osten hingegen bestehen uneinheitliche Bestandsentwicklungen, in einigen Staaten sind auch erhebliche Bestandsabnahmen festzustellen. Auffallend ist die vergleichsweise geringe Reproduktionsrate der Oststörche, während die der Weststörche anhaltend hoch bleibt. Über die Bestandssituation in Mittel- und Ostasien liegen keine aktuellen Angaben vor, Einzelzahlen deuten jedoch eher auf einen Bestandsrückgang hin.
In Europa besteht ein Trend zu einer Arealausweitung nach Westen und Nordwesten, der sich insbesondere nach 1995 deutlich verstärkt hat. Einzelbruten im südlichen Baden-Württemberg und im bayrischen Allgäu deuten auf eine beginnende Arealausweitung in diesen Bereichen hin. Aus Vorarlberg liegen einige Brutzeitbeobachtungen aus dem grenznahen Gebiet zu Bayern sowie Einzelbeobachtungen ziehender Schwarzstörche vor, ein Brutnachweis steht jedoch noch aus. Ähnlich ist die Situation in der Ostschweiz. Rheinabwärts brütet die Art bereits in nicht unbeträchtlichen Zahlen in Rheinland-Pfalz und in Nordrhein-Westfalen. 2005 brüteten in Deutschland mindestens 500 bis 530 Paare,[2] während die Zahl der Brutpaare Anfang der 1970er Jahre noch unter 50 lag. Neuerdings werden auch aus Norditalien wieder Bruten gemeldet. Besonders stürmisch verläuft die Arealausweitung über die belgischen Ardennen nach Nordostfrankreich, ohne dass dahinterliegende Regionen bereits aufgefüllt wären.
Insgesamt werden die europäischen Bestände auf etwa 7000 bis 11.000 Brutpaare geschätzt, was ungefähr der Hälfte des Weltbestandes entspricht. Die größten Vorkommen mit je über 1000 Brutpaaren liegen in Polen und in Weißrussland.
Die IUCN sieht die Schwarzstorchbestände zurzeit nicht gefährdet (LC = least concern), in den europäischen Listen wird die Art trotz des positiven Populationstrends mit R (= rare – selten) eingestuft. Auf Grund der global sehr geringen Individuenzahl von maximal etwa 40.000 Tieren scheint sie besonders durch mangelnden genetischen Austausch sowie durch Zugverluste (insbesondere Abschuss in einigen südeuropäischen und nordafrikanischen Staaten) und durch Probleme in den Überwinterungsgebieten gefährdet. Vor allem Jungstörche verunglücken sehr häufig auf ihrem ersten Zug an Hochspannungsleitungen und Windstromanlagen. In den Brutgebieten sind nach wie vor negative Habitatsveränderungen sowie Störungen am Brutplatz die schwerwiegendsten Gefährdungsursachen.
Eine relativ neue Bedrohung sind Windenergieanlagen (WEA).[3] Für Deutschland waren bis 2015 fünf Kollisionsopfer und eine hohe Anzahl kritischer Flugsituationen an WEA dokumentiert. Die Länderarbeitsgemeinschaft der Vogelschutzwarten veröffentlichte 2015 eine Mindestabstandsempfehlung von 3.000 m von WEA zu Brutplätze des Schwarzstorches und einen Prüfbereich von 10.000 Metern um Brutplätze, um Gefährdungen bei Flügen zu Nahrungsgründen auszuschließen.[4] In den letzten Jahren wurden mehrfach Bruten des Schwarzstorches gestört und seine Horste nach der Brutzeit abgesägt, wo im Nahbereich WEA geplant waren. Bei Bad Fredeburg fällte ein Waldbesitzer Anfang 2016 den Horstbaum eines Schwarzstorchpaares, vermutlich weil oberhalb des Horstbaums die Ausweisung einer Windkraftvorrangzone geplant war und ein Schwarzstorchbrutplatz das Ende der Planung bedeutete. Die informierte Untere Naturschutzbehörde (UNB) leitete ein Ordnungswidrigkeits-Verfahren ein und verhängte einen Bußgeldbescheid. Der Einspruch gegen den Bescheid vor dem Amtsgericht Arnsberg wurde zurückgewiesen. Der Richter bejahte eindeutig eine Fahrlässigkeit des Flächenbesitzers und verhängte 500 Euro Bußgeld.[5]
Zwischen Schwarz- und Weißstorch wurden bisher keine Bastardisierungen in freier Natur beobachtet. In den Zoos von Basel, Köln und Tallinn kam es jedoch zu solchen Artkreuzungen. Die Hybriden bildeten intermediär unterschiedliche Gefiederfärbungen aus; über ihre Fertilität ist nichts bekannt.
Die tiefergehende Etymologie des deutschen Namens Storch (urgermanisch *sturka, althochdeutsch storah, mittelhochdeutsch storche) ist nicht eindeutig geklärt, mögliche Verbindungen zu nicht germanischen Sprachen sind also nicht klar erwiesen. Der Gattungsname ciconia ist bei Plinius belegt und benennt unterschiedliche Schreitvögel. Das lateinische Farbadjektiv nigra bedeutet schwarz.
In vorchristlich-germanischer Zeit sah man den Schwarzstorch als einen der Begleiter Odins; ein im Schwedischen noch immer gebräuchlicher volkstümlicher Name ist Odensvala, Schwalbe des Odin. Aus dem Mittelalter gibt es nur wenige Hinweise auf eine genaue Kenntnis der Art, doch wird sie im Falkenbuch Kaiser Friedrichs II. (De arte venandi cum avibus) in einigen sehr naturgetreuen Abbildungen dargestellt. Im Allgemeinen gilt der Schwarzstorch vom Mittelalter bis in die Neuzeit als Gegenspieler des verehrten und positiv besetzten Weißstorches und wird demgemäß als Künder von Unheil, Krankheit und Krieg angesehen. Dieser Volksaberglaube, der Schwarzstorch verheiße nahendes Unglück, ist in manchen Regionen des südöstlichen Europas noch immer lebendig.[6]
Der Schwarzstorch (Ciconia nigra) ist neben dem Weißstorch (Ciconia ciconia) die einzige in Europa brütende Art aus der Vogelfamilie der Störche (Ciconiidae).
Im Gegensatz zum Weißstorch ist der Schwarzstorch ein scheuer Bewohner alter, geschlossener Wälder, die Still- und Fließgewässer aufweisen. Trotz des sehr großen Verbreitungsgebietes werden keine Unterarten unterschieden.
Carny bóśon (Ciconia nigra) jo ptašk ze swójźby bóśony (Ciconiidae).
Carny bóśon je na górnem boku nabrunje carny a na dolnem boku běły. Wón dośěgnjo wjelikosć wót něźi 1 m. Jogo šnapac jo cerwjeny a noze stej cerwjenej. Wón jo spłošny.
Twari swójo gnězdo na wusokem bomje.
Wustupujo w lěsach, we ługowych łukach a w bagnach Eurazije a pódpołdnjoweje Afriki. W Nimskej pśedewšym w Šleswig-Holštejnskej a Dolnej Sakskej wustupujo.
Carny bóśon (Ciconia nigra) jo ptašk ze swójźby bóśony (Ciconiidae).
Czôrny bòcón (Ciconia nigra) – to je wiôldżi ptôch z rodzëznë bòcónowatëch (Ciconiidae). Czôrné bòcónë mają gniôzda i młodé na Kaszëbach, ale òb zëmã jich tu ni ma.
Ang itim na tagak (Ciconia nigra) ay isang malaking ibon sa pamilyang Ciconiidae. Unang inilarawan ito ni Carl Linnaeus sa ika-10 na edisyon ng kanyang Systema Naturae. Ang pagsukat sa average na 95 hanggang 100 cm (37 hanggang 39 sa) mula sa tip ng tuka hanggang sa pagtatapos ng buntot na may 145-to-155 cm (57-to-61 sa) pakpak ng pakpak, ang adulto itim na tagak ay may pangunahing itim na balahibo, na may mga puting underparts, mahaba ang pulang mga binti at mahabang matulis na pulang tuka.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Leglega reş (navê zanistî: Ciconia nigra), ji nêz ve meriva leglega spî ye.
Nikula wê zirav û drêj û sore ye. Stû, serî û sênga yên gihaştî reşê biriqandî, bin zikê wan spiyê vekiriye. Ji dervî hinek mezinbûna nêran, nêr û mêyên wan dişibitin hev. Gewda ciwanên qehweyê şînoşkî, nikul û lingên wan bi giştî şînoşkî ne.
Bi xwe goştxwer e û bi masiyan, kêzan û xwêrkişan xwedî dibe.
Ji Afrîkayê serê havînê dihê û dawiya havînê jî vedigere.
Li dunyê di derdora 500.000 heb he ye.
Leglega reş (navê zanistî: Ciconia nigra), ji nêz ve meriva leglega spî ye.
Mustuhaigari (Ciconia nigra) on lindu.
Tekst üüb Öömrang At suart aarebaare ((mo.) suurte stork) (Ciconia nigra) as en fögel ütj at famile Ciconiidae.
Suart aarebaare
Ai faan Ciconia nigra
Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: 
Wikispecies hää en artiikel tu: At suart aarebaare ((mo.) suurte stork) (Ciconia nigra) as en fögel ütj at famile Ciconiidae.
De swarte earrebarre (Ciconia nigra) is ien fan de twa soarten út de famylje fan de eibertfûgels dy't yn Europa foarkomme.
De swarte earrebarre is mei sa'n 100 sm hast lyke grut as de earrebarre. Lykas de namme al seit is de swarte earrebarre te underskieden om't der foar it grutste part swart yn de fearren sit. Syn búk is wol wyt en syn poatten en snaffel binne read. De bleate hûd om de eagen is yn de briedtiid ek opfallend read fan kleur.
Oars as de earrebarre is de swarte earrebarre meast net sa maklik te sjen. De fûgel libbet yn âlde bosken. Leafbosken mei mei markes en fivers binne harren ideale libbenromte. Ek meit de swarte earrebarre de minsken, hoewol yn de Kaukasus wol kloften fûgels binne dy op âlde gebouwen yn de buert fan de minsken briede. De swarte earrebarre komt foar yn Sintraal- en East-Europa mar ek yn Spanje en Portugal komme se wol foar. Fierder komt de fûgel foar yn hiel Aazje dêr't der geskikte bosken fine kin. Yn Súd-Afrika is ek in populaasje swarte earrebarren. Utsein de fûgels yn Spanje, Portugal en Súd-Afrika binne it echte trekfûgels dy't grutte ôfstannen fleane om winterdeis yn waarmer gebieten te libjen.
Yn iten is de Swarte Earrebarre it meast kikkerts en fisken, mear noch as de earrebarre. Faak polsket der troch in undjippe beek dêr't der kikkerts, fisken en salamanders fangt. Mar út en troch mei der ek wol eins ynsekten, mûzen oft fûgels pakke.
De swarte earrebarre makket syn nêst meast yn in âlde beam. Lykas de earrebarre brûkt der syn nêst meardere jierren en it wurdt dêrtroch ek hieltiid grutter. De 2-5 aaien wurde troch beide âlden yn 30-35 dagen útbret. De jongen bliuwe noch sa'n 2 moannen by harren âlde foar't se harren sels rêde kinne.
De swarte earrebarre (Ciconia nigra) is ien fan de twa soarten út de famylje fan de eibertfûgels dy't yn Europa foarkomme.
Ο Μαυροπελαργός είναι πελαργόμορφο αποδημητικό πτηνό της οικογένειας των Πελαργίδων, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι Ciconia nigra και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό)[2][3].
Ο όρος ciconia στην επιστημονική ονομασία του είδους είναι η ακριβής απόδοση της ελληνικής λέξης πελαργός που, ήδη, καταγράφεται στα συγγράμματα των ποιητών Ορατίου και Οβιδίου. Η λέξη παραπέμπει στο αρχαίο θρακικό φύλο των Κικόνων, οι οποίοι κατοικούσαν, μεταξύ άλλων, κατά μήκος της ακτής από τις εκβολές του ποταμού Έβρου, μέχρι την Βιστωνίδα, όπου υπήρχαν πολλοί πελαργοί και, οι κάτοικοι τούς αντιμετώπιζαν με πολύ σεβασμό.
Η επιστημονική ονομασία nigra είναι λατινικής προέλευσης και σημαίνει "μέλας"[6] (= μαύρος) και όπως η κοινή ονομασία του είδους, μαυροπελαργός, οφείλεται στα μαύρα φτερά του πάνω μέρος του σώματός του.
Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από το Λινναίο στη 10η έκδοση του Systema Naturae, ως Ardea nigra[7] (Σουηδία, 1758).[8]Μεταφέρθηκε στο σημερινό του γένος, από τον Γάλλο φυσιοδίφη και ζωολόγο Ματουρέν Μπρισόν (Mathurin Jacques Brisson, 1723-1806) το 1760.[9]
Στενότεροι, φυλογενετικά, συγγενείς του μαυροπελαργού είναι το άλλο ευρωπαϊκό είδος ο Λευκοπελαργός, και ο Ανατολικός πελαργός (Ciconia boyciana), ο οποίος είχε προηγουμένως ταξινομηθεί ως υποείδος του λευκοπελαργού. Οι στενές εξελικτικές σχέσεις εντός του γένους στηρίζονται σε ομοιότητες ηθολογικής συμπεριφοράς και, βιοχημικά, μέσω της ανάλυσης γονιδιακών αλληλουχιών μιτοχονδριακού κυτοχρώματος b από τον Μπεθ Σλίκας το 1997. Απολιθώματα έχουν ανακτηθεί από τα Μειόκαινα στρώματα των Νήσων Ρουσίγκα και Μαμπόκο της Κένυας, τα οποία είναι δυσδιάκριτα από τους λευκούς και μαύρους πελαργούς.[10]
Ο μαυροπελαργός είναι είδος του Παλαιού Κόσμου -ιδιαίτερα στην Ευρώπη και στην Αφρική-, όπου απαντά ως επί το πλείστον μεταναστευτικό πτηνό.
Στην Ευρώπη, εξαπλώνεται κυρίως στην κεντρική ήπειρο. Η εξάπλωσή του αρχίζει από τα βορειοδυτικά της Γαλλίας (όπου φώλιασε πρόσφατα) στα ανατολικά μέχρι τις περιοχές της Ρωσίας, κάτω από το όριο της Σιβηρίας, περνώντας από όλες τις κεντροευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, Αυστρία, Ουγγαρία, Σλοβακία κλπ.). Επίσης αναπαράγεται στα Βαλκάνια και την Ισπανία (όπου υπάρχει επιδημητικός πληθυσμός), οι οποίες κάποτε αποτελούσαν τις μοναδικές περιοχές φωλιάσματος του είδους στη Μεσόγειο. Όμως το 1994 παρατηρήθηκε το πρώτο φώλιασμα μαυροπελαργού στην Ιταλία στο Πεδεμόντιο, κοντά στον ποταμό Σέζια, στο Φυσικό Πάρκο του όρους Φενέρα.
Η Αφρική αποτελεί πολύ σημαντική επικράτεια διαχείμασης του μαυροπελαργού και είναι η ήπειρος στην οποία μεταναστεύει η συντριπτική πλειονότητα των πληθυσμών κατά την περίοδο του χειμώνα –του Β. ημισφαιρίου. Οι περιοχές διαχείμανσης βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική, στην δυτική, κεντρική και ανατολική ήπειρο. Επίσης, στη Νότια Αφρική οι μαυροπελαργοί είναι επιδημητικοί.
Στην Ασία, αναπαράγεται στη περιοχή της Ρωσίας κάτω από το όριο της Σιβηρίας, και σε μία μεγάλη περιοχή στα υψίπεδα του Ν. Καζακστάν και των χωρών της Οροσειράς των Αλτάι, ξεκινώντας από τις ακτές της νότιας Κασπίας. Επίσης στη βόρεια Τουρκία και τον ανατολικό Νότιο Καύκασο. Η μόνη επικράτεια διαχείμασης του είδους στην ήπειρο βρίσκεται στη βόρεια Ινδία και τις πολύ βόρειες περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας (πχ. Μπανγκλαντές) και τη νότια Κίνα.
Με βάση τη γεωγραφική κατανομή του, ο μαυροπελαργός είναι ένα αποδημητικό είδος που καταλαμβάνει μια περιοχή φωλιάσματος και διαχείμασης που περιλαμβάνει την Ευρασία μέχρι τον 63° βόρειο παράλληλο και τη νότια Αφρική μέχρι τον 35° νότιο παράλληλο[11]
Είναι σημαντικό να διαχωριστεί η περιοχή αναπαραγωγής που περιλαμβάνει την Ευρασία και την νότια Αφρική, από την περιοχή όπου οι ευρασιατικοί πληθυσμοί διαχειμάζουν στη κεντρική Αφρική όσον αφορά τους ευρασιατικούς πληθυσμούς και τη ζώνη που περιλαμβάνει το Πακιστάν, τη βόρεια Ινδία, το Μπανγκλαντές και τη νότια Κίνα όσον αφορά τους ασιατικούς πληθυσμούς.
Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός του μαυροπελαργού μπορεί να διαιρεθεί, όπως και αυτός του λευκοπελαργού,σε δύο ομάδες: τους δυτικούς μαυροπελαργούς και τους ανατολικούς μαυροπελαργούς. Οι πρώτοι αποδημούν από τη δυτική Ευρώπη και περνώντας από την Ισπανία, διασχίζουν το πέρασμα του Γιβραλτάρ και πηγαίνουν να διαχειμάσουν στη δυτική Αφρική. Η πλειονότητα των ζευγαριών που φωλιάζουν στη δυτική Ευρώπη βρίσκονται στην Ισπανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τη Γαλλία και την Ιταλία. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, αυξάνεται η τάση ορισμένων ατόμων του είδους να επιλέγουν το φθινοπωρινό μεταναστευτικό πέρασμα που εκτείνεται ανατολικά του Γιβραλτάρ έως την Κορσική, τη Σαρδηνία και την Ιταλική χερσόνησο.
Οι ανατολικοί μαυροπελαργοί καταλαμβάνουν, αντίθετα, μια εδαφική ζώνη που εκτείνεται από τη Δανία μέχρι την Ελλάδα και την Τουρκία. Η μεγαλύτερη πυκνότητα ζευγαριών που φωλιάζουν παρατηρείται στη Λευκορωσία, τη Λετονία και τη Πολωνία. Στο αποδημητικό τους ταξίδι περνούν από το Βόσπορο, για να κατευθυνθούν στη συνέχεια προς την ανατολική Αφρική, τόπο όπου αυτά τα πουλιά διαχειμάζουν. Η μεταναστευτική οδός αυτών των πληθυσμών δεν είναι όμως ακόμη ξεκάθαρη, γιατί μαυροπελαργοί που ζουν στη Δανία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Τσεχία και τη Σλοβακία παρατηρήθηκαν να περνούν πάνω από την Ισπανία, κατά τη διάρκεια της θερινής μετανάστευσης.[12]
Ο κύριος όγκος των πληθυσμών αναχωρεί από τα ευρωπαϊκά εδάφη αναπαραγωγής στα μέσα Αυγούστου κατά μεγάλα σμήνη, που καταφθάνουν στην Αφρική από τα μέσα Οκτωβρίου. Την άνοιξη, τα πουλιά επιστρέφουν βόρεια και καταφθάνουν στην Ευρώπη στις αρχές της άνοιξης, συνήθως μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου και εγκαθίστανται αμέσως στα παλιά τους εδάφη.
Στην Ελλάδα, ο μαυροπελαργός είναι πλήρως μεταναστευτικό είδος, δηλαδή όλοι οι πληθυσμοί φεύγουν το φθινόπωρο για την Αφρική, για να επανέλθουν την άνοιξη στη χώρα και να φωλιάσουν. Επίσης, ο μαυροπελαργός είναι πιο συχνός από τον λευκοπελαργό στη Ν. Ελλάδα και το Ιόνιο κατά τη μετανάστευση. Μερικοί όμως παραμένουν και το χειμώνα, κυρίως γύρω από υγρότοπους.[14]
Καθ 'όλη τη διαδεδομένη κατανομή του στις τρεις ηπείρους, ο μαυροπελαργός καταλαμβάνει μια σειρά από διαφορετικούς βιότοπους. Ωστόσο, προτιμά γενικά τα παλιά, ανενόχλητα, ανοιχτά δάση[15][16] και τις δασικές εκτάσεις, σε υψόμετρο έως και 2.000 έως 2.500 μέτρα. Η αναζήτησης τροφής γίνεται σε ρέματα, λίμνες, έλη, όχθες ποταμών, έλη, υγρά λιβάδια και περιστασιακά σε λιβάδια, αλλά ο μαυροπελαργός συνήθως αποφεύγει μεγάλα ποσοστά νερού ή σε περιοχές της πυκνό δάσος.[17][18]
Πουλιά συχνά διαχειμάζουν σε εκβολές ποταμών και λιμνοθάλασσες της Νότιας Αφρικής,[19] και σε ορυζώνες στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της μη αναπαραγωγικής περιόδου[20] συχνά μαζί με λευκοπελαργούς, ερωδιούς κ.ά. Στην Ελλάδα ο μαυροπελαργός απαντά επίσης σε δασωμένες εκτάσεις.
Ο μαυροπελαργός είναι μεγάλου μεγέθους πτηνό, λίγο μικρότερο από τον λευκοπελαργό. Το σύνολο του πτερώματος στην άνω επιφάνεια του σώματος είναι μαύρο, με μεταλλικές ανταύγες πράσινες και μωβ, ενώ στην κάτω επιφάνεια του σώματος είναι λευκό, κυρίως στην κοιλιά και τις "μασχάλες". Αυτή η διαφορά είναι φανερή στην πτήση κυρίως. Το ουροπύγιο και τα πηδαλιώδη φτερά της ουράς είναι διαφορετικά, καθώς το ουροπύγιο είναι λευκό και τα τα φτερά της ουράς μαύρα και στις δύο επιφάνειες.
Τα φτερά του στήθους είναι μακρυά και «δασύτριχα» (shaggy), σχηματίζοντας ένα είδος περιλαιμίου που είναι ιδιαίτερα εμφανές κατά τις στιγμές της ανάπαυσης. Οι ίριδες έχουν χρώμα θαμπό καφέ ή γκριζόμαυρο, ενώ το δέρμα της περιοφθαλμικής περιοχής είναι κόκκινο. Οι ενήλικες έχει ταρσοκνήμες και πόδια φωτεινού κόκκινου χρώματος, το ίδιο με το μακρύ, οξύληκτο ράμφος.
Τα φύλα είναι παρόμοια, με το αρσενικό να είναι λίγο μεγαλύτερο από το θηλυκό. Τα δε νεαρά άτομα αρχίζουν να αποκτούν το πτέρωμα των γονιών τους 30 μέρες μετά τη γέννησή τους. Πριν όμως, τα φτερά των νεαρών είναι λευκά και μοιάζουν με νεαρούς λευκοπελαργούς. Επίσης, τα πόδια τους είναι πρασινωπά και το ράμφος δεν είναι φωτεινό κόκκινο, αλλά κιτρινωπό (το ράμφος αρχίζει να σκουραίνει όσο μεγαλώνει), και το δέρμα της περιοφθαλμικής περιοχής είναι μαύρο. Το πτέρωμα των ενηλίκων αποκτάται ολοκληρωτικά σε ηλικία 3 ετών, μετά το 2ο καλοκαίρι.
Ο μαυροπελαργός τρέφεται κατά βάση με βατράχια, ψάρια (Misgurnus ,Esox lucius),[24] οστρακοειδή και έντομα.[25] Σπάνια, η δίαιτά του μπορεί να συμπεριλάβει και σαλαμάνδρες, τρίτωνες, σαύρες και μικρά θηλαστικά, και ακόμη πιο σπάνια μικρά πτηνά.[26]
Γενικά, για να ψαρέψει, ο μαυροπελαργός δεν χρησιμοποιεί ιδιαίτερα έξυπνες τακτικές. Συνήθως δεν ψαρεύει στήνοντας ενέδρα, όπως κάνουν γενικά οι ερωδιοί, αλλά κινείται συνέχεια σε ρηχές υδάτινες εκτάσεις και πιάνει τα θηράματά του με αστραπιαία τινάγματα του λαιμού του, που είναι εφοδιασμένος με ένα ιδιαίτερο αιχμηρό ράμφος, ή ψάχνει με το ράμφος του για μικρά θηλαστικά στο βυθό, στη βλάστηση και, σπάνια, στο έδαφος κάτω από τις πέτρες. Αφού πιάσει το θήραμα, το καταπίνει ή το βάζει στο πρόλοβο (μια διεύρυνση του οισοφάγου), απ' όπου θα το βγάλει στη φωλιά για να ταΐσει τους νεοσσούς.
Ο μαυροπελαργός είναι ένα είδος ιδιαίτερα ντροπαλό και επιφυλακτικό, σε αντίθεση με τον συγγενή του τον λευκοπελαργό, που φωλιάζει κοντά σε ανθρώπινες κατασκευές και δεν φαίνεται να ενοχλείται καθόλου από την ανθρώπινη παρουσία. Οι μαυροπελαργοί αποφεύγουν εντελώς τον άνθρωπο και προτιμάει να ζει και να φωλιάζει σε ερημικές περιοχές, όπου η ανθρώπινη παρουσία είναι περιορισμένη στο ελάχιστο. Επίσης, σε αντίθεση με τον λευκοπελαργό, δεν ζει σε αποικίες, και εκτός της περιόδου μετανάστευσης, οι μαυροπελαργοί δεν πετούν σε σχηματισμό ή σε σμήνη.
Η ζωή στη φωλιά είναι ιδιαίτερα ήσυχη, εκτός από την περίοδο επώασης, κατά την οποία η εναλλαγή των γονέων ζωντανεύει κάπως τα πράγματα. Μετά την εκκόλαψη των αυγών, οι μοναδικές στιγμές που συμβαίνει κάτι είναι εκείνες κατά τις οποίες ο ενήλικος έρχεται στη φωλιά, βγάζει από το στόμα του τη τροφή που έπιασε για τα μικρά και ξαναφεύγει αμέσως. Όλοι τη μέρα, οι κάτοικοι της φωλιάς κάνουν περιορισμένες πράξεις, όπως ο αλληλοκαθαρισμός του πτερώματος (allopreening) και ο ύπνος.[27]
Ο J. Sitko και ο P. Heneberg πρότειναν ότι οι μαυροπελαργοί φιλοξενούν πάνω από 12 είδη ελμινθικής. Τα παράσιτα Cathaemasia hians και Dicheilonema ciconiae θεωρούνται τα κυριότερα. Οι νεαροί μαυροπελαργοί έδειξαν να έχουν λιγότερα είδη, αλλά η ένταση της λοίμωξης ήταν υψηλότερη στα νεαρά άτομα από ότι στα ενήλικα.[28]
Όπως και στους άλλους πελαργούς, οι πτέρυγες των μαυροπελαργών είναι μακριές και πλατιές, βοηθώντας τα πουλιά να αποκτούν μεγάλο ύψος όταν πετούν. Οι μαυροπελαργοί είναι άριστοι στην πτήση, αλλά για να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τις μετακινήσεις τους, χρησιμοποιούν ανοδικά ρεύματα θερμού αέρα.
Ο μαυροπελαργός πετά όπως όλοι οι αυθεντικοί πελαργοί με τεντωμένο το λαιμό τους κάτω από τη γραμμή του σώματός τους, που εκτείνεται από το λαιμό και τα πόδια απλωμένα, με την η ουρά υπερυψωμένη, και με το κεφάλι και το ράμφος να είναι ελαφρώς καμπυλωτά. Τα φτερά είναι ελαφρώς στενότερα από αυτά του λευκοπελαργού.
Ο μαυροπελαργός σπάνια ακούγεται, λόγω του απομακρυσμένου βιότοπου και της διακριτικής του συμπεριφοράς. Στη φωλιά βγάζει σαν ξύσιμο σειρές «σι-λουου σι-λουου σι-λουου…», με την πρώτη συλλαβή βραχνή, τη δεύτερη καθαρή. Λέγεται ότι έχει και νιαούρισμα (meow) «πιου» σαν της γερακίνας. Επίσης, το κροτάλισμα του ράμφους (bill clattering) είναι ήσυχο και σπάνιο.[31]
Τόσο οι αρσενικοί όσο και οι θηλυκοί μαυροπελαργοί ωριμάζουν σεξουαλικά, όταν γίνουν περίπου 2 έως 3 ετών. Τα ενήλικα φτάνουν στις περιοχές αναπαραγωγής τους Πρώτα έρχεται το αρσενικό και ακολουθείται μέσα σε σύντομο διάστημα από το θηλυκό.
Γύρω από τη φωλιά, οι μαυροπελαργοί καθορίζουν στρατηγικά σημεία όπου κουρνιάζουν και ελέγχουν την περιοχή. Δέντρα και βράχια που βρίσκονται σε δεσπόζουσες θέσεις αποδεικνύεται ότι έχουν θεμελιώδη σημασία για τον έλεγχο και την ενδεχόμενη υπεράσπιση της πρόσβασης στη φωλιά απέναντι σε πιθανούς θηρευτές. Έτσι, είναι πολύ συνηθισμένο να παρατηρήσει κανείς πελαργούς κουρνιασμένους σε αυτά τα σημεία, ακόμη και για ώρες, να κοιτάζουν γύρω ενώ στρώνουν τα φτερά τους, προτού μπουν με κάθετη εφόρμηση στην κρυμμένη φωλιά.
Ο τόπος που επιλέγεται για το φώλιασμα μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τις περιοχές και την ενόχληση από τον άνθρωπο. Καθώς ο μαυροπελαργός είναι ιδιαίτερα συνεσταλμένο είδος έχει την τάση να επιλέγει σημεία κρυμμένα, που εντοπίζονται με δυσκολία. Γι' αυτό τον λόγο, είναι δυνατόν να βρούμε τις φωλιές ανάμεσα στα κλαριά μεγάλων δέντρων που συνήθως δεσπόζουν στη γύρω βλάστηση και βρίσκονται πάνω σε λόφους ή σε μέτριο υψόμετρο πάνω σε ανοιχτές βουνοπλαγιές.
Οι φωλιές κατασκευάζονται γενικά στο πάνω μέρος του δέντρου, αλλά ποτέ στην κορυφή. Γενικά φτιάχνονται πάνω σε ένα πλαϊνό κλαδί και μάλιστα έχοντας κάποια απόσταση από τον κορμό, έτσι ώστε να διευκολύνεται η είδος και η έξοδος.
Η φωλιά είναι δυνατόν επίσης να κατασκευάζεται σε προεξοχές, σε απότομες βραχώδεις πλαγιές και σπηλιές όχι πολύ βαθιές, τοποθεσίες που επιλέγονται λόγο της άνεσης της πρόσβασης και της ασφάλειας των νεοσσών. Συνήθως οι μαυροπελαργοί δεν φτιάχνουν τις φωλιές τους σε αποικίες[32].
Οι μαυροπελαργοί έχουν την τάση να αλλάζουν συχνά στο πέρασμα των χρόνων τον τόπο φωλιάσματος για διάφορους λόγους, ανάμεσα στους οποίους είναι η ενόχληση από τον άνθρωπο ή κάποιο θηρευτή ή η πτώση και η καταστροφή της φωλιάς. Δεν είναι σπάνιες πάντως οι περιπτώσεις κατά τις οποίες μια φωλιά χρησιμοποιείται ξανά και ξανά επί πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση μιας φωλιάς στην Ουγγαρία που χρησιμοποιήθηκε χωρίς διακοπή από το 1987 έως το 2000 (13 χρόνια) με επιτυχία σε όλες τις αναπαραγωγικές περιόδους.[33]
Για την κατασκευή της φωλιάς χρησιμοποιούνται ξερά κλαδιά με διαφορετική διάμετρο και από διαφορετικά είδη δέντρων. Ο εσωτερικός χώρος καλύπτεται με βρύα, τούφες χόρτου και φύλλα.[34]
Οι φωλιές που κατασκευάζονται από την αρχή είναι σχετικά μικρές, με διάμετρο 50 εκ. και πάχος 20 με 25 εκ., ενώ εκείνες που ξαναχρησιμοποιούνται και ανακαινίζονται μπορούν να φτάσουν σε διάμετρο το 1,5 μ. και σε πάχος τα 50 με 115 εκ.
Η απόθεση των αυγών γίνεται από τα μέσα Απριλίου ως τα μέσα Ιουνίου. Γενικά, η επώαση είναι μόνο μία, αλλά σε περίπτωση αποτυχίας, είναι πιθανή αντικατάσταση των αυγών. Ο αριθμός των αυγών κυμαίνεται από 3 έως 5[35] και κατ'εξαίρεση μπορεί να φτάσει τα 6. Τα αυγά έχουν σχήμα σχεδόν ωοειδές ή ελλειπτικό, είναι λεία και έχουν λευκό χρώμα, διαστάσεων 65 Χ 49 χιλιοστά, πάχος 0,35-0,45 χιλιοστά και βάρος 81-94 κιλά. Τα αυγά αποτίθενται με διαλείμματα δύο ημερών το ένα από το άλλο και η επώαση διαρκεί 28-46 μέρες, και γίνεται και από τους δύο γονείς.
Η εκκόλαψη των αυγών είναι ασύγχρονη. Οι νεοσσοί καλύπτονται από ένα θερμομονωτικό λευκό πτίλωμα και έχουν κιτρινοπράσινα πόδια και ράμφος. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφιλοι (δηλαδή μένουν πάντοτε στη φωλιά), είναι σχεδόν αδύναμοι, και έχουν ανοιχτά τα μάτια. Οι γονείς εναλλάσσονται στη φωλιά, έτσι ώστε να βγαίνουν εναλλάξ και να προμηθεύονται τροφή για να μεγαλώσουν τους νεοσσούς. Στην αρχή οι ενήλικοι βγάζουν την τροφή από το στόμα τους και τη βάζουν κατευθείαν μέσα στο λαιμό των μικρών και στη συνέχεια την αφήνουν στο βάθος της φωλιάς, απ' όπου την παίρνουν τα μικρά.
Η ανάπτυξη των μικρών είναι ταχύτατη – έτσι, έπειτα από λίγες μέρες εμφανίζονται τα στελέχη των φτερών και σε τριάντα μέρες περίπου από τη γέννησή τους εμφανίζονται τα πρώτα μαύρα φτερά. Μέσα σε 63-71 μέρες ζωής, η ανάπτυξή τους ουσιαστικά έχει ολοκληρωθεί και έπειτα από λίγο, τα νεαρά πουλιά γίνονται ανεξάρτητα. Στην αρχή, οι ενήλικοι ακολουθούν τα νεαρά για να τους μάθους τις τεχνικές πτήσης και κυνηγιού και στη συνέχεια τα εγκαταλείπουν – εκείνα πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνα τους την πρώτη μεγάλη πτήση προς την Αφρική.[36]
Οι μαυροπελαργοί έχουν καταγραφεί να ζουν έως και 18 χρόνια στην άγρια φύση, ενώ ζουν περισσότερο, 31 χρόνια, σε αιχμαλωσία.[37]
Η κύρια απειλή για τον μαυροπελαργό είναι η απώλεια ενδιαιτημάτων, αλλά και η αποψίλωση των δασών, η ανάπτυξη της γεωργίας, η αποστράγγιση και μετατροπή των υγροτόπων, η ρύπανση και η σύγκρουση με ηλεκτροφόρα καλώδια κ.ά.. Η χρήση των φυτοφαρμάκων πιστεύεται ότι έχει επιδεινώσει την κατάσταση, και την κατασκευή φραγμάτων και την αποστράγγιση των λιμνών για άρδευση και υδροηλεκτρική συστήματα έχουν μειωθεί περαιτέρω τα ενδιαιτήματα του είδους.[38][39] Για παράδειγμα, η κατασκευή του φράγματος του Alqueva στην Πορτογαλία εκτιμάται ότι έχει βυθίσει τις φωλιές του 10% των αναπαραγωγικών ζευγαριών της χώρας των μαυροπελαργών.[40]
Το είδος επίσης περιστασιακά σκοτώνονται από συγκρούσεις με αερογραμμές και εναέρια καλώδια,[41] και το κυνήγι στη Νότια Ευρώπη και την τροπική Ασία (ειδικά κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης) έχει προκαλέσει μείωση του πληθυσμού.[42]
Αν και ο μαυροπελαργός δεν θεωρείται παγκοσμίως απειλούμενο είδος, και εξακολουθεί να έχει ευρεία εξάπλωση και μεγάλο παγκόσμιο πληθυσμό, έχει γενικά μειωθεί σε όλη την εξάπλωσή του, ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη[43][44]. Το είδος εξαφανίστηκε από το Βέλγιο, τη Δανία, τη Σουηδία και τμήματα της Γερμανίας κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα[45], αν και πιο πρόσφατα έχει επιστρέψει σε περιοχές της προηγούμενης κατανομής του[46].
Ο παγκόσμιος πληθυσμός υπολογίζεται ότι ανέρχεται στα 24.000-44.000 άτομα[47], ενώ η εθνικές εκτιμήσεις του πληθυσμού περιλαμβάνουν: <100.000 αναπαραγωγικά ζεύγη και <1.000 άτομα κατά τη μετανάστευση στην Κίνα: <50 άτομα για τη μετανάστευση και <50 άτομα που ξεχειμωνιάζουν στην Ταϊβάν: <100,000 αναπαραγωγικά ζεύγη, Κορέα και <100,000 αναπαραγωγικά ζεύγη και <1,000 άτομα κατά τη μετανάστευση στη Ρωσία ([48]). Κατά τη περίοδο 2000-2009, κατά την χειμερινή μετανάστευση από την Ευρώπη έχουν καταγραφεί 3.000-4.000 άτομα στο Γιβραλτάρ, 150-200 άτομα στη Μεσσήνη, 7.000-9.000 άτομα στα στενά του Βοσπόρου και 17.000-19.000 άτομα στο Ισραήλ[49].
Η γενική τάση του πληθυσμού είναι αβέβαιη, καθώς ορισμένοι πληθυσμοί μειώνονται, ενώ άλλοι αυξάνονται, σταθερές ή έχουν άγνωστες τάσεις[50].
Αν και μάλλον δεν ήταν ποτέ κοινό είδος ούτε και στο παρελθόν, σήμερα αναπαράγεται στη βόρεια Ελλάδα και κυρίως στη Θράκη (ιδιαίτερα στο Ν. Έβρου), στη Μακεδονία, στην Ήπειρο, τοπικά στη Θεσσαλία, καθώς και στη Λέσβο (6-8 ζευγ.). Ο συνολικός πληθυσμός του στην Ελλάδα εκτιμάται σε 70-100 ζευγ. (εκ των οποίων περίπου 50 ζευγ. αναπαράγονται στον Ν. Έβρου), με σταθερές τάσεις.
Κατά τη μετανάστευση έχει ευρύτερη κατανομή αλλά παραμένει σπάνιος. Δεν υπάρχουν καταμετρήσεις από την περίοδο της μετανάστευσης, αν και η παρουσία μικρού ή μεσαίου μεγέθους κοπαδιών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στη Β.Α. Ελλάδα. Η μέγιστη καταμέτρηση στην Ελλάδα αφορούσε περί τα 400 άτομα στο Δέλτα Έβρου (15-9-2006, [52]), ενώ το φθινόπωρο μικρά σμήνη ή μεμονωμένα πουλιά κατευθύνονται νότια πάνω από την Πελοπόννησο (μέγιστη καταμέτρηση σμήνος 11 ατόμων πάνω από τη Λίμνη Καϊάφα, 8-9-1984) ή την Κρήτη.[53] Δύο άτομα δακτυλιωμένα στην Κροατία και στην Τσεχία βρέθηκαν στο Μεσολόγγι και στο Ηράκλειο Κρήτης αντίστοιχα.[54]
Ο μαυροπελαργός είναι εισηγμένος στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών (CITES), που σημαίνει ότι το διεθνές εμπόριο των ειδών θα πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά[55]. Είναι επίσης, στο προσάρτημα ΙΙ της σύμβασης για τα αποδημητικά είδη (CMS), το οποίο αποσκοπεί στη διατήρηση των αποδημητικών ειδών σε όλη την περιοχή τους[56], και είναι εισηγμένος στο πλαίσιο της συμφωνίας της Αφρικής και της Ευρασίας υδρόβιων πτηνών (AEWA), η οποία καλεί τα μέρη αυτά να αναλάβουν τη διατήρηση της δράσης για την προστασία και τη διατήρηση των ειδών πουλιών που εξαρτώνται από τους υγρότοπους για τουλάχιστον μέρος του ετήσιου κύκλου τους.[57]
Στην Ελλάδα, ο μαυροπελαργός αποτελεί προστατευόμενο είδος, το μεγαλύτερο μέρος του αναπαραγόμενου στην Ελλάδα πληθυσμού απαντάται σε περιοχές του δικτύου ΖΕΠ/Natura 2000. Επίσης απαιτείται διαχείριση και προστασία τόσο των περιοχών φωλιάσματος όσο και των ενδιαιτημάτων τροφοληψίας (λήψη και εφαρμογή αγροπεριβαλλοντικών μέτρων, διατήρηση υγροτοπικών εκτάσεων κ.ά.), συστηματική απογραφή του αναπαραγόμενου στην Ελλάδα πληθυσμού και μελέτη της βιολογίας και οικολογίας του είδους, καθώς και των μεταναστευτικών κινήσεών του στην Ελλάδα.[58]
Στον ελλαδικό χώρο, ο Μαυροπελαργός απαντά και με τις ονομασίες Μαυρολελέκι, Μαύρο Λελέκι και Μαυρολέλεκας.[59]
Ο Μαυροπελαργός είναι πελαργόμορφο αποδημητικό πτηνό της οικογένειας των Πελαργίδων, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική του ονομασία είναι Ciconia nigra και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό).
Ο μαυροπελαργός, σε αντίθεση με τον λευκοπελαργό, είναι είδος πολύ συνεσταλμένο και επιφυλακτικό και έχει την τάση να μένει μακριά από τον άνθρωπο. Κατά συνέπεια, κατασκευάζει τη φωλιά του σε ερημικές περιοχές που βρίσκονται μακριά από κατοικημένα κέντρα.Бузёк чорный або тыж чорный боцан (Ciconia nigra) є представителём родины бузьковых (Ciconiidae). Є то великый, переважно чорный птах, бронзово блищачій з червеным довгым дзёбаком і білым бріхом. Міджі самцём і саміцёв не є скоро жаден роздїл, молодята суть тмаво буры зо сивозеленым дзёбаком. Дожывать ся віку през 15 років.
Тот мильхавый, рідкішый жытель горьскых лїсів і лужных лїсів жыє єднотливо і барз скрыто. Гнїздо з клёцьків і конарїв бывать сховане в лїсах в корунах старых стромів або на скалах. Росшыреный є на векшынї середнёй і выходной Европы і в мірнїшых кліматічных пасмах Азії аж по Далекый выход. Европскы і западоазійскы популації міґрують на зиму до середнёй і западной Африкы, іншы до Індії і Кітаї.
Жывить ся переважно рыбами і далшыма дрібныма жывотинами, котры ловить головно в меншых водных токах. Зношать звычайно 3-5 яєць, з котрых ся по місяцю лягнуть молодята з біло-пороховым пірём.
Бузёк чорный є о дашто меншый як звычайнїшый бузёк: довжка ёго тїла досягує 90–105 цм і роспятя крыл 173–205 цм. Важыть 2,4 аж 3,2 кґ.
Бузёк на гнїздї
Казахстаньска знамка з бузьком
Бузёк чорный на зимовищу в Індії
Голова бузька
Бузёк чорный або тыж чорный боцан (Ciconia nigra) є представителём родины бузьковых (Ciconiidae). Є то великый, переважно чорный птах, бронзово блищачій з червеным довгым дзёбаком і білым бріхом. Міджі самцём і саміцёв не є скоро жаден роздїл, молодята суть тмаво буры зо сивозеленым дзёбаком. Дожывать ся віку през 15 років.
Тот мильхавый, рідкішый жытель горьскых лїсів і лужных лїсів жыє єднотливо і барз скрыто. Гнїздо з клёцьків і конарїв бывать сховане в лїсах в корунах старых стромів або на скалах. Росшыреный є на векшынї середнёй і выходной Европы і в мірнїшых кліматічных пасмах Азії аж по Далекый выход. Европскы і западоазійскы популації міґрують на зиму до середнёй і западной Африкы, іншы до Індії і Кітаї.
Жывить ся переважно рыбами і далшыма дрібныма жывотинами, котры ловить головно в меншых водных токах. Зношать звычайно 3-5 яєць, з котрых ся по місяцю лягнуть молодята з біло-пороховым пірём.
Kaрa кунaс (лат. Ciconia nigra, Linnaeus, 1758):
Бирин-серин. Локалдык популяциясы Түштүк Африкада. Пириней жарым аралынын батыш бөлүгү. Элңба өрөөнүнөн Австрия, Словения, Хорватия, Албаниядан чыгышты карай Алданга чейин; Амурдун, Приморңенин капшыты. Түндүккө карай Ленинград, Вологда жана Киров областтарына чейин, Урал өзөнү, Урал кыркаларынын аймактары жана Батыш Сибирден 61- параллелге чейин, Енисей өзөнүнөн Тунгус Подкаменный өрөөнүнө чейин, Волга өзөнү. Түштүк тарапта Албания, Болгария, Кичи Азия, Түндүк Иран жана Афганистанга чейин, Тянңшанң, Алай системасынын түштүк беттери, Гоби Алтайы, Кентей, андан кийин ареалдын чеги түштүккө карай кетип, батыштагы Цинхайга чейин, андан кийин Ганңсудан түндүк Хубейге чейин. Кыргыз Республикасында уялоо учурунда Ысыккөлдө, Борбордук, Ички жана Батыш Тянңшанда, Памир-Алайда кездешет.
Бийик тоолуу жана токойлуу алкактагы обочолонгон суу-саздуу жайларда болушу мүнөздүү, ошондой эле жарларга жана зоолорго жакын болушат.
Маалымат өтө аз. Айрым маалыматтар боюнча КРсында 25 жупка чейин каракунастар жашаганы белгилүү . 1996-жылы август-сентябрң айларында Киров суусактагычынын аймагында 20 особго чейин кунастардын жолукканы байкалган. Чыгыш Ысыккөлдүн орто бийик тоолорунун саздуу шалбааларында сейрек кездешет, болгону 1км2 0,3 особң.
Африкада, Түндүк Индияда, Пакистанда, Непалда кыштайт, келгин куш. Ошондой эле түштүк Кытайда, Тайванда, Түндүк Лаосто жана Вңетнамда кыштайт . Апрелң-март айларында учуп келет . Уялары бак-дарактан турган материалдан салынган. Кыргызстанда июнда уяда темир канат же учууга даяр балапандар табылган. Уяда 2-5 балапан, алар июлдун аягында канат кагып калышат. Сентябрң айына чейин чоңдору менен жаштары уялаган жерлерине жакын болушат, алардын учуп кетиши октябрң-ноябрда.
Уялоого ыңгайлуу жерлерди кургатуу же аларды чарбага керектөө максатында пайдалануу. Сейрек болсо да, киши тарабынан түздөн-түз кырып жоготуу.
Европанын зоопарктарында ийгиликтүү көбөйүшү боюнча мисалдар бар. Кыргызстанда колдо багылбайт.
Кыргызстандын Кызыл китебине киргизилген. 1948 жылдан баштап анчылыкка тыюу салынгын.
Кунастардын уялоочу жерлерин жана ага жакын жайларды чарбачылыкка пайдалануудан чыгарып, анын ордуна чакан заказниктерди түзүү. Ал жерлерди айыл өкмөтүнүн коргоочу жер фондусуна киргизүү. Эгерде мындай жерлер менчикке кирсе, анда жер ээлери менен зарылчылык жөнүндө маек жүргүзүп аларга кирешенин алңтернативдүү башка жолдорун сунуш кылуу зарыл.Бүткүл уялоочу жерлерин картага түшүрүү, көбөйүшүнүн биологиясын, кышташын жана спутник антеннасынын жардамы менен көчүү жолдорун изилдөө. Уялоочу, учуп өтүүчү жана кыштоочу жерлеринде каракунасты сактоо боюнча регион аралык стратегияны иштеп чыгуу.
VI категория, Near Threatened, NT: R. КР-сынын фаунасындагы уруунун эки түрүнүн бирөө. Монотиптүү түр.
Къырпсыхэуэ (лат-бз. Ciconia nigra) — псыхэуэбзагуэ лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэ пӀащэщ.
Теплъэр фӀыцӀэщ, удзыфэ лыд къыщӀэуэу, ныбэ щӀагъыр хужьщ. Псыхэуэ къызэрыкӀуэхэм яхуэдэу мыри пэкӀыхь, пщэкӀыхь, лъакъуэкӀыхьщ, кӀэбдз лъащӀэмрэ лъэдиймрэ цы ятеткъым. Ин хъуа шырхэм я цыр лыдкъым.
Къырпсыхэуэр щӀыпӀэ куэдым щогъуалъхьэ, куршым и гъунэгъуу мэз, псыпцӀэ, хыкъум псы здагъуэтым, Еуропэм, Азиэм, Къаукъазым. ЩӀымахуэр щрах Ипщэ Африкэм, Индиэм (Ганг псым и Ӏэгъуэблагъуэм), Хъутейм и Ипщэ-КъуэкӀыпӀэм. Абгъуэ щещӀ щӀыпӀэ къуейщӀейхэм — жыг къудамэхэм, къырыщхьэ, бгъуэнщӀагъ дапхъэхэм, илъэс бжыгъэкӀэ къегъэсэбэп. КӀэцӀын щиублэр илъэсищ ныбжьырщ. Шырхэр абгъуэм къыщилъэтыр я ныбжыр махуэ 64-65-м нэсауэщ.
Ӏусыр къанэ щӀагъуэ щымыӀэу псэущхьэщ, нэхъыбэу бдзэжьей, алыркъэш, хьэндыркъуакъуэ, абым нэмыщӀу дзыгъуэхэр, блэхэр, шындырхъуохэр.
Хар өрөвтас Ciconia nigra нь Өрөвтасынхан овгийн томхон, ус гатлагч шувуу юм. Энэхүү зүйл нь өргөн тархсан боловч ховор бөгөөд 1 м орчим өндөр, далавчаа дэлгэхэд 1.8 м, биеийн жин нь 3 кг болно. Цагаан хэвлийгээс бусад хэсэг нь хар бөгөөд хошуу, хөл нь улаан өнгөтэй. Алгуур удаан алхаж явна.
Хар өрөвтас навчит болон шилмүүст модон ойн ойролцоо чийгтэй, намгархаг газар, мөн уулархаг газар нутагладаг. Өндөр модонд үүрээ засна. Гол идэш тэжээл нь хоёр нутагтан, шавьж хорхой зэрэг юм.
4-5 сард 3-5 цагаан өндөг гаргана.
Тэд холын зайн нүүдлийн шувуу бөгөөд Африк, Энэтхэгийн дулаан бүсэд өвөлждөг. Иберийн хойгт амьдрах хэсэг нь суурин байна. Хар өрөвтас өдөрт 100-250 км туулах ба хамгийн дээд тал нь 500 км ниссэн бүртгэл бий.
Black Stork
Black Stork
Black Stork, juvenile
Black Stork, juvenile
-->
Хар өрөвтас Ciconia nigra нь Өрөвтасынхан овгийн томхон, ус гатлагч шувуу юм. Энэхүү зүйл нь өргөн тархсан боловч ховор бөгөөд 1 м орчим өндөр, далавчаа дэлгэхэд 1.8 м, биеийн жин нь 3 кг болно. Цагаан хэвлийгээс бусад хэсэг нь хар бөгөөд хошуу, хөл нь улаан өнгөтэй. Алгуур удаан алхаж явна.
Хар өрөвтас навчит болон шилмүүст модон ойн ойролцоо чийгтэй, намгархаг газар, мөн уулархаг газар нутагладаг. Өндөр модонд үүрээ засна. Гол идэш тэжээл нь хоёр нутагтан, шавьж хорхой зэрэг юм.
4-5 сард 3-5 цагаан өндөг гаргана.
Хара эһир (лат. Ciconia nigra, нууч. Черный аист) — Эһирдэр уустарыгар киирэр бөдөҥ көтөр. Саха Сирин соҕуруу өттүгэр үөскүүр, ардыгар арҕаа уонна киин улуустарга көтөн киирэр[1].
Атыыра, тыһыта майгыннаһаллар. Кынаттарын уһуна 520—580 мм, ыйааһыннара — 3 кг кэриҥэ. Аһылыга: балык, баҕа, кыра кэрбээччилэр, ууга уонна уу таһыгар үөскүүр үөн-көйүүр.
.jpg)
Хара эһир (лат. Ciconia nigra, нууч. Черный аист) — Эһирдэр уустарыгар киирэр бөдөҥ көтөр. Саха Сирин соҕуруу өттүгэр үөскүүр, ардыгар арҕаа уонна киин улуустарга көтөн киирэр.
Атыыра, тыһыта майгыннаһаллар. Кынаттарын уһуна 520—580 мм, ыйааһыннара — 3 кг кэриҥэ. Аһылыга: балык, баҕа, кыра кэрбээччилэр, ууга уонна уу таһыгар үөскүүр үөн-көйүүр.
Хура аист — кайăк. Çунаттин тăршшĕ 52,5- 59,6 сантиметр,сăмсин - 17,7- 19,5, йывăрăшĕ 2800- 3000 грамм. Хура аист- вăрăм мăйлă,вăрăм ураллă, пысăк та тӳрĕ сăмсаллă пысăк вĕçен кайăк. Çӳлти сăмси аялтинчен вăрăмрах тата аялалла çекел пек усăнса тăрать. Вăрăм çинçе урисем тексĕр. Пуçĕ тăрринче тата куçĕсем тавра çара ӳт- тир лаптакĕ пур. Çунаттисем вăрăм, вĕсен вĕçĕ çавракарах. Урисем пĕчĕк те хытă хупăсемпе витĕннĕ. Хура аист Африкăра хĕл каçнă хыççăн пирĕн тăрăха ака уйăхĕнче вĕçсе килме пултарать. Пурăнма вăл чи пысăк вăрмансене çеç суйласа илет. Йăвине вăрманти юхан шыв, кӳлĕ е шывлă шурлăх патенчен инçех мар çавăрать. Апатне те шыв çывăхĕнче тупаççĕ. Кунта пулăсене, йытпуллисене, шапасене, раксене тытаççĕ. Çавăнпа пĕрлех хурт-кăпшанкăна, ăмансене пуçтараççĕ. Асăрханă тăрăх, аистсем шапасене, калтасене, хурăн пуçлă çĕленсене те тытаççĕ.
Хура аист ами çу уйăхĕнче йăвара 3- 5 çăмарта тăвать. Перремĕшне тусанах аистсем пусса ларма пуçлаççĕ. Çавăнпа çăмартаран тухакан чĕпсен ӳсĕмĕ пер пек мар. 35- 37 кунтан çăмартасенчен уçă куçлă, шурă мамăклă чĕпсем тухма пуёлаççĕ. Малтанах вĕсем питĕ имшеркке. 15- 16 кунтан тин ура сине тăма пуçлаççĕ. 35-70 кунхисем йăвара утса çӳреççĕ. Вĕсен çак вăхатра тĕкĕсем ӳссе çитĕнеççĕ, часах йăваран тухса çывахри йывăçсем çине куçса ларма тытçнаççĕ, вĕçме пуçлаççĕ, çемьерен уйрăлаççĕ. Майĕпен кăнтăралла куçма пуçлаççĕ.
Хура аистсен йышĕ тĕнчипех питĕ пĕчĕккĕ. Пирĕн тăрăхра вĕсене Сăр таврашнчи сĕм вăрманта çеç асăрханă. Хальхи вăхăтра Чăваш Енре çак вĕçен кайăксем йăва туса ĕрчеме пăрахнă пулмалла. Вĕсем çинчен нимĕнле хыпар та çук. Чăваш ене вĕсем вĕçсе килессе шанас килет.
Хура аист — кайăк. Çунаттин тăршшĕ 52,5- 59,6 сантиметр,сăмсин - 17,7- 19,5, йывăрăшĕ 2800- 3000 грамм. Хура аист- вăрăм мăйлă,вăрăм ураллă, пысăк та тӳрĕ сăмсаллă пысăк вĕçен кайăк. Çӳлти сăмси аялтинчен вăрăмрах тата аялалла çекел пек усăнса тăрать. Вăрăм çинçе урисем тексĕр. Пуçĕ тăрринче тата куçĕсем тавра çара ӳт- тир лаптакĕ пур. Çунаттисем вăрăм, вĕсен вĕçĕ çавракарах. Урисем пĕчĕк те хытă хупăсемпе витĕннĕ. Хура аист Африкăра хĕл каçнă хыççăн пирĕн тăрăха ака уйăхĕнче вĕçсе килме пултарать. Пурăнма вăл чи пысăк вăрмансене çеç суйласа илет. Йăвине вăрманти юхан шыв, кӳлĕ е шывлă шурлăх патенчен инçех мар çавăрать. Апатне те шыв çывăхĕнче тупаççĕ. Кунта пулăсене, йытпуллисене, шапасене, раксене тытаççĕ. Çавăнпа пĕрлех хурт-кăпшанкăна, ăмансене пуçтараççĕ. Асăрханă тăрăх, аистсем шапасене, калтасене, хурăн пуçлă çĕленсене те тытаççĕ.
Хура аист ами çу уйăхĕнче йăвара 3- 5 çăмарта тăвать. Перремĕшне тусанах аистсем пусса ларма пуçлаççĕ. Çавăнпа çăмартаран тухакан чĕпсен ӳсĕмĕ пер пек мар. 35- 37 кунтан çăмартасенчен уçă куçлă, шурă мамăклă чĕпсем тухма пуёлаççĕ. Малтанах вĕсем питĕ имшеркке. 15- 16 кунтан тин ура сине тăма пуçлаççĕ. 35-70 кунхисем йăвара утса çӳреççĕ. Вĕсен çак вăхатра тĕкĕсем ӳссе çитĕнеççĕ, часах йăваран тухса çывахри йывăçсем çине куçса ларма тытçнаççĕ, вĕçме пуçлаççĕ, çемьерен уйрăлаççĕ. Майĕпен кăнтăралла куçма пуçлаççĕ.
Хура аистсен йышĕ тĕнчипех питĕ пĕчĕккĕ. Пирĕн тăрăхра вĕсене Сăр таврашнчи сĕм вăрманта çеç асăрханă. Хальхи вăхăтра Чăваш Енре çак вĕçен кайăксем йăва туса ĕрчеме пăрахнă пулмалла. Вĕсем çинчен нимĕнле хыпар та çук. Чăваш ене вĕсем вĕçсе килессе шанас килет.
Црн штрк (науч. Ciconia nigra) — голема преселна блатна птица од семејството на штрковите. Присутен е и во Македонија, во периодот на парење.
Возрасните се големи блатни птици со црни горни делови (глава, врат, гради, грб и крилја) на кои има златнопурпурни и зеленикави одблесоци. Останатиот дел од пердувите е чисто бел. Клунот и нозете се црвени. Кога лета, делот под крилјата е црн со бел триаголник во основата на крилото. Вратот е истегнат при полетувањето. Нешто е помал од белиот штрк.
Кај малите пилиња, горните делови се кафеаво-црникави. Клунот и нозете се најпрво жолти (кога се во гнездо), но потоа стануваат бежово-розеви, кога ќе се научат да летаат (по околу 3 месеци). На една година, црниот штрк личи на возрасна птица, но пердувите му се побезбојни.
За разлика од белиот штрк, кој живее во провинцијата и степите, црниот штрк се среќава во шумите. Живеат во тивки вековни шуми, при што го градат гнездото на некое големо дрво. Ловните територии на црниот штрк се состојат од потоци, рекички, блата, како и ливади со ниска вегетација. Паровите се изолирани еден од друг на неколку километри, при што најголемата густина е во источна Европа (8 пара/100 км2).
Се размножуваат во пролет во потоплите земји на Европа и најмногу во средишните и источни европски региони, како и во Русија и Кина. Одлетуваат во септември и зимуваат во тропска Африка, во Индија и јужна Кина. Се враќаат на крајот на март и почетокот на април. Меѓутоа, пиринејското население на црниот штрк не е преселно.
Црните штркови се моногамни птици, кои изгледа остануваат верни една на друга. Секогаш еден од родителите стои во гнездото или околу него, барем додека пилињата не наполнат 2 недели. Парот го брани гнездото и територијата блиску до него. Ловните територии се протегаат на радиус 5-10 км од гнездото. Периодот на размножување започнува во мај.
Гнездото е големо, при што може да достигне дијаметар од 1,5 м и ширина од 1 м. Возрасните го градат на големо и здраво големо дрво (даб или бука), при што гнездото се наоѓа на 12-25 м од земјата. Друго место за гнездо е некоја карпа. Тоа се гради од страна на двата родителa, а понекогаш тие користат напуштено гнездо на некоја граблива птица. Ако местото е тивко и мирно, парот може да користи едно исто гнездо со години.
Женката може да снесе од 2 до 6 јајца, но обично тие се 3-5. Таа ги снесува во интервал од 2 дена. Одгледува по едно пиле на година. Излежувањето на јајцата продолжува 35-38 денови и со него се бават и двата родители, при што јајцата се излежуваат во хронолошки ред на нивното снесување.
Младенчињата остануваат во гнездото 63-71 ден. По овој период родителите продолжуваат да се грижат за нив околу 1-2 недели, кога пилињата се уште крај гнездото. Достигнуваат полова зрелост на 3-годишна возраст.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_in_flight.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_2012_(J._Faitz).png)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_Skala_Kallonis,_Lesvos,_Greece,_11.04.2015_(16730567553).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|archivedate=, |accessdate= (помош) (англиски) Црн штрк (науч. Ciconia nigra) — голема преселна блатна птица од семејството на штрковите. Присутен е и во Македонија, во периодот на парење.
Чо́рны бу́сел (па-лацінску: Ciconia nigra) — птушка з атраду буслападобных сямейства бусьліных (Ciconia). Занесеная ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь[1]. Найбольшая ў сьвеце папуляцыя чорнага бусла жыве на тэрыторыі заказьніка Званец[2].
Чорны бусел па сваіх памерах крыху меншы чым белы бусел (Ciconia ciconia). Верхняя частка тулава, галава, шыя і перад грудзі маюць мэталічна-бліскучы чорны колер, пер’е — зь зеленаватым, пурпурным альбо медным мэталічным адлівам у залежнасьці ад сьвятла.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Чо́рны бу́сел (па-лацінску: Ciconia nigra) — птушка з атраду буслападобных сямейства бусьліных (Ciconia). Занесеная ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь. Найбольшая ў сьвеце папуляцыя чорнага бусла жыве на тэрыторыі заказьніка Званец.
Чорны бусел па сваіх памерах крыху меншы чым белы бусел (Ciconia ciconia). Верхняя частка тулава, галава, шыя і перад грудзі маюць мэталічна-бліскучы чорны колер, пер’е — зь зеленаватым, пурпурным альбо медным мэталічным адлівам у залежнасьці ад сьвятла.
Ҡауҙы(рус. Черный аист, лат. Ciconia nigra) — ҡауҙылар ғаиләһендәге ҡош.
Ҡаҙҙан ҙурыраҡ. Оҙон аяҡлы, оҙон муйынлы ҡош. Яңғыҙ ҙа, парлашып та йөрөйҙәр. Ҡанаттарын яй ғына һелтәп, шунан һелтәмәйенсә йәйеп оҙаҡ ҡына оса. Дөйөм төҫө күкһел һәм һарғылт ялтырауыҡлы ҡара. Ҡорһағы аҡ. Түшендә ҡабарып торған оҙон ҡауырһындары бар. Суҡышы, аяҡтары ҡыҙыл. Башҡа ҡоштар менән бутау мөмкин түгел.
Тауышы тоноҡ ҡына: «ҡау-лиң», суҡыштарын бер-береһенә ҡағып тырылдай.
Кеше йөрөмәгән аулаҡ урмандарҙа, йылға буйҙарында, урманлы ҡая таштарҙа йәшәй. Тәлмәрйен, сысҡан, кеҫәртке, балыҡ һәм эре бөжәктәр менән туҡлана. Күсмә ҡош. Бик һирәк ос¬рай. Ағас баштарында оялай. 2—5 бөртөк аҡһыл һары йомортҡаһы була.
.jpg)
सुरमल (अंगरेजी: Black stork, बै॰:Ciconia nigra) चिरइन के स्टॉर्क परिवार के एगो प्रजाति बाटे।
கரும் நாரை (black stork) நாரை இனத்தைச் சார்ந்த இப் பறவையானது நடு ஐரோப்பா பகுதியில் அமைந்துள்ள நாடுகளில் அடர்ந்த காட்டுப்பகுதியில் வாழக்கூடியதாகும். இப்பறவை இந்தியாவின் தென்மாநிலமான தமிழ்நாட்டின் சில பகுதிகளில் காணப்படுகிறது. அது வாழும்பகுதியில் குளிர்காலம் துவங்குவதால் தற்போது இப்பகுதிக்கு வந்துள்ளது. இவை நீர் நிலைகளின் ஓரங்களில் காணப்படும் பூச்சிகளை உண்ணும் பழக்கத்தைக் கொண்டுள்ளது.[1][2]
கரும் நாரை (black stork) நாரை இனத்தைச் சார்ந்த இப் பறவையானது நடு ஐரோப்பா பகுதியில் அமைந்துள்ள நாடுகளில் அடர்ந்த காட்டுப்பகுதியில் வாழக்கூடியதாகும். இப்பறவை இந்தியாவின் தென்மாநிலமான தமிழ்நாட்டின் சில பகுதிகளில் காணப்படுகிறது. அது வாழும்பகுதியில் குளிர்காலம் துவங்குவதால் தற்போது இப்பகுதிக்கு வந்துள்ளது. இவை நீர் நிலைகளின் ஓரங்களில் காணப்படும் பூச்சிகளை உண்ணும் பழக்கத்தைக் கொண்டுள்ளது.
ЧӀегӀераб лакълакъ (латиназул мацӀалда Ciconia nigra) — Ciconiidae хъизан кӀудияб гӀалхул хӀинчӀ.
The black stork (Ciconia nigra) is a large bird in the stork family Ciconiidae. It was first described by Carl Linnaeus in the 10th edition of his Systema Naturae. Measuring on average 95 to 100 cm (37 to 39 in) from beak tip to end of tail with a 145-to-155 cm (57-to-61 in) wingspan, the adult black stork has mainly black plumage, with white underparts, long red legs and a long pointed red beak. A widespread but uncommon species, it breeds in scattered locations across Europe (predominantly in Portugal and Spain, and central and eastern parts), and east across the Palearctic to the Pacific Ocean. It is a long-distance migrant, with European populations wintering in tropical Sub-Saharan Africa, and Asian populations in the Indian subcontinent. When migrating between Europe and Africa, it avoids crossing the Mediterranean Sea and detours via the Levant in the east or the Strait of Gibraltar in the west. An isolated, non-migratory, population occurs in Southern Africa.
Unlike the closely related white stork, the black stork is a shy and wary species. It is seen singly or in pairs, usually in marshy areas, rivers or inland waters. It feeds on amphibians, small fish and insects, generally wading slowly in shallow water stalking its prey. Breeding pairs usually build nests in large forest trees—most commonly deciduous but also coniferous—which can be seen from long distances, as well as on large boulders, or under overhanging ledges in mountainous areas. The female lays two to five greyish-white eggs, which become soiled over time in the nest. Incubation takes 32 to 38 days, with both sexes sharing duties, and fledging takes 60 to 71 days.
The black stork is considered to be a species of least concern by the International Union for Conservation of Nature, but its actual status is uncertain. Despite its large range, it is nowhere abundant, and it appears to be declining in parts of its range, such as in India, China and parts of Western Europe, though increasing in others such as the Iberian Peninsula. Various conservation measures have been taken for the black stork, like the Conservation Action Plan for African black storks by Wetlands International. It is also protected under the African-Eurasian Waterbird Agreement and the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora.
English naturalist Francis Willughby wrote about the black stork in the 17th century, having seen one in Frankfurt. He named it Ciconia nigra,[3][a] from the Latin words for "stork" and "black" respectively.[5] It was one of the many species originally described by Swedish zoologist Carl Linnaeus in the landmark 1758 10th edition of his Systema Naturae, where it was given the binomial name of Ardea nigra.[6] It was moved to the new genus Ciconia by French zoologist Mathurin Jacques Brisson two years later.[7] The word stork is derived from the Old English word storc, thought to be related to the Old High German storah, meaning "stork", and the Old English stearc, meaning "stiff".[8]
The black stork is a member of the genus Ciconia, or typical storks, a group of seven extant species, characterised by straight bills and mainly black and white plumage.[9] The black stork was long thought to be most closely related to the white stork (C. ciconia).[10] However, genetic analysis via DNA–DNA hybridization and mitochondrial cytochrome b DNA by Beth Slikas in 1997 found that it was basal (an early offshoot) in the genus Ciconia.[11][12] Fossil remains have been recovered from Miocene beds on Rusinga and Maboko Islands in Kenya, which are indistinguishable from the white and black storks.[13]
The black stork is a large bird, measuring between 95 and 100 cm (37 and 39 in) in length with a 145-to-155 cm (57-to-61 in) wingspan,[14] and weighing around 3 kg (6.6 lb).[15] Standing as tall as 102 cm (40 in),[16] it has long red legs, a long neck and a long, straight, pointed red beak.[14] It bears some resemblance to Abdim's stork (C. abdimii), which can be distinguished by its much smaller build, predominantly green bill, legs and feet, and white rump and lower back.[14][17] The plumage is black with a purplish green sheen, except for the white lower breast, belly, armpits, axillaries and undertail coverts.[14][18] The breast feathers are long and shaggy, forming a ruff which is used in some courtship displays.[14] The black stork has brown irises, and bare red skin around its eyes.[14][19] The sexes are identical in appearance, except that males are larger than females on average.[14] Moulting takes place in spring, with the iridescent sheen brighter in new plumage.[20] It walks slowly and steadily on the ground and like all storks, it flies with its neck outstretched.[21]
The juvenile resembles the adult in plumage, but the areas corresponding to the adult black feathers are browner and less glossy. The scapulars, wing and upper tail coverts have pale tips. The legs, bill and bare skin around the eyes are greyish green.[14] It could possibly be confused with the juvenile yellow-billed stork, but the latter has paler wings and mantle, a longer bill and white under the wings.[22]
During the summer, the black stork is found from Eastern Asia (Siberia and northern China) west to Central Europe, reaching Estonia in the north, Poland, Lower Saxony and Bavaria in Germany, the Czech Republic, Hungary, Italy and Greece in the south,[14] with an outlying population in the central-southwest region of the Iberian Peninsula (Extremadura and surrounding provinces of Spain, plus Portugal).[23] It is migratory, wintering in tropical Africa and Asia, although certain populations of black storks are sedentary or dispersive.[20] An isolated population exists in Southern Africa, where the species is more numerous in the east, in eastern South Africa and Mozambique, and is also found in Zimbabwe, Eswatini, Botswana and less commonly Namibia.[24]
Most of the black storks that summer in Europe migrate to Africa,[20] with those from western Germany and points west heading south via the Iberian Peninsula and the rest via Turkey and the Levant. Those flying via Spain spend winter in the Falémé River basin of eastern Senegal, Guinea, southern Mauritania, Ivory Coast, Sierra Leone and western and central Mali, while those flying via the Sinai end up in northern Ethiopia, the Kotto River basin in the Central African Republic, the Mbokou river basin in Chad and northeastern Nigeria.[25] Black storks summering in western Asia migrate to northern and northeastern India,[20] ranging mainly from Punjab south to Karnataka,[26] and Africa.[19] They are occasional visitors to Sri Lanka.[27] Those summering further east in eastern Russia and China winter mainly in southern China, and occasionally in Hong Kong, Myanmar, northern Thailand, and Laos.[20] They were first recorded in western Myanmar in 1998.[28]
The black stork prefers more wooded areas than the better-known white stork, and breeds in large marshy wetlands with interspersed coniferous or broadleaved woodlands, but also inhabits hills and mountains with sufficient networks of creeks.[14] It usually inhabits ponds, rivers, edges of lakes, estuaries and other freshwater wetlands.[19] The black stork does inhabit more agricultural areas in the Caspian lowlands, but even here it avoids close contact with people.[14] Its wintering habitat in India comprises reservoirs or rivers with nearby scrub or forest, which provide trees that black storks can roost in at night.[26] In southern Africa it is found in shallow water in rivers or lakes, or swamps, but is occasionally encountered on dry land.[24]
After disappearing from Belgium before the onset of the 20th century, it has returned to breed in the Belgian Ardennes, Luxembourg and Burgundy, France, by 2000.[29] It appears to be increasing in numbers in Spain and Portugal, where the population was estimated at 405 to 483 pairs in 2006.[23] The black stork is a rare vagrant to the British Isles, turning up in the warmer months—particularly in spring—generally in the south and east. Sightings have become more common since the 1970s as its breeding range moves northwards.[30] It has been recorded in Scotland six times between 1946 and 1983, including from Shetland, Orkney and the Highlands, as well as the Scottish Borders (Peebles).[31] It is not abundant in the western parts of its distribution, but more densely inhabits eastern Transcaucasia.[14] Further east, it has been recorded from locations across Iran, though little is known about its habits there; breeding has been recorded from near Aliabad in Fars province, Khabr National Park in Kerman province, Karun river in Khuzestan province, Qaranqu River in East Azarbaijan province, and Aliabad river in Razavi Khorasan province.[32] The population has declined in Iran due to draining of wetlands.[33] East of the Ural Mountains, the black stork is patchily found in forested and mountainous areas up to 60°‒63° N across Siberia to the Pacific Ocean. South of Siberia, it breeds in Xinjiang, northwestern China, northern Mongolia south to the Altai Mountains, and northeastern China south to the vicinity of Beijing. In the Korean Peninsula, the black stork is an uncommon summer visitor, no longer breeding in the south since 1966. Birds have been seen in the northeast but it is not known whether they breed there. Similarly it has been seen in the summer in Afghanistan, but its breeding status is uncertain.[20]
Migration takes place from early August to October, with a major exodus in September.[20] Some of the Iberian populations, and also those in southern Africa, are essentially non-migratory, though they may wander freely in the non-breeding areas.[20] A broad-winged soaring bird, the black stork is assisted by thermals of hot air for long-distance flight, although is less dependent on them than is the white stork.[34][35] Since thermals only form over land, the black stork, together with large raptors,[36] must cross the Mediterranean at the narrowest points, and many black storks travel south through the Bosphorus,[20][35] as well as the Sinai and Gibraltar. The trip is around 5,667 km (3,521 mi) via the western route and 7,000 km (4,300 mi) via the eastern route, with satellite tracking yielding an average travel time of 37 and 80 days respectively.[25] The western route goes over the Rock of Gibraltar or over the Bay of Gibraltar, generally on a southwesterly track that takes them to the central part of the strait, from where they reach Morocco.[36][37] Many birds fly around the Sahara next to the coast.[37] About 10% of the western storks choose the passage Sicily – Cap Bon, Tunisia.[36][38]
Spain contains several important areas—Monfragüe National Park, Sierra de Gredos Regional Park, National Hunting Reserve in Cíjara, Natural Park of the Sierra Hornachuelos and Doñana National Park—where black storks stop over on the western migration route. Pesticide use has threatened birdlife in nearby Doñana. Further south, Lake Faguibine in Mali is another stopover point but it has been affected by drought in recent years.[39]
A wary species, the black stork avoids contact with people.[19] It is generally found alone or in pairs, or in flocks of up to 100 birds when migrating[40] or during winter.[19]
The black stork has a wider range of calls than the white stork, its main call being a chee leee, which sounds like a loud inhalation. It makes a hissing call as a warning or threat.[41] Displaying males produce a long series of wheezy raptor-like squealing calls rising in volume and then falling.[42] It rarely indulges in mutual bill-clattering when adults meet at the nest.[43] Adults will do so as part of their mating ritual or when angered. The young clatter their bills when aroused.[41]
The up-down display is used for a number of interactions with other members of the species. Here a stork positions its body horizontally and quickly bobs its head up from down-facing to around 30 degrees above horizontal and back again, while displaying the white segments of its plumage prominently, and this is repeated several times. The display is used as a greeting between birds, and—more vigorously—as a threat display. The species' solitary nature means that this threat display is rarely witnessed.[40]
The black stork breeds between April and May in the Northern Hemisphere,[20] with eggs usually laid in late April.[44] In southern Africa, breeding takes place in the months between September and March, possibly to take advantage of abundant water prey rendered easier to catch as the rivers dry up and recede—from April and May in Zimbabwe, Botswana and northern South Africa, and as late as July further south.[24]
Pairs in courtship have aerial displays that appear to be unique among the storks. Paired birds soared in parallel, usually over the nest territory early in the mornings or late afternoons with one bird splaying the white undertail coverts to the sides of the narrowed black tail and the pair calls to each other. These courtship flights are difficult to see due to the densely forested habitat in which they breed.[45] The nest is large, constructed from sticks and twigs, and sometimes also large branches, at an elevation of 4–25 m (13–82 ft).[1][20] The black stork prefers to construct its nest in forest trees with large canopies where the nest can be built far from the main trunk—generally in places far from human disturbance.[1][20] For the most part, deciduous trees are chosen for nesting sites, though conifers are used as well.[14] A 2003 field study in Estonia found that the black stork preferred oak (Quercus robur), European aspen (Populus tremula), and to a lesser extent Scots pine (Pinus sylvestris), and ignored Norway spruce (Picea abies), in part due to the canopy structure of the trees. Trees with nests averaged around 25.6 ± 5.2 metres (84 ± 17 ft) high and had a diameter at breast height of 66 ± 20 centimetres (26.0 ± 7.9 in). Furthermore, 90% of the trees chosen were at least 80 years old, highlighting the importance of conserving old-growth forests.[46] A 2004 field study of nesting sites in Dadia-Lefkimi-Soufli National Park in north-eastern Greece found that it preferred the Calabrian pine (Pinus brutia), which had large side branches that allowed it to build the nest away from the trunk, as well as black pine (Pinus nigra) and to a lesser extent Turkey oak (Quercus cerris). It chose the largest trees in an area, generally on steeper ground and near streams. Trees chosen were on average over 90 years old.[47] In the Iberian peninsula it nests in pine and cork oak (Quercus suber).[23]
In steeply mountainous areas such as parts of Spain, South Africa and the Carpathian Mountains it nests on cliffs, on large boulders, in caves and under overhanging ledges.[14] The black stork's solitary nests are usually at least 1 km (0.6 mi) apart, even where the species is numerous.[40] Although newly constructed nests may be significantly smaller, older nests can be 1–2 m (3.3–6.6 ft) in diameter. In southern Africa, the black stork may occupy the nests of other bird species such as hamerkop (Scopus umbretta) or Verreaux's eagle (Aquila verreauxi) and commonly reuses them in successive years.[1] They are repaired with earth and grass, and lined with leaves, moss, grass, animal fur, paper, clay and rags.[20][44]
In a clutch, there are two to five, or rarely even six large oval grey-white eggs, which become soiled during incubation.[20] They can be 64–70 mm (2.5–2.8 in) long and 50–53 mm (2.0–2.1 in) wide, averaging about 68 mm (2.7 in) in length and 52 mm (2.0 in) in width.[48] The eggs are laid with an interval of two days.[20] Hatching is asynchronous,[20] and takes place at the end of May.[44] Incubation takes 32 to 38 days, with both sexes sharing duties, which commence after the first or second egg is laid.[20] The young start flying by the end of July.[44] Fledging takes 60 to 71 days, after which the young joins the adults at their feeding grounds.[20] However, for another two weeks, the young continue to return to the nest, to be fed and to roost at night.[20]
At least one adult remains in the nest for two to three weeks after hatching to protect the young. Both parents feed the young by regurgitating onto the floor of the nest.[20] Black stork parents have been known to kill one of their fledglings, generally the weakest, in times of food shortage to reduce brood size and hence increase the chance of survival of the remaining nestlings. Stork nestlings do not attack each other, and their parents' method of feeding them (disgorging large amounts of food at once) means that stronger siblings cannot outcompete weaker ones for food directly, hence parental infanticide is an efficient way of reducing brood size. This behaviour has only rarely been observed in the species, although the shyness of the species and difficulties in studying its nesting habits mean that it might not be an uncommon phenomenon.[49]
Ringing recovery studies in Europe suggests that nearly 20% of chicks reach the breeding stage, around 3 years, and about 10% live beyond 10 years and about 5% beyond 20 years. Captive individuals have lived for as long as 36 years.[50]
The black stork mainly eats fish,[1] including small cyprinids, pikes, roaches, eels, budds, perches, burbots, sticklebacks and muddy loaches (Misgurnus and Cobitis).[51] It may feed on amphibians, small reptiles, crabs, mammals and birds, and invertebrates such as snails,[1] molluscs,[44][51] earthworms, and insects like water beetles and their larvae.[51][44]
Foraging for food takes place mostly in fresh water, though the black stork may look for food on dry land at times.[20] The black stork wades patiently and slowly in shallow water, often alone or in a small group if food is plentiful. It has been observed shading the water with its wings while hunting.[40] In India, it often forages in mixed species flocks with the white stork, woolly-necked stork (Ciconia episcopus), demoiselle crane (Grus virgo) and bar-headed goose (Anser indicus). The black stork also follows large mammals such as deer and livestock, presumably to eat the invertebrates and small animals flushed by their presence.[26]
More than 12 species of parasitic helminth have been recorded from black storks with Cathaemasia hians and Dicheilonema ciconiae reported to be the most dominant. The juvenile black stork, although having a less diverse helminth population, is parasitized more frequently than the adult.[52] A species of Corynebacterium—C. ciconiae—was isolated and described from the trachea of healthy black storks, and is thought to be part of the natural flora of the species.[53] A herpes virus is known from black storks.[54] Birdlice that have been recorded on the species include Neophilopterus tricolor, Colpocephalum nigrae, and Ardeicola maculatus.[55][56] A diverse array of predatory mesostigmatid mites—particularly the genera Dendrolaelaps and Macrocheles—have been recovered from black stork nests. Their role is unknown, though they could prey on parasitic arthropods.[57]
Since 1998, the black stork has been rated as a species of least concern on the IUCN Red List of Endangered Species. This is because it has a large range—more than 20,000 km2 (7,700 mi2)—and because its population is thought not to have declined by 30% over ten years or three generations and thus is not a rapid enough decline to warrant a vulnerable rating. Even so, the state of the population overall is unclear,[1] and although it is widespread, it is not abundant anywhere.[20] Black stork numbers have declined for many years in western Europe, and the species has been extirpated as a breeding bird from the northwestern edge of its range, including the Netherlands and the Nordics (for example, small numbers used to breed in Denmark and Sweden, but none verified after the 1950s).[20][58][59] The population in India—a major wintering ground—is declining.[26] Previously a regular winter visitor to the Mai Po Marshes, it is now seldom seen there, and appears to be in decline in China overall.[19] Its habitat is changing rapidly in much of eastern Europe and Asia.[20] Various conservation measures have been taken, including Wetlands International's Conservation Action Plan for African black storks, which focuses on improving the wintering conditions of the birds which breed in Europe.[1] It is protected by the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) and the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES).[1]
Hunters threaten the black stork in some countries of southern Europe and Asia,[1] such as Pakistan, and breeding populations may have been eliminated there.[20] The black stork vanished from the Ticino River valley in northern Italy, with hunting a likely contributor. In 2005, black storks were released into the Parco Lombardo del Ticino in an attempt to re-establish the species there.[29]
Since October 2021, the black stork has been classified as Moderately Depleted by the IUCN.[60]
The black stork (Ciconia nigra) is a large bird in the stork family Ciconiidae. It was first described by Carl Linnaeus in the 10th edition of his Systema Naturae. Measuring on average 95 to 100 cm (37 to 39 in) from beak tip to end of tail with a 145-to-155 cm (57-to-61 in) wingspan, the adult black stork has mainly black plumage, with white underparts, long red legs and a long pointed red beak. A widespread but uncommon species, it breeds in scattered locations across Europe (predominantly in Portugal and Spain, and central and eastern parts), and east across the Palearctic to the Pacific Ocean. It is a long-distance migrant, with European populations wintering in tropical Sub-Saharan Africa, and Asian populations in the Indian subcontinent. When migrating between Europe and Africa, it avoids crossing the Mediterranean Sea and detours via the Levant in the east or the Strait of Gibraltar in the west. An isolated, non-migratory, population occurs in Southern Africa.
Unlike the closely related white stork, the black stork is a shy and wary species. It is seen singly or in pairs, usually in marshy areas, rivers or inland waters. It feeds on amphibians, small fish and insects, generally wading slowly in shallow water stalking its prey. Breeding pairs usually build nests in large forest trees—most commonly deciduous but also coniferous—which can be seen from long distances, as well as on large boulders, or under overhanging ledges in mountainous areas. The female lays two to five greyish-white eggs, which become soiled over time in the nest. Incubation takes 32 to 38 days, with both sexes sharing duties, and fledging takes 60 to 71 days.
The black stork is considered to be a species of least concern by the International Union for Conservation of Nature, but its actual status is uncertain. Despite its large range, it is nowhere abundant, and it appears to be declining in parts of its range, such as in India, China and parts of Western Europe, though increasing in others such as the Iberian Peninsula. Various conservation measures have been taken for the black stork, like the Conservation Action Plan for African black storks by Wetlands International. It is also protected under the African-Eurasian Waterbird Agreement and the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora.
La Nigra cikonio (Ciconia nigra) estas tre malmulte konata birdo el la ordo de Cikonioformaj birdoj kaj familio de Cikoniedoj kompare kun la parenco blanka. Pro tio la plej facila maniero priskribi ĝin estos noti similaĵojn kaj malsimilaĵojn kun tiu. Ambaŭ estas birdospecioj de sama genro, nome la tipa genro de la familio Cikoniedoj. Temas pri granda vadbirdo disvastigata, sed nekomuna, specio kiu reproduktiĝas en la plej varmaj partoj de Eŭropo (ĉefe en centraj kaj orientaj regionoj), tra moderklimata Azio kaj Suda Afriko. Temas pri timida specio, malkiel la parenca Blanka cikonio. Ĝi estas vidata en paroj aŭ tre malgrandaj aroj en marĉaj areoj, riveroj aŭ internaj akvoj; en pli grandaj aroj (ĝis de cento) por migrado. La Nigra cikonio manĝas amfibiojn kaj insektojn.
La familio de cikonioj enhavas kelkajn genrojn en tri ĉefaj grupoj: la mikterioj kaj anastomoj (Mycteria kaj Anastomus), la grandaj cikonioj (Ephippiorhynchus, Jabiru kaj Leptoptilos), kaj la "tipaj cikonioj", Ciconia. Tiuj tipaj cikonioj inkludas la Blankan cikonion kaj ses aliajn nunajn speciojn, kiuj estas karakteraj per rektaj bekoj kaj ĉefe nigrablankaj plumaroj.[1] Ene de la genro Ciconia, la plej proksimaj parencoj de la Nigra cikonio estas la aliaj eŭropaj specioj, nome la Blanka cikonio kaj ties iama subspecio, la nigrabeka Blankorienta cikonio de orienta Azio.[2] La nigra cikonio rezultis esti baza laŭ analizoj de mitokondria citokromo b de DNA fare de Beth Slikas en 1997.[3] Fosiliaj restoj estis malkovritaj el kuŝejoj de Mioceno en la insuloj Rusinga kaj Maboko en Kenjo, kiuj estas nedistingeblaj el la Blanka kaj Nigraj cikonioj.[4]
La Nigra cikonio estis unu el multaj specioj origine priskribitaj de Linnaeus en sia fama verko de 1758 Systema Naturae, kie ĝi ricevis la dunoman nomon de Ardea nigra.[5] Ĝi estis movita al la nova genro Ciconia fare de franca zoologo Mathurin Jacques Brisson post du jaroj.[6] Kaj la genra kaj la specia nomoj estas latinaj; Ciconia estas "cikonio" kaj nigra estas "nigra".[7]
Laŭ aspekto kaj grandeco la Nigra cikonio similas al la blanka. Tamen la nigra estas iomete pli malgranda (90 al 105 cm longa kontraŭ 95 al 110 cm de la Blanka cikonio, enverguro de 173-205 cm kaj 3 kg peza)[8][9]. Kiel ĉe ĉiuj cikonioj, ankaŭ tiu ĉi havas longajn krurojn, longan kolon, kaj longan, rektan, pintecan bekon. La koloro estas sufiĉe pli nigra (kapo, kolo, flugiloj kaj vosto), dum estas blankaj nur la suba brusto, ventro, akzelo kaj subvostaj kovriloj kaj ruĝaj la senplumaj areoj de la beko, ĉirkaŭokuloj (karunkloj) kaj kruroj. Vidi ĝin de proksime estas malfacile en naturo, sed se oni atingas tion, konstateblas, ke tiu nigra koloro ne estas tute simpla nigro, male ĝi enhavas belegajn purpurverdajn brilnuancojn. La brustoplumoj estas longaj kaj hirtaj formante pendan subkolumon kiu estas uzata por iaj pariĝadaj ceremonioj. Ambaŭ seksoj estas identaj laŭ aspekto, escepte ke maskloj estas pli grandaj ol inoj averaĝe kaj foje kun pli fortika kaj iom pli kurba beko. Irisoj estas brunaj.
Junuloj ne estas tiom brile nigraj sed iom pli malhelverdecaj al brunecaj. La ruĝaj partoj de plenkreskulo (beko, ĉirkaŭokuloj kaj kruroj) estas verdecgrizecaj. La skapularoj, flugil- kaj supravostaj kovriloj havas palajn pintojn. Ĝi povas esti konfuzata kun la junulo de Ibisa mikterio, sed tiu lasta havas pli palajn flugilojn kaj dorson, pli longan bekon, kaj blankon subflugile.[10]
Ili piediras malrapide kaj decidege surgrunde. Kiel ĉe ĉiuj cikonioj, ili flugas havante kolon foretende. Vidate de supre estas tutnigra kaj ne konfuzebla kun la Blanka cikonio; vidata desube distingas ilin ĉefe la nigraj kapo, kolo kaj antaŭ bordo de flugiloj. Ili havas aspran alvokon, sed nur rare dediĉas sin al reciproka bekofrapado kiam plenkreskuloj renkontiĝas ĉeneste.
La Nigra cikonio uzas pli da diferencaj voĉetoj kaj bruetoj sed ne estas tiom brua kiom la Blanka cikonio. Male ĝi apenaŭ klakas en la nesto kiel pruvo de rekono kaj akcepto kaj ĉefe fajfas iun "fiu".
Kiel la Blanka cikonio, ankaŭ ĝi ŝatas akvajn terenojn, sed ne malfermajn ebenaĵojn; male ja ŝatas arbarojn je koniferoj proksimaj de humidejoj, kaj montetojn enhavantajn rojojn. Nur ĉe la regiono de Kaspia Maro ili ĉeestas ankaŭ en aliaj tipoj de malaltaj teroj.
Ĝi neniam nestas en vilaĝoj aŭ apud homoj. Male ili serĉas lokojn en altaj arboj de plenplenaj arbaroj aŭ neatingeblajn truojn en altegaj rokaj muroj.
Tiu palearktisa kaj afrotropisa birdo estas multe malpli disvastigita ol la Blanka cikonio. Plej granda parto da eŭropanoj -eĉ de loĝantoj en landoj kie nestas la Nigra cikonio- vidis ĝin neniam; male ĉiuj vidis iam blankan.
Kiel la Blanka cikonio, la Nigra havas du regionojn: okcidenta ĉefe en Hispanio -kie ĝi rare travintras- (okcidente maksimuma limo estas en Francio la arbaroj de Ardenoj) kaj orienta ekde Pollando al Rusio kaj suden ĝis Bulgario, de kie ĝi elmigras al Afriko tra Egiptio. En Azio estas du longaj bendozonoj unu el suda duono de Rusio kaj alia el Turkio, Kaŭkazo kaj Centra Azio tra suda duono de Siberio kaj plej norda Mongolio al Manĉurio (en norda Ĉinio), Kamĉatko kaj Norda Koreio. Krome estas aparta populacio de loĝantaj birdoj en Suda Afriko, nome en suda Namibio, Bocvano, Zimbabvo kaj Sudafriko.
La Nigra cikonio estas forta migranto, kiu vintras en tropikaj Afriko kaj norda Barato. Larĝaflugila ŝvebema birdo, la Nigra cikonio profitas termikojn de varma aero por longdistancaj flugoj, kvankam ili estas malpli dependaj el ili ol la Blanka cikonio. Tio konstateblas kiam aroj de migrantaj birdoj de ĉiu el ambaŭ specioj atingas la Ĝibraltaran Markolon kaze de forta vento: la aroj de nigraj rapide kaj decide trapasas la markolon dum la aroj de blankaj dubas, ĉirkaŭflugas, foje trapasas, foje reenflugas kaj ripozas ie por denove klopodi aŭ eĉ resti en Iberio por vintrumi sen migri. Ĉar termikoj formiĝas nur super tero, cikonioj, kun grandaj rabobirdoj, devas trapasi la Mediteraneon ĉe la plej mallarĝaj punktoj, kaj multaj Nigraj cikonioj povas esti vidataj tra la Bosforo. Ili flugas proksimume 100 al 250 km tage kun taga maksimumo ĝis 500 km.
La cikonioj migras el meza aŭgusto al fino de septembro. Ili revenas meze de marto. Ĉirkaŭ 10 % el la okcidentaj cikonioj elektas la pasejon Sicilio - Kabo Bon, Tunizio. La plej komuna vojo estas tra la Ĝibraltara Markolo. Multaj birdoj flugas ĉirkaŭ Saharo ĉe la marbordo. Plej birdoj vintras en humidejoj de Niĝerio aŭ Malio. La orientaj birdoj faras la vojon Bosforo-Sinajo-Nilo al Afriko. Birdoj kiuj somerumas en Siberio trapasas Himalajon kaj vintras en norda kaj nordorienta Barato, Nepalo kaj ĝis Birmo; kelkaj estis kontrolitaj satelite. En Suda Afriko, Nigraj cikonioj kiuj nestumas en la centraj montarareoj faras sezonajn vintromovojn al pli varmaj marbordaj kaj subtropikaj zonoj.
La Nigra cikonio estas multe pli timida ol la Blanka cikonio. Pro tio ĝi retiriĝas el homoj tiom kiom la blanka serĉas ilin kaj same ke la blanka aperas tiome en popolaj tradicioj, rakontoj, diraĵoj, ktp., la nigra cikonio apenaŭ aperas tiele. Tamen ili flugas, elmigras, marŝas kaj manĝas simile. Pli precize la specio manĝas ĉefe fiŝojn, sed ankaŭ serpentetojn, aliajn malgrandajn reptiliojn, ranojn, aliajn amfibiojn, akvoratojn, insektojn, helikojn, krabojn, birdidojn kaj eĉ iom da planta materialo.
Estas konsiderata specio teritoriema. De aprilo la Nigraj cikonioj komencas generi. Ili faras neston el bastonetoj kaj branĉetoj en rokfendoj, klifoj kaj kavernoj aŭ sur tre grandaj arboj (ĉefe kverkoj kaj pinoj, kaj 4-25 m alte supergrunde); metas ene muskon, lanon kaj aliajn suplajn pecetojn. La nesto uziĝas plurjare, kaj pro ĉiujara riparado ĝi pli kaj pli pligrandiĝas; eventuale tiu ĉi specio povas okupi nestojn de aliaj birdospecioj kiaj la agloj Aquila verreauxi aŭ Hieraaetus pennatus, milvoj, la Blanka cikonio aŭ la Martelbirdo Scopus umbretta. La reprodukta sezono estas en okcidenta Eŭropo aprile kaj maje. Kopulacio okazas ĉu enneste ĉu proksime. Foje okazas konfliktoj kiam tria individuo klopodas anstataŭi unu el la membro de la paro: tiuj konfliktoj solviĝas kiam unu el la triopo abandonas; foje okazas ankaŭ ke unu paro forigas alian el la nesto. Okazas pariĝadaj ceremonioj de memmontrado kaj saluto je alveno al la nesto per bekofrapado, suben kaj suprenigo de kapo kaj hirtigo de plumoj. La birdino demetas 2-5 blankajn ovojn, plej ofte 3-4. Kovado okazas dum 32-38 tagoj kaj ambaŭ gepatroj respondecas pri tio. Elnestiĝo okazas post du monatoj kaj duono, sed la junuloj plu revenas al nesto ĝis totala sendependiĝo. Post 4 monatoj birdidoj fariĝas same grandaj kiel iliaj gepatroj. Bredi la nigran cikonion estas facile, sed ĝi estas homtima. La denaska bredata Nigra cikonio konstruas neston, sed en Ĉinio oni ankoraŭ (1987) ne sukcesis generigi ilin sub artefaritaj kondiĉoj. La Nigra cikonio estas rara porapreza birdo. Ĝi iam estis multnombra kaj loĝis ĉie sur ia tero. Sed pro la ŝanĝiĝo kaj poluado de vivmedio ĝia nombro multe reduktiĝis. Ĝi jam estas listigita kiel protektata birdo laŭ la Internacia Konvencio pri Pereantaj Specioj.
Oni scias ke la gepatroj de Nigraj cikonioj foje mortigas unu el siaj idoj, ĝenerale la plej malgranda, en epoko de manĝa malabundo por malpliigi la idarkvanton kaj tiele plialtigi la ŝancojn de survivado de la restantaj idoj. La cikoniidoj ne atakas unu la alian kaj la gepatra metodo nutri ilin (elgorĝi grandajn kvantojn de manĝo momente) signifas ke la plej fortaj idoj ne povas forkonkurenci la plej malfortajn rekte, kaj pro tio la gepatra idomortigo estas efika vojo malpliigi la idokvanton. Spite tion, tiun kutimo oni ne komune observis.[11]
Ĉefa minaco estas habitatodetruo, en Rusio kaj Orienta Eŭzropo pro senarbarigo, sekigado por irigacio kaj konstruado de hidroelektraj centraloj. En afrikaj vintrejoj problemo estas sekigado de humidejoj por konverto al agrikulturo kaj troa uzado de pesticidoj. Foje okazas ankaŭ kolizio kontraŭ elektraj kabloj aŭ fostoj kaj ĉasado. La tutmonda populacio estas ĉirkaŭkalkulata je 24,000-44,000 individuoj (Wetlands International 2006). La eŭropa populacio komence de la 21a jarcento estis ĉirkaŭkalkulata inter 6.600-9.700 paroj, dum en Azio oni kalkulis ĉirkaŭ 2.000-3.200 parojn, kaj 1.000-1.500 parojn en Suda Afriko (Strazds 2001).
En Iberio ne estas abunda, sed ĉefe loĝas en la nordo de Ekstremaduro kaj en la resto de montaraj kaj arbaraj areoj (oriento kaj sudo); malfacile videbla en plej loĝataj areoj aŭ la agrikultura valo de la rivero Gvadiano, escepte en la fino de la diglagoj (orienta areo). Precize estas vidata ofte en la Naturrezervejo Serra da Malcata, en la kunfluo lima deriza de tiu sierra (montaro) kun la komarko Sierra de Gata. Aliaj gravaj reproduktejoj estas en la nordo de la regiono Andaluzio (Sierra Morena) kaj en la regiono Kastilio-Leono, pli precize en la Natura Parko Arribes del Duero, en la provincoj Salamanko kaj Zamoro, kaj la komarko Sajago.
La iberia populacio estas ĉirkaŭkalkulata en 405 paroj certe kaj eble ĝis 483, probable ĝis 500 paroj reproduktantaj. Laŭ la Atlas de Aves Reproductoras de España (Martí y Del Moral 2003), la reproduktanta populacio en Hispanio komence de la 21a jarcento estus 387 paroj (322 reprodukte certe kaj pliaj 65 eblaj). Laŭ regionoj, Ekstremaduro estas ĉefa kerno, kun pli da 170 paroj certaj, tio estas, pli da duono de la hispaniaj nombroj. Nur en la provinco Cáceres estas pli da cento da paroj, nome triono de la totalo. Sekvas laŭ gravo la populacioj de Kastilio-Leono (61 paroj, kontrolitaj satelite), Andaluzio (52 paroj), Kastilio-Manĉo (24 paroj) kaj eĉ Madrido (12 paroj). En Portugalio oni konas 83 paroj reprodukte certe kaj 96 eblaj (Rosa et al. 2001). Tiu specio nestumas en Iberio pli en rokoj (klifoj) ol en arboj dum en la resto de Eŭropo inverse. Kelkaj individuoj vintrumas en sudokcidenta Hispanio (Doñana kaj marmarĉoj de Gvadalkiviro, nome rizkampoj, ĝis 40 aŭ 50 individuoj).
Pli ĵusaj censoj montris en 2014 197 reproduktajn parojn en la plej loĝata regiono, nome Ekstremaduro, el kiuj 79 en la provinco Badajoz kaj 118 en la provinco Cáceres. Estis pli ol 200 paroj nur en 1995, nome 219 (GobEX-Gpex). Krome dum la postpariĝa migropaso oni kalkulis 3 199 ekzemplerojn ĉe Tarifa, nome rekordo.[12]
La Nigra cikonio (Ciconia nigra) generas en la nordaj regionoj de la Nordoriento kaj provinco Hebejo, kaj nordokcidento de provinco Gansuo. En la migra tempo oni povas vidi ilin en la vasta regiono de norda Ĉinio ĝis la okcidenta parto de Ŝinĝjang. Vintre, ili iam videblis en la provincoj Ĝjangŝio, Fuĝjan, Tajvano, Gŭangdong, Gŭangŝji, Siĉŭano kaj Junano.
Ĝi estas malofte videbla en Ĉinio. Dum sia migrado aŭ travintrado ĝi restadas en vasta ebenaĵo for de homoj. Ĝi serĉas manĝaĵon en marĉo aŭ humida loko kaj prenas preskaŭ ĉion manĝeblan, sed ĉefaj manĝaĵoj estas fiŝo, rano, krustuloj kaj aliaj akvaj vivuloj. Somere ĝi ofte agas laŭ monta rivereto kaj ripozas en arbaro aŭ sur roko. Same kiel la Blanka cikonio, ĝi tenas la kolon kaj krurojn en unu linio dum sia flugado.
Nigra cikonio
Nigra cikonio en Natura Parko Arribes del Duero
Plenkreskulo
Junulo
Junulo manĝanta grandan fiŝon
manĝanta plenkreskulo
Nigra cikonio en la Duisburga Zoo
Dumfluge
Ĉeneste
Poŝtmarko de Kazaĥio
En Barato
En Zoo Děčín
La Nigra cikonio (Ciconia nigra) estas tre malmulte konata birdo el la ordo de Cikonioformaj birdoj kaj familio de Cikoniedoj kompare kun la parenco blanka. Pro tio la plej facila maniero priskribi ĝin estos noti similaĵojn kaj malsimilaĵojn kun tiu. Ambaŭ estas birdospecioj de sama genro, nome la tipa genro de la familio Cikoniedoj. Temas pri granda vadbirdo disvastigata, sed nekomuna, specio kiu reproduktiĝas en la plej varmaj partoj de Eŭropo (ĉefe en centraj kaj orientaj regionoj), tra moderklimata Azio kaj Suda Afriko. Temas pri timida specio, malkiel la parenca Blanka cikonio. Ĝi estas vidata en paroj aŭ tre malgrandaj aroj en marĉaj areoj, riveroj aŭ internaj akvoj; en pli grandaj aroj (ĝis de cento) por migrado. La Nigra cikonio manĝas amfibiojn kaj insektojn.
La cigüeña negra (Ciconia nigra) es una especie de ave ciconiforme de la familia Ciconiidae propia de Eurasia y África. Es un ave migratoria que cría en las zonas templadas de Eurasia y el África austral y se desplaza al África tropical y el sur de Asia. Es un ave esbelta y de gran tamaño, con el plumaje de sus partes superiores, cabeza, cuello, alas y pecho es negro, y el del resto de partes inferiores es blanco; mientras que sus patas y pico son rojos.
La cigüeña negra es algo menor que la familiar cigüeña blanca, tiene una talla de 95 a 100 cm, y una envergadura de entre 145–155 cm. Pesa alrededor de 3 kg. Pueden llegar a alcanzar una altura de 102 cm.[2] Como todas las cigüeñas tiene las patas y el cuello largos y un pico largo, recto y puntiagudo. El adulto presenta un plumaje negro en sus partes superiores: cabeza cuello, pecho, espalda, alas y cola, con irisaciones metálicas verdes y moradas, muy patentes en la cabeza, el cuello, el dorso y las cobertoras alares. Las partes inferiores tienen plumas blancas: zona axilar, zona ventral, muslos e infracobertoras caudales, que son extraordinariamente largas. Las plumas del pecho también son largas y forman una gola colgante que usan durante la exhibición del cortejo.
En los adultos, la carúncula (alrededor del ojo), pico y patas, ausentes de plumas, presentan un color rojo intenso que produce un marcado contraste con el color blanco y negro del plumaje. Su iris es marrón.
No existe dimorfismo acusado entre macho y hembra. El macho de media es algo mayor,[3] y la estructura del pico en algunos ejemplares puede ser un poco diferente, con un pico más robusto y algo curvo respecto a la hembra.
Los jóvenes cuando abandonan el nido se diferencias de los adultos porque la carúncula, patas y pico no tienen color rojo, y el plumaje dorsal, el de la cabeza y el cuello no es negro sino parduzco y sin brillo. El color de la carúncula, pico y patas es verde grisáceo.[3] Las plumas de la cabeza, cuello y pecho son de color pardo oscuro, con las puntas blancas, lo que le confiere un aspecto moteado. Los juveniles pueden confundirse con los del tántalo africano, pero estos últimos tienen las alas y el manto más claros, el pico más largo y tienen blanco bajo las alas.[4]
La familia de las cigüeñas contiene varios géneros divididas en tres grupos principales: las cigüeñas típicas (Ciconia), las cigüeñas de pico abierto de los bosques (Mycteria y Anastomus), las cigüeñas gigantes (Ephippiorhynchus, Jabiru y Leptoptilos). Entre las cigüeñas típicas se incluye además de la cigüeña negra, a la blanca y a otras seis especies vivas, que se caracterizan por sus picos rectos y sus plumajes de colores blanco y negro principalmente.[5] Los parientes más cercano de la cigüeña negra en el género Ciconia, son la otra cigüeña presente en Europa, la cigüeña blanca, y la cigüeña oriental del este de Asia.[6] Los análisis del ADN mitocondrial del citocromo b realizados por Beth Slikas en 1997 situaron a la cigüeña como el taxón más primitivo y basal del género.[7] Se han encontrado restos fósiles en estratos del Mioceno en las islas Rusinga y Maboko de Kenia, que no se puede distinguir si son de cigüeña blanca o negra.[8]
La cigüeña negra fue descrita científicamente por Carlos Linneo en 1758 en la décima edición de su obra Systema naturae, con el nombre de Ardea nigra,[9] que significa «garza negra». Dos años más tarde fue trasladada al género Ciconia, creado por el zoólogo francés Mathurin Jacques Brisson.[10] [11] Es una especie monotípica, es decir, no se reconocen subespecies diferenciadas.[12]
Su actual nombre científico, Ciconia nigra, es de etimología latina y su significado «cigüeña negra» coincide exactamente con su nombre común en español.
Vive en los robledales y en los bosques de pinos y alcornoques o, por el contrario, también en zonas deforestadas. En ambos casos es fundamental que haya agua abundante (ríos, embalses, charcas, etc.).
Durante la primavera y el verano la cigüeña negra se encuentra un una franja que va desde Asia oriental hasta Europa central, llegando a Estonia por el norte, Francia por el oeste e Italia y Grecia por el sur, con una población separada en la península ibérica. No son abundantes en la zona occidental de su área de distribución, aunque tienen densidadad mayores en el este de la región transcaucásica.[3] Además existe una población sedentaria en el África austral.
La cigüeña negra es un ave migradora, que inverna en África tropical y la India. Aprovecha las corrientes de aire caliente para ganar altura planeando y ahorrar energía en vuelos de larga distancia. Como no hay corrientes térmicas sobre el mar, las cigüeñas negras, junto con otras especies de aves planeadoras (principalmente rapaces) se concentran los puntos más cercanos al continente Africano para cruzar el Mediterráneo a través del Estrecho de Gibraltar o el Bósforo. Pueden volar entre 100 y 250 km diarios.
Migran al sur entre mediados de agosto y finales de septiembre y regresan a Europa a mediados de marzo. Alrededor del 10% de las cigüeñas de las poblaciones occidentales atraviesan Sicilia - Cabo Bon, Túnez. La ruta más común atraviesa el Estrecho de Gibraltar. Muchas aves rodean el Sahara a lo largo de la costa atlántica. La mayor parte pasa el invierno en humedales de Nigeria y Malí. Las poblaciones orientales toma la ruta del Bósforo-Sinai-Nilo. Los individuos que pasan el verano en Siberia migran al norte y noreste de la India.
Existen dos vías principales para pasar a África:
En la península ibérica su presencia no es abundante, siendo uno de sus hábitats preferidos el norte de Extremadura. En concreto es muy avistada en la Reserva Natural de la Sierra de Malcata, en la confluencia fronteriza de la sierra que le da nombre y la Comarca de Sierra de Gata. Otros puntos importantes de nidificación se encuentran en Castilla y León, concretamente en el Parque natural de Arribes del Duero, en las provincias de Salamanca y Zamora, y la comarca de Sayago.[cita requerida]
En la época de migración migran hacia el sur, entre finales de agosto y mediados de septiembre, se la puede ver ocasionalmente en el Paraje Natural de la Desembocadura del Guadalhorce, en la provincia de Málaga.
Es más rara, más silvestre y más solitaria que la cigüeña blanca y rehúye la compañía humana.[13] En sus migraciones es capaz de volar entre 100-250 km diarios, aunque hay ejemplares que llegan a los 500 km. Emigran de mediados agosto-final de septiembre y retornan hacia la mitad de marzo.
Come principalmente peces, ranas, culebras, ratas de agua, insectos (escarabajos, hemípteros y libélulas) y materia vegetal.
La cigüeña negra anida en árboles y acantilados de bosques despoblados.[3] Ocupa nidos de años anteriores o ambos sexos construyen un nido voluminoso con ramas y folladoras de musgo, hierbas verdes y gramíneas, siempre cerca del agua. La puesta, de abril a junio, consta de 3-5 huevos blancos y ambos progenitores los incuban por espacio de 38 a 42 días. Los polluelos son alimentados por sus padres y son capaces de volar al cabo de 65-70 días.
Se ha observado a cigüeñas negras matar a uno de sus polluelos en épocas de falta de alimento, generalmente al más pequeño. Al reducir el tamaño de la nidada se incrementa las oportunidades de supervivencia del resto de polluelos. Los polluelos de cigüeña no se atacan entre ellos, y el método de alimentarles de sus padres (regurgitando gran cantidad de alimento a la vez) no permite que los polluelos más fuertes se puedan imponer a los débiles, por lo que el infanticidio paternal es una forma eficiente para reducir el número de bocas a alimentar. En cualquier caso, este comportamiento no se observa de forma corriente.[14]
En Europa el número de cigüeñas negras es escaso: en Dinamarca prácticamente ha desaparecido y en Alemania solo quedan 50 parejas. La población de la Europa Oriental consta, más o menos, de 500 parejas.
La cigüeña negra (Ciconia nigra) es una especie de ave ciconiforme de la familia Ciconiidae propia de Eurasia y África. Es un ave migratoria que cría en las zonas templadas de Eurasia y el África austral y se desplaza al África tropical y el sur de Asia. Es un ave esbelta y de gran tamaño, con el plumaje de sus partes superiores, cabeza, cuello, alas y pecho es negro, y el del resto de partes inferiores es blanco; mientras que sus patas y pico son rojos.
Must-toonekurg (Ciconia nigra) on toonekurglaste sugukonda toonekure perekonda kuuluv lind.
Eestis kuulub ta I kategooria kaitsealuste liikide hulka[2], ta on kantud Eesti punasesse raamatusse kui ohualdis liik.
Must-toonekurg on samasse perekonda kuuluvast valge-toonekurest pisut väiksem: ta kaalub umbes 3 kg ja tiib on keskmiselt 54 cm pikk.[3]
Tema sulestik on valdavalt must roheka ja vaskpunase metallihelgiga. Kere kõhupool on valge, aga jalad, nokk, kurgualune ning sulistumata kohad valjasribal ja silma ääres erepunased.[3]
Must-toonekurg kasutab tihti purilendu. Lennul paistavad välja iseloomulikud laiad tiivad, väljasirutatud kael ja pikad taha sirutatud punased jalad.[3]
Kui valge-toonekurg on tumm ja suudab üksnes nokka klõbistada, siis must-toonekurel on hääl. Täiskasvanud lind suudab tasa vilistada, umbes nagu "tše-li" või "tši-lin". Pojad suudavad teha tugevat rämedat häält. Lisaks suudavad must-toonekuredki nokka plagistada.[3]
Must-toonekure levila on laialdane. Tema pesitsusala hõlmab suurema osa Euraasia metsavöötmest, isegi 60. põhjalaiuskraadist põhja poole. Stepis ja kõrbes ta ei pesitse, kuid pesitsusalasse kuulub lai riba Hiina ja Kesk-Aasia piiril Põhja-Iraani ja Taga-Kaukaasia kaudu Põhja-Türgisse.[3]
Põhjapoolkeral on must-toonekurd rändlind. Ta talvitub Aafrikas Saharast lõuna pool, ent ekvaatori ületab suhteliselt vähe linde. Teine talvitumispiirkond on Gangese valglas ja Kagu-Hiinas.[3]
Lõunapoolkeral elab must-toonekurg Lõuna-Aafrikas, olles seal paigalind. Väike paiksete must-toonekurgede asurkond on veel Hispaania ja Portugali piiril.
Must-toonekurg eelistab pesitseda põlismetsas, eriti vanadel puudel raskesti juurdepääsetavates kohtades siseveekogude, sealhulgas soode läheduses. Erinevalt valge-toonekurest väldib must-toonekurg inimeste lähedust. Lääne-Euroopas on niisugusi kohti vähe. See on üks põhjustest, miks must-toonekurg ei pesitse Fennoskandias, Taanis ja Briti saartel, aga Beneluxi maades, Šveitsis, Itaalias ja neist lääne pool üksnes harvade laikudena.[3]
Must-toonekurg on Eestis harv haudelind, kelle arvukust hinnatakse 75 paarile[4]. Must-toonekure arvukus langeb: "Loomade elu" hindas tema arvukust 120–150 haudepaarile[3].
Must-toonekurg on monogaamne nagu teisedki toonekurelised. Sigima asub ta 3 aasta vanuselt.
Pesitsuapaika saabub ta märtsi lõpul või aprilli algul ja hakkab varsti pärast seda pesa ehitama. Tavaliselt ehitatakse see kõrge haralise puu külgokstele 1½–2 m kaugusele tüvest. Harva ehitatakse pesi kaljudele ja järsakutele.[3]
Must-toonekurg ei moodusta kolooniaid. Pesad paiknevad üksteisest vähemalt 6 km kaugusel. Erandiks on siin Taga-Kaukaasia, kus pesad võivad olla üksteisest kõigest 1 km kaugusel. Seal on täheldatud ka, et sama puu otsas oli kaks asustatud pesa.[3]
Must-toonekure pesa on valmistatud korralikumalt ja osavamalt kui valge-toonekure oma. Tal on korrapärase poolkera kuju. Pesa ehitatakse okstest ning kinnitatakse üksteise külge mätaste, mulla ja savi abil. Oksad on vahel nii jämedad, et toonekurg nendega vaevu toime tuleb.[3]
Sama pesa kasutab must-toonekorg palju aastaid. Belovežje ürgmetsas oli pesa, milles pesitseti 14 aastat järjest.[3]
Täiskurnas on tavaliselt 4 muna, vahel rohkem või vähem.. Emaslind muneb kahepäevaste vahedega, aga hauduma hakkab ööpäev pärast esimese muna munemist. Hauvad mõlemad vanemad kokku 35–46 päeva, ehkki on juhtunud, et pojad kooruvad juba pärast 30 päeva pikkust haudumist. Harilikult on poegi pesas vähem kui oli mune, sest kõik munad pole viljastatud.[3] 2016. aastal oli Eestis viis või kuus poega must-toonekurgedel.[4]
Pojad kooruvad tiheda udusulestikuga kaetult. Udusulestik on valge või hallikas. Nokk on neil ere, oranži tüviku ja rohekaskollase tipuga. Vastsündinud pojad on täiesti abitud. Esimesed 10 elupäeva suudavad nad üksnes lamada, seejärel istuvad ja alles 35–40 päeva vanuselt suudavad nad jalule tõusta. 50 päeva vanuselt ei suuda nad veel lennata, kuigi neil on juba vanalinnu sulestik ja nad jõuavad kaaluni, mis ületab nende vanemate oma. Alles 64–65 päeva vanuselt lendavad nad pesast välja.[3]
Must-toonekure sügisränne ei toimu kindlal ajal. See võib alata augusti algul ja kesta hilissügiseni.[3]
Must-toonekurg eelistab loomset toitu. Põhiliselt sööb ta kalu pikkusega kuni 25 cm, konni ja veeputukaid, harva sisalikke ja veetaimi. Toituma lennatakse kuni 5 km, erandjuhtudel kuni 10 km kaugusele pesast.[3]
Vanemad toidavad poegi 4-5 korda päevas, aga vihmaga harvem. Belovežje ürgmetsast on teada juhtum, kus vanalind tõi oma poegadele ühekorraga 48 konna kogukaaluga 454 g.[3]
Must-toonekurg (Ciconia nigra) on toonekurglaste sugukonda toonekure perekonda kuuluv lind.
Eestis kuulub ta I kategooria kaitsealuste liikide hulka, ta on kantud Eesti punasesse raamatusse kui ohualdis liik.
Amiamoko beltza edo zikoina beltza (Ciconia nigra) ciconiidae familiako hegaztia da, Europan, Asian eta Afrikako zenbait eskualdetan bizi dena[1].
Zikoina beltzak (edo amiamoko beltzak) ez du gurean habiarik egiten eta, hori dela eta, ez da zikoina zuria bezain ezaguna. Hala ere, migrazioan ehunka ale igarotzen dira Euskal Herritik. Agian, noizbehinka horren ezaguna zaigun zikoina zuriaren aldaera iluna ikusteak pizten digu arretarik handiena. Beraz, bidaian baino ikusten ez badugu ere, Euskal Herriko aniztasuna aberasten duen espezieetako bat dugu berau.
Ciconiidae familiako gainontzeko ordezkariek bezala, zikoina beltzek lumarik gabeko hanka luzeak dituzte, bai eta lepo luzea (bertan zaku aereo handi bat dute) eta moko sendoa ere (Del Hoyo et al, 1992). Bularraldeko muskulu-egiturak espeziearen hegaldia planeatzailea dela erakusten du. Zikoina beltza zikoina zuria baino apur bat txikiagoa da. Alde dortsaleko lumadia beltza du, bai eta bularraldean ere, eta isla metaliko berdeak ikusi ahal zaizkio. Bestalde, alde bentralean kolore zuria nagusi da. Begi inguruko karunkula, mokoa eta hankak gorriak dira helduetan. Gazteetan, bestalde, mokoa eta hankak berdeak dira eta lumadia arrea (Del Hoyo et. al, 1992).
Mundu mailan, Europan, Afrikan eta Asian agertzen da zikoina beltza. Iberiar penintsulako eta Europako populazioek banaketa desberdinak dauzkate: iberiarrak penintsulako hego-mendebaldean jartzen du habia, Tajo ibaiaren erdiko ibilguaren erdian batik bat (Franco, 2003). Azken 15 urtetan populazio hau zabaldu dela uste da (Cano Alonso et al. 2004) eta 500 bikotez osatua egotea litekeena da. Bestalde, Europako populazioak udaberria eta uda Europa iparralde eta erdialdean igarotzen du (Alemanian, Belgikan, Polonian eta Frantzian).
Migrazioari dagokionez, Iberiako populazioaren zati batek negua bertan igarotzen badu ere, indibiduo gehienek Sahara basamortua zeharkatzen dute (Senegal, Mauritania, Ghana… herrialdeetara doaz). Bidaia bakarrik edo multzo txikietan egiten dute (Gibraltar inguruan multzoak biltzen dira) eta planeatuz egiten dute batez ere (Cano Alonso et al. 2004). Euskal Herrian habia egiten ez duen arren, migrazio garaian ikus daitezke, udaberrian eta udazkenean.
Zikoina beltzak zuhaiztiak nahiz harkaitzak aukeratzen ditu habia non osatu erabakitzeko, batez ere inguruan ibai, erreka, hezegune nahiz urtegiak baldin badaude. Izan ere, berauetan bazkatzen dira. Zuhaiztiei dagokienez, artelatzez (Quercus suber) osatutako larreak hobesten dituzte, bai eta hainbat pinudi ere (Pinus pinea, Pinus pinaster…), zuhaitzon egitura dela eta. Harkaitzei dagokienez, granitoak, kareharriak edota arbelak nahiago ditu eta, horrelakoetan, hauen arrakala eta erlaitzetan jartzen dute habia. Edonola, harkaitzak ala zuhaitzak izan gertu elikagaiak aurkitzeko lekua egotea ezinbestekoa dute zikoina beltzek; hots, hezegune, ibai, edota urtegiak (Ferrero eta Pizarro, 2003; Cano et al, 2004).
Zikoina beltzek osteiktioak (hezurdun arrainak) jaten dituzte batez ere, baina anfibioak, narrastiak eta ornogabeak ere jaten dituzte askotan, hala nola intsektuak, barraskiloak, zizareak… (Ferrero eta Pizarro, 2003). Hori dela eta, habia jartzeko elikagaiok lortuko dituen inguruneak gertu behar ditu, arestian aipatu legez.
Zikoina beltzak bikote sendoak osatzen ditu eta lurraldekoia da. Ostera, zenbaitetan hirukoteak ere batzen dira, baina azkenean aleetako batek habia uzten du. Habiak martxoa eta apirila bitartean betetzen dituzte. Horretarako, goroldiozko oinarria duen habia eraikitzen dute edo beste hegazti batzuen habiak betetzen dituzte: arrano txikienak, miru beltzenak, miru gorrienak, zikoina zurienak… (Cano Alonso, 2004). Hurrena, gorteiatzea hasten da: bi aleek burua gora eta behera mugitu eta aldi berean txistu egiten dute. Gainera, estal luma zuriak zabaltzen dituzte eta lumadia puzten zaie. Zenbaitetan hegaldi sinkronikoak ere egiten dituztela ikusi da. Gorteiatze hau txitak jaio eta gero ere egiten jarraitzen dute, bikotearen lotura sendotzeko (Kahl, 1972; Sackl, 2000).
Kopulak habiak eraiki bezain laster hasten dira; arrak emearen inguruan birak ematen ditu eta, ondoren, emea etzan egiten da. Arrautzak astebete beranduago erruten dira, 2-5 arrautza inguru, eta 32-38 egun beranduago txitak jaiotzen dira (Cano Alonso, 2004).
Jaiotako txitak 9-10 astez habian geratzen dira eta hasieran gurasoek babesten dituzte (hotz egiten duenean gainean jarriz eta bero egiten duenean itzala eginez). Habian dirauten denboran zehar helduek bazkatzen dituzte txitak, jandakoa berrahoratuz. Hegan egiten hasten direnean laster habia utzi eta bizitza guztiz independente bat hasten dute. Gainera, ikusi da gazte independente hauek beste ale batzuekin taldeak osatzen dituztela, bai eta beste heldu batzuekin ere (Bobek et al, 2001).
Arrano beltzak zikoina beltzak erasotzen ditu, baina hontz handiek, azeriek, katajinetek eta lepazuriek habian dauden txitengan egiten dutena da harraparitza nagusia (Cano Alonso, 2004). Bestalde, harkaitzetako espezie ugarik habia kentzen diote zikoina beltzari: erroiek, sai zuriek, bonelli arranoek, hontza handiek, arrano beltzek…
IUCN erakundearen arabera zikoina beltza ez dago mehatxatua. Espainian, ordea, “zaurgarria” kontsideratzen da. Hauek dira espeziearen mehatxu nagusiak (Cano Alonso, 2004): habitat galera, gizakiak eragindako eragozpenak, elektrokuzioak, uren poluzioa…
Amiamoko beltza edo zikoina beltza (Ciconia nigra) ciconiidae familiako hegaztia da, Europan, Asian eta Afrikako zenbait eskualdetan bizi dena.
Zikoina beltzak (edo amiamoko beltzak) ez du gurean habiarik egiten eta, hori dela eta, ez da zikoina zuria bezain ezaguna. Hala ere, migrazioan ehunka ale igarotzen dira Euskal Herritik. Agian, noizbehinka horren ezaguna zaigun zikoina zuriaren aldaera iluna ikusteak pizten digu arretarik handiena. Beraz, bidaian baino ikusten ez badugu ere, Euskal Herriko aniztasuna aberasten duen espezieetako bat dugu berau.
Mustahaikara (Ciconia nigra) on kookas kattohaikaroiden sukuun kuuluva haikaralintu.
Mustahaikara on kiiltävän musta, mutta vatsa ja kainalot ovat valkoiset. Nokka ja pitkät jalat ovat punaiset. Siipien kärkiväli on noin 1,5 metriä.
Molemmat sukupuolet ovat samannäköiset, mutta nuoren linnun höyhenpuku on hieman himmeämpi ja jalat ja nokka ovat lihanväriset.
Mustahaikara pesii lämpimissä osissa Eurooppaa, lähinnä mantereen keski- ja itäosissa. Talvet linnut viettävät trooppisessa Afrikassa, lukuun ottamatta Espanjan populaatiota, joka talvehtii pesimäalueillaan. Pesi aikaisemmin Suomessa, mutta katosi 1800-luvulla pesimälajistostamme.
Mustahaikara on vielä kattohaikaraakin harvinaisempi vieras Suomessa, minne joitain yksilöitä eksyy vuosittain, tavallisimmin kevätmuuton yhteydessä toukokuussa ja syysmuutolla elo-syyskuussa.
Mustahaikarat elävät laajoilla kosteikkoalueilla, joissa on havupuita. Pesänsä ne rakentavat risuista korkealle puuhun. Toisin kuin läheinen sukulaisensa kattohaikara, mustahaikara on hyvin arka ja varovainen lintu.
Pääravintoa ovat sammakot ja suuret hyönteiset.
Mustahaikara (Ciconia nigra) on kookas kattohaikaroiden sukuun kuuluva haikaralintu.
Ciconia nigra
La cigogne noire (Ciconia nigra) est une espèce d'oiseaux de la famille des Ciconiidae. À peine plus petite et plus farouche que la cigogne blanche, elle peut vivre jusqu'à 20 ans. Elle se nourrit principalement d'amphibiens et d'insectes. On la rencontre en Eurasie et en Afrique, où elle fréquente les forêts profondes avec de vieux arbres et proches de zones humides.
La cigogne noire est légèrement plus petite que la cigogne blanche (ciconia ciconia), mesurant 95 à 100 cm pour une envergure de 145 à 155 cm[1]. Elle pèse près de 3 kilogrammes[2].
Son plumage est presque totalement noir, avec des reflets verts et violet. Seules les plumes de son ventre, du bas de sa poitrine ses axillaires et ses sous-caudales sont blanches. Les plumes de la poitrine sont longues et hirsutes, formant une collerette qui est parfois utilisée lors de la parade nuptiale. Ses pattes sont longues et de couleur rouge. Sa petite tête se termine par un long bec rouge vif, qui s'affine progressivement pour finir en pointe. Son regard est souligné par une zone de peau nue rouge autour de l'œil. Il n'y a pas de dimorphisme sexuel apparent dans le plumage, mais le mâle est légèrement plus grand que la femelle[1].
Chez le jeune le motif du plumage ressemble à celui des parents, mais le noir est plus brun et moins brillant. Les scapulaires, les plumes des ailes et des sus-caudales ont la pointe pâle. Les pattes, le bec et la peau nue autour de l'œil du cigogneau sont d'un gris verdâtre[1]. Il peut être confondu avec le jeune Tantale ibis (Mycteria ibis), mais ses ailes et son manteau sont plus pâles, avec un bec plus long et du blanc sous les ailes[3]. L'adulte, en vol et de loin, peut même être confondu avec la cigogne blanche : par forte luminosité, le dessus des ailes peut sembler pâle[4].
La cigogne noire se nourrit principalement de grenouilles et d'insectes[4], mais aussi de poissons, crabes, de petits reptiles, oiseaux et mammifères[2].
Le nid, fait de branchages, est construit haut dans un arbre, ou sur un escarpement de falaise, toujours près de zones humides (cours d'eau ou marais) et à plus d'une douzaine de mètres du sol. Une ponte compte de 3 à 5 œufs, blancs, qui sont couvés par les deux partenaires durant 38 à 42 jours. Les cigogneaux quittent le nid de 65 à 70 jours après leur sortie de l'œuf[2].
Les poussins plus faibles ou petits sont parfois tués par leurs parents[5],[6]. Cela se produit quand les ressources alimentaires se font insuffisantes, la réduction de la taille des couvées augmentant les chances de survie des autres oisillons. Les cigogneaux ne s'attaquent pas entre eux, les poussins plus forts ne sont notamment pas agressifs envers les plus faibles membres de leur couvée comme c'est le cas chez certaines espèces (caïnisme), et la méthode de nourrissage employée par les parents — la régurgitation de grandes quantités de nourriture à la fois sur le fond du nid — ne permet pas aux plus forts de se nourrir entièrement au détriment des plus faibles ; l'infanticide par les parents reste donc le moyen efficace de réduire la taille d'une couvée mais n'est pas souvent observé[5]. Un cas d'infanticide a toutefois été filmé en 2012 sur un nid de trois juvéniles en Belgique[7].
Au nid, avec trois jeunes, en Belgique.
Œuf de cigogne noire, de la collection du muséum d'histoire naturelle de Toulouse et provenant de Pont-de-Crau, en France.
La cigogne noire niche dans l'est de l'Europe et dans la péninsule Ibérique près de points d'eau douce. Contrairement à la cigogne blanche, la cigogne noire est un habitant timide d'anciennes forêts fermées qui renferment des étangs et des ruisseaux. Cependant, dans certaines régions (Estrémadure, en Espagne par exemple) elle utilise des rochers pour établir son nid.
La cigogne noire migre pour l'hiver vers l'Afrique et l'Inde. Les jeunes partent plus tôt que les adultes. Seule la population de la péninsule Ibérique reste sur place. Elle vole dans des courants d'air chaud pour faciliter le vol sur de longues distances. Elles traversent la Méditerranée et passent par le détroit du Bosphore. Elles parcourent entre 200 et 300 kilomètres par jour, mais cela peut aller jusqu’à 500 kilomètres.
Les cigognes migrent à partir du milieu du mois d'août jusqu’à la fin du mois de septembre, puis reviennent au milieu du mois de mars. Suivant leurs trajectoires, les cigognes noires migrent vers la Tunisie, au Nigeria ou au Mali.
La cigogne noire fait partie des nombreuses espèces d'oiseaux décrites par le naturaliste suédois Carl von Linné dans la dixième édition de son Systema Naturae parue en 1758, et où il lui donne pour protonyme le binôme de Ardea nigra[8]. L'espèce est reclassée en 1760 et de manière définitive par le zoologiste français Mathurin Jacques Brisson dans un nouveau genre, Ciconia[9],[10]. Le nom de genre, Ciconia, vient du mot latin pour « cigogne », cĭcōnĭa[11], initialement retrouvé dans les œuvres d'Horace et d'Ovide[12] ; nigra était quant à lui le mot latin pour « noir ».
Malgré sa grande zone de répartition géographique, aucune sous-espèce n'est distinguée[13],[14].
La famille de la cigogne noire, celle des Ciconiidae, est depuis 2008 la seule de l'ordre des Ciconiiformes, qui autrefois comptait notamment certains Pelecaniformes (les hérons, le Bec-en-sabot du Nil et l'Ombrette africaine)[16]. La petite vingtaine d'espèces actuelles de la famille, qui se distinguent par leurs ailes larges et arrondies, leur queue courte et leur anisodactylie avec les trois doigts antérieurs légèrement palmés[17], sont réparties en six genres constituant dans trois grands groupes : le premier rassemble les genres Mycteria (quatre tantales) et Anastomus (deux bec-ouverts), le second les grandes espèces des genres Ephippiorhynchus (deux jabirus), Jabiru (du Jabiru d'Amérique) et Leptoptilos (trois marabouts), et le troisième ne compte que le genre Ciconia, des cigognes vraies. Ce dernier groupe contient la cigogne noire et six autres espèces actuelles[18], qui se caractérisent par leurs becs droits et pointus et leur plumage principalement noir et blanc[19].
Cette espèce est menacée :
Cette espèce est protégée :
Cette espèce est réglementée :
« A[rdea] nigra, pectore abdomineque albo.
Habitat in Europa boreali.
Migrat æſtate ſupra Sveciam. »
Ciconia nigra
La cigogne noire (Ciconia nigra) est une espèce d'oiseaux de la famille des Ciconiidae. À peine plus petite et plus farouche que la cigogne blanche, elle peut vivre jusqu'à 20 ans. Elle se nourrit principalement d'amphibiens et d'insectes. On la rencontre en Eurasie et en Afrique, où elle fréquente les forêts profondes avec de vieux arbres et proches de zones humides.
A cegoña negra (Ciconia nigra) é unha especie monotípica, e considérase como o taxón máis primitivo do xénero Ciconia (del Hoyo et al. 1992). Algo menor que a familiar cegoña branca, ten unha altura de 90–100 cm, e unha envergadura que supera os 160 cm. O peso aproximado é de 3 kg. O adulto presenta unha plumaxe negra pola súa parte dorsal: pescozo, cola e peito, con irisacións “metálicas” verdes e moradas, moi patentes na cabeza, o pescozo, o dorso e as cobertoiras alares. As partes inferiores teñen plumas brancas na zona axilar, zona ventral, coxas e infracobertoiras caudais, que son extraordinariamente longas.
Nos adultos, a carúncula (o "anel" arredor do ollo), pico e patas, ausentes de plumas, presentan unha cor vermella intensa que produce unha marcada contraste coa cor branca e negra da plumaxe. O iris é marrón.
Non existe dimorfismo acusado entre macho e femia. O macho presenta un tamaño algo maior, e a estrutura do pico nalgúns exemplares pode chegar a ser moi patente, cun pico máis robusto e algo curvo respecto á femia.
Os individuos novos cando abandonan o niño diferéncianse dos adultos porque a carúncula, patas e peteiro non teñen cor vermella, e a plumaxe dorsal, a da cabeza e o pescozo non é negra. A cor da carúncula é marrón ou parda agrisada, a do peteiro e patas varía entre branca agrisada a verde oliva ou amarelo. As plumas da cabeza, pescozo e peito son de cor marrón, coas puntas brancas, o que lle confire un aspecto pencado. O resto da plumaxe do dorso é tamén de tonalidades marróns escuras, o que fai que no campo as aves novas teñan dorsalmente un aspecto marrón achocolatado.
A cegoña negra (Ciconia nigra) é unha especie monotípica, e considérase como o taxón máis primitivo do xénero Ciconia (del Hoyo et al. 1992). Algo menor que a familiar cegoña branca, ten unha altura de 90–100 cm, e unha envergadura que supera os 160 cm. O peso aproximado é de 3 kg. O adulto presenta unha plumaxe negra pola súa parte dorsal: pescozo, cola e peito, con irisacións “metálicas” verdes e moradas, moi patentes na cabeza, o pescozo, o dorso e as cobertoiras alares. As partes inferiores teñen plumas brancas na zona axilar, zona ventral, coxas e infracobertoiras caudais, que son extraordinariamente longas.
Nos adultos, a carúncula (o "anel" arredor do ollo), pico e patas, ausentes de plumas, presentan unha cor vermella intensa que produce unha marcada contraste coa cor branca e negra da plumaxe. O iris é marrón.
Non existe dimorfismo acusado entre macho e femia. O macho presenta un tamaño algo maior, e a estrutura do pico nalgúns exemplares pode chegar a ser moi patente, cun pico máis robusto e algo curvo respecto á femia.
Os individuos novos cando abandonan o niño diferéncianse dos adultos porque a carúncula, patas e peteiro non teñen cor vermella, e a plumaxe dorsal, a da cabeza e o pescozo non é negra. A cor da carúncula é marrón ou parda agrisada, a do peteiro e patas varía entre branca agrisada a verde oliva ou amarelo. As plumas da cabeza, pescozo e peito son de cor marrón, coas puntas brancas, o que lle confire un aspecto pencado. O resto da plumaxe do dorso é tamén de tonalidades marróns escuras, o que fai que no campo as aves novas teñan dorsalmente un aspecto marrón achocolatado.
Crna roda (lat. Ciconia nigra) je pored bijele rode (Ciconia ciconia) jedina vrsta iz porodice roda (Ciconiidae) koja se gnijezdi u Europi.
Neznantno je manja od bijele rode. Glava, vrat, gornji dio tijela i prsiju im pokriva crno perje s metalnim, ovisno o kutu svjetla zelenkastim, purpurnim ili čak bakrenastim odsjajem. Samo prsa, trbuh, donji dio krila neposredno uz tijelo i donji dio repa su im bijeli. Kljun ovih roda je dugačak i kod ženki ravan, dok se kljun mužjaka čini neznatno savijen uvis. U vrijeme parenja svadbeno ruho odrasle ptice su živo crveni kljun i noge, koje su inače smeđkaste do zagasito tamno crvene. Na svojim dugim nogama ima plivače kožice, kao i bijela roda.
Plaha je, i nikada ne živi u koloniji. Hrani se ribama, raznim vodozemcima (žabe), kukcima, i sitnim sisavcima. Na jajima sjede oba roditelja i brinu o mladima. Prilično je rijetka.
Populacije koje žive u Europi su selice (iznimka su većina populacija koje žive na Pirenejskom poluotoku), dok su populacije koje žive u južnim dijelovima Afrije stanarice.
Čorny baćon (Ciconia nigra) je ptak ze swójby baćony (Ciconiidae).
Čorny baćon je na hornim boku nabruń čorny a na delnim boku běły. Wón docpěwa wulkosć wot něhdźe 1 m. Jeho pysk je čerwjeny a noze stej čerwjenej. Wón je spłóšiwy.
Twari jeho hnězdo na wysokim štomje.
Wustupuje w lěsach, we łučinach a w bahnach Eurazije a južneje Afriki. W Němskej předewšěm w Schleswigsko-Holsteinskej a Delnjej Sakskej wustupuje.
La cicogna nera (Ciconia nigra Linnaeus, 1758) è un uccello della famiglia delle Ciconiidae.
La cicogna nera è leggermente più piccola della cicogna bianca: è lunga 95 cm, per circa 3 kg di peso. L'apertura alare può raggiungere e superare (anche se di poco) i 2 m.
Fatta esclusione per il ventre ed alcune penne ascellari di colore bianco, è di colore nero, con sfumature verdi/viola metalliche che si vedono solo in casi particolari di luce. Becco, zampe e circolo oculare sono di colore rossiccio.
I giovani sono di un colore verde nerastro opaco. Le zampe e il becco sono grigio-verdi.
La cicogna nera nidifica in buona parte d'Europa e Asia, dalla penisola iberica fino alla Cina settentrionale, escludendo però le zone più settentrionali (Scandinavia e Siberia). Gli esemplari europei vanno a svernare in Africa, lungo le coste mediterranee, nel Sahel o lungo la Rift Valley, mentre gli esemplari asiatici svernano tra la penisola indiana e la Cina meridionale. In alcune zone della Spagna e dell'Africa meridionale è stanziale.
Frequenta ambienti diversi in base al periodo: durante le migrazioni la si rinviene in molti ambienti, come paludi, prati umidi, risaie, marcite. Nidifica invece in boschi umidi o foreste vicine a zone umide, prevalentemente nel Nord Europa, e pareti rocciose (prevalentemente in zone con clima mediterraneo, come Spagna, Grecia o Italia meridionale), in ogni caso in zone lontane da insediamenti umani o disturbi antropici.
In Italia la cicogna nera è una specie rara: dopo anni di assenza è tornata a nidificare nel 1994 in Piemonte (nel parco naturale del Monte Fenera) per poi ricolonizzare anche Calabria (1997), Basilicata (2000) e Lazio (2002) e Campania (Monteverde, 2010).
Nel 2002 in Italia hanno nidificato 5 coppie di cicogna nera, salite a 9 nel 2007. Probabilmente, comunque, il numero di coppie nidificanti è sottostimato in quanto è una specie elusiva che nidifica in luoghi appartati.
Durante le migrazioni è più facile avvistarla, quasi in qualsiasi parte della penisola.
Il numero di individui svernanti va aumentando di anno in anno.
Si nutre di pesci, anfibi e rettili.
Nidifica sugli alberi di notevole altezza, o su pareti rocciose, depone dalle tre alle sei uova.
In Italia è facile vederla di passaggio, durante le migrazioni.
Rispetto alla cicogna bianca, non gradisce le zone antropizzate.
È specie protetta ai sensi della legge 157/92[1].
Una cicogna nera sulla neve
Cicogna nera al nido con quattro pulli
Primo piano di una cicogna nera allo zoo di Praga
Cicogna nera in volo
Uovo di cicogna nera
La cicogna nera (Ciconia nigra Linnaeus, 1758) è un uccello della famiglia delle Ciconiidae.
Ciconia nigra est avis familiae Ciconiidarum.
Situs scientifici: • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • IUCN Red List • Fossilworks • INPN France 
Vide "Ciconiam nigram" apud Vicispecies. 
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes! Ciconia nigra est avis familiae Ciconiidarum.
Juodasis gandras (Ciconia nigra) – gandrinių (Ciconiidae) šeimos paukštis.
Juodųjų gandrų populiacijos arealas labai platus, užimantis beveik visos Eurazijos vidutinių platumų klimato juostos didesniąją dalį bei subtropikus.
Žiemoja dažniausiai labai toli nuo lizdaviečių - Europinių populiacijų žiemavietės yra Centrinėje ir Vakarų Afrikoje bei apie Nilo upės aukštupį ir vidurupį.
Azijinės (nedidelė Vidurinės Azijos dalis, Sibiras, vidurio Tolimieji Rytai) populiacijos žiemoti skrenda į Indijos subkontinento vidurio dalį piečiau Himalajų kalnų, pietinę Kiniją ir Indokinijos pusiasalio šiaurinę dalį.
Dalis jų populiacijų - Iberijos pusiasalio pietvakariuose, Balkanų pusiasalio nedidelėje pietryčių dalyje (nedidelėje piečiausios Bulgarijos dalyje) ir Afrikos žemyno pietrytinėje dalyje juodieji gandrai yra sėslūs - gyvena ištisus metus.
Manoma, kad 2014 metais šių paukščių populiaciją Lietuvoje sudarė maždaug 700 porų[1]. Jie aptinkami beveik visoje Lietuvoje, bet gausiau Vidurio Lietuvoje. Gana didelė juodųjų gandrų dalis įsikuria Biržų, Šimonių, Žaliojoje giriose.
Juodieji gandrai Lietuvoje tik peri jauniklius, o beveik visą rudenį ir žiemą praleidžia toli į pietus nuo Lietuvos.
Rudeninė šių paukščių migracija prasideda rugpjūčio mėnesį, nors jų pamatyti galima iki rugsėjo pabaigos. Migruojantys juodieji gandrai skrenda tik dieną. Per vienos dienos maždaug 10 val. šviesios paros periodo laikotarpį jie įveikia vidutiniškai 100 – 250 km, daugiausiai – 500 km, bet rekordas yra užregistruotas juodąjąm gandrui skrendant virš Vidurinės Azijos – per šviesų laikotarpų nuskrido 675 km[2].
Į Lietuvą šie paukščiai parskrenda kovo mėnesio pabaigoje – balandžio pirmojoje pusėje.
Juodasis gandras stambus paukštis bei nesunkiai atpažįstamas iš juodos spalvos. Už baltąjį gandrą apie 10 proc. mažesnis ir apie 10-20 proc. lengvesnis. Kūnas 95-100 cm igio, ūgis 102 cm, išskėstų abiejų sparnugalių ilgis 145-155 cm, snapo ilgas, iki 19,5 cm ilgio, svoris apie 3 kg. Kojos, kaklas ilgi. Patinai vidutiniškai didesni už pateles.
Galva, kaklas, pagurklis, viršutinė kūno pusė juodi, žalsvai rausvo metalinio blizgesio. Krūtinė, pilvas, pauodegys ir sparnų apačia balti. Snapas, kojos bei žiedas apie akis raudoni.
Lizdavietei renkasi miško gilumą. Mėgsta senus tamsius spygliuočių ir lapuočių mišrius miškus, pelkes, sunkiai prieinamas vietas. Lizdą krauna stambių, senų lapuočių medžių - ąžuolų, drebulių, juodalksnių viršūnėse, kartais net ant nusvirusios šakos. Lizdą suka iš smulkių šakelių, šapų, pagalių ir dar sutvirtina mėšlu. Kartais apsistoja kitų plėšriųjų paukščių, tokių kaip vištvanagių, erelių, suopių lizduose. Tame pačiame lizde peri daugelį metų.
Atskiri lizdai turi būti ne arčiau kaip per 6 km vienas nuo kito.
Susiporuoja visam gyvenimui. Deda 2-6, bet dažniausiai 3–4 baltus kiaušinius, su žalsvu atspalviu. Peri pasikeisdami abu tėvai 32-38 dienų. Neseniai išsiritę jaunikliai būna pūkuoti ir šviesūs, geltonais snapais ir rausvomis kojytėmis. Augdami patamsėja, kojos bei snapas įgauna pilkšvą, žalsvai rusvą atspalvį. Jaunikliai lizde išbūna 60-71 dieną kol išmoksta skraidyti.
Tai labai atsargus ir žmogaus vengiantis paukštis. Balsas tylus, snapu kalena retai.
Dažniausiai maitinasi šalia gyvenamų vietų esančiuose vandens telkiniuose: natūraliuose upeliuose, ežerų pakrantėse, balose, vandens kanaluose, drėgnose pievose. Jų maistas – smulkios ir vidutinio dydžio žuvys, varlės, smulkūs ropliai, kurmiai, smulkūs graužikai, karkvabaliai, žiogai, sliekai, dėlės, vandens vabzdžiai bei kiti bestuburiai.
Lytiškai subręsta trečiaisiais gyvenimo metais. Lenkijoje buvo nušautas sužieduotas juodasis gandras, kuriam buvo 18,7 metų[3].
Lietuvoje reta rūšis, nuo 1976 metų įrašytas į Lietuvos raudonąją knygą, taip pat juos saugo priimtos Berno ir Bonos konvencijos.
Dėl senų miškų ir tinkamų perėjimui senų medžių kirtimo - mažėja jų gyvenamasis arealas ir kelia grėsmę juodojo gandro populiacijai. Dalis jauniklių žūva lizduose, taip pat žūva dalis suaugusių paukščių.
Norint išsaugoti šiuos unikalius sparnuočius, svarbu saugoti jų lizdavietes, reguliuoti miško ūkio veiklą, užtikrinti, kad gyvūnai nebūtų trikdomi, išvaikomi iš jau egzistuojančių savo perėjimo vietų. Draudžiama šiuos paukščius medžioti ar kitaip naikinti.
Medyje tupintis juodasis gandras (Belgija)
Sename lapuočių medyje juodojo gandro lizdas (Lenkija)
Juodasis gandras skrydyje
Jaunas, nesubrendęs juodasis gandras „žvejoja“ (Lenkija)
Juodasis gandras (Ciconia nigra) – gandrinių (Ciconiidae) šeimos paukštis.
Melnais stārķis jeb gandrs[1], arī goris[2] (Ciconia nigra) ir Latvijā sastopams, aizsargājams stārķveidīgo kārtas putns, kuru var atpazīt un viegli atšķirt no baltā stārķa pēc melnā apspalvojuma. Pēdējos desmit gados to skaits Latvijā ir samazinājies vairāk kā par 30%.[3] Melnais stārķis ligzdo Palearktikas ekozonā starp 30° un 61° ziemeļu paralēli, kā arī izolēta populācija ligzdo Dienvidāfrikā.[4] Ģeogrāfisko variāciju nav.[5]
Kā ligzdotājs melnais stārķis ir izplatīts visā Eirāzijas mežu zonā no Beļģijas un Francijas rietumos līdz Tālajiem Austrumiem. Eiropas populācija ziemo ziemeļu un ekvatoriālajā Āfrikā, Āzijas — pārsvarā Indijā un citur Dienvidāzijā. Nelielas, ar galveno izplatības areālu nesaistītas nometnieku populācijas sastopamas Pireneju pussalā un Dienvidāfrikā.[6]
Latvija ir viena no Eiropas valstīm, kur melnie stārķi pagaidām vēl sastopami samērā lielā skaitā un piemērotās vecās mežaudzēs ligzdo regulāri. Tomēr to skaits pēdējās desmitgadēs ir ļoti ievērojami samazinājies. Kopējais ligzdojošo putnu skaits tiek vērtēts kā 500-700 pāru.[7] Pavasarī atlido martā, aprīlī, rudenī aizlido uz ziemošanas vietām septembrī.[8] Latvijas melnajiem stārķiem nozīmīga ziemošanas vieta ir Etiopija.[9][10]
Melnais stārķis ir liels putns, augumā nedaudz mazāks par balto stārķi. Ķermenis 95—100 cm augsts, spārnu plētums 185–205 cm, svars ap 3 kilogramiem.[11] Galva, kakls, krūtis, ķermeņa virspuse ir melna ar iezaļgani sārtu, metālisku spīdumu. Vēders, zemaste un spārnu apakša balta. Garais knābis un kājas ir koši sarkanas, kā arī ādas gredzeni ap acīm ir sarkani. Abi dzimumi izskatās vienādi, vienīgi tēviņi ir nedaudz lielāki nekā mātītes. Jaunie putni nav tik koši, tumšais apspalvojums tiem ir tumši brūns, nevis melns. Arī knābji un kājas nav sarkani, bet olīvzaļi.[12] Melnais stārķis ir ļoti piesardzīgs putns un vairās no cilvēku klātbūtnes. Putns kluss, knābi klabina daudz retāk kā baltais stārķis.
Barība dažāda - pārsvarā mazas zivtiņas (reti pārsniedzot 15 cm garumu) un vardes. Vēl arī dēles, sienāži, maijvaboles, ūdens kukaiņi, ļoti reti barībā mazi uz zemes ligzdojoši putni un čūskas. Barojas parasti vienatnē, taču neligzdojošie putni mēdz pulcēties nelielās grupās. Ziemošanas vietās uzturas baros.
Melnie stārķi veido monogāmus pārus, kas paliek kopā daudzus gadus.[13] Ligzdo vecos, tumšos mežos, cilvēkiem grūti pieejamās vietās. Ligzdu vij pamatīgu — lielu, vecu lapu koku galotnēs, dažreiz noliektos zaros, 4—25 metru augstumā.[14] Reizēm ligzda novietota uz klinšu radzēm. Ligzdošanas teritoriju savstarpējais attālums parasti ir ne mazāks par kilometru.[14] Reizēm melnie stārķi ieņem citu lielo putnu ligzdas, piemēram, Dienvidāfrikas melnā ērgļa (Aquila verreauxi) vai āmurgalvja (Scopus umbretta) ligzdas.[14] Melnais stārķis ligzdo tikai vietās, kur tas netiek traucēts. Ja mežā vērojama cilvēka darbība, stārķis bieži vien pamet ligzdu.[15] Melnie stārķi ir ļoti konservatīvi un savu ligzdu izmanto daudzus gadus. Latvijā ilgākā zināmā ligzda lietota vismaz 57 gadus, bet ligzdas, kas lietotas apmēram 30 gadus, Latvijā zināmas vairākas.[13] Iespējams, ligzda tiek mainīta, mirstot vienam no pāra putniem. Dējumā atkarībā no barības pieejamības 1—5 baltas olas ar zaļganu nokrāsu. Inkubācijas periods 30 dienas. Pēc putnēnu izšķilšanās viens no vecākiem visu laiku uzturas mazuļu tuvumā, līdz putnēni sasniedz 3—4 nedēļu vecumu.[13] Jaunie putni pamet ligzdu pēc 65 dienām, kolīdz iemācās lidot. Vecāki putnēnus galvenokārt baro ar mazām zivtiņām (apmēram 90% no barības). Nozīmīga papildus barība Latvijā ir vardes.[13] Savvaļā melnā stārķa mūžs var sasniegt vismaz 26 gadus.[13]
Pasaules mērogā melnais stārķis nav īpaši apdraudēta putnu suga. Toties Eiropā tas ir rets un aizsargājams putns un vairumā valstu tiek veikti sugas aizsardzības pasākumi. Ievērojams skaita samazinājums pēdējos gados ir novērots tieši Baltijas valstīs.[7]
Iekļauts Latvijas īpaši aizsargājamo sugu sarakstā un Latvijas sarkanajā grāmatā. Stārķa populāciju apdraud vecāko mežu izciršana, veco koku bojāeja, traucējums ligzdošanas sezonā. Kopš neatkarības atjaunošanas melno stārķu skaits Latvijā ir samazinājies gandrīz divas reizes.[13] Sugas aizsardzībai tiek veidoti mikroliegumi. 2008. gadā Latvijas Ornitoloģijas biedrība melno stārķi izraudzījās par Gada putnu Latvijā.[16]
Demenes pagasta ģerbonis
Neveroņu (Lietuva) ģerbonis
Melnais stārķis jeb gandrs, arī goris (Ciconia nigra) ir Latvijā sastopams, aizsargājams stārķveidīgo kārtas putns, kuru var atpazīt un viegli atšķirt no baltā stārķa pēc melnā apspalvojuma. Pēdējos desmit gados to skaits Latvijā ir samazinājies vairāk kā par 30%. Melnais stārķis ligzdo Palearktikas ekozonā starp 30° un 61° ziemeļu paralēli, kā arī izolēta populācija ligzdo Dienvidāfrikā. Ģeogrāfisko variāciju nav.
De zwarte ooievaar (Ciconia nigra) lijkt op de witte ooievaar, maar is bijna geheel zwart en houdt er een veel meer verborgen leefwijze op na.
De zwarte ooievaar is een grote vogel (90 tot 105 cm lang) met rode poten en snavel. Hij verschilt van de gewone, witte ooievaar doordat hij een geheel zwarte kop en vrijwel geheel donkere vleugels heeft. De spanwijdte is 173 tot 205 cm. De vogel is gemiddeld iets kleiner dan de witte ooievaar.[2]
Het broedgebied strekt zich uit van Denemarken dwars door Europa en Midden-Azië tot aan de Grote Oceaan tussen de breedtegraad van 60° en het steppegebied. De vogel is in deze zone echter een schaarse voorkomende broedvogel. Daarnaast zijn er geïsoleerd voorkomende populaties in Turkije, de Kaukasus, Afghanistan en Korea en verder in zuidelijk Afrika.
Anders dan zijn verwant de witte ooievaar, bestaat het leefgebied van de zwarte ooievaar uit bos met open plekken. De zwarte ooievaar leeft onopvallend in dicht, gemengd bos langs stromend water of in de buurt van poelen en plassen met dichte begroeiing, vaak in heuvelachtig gebied.[2]
Zwarte ooievaars zijn trekvogels die grote afstanden kunnen afleggen. In Zuid-Afrika worden zij vaak tezamen met de wat kleinere, ook grotendeels zwarte Abdims ooievaar aangetroffen.
In Noord- en Midden-Europa is het een regelmatig voorkomende broedvogel, vooral oostelijk van de lengtegraad van 11 tot 13°. Westelijk daarvan is de vogel veel schaarser, behalve de populatie op het Iberisch schiereiland (die standvogel is) en op sommige plaatsen in de Belgische Ardennen en in Frankrijk.
Nederland ligt aan de noordwestelijke rand van het verspreidingsgebied en daar broedden in het verleden (vóór de 19de eeuw) zwarte ooievaars. Door het verlies van ooibossen langs de rivieren is daar een eind aan gekomen. In de 20ste eeuw was de vogel een schaarse, maar regelmatige gast. Sinds de eeuwwisseling is het een doortrekker die steeds vaker wordt aangetroffen. Het gaat dan om tientallen, tot honderden waarnemingen per jaar.[3]
Men hoopt dat door natuurontwikkeling in projecten als de Gelderse Poort een geschikte biotoop ontstaat. Omdat de zwarte ooievaar met name in Polen, bijvoorbeeld in de nationale parken van de Biebrza en Bialowieza in aantal toeneemt, is er een kans dat deze soort in Nederland als broedvogel zal terugkeren.
De zwarte ooievaar heeft een groot verspreidingsgebied en daardoor is de kans op de status kwetsbaar (voor uitsterven) uiterst gering. De grootte van de populatie werd in 2006 geschat op 24.000 tot 44.000 individuen. Er is geen aanleiding te veronderstellen dat de soort in aantal achteruit gaat. Om deze redenen staat deze soort ooievaar als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
Bronnen, noten en/of referentiesDe zwarte ooievaar (Ciconia nigra) lijkt op de witte ooievaar, maar is bijna geheel zwart en houdt er een veel meer verborgen leefwijze op na.
Svartstork (vitenskapelig navn Ciconia nigra, Linnaeus, 1758) er en fugl i familien storker.
Den har et langt, rødt nebb, lange, røde bein, er svart med hvitt bryst og hvit buk. Den er ca. 1 m høy med et vingespenn på ca. 1.8 m og veier omkring 3 kg. Ungfuglenes fjærdrakt er som de voksnes, men nebb og bein er grågule. Som alle storker flyr den med utstrakt hals. I motsetning til sin nære slektning storken (hvit stork) er svartstorken en sky og forsiktig fugl.
Inndelingen følger HBW Alive og er i henhold til Elliott (2018).[1] Norske navn på arter følger Norsk navnekomité for fugl og er i henhold til Syvertsen et al. (2008, 2017).[2][3] Eventuelle benevnelser i parentes er kun midlertidige beskrivelser, i påvente av et offisielt navn på arten.
Fuglen forekommer i østre deler av Europa og Asia. Noen isolerte populasjoner finnes i sørvestre Spania og i det sørlige Afrika. Flesteparten av svartstorkene i verden er trekkfugler som overvintrer i subtropiske og tropiske områder i Afrika, India og Sørøstasia. Populasjonene i Spania og det sørlige Afrika er standfugler. På tross av disse standfuglpopulasjonene regnes arten som monotypisk og deles ikke opp i underarter.
Fram til midten av 1800-tallet hekket den sparsomt i sørlige og midtre deler av Sverige da populasjonen minsket drastisk.
Man konstaterte noen enkelte hekkinger på 1940- og 1950-tallet, men siden var den forsvunnet fram til 1992 da man konstaterte to hekkende par, i henholdsvis Skåne og Västergötland. Artens hekkestatus i Sverige idag er usikker.[4] I 2004 ble en svartstork observert og fotografert ved Åsane i Rogaland.[5]
Svartstorken hekker i våtmarksområder med forekomster av gammel skog med bar- og løvtrær. Den kan også holde til i fjellområder med tilstrekkelig forekomst av elver og ferskvannssjøer, og ernærer seg primært av fisk, men eter også amfibier og insekter. Svartstorken bygger reir av kvister i høye trær og bruker reiret i flere år etter hverandre.
Artens tilbakegang i Europa skjedde parallelt med effektiviseringen av skog- og jordbruk fra midten av 1800-tallet. Mange steder i Europa der svartstorken tidigere var vanlig, er den idag forsvunnet eller uvanlig som hekkefugl. Men ettersom arten har en svært stor utbredelse og omfatter anslagsvis mellom 32000-44000 individer så kategoriseres den av IUCNs trusselkriterier som livskraftig(LC).[6] I et område fra Estland til Polen antar man at det finnes omkring 3 000 par, og at populasjonen vokser.[7]
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Svartstork (vitenskapelig navn Ciconia nigra, Linnaeus, 1758) er en fugl i familien storker.
Àutri nòm an piemontèis: Sicògna nèira.
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
Da finì.
Àutri nòm an piemontèis: Sicògna nèira.
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
DistribussionDa finì.
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Bocian czarny, gwarowo: hajstra[4][5] (Ciconia nigra) – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianowatych. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się w rozproszonych lokacjach w Europie (przede wszystkim w Hiszpanii oraz centralnych i wschodnich częściach kontynentu) i Azji, na wschód po Ocean Spokojny. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach Afryki subsaharyjskiej, zaś populacji azjatyckiej na subkontynencie indyjskim. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają Morze Śródziemne i obierają trasę wiodącą przez kraje Lewantu (na wschodzie) lub Cieśninę Gibraltarską (na zachodzie). Izolowana osiadła populacja zamieszkuje Afrykę Południową. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób.
W przeciwieństwie do blisko spokrewnionych bocianów białych (C. ciconia) bociany czarne są płochliwe i skryte. Przeważnie przebywają pojedynczo lub w parach, zamieszkują głównie mokradła, okolice rzek czy wód śródlądowych. Żywią się płazami, niewielkimi rybami i bezkręgowcami. Gniazda zazwyczaj umiejscowione są na dużych leśnych drzewach, przeważnie zrzucających liście, czasem zaś iglastych. Są widoczne z daleka. Zdarzają się również gniazda umiejscowione na skałach czy pod nawisami skalnymi w przypadku obszarów górskich. Samica składa od 2 do 5 jaj o szarawej skorupce. Obydwa ptaki z pary wysiadują je przez 32–38 dni. Po 60–71 dniach życia młode w pełni się opierzają.
IUCN uznaje bociana czarnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern; stan w 2018), choć jego status nie jest do końca pewny. Mimo szerokiego rozprzestrzenienia bocian czarny nigdzie nie jest liczny, a w części zasięgu jego liczebność zdaje się spadać, m.in. w Chinach, Indiach i niektórych rejonach Europy Zachodniej. Z drugiej zaś strony miejscami liczebność zwiększa się, w tym na Półwyspie Iberyjskim. Podejmowano rozmaite działania mające na celu ochronę gatunku, jak Conservation Action Plan wdrożony przez Wetlands International. Gatunek objęty jest przez listy Porozumienia regionalnego w sprawie ochrony afrykańsko-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (AEWA) oraz Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES).
Angielski przyrodnik Francis Willughby napisał o bocianie czarnym w XVII wieku po tym, jak zobaczył jednego we Frankfurcie nad Menem, następnie kolejnego w Strasburgu. Nazwał go Ciconia nigra[6], od łacińskich słów oznaczających kolejno „bociana czarnego”[7]. Szeroko zaakceptowany pogląd na nowoczesną taksonomię zwierząt ustanowiono w 1758, wraz z opublikowaniem 10. edycji Systema Naturae Karola Linneusza; jednak już w ubiegłym stuleciu przyrodnicy podejmowali próby nazywania gatunków[8]. Po raz pierwszy binominalną nazwę bocianowi czarnemu nadał właśnie Linneusz w 1758; nazwał go Ardea nigra[2]. Do nowego rodzaju Ciconia przeniósł go dwa lata później francuski zoolog Mathurin Jacques Brisson[9].
Rodzaj Ciconia, do którego przynależy bocian czarny, obejmuje siedem żyjących gatunków, których przedstawicieli wyróżniają proste dzioby i w większości czarno-białe upierzenie[10]. Bociana czarnego uważano długo za najbliżej spokrewnionego z bocianem białym (C. ciconia)[11]. Badania Betha Slikasa z 1997, wykorzystujące hybrydyzację DNA-DNA i badanie sekwencji mtDNA cytochromu b, wykazało, że w istocie bocian czarny stanowi klad bazalny rodzaju Ciconia[12]. Na kenijskich wyspach Rusinga i Maboko (Jezioro Wiktorii) odkryto pochodzące z miocenu szczątki bociana, jednakże niemożliwym było rozróżnienie ich przynależności gatunkowej – czy był to bocian biały, czy czarny[13].
Bocian czarny jest dużym ptakiem, mierzącym blisko 95–105 cm długości, o rozpiętości skrzydeł 145–155 cm[14] i masie ciała w okolicy 3 kg[15]. Stojąc, ptaki te osiągają wysokość do 102 cm[16]. Wyróżniają się długie czerwone nogi i prosty, ostro zakończony dziób oraz długa szyja[14]. Dziób mierzy 170–178 mm, co odpowiada 75–77% długości całej czaszki (229–232 mm)[17]. Nieco podobne są bociany białobrzuche (Ciconia abdimii), które jednak od bocianów czarnych odróżniają znacznie mniejsze rozmiary ciała, w większości zielony dziób, nogi i stopy oraz biały kuper wraz z niższą częścią grzbietu[14][18]. Upierzenie w większości jest czarne z fioletowo-zieloną opalizacją. Kontrastuje z nim biała niższa część piersi, brzuch, barkówki i pokrywy podogonowe[14][19]. Sterówki są zabarwione brązowo, jednak – podobnie jak lotki – wykazują purpurowo-zielony połysk[17]. Pióra na piersi są długie i zmierzwione, tworząc kryzę, którą ptak demonstruje podczas zalotów[14]. Tęczówka brązowa. Oko okala naga czerwona skóra[14][20]. W upierzeniu nie występuje dymorfizm płciowy, aczkolwiek samce są przeciętnie większe od samic[14]. Pierzenie odbywa się wiosną, a nowe pióra wyróżnia jaśniejszy połysk[21]. Bociany czarne mają spokojny, jednostajny chód. W locie w ich sylwetce można dostrzec wyciągniętą szyję, tak jak u innych bocianów[22]. W Europie pierzenie bocianów czarnych trwa od maja do listopada[17].
Osobniki młodociane przypominają upierzeniem dorosłe, jednak obszary, które u osobników dorosłych mają barwę czarną, są u nich brązowe i mniej połyskliwe. Ich barkówki, skrzydła i górne pokrywy ogonowe odznaczają się jasnymi końcówkami. Nogi, dziób i naga skóra wokół oka są zielonoszare[14]. Mogą zostać pomylone z młodocianymi dławigadami afrykańskimi (Mycteria ibis), które jednak cechują jaśniejsze skrzydła i wierzch ciała, dłuższy dziób i biel pod skrzydłami[23]. Osobnik tego gatunku może zostać pomylony z bocianem białym podczas obserwacji pod słońce[24].
Bociany czarne gniazdują w Palearktyce między równoleżnikami 60° i 40°N[25]. Są wędrowne. Latem ich zasięg obejmuje obszar od wschodniej Azji (Syberia, północne Chiny) na zachód po Europę Środkową, gdzie na północy sięga po Estonię, a na południu po Polskę, Niemcy (Dolna Saksonia, Bawaria), Czechy, Węgry, Włochy i Grecję[14]. Izolowana populacja gniazduje w południowo-zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego – w Estremadurze oraz przyległych prowincjach Hiszpanii i Portugalii[26]. Zimowiska leżą w tropikalnych rejonach Azji i Afryki, lecz niektóre populacje bocianów czarnych są osiadłe lub ulegające tylko rozproszeniu[21]. W południowej Afryce żyje odosobniona populacja. Najliczniej bociany czarne występują tam na wschodzie, we wschodniej części Południowej Afryki i Mozambiku. Zasięg tej populacji obejmuje również Zimbabwe, Suazi, Botswanę i Namibię, gdzie są rzadsze[27], oraz Malawi[28].
Większość europejskich bocianów czarnych zimuje w Afryce[21]. Te z zachodniej Europy i Niemiec kierują się na południe przez Półwysep Iberyjski, pozostałe zaś przez Turcję i Lewant. Ptaki wędrujące przez Hiszpanię swe zimowiska mają w dorzeczu Falémé – we wschodnim Senegalu, Gwinei, południowej Mauretanii, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Sierra Leone, zachodnim i centralnym Mali. Bociany wędrujące przez Synaj zimują w północnej Etiopii, dorzeczu Kotto (dopływ Ubangi) w obrębie Republiki Środkowoafrykańskiej oraz w dorzeczu Mbomou na terenie Czadu i północno-wschodniej Nigerii[29]. Zimowiska ptaków gniazdujących w zachodniej Azji znajdują się w północnych i północno-wschodnich Indiach[21] (głównie od Pendżabu po stan Karnataka[30]) oraz w Afryce[20]. Niekiedy odnotowywane są na Cejlonie[31]. Osobniki lęgnące się we wschodniej Rosji i w Chinach zimują na ogół w południowych Chinach, rzadziej w Hongkongu, Mjanmie, północnej Tajlandii i Laosie[21]. Pierwsze stwierdzenie w Mjanmie miało miejsce w 1998[32].
Przed nadejściem XX wieku bociany czarne zniknęły z terenu Belgii, do roku 2000 powróciły jednak na tereny Ardenów, Luksemburga i Burgundii[33]. Populacja w Hiszpanii i Portugalii zdawała się rosnąć, w 2006 liczebność w tych krajach oszacowano na 405–483 par[26]. Rzadko bociany czarne zapuszczają się na Wyspy Brytyjskie, gdzie przybywają w cieplejszych miesiącach, szczególnie wiosną, w większości do południowych i wschodnich rejonów wysp. W latach 70. XX w. rozpoczął się wzrost częstotliwości obserwacji, związany z przesuwaniem zasięgu terenów lęgowych na północ[34]. Między 1946 a 1983 sześciokrotnie obserwowano bociany czarne w Szkocji, w tym na Szetlandach, Orkadach, w Highlands i Peebles (Scottish Borders)[35]. W zachodniej części zasięgu bociany czarne są nieliczne. Większe zagęszczenie odnotowano we wschodnim Kaukazie Południowym[14]. Obserwowano bociany czarne w kilku miejscach w Iranie, niemniej niewiele wiadomo o ich zwyczajach w tym regionie. Gniazdowanie stwierdzono w okolicach Aliabad w ostanie Fars, Parku Narodowym Khabr oraz w okolicy rzek Karun w ostanie Chuzestan, Qaranqu (ostan Azerbejdżan Wschodni) i Aliabad (ostan Chorasan-e Razawi)[36]. W 2005 uznano trend populacji w Iranie za spadkowy, ze względu na osuszanie mokradeł[37]. Na wschód od Uralu zasięg występowania bocianów czarnych jest nieregularny, obejmując zadrzewione i górzyste tereny Syberii, których północną granicę wyznaczają równoleżniki 60–63°N. Na południe od Syberii gniazdują w Sinciang (północno-zachodnie Chiny), dalej od północnej Mongolii po regiony na południe od Ałtaju i od północno-wschodnich Chin po okolice Pekinu. Na Półwyspie Koreańskim pojawiają się nieczęsto, latem; ostatni lęg w tym regionie odbył się w 1966. Nie jest wiadome, czy ptaki obserwowane w północno-wschodniej części półwyspu gniazdowały tam. Podobnie nie wiadomo, czy ptaki pojawiające się latem w Afganistanie tam gniazdują[21].
Bociany czarne zamieszkują bardziej zadrzewione obszary niż bociany białe. Gniazdują na dużych mokradłach poprzeplatanych obszarami leśnymi, zarówno z drzewami iglastymi, jak i liściastymi[14]. Wyszczególnić należy olsy i inne podmokłe lasy[25], między innymi łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe oraz łęgi dębowo-wiązowo-jesionowe. Występują również na wzgórzach i terenach górskich z odpowiednimi sieciami strumieni[14]. Zazwyczaj wybierają okolice stawów, rzek, jezior, ujścia rzek i inne słodkowodne tereny podmokłe[20]. W Nizinie Nadkaspijskiej widywano je również na terenach rolniczych, jednak również na nich unikały bliskiego kontaktu z człowiekiem[14]. Zimowiska w Indiach obejmują rezerwuary i rzeki z zakrzewieniami lub zadrzewieniami w okolicy, które zapewniają drzewa służące do nocnego odpoczynku[30]. W południowej Afryce środowiskiem życia bocianów czarnych są płytkie wody rzek, jezior i bagien, ale widywane są okazjonalnie i na suchszych obszarach[27]. W odróżnieniu od wielu innych bocianów czarne gniazdują również na terenach górskich. Lęgi stwierdzano do 2000–2200 m n.p.m. w centralnej Azji (na terenie dawnego ZSRR)[21]. Występuje również do 1100 m n.p.m. w Polsce[28], do 2000 m n.p.m. w Lesotho i do 2500 m n.p.m. w zachodnim Sudanie[21].
Są to ostrożne ptaki unikające kontaktu z ludźmi[20]. Zwykle przebywają samotnie lub w parach, zbierają się w stada liczące do stu osobników w okresie migracji[38] i zimą[20]. Bociany czarne dysponują szerszym repertuarem głosów niż bociany białe. Ich głównym zawołaniem jest chee lee (transkrypcja angielska) brzmiące podobnie do głośnego wdechu. Jako ostrzeżenie lub groźbę stosują syknięcia[39]. Samiec podczas popisów wydaje z siebie długie serie chrapliwych, jęczących dźwięków, których głośność wzrasta i opada; przypominają te, którymi odzywają się ptaki szponiaste[40]. Bociany czarne nieczęsto angażują się w obustronne klekotanie w trakcie spotkania pary ptaków na gnieździe[41]. Dorosłe bociany robią to w czasie zalotów z udziałem obydwu ptaków z pary lub gdy są rozzłoszczone. Młode klekoczą, gdy są pobudzone[39].
W ciągu wielu interakcji bociany czarne demonstrują określone intencje przez ruszanie głową w górę i w dół. Ustawiając ciało poziomo, szybko podnoszą głowę od opuszczonej pozycji do około 30° względem płaszczyzny poziomej i odwrotnie. Ukazują przy tym białe części upierzenia, powtarzając ruchy kilka razy. Takie zachowanie może służyć jako powitanie czy, bardziej energicznie okazywane, jako groźba. Ze względu na samotniczy tryb życia bocianów czarnych nieczęsto można zaobserwować takie pogróżki[38].
Migracje trwają od sierpnia do września, przy czym ich kulminacja przypada na wrzesień[21]. Niektóre populacje z Półwyspu Iberyjskiego oraz te południowoafrykańskie są osiadłe, jedynie tułają się poza miejscami gniazdowania[21]. Podczas szybowania bociany czarne wykorzystują kominy termiczne, są jednak od nich w mniejszym stopniu zależne niż bociany białe[42]. Jako że kominy termiczne tworzą się wyłącznie nad lądem, bociany czarne, podobnie jak duże szponiaste[43], muszą przebyć Morze Śródziemne w najwęższym punkcie. Wiele z nich podróżuje przez Bosfor[44][21], Synaj i Gibraltar. Przeciętna długość migracji to 5667 km w przypadku drogi zachodniej i 7000 km dla drogi wschodniej. Badania z użyciem telemetrii satelitarnej wykazały, że średnia długość wędrówki, zależnie od trasy, wynosi 37 i 80 dni[29]. Zachodnia trasa prowadzi przez Skałę Gibraltarską lub przez Bahía de Algeciras. Biegnie głównie w kierunku południowo-zachodnim. Ptaki po przekroczeniu Cieśniny Gibraltarskiej docierają do Maroka[45][43]. Wiele ptaków okrąża Saharę, lecąc wzdłuż wybrzeży[45]. Blisko 10% ptaków z zachodnioeuropejskiej populacji wybiera drogę wiodącą przez Sycylię do Al-Watan al-Kibli (Tunezja)[43][46]. Wędrujące bociany czarne mogą dziennie pokonywać 500 km, co wykazano w eksperymentach z użyciem telemetrii satelitarnej. Nie są jednak w stanie codziennie podejmować tak wyczerpującej wędrówki i po kilku dniach męczącej podróży zatrzymują się na kilka dni, by odpocząć[25]. W locie podczas wędrówki osiągają prędkość do 70 km/h, przeważnie jednak lecą z prędkością 20–40 km/h[47]. Do Polski powracają na lęgowiska na przełomie marca i kwietnia[25]. W przeciwieństwie do bocianów białych czarne nie zbierają się na sejmiki, wskutek czego trudno monitorować ich wędrówki. Odwrotnie niż bociany białe nie zmieniają również zimowisk co roku, przeważnie przylatują w te same miejsca[48].
W Hiszpanii znajduje się wiele ważnych dla wędrujących bocianów czarnych miejsc: Monfragüe, Park Narodowy Sierra de Gredos, Rezerwat zwierzyny łownej w Cíjara, Rezerwat przyrody Sierra Hornachuelos i Park Narodowy Doñana, gdzie ptaki lecące zachodnią trasą zatrzymują się. W okolicy Doñana zagrożenie dla wędrujących ptaków stanowi użycie pestycydów[49].
Bociany czarne żywią się głównie rybami[3], w tym niewielkimi karpiowatymi (Cyprinidae), szczupakami Esox, płociami Rutilus, węgorzami (Anguilla), okoniami (Perca), miętusami (Lota lota), ciernikowatymi (Gasterosteidae) i piskorzowatymi: Misgurnus i Cobitis. Zjadają również płazy, niewielkie gady, ssaki i ptaki oraz bezkręgowce, w tym kraby, ślimaki[3], dżdżownicowate i owady, między innymi wodne chrząszcze i ich larwy[50][51]. Ryby stanowią 60–80% biomasy ofiar, płazy natomiast 25–30% biomasy Bezkręgowce mają w niej znikomy udział[47]. Wśród ptaków badanych w Puszczy Kampinoskiej ryby stanowiły ilościowo 43% zdobyczy, wagowo jednak 74% – ilościowo przeważały płazy tworzące 46% diety. Na Polesiu Lubelskim spożyte ryby stanowiły sezonowo od 6 do 36% pokarmu. W Puszczy Białowieskiej ryby przeważały w diecie zarówno wagowo (58%), jak i ilościowo (44%)[28].
Przeważnie bociany czarne żerują w wodzie, okazjonalnie na suchym lądzie[21]. Brodzą powoli i spokojnie w płytkiej wodzie, często samotnie lub, gdy jest dostępna duża ilość pożywienia, w niewielkich grupach. Obserwowano, jak podczas szukania pożywienia zacieniały wodę skrzydłami[38]. W Indiach nierzadko tworzą wielogatunkowe stada z bocianami białoszyimi (Ciconia episcopus), żurawiami stepowymi (Grus virgo) i gęsiami tybetańskimi (Anser indicus). Podążają również za jeleniowatymi czy bydłem, prawdopodobnie celem łowienia małych zwierząt przez nie spłoszonych[30].
Bociany czarne są żywicielami dla przynajmniej 12 helmintów, najczęściej przywr Cathaemasia hians i nicieni Dicheilonema ciconiae. U młodocianych mniejsze jest zróżnicowanie pasożytów, jednak częściej są one ich żywicielami[52]. Z tchawicy zdrowych bocianów czarnych wyizolowano nieznany wcześniej gatunek maczugowca, Corynebacterium ciconiae. Prawdopodobnie stanowi naturalną mikroflorę tych ptaków[53]. W gniazdach tych ptaków znajdywano różnorodne drapieżne żukowce (Mesostigmata). Ich rola jest nieznana, być może zjadają pasożytnicze stawonogi[54].
Na półkuli północnej okres lęgowy trwa od kwietnia do maja[21], przy czym większość zniesień przypada na koniec kwietnia[50]. W południowej Afryce lęgi odbywają się przede wszystkim od czerwca do listopada. W Zimbabwe, Botswanie i północnym RPA zniesienia stwierdzano od maja do sierpnia, z największym nasileniem w czerwcu. Danych z zachodniej i południowej części Południowej Afryki jest mniej, wskazują na okres składania jaj trwający od lipca do września[27].
Duże gniazda utworzone z gałęzi umieszczone są od 4 do 25 m nad ziemią[3][21]. Mogą osiągać średnicę 1–2 m, jednak świeżo zbudowane są znacznie mniejsze[21]. Bociany czarne preferują jako miejsce na gniazdo drzewa o rozłożystych koronach, umożliwia to położenie gniazda daleko od głównego pnia[3][21]. Zwykle są to drzewa liściaste[14]. Wybierają tereny wolne od niepokojenia przez człowieka[3][21]. W badaniu terenowym z 2003 roku prowadzonym w Estonii wykazano, że na jej obszarze bociany czarne najchętniej budują gniazda na dębach szypułkowych (Quercus robur), topolach osikach (Populus tremula) i, nieco rzadziej, sosnach zwyczajnych (Pinus sylvestris). W ogóle nie wykorzystywały świerków pospolitych (Picea abies), po części ze względu na strukturę ich korony. Wybierane przez bociany drzewa miały średnią wysokość 25,6 ± 5,2 m i obwód pierśnicowy 66 ± 20 cm. Co więcej, 90% z tych drzew miało przynajmniej 80 lat, co podkreśla wagę ochrony starych drzewostanów[55]. W Polsce preferowane drzewa są różne w poszczególnych regionach kraju. W województwie łódzkim i w Wielkopolsce przeważały dęby, natomiast w Puszczy Kampinoskiej i Augustowskiej sosny. Prócz dębów i sosen często na gniazdo wybierane są olsze czarne (Alnus glutinosa); na nizinach 15% gniazd ulokowanych zostało na olchach. Do rzadziej wybieranych drzew należą między innymi jodły pospolite (Abies alba), klony zwyczajne (Acer platanoides), buki zwyczajne (Fagus sylvatica), brzozy brodawkowate (Betula pendula) i modrzewiach europejskich (Larix europaea). Jodły i buki były preferowane przez bociany czarne gniazdujące w górach. W Polsce większość badanych bocianów jako miejsca na gniazdo wybierała drzewa liczące ponad 100 lat[47]. W 2004 prowadzono badanie terenowe nad bocianami czarnymi w greckim parku narodowym Dadia-Lefkimi-Soufli. Na jego terenie ptaki te najchętniej czyniły pożytek z sosen kalabryjskich (P. brutia), które wyróżniają długie boczne konary, sosen czarnych (P. nigra) i, rzadziej, dębów burgundzkich (Q. cerris). Upatrzone przez nie drzewa miały przeciętnie ponad 90 lat[56]. Na Półwyspie Iberyjskim gniazda budują na sosnach i dębach korkowych (Q. suber)[26]. Badano również gniazdowanie bocianów czarnych w północnej Białorusi – w obwodzie witebskim (1991–2000)[57] i ogółem na Pojezierzu Białoruskim (2001–2014)[58]. W pierwszej lokacji najchętniej na miejsce gniazdowania wybierane były sosny zwyczajne i topole osiki na równi z brzozami (odpowiednio 25% i po 19,4% z 31 gniazd)[57], w drugiej zaś topole osiki i dęby szypułkowe (odpowiednio 51,9% i 25,9% z 27 gniazd)[58].
W terenach górskich ze stromymi zboczami, jak w niektórych rejonach Hiszpanii, RPA i Karpatach, bociany czarne gniazdują na urwiskach, dużych głazach, jaskiniach czy pod nawisami skalnymi[14]. To samotnicze ptaki, które gniazda budują zwykle nie mniej niż 1 km od siebie, nawet gdy na danym obszarze są liczne[38]. W południowej części Afryki zdarza im się wykorzystywać, niekiedy kilka lat pod rząd, gniazda ptaków innych gatunków, w tym warug (Scopus umbretta) i orłów czarnych (Aquila verreauxi)[3]. Do naprawy gniazda służy ziemia i trawa, wyściółkę zaś stanowią liście, mech, trawy, sierść, papier, glina i skrawki materiału[21][50].
Zniesienie liczy od 2 do 5 jaj, rzadko 6. Ich skorupy mają barwę jasnoszarą, nabierają zabrudzeń podczas wysiadywania[21]. Mierzą 64–70 mm długości i 50–53 mm szerokości[59]. Jaja składane są w odstępach dwudniowych, wskutek czego młode klują się niesynchronicznie[21]. Wysiadywanie trwa 32–38 dni, biorą w nim udział obydwa ptaki z pary. Może rozpocząć się od złożenia pierwszego lub drugiego jaja[21]. Młode są w pełni opierzone po 60–71 dniach życia, później dołączają do dorosłych ptaków na żerowiskach. Przez kolejne dwa tygodnie powracają jeszcze do gniazda, by otrzymać pokarm i odpoczywać nocą[21]. Pisklęta bocianów czarnych aktywnie bronią się, inaczej niż pisklęta bocianów białych. Podczas gdy te drugie zaniepokojone zachowują się pasywnie, młode bociany czarne w obliczu zagrożenia – na przykład ludzi prowadzących nań badania – atakują, syczą, zwracają pokarm i uciekają na skraj gniazda[25]. W północnej Białorusi badane pisklęta otrzymywały głównie płazy (48,6% sztuk zdobyczy stanowiły niezidentyfikowane żaby Rana) i ryby (29,9% ogółem; w całej diecie piskląt 17,8% znoszonych łupów stanowiły piskorze, Misgurnus fossilis)[57].
Przez pierwsze dwa lub trzy tygodnie życia młode są strzeżone przez przynajmniej jednego z rodziców. Obydwoje rodzice karmią pisklęta, zwracając im pokarm do gniazda[21]. Niekiedy bociany czarne mogą zabić jedno z młodych, zazwyczaj to najsłabsze, jeśli wystąpi niedostatek pożywienia. Wówczas zwiększają się szanse na przeżycie silniejszych osobników. Młode bociany czarne nie atakują się wzajemnie. Ze względu na karmienie ich poprzez zwracanie dużych ilości pokarmu naraz do gniazda silniejsze ptaki nie są w stanie pozbawić dostępu do pokarmu słabszego rodzeństwa, przez co zabijanie potomstwa jest efektywnym sposobem redukcji wielkości lęgu. Nieczęsto obserwowano to zachowanie, jednak jego rozpowszechnienie może być niedokładnie poznane ze względu na skryty tryb życia bocianów czarnych[60]. W końcowym okresie rozwoju pisklęta dziennie potrzebują 400–500 g pokarmu. Dojrzałość płciową ptaki tego gatunku uzyskują najwcześniej w trzecim roku życia. Według danych uzyskanych dzięki obrączkowaniu w naturze, bociany czarne mogą żyć przynajmniej 18 lat. W niewoli zaś odnotowywano długość życia do 30 lat[25].
Od 1998 bocian czarny jest uznawany przez IUCN za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Ogólny stan populacji jest jednak nieznany (2018)[3], a sam gatunek – choć szeroko rozpowszechniony – nigdzie nie jest pospolity[21]. Środowiska bocianów we wschodniej Europie i Azji były poddawane intensywnym zmianom[21]. Podejmowano różnorodne działania ochronne, w tym Conservation Action Plan Wetlands International, który skupiony był na ochronie siedlisk, w których zimują w Afryce europejskie populacje[3]. Gatunek wciągnięto na listy Porozumienia regionalnego w sprawie ochrony afrykańsko-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (AEWA) oraz Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES)[3].
W Skandynawii gatunek zanikł[21]. W Szwecji występował przynajmniej od 3000 lat p.n.e., znaleziono bowiem szczątki z tego okresu. W XIX wieku jego liczebność zaczęła spadać, w 1953 stwierdzono ostatni lęg bociana czarnego w Szwecji. W latach 90. XX wieku niektórzy szwedzcy badacze wyrazili nadzieję na powrót bocianów do kraju, jednak nadal pojawiały się one jedynie sporadycznie. Najprawdopodobniej za zniknięcie szwedzkiej populacji lęgowej odpowiada kurczenie się odpowiedniego środowiska do gniazdowania, które przylegałoby do mokradeł i strumieni[61]. Spadek odnotowano także w Indiach, gdzie znajdują się główne zimowiska tych ptaków[30]. W Chinach również liczebność bocianów czarnych spadła, w tym w rezerwacie Mai Po Marshes, gdzie zimują[20]. W niektórych krajach południowej Europy i Azji – w tym w Pakistanie, gdzie być może wyeliminowano populację lęgową[21] – zagrożeniem dla bocianów czarnych jest odłów[3]. Polowania przyczyniły się najprawdopodobniej do wytrzebienia bocianów czarnych w dolinie rzeki Ticino w północnych Włoszech. W 2005 w Parco Lombardo del Ticino wypuszczono bociany czarne celem ich przywrócenia w tym obszarze[33]. Wcześniej we Włoszech bocian czarny pod względem gniazdowania był gatunkiem wymarłym, najpewniej od czasów średniowiecza. W 1994 nastąpił naturalnie pierwszy współczesny lęg w tym kraju[62]. Kolejnym, obok przekształcania środowiska i odłowu, zagrożeniem dla bocianów czarnych są kolizje z liniami energetycznymi[48].
W 2015 BirdLife International przedstawiło stan europejskiej populacji bociana czarnego. Zbadano trendy zarówno krótkoterminowe (2002–2012), jak i długoterminowe (1980–2012); nie dla wszystkich państw dostępne były aktualne szacunki. W perspektywie długoterminowej spadek nastąpił w krajach bałtyckich, Albanii, na Słowacji i w Mołdawii – najsilniejszy w pierwszych i ostatnim z wymienionych państw. Populacja wzrosła jednak w 12 innych krajach, między innymi w Polsce, Czechach, Austrii, Niemczech, Francji, Luksemburgu i Włoszech. W wymienionych krajach populacja przybrała na liczebności najsilniej (pod względem procentowym)[63]. W Polsce bocian czarny podlega ochronie strefowej – w promieniu do 500 m od gniazda obowiązuje zakaz prowadzenia gospodarki leśnej i wstępu na cały teren[24]. Jego trend populacji w tym kraju oceniany był kolejno jako nieznany (2002–2012), wzrostowy (1980–2012)[63] i stabilny (2007–2015)[48].
Bocian czarny, gwarowo: hajstra (Ciconia nigra) – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianowatych. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się w rozproszonych lokacjach w Europie (przede wszystkim w Hiszpanii oraz centralnych i wschodnich częściach kontynentu) i Azji, na wschód po Ocean Spokojny. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach Afryki subsaharyjskiej, zaś populacji azjatyckiej na subkontynencie indyjskim. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają Morze Śródziemne i obierają trasę wiodącą przez kraje Lewantu (na wschodzie) lub Cieśninę Gibraltarską (na zachodzie). Izolowana osiadła populacja zamieszkuje Afrykę Południową. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób.
W przeciwieństwie do blisko spokrewnionych bocianów białych (C. ciconia) bociany czarne są płochliwe i skryte. Przeważnie przebywają pojedynczo lub w parach, zamieszkują głównie mokradła, okolice rzek czy wód śródlądowych. Żywią się płazami, niewielkimi rybami i bezkręgowcami. Gniazda zazwyczaj umiejscowione są na dużych leśnych drzewach, przeważnie zrzucających liście, czasem zaś iglastych. Są widoczne z daleka. Zdarzają się również gniazda umiejscowione na skałach czy pod nawisami skalnymi w przypadku obszarów górskich. Samica składa od 2 do 5 jaj o szarawej skorupce. Obydwa ptaki z pary wysiadują je przez 32–38 dni. Po 60–71 dniach życia młode w pełni się opierzają.
IUCN uznaje bociana czarnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern; stan w 2018), choć jego status nie jest do końca pewny. Mimo szerokiego rozprzestrzenienia bocian czarny nigdzie nie jest liczny, a w części zasięgu jego liczebność zdaje się spadać, m.in. w Chinach, Indiach i niektórych rejonach Europy Zachodniej. Z drugiej zaś strony miejscami liczebność zwiększa się, w tym na Półwyspie Iberyjskim. Podejmowano rozmaite działania mające na celu ochronę gatunku, jak Conservation Action Plan wdrożony przez Wetlands International. Gatunek objęty jest przez listy Porozumienia regionalnego w sprawie ochrony afrykańsko-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (AEWA) oraz Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES).
A cegonha-preta (Ciconia nigra) é uma ave ciconiforme da família das cegonhas. Habita lagos, rios ou regiões alagadas rodeadas por densas florestas. A cegonha preta distribui-se, em Portugal, apenas pelas regiões mais interiores, inóspitas e isoladas. Os troços internacionais dos rios Douro, Tejo e Guadiana oferecem para esta espécie condições privilegiadas, sobretudo devido à fraca perturbação humana que aí se regista e à abundância de locais de nidificação.
É um animal fortemente migrante, exceptuando-se os espécimes da Península Ibérica que são residentes.
A cegonha-preta é ligeiramente menor que a cegonha-branca. Carateriza-se pela plumagem branca no ventre e negra com reflexos metálicos no dorso, na cauda, na cabeça e no pescoço. O bico e as patas, de cor vermelho vivo no adulto, são esverdeados e bastante mais claros nos juvenis. A sua plumagem escura e metálica pode, por vezes, refletir a luz do sol, fazendo-a parecer bastante clara ao longe.
A sua alimentação é muito semelhante à da cegonha-branca. Inclui uma maior percentagem de peixe e outros seres aquáticos. O seu regime alimentar faz com que estas aves sejam extremamente úteis para a agricultura, pois comem inúmeros insectos e servem como controladores de possíveis pragas. A base da sua alimentação é constituída por crustáceos, anfíbios e pequenos peixes.
A cegonha-preta chega da sua migração em Março, iniciando imediatamente a época de reprodução. Prefere fazer o ninho nas escarpas mais altas e afastadas da civilização humana ou nos ramos dos maiores pinheiros. A incubação dura vinte dias ou pouco mais.
Esta espécie encontra-se listada no Livro Vermelho dos Vertebrados de Portugal com o estatuto de Vulnerável. A nível mundial, é considerada pela IUCN uma espécie de estatuto Pouco Preocupante.
A cegonha-preta (Ciconia nigra) é uma ave ciconiforme da família das cegonhas. Habita lagos, rios ou regiões alagadas rodeadas por densas florestas. A cegonha preta distribui-se, em Portugal, apenas pelas regiões mais interiores, inóspitas e isoladas. Os troços internacionais dos rios Douro, Tejo e Guadiana oferecem para esta espécie condições privilegiadas, sobretudo devido à fraca perturbação humana que aí se regista e à abundância de locais de nidificação.
É um animal fortemente migrante, exceptuando-se os espécimes da Península Ibérica que são residentes.
Barza neagră (Ciconia nigra) este o pasăre migratoare din ordinul ciconiformelor (Ciconiiformes), familia ciconiidelor (Ciconiidae) cu o talie foarte mare, de culoare neagră cu partea inferioară albă, răspândita în pădurile de foioase și rășinoase aflate lângă marginea apelor din zonele temperate ale Europei și Asiei. Are ciocul, gâtul și picioarele lungi; nu are glas, clămpănește prin deschiderea și închiderea ritmică a ciocului; cuibărește în arbori, mai rar pe stânci abrupte și se hrănește cu vertebrate (mai ales cu pești, dar și cu broaște, tritoni) și nevertebrate (insecte mari). Cuibărește rar în România și pleacă în sezonul rece.
Are o lungime de 95–100 cm (între curcă și curcan), anvergura aripilor 144–155 cm; cântărește 3 kg. Aripile, gâtul și coada sunt negre cu reflexe metalice arămii și verzui; abdomenul este alb. Tinerii sunt lipsiți de luciul metalic. Ciocul este roșu închis; la tineri verde-cenușiu. Picioarele sunt roșii închis; la tineri verde-cenușiu.
Trăiește în pădurile de foioase și rășinoase lângă marginea apelor și în regiunile mlăștinoase, cu păduri în apropiere.
Cuibărește în Europa Centrală și de Est, peninsula Iberică și zonele temperate din Asia. Iernează în regiunile tropicale din Africa și Asia. Există o populație rezidentă separată în Africa de Sud.
Hrana este aceeași ca la barza albă: broaște, tritoni, insecte mari, dar cu preponderență pești, dintre care preferă țiparii. Localizează vizual prada, înhățând hrana cu o lovitură înainte a capului. Umbrește apa cu aripile întinse în timp ce vânează.
Barza neagra este mai solitară decât alte berze. Este o pasăre zburătoare agilă, poate zbura prin coronamentul pădurii. Clămpănește din cioc, emițând diverse semnale: șuieraturi și fluierături.
Sunt păsări monogame
Cuibul este construit în copaci înalți, mai rar pe stânci abrupte. Același cuib este adesea folosit în mai multe sezoane. Cuibul nou este destul de mic; devine însă tot mai cuprinzător prin reamenajări anuale, ajungând la 90–120 cm în diametru. Este format din crengi și consolidat cu pământ și mănunchiuri de iarbă și este căptușit cu mușchi, iarbă sau paie. Uneori adoptă alte cuiburi de păsări, cum ar fi cele de vulturi negri (Ictinaetus malayensis).
Ponta începe de obicei pe la mijlocul lui aprilie și durează până la mijlocul lui mai. Ouăle, în număr de 3-5, sunt depuse la interval de 2 zile și sunt de culoare albă la suprafață și verde-aprins pe partea internă a cojii.
Incubația durează 30-38 de zile. Clocirea este asigurată în majoritatea timpului de femelă și începe de la primul sau de la cel de al doilea ou depus.
Puii sunt nidicoli; ei rămân în cuib 62-71 de zile și se reîntorc apoi pentru alte 14 zile. Pielea este golașă în jurul ochilor, de culoare cenușie, ciocul galben, apoi devine verde-cenușiu, tarsurile și picioarele sunt de culoarea cărnii.
Figurează ca o specie neamenințată pe lista IUCN. Populațiile sunt în declin la nivel local din cauza vânătorii și a defrișărilor, mai ales în Europa.
Este intens vânată, în special în timpul migrației prin sudul Europei și Asia.
Cuibărește rar la noi și pleacă în sezonul rece. Este mult mai rară decât barza albă și este răspândită în pădurile de amestec din Carpați (rășinoase și foioase), uneori și în ținuturile mai joase, împădurite, cu întinderi de ape în vecinătate (în apropierea Deltei Dunării etc.). Este un oaspete de vară; sosește mai târziu și pleacă mai târziu decât barza albă. Pe lângă populațiile mici ce cuibăresc în România, se întâlnește în special toamna, ca specie de pasaj, când migrează în Africa, la sud de Sahara.
Evoluție și dispariție Comportament Liste ClasificareBarza neagră (Ciconia nigra) este o pasăre migratoare din ordinul ciconiformelor (Ciconiiformes), familia ciconiidelor (Ciconiidae) cu o talie foarte mare, de culoare neagră cu partea inferioară albă, răspândita în pădurile de foioase și rășinoase aflate lângă marginea apelor din zonele temperate ale Europei și Asiei. Are ciocul, gâtul și picioarele lungi; nu are glas, clămpănește prin deschiderea și închiderea ritmică a ciocului; cuibărește în arbori, mai rar pe stânci abrupte și se hrănește cu vertebrate (mai ales cu pești, dar și cu broaște, tritoni) și nevertebrate (insecte mari). Cuibărește rar în România și pleacă în sezonul rece.
Bocian čierny[3] (Ciconia nigra) je brodivec z čeľade bocianovitých. Obýva palearktickú a etiópsku oblasť. V Európe sa neustále rozširuje smerom na západ. Na Slovensku bolo dokázané hniezdenie na 45,90 % mapovacích kvadrátov.[4]
Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov bocian čierny patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie nie je známy, populácia v Európe je stúpajúca.[1]
Ako napovedá jeho názov, dospelé vtáky majú čierne perie so zeleným a purpurovým kovovým leskom, okrem brucha a trojuholníkov na spodnej časti krídel, ktoré sú biele. Zobák, okolie oka a nohy sú červené. Mladé vtáky sú skôr čiernohnedé, kovový lesk chýba a zobák a nohy majú hnedozelené. Farba nôh a zobáka sa u mladých jedincov neskôr mení na svetlo červenú. Lieta podobne ako bocian biely s krkom natiahnutým dopredu. Často ho môžeme vidieť ako plachtí vysoko na oblohe.
Oproti bocianovi bielemu má širší hlasový repertoár. Okrem klepotu zobákom používa rôzne hlasové prejavy, tiché volania a spevy.
Počas svadobných synchrónych letov a pri prílete na hniezdo vydáva veľmi hlasné a melodické flautovité fliie-höö rôznych variácií. Z väčšej vzdialenosti pripomína hlas včelára lesného. Pri agresívnom správaní sa tento hlas zmení, je hlasnejší, ostrejší a viac syčavý. Okrem toho majú veľkú škálu rôznych kontaktných hlasov. Klepot zobákom je prejav stresu alebo vzrušenia. Možno ho počuť pred párením a pri agresívnych situáciach.
Mláďatá žobrú hlasmi pripomínajúcimi kačice. Ak sa staršie mláďatá cítia byť ohrozené, dokážu vydávať hlboké uuuaaa.
Bociany čierne obývajú Európu a Áziu a celkový areál ich rozšírenia sa tiahne medzi 30° – 61° severnej zemepisnej šírky, od východného Francúzska v Európe po Sachalin a Kóreu v Ázii. Tento typ rozšírenia nazývame palearktický. V Európe má ťažisko rozšírenia v Pobaltí, Bielorusku, Poľsku a na Slovensku. Zimoviská ležia v strednej a južnej Afrike a v južnej Ázii. Izolovane hniezdi aj na Iberskom polostrove, v južnom Iráne a v južnej Afrike. Tieto populácie sú však stále.
Na Slovensku obýva všetky typy lesov od lužných, cez nížinné, podhorské a horské lesy s dostatkom zrážok a sieťou potokov, alebo riečok. Na hniezdenie si vyberá najmä staršie porasty s mohutnými stromami. Potrebuje vhodný letový koridor na prílet na hniezdo. Potravu si hľadá pri rôznych typoch vôd a na vlhkých lúkach.
Potrava Bociana čierneho je čisto živočíšna a živí sa najmä rybami a obojživelníkmi, v menšej miere aj vodným hmyzom. Potravu loví v mokradiach, jazierkach, riekach a potokoch v okolí hniezdisk. Podľa pozorovaní na Slovensku môže za potravou zalietať až 5 kilometrov od hniezda.
Stavia si veľké hniezda z konárov na mohutných stromoch (na Slovensku sú to najmä smrek, borovica, dub, buk) alebo skalách v lese alebo útesoch nad riekou. Hniezdo na strome býva umiestnené blízko kmeňa a bociany ho používajú niekoľko rokov. Po prílete na jar ho opravia, vystelú machom, spária sa a samica znesie 1 až 6 vajíčok, z ktorých sa koncom mája začiatkom júna vyliahnu mláďatá. Do konca júla mláďatá vyrastú na naučia sa lietať. Spočiatku sa ešte môžu vracať na noc na hniezdo, ale zvyčajne sa už v polovici augusta spolu s rodičmi vydajú na zimoviská.
Celková populácia bociana čierneho na svete sa odhaduje na 32 000 – 44 000 jedincov (Wetlands International 2002). Globálny Trend vývoja populácie je neznámy, ale nepredpokladá sa, že by výrazne klesal.
V Európe sa odhaduje početnosť hniezdiacich párov na 7 800 – 12 000. Celkový trend populácie v Európe bol v období rokov 1990 – 2000 stabilný (BirdLife International 2004).
Na Slovensku sa odhaduje početnosť bocianov čiernych na 400 – 600 hniezdnych párov, Zimujúcich jedincov 0 - 2.(KARASKA 2002) Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje vykazujú mierny nárast o 20 do 50%. Ekosozologický status v roku 1995 V - zraniteľný. V roku 1998 LR:nt, LR - menej ohrozený druh, nt - takmer ohrozený taxón. V roku 2001 LR - menej ohrozený.[5] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][6][7] Európsky ochranársky status SPEC3 - druhy, ktorých globálne populácie nie sú koncentrované v Európe, ale majú tam nevhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia R - vzácny druh.(KARASKA 2002)
V polovici augusta sa bociany čierne s odrastenými mláďatami začnú pripravovať na odlet na zimoviská do Afriky. Vtedy je možné vidieť na lúkách okolo riek zhromažďujúce sa, alebo migrujúce kŕdle bocianov čiernych v počte až okolo 30 jedincov.
Bocian čierny, tak ako jeho príbuzný, využíva pri lete na dlhé trate a pri migrácii teplé vzdušné prúdy, ktoré vznikajú ohrevom vzduchu nad pevninami. Bociany sa nechajú vyniesť stúpavými vzdušnými prúdmi do výšky a potom plachtia ako vetrone. Keď klesnú, opäť vyhľadajú stúpajúce prúdenie a tak sa to opakuje až kým nepriletia k cieľu cesty. Preto bociany migrujú len nad pevninou a nad morom preletia len krátke úseky.
Pri migrácii z Európy do Afriky a naopak bociany prelietajú Stredozemné a Čierne more ponad úžiny. Preto hovoríme o dvoch migračných trasách bocianov. Západná trasa vedie cez Francúzsko, Španielsko a ponad Gibraltár alebo Tarifu do Afriky. Potom bociany pokračujú na svoje zimoviská v Západnej Afrike. Túto trasu používa len malá časť bocianov zo Slovenska, väčšina slovenských bocianov odlieta východnou trasou cez Maďarsko, Rumunsko, Bulharsko, Turecko, kde bociany preletia ponad Bospor do Malej Ázie. Ďalej pokračujú ponad Izrael a Suezský prieplav do Afriky. Bociany letiace touto trasou zimujú vo východnej a južnej Afrike.
Dospelý bocian čierny má perie so zeleným a purpurovým kovovým leskom a sýto červený zobák, okolie oka a nohy.
Mladý vták sa dá od dospelého rozoznať podľa sfarbenia. Všimnite si najmä farbu zobáka, nôh a perie bez lesku.
Za letu má takisto vystretý krk a výrazne červený zobák a nohy ako bocian biely, ale má málo bielej farby, len na hrudi, bruchu a v pazuche krídel
Hniezdo si stavia hlavne v tichých lesoch na strome, často na bočných konároch
Existujú i skalné hniezda
Vajce
Mláďatá na hniezde
Letové zábery
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Bocian čierny
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Bocian čierny
Wikislovník ponúka heslo Bocian čierny
Bocian čierny (Ciconia nigra) je brodivec z čeľade bocianovitých. Obýva palearktickú a etiópsku oblasť. V Európe sa neustále rozširuje smerom na západ. Na Slovensku bolo dokázané hniezdenie na 45,90 % mapovacích kvadrátov.
Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov bocian čierny patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie nie je známy, populácia v Európe je stúpajúca.
Črna štorklja (znanstveno ime Ciconia nigra) je velika ptica selivka iz družine štorkelj (Ciconiidae), ki gnezdi od Evrope preko vse severne Azije (razen skrajnega severa) do Tihega oceana in v južnem delu Afrike. Sorodna je beli štorklji, od katere se razlikuje po črni obarvanosti večine telesa.
Je za spoznanje manjša od bele štorklje, z dolžino telesa od 90 do 105 cm in razponom kril 173 do 205 cm. Po večini telesa je poraščena s črnim perjem, ki se kovinsko lesketa, odvisno od kota zelenkasto, vijolično ali bakreno. Beli sta le trikotni bazi spodnjega dela kril, trebuh in spodnji del repa. Kljun, noge in koža okrog oči so živordeči. Mladiči imajo manj svetleče perje in sivozelene noge ter kljun.
Oglaša se z raskavimi klici, vendar jo je zaradi plašnosti izredno težko slišati.
Najraje gnezdi globoko v vlažnih, starih iglastih gozdovih, ki jih prepredajo reke in močvirja. Gnezdo si splete iz vej visoko od tal v krošnji. Prehranjuje se največ z žuželkami in dvoživkami, ki jih lovi v bližini vode.
Gnezdi v večjem delu Evrazije, kjer je podnebje zmerno; v Sloveniji gnezdi okrog 15 parov. Na Madžarskem, v Slovenskem Porabju tudi živijo pri Andovcih, pri Črni mlaki (tam v prekmurščini se imenuje črni štrk). Večina evropskih črnih štorkelj pozimi odleti v tropske predele Afrike, del pa se jih ustavi na sredozemskih oz. atlantskih obalah in porečju Nila. Izjema so črne štorklje, ki živijo na Iberskem polotoku, te ostanejo na istem območju vse leto. Prav tako ostanejo na istem območju vse leto štorklje, ki gnezdijo v južni Afriki.
Iz Evrope se črne štorklje selijo približno en mesec kasneje kot bele, vrnejo pa se maja. Ker se pri letenju zanašajo na termalne zračne tokove, ki nastanejo samo nad kopnim, morajo Sredozemsko morje prečkati preko ožin. Največ črnih štorkelj naenkrat je tako mogoče opaziti pri selitvi preko Bosporja. Drug pomemben prehod je Gibraltarska ožina, okoli 10 % črnih štorkelj pa Sredozemlje prečka na najožjem delu med Sicilijo in Tunizijo. Črne štorklje, ki živijo v srednji in vzhodni Aziji, prezimujejo v južni Aziji.
Črna štorklja (znanstveno ime Ciconia nigra) je velika ptica selivka iz družine štorkelj (Ciconiidae), ki gnezdi od Evrope preko vse severne Azije (razen skrajnega severa) do Tihega oceana in v južnem delu Afrike. Sorodna je beli štorklji, od katere se razlikuje po črni obarvanosti večine telesa.
Svart stork (Ciconia nigra) är en fågel i familjen storkar med spridd men lokal utbredning i Europa, Asien och södra Afrika.[2] Den är mer skogslevande och tillbakadragen än sin nära släkting vit stork.
Svart stork är en medelstor mörk stork. Med en längd på 90–105 centimeter och en vingbredd på 175–202 centimeter är den något mindre än vit stork som den annars liknar i form och rörelser, i sin svartvita dräkt och med sina röda ben och röda näbb. På nära håll skiljs de lätt åt genom den svarta storkens svarta metallglänsande ovansida och svarta bröst. I flykten syns också att den har enbart en vit triangel i armhålan på den i övrigt svarta vingen (vit stork har vita täckare och svarta vingpennor). Till skillnad från vit stork klapprar den sällan med näbben. Däremot hörs filande ramsor vid boet eller ett ormvråkslikt jamande.[3]
Fågeln förekommer i östra Europa och Asien. Några isolerade populationer finns i sydvästra Spanien och i södra Afrika. Merparten av världspopulationen är flyttfåglar som övervintrar i subtropiska och tropiska områden i Afrika, Indien och Sydostasien. Populationerna i Spanien och södra Afrika är stannfåglar. Trots dessa stannfågelpopulationer räknas arten som monotypisk och delas inte upp i underarter.
Fram till mitten av 1800-talet häckade den sparsamt i södra och mellersta Sverige när populationen minskade drastiskt. Man konstaterade några enstaka häckningar under 1940- och 1950-talet men sedan var den försvunnen fram till 1992 då man konstaterade två häckande par, ett i Skåne och ett i Västergötland. Artens häckningsstatus i Sverige är idag osäker. I Artdatabankens rödlista från 2015 kategoriseras den som nationellt utdöd (RE).[4]
Svart stork är mer skogsbunden än vit stork. Den häckar i Europa helst i gammal blandskog med kärr, myrar och åar där den för ett tillbakadraget liv och undgår ofta upptäckt trots sin storlek och sitt karakteristiska utseende.
Det stora 1,5 meter breda kvistboet placeras högt i en trädkrona. Boet återanvänds år efter år. I Sydkorea finns ett bo som kan ha använts av arten i över 400 år.[5]
I framför allt Afrika men också på Iberiska halvön häckar den istället framför allt på klippavsatser i floddalar, ofta i närheten av gåsgam eller kapgam. Den lägger i snitt tre till fyra ägg som ruvas i 32–39 dagar. Ungarna är flygga efter 63–71 dagar.[5]
Efter häckningen flyttar de östeuropeiska och asiatiska populationerna, i Europa en månad tidigare än vit stork. Den återvänder till häckningsplatsen i maj.[3]
Svart stork lever huvudsakligen av fisk som nissöga och gädda, men intar även groddjur, insekter, sniglar, krabbor samt små reptiler, däggdjur och fåglar. Den födsöker genom att spana stillastående efter bytet på grunt vatten för att blixtsnabbt fånga det med näbben. I Portugal har den också rapporterats använda skuggning som fiskteknik, på samma sätt som svarthägern.[5]
Artens tillbakagång i Europa skedde parallellt med effektiviseringen av skogs- och jordbruk som tog fart i mitten av 1800-talet. På många platser i Europa där den tidigare var vanlig är den idag försvunnen eller ovanlig som häckfågel. I exempelvis Sverige kategoriseras den som nationellt utdöd.[4] Världspopulationen har dock en mycket stor utbredning och omfattar uppskattningsvis mellan 32 000 och 44 000 individer, vilket gör att av IUCNs hotkriterier lategoriseras som livskraftig (LC).[1] I ett område från Estland till Polen uppskattar man att det finns omkring 3 000 par och att populationen växer.[6]
I Sverige har den kallats för odensvala eller odinsvala.
Den här artikeln är helt eller delvis baserad på material från Nordisk familjebok, 1904–1926.
Wikimedia Commons har media som rör svart stork.
Wiktionary har ett uppslag om svart stork.Svart stork (Ciconia nigra) är en fågel i familjen storkar med spridd men lokal utbredning i Europa, Asien och södra Afrika. Den är mer skogslevande och tillbakadragen än sin nära släkting vit stork.
Kara leylek (Ciconia nigra), çeltik kargası olarak da bilinen, leylekgiller (Ciconiidae) familyasından büyük, ince uzun yapılı, ince boyunlu, gagası uzun, ince ve koyu kırmızı renkli, uzun kırmızı bacaklı bir leylek türü.
Boyu 95–100 cm, kanat açıklığı 145–155 cm'dir. Erişkinin başı, boynu, göğsü ve üst tarafı parlak siyah, karnı beyazdır ve kanat altında kanadın gövdeye birleştiği bölümde küçük beyaz bir üçgen vardır. Ergenin rengi daha mattır, koyu zeytin yeşili-kahverengi gövdesi ve yeşilimsi bacakları ve gagası vardır. Uçuşta kanatlarını düz ya da yay şeklinde tutar, balıkçıllar gibi başını aşağı eğmez. Başını öne, bacaklarını geriye uzatarak, düzenli ve güçlü kanat vuruşlarıyla uçar.
Çoğunlukla balık, amfibi ve böceklerle beslenirler.
Göçmendirler, kışı tropikal Afrika'da geçirirler. Ağustosun ortasından eylülün sonuna kadar göç ederler. Martın ortasında geri dönerler. Ama İspanya'daki popülasyon yerleşiktir. Yüksek ağaçları delerek yuvasını yapar. leylekten farklı olarak ürkek ve ihtiyatlı bir türdür.
Kara leylek (Ciconia nigra), çeltik kargası olarak da bilinen, leylekgiller (Ciconiidae) familyasından büyük, ince uzun yapılı, ince boyunlu, gagası uzun, ince ve koyu kırmızı renkli, uzun kırmızı bacaklı bir leylek türü.
Поширений майже по всій території Євразії у лісовій та лісостеповій зоні. У горах гніздиться до висоти 2200 м над рівнем моря. Лелека чорний гніздиться також у Південній Африці. На відміну від білого лелеки намагається уникати людей, тому представників цього виду рідко можна побачити. В Україні поширений переважно на Поліссі та в Карпатському регіоні.
Чисельність у Європі сягає 7,8–12 тис. пар та має тенденцію до зростання [1]. В Україні чисельність досягає 400–450 пар. У тому числі: у Волинській області 50–60 пар, Рівненській − 60–70, Львівській − 30–40, Закарпатській − 30–40, Івано-Франківській − 30–40, Чернівецькій − 8–10, Київській − 25–30, Чернігівській − 40–50, Сумській − 10–12. Причини зміни чисельності: деградація місць гніздування через вирубування лісів, меліорація лісових угідь у смузі Лісостепу, фактор непокою. В омолоджених лісах, не знайшовши старого дерева, лелеки будують гнізда на молодих деревах, у яких під вагою гнізда ламаються гілки і гнізда з яйцями або пташенятами падають на землю.
Перелітний птах. Прилітає наприкінці березня − у квітні. Оселяється в старих лісах поблизу водойм і боліт, у період міграцій трапляється на луках, пасовищах, полях поряд з водоймами. Гніздиться окремими парами. Моногам. Гнізда на деревах у розгалуженні головного стовбура або на великих бічних гілках на висоті 3–20 м. Яйця відкладає у травні. У повній кладці 2–6 яєць, найчастіше − 4. Насиджують кладку самка і самець, протягом 32–34 днів. У виводку 1–5 пташенят. Пташенята починають літати у віці біля 2-х місяців. Статева зрілість наступає у віці 3 років. Відліт відбувається у серпні – жовтні. Мігрує вдень, широким фронтом. Навесні мігрує переважно поодинці, восени − також групами по 4–20 ос., на півдні країни зграями до 40 ос. Живиться рибою, земноводними, водяними комахами; інколи здобуває плазунів і мишоподібних гризунів.
Охороняється Конвенцією з міжнародної торгівлі вимираючими видами дикої фауни і флори (CITES) (Додаток ІІ), Боннською (Додаток ІІ) та Бернською (Додаток ІІ) конвенціями. Занесено до Червоної книги України (1994, 2009) (статус — рідкісний).
Hạc đen[1] (danh pháp hai phần: Ciconia nigra) là một loài chim lội nước lớn trong họ Hạc. Nó là một loài phổ biến rộng rãi, nhưng hiếm khi sinh sản ở các khu vực ấm áp của châu Âu, chủ yếu ở khu vực trung tâm và phía đông. Đây là loài nhút nhát và cảnh giác, không giống như hạc trắng. Loài này thường đi thành cặp hoặc thành đàn nhỏ ở các vùng đầm lầy, sông, vùng nước nội địa. Hạc đen ăn động vật lưỡng cư và côn trùng.
Hạc đen nhỏ hơn hạc trắng. Hạc đen là một loài chim lớn, thân dài từ 95 đến 100 cm và sải cánh dài 145–155 cm và nặng khoảng 3 kg[2]. Giống như tất cả các hạc, nó có đôi chân dài, cổ dài, mỏ dài, thẳng, nhọn. Hạc đen đầu, cổ, diều, mặt trên thân và đuôi đen có ánh lục và tím. Ngực, bụng, trên đuôi và lông bao dưới cánh trắng. Da trần trước mắt và xung quanh mắt, mỏ và chân đỏ. Con chim non có bộ lông gần giống chim trưởng thành nhưng ánh lục và tím nhạt hơn. Đầu, cổ, ngực, bao cánh, vai và trên đuôi có những điểm màu sáng hơn. Mỏ và chân màu nâu xám.
Nó đi chậm và vững chắc trên mặt đất. Giống như tất cả loài hạc, nó bay với cổ của nó dang ra.
Trong mùa hè, hạc đen được tìm thấy từ phía tây Đông Á (Xibia và Trung Quốc) cho tới Trung Âu, tới tận phía bắc Estonia, Ba Lan, Niedersachsen và Bayern ở Đức, Cộng hòa Séc, Hungary, và phía Nam Hy Lạp, với một số lượng ít ỏi tại Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Số lượng chúng không nhiều ở khu vực phía tây phân bố loài, mà cư trú đông hơn vùng phía đông Transcaucasus[3].
Chúng ưa thích các khu vực cây cối rậm rạp hơn so với hạc trắng, hạc đen sinh sản trong vùng đất ngập nước đầm lầy xen kẽ cây lá kim, rừng lá rộng, nhưng cũng sống ở đồi núi với mạng lưới sông suối nhiều. Nó sống trong các khu vực ở vùng đất thấp Caspi.
Hạc đen (danh pháp hai phần: Ciconia nigra) là một loài chim lội nước lớn trong họ Hạc. Nó là một loài phổ biến rộng rãi, nhưng hiếm khi sinh sản ở các khu vực ấm áp của châu Âu, chủ yếu ở khu vực trung tâm và phía đông. Đây là loài nhút nhát và cảnh giác, không giống như hạc trắng. Loài này thường đi thành cặp hoặc thành đàn nhỏ ở các vùng đầm lầy, sông, vùng nước nội địa. Hạc đen ăn động vật lưỡng cư và côn trùng.
Ciconia nigra
(Linnaeus, 1758)
Места гнездовий Круглогодично
Миграции
Чёрный а́ист[1] (лат. Ciconia nigra) — птица из семейства Аистовые. Занесен в Красную книгу России, Белоруссии, Болгарии, Таджикистана, Узбекистана, Украины, Красную книгу Казахстана, Красную книгу Волгоградской области, Красную книгу Мордовии, Красную книгу Саратовской области, Красную книгу Ивановской области, Красную книгу Хабаровского края, Красную книгу Сахалинской области.
Обитает в лесной зоне Евразии, стараясь избегать людей. В России чёрный аист населяет территорию от Балтийского моря через Урал по 60-61 параллели и всю Южную Сибирь до Дальнего Востока, включая о. Сахалин. На Курилах и полуострове Камчатка не встречается. Отдельная популяция обитает на юге России, в лесах Чечни, Дагестана, Ставропольского края. Наибольшее количество птиц в России гнездится в районе Приморья. Зимует в южной Азии. В Южной Африке живёт оседлая популяция чёрных аистов. Самая большая в мире популяция чёрного аиста обитает на территории заказника Званец, находящегося в Белоруссии[2].
Образ жизни чёрного аиста изучен слабо. Эта скрытная птица, в отличие от белого аиста, не любит соседства с человеком и предпочитает селиться в глухих, старых лесах на равнинах и предгорьях возле водоёмов — лесных озёр, рек, болот. В полёте чёрный аист, как и другие аисты, часто парит, распластав крылья. Как и все аисты, чёрный летит, вытянув вперёд шею и откинув назад длинные тонкие ноги.
Питается в основном рыбой, мелкими водными позвоночными и беспозвоночными животными, кормится на мелководьях, заливных лугах и поблизости от водоёмов. На зимовках, помимо перечисленного кормится мелкими грызунами, крупными насекомыми, реже змеями, ящерицами и моллюсками.
Чёрный аист — моногамная птица, размножаться начинает с трёх лет. Гнездится один раз в году на высоте 10—20 м в кроне старых, высоких деревьев или на уступах скал в местах далёких от людского жилья, в лесных чащах. Иногда гнёзда чёрного аиста встречаются в горах — на высоте до 2200 метров над уровнем моря. Гнёзда массивные, из толстых веток и сучьев деревьев, скрепленных между собой при помощи дёрна, земли и глины. Как и у белых аистов, у чёрных одно и то же гнездо может служить много лет нескольким поколениям птиц. На места гнездования аисты прилетают в конце марта — начале апреля. Самец приглашает самку на гнездо, распушив белое подхвостье и издавая сиплый свист. В кладке, которую насиживают оба родителя, насчитывается от 4 до 7 яиц. Насиживание длится около 30 дней. Поскольку насиживание начинается с первого отложенного яйца, птенцы появляются неодновременно. Вылупившиеся птенцы — белого или сероватого цвета с оранжевым у основания клювом. Кончик клюва зеленовато-жёлтый. Примерно 10 дней птенцы чёрного аиста только лежат в гнезде, затем начинают садиться. В возрасте 35—40 дней встают на ноги. Всего в гнезде птенцы сидят 55—65 дней. Родители кормят птенцов около 4—5 раз в сутки, отрыгивая пищу.
Чёрный аист, как и белый аист, подаёт голос крайне неохотно и редко. Как правило, в полёте издаёт громкий крик, который можно передать как «че-ли» или «чи-лин», тихо переговаривается на гнезде. Клювом стучит тоже редко. В брачный период издаёт громкое шипение. Птенцы чёрного аиста имеют грубый и неприятный голос.
В зоопарках были попытки скрестить чёрного и белого аистов. Нередки случаи, когда самец чёрного аиста, находясь в одном вольере с самкой белого аиста, начинает за ней ухаживать. Однако вывести гибридных птенцов этим двум видам невозможно из-за сильного различия в брачных ритуалах.
Красная книга России.jpg)
Чёрный а́ист (лат. Ciconia nigra) — птица из семейства Аистовые. Занесен в Красную книгу России, Белоруссии, Болгарии, Таджикистана, Узбекистана, Украины, Красную книгу Казахстана, Красную книгу Волгоградской области, Красную книгу Мордовии, Красную книгу Саратовской области, Красную книгу Ивановской области, Красную книгу Хабаровского края, Красную книгу Сахалинской области.
黑鹳（学名：Ciconia nigra）是鹳形目鹳科鹳属的一种大型涉禽[2]，又名黑老鹳、乌鹳、锅鹳、捞鱼鹳。黑鹳广泛分布于欧洲各地，在亚洲也有分布。它是一种迁徙鸟，冬季飞往南方过冬。
黑鹳是一种大型鸟类，成鸟体长在95到100厘米之间，高约102厘米，翼展为145到155厘米[3]，重约3公斤[4]。它有细长的红腿和长而直的红色尖喙[3]。
幼鸟头、颈和上胸呈褐色，有的具有棕褐色斑点，两翅和尾为黑褐色。[5]
黑鹳活动敏捷，性情机警[6]，常栖息于河湖沿岸、沼泽地区，营巢于峭壁或湿地高树上。
黑鹳是中国国家一级保护动物[2]。IUCN无危，CITES附录II（1995年收录）。
.jpg)
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : コウノトリ目 Ciconiiformes 科 : コウノトリ科 Ciconiidae 属 : コウノトリ属 Ciconia 種 : ナベコウ C. nigra 学名 Ciconia nigra (Linnaeus, 1758)[1] 和名 ナベコウ[2][3] 英名 Black stork[2][3] ナベコウ（鍋鸛[2]、Ciconia nigra）は、鳥綱コウノトリ目コウノトリ科コウノトリ属に分類される鳥類。
アフリカ大陸南部やユーラシア大陸の中緯度地域で繁殖し、冬季になると越冬のためアフリカ大陸中部やユーラシア大陸南部へ渡る。南アフリカの北部では留鳥として周年生息する。日本では冬季にまれに飛来した例（まれな冬鳥もしくは迷鳥）がある。
全長95 - 110センチメートル[3]。翼長52 - 60センチメートル[2]。全身は緑色や紫色の光沢がある黒[3]。種小名nigraは「黒い」の意で、英名（black）と同義。胸部から腹部・尾羽基部の下面を被う羽毛（下尾筒）は白い[3]。
眼の周囲に羽毛がなく、赤い皮膚が裸出する[2]。嘴や後肢の色彩は暗赤色[3]。
開けた森林内にある河川や湖、湿原などに生息する[2]。単独もしくは小規模な群れを形成して生活する[2]。
繁殖様式は卵生。ペアで繁殖し[2]、集団繁殖地（コロニー）は形成しない[3]。2 - 6個の卵を産む[2]。抱卵期間は32 - 38日[2]。雛は孵化してから63 - 71日で巣立つ[3]。
生息数の推移は不明だが、分布が非常に広域で2017年現在は種として絶滅のおそれは低いと考えられている[1]。森林伐採による営巣木の減少、ダム建設や排水・農地開発による生息地の破壊、農薬による中毒、電線などによる衝突死、狩猟などによる影響が懸念されている[1]。
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。
먹황새는 황새목 황새과의 한 종으로, 한국에서는 드문 겨울철새이다.
몸길이는 약 96cm로 머리·목·윗가슴·등은 검은색으로 광택이 나고 배는 흰색이며, 다리와 부리는 붉은색이다. 눈 주위는 피부가 드러나 있으며 붉은색을 띤다. 내륙의 평야, 논이나 산악의 작은 골짜기에 서식한다. 인적이 드문 곳의 소나무 등의 고목 위나 암벽이 움푹 들어간 곳에 둥지를 틀고 3-5월에 흰색 알을 3-5개 낳으며 민물고기·갑각류·곤충을 잡아먹는다. 한국·유럽·아프리카·러시아·중국에 분포한다. 한국에서는 천연기념물 제200호 및 멸종위기 야생생물 Ⅰ급으로 지정하여 보호하고 있다.
한국에서는 1968년까지 안동시 도산면 강송리 절벽에서 서식한 것을 끝으로 발견되지 않았으나, 최근 몇 년간 전라남도 함평군에서 겨울을 나는 모습이 발견되었다.[1]
.jpg)
.jpg)
_on_nest.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
