Guidance for identification
Die Hasenpfote (Coprinopsis lagopus[1], Syn.: Coprinus lagopus) ist eine ungenießbare Pilzart aus der Familie der Mürblingsverwandten (Psathyrellaceae).
Der zunächst walzenförmige, aber rasch zu einem Kegel aufschirmende Hut erreicht eine Breite von 2–4 cm. Die graue bis oliv-graue Hutoberfläche biegt sich im Alter stark auf und ist mit striegeligen, weißlichen Fasern besetzt, die an dünne Federn erinnern. Mit zunehmendem Alter reißt der sehr dünn gewordene Hut ein, franst aus und rollt sich ein. Die am Stiel angehefteten Lamellen sind anfangs weiß, werden aber schnell schwarz. Der ringlose, zylindrische Stiel ist weißlich und wird bis zu 10 cm hoch und 3–8 mm breit. Er ist hohl, zerbrechlich, verjüngt sich nach oben und hat eine faserig-flockige Oberfläche. Das Fleisch (Trama) ist dünn, häutig und ohne markanten Geruch.
Die Sporen sind schwarz und jeweils 10–13 × 6–8 µm groß.
Im jungen Stadium ähnelt die Hasenpfote dem jungen Schneeweißen Mist-Tintling (Coprinopsis nivea). Dieser wächst jedoch stets auf oder direkt neben Dung.
Die Hasenpfote wächst in schattigen, feuchten Wäldern, an Wegrändern, seltener in Gärten. Oftmals besiedelt sie auch die abgeräumten Holzlagerplätze, aber keinen frischen Dung.
Die Fruchtkörper erscheinen einzeln oder in Gruppen von Juni bis Oktober.
Die Hasenpfote (Coprinopsis lagopus, Syn.: Coprinus lagopus) ist eine ungenießbare Pilzart aus der Familie der Mürblingsverwandten (Psathyrellaceae).
Coprinopsis lagopus is a species of fungus in the family Psathyrellaceae. Until 2001, the species was known as Coprinus lagopus; advances in the understanding of phylogenetic relationships between the various coprinoid species led to a major reorganization of that genus.[1] It is a delicate and short-lived fungus, the fruit bodies lasting only a few hours before dissolving into a black ink – a process called deliquescence.[2] The vague resemblance of the young fruit body to the paw of a white rabbit has earned this species the common name harefoot mushroom.[3]
The fruit body size of Coprinopsis lagopus can vary tremendously. This fungus gives rise to very small fruit bodies (known as dwarf fruit-bodies), some of which are less than one-hundredth the size of the larger ones. In a series of experiments, Arthur Henry Reginald Buller grew spores on horse dung and noted a large range of size variation: the smallest specimen having a stem length of 1 mm and cap diameter of 0.75 mm, while the largest specimen had a stem length of 18.4 cm (7+1⁄4 in) and cap diameter of 2 cm.[4] Buller noted that the dwarf fruit-bodies are fully functional, producing and liberating spores in a manner identical with normal ones. The great variation in size has led some authors to erroneously name the dwarf fruit-bodies as new species. For example, George Edward Massee considered the dwarfs to be a new species, Coprinus radiatus.[2] In general, dwarf fruit-bodies have stem lengths from 1–10 mm tall and cap of 0.75–3 mm in diameter, while large specimens have stems that are 5–18.5 cm (2–7+1⁄4 in) tall and 2–5 mm wide, with cap diameters of 2–5 cm (3⁄4–2 in).[5] The thickness of the stem in the larger specimens is typically 4–6 mm thick, up to 0.8 mm thick at the club-shaped or bulbous base.[6]
The color of the cap surface is pale to very dark-brown at center beneath the whitish to silvery grey veil but becomes paler towards the margin. As the mushroom matures, the shape of the cap becomes more conical or convex, and finally flattens out, with edges curved upward. The veil is initially whitish, then turns to a silvery grey or grey-brown; it eventually splits up, becoming hairy (fibrillose). The gills are freely attached to the stem, very thin and crowded closely together. Initially, the color of the gills is white, then progresses to grayish-brown then to black as the spores mature. In maturity the gill edges dissolve (deliquesce) into a black liquid.[7]
These mushrooms are evanescent, lasting only a few hours before dying;[8] the autodigestive process is enhanced in humid environments. The stem is whitish in color, and is hollow, hairy (flocculose) over the whole surface but especially at lower parts, and becomes smooth (glabrous) with age. The spore print is violet-black.
The species is nonpoisonous.[6] Its edibility is unknown but it is considered too small to be worthwhile.[5]
Spores have dimensions of 11–13 x 6–8 μm.[8] They are ellipsoid or ovoid in shape, with a rounded base and apex, dark red-brown in color, and nonamyloid.
The cystidia found on the sides of the gills (pleurocystidia) are abundant in large fruit bodies, fewer in number in the smaller specimens. These cells are oval, rounded at the apex with a bulge in the middle, and contracted into a stalk at the base. The length of these cells is typically 100–130 μm, with a width of 35–45 μm. Before the cap expands, each cystidium completely branches an interlamellar space, with both ends attached to the gills, help together by clasping paraphyses. As the gill expands the cystidium breaks away from one gill and projects from the other gill. The basidia (spore-bearing cells) comes in two sizes; long basidia have dimensions of 40 × 8–10 μm, while the shorter basidia have dimensions of 23 × 8–10 μm. The basidia have four spores, which are attached by short sterigmata.[9]
Coprinopsis lagopus grows solitarily or in groups in soil as well as on wood chips,[10] compost heaps, vegetable refuse, horse dung, or cattle dung[11] from autumn to mid-winter. It has a widespread distribution throughout the world.
The related species Coprinopsis lagopides (P. Karst) Redhead, Vilgalys & Montcalvo is similar in appearance, but more typically grows on a substrates like humus, or burnt or charred wood; it also tends to deliquesce more quickly and completely than C. lagopus. C. lagopides may be distinguished microscopically by its smaller spores (6–9 by 5–7 μm) that are roughly spherical or ovoid in shape, rather than elliptical as in C. lagopus.[6]
Coprinopsis lagopus produces four sesquiterpene compounds that are collectively named lagopodins, which have some antibiotic activity.[12] A total synthesis of lagopodin A was achieved in 2006.[13]
Coprinopis lagopus has been used as a model system for studying mushroom physiology and genetics for many decades.[14][15][16][17]
Coprinopsis lagopus is a species of fungus in the family Psathyrellaceae. Until 2001, the species was known as Coprinus lagopus; advances in the understanding of phylogenetic relationships between the various coprinoid species led to a major reorganization of that genus. It is a delicate and short-lived fungus, the fruit bodies lasting only a few hours before dissolving into a black ink – a process called deliquescence. The vague resemblance of the young fruit body to the paw of a white rabbit has earned this species the common name harefoot mushroom.
Jänönmustesieni (Coprinus lagopus) on munamainen tai kupera harmahtava mustesienilaji. Sen jalka on valkoinen. Heltat ovat valkeat ja muuttuvat vanhemmiten mustiksi. Sieni kasvaa metsämailla melko harvinaisena kesästä loppusyksyyn.[2]
Jänönmustesieni (Coprinus lagopus) on munamainen tai kupera harmahtava mustesienilaji. Sen jalka on valkoinen. Heltat ovat valkeat ja muuttuvat vanhemmiten mustiksi. Sieni kasvaa metsämailla melko harvinaisena kesästä loppusyksyyn.
Ilgakotis mėšlagrybis (lot. Coprinus lagopus) – pievagrybinių (Agaricaceae) šeimos, mėšlagrybių (Coprinus) genties grybų rūšis.
Miškai, parkai, sodai.
Vasara, ruduo.
Kotas baltas, baltai vilnotas, plaušuotas, ilgas.
Vaisiakūniai nedideli. Kepurėlė 1,5–3(4) cm skersmens, jauna – kiaušiniškai cilindriška, vėliau – varpeliška, baltai plaušuota, galiausiai – išskleisto skėčio formos, pilka, pakraščiai rievėti. Lakšteliai balti, greitai tampa pilki, paskui juodi. Kotas 7–15×0,3–0,8 cm, pamato link storėjantis, baltai vilnotas, plaukuotas, plaušuotas, senas – lygus. Trama plona, balsva, bekvapė. Sporos 10–13×6–7 μm.
Būdingi požymiai: grybas trapus, kepurėlė pilka, baltai plaušuota, tarsi pleiskanota.
Auga pavieniui, tarp žolių, ant papuvusios medienos. Dažnas.
Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, Lututė, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 227 psl.
Ilgakotis mėšlagrybis (lot. Coprinus lagopus) – pievagrybinių (Agaricaceae) šeimos, mėšlagrybių (Coprinus) genties grybų rūšis.
Augimo vietaMiškai, parkai, sodai.
Augimo laikasVasara, ruduo.
Pagrindiniai požymiaiKotas baltas, baltai vilnotas, plaušuotas, ilgas.
Vaisiakūniai nedideli. Kepurėlė 1,5–3(4) cm skersmens, jauna – kiaušiniškai cilindriška, vėliau – varpeliška, baltai plaušuota, galiausiai – išskleisto skėčio formos, pilka, pakraščiai rievėti. Lakšteliai balti, greitai tampa pilki, paskui juodi. Kotas 7–15×0,3–0,8 cm, pamato link storėjantis, baltai vilnotas, plaukuotas, plaušuotas, senas – lygus. Trama plona, balsva, bekvapė. Sporos 10–13×6–7 μm.
Būdingi požymiai: grybas trapus, kepurėlė pilka, baltai plaušuota, tarsi pleiskanota.
Auga pavieniui, tarp žolių, ant papuvusios medienos. Dažnas.
Zie Hazenpootje voor de plant uit de vlinderbloemenfamilie Het hazenpootje (Coprinopsis lagopus) is een paddenstoel uit de familie Psathyrellaceae.[1] De smalle capsule-vormige hoed van jonge exemplaren van de hazenpootinktzwam is dicht bezet met witte haren, die niet opvallen als de hoed nat is. Bij rijpheid, slechts enkele uren later, is de hoed vrijwel kaal, in het midden vlak uitgespreid en de rand is sterk naar boven en naar binnen gekruld. Als de sporen rijp worden vervloeien de plaatjes tot een zwarte "inkt", net als bij andere "inktzwammen". Hij komt voor op houtafval in bossen over de hele wereld en in stedelijke gebieden. Soms lijkt hij op aarde te groeien, maar die blijkt dan altijd rijk aan weinig verteerde houtresten. De zwamvlok bevindt zich in vochtig dood loofhout, bijvoorbeeld in houtsnippers in plantsoenen, en leeft dus als saprofiet.[2]
De hazenpootinktzwam is een saprofyt die leeft van dood, niet al te sterk verteerd hout in bossen en stedelijke gebieden. Hij staat op zichzelf of in kleinere groepen. Hij verschijnt afhankelijk van vochtigheid en temperatuur op verschillende tijden van het jaar, in Groot-Brittannië van mei tot november, in mediterrane gebieden in de winter. De paddenstoelen komen voor in sterk uiteenlopende formaten van minder dan 1 cm tot meer dan 10 cm hoog. Een individuele paddenstoel verschijnt, groeit uit en vervloeit in minder dan een dag.[3]
De hoed is klein en van de zijkant gezien ovaal in het vroegste stadium, om snel uit te spreiden naar ruim klokvormig en uiteindelijk min of meer vlak met een naar boven en dan naar binnen opkrullende rand. De hoed kan als hij zich heeft uitgespreid tot 4 cm in doorsnede bereiken en is grijs tot zwart van kleur. In eerste instantie is hij geheel bedekt met een dikke laag afstaande, breekbare, losse, zilverachtig witte vezels, die gemakkelijk in plukken afvallen als de paddenstoel groeit en vaak uiteindelijk geheel verdwijnen. De hoed splijt vaak vanaf de rand als hij zich uitvouwt. De plaatjes lopen over in de steel, staan dicht opeen, zijn in eerste instantie bleek en ietwat doorschijnend, maar worden al snel grijs, en daarna zwartachtig om vervolgens te vervloeien tot een zwarte, dikvloeibare sporenmassa (de "inkt"), of vergaat snel en valt uiteen bij droog weer. Wanneer de hoed nog niet is uitgevouwen steekt er tot 2 cm onderuit van een ½ cm dikke holle, fragiele, vezelige, witte stengel die dichtbezet is met fragiele, afstaande, losse, witte vezels, met name bij de voet, maar die steeds kaler wordt gedurende de ontwikkeling. Uiteindelijk kan de steel 4 to 10 cm lang en 3 to 6 mm in doorsnede worden. Er is geen beurs of ring. Er is geen opvallende geur of smaak. De sporenfiguur is violetachtig zwart.[2][4][5]
De sporen zijn 10-14 µm lang en 6-8½ µm in doorsnede, elliptisch, glad, met een grote centrale porie van 1½-2 µm in doorsnede. Ze worden donkerrood onder invloed van een jodiumoplossing. De basidia dragen elk 4 sporen, en zijn er in een korte en een lange vorm in ongeveer dezelfde verhouding.[2]
De wetenschappelijke naam Coprinopsis geeft aan dat deze paddenstoelen lijken op die uit het geslacht Coprinus. Die naam op zijn beurt is afgeleid van het Oud-Grieks: κοπρος (kopros) "ontlasting", en betekent letterlijk 'levend op mest'. Dat klopt voor veel soorten "inktzwam", maar niet voor het hazenpootje. De soortnaam lagopus is samengesteld uit de Oud-Griekse woorden λαγός (lagos) "haas" en ποῦς (pous) "voet", naar de gelijkenis van een zachtharige hazenpoot met jonge witvezelige exemplaren van deze paddenstoel.[4]
De hazenpootinktzwam is wijd verspreid en algemeen in Europa, Noord-Amerika en Azië. In Nederland is hij zeer algemeen.[3]
De hazenpootinktzwam werd voor het eerst beschreven door de Zweedse mycoloog Elias Magnus Fries in 1821, die er de naam Agaricus lagopus aan gaf. In 1838 hernoemde Fries de soort tot Coprinus lagopus, een naam die tot 2001 stand heeft gehouden. Toen bleek op grond van DNA-onderzoek dat niet alle "inktzwammen" nauw aan elkaar verwant zijn en dat het vervloeien van de sporenmassa enkele malen afzonderlijk moet zijn ontstaan. Volgens dat onderzoek is het hazenpootje niet erg verwant aan bijvoorbeeld de geschubde inktzwam (familie Agaricaceae) en is daarom in het geslacht Coprinopsis geplaatst, dat behoort tot de familie Psathyrellaceae.[1][4] Het is mogelijk dat C. lagopus in de toekomst zal worden opgesplitst, want sommige exemplaren die tot C. lagopus worden gerekend, zijn genetisch nauwer verwant aan de morfologisch verschillende soort C. jonesii (met kleinere, rondere sporen), dan aan andere exemplaren van C. lagopus, waarvan ze morfologisch niet te onderscheiden zijn.[6]
Het hazenpootje (Coprinopsis lagopus) is een paddenstoel uit de familie Psathyrellaceae. De smalle capsule-vormige hoed van jonge exemplaren van de hazenpootinktzwam is dicht bezet met witte haren, die niet opvallen als de hoed nat is. Bij rijpheid, slechts enkele uren later, is de hoed vrijwel kaal, in het midden vlak uitgespreid en de rand is sterk naar boven en naar binnen gekruld. Als de sporen rijp worden vervloeien de plaatjes tot een zwarte "inkt", net als bij andere "inktzwammen". Hij komt voor op houtafval in bossen over de hele wereld en in stedelijke gebieden. Soms lijkt hij op aarde te groeien, maar die blijkt dan altijd rijk aan weinig verteerde houtresten. De zwamvlok bevindt zich in vochtig dood loofhout, bijvoorbeeld in houtsnippers in plantsoenen, en leeft dus als saprofiet.
Czernidłak srokaty (Coprinopsis lagopus (Fr.) Redhead, Vilgalys & Moncalvo) – gatunek grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coprinopsis, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus lagopus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2001 r. Redhead, Vilgalys i Moncalvo, przenosząc go do rodzaju Coprinopsis[1].
Nazwę polską podał F. Kwieciński w 1896 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako czernidłak kurze nogi i czernidłak białawy[3]. Jednak w wyniku badań filogenetycznych w 2001 r. przeniesiony został do rodzaju Coprinellus[1], tak więc polskie nazwy stały się niespójne z nazwą naukową.
Średnica 1,5-5,5 cm. Wysokość 1-3 cm. Początkowo jest walcowaty i niemal całkowicie otoczony osłoną całkowitą pokrytą białymi szczecinkami lub włoskami. Jednak bardzo szybko się rozpościera, staje się łukowaty, a na koniec odwijają mu się na zewnątrz brzegi. U starszych okazów kosmki i włoski zanikają, kapelusz staje się gładki i nabiera koloru jasnoszarego, później myszowatego. Jest żłobiony niemal do środka. W typowy dla czernidłaków sposób podczas dojrzewania rozpływa się, jego brzegi ulegają pofałdowaniu, poszarpaniu i kapelusz staje się coraz cieńszy[4].
Szerokie, wolne, o gładkich brzegach. Początkowo są białawe, później szare, na koniec czarne[4].
Wysokość 7-15 cm, grubość 0,3-0,7 cm. Jest cylindryczny, pusty,kruchy. Kolor biały, powierzchnia gładka lub włóknista[4].
Biały, cienki, bez zapachu i bez smaku[4].
Czarny. Zarodniki eliptyczne, gładkie, dekstrynoidalne, z szeroką porą rostkową. Wyrastają po 4 na podstawce. Mają rozmiar 14-10 × 6-8,5 μm[5]
Występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz Australii i Nowej Zelandii[6]. W piśmiennictwie naukowym podano wiele jego stanowisk na terenie całej Polski[3].
Gatunek pospolity, jednak zazwyczaj rośnie pojedynczo. Ze względu na małe rozmiary i nieefektowny kolor często jest niezauważany. Rośnie w lasach, na ogrodach, łąkach[7]. Saprotrof. Czasami rośnie na ziemi, jednak w rzeczywistości jego grzybnia rozwija się na zakopanych w niej kawałkach drewna, trocie i innych materiałach zawierających ligninę[5].
Istnieje wiele podobnych gatunków czernidłaków. Pewne ich rozróżnienie często jest niemożliwe bez badań mikroskopowych. Bardzo podobne są np:
Czernidłak srokaty (Coprinopsis lagopus (Fr.) Redhead, Vilgalys & Moncalvo) – gatunek grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae).
[{{fullurl:wikispecies:{{{wikispecies}}}|uselang=ru}} Систематика
на Викивидах]
Наво́зник пуши́стый, или мохноно́гий (лат. Coprinopsis lagopus) — не ядовитый гриб из рода Coprinopsis (см. Coprinus).
Шляпка от 25-40 мм в диаметре, у молодых грибов вытянуто-яйцевидная, колокольчатая, её рубчатая поверхность покрыта белыми хлопьями. Край шляпки с возрастом раскрывается и загибается кверху. Пластинки нежные, белые, с возрастом становятся почти черными. Ножка 130-185 х 25-40 мм, длинная, беловатая, кверху суживается. Мякоть нежная, беловатая, без определённого вкуса и запаха. Споровый порошок чёрный, споры 11-13 х 6-8 мкм, эллипсовидные, неамилоидные.[2][3]
Плодовые тела могут очень сильно различаться в размере. Иногда маленькие грибы выделяются в отдельный вид Coprinus radiatus.
Другие навозники.
Наво́зник пуши́стый, или мохноно́гий (лат. Coprinopsis lagopus) — не ядовитый гриб из рода Coprinopsis (см. Coprinus).
Agaricus lagopus Fr. 1821 Coprinus lagopus (Fr.) Fr. 1838
