dcsimg
Image of Cooking Ginger
Creatures » » Plants » » Dicotyledons » » Ginger Family »

Cooking Ginger

Zingiber officinale Roscoe

Ata ilẹ̀ ( Yoruba )

provided by wikipedia emerging_languages

Ata ilẹ̀ (Látìnì: Zingiber officinale) jẹ́ ohun ọ̀gbìn tí ó ń tinú ilẹ̀ ju tàbí jáde. Wọ́n ma ń lòó lọ́pọ̀ ìgbà fún ohun èlò ìsebẹ̀, tàbí oògùn tàbí àgbo.[1] Ó tún jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ohun ọ̀gbìn tí kìí tètè kú tí ó sì ma ń pẹ́ kí ó tó bàjẹ́. Ọdọdún ni ata ilẹ̀ ma ń ju lójú ibi tí wọ́n bá gbìín sí tí wọ́n sì ti kórè rẹ̀.

Ìrísí rẹ̀

Nígbà tí ata ilẹ̀ bá ń ju, ó ma ń ga tó ìwọ̀n Mi ta kan tí ó sì ma ń ní èwe sọ́ọ́rọ́ tí ewé náà m ń rí bí ìdá olójú méjì. Àwọn èwe rẹ̀ ma ń dì pọ̀ láti ilẹ̀ ni tí wọn yóò sì ya ẹ̀ka tí wọ́n bá dókè tán. Ẹ̀wẹ̀, awọ olómi aró yẹ́lò àti pọ́pù ni èwe rẹ̀ ma ń ní.[2]

Awọn Ìtọ́kasí

  1. "Ginger, NCCIH Herbs at a Glance". US NCCIH. 1 Sep 2016. Retrieved 2 Feb 2019.
  2. "Zingiber officinale Roscoe". Plant resources of South-East Asia: no.13: Spices. Leiden (Netherlands): Backhuys Publishers. 1999. pp. 238–244.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Awọn onkọwe Wikipedia ati awọn olootu

Ata ilẹ̀: Brief Summary ( Yoruba )

provided by wikipedia emerging_languages

Ata ilẹ̀ (Látìnì: Zingiber officinale) jẹ́ ohun ọ̀gbìn tí ó ń tinú ilẹ̀ ju tàbí jáde. Wọ́n ma ń lòó lọ́pọ̀ ìgbà fún ohun èlò ìsebẹ̀, tàbí oògùn tàbí àgbo. Ó tún jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ohun ọ̀gbìn tí kìí tètè kú tí ó sì ma ń pẹ́ kí ó tó bàjẹ́. Ọdọdún ni ata ilẹ̀ ma ń ju lójú ibi tí wọ́n bá gbìín sí tí wọ́n sì ti kórè rẹ̀.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Awọn onkọwe Wikipedia ati awọn olootu

Gingifer

provided by wikipedia emerging_languages
 src=
Gingifer mor

Gingifer is ƿyrtgemang þe man mōt niman for smæce in his ǣte oþðe for lǣcedōme.

Ðæt ƿyrtgemang is of ƿyrtruman and þēos ƿyrt cymþ of Indie and gelicum landum on Asie.

 src=
Gingifer ƿyrtgeard
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Halia

provided by wikipedia emerging_languages
 src=
Boh halia

Halia (nan Latin: Zingiber officinale) nakeuh simacam peunula nyang boh (ukeu)jih jeut keu alat bak peunajôh atawa ubat. Peuneujép ië bandrèt na ngui halia. Peunajôh (gulèë) Acèh nyang na ngui halia miseuë Siëtu'om.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Hing ( Zhuang; Chuang )

provided by wikipedia emerging_languages
 src=
Hing

Hing dwg cungj byaek ndeu.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Jaé

provided by wikipedia emerging_languages
 src=
Jaé
Ginger1.jpg

Jaé inggih punika sinalih tunggil tetanduran herbal sané tegehnyané petengdasa nyantos seket méter, punnyané mawarna gadang madon tunggal mawarna gadang. Jaé punika mabunga sané mamuncuk lanying mawarna gadang masawang barak. Buahnyané bunter lantang mawarna gading lan maakah serabut putih daki.

Khasiat jaé inggih punika kaanggén ngetisang basang, ubad makohkoan, ubad sakit bangkiang, penawar cetik. Kaanggén ngetisang basang kaanggén limolas gram katunu salanturnyané kaintuk lan dagingin madu acekit sadurung kaanggén loloh. Kandungan kimia ring jaé inggih punika flavonodia, polifenol lan lengis atsiri.

Jaé punika wénten tigang soroh kadasarin antuk wentuk, warna lan rimpang.[1]

Jaé punika kaanggén loloh tradisional ring Bali, rasannyané lalah nanging yéhnyané akidik, lengis atsiri sané akéh ngranayang jaé punika dados lilih.[2]

Jaé marupa sakadi cekuh, mawarna soklat, tur dagingnyané mawarna kuning. Jahé ketahnyané kanggén lakar basa genep ring Bali. Entik-entikan puniki akéh kawigunannyané, yéning kaajeng jahéné puniki ngawé ragané seger tur anget, lan yéning kainem ketahnyané jahé puniki kaseduh sareng teh, utawi kopi, nika mawinan ragane anget tur penyakité gelis ical.

Pustaka

  1. Departemen Kesehatan Republik Indonesia. Inventaris Tanaman Obat Indonesia Jilid I. Jakarta, 2000.
  2. Materi Pertanian

Pustaka

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Jaé: Brief Summary

provided by wikipedia emerging_languages
 src= Jaé Ginger1.jpg

Jaé inggih punika sinalih tunggil tetanduran herbal sané tegehnyané petengdasa nyantos seket méter, punnyané mawarna gadang madon tunggal mawarna gadang. Jaé punika mabunga sané mamuncuk lanying mawarna gadang masawang barak. Buahnyané bunter lantang mawarna gading lan maakah serabut putih daki.

Khasiat jaé inggih punika kaanggén ngetisang basang, ubad makohkoan, ubad sakit bangkiang, penawar cetik. Kaanggén ngetisang basang kaanggén limolas gram katunu salanturnyané kaintuk lan dagingin madu acekit sadurung kaanggén loloh. Kandungan kimia ring jaé inggih punika flavonodia, polifenol lan lengis atsiri.

Jaé punika wénten tigang soroh kadasarin antuk wentuk, warna lan rimpang.

Jaé punika kaanggén loloh tradisional ring Bali, rasannyané lalah nanging yéhnyané akidik, lengis atsiri sané akéh ngranayang jaé punika dados lilih.

Jaé marupa sakadi cekuh, mawarna soklat, tur dagingnyané mawarna kuning. Jahé ketahnyané kanggén lakar basa genep ring Bali. Entik-entikan puniki akéh kawigunannyané, yéning kaajeng jahéné puniki ngawé ragané seger tur anget, lan yéning kainem ketahnyané jahé puniki kaseduh sareng teh, utawi kopi, nika mawinan ragane anget tur penyakité gelis ical.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Kiông ( Hak )

provided by wikipedia emerging_languages

Kiông (薑, Ho̍k-miàng: Zingiber officinale), he yit-chúng ngièn-sán yî Tûng-nàm-â ngie̍t-tai thi-khî chhṳ̍t-vu̍t. Khôi yû Vòng-liu̍k-set pin-yû chhiuk-kit-sin hiông-mi ke kîn-káng.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Laya ( Bcl )

provided by wikipedia emerging_languages

 src=
Lâyang pula asin lâyang puti tinitinda sa Haikou, Hainan, Tsina

An Lâya (Zingiber officinale) sarong klaseng tinanom na pinapakinabangan an gamot o unod ta an tagok kaini iyo an ginagamit pantimpla sa mga luto bilang rekado, komo inomon o ginagamit sa pagbulong. An dahon matilabang mapanas nakaagid sa dahon sakate asin an saiyang gamot maisog an parong, maharang asin nataong kagat sa pangnamit saka nakakahale nin langse sa mga linuluto. Sinasabing may layang pula asin layang puti.

An lâya natural na tubo sa habagatan kan Tsina, dangan naglakop sa Spice Islands, ibang parte kan Asya, asta nakaabot sa Aprikang subangan asin Caribbean. An lâya dinara sa Europa paagi sa Indya kan enot na siglo AD dara kan makusog na bentahan sa rekado. Ngonyan an Indya an pinakamakusog magpatubo asin magbenta kan lâya.[2]

Sa Filipinas, uso man gibohon ining salabat paagi nin paggiling kaini na magin pulbos. Ini tinutubigan nin mainit kun gusto nang inomon asin marayrahay na gayo sa panahon na tig'lipot. Kun dai man, pwede man magsalabat kaini paagi nin pagâgâ kaini na magluwas an tagok bilang sarong tsa. Sa ibang lugar, ini dinudugangan pahamis arog kan tangguli o lemonsito sa pagtaong dagdag na namit.

Toltolan

[Kategorya:Mga pantugma sa pagkakan]]

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Laya: Brief Summary ( Bcl )

provided by wikipedia emerging_languages
 src= Lâyang pula asin lâyang puti tinitinda sa Haikou, Hainan, Tsina

An Lâya (Zingiber officinale) sarong klaseng tinanom na pinapakinabangan an gamot o unod ta an tagok kaini iyo an ginagamit pantimpla sa mga luto bilang rekado, komo inomon o ginagamit sa pagbulong. An dahon matilabang mapanas nakaagid sa dahon sakate asin an saiyang gamot maisog an parong, maharang asin nataong kagat sa pangnamit saka nakakahale nin langse sa mga linuluto. Sinasabing may layang pula asin layang puti.

An lâya natural na tubo sa habagatan kan Tsina, dangan naglakop sa Spice Islands, ibang parte kan Asya, asta nakaabot sa Aprikang subangan asin Caribbean. An lâya dinara sa Europa paagi sa Indya kan enot na siglo AD dara kan makusog na bentahan sa rekado. Ngonyan an Indya an pinakamakusog magpatubo asin magbenta kan lâya.

Sa Filipinas, uso man gibohon ining salabat paagi nin paggiling kaini na magin pulbos. Ini tinutubigan nin mainit kun gusto nang inomon asin marayrahay na gayo sa panahon na tig'lipot. Kun dai man, pwede man magsalabat kaini paagi nin pagâgâ kaini na magluwas an tagok bilang sarong tsa. Sa ibang lugar, ini dinudugangan pahamis arog kan tangguli o lemonsito sa pagtaong dagdag na namit.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Ntángawisi ( Lingala )

provided by wikipedia emerging_languages

Ntángawisi (Zingiber officinale) izali monsisá ya mweté mwa ntángawisi. Mweté eúta o mikili mya Azia mpé mya Afrika ya esita, mpé epɛ́sɛkɛ bokénzú. Baesalelaka masanga ya komɛlɛ maye mapɛ́sɛkɛ nzóto bokási mpé kɔ́lɔ́ngɔ́nú

Lisapo

Bato ba mombɔ́ngɔ ya arabe baíbengáká zenj, nkómbó eye ezaláká kolakisa bato baye bazaláká kofándaka na Afrika ya esita epái nkómbó "Zanzibar" ; esíká ba-arabe bazaláká kokɛndɛ koluka Ntángawisi, eúta.

Il était dénommé zenj par les marchands arabes, mot par lequel ils désignaient aussi les habitants de la côte est de l'Afrique et d'où vient le nom de "Zanzibar", où les Arabes allaient chercher le gingembre.

Milona mpé boboti

Production en tonnes. Mitúya mya 2003-2004
Données de FAOSTAT (FAO)

India 275000 27 % 275000 27 % Shina 259719 25 % 260000 25 % Indoneziá 151000 15 % 151000 15 % Nizer 110000 11 % 110000 11 % Nepal 90000 9 % 90000 9 % Bangladesh 43000 4 % 48000 4 % Thaïlande 33000 3 % 33000 3 % Philippines 30000 3 % 30000 3 % Mbóka isúsu 39259 3 % 39270 3 % Total 1030978 100 % 1036270 100 %

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Ntángawisi: Brief Summary ( Lingala )

provided by wikipedia emerging_languages

Ntángawisi (Zingiber officinale) izali monsisá ya mweté mwa ntángawisi. Mweté eúta o mikili mya Azia mpé mya Afrika ya esita, mpé epɛ́sɛkɛ bokénzú. Baesalelaka masanga ya komɛlɛ maye mapɛ́sɛkɛ nzóto bokási mpé kɔ́lɔ́ngɔ́nú

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Tipakan ( Bjn )

provided by wikipedia emerging_languages
 src=
Rimpang pipakan atau tipakan nang masih sigar.

Pipakan (Zingiber officinale, Bahasa Indunisia: jahe), adalah tanaman rimpang nang bujur-bujur populer gasan rarampah wan bahan ubat/tatamba. Rimpangnya babentuk jari nang gembong di ruas-ruas tangah. Rasa dominan padas disababakan senyawa keton bangaran zingeron.

Pipakan tamasuk suku Zingiberaceae (temu-temuan). Ngaran ilmiah pipakan dibarii ulih William Roxburgh tumatan kata Yunani zingiberi, tumatan basa Sansekerta, singaberi.

Catatan batis

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Tipakan: Brief Summary ( Bjn )

provided by wikipedia emerging_languages
 src= Rimpang pipakan atau tipakan nang masih sigar.

Pipakan (Zingiber officinale, Bahasa Indunisia: jahe), adalah tanaman rimpang nang bujur-bujur populer gasan rarampah wan bahan ubat/tatamba. Rimpangnya babentuk jari nang gembong di ruas-ruas tangah. Rasa dominan padas disababakan senyawa keton bangaran zingeron.

Pipakan tamasuk suku Zingiberaceae (temu-temuan). Ngaran ilmiah pipakan dibarii ulih William Roxburgh tumatan kata Yunani zingiberi, tumatan basa Sansekerta, singaberi.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Сенжефил

provided by wikipedia emerging_languages

Дармандин сенжефил, ГьакӀан сенжефил (лат. Zingiber officinale) — Сенжефил хьтинбурун хзандик квай Сенжефилрин сихилдик акатзавай гзафйисан хъчун набатат я. Халкьдин арада адаз гзаф вахтара гьакӀ сенжефил лугьузвайди я. Идалайни гъейри, сенжефил Дарманд сенжефилдин дувулрикай ийизвай специядиз ва маринаддизни лугьуда.

Сенжефилрин хайи макан Кьиблепатан Азия я. Алай вахтунда и набатат асул гьисабдалди Китай, Индия, Индонезия, Австралия, Ямайка, Барбадос ва РагъакӀидай патан Африкадин уьлквейра экъечӀзава. Юкьван виш йисара сенжефил Европадиз гъанай, адан дувулар дарман ва хуьрекдик кутадай специя хьиз кардик кутузвай. ГьакӀни, сенжефил чума азардин вилик пад кьадай кьилин дарман тирди гьисабзавай.

Эдебият

  • Газизов, М. Б. и др. Научные и тривиальные названия органических соединений. — Казань: Казан. гос. технол. ун-т, 1998.
  • Фёдоров, В. С. Растения индонезийской медицины, способствующие улучшению работы мозга. // Провизор : журнал. — № 11. — 2003.
  • Шрётер, А. И. и др. Природное сырьё китайской медицины. — М., 2009. — Т. 1.
  • Похлёбкин, В. В. Всё о пряностях. — М.: Центрполиграф, 2009. — ISBN 978-5-9524-4406-5.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

आदी ( Maithili )

provided by wikipedia emerging_languages

आदी, वैज्ञानिक वर्गीकरण अनुसार जिन्जीविरेसी (Zingiberaceae) परिवारसँ सम्बन्धित एक मुख्य गाछी छी । एकर प्रयोग साधारणतया तरकारी, मसला आ औषधिक रूपमे होइत अछि । एकर डाट रेशादार होइत अछि । जतेक कम रेशा होए आदी ओतेक बढिया मानल जाइत अछि । नेपालमे सल्यानक आदी भरि नेपालमे उत्कृष्ट मानल जाइत अछि ।

एकर अङ्ग्रेजी नाम Ginger पाली भाषाको सिन्गिभेर(Siṅgivera) सँ आएल विश्वास कएल जाइत अछि ।[२] पाली भाषाक सिन्गिभेरक अपभ्रंशसँ तामिल(inji ver இஞ்சி), फारसी(shingavirشنگویر )), फ्रेञ्च (gingembre) आ अङ्ग्रेजी (gingifere) होइत अखन वर्तमानमे ginger भेल अछि । आदीक सम्बन्ध सिधा सिधा दक्षिण एसियासँ अछि ।[३][४][५][६]

सन्दर्भ सामग्रीसभ

  1. Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
  2. Kew World Checklist of Selected Plant Families
  3. Kew World Checklist of Selected Plant Families
  4. Flora of China v 24 p 323, 姜属 jiang shu, Zingiber Miller, Gard. Dict. Abr., ed. 4. vol. 3. 1754.
  5. Govaerts, R. (2004). World Checklist of Monocotyledons Database in ACCESS: 1-54382. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew.
  6. Tripathi, S. & Singh, K.K. (2006). Taxonomic revision of the genus Zingiber Boehm. in North-East India. Journal of Economic and Taxonomic Botany 30: 520-532.

बाह्य जडीसभ

एहो सभ देखी

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

आदी: Brief Summary ( Maithili )

provided by wikipedia emerging_languages

आदी, वैज्ञानिक वर्गीकरण अनुसार जिन्जीविरेसी (Zingiberaceae) परिवारसँ सम्बन्धित एक मुख्य गाछी छी । एकर प्रयोग साधारणतया तरकारी, मसला आ औषधिक रूपमे होइत अछि । एकर डाट रेशादार होइत अछि । जतेक कम रेशा होए आदी ओतेक बढिया मानल जाइत अछि । नेपालमे सल्यानक आदी भरि नेपालमे उत्कृष्ट मानल जाइत अछि ।

एकर अङ्ग्रेजी नाम Ginger पाली भाषाको सिन्गिभेर(Siṅgivera) सँ आएल विश्वास कएल जाइत अछि । पाली भाषाक सिन्गिभेरक अपभ्रंशसँ तामिल(inji ver இஞ்சி), फारसी(shingavirشنگویر )), फ्रेञ्च (gingembre) आ अङ्ग्रेजी (gingifere) होइत अखन वर्तमानमे ginger भेल अछि । आदीक सम्बन्ध सिधा सिधा दक्षिण एसियासँ अछि ।

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

आर्द्रकम् ( Sanskrit )

provided by wikipedia emerging_languages

आर्द्रकम्, शुण्ठी वा भारते वर्धमानः कश्चन कन्दविशेषः । शुण्ठी सस्यजन्यः आहारपदार्थः । एषा शुण्ठी आङ्ग्लभाषायां Ginger इति उच्यते। अस्याः शुण्ठ्याः सस्यशास्त्रीयं नाम अस्ति Coriandrum satirum इति । संस्कृते अशुष्कां शुण्ठीम् आर्द्रकम् इति वदन्ति, शुष्कां च शुण्ठी इति । अस्याः शुण्ठ्याः महौषधं, विश्वं, नागरं, विश्वभेषजं, शृङ्गवेरं, विश्वौषधं, कटुभद्रम् इत्यादीनि अन्यानि अपि नामानि सन्ति ।

चरकः स्वस्य चरकसंहितायाम् अर्द्रकं विश्वभेषजम् इति स्तौति । एषा शुण्ठी कटुरसयुक्ता, उष्णवीर्या च । एषा स्निग्धगुणयुक्ता अपि । अयं अत्युत्तमः पाचकः इति कारणेन शरीरे स्थितेन अजीर्णेन अहारेण जायमानान् अनेकान् रोगान् निवारयति । तेन सह स्वस्य तीक्ष्णमुणेन शरीरे स्रोतसाम् अवरोधमपि निवारयति । एताभ्यां द्वाभ्यां गुणाभ्यां आर्द्रकं सामान्यतः सर्वान् रोगान् उपशमयितुं शक्नोति । शुष्कम् आर्द्रकं शुण्ठिः इति कथ्यते ।

“शुण्ठी कटूष्णा स्निग्धा च कफसोफानिलापहा ।
शूलबद्धोदराध्मानश्वासश्लीपदनाशिनी ॥“ (राजकोषे पिप्पल्यादिवर्गः)
 src=
आर्द्रकम्
 src=
आर्द्रकक्षेत्रम्

अन्तर्विषयाः

शुण्ठीकषायम्

 src=
शुण्ठीरसः

अस्य शुण्ठीकषायस्य निर्माणम् अपि अत्यन्तं सुलभम् । शुण्ठीं प्रक्षाल्य सम्यक् कुट्टनीयम् । अनन्तरं चषपकपरिमिते जले तत् संयोज्य सम्यक् क्वथनीयम् । जलम् अर्धचषकमितं यावत् भवेत् तावत् क्वथनीयम् । क्वथनावसरे यदि अपेक्ष्यते तर्हि तत्र मरीचचूर्णं, जीरिकाचूर्णं, हरिद्रां, गुडं च योजयितुं शक्यते । तदनन्तरं शोधनं करणीयम् । तथैव अथवा तस्मिन् शोधिते कषाये दुग्धं योजयित्वा तदा तदा किञ्चित् किञ्चित् पातुं शक्यते ।‎

शुण्ठीरसः

अस्य शुण्ठीरसस्य निर्माणम् अपि अत्यन्तं सुलभम् । प्रथमम् शुण्ठीं प्रक्षाल्य त्वक् निष्कास्य लघु लघु खण्डाः करणीयाः । तदनन्तरं तेषु खण्डेषु शर्करां योजयित्वा सम्यक् पेषणं करणीयम् । तदनन्तरं तत्र जलं योजनीयम् । यदि लघु खण्डानां पेषणं न जातं तर्हि शोधनीयम् । अपेक्षितं चेत् तत्र एलायाः मरीचस्य च चूर्णम् अपि योजयितुं शक्यते । अत्र शुण्ठीखण्डानां प्रमाणम् अत्यन्तं न्यूनं भवेत् अन्यथा शाकरसः अत्यन्तं कटुः भवति । अन्यशाकानां रसस्य निर्माणे एवं नास्ति ।‎

आर्द्रके विद्यमानाः अंशाः

आर्द्रके ८०% आर्द्रता, २.३% प्रोटीन्, २.४% (फैबर्) सूत्रम्, १२.३% कार्बोहैड्रेट्, खनिजांशाः –क्याल्सियं फास्परस्, अयः, अयोडिन् च, विटमिन् ऎ, बि,सि च भवन्ति । शुण्ठीतैले Zingiberene, Zingiberol च भवति

आर्द्रकस्य आयुर्वेदीय स्वभावः उपयोगश्च

जीर्णक्रियायाम्, अजीर्णनिवारणे

बुभुक्षायाः उत्पादने, वर्धने च अर्द्रकम् अग्रस्थानं भजते । तक्रेण सह निर्मितम् आद्रकस्य ताक्रम्, उपसेचनं वा खादिवम् आहारं जिर्णीकरोति । तेन शरीरे आमसंग्रहः न भवति । उदरवेदनायां, अजीर्णतायां च आर्द्रकरससेवनं हितकरम् । प्रतिदिनं भोजनात् पूर्वं लघुना अर्द्रकखण्डेन किञ्चित् लवणं योजयित्वा खाद्यते चेत् भुक्तः आहारः सम्यक् जीर्णः भवति ।

आर्द्रकस्य लेपनादि बाह्यप्रयोगः

आमवातः ग्रन्थिवेदना इत्यादिषु आर्द्रकस्य कलकः किञ्चित् उष्णीकृत्य लेपनीयः । शीतत्वम् अवसादत्वं च इदं दूरीकरोति । शुण्ठेः (शुष्कम् आर्दकम् )चूर्णं तिलतैलेन मिश्रीकृत्य अभ्यङ्गः क्रियते चेदपि पूर्वम् उक्ताः दोषाः निवारिताः भवन्ति । शुण्ठेः चूर्णं शरीरे लेपयन्ति चेत् शोथः अपगच्छति । शीरपिते, शिलीपदे (elephentiasis) च अर्द्रकस्य प्रयोगः उत्तमं परिणामं जनयति

आद्रकरसस्य उपयोगः

पीनसः कासः, श्वाससमस्या, हिक्कः इत्येतेषु अर्द्रकरसः प्रयोजनकारी भवति । अयं रसः कफहरः । कण्ठे सञ्चितं सर्वं कफं द्रवीकरोति । अयं रसः नराणाम् उत्तेजकः । समान्यज्वरेषु औषधस्य आर्द्रकरसेन सह सेवनस्य पद्धतिः अपि रूदौ अस्ति । विषमज्वरे शुण्ठेः चूर्णं हितकरम् ।

सन्तानशक्तिवर्धकम्

उर्द्रकम् उत्तमम् उत्तेजकम् इति कारणेन पुरुषस्य सन्तानशक्तिं वर्धयति । वाजीर्करणस्य औषधिषु आर्द्रकम् अपि अन्यतमम् । प्रसवोत्तर-दौर्बल्यनिवारणाय शुण्ठीपाकः सेवनीयः ।

इतरे उपयोगाः

रोगस्य तीव्रतायाः कारणेन यूदा हस्तपादं शीतलं भवति तदा आर्दकरसेन लशुनरसं समप्रमाणेन मिश्रीकृत्य हस्तपादस्य लेपयित्वा सम्यक् मर्दनीयम् । तदा उष्णता उत्पद्यते, दौर्बल्यमपि न्यूनं भवति । नेग्गिलमुळ्ळु – कषायेन सह आर्दकरसं मिश्रीकृत्य प्रतिदिनं प्रातः पिबन्ति चेत् आमवातः कटिवेदना च अपगच्छति इति वृन्दमाधरग्रन्थे उक्तमस्ति कुष्ठरोगे, रक्तहीनतायां, मूत्रकृच्छ्रे, रक्तपित्ते, व्रणे, ज्वरे, दाहे च सति ग्रीष्मऋतौ, शरदृतौ च आद्रकस्य सेवनं न हितकरम् इति भावप्रकाशे उक्तम् ।

जागरुकता

कुष्ठरोगे, रक्तहीनतायां, मूत्रकृच्छ्रे, रक्तपित्ते, व्रणे, ज्वरे, दाहे च सति ग्रीष्मऋतौ, शरदृतौ च आद्रकस्य सेवनं न हितकरम् इति भावप्रकाशे उक्तम् ।

आयुर्वेदीयेषु औषधेषु आद्रकप्रयोगः

  • आर्द्रकखण्डः
  • पञ्चसमचूर्णः
  • समशर्करचूर्णः
  • रास्नादिक्वाथः
  • सौभाग्यशुण्ठीपाकः
  • शुण्ठीसुरा (Ginger Tinture) च प्रमुखानि औषधानि येषु आर्द्रकस्य (शुण्ठेः च ) प्रयोगः भवति ।

सेवनप्रमाणः

  • आर्द्रकरसः – ५-१० मि.ली
  • चूर्णम् – १-२ ग्राम्
  • शुण्ठिपानकम् -२-४ मि.ली
 src=
शुण्ठीसस्यं, पुष्पं, सस्यस्य अधोभागे शुण्ठी च
 src=
शुण्ठीचायम्

संक्षिप्तचिकित्सासूची

१. एषा शुण्ठी कफं, वातं, सोफं च परिहरति ।
२. शुण्ठी बद्धोदरम्, आध्मानं, श्वासरोगं, श्लीपदरोगं चापि परिहरति ।
३. शुण्ठी वृष्या, अग्निदीपिका च ।
४. शुण्ठी पाण्डुरोगं, गजपादरोगं च परिहरति इति धन्वन्तरिकोषः वदति ।
५. शुण्ठ्याः गुणाः एव आद्रकस्य अपि इति वदति भावप्रकाशः ।
६. शुण्ठी अरुचिम्, आमवातम्, अपचनं, विबन्धं, स्वरविकारं च निवारयति ।
७. शुण्ठी कासं, श्वासरोगं, हृदयरोगं, शोथम्, अशकम्, आनाहं, वमनं च शमयति ।
८. भोजनात् पूर्वं सैन्धवलवणेन सह शुण्ठी सेविता चेत् अग्निदीप्तिः भवति, जिह्वायाः, कण्ठस्य च शोधनम् अपि भवति ।
९. कुष्ठरोगे, मूत्रकृच्छ्ररोगे, रक्तपित्ते, व्रणे, ज्वरे, दाहे च आर्द्रकस्य (आशुष्कस्य) उपयोगः न करणीयः ।
१०. ग्रीष्मे तथा शरदृतौ च आर्द्रकस्य (आशुष्कस्य) उपयोगः न कर्तव्यः ।
११. आमवातरोगे, सन्धिवातरोगे च शुण्ठ्याः लेपनं करणीयम् ।
१२. पीनसस्य निवारणार्थं शुण्ठीं जले योजयित्वा स्नातव्यम् ।
१३. शुण्ठ्याः रसेन सह पुरातनं गुडं योजयित्वा सेवनेन शीतपित्तं निवारितं भवति, अग्निदीप्तिः अपि भवति ।
१४. शुण्ठ्याः “नेग्गिलु” नामकस्य कण्टकयुक्तस्य सस्यस्य च कषायं प्रातःकाले पिबन्ति चेत् सामवातः, कटिवेदना च अपगच्छति । पाचनशक्तिः अपि वर्धते ।
१५. शुण्ठ्या निर्मितं कषायम् अग्निवर्धकम् । एतत् कषायं कासं, श्वासं, वातरोगम्, उदरबाधां, हृद्रोगं च निवारयति ।
१६. शुण्ठीं, तिलं, गुडं च दुग्धे योजयित्वा सेवनेन भोजनस्य अनन्तरं जायमाना उदरवेदना अपगच्छति ।
१७. आर्द्रकस्य रसं मधुना सह सेवन्ते चेत् श्वासः, कासः, अरुचिः, पीनसः च अपगच्छति ।

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

ಶುಂಠಿ ( Tcy )

provided by wikipedia emerging_languages
ಶುಂಠಿ
ಶುಂಠಿ
 src=
ಶುಂಠಿ ಬುಲೆ

ಶುಂಠಿ ಆಹಾರೊಡು ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಬಗೆ. ಉಂದೆನ್ ಮರ್ದ್‍ಗ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ದೈತ ಅಡಿತ ಭಾಗೊನು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ಕೃಷಿಗ್ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸ ಉಂಡು. ಬಾರತ ದೇಶೋಡ್ ಉಂದೆತ ಕೃಷಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಉಂಡು. ಶುಂಠಿದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಘಾಟ್ ಬೊಕ್ಕ ರುಚಿ ಅಯಿಟ್ ಇಪ್ಪುನ 'ಜಿಂಜೆರೋಲ್‌', 'ಶೊಗಾಲ್‌' ಬೊಕ್ಕ 'ಜಿಂಜೆರೋನ್‌' ಪನ್ಪಿನ ಸಸ್ಯತೈಲದ ಮಿಶ್ರಣರ್ದ್ ಉಂಡಾಪುಂಡು. ೩-೪ ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇಪ್ಪುನ ಶುಂಠಿ ದೈ ನೇರವಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಪಜಿ ಶುಂಠಿನ್ ಅಡಿಗೆಡ್ ಸಂಬಾರ ಬಗೆ ಆದ್ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಗಳಸುವೆರ್.[೧]

ಸಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪುದರು

ಶುಂಠಿದ (Ginger) ಸಸ್ಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುದರ್ ಜಿಂಜಿಬರ್ ಆಫಿಶಿನಾಲೆ (Zingiber officinale).

ಶುಂಠಿದ ಉತ್ಪಾದನೆ

ಜಗತ್ಡ್ ೩೦% ಶುಂಠಿ ಉತ್ಪಾದನೆನ್ ಮಲ್ಪುನ ಭಾರತ ಸುರುತ ಜಾಗೆಡ್ ಉಂಡು. ಆಫ್ರಿಕಾ ಬೊಕ್ಕ ಕೆರಿಬ್ಬಿಯನ್ ದೇಶಡ್ಲ ಶುಂಠಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.[೨]

ಔಷಧೀಯ ಗುಣೊ

  • ಶುಂಠಿಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಿಂಜೆರೋಲ್‌ ಅಂಶ ಬೇನೆ ಶಮನ ಮಲ್ಪುಂಡು.
  • ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ವಿರೋಧಿ ಗುಣೊ ಶುಂಠಿಗ್ ಉಂಡು.
  • ಸಮುದ್ರಯಾನ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬರ್ಪುನ ತರೆಬೇನೆ, ಬಂಜಿ ಬೇನೆ ಕಮ್ಮಿ ಆಪುಂಡು.
  • ಉರಿಯೂತ ನಿವಾರಣೆ ಆಪುಂಡು.
  • ಕಫದ ತೊಂದರೆಗ್ ಶುಂಠಿದ ಮರ್ದ್ ಎಡ್ಡೆ.[೩]

ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಶುಂಠಿ ಬುಲೆಪುನ ಜಾಗೆಲು

ಉಲ್ಲೇಕೊ

  1. https://kannada.boldsky.com
  2. https://www.mapsofworld.com/world-top-ten/ginger-producing-countries.html
  3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/265990.php
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

ಶುಂಠಿ: Brief Summary ( Tcy )

provided by wikipedia emerging_languages
ಶುಂಠಿ ಶುಂಠಿ  src= ಶುಂಠಿ ಬುಲೆ

ಶುಂಠಿ ಆಹಾರೊಡು ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಬಗೆ. ಉಂದೆನ್ ಮರ್ದ್‍ಗ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ದೈತ ಅಡಿತ ಭಾಗೊನು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ಕೃಷಿಗ್ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸ ಉಂಡು. ಬಾರತ ದೇಶೋಡ್ ಉಂದೆತ ಕೃಷಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಉಂಡು. ಶುಂಠಿದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಘಾಟ್ ಬೊಕ್ಕ ರುಚಿ ಅಯಿಟ್ ಇಪ್ಪುನ 'ಜಿಂಜೆರೋಲ್‌', 'ಶೊಗಾಲ್‌' ಬೊಕ್ಕ 'ಜಿಂಜೆರೋನ್‌' ಪನ್ಪಿನ ಸಸ್ಯತೈಲದ ಮಿಶ್ರಣರ್ದ್ ಉಂಡಾಪುಂಡು. ೩-೪ ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇಪ್ಪುನ ಶುಂಠಿ ದೈ ನೇರವಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಪಜಿ ಶುಂಠಿನ್ ಅಡಿಗೆಡ್ ಸಂಬಾರ ಬಗೆ ಆದ್ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಗಳಸುವೆರ್.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors