dcsimg

Wioślakowate ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Wioślakowate (Corixidae) – rodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, jedyna z monotypowej nadrodziny Corixoidea[1].

Są to pluskwiaki wodne żyjące w wodach słodkich. Znanych jest ponad 600 gatunków wioślaków. Samce wioślakowatych wydają niekiedy dźwięki o głośności 99,2 dB przypominające ćwierkanie (99% mocy dźwięku jest tłumione przez wodę). Wioślakowate bywają w związku z tym nazywane cykadami wodnymi.

Owady z rodziny wioślakowatych mierzą od kilku do kilkunastu milimetrów długości. Tułów mają wydłużony, lekko spłaszczony. Tylna para nóg jest spłaszczona. Przednie nogi służą do poszukiwania pożywienia w dnie. Większość wioślakowatych żywi się roślinami, sokami roślin i glonami, nieliczne są drapieżne. Pod wodą wioślakowate oddychają powietrzem zmagazynowanym pod pokrywami skrzydłowymi.

Opis

Ciało tych pluskwiaków osiąga od 2,5 do 15 mm długości[2], jest spłaszczone grzbietowo-brzusznie, eliptyczne w obrysie[3], wyposażone w szeroką, ruchliwą hipognatyczną głowę. Na głowie znajdują się trój- lub czteroczłonowe czułki, bardzo duże oczy o trójkątnym obrysie, a u Diaprepocorinae także przyoczka. Kłujka odmienna niż u pozostałych Heteroptera: nieczłonowa, nieruchomo zrośnięta z głową, zwężona ku szczytowi[2][3], wyposażona w żuwaczki i asymetryczne szczęki, ukryte w jej wnętrzu[3]. Przednie odnóża zmodyfikowane celem pozyskiwania pokarmu: krótkie, zakończone jednoczłonową, czasem zlaną z goleniem stopą, zazwyczaj przekształconą w łyżeczkowatą palę porośniętą długimi szczecinkami. Środkowe odnóża smukłe i zakończone długimi pazurkami, służącymi do zakotwiczania. Tylna para odnóży pływna, wiosłowata, opatrzona dwuczłonową, spłaszczoną stopą z włoskami pławnymi[2][3]. Półpokrywy pozbawione użyłkowania[3]. U dorosłych obecne gruczoły zapachowe na zatułowiu, u larw między tergitami odwłoka[2]. Gatunki wydające dźwięki robią to za pomocą pólka kołeczków na przednim udzie i płata szczękowego[2].

Występowanie

Takson kosmopolityczny. Zasiedlają szerokie spektrum wód słodkich, a niektóre spotykane są również w wodach słonawych[2][3]. Niekiedy tworzą dwu- lub kilkugatunkowe zgrupowania o składzie w pewnym stopniu charakterystycznym dla typu zbiorników wodnych[3]. W Polsce stwierdzono 35 gatunków[4][5] (zobacz: wioślakowate Polski).

Systematyka

Najliczniejsza w gatunki rodzina pluskwiaków wodnych[2]. Są na tyle odmienne od innych rodzin, że w C. Börner umieścił je nawet we własnym podrzędzie Sandaliorrhyncha[3][2]. Obecnie umieszcza się je we własnej nadrodzinie w obrębie infrarzędu Nepomorpha[1]. Według rezultatów molekularno-morfologicznej analizy filogenetycznej infrarzędu opublikowanej przez Hebsgaarda i współpracowników w 2004 roku wioślakowate zajmują pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego Ochteroidea, Naucoroidea, Notonectoidea i Pleoidea[6]. Wyniki badań filogenetycznych mtDNA przeprowadzonych przez Hua J. i innych w 2009[7] jak i drzewo osiągnięte metodą największej parsymonii w badaniach kladystycznych aparatów gębowych, przeprowadzonych przez J. Brożek wskazują, że Corixoidea zajmują w obrębie Nepomorpha pozycję bazalną[8].

Do wioślakowatych należą według BioLib.cz 4 podrodziny[9]:

Starsze źródła wymieniają też Heterocorixinae i Stenocorixinae[2]. Z kolei niektórzy nowsi autorzy, w tym J. Brożek, wynoszą Micronectinae i Diaprepocorinae do rangi osobnych rodzin w obrębie Corixoidea[8].

Przypisy

  1. a b Corixoidea. W: Paraneoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2016-06-14].
  2. a b c d e f g h i Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True Bugs of the World (Hemiptera:Heteroptera): Classification and Natural. Cornell University Press: Comstock Publishing Associates, 1995.
  3. a b c d e f g h Tadaeusz Jaczewski, Aleksander Wróblewski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnioskrzydłe - Heteroptera z. 2 Corixidae, Notonectidae, Pleidae, Nepidae, Naucoridae, Aphelocheiridae. Warszawa, Wrocław: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978.
  4. A. Wolski: rodzina: Corixidae Leach, 1815 — wioślakowate. W: Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-06-14].
  5. Agnieszka Sowa, Grzegorz Tończyk, Dariusz Halabowski, Mariola Krodkiewska. First record of Sigara assimilis (Fieber, 1848) (Hemiptera: Heteroptera: Corixidae) in Poland. „Oceanological and Hydrobiological Studies”. 47 (2), s. 211–217, 2018-06-18. DOI: https://doi.org/10.1515/ohs-2018-0020.
  6. Martin Bay Hebsgaard, Nils M. Andersen, Jakob Damgaard. Phylogeny of the true water bugs (Nepomorpha: Hemiptera-Heteroptera) based on 16S and 28S rDNA and morphology. „Systematic Entomology”. 29 (4), s. 488-508, 2004. DOI: 10.1111/j.0307-6970.2004.00254.x.
  7. Jimeng Hua, Ming Li, Pengzhi Dong, Ying Cui, Qiang Xie, Wenjun Bu. Phylogenetic analysis of the true water bugs (Insecta: Hemiptera: Heteroptera: Nepomorpha): evidence from mitochondrial genomes. „BMC Evolutionary Biology2009”. 9 (134), 2009. DOI: 10.1186/1471-2148-9-134.
  8. a b Jolanta Brożek. Phylogenetic Signals from Nepomorpha (Insecta: Hemiptera: Heteroptera) Mouthparts: Stylets Bundle, Sense Organs, and Labial Segments. „Scientific World Journal”. 237854, 2014. DOI: 10.1155/2014/237854.
  9. Corixidae. W: BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2016-06-14].

Bibliografia

  1. Aleksander Wróblewski: Pluskwiaki (Heteroptera). Warszawa-Poznań: PWN, 1980. ISBN 83-01-02839-4.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Wioślakowate: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Sigara striata  src= Hesperocorixa castanea  src= Sigara scotti

Wioślakowate (Corixidae) – rodzina owadów z podrzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, jedyna z monotypowej nadrodziny Corixoidea.

Są to pluskwiaki wodne żyjące w wodach słodkich. Znanych jest ponad 600 gatunków wioślaków. Samce wioślakowatych wydają niekiedy dźwięki o głośności 99,2 dB przypominające ćwierkanie (99% mocy dźwięku jest tłumione przez wodę). Wioślakowate bywają w związku z tym nazywane cykadami wodnymi.

Owady z rodziny wioślakowatych mierzą od kilku do kilkunastu milimetrów długości. Tułów mają wydłużony, lekko spłaszczony. Tylna para nóg jest spłaszczona. Przednie nogi służą do poszukiwania pożywienia w dnie. Większość wioślakowatych żywi się roślinami, sokami roślin i glonami, nieliczne są drapieżne. Pod wodą wioślakowate oddychają powietrzem zmagazynowanym pod pokrywami skrzydłowymi.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL