dcsimg

Czasznica biała ( Polish )

provided by wikipedia POL

Czasznica biała (Calvatia candida (Rostk.) Hollós) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Calvatia, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1839 F.W.G. Rostkov nadając mu nazwę Langermannia candida. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1902 r. Ladislaus Hollós przenosząc go do rodzaju Calvatia[1].

Synonimy łacińskie[2]:

  • Calvatia candida (Rostk.) Hollós 1902 var. candida
  • Calvatia candida var. rubroflava (Cragin) G. Cunn. 1926
  • Calvatia rubroflava (Cragin) Lloyd 1899
  • Langermannia candida Rostk. 1839
  • Lycoperdon candidum (Rostk.) Bonord. ex Sacc. 1888
  • Lycoperdon rubroflavum Cragin 1885

Nazwę polską nadała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r.[3]

Morfologia

Owocnik

Nieduży, o średnicy 1,5-5 cm, wyjątkowo do 7 cm, mniej więcej kulisty, lub nieco spłaszczony. Wyrasta z grubego (ok. 1 cm) i zazwyczaj rozgałęzionego sznura grzybniowego. Powierzchnia (egzoperydium) gładka lub nieco oprószona, początkowo biała, podczas dojrzewania owocnika coraz ciemniejsza, w końcu brązowa. Egzoperydium podczas dojrzewania owocnika twardnieje i pęka na duże płaty oddzielające się od wewnętrznej warstwy endoperydium. To ostatnie ma barwę od żółtawej do szarobrązowej, jest matowe, gładkie i bardzo kruche. Podczas dojrzewania rozpada się, odsłaniając watowatą glebę o barwie od oliwkowoszarej do szarobrązowej. Gdy zostanie ona przez wiatr rozwiana, pozostaje miskowata dolna część owocnika o kształcie płytkiej miseczki o postrzępionych brzegach[4].

Cechy mikroskopowe

Kolumelli brak. Włośnia dichotomicznie rozgałęziona, krucha, o barwie od jasnożółtawej do brązowawej, rzadko septowana, cienkościenna, z nielicznymi jamkami. Nibywłośni brak. Zarodniki kuliste, żółtawobrązowe, delikatnie brodawkowane z jedną gutulą i dwiema sterygmami[4].

Występowanie

Czasznica biała jest szeroko rozprzestrzeniona. Znane są jej stanowiska w Ameryce Północnej, środkowej i Południowej, Europie, Afryce, Australii, Islandii i Nowej Zelandii[5]. Nie jest jednak częsta[4]. W Polsce do 2003 r. podano 8 jej stanowisk[3].

Owocniki pojawiają się wśród roślin zielnych na otwartych i piaszczystych glebach, ale także w świetlistych lasach[4].

Zastosowanie

Saprotrof[3]. Młode owocniki są jadalne, w Polsce jednak nie są wykorzystywane w celach spożywczych[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2017-11-03].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Wanda Rudnicka-Jezierska: Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales). Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991. ISBN 83-85444-01-7.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2017-11-03].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Czasznica biała: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Czasznica biała (Calvatia candida (Rostk.) Hollós) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL