Triticum dicoccoides (Körn. ex Asch. & Graebn.) Schweinf.) – gatunek pszenicy należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Rośnie dziko w Izraelu, Syrii, Libanie i Jordanii, Turcji, Iraku i Iranie[3].
Kłosy tego gatunku pszenicy mają ziarniaki zrośnięte z ościstą plewą, a osadka dojrzałych kłosów jest bardzo łamliwa, wskutek czego po dojrzeniu kłos ulega samorzutnemu rozpadowi[4].
Triticum dicoccoides był najwcześniej przez ludzi wykorzystywanym gatunkiem pszenicy. Nasiona początkowo zbierano z siedlisk naturalnych. Pszenica ta jest też przodkiem niemal wszystkich obecnie uprawianych pszenic, w tym najważniejszych: pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum) i pszenicy płaskurki (Triticum dicoccum)[4]. Wskazują na to genetyczne badania ich genomów. Najstarsze znaleziska ziarniaków T. dicoccoides pochodzą sprzed 23 tysięcy lat znad brzegów Jeziora Galilejskiego (stanowisko Ohalo II w obecnym Izraelu). Ziarniaki te były mielone i wykorzystywane do wypieku chleba. Uprawę rozpoczęto w rejonie Żyznego Półksiężyca. Wykopaliska w Netiv Hugdud (na terenie obecnej Jordanii) wskazują, że zaczęto ją uprawiać przynajmniej 11 300 lat temu (okres neolitu)[3].
Obecnie pszenica T. dicoccoides nie jest już uprawiana, gdyż ma zbyt małą wydajność, a jej kłosy są zbyt łamliwe i rozpadają się już na polu. Może być jednak wykorzystywana do krzyżowań międzygatunkowych[3].
Triticum dicoccoides jest tetraploidem (liczba chromosomów 2n = 28), powstałym w wyniku skrzyżowania roślin należących do różnych rodzajów: Triticum urartu i Aegilops speltoides[5]. Zlokalizowano gen NAM-B1, który hamuje dojrzewanie ziarna i powoduje większy rozmiar ziarniaków, ale jednocześnie zmniejsza ilość azotu, żelaza i cynku w liściach i nasionach roślin. Gen ten występuje zarówno wśród dzikich, jaki udomowionych form T. dicoccoides, ale brak go u współcześnie uprawianych pszenic. Do niedawna wierzono, że zniknął on podczas procesu udomowienie. Najnowsze jednak badania historycznych odmian (Asplund i współpracownicy), wykazały, że gen ten był obecny w pszenicach uprawianych w północnej Europie do połowy XIX wieku. Asplund z współpracownikami twierdzi, że gen ten w tych regionach mógł się tak długo utrzymać ze względu na potrzebę wczesnej dojrzałości w regionach o krótkim okresie wegetacji[3].
Triticum dicoccoides (Körn. ex Asch. & Graebn.) Schweinf.) – gatunek pszenicy należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Rośnie dziko w Izraelu, Syrii, Libanie i Jordanii, Turcji, Iraku i Iranie.
