Great Philippine Eagle

Małpożer^[6] (Pithecophaga jefferyi) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Filipiny. Jeden z najrzadszych, najbardziej zagrożonych i najpotężniejszych ptaków na świecie. Jest objęty międzynarodową ochroną gatunków ginących. Obecnie jego populację na wolności ocenia się na zaledwie 200-450 osobników.

Zasięg występowania

Małpożer występuje na większych wyspach północnych i wschodnich Filipin: Luzon, Samar, Leyte i Mindanao^[7].

Taksonomia

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy naukowo opisał w 1896 roku brytyjski ornitolog William Robert Ogilvie-Grant^[2]. Holotyp pochodził z Samary^[4].

Pokrewieństwo niepewne^[7]. Ostatnio przeprowadzone badania molekularne sugerują, że może takson ten może tworzyć grupę siostrzaną z Circaetus^[8]. Gatunek monotypowy^[7].

Etymologia

• Pithecophaga: gr. πιθηκοφαγος pithēkophagos „jedzący małpę”, od πιθηκοφαγεω pithēkophageō „jeść małpie mięso”, od πιθηκος pithēkos „małpa”; φαγος phagos „żarłok”, od φαγειν phagein „jeść”^[9].
• jefferyi: Jeffrey Whitehead (zm. 1909), angielski makler giełdowy, ojciec podróżnika Johna Whiteheada^[10].

Morfologia

Długość ciała 90–100 cm, rozpiętość skrzydeł 184–202 cm; masa ciała 4700–8000 g^[7]. Ma długi ogon, stosunkowo krótkie skrzydła i wysoki, spłaszczony po bokach dziób. Upierzenie jest ciemnobrązowe z wierzchu i brudnobiałe od spodu, ogon z czarnymi poprzecznymi prążkami. Na głowie ma "grzywę" z długich, jasnobrązowych piór, które nadają mu "lwi" wygląd.

Ekologia

Żyje na obszarach wyżynnych oraz leśnych.

Małpożer poluje na małpy, gryzonie, węże, jaszczurki oraz ptaki, takie jak dzioborożce. Skład pokarmu różni się zależnie od zamieszkiwanej wyspy. Poluje z zasiadki na gałęzi lub z lotu ślizgowego ponad koronami drzew.

Małpożery są monogamiczne - dobierają się w pary na całe życie. Gniazdo budują na wyniosłym drzewie (z rodziny Dipterocarpaceae), ok. 30 m nad ziemią. Samica składa 1 jajo. Oboje rodzice opiekują się jajem, a następnie pisklęciem przez 20 miesięcy, mogą więc wyprowadzać lęg tylko raz na dwa lata.

Przypisy

Bibliografia

1. Christopher M. Perrins (główny konsultant) we współpr. z Międzynarodową Radą Ochrony Ptaków (ICBP): Wielka encyklopedia ptaków. Warszawa: Muza SA, 2004. ISBN 83-7319-521-1.
2. W.R. Ogilvie-Grant. On new species of birds from Samar. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 6, s. xvi–xvii, 1896 (ang.).
3. J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2018. [dostęp 2018-08-05]. (ang.)