De Blaue Kricke (Anas querquedula), ok Blauen Teeling oder Knäkaant(e) nömmt, is en lüttje Aart ut dat Geslecht vun de Aanten an sik. Bröden deit se unner annern ok in Middeleuropa. Se is man bloß en beten grötter, as de Kricke, de in Middeleuropa fökener vorkamen deit. Man gegen de Kricke over is se en beten slanker un fiener. Bi den Waart in sien Smuckkleed geiht n breden witten Striepen in en Bogen over dat Ooge weg bit in’n Nacken. De is düütlich afsett‘ vun’n roodbrunen Kopp un den dunkern Nacken. Bi’n Flegen kann een de Blaue Kricke vunwegen ehrn hellblau-grauen Vörflunken unnerscheden vun annere Aanten.
De Blaue Teeling warrt 37 bit 41 cm lang, siene Flunken sünd bi den Waart 18,7 bit 21,1 cm lang un bi de Aante 18,2 bit 19,6 cm. Wegen deit he bit hen to 550 g (Aante) oder bit 600 g (Waart).
In sien Slichtkleed kann de Blaue Teeling licht dör’nanner smeten weern mit en annere Aart ut datsülvige Geslecht, sunnerlich mit de Kricke, vunwegen, datt se liek groot sünd. Dat Seken verscheelt sik vun de Seken bi annere Aarden dör de Striepen an’n Kopp. Boven up’n Kopp is en dunkerbrune Kapp to sehn, en dunkeren Striepen treckt sik over dat Ooge hen un de Backen sünd ok en beten wat dunkerer, as de Rest vun’n Kopp. An’t Lief hett se meist brune Feddern mit en breden, blassgelen Rand. De Waarten ehr Smuckkleed fallt up: En witten Striepen löppt in en Bogen vun’t Ooge bit to’n Nacken. De Rest vun’n Kopp is roodbruun. Ruggen un Bost sünd in’n Grunne grau mit brune Stippels. Over de witten Flanken hen gaht dünne graue Striepen. Over den Ruggen hen fallt lange Schullerfeddern, de sünd swatt-witt. Bi’t Flegen kann een bi beide Geslechter den blaugrauen Binnenflunken un den grönen Spegel sehn. De Snavel is bi de blaue Kricke man tämlich groot mit siene 3,5 bit 4,5 cm un lett an de Slubbaante denken. De Föte sünd dunkergrau.
In de Paläarktis kummt de Blaue Kricke man faken vor. Se besiedelt meist dat ganze Oosteuropa un hen un wenn ok West- un Middeleuropa. De Noordgrenz, bit wo se hen bröden doot, liggt bi 64 °N; in Asien bröödt se nich wieter na Norden hen, as man bit 62 °N. De Noordgrenz vun ehr Vorkamen liggt dor an de 16 °C-Juli- Isotherme mit. Over de Süüdgrenz vun dat Vorkamen in Asien is nich veel bekannt. Annahmen warrt, dat de Süüdgrenz twuschen 44° un 46° lopen deit.[1]
Normolerwiese treckt de Blaue Kricke dör Düütschland bloß man dör. Dat gifft en poor minne Brödelplätze, man bloß in dat Siedland in’n Norden. An de wecken Brödelplätze is se man bloß hen un wenn an to drepen. In de Brödeltied sünd de Blauen Kricken schoo un man minne to sehn. In de Nedderlannen bröödt se fökener, mit bit hen to 5.000 Paare. In Skandinavien sünd se rund um de Oostsee rum to finnen. Na Osten to leevt se in en breden Striepen bit hen na Sachalin.
Overwintern deit de Blaue Kricke in Afrika, Noordindien un Süüdoostasien. In Australien is de Blaue Kricke elk Johr in lüttje Tahl to finnen, vunwegen datt se sik dorhen verbiestert hett.[2] Sehn warrt se up den ganzen Kontinent vun Australien.[3]
Blaue Kricken bröödt an nehrstoffrieke Dieke un Moore mit allerhand Unnerwaterplanten. Vörkamen doot se ok an plantenrieke Gravens to’n Dröögleggen vun’t Land un up overswemmte Wischen. An de Waterkant vun Oostdüütschland bröödt se af un an ok up (natte) Wischen, wenn dat Gras hooch noog is.[4] Faken bruukt se desülvigen Rüme, as de Slubbaante. In’n Winter hoolt se sik an Meere un overswemmte Gemarken an de Ströme up.
De Blauen Kricken freet Insekten, Kreeftdeerter, Weekdeerter, Saat un Waterplanten. An’n leevsten möögt se Deerter. De Aanten grünnelt nich veel un nehmt ehr Freten vundeswegen direktemang vun de Bovensiet vun’t Water up oder vun en beten dor unner. Dor swemmt se to mit utreckten Hals hen un her un steekt den Kopp to’n Deel in’t Water, liek as de Slubbe.
In de Rebeeden, wo se overwintern doot, sünd de Blauen Kricken bannig gesellig. Man wenn se bröden doot, besett se en groot Revier un verdeffendeert dat buten de Maten dull gegen Aartgenoten. Wonnehr se mit Bröden anfangt, hangt vun de Gegend af. In’n Süden fangt se dor Midden April mit an, in’n Norden eerst gegen Enne Mai. Blaue Kricken treckt bloß eenmol in’t Johr Junge groot. Dat Nest besteiht ut en Kuhlen. De warrt utstaffeert mit Dunen un mit Gras. Boon doot se dat mank dichte Planten nich wiet af vun’t Water. De Aante leggt acht bit ölben beige Eier, dor brott se denn 21 bit 23 Dage up. Na 35 bit 42 Dage könnt de Lüttjen flegen. Se kniept glieks ut’n Nest ut.
De Blaue Kricke (Anas querquedula), ok Blauen Teeling oder Knäkaant(e) nömmt, is en lüttje Aart ut dat Geslecht vun de Aanten an sik. Bröden deit se unner annern ok in Middeleuropa. Se is man bloß en beten grötter, as de Kricke, de in Middeleuropa fökener vorkamen deit. Man gegen de Kricke over is se en beten slanker un fiener. Bi den Waart in sien Smuckkleed geiht n breden witten Striepen in en Bogen over dat Ooge weg bit in’n Nacken. De is düütlich afsett‘ vun’n roodbrunen Kopp un den dunkern Nacken. Bi’n Flegen kann een de Blaue Kricke vunwegen ehrn hellblau-grauen Vörflunken unnerscheden vun annere Aanten.
Cërzónka (Spatula querquedula syn. Anas querquedula) - to je ôrt strzédnégò wòdnégò ptôcha z rodzëznë kaczkòwatëch (Anatidae). Ten wanożny ptôch biwô na Kaszëbach.
Heinytavi (Anas querquedula) on sorzien heimoh kuului lindu.
Linnun karjalankieline nimi on täh artikkelih niškoi kiännetty suomenkielizes sanaspäi heinätavi.
Piduhus: 37-41 cm
Siibien agjuväli: 59-67 cm
Paino: 300-400 g
At leguart ((mo.) skräpånert) (Anas querquedula) as en fögel ütj at anenfamile (Anatidae).
Aier faan Spatula querquedula - MHNT
At leguart ((mo.) skräpånert) (Anas querquedula) as en fögel ütj at anenfamile (Anatidae).
De Skiertsjilling (Anas querquedula) is in fûgel út it skaai fan de Einen.
De Skiertsjilling wurdt ek wol Skierdôber, Skierdoper of Grutte Tsjilling neamt.
De Skiertsjilling is sa'n 37-41 sm grut en waacht tusken de 250 en 60 gram. Bûten de briedtiid is de skiertsjilling maklik mei oare soarten te ferwikseljen, foaral mei de Eastein dy't ek likegrut binne. It wyje is fan de oare einewyfkes te werkennen troch de streken op de kop, op de krún hat sy in donkerbrune streek, en ek oer it each en de wang is sa'n streek te ûnderskieden.
De jerke is yn syn briedkleed wol goed wer te kennen. In wite streek rint fan syn eagen nei syn nekke. Syn boarst is readbrún en grize flanken.
De Skiertsjilling komt foar yn in grut part fan noardlik Jeraazje, fan Skandinaavje en East-Jeropa oan't en mei it eilân Sasjalin. It binne echte trekfûgels dy't oerwinterje yn Afrika, Yndia of Súdeast-Aazje.
It iten fan de Skiertsjilling bestiet út ynsekten, kreeften, weakdieren mar ek sied en wetterplanten. It leafste hâlde se harren by it dierlike iten dat se oan it wetterflak sykje troch krekt as de Slob mei útstrekte hals rûn te swimmen wêrby se harren snaffel krekt yn it wetter hâlde. It grondeljen, mei de kop ûnder wetter de boaiem ôfsykje dogge se leaver net.
It nêst fan de Skiertsjilling bestiet út in kûltsje yn de grûn dy't mei gers en dûns beklaaid wurd. It wurdt in tichte begroeiïng flakby it wetter makke. It wyfke leit 8 oant 11 bêzje aaien dy troch it wyfke yn 21-23 dagen útbret wurde. De jongen ferlitte it nêst fuortendaliks mei harren mem en kinne nei 5-6 wiken harren sels rêde.
Suoidnečiksa (Anas querquedula) lea vuojašloddi. Suoidnečiksa lea beallebuokčevuojaš.
Xilxil an pişteçavbaz (Anas querquedula), cureyekî werdek an mîraviyan ku cot û hêk kirinê di hevînê li Ewropa û rojavayê Asyayê û li başûrê Afrîka, Hindistan û Awistralyayê di zivistanê koçer dibe.[1]
Rengê rûyê xilxil qehwe-soravî ye û serê wî qehweyî ye, lê rengê pûrt, nikul û lingan gewr in.[2]
Xilxil an pişteçavbaz (Anas querquedula), cureyekî werdek an mîraviyan ku cot û hêk kirinê di hevînê li Ewropa û rojavayê Asyayê û li başûrê Afrîka, Hindistan û Awistralyayê di zivistanê koçer dibe.
Η Σαρσέλα είναι υδρόβιο νηκτικό πτηνό της οικογενείας των Νησσιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Spatula querquedula [i] και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό). [2][3]
Η επιστημονική ονομασία του γένους, Spatula, προέρχεται από τον βενετικό όρο spatοla [5] που, ωστόσο, έχει ελληνική ρίζα από την λέξη σπαθίς «μικρή σπάθη, μικρό σπαθί». Η μεταγενέστερη -και σημερινή- σημασία της λέξης ήταν μικρό εργαλείο από έλασμα, εφοδιασμένο με λαβή, με το οποίο ανακινούνται πολτώδη υλικά. [6] Η λέξη -κανονικά- θα έπρεπε να αναφέρεται στο σχήμα του ράμφους του πτηνού, ωστόσο, αυτό δεν είναι άμεσα εμφανές και τού έχει αποδοθεί αναγκαστικά, λόγω της συγγένειας με το είδος Anas (Spatula) clypeata, του οποίου το ράμφος έχει, όντως, έντονα σπατουλοειδές σχήμα (βλ. Συστηματική ταξινομική).
Ο λατινικός όρος querquedula στην επιστημονική ονομασία του είδους είναι νεολογισμός, προϊόν ονοματοποιίας με βάση τα «σκληρά», κροταλιστά λαρυγγικά φωνήματα του αρσενικού (querk, kark), έτσι τουλάχιστον όπως μπορούν να καταγραφούν -ακόμη και με εντελώς υποκειμενικό τρόπο. [7] Αυτό σημαίνει ότι, πρακτικά, δεν μπορεί να υπάρξει κατάλληλη απόδοση του όρου querquedula στα ελληνικά. [ii]
Η αγγλική λαϊκή ονομασία του πτηνού, garganey, προέρχεται από τον ιταλικό όρο gargenei < garganello < gargala «τραχειακή αρτηρία» < (συνεκδ). garg, λαρυγγικός ήχος, προϊόν ονοματοποιίας. [8] Η χρήση της από τον 17ο αιώνα, οφείλει την προέλευσή της στον Conrad Gesner που χρησιμοποιεί την ιταλική ονομασία στον τρίτο τόμο των Historiae animalium, του 1555. Επίσης, καταγράφεται και στον Aldrovandus (1599). [9]
Η ελληνική λαϊκή ονομασία σαρσέλα έχει άγνωστη προέλευση.
Η συστηματική ταξινομική του taxon είναι προβληματική σε επίπεδο γένους. Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Λινναίο, υπό την ονομασία Anas Querquedula (Ευρώπη, 1758). [10] Το 1822, ο Γερμανός φυσιοδίφης Φ. Μπουά (Friedrich Boie 1789-1870) το μετέφερε στο σημερινό του γένος. Κατόπιν επανήλθε στο γένος Anas μέχρι πρόσφατα, που προτάθηκε η μεταφορά του, πάλι, στο γένος Spatula, με την νέα ταξινομική να ακολουθείται από πολύ σημαντικούς ταξινομικούς φορείς, όπως οι Howard & Moore (4th ed.), Avibase, HBW, IUCN κ.α. Ωστόσο, άλλες αυθεντίες όπως οι ITIS, IOC, AOU (7th ed.) δεν έχουν αποδεχθεί αυτή την αλλαγή, τουλάχιστον ακόμη. [11]
Η σαρσέλα σχηματίζει υβρίδια με πολλές άλλες αγριόπαπιες, όπως: Spatula querquedula x Mareca strepera (καπακλής), Spatula [clypeata (χουλιαρόπαπια) x querquedula], Aix sponsa x Spatula querquedula, Mareca penelope (σφυριχτάρι) x Spatula querquedula, Anas crecca (κιρκίρι) x Spatula querquedula, Anas platyrhynchos (πρασινοκέφαλη) x Spatula querquedula, Anas acuta (σουβλόπαπια) x Spatula querquedula, Spatula querquedula x Aythya ferina (γκισάρι), κ.α.
Το είδος εμφανίζει ευρύ φάσμα κατανομής σε μεγάλες επικράτειες του Παλαιού Κόσμου και, συγκεκριμένα στις Παλαιαρκτική, Αφροτροπική και Ινδομαλαισιανή οικοζώνες.
Στην Ευρώπη, απαντά σε όλη σχεδόν την ήπειρο ως καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης, αλλά οι πληθυσμοί του είναι συμπαγείς μόνο στα ανατολικά. Στην υπόλοιπη ήπειρο υπάρχουν πολλοί, αλλά διάσπαρτοι θύλακες αναπαραγωγής, κυρίως στην Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες, την Γερμανία, την Δανία και την Πολωνία. Βορειότερα, υπάρχουν συμπαγείς πληθυσμοί στην Φινλανδία, ενώ από το γεωγραφικό μήκος των Βαλτικών Χωρών και ανατολικότερα, οι πληθυσμοί γίνονται ολοένα και πιο συμπαγείς.
Στην Αφρική απαντά αποκλειστικά ως διαχειμάζον είδος, κυρίως στις χώρες παράλληλα του Νείλου, φθάνοντας νότια μέχρι την Ζάμπια. Επίσης, σε μεγάλη, εκτεταμένη ζώνη που αρχίζει από τις ακτές του Ατλαντικού, στο ύψος της Σενεγάλης και δυτικότερα μέσω των χωρών βορείως του ισημερινού, μέχρι ανατολικά στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας.
Η Ασία είναι πολύ σημαντική επικράτεια καλοκαιρινού φωλιάσματος, σε μιαν ευρεία ζώνη που αρχίζει από την Ρωσία και τις ακτές του Ευξείνου Πόντου στα δυτικά και, διά μέσου όλης της σιβηρικής περιοχής νότια της τάιγκα, φθάνει μέχρι την Α. Ρωσία, την Καμτσάτκα και την Ιαπωνία, στα ανατολικά. Νότια, το είδος φθάνει πολύ χαμηλά, από τις Μαλδίβες και την Σρι Λάνκα, μέχρι την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες και την Νέα Γουινέα ως χειμερινός επισκέπτης. [12]
Η σαρσέλα απαντά ως πλήρως μεταναστευτικό είδος στις επικράτειες όπου κατανέμεται που σημαίνει ότι, είτε είναι καλοκαιρινό αναπαραγόμενο, είτε διαχειμάζον πτηνό, ανάλογα με την περιοχή. Μεταναστεύει σε ευρύ μέτωπο, με την φθινοπωρινή αποδημία να αρχίζει στα τέλη Ιουλίου και να κορυφώνεται τον Αύγουστο ή αρχές Σεπτεμβρίου προς την Ν. Ευρώπη και την Αίγυπτο, με τα πουλιά να συνεχίζουν νοτιότερα και να καταφθάνουν στην Α. και Δ. Αφρική στις αρχές Σεπτεμβρίου και τον Οκτώβριο. [13] Όταν οι πληθυσμοί αφιχθούν στην Αφρική μετακινούνται ανάλογα με τις εποχικές πλημμύρες, με κεντρικό σημείο αναφοράς, την πορεία των ποταμών καθώς ο χειμώνας εξελίσσεται. [14]
Η εαρινή μετανάστευση ξεκινά τον Φεβρουάριο, με τα πουλιά να αρχίζουν να καταφθάνουν στις περιοχές αναπαραγωγής από τα μέσα Μαρτίου έως τις αρχές Μαΐου. [15] Αναζητούν την τροφή τους τόσο κατά την διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύκτας και, όταν μεταναστεύουν, συχνά ταξιδεύουν τη νύκτα και αναπαύονται σε ανοικτά νερά κατά την διάρκεια της ημέρας. [16] Στην περιοχή των Αλτάι απαντούν μεχρι τα 1.450 μ., [17]
Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί από τις Φερόες και την Ισλανδία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Νήσο των Χριστουγέννων. [18]
Στην Ελλάδα, η σαρσέλα απαντά είτε ως καλοκαιρινός αναπαραγόμενος είτε ως διαβατικός επισκέπτης, κατά την μετανάστευση των βόρειων ευρωπαϊκών πληθυσμών προς την Αφρική. [19][20] Γενικά, θεωρείται ανεπαρκώς γνωστό (K, Insufficiently Known) [21] (βλ. και Κατάσταση στην Ελλάδα). Από την Κρήτη αναφέρεται ως αρκετά κοινός, διαβατικός και καλοκαιρινός επισκέπτης, [22] ενώ από την Κύπρο αναφέρεται ως κοινός διαβατικός μετανάστης. [23]
Κατά την περίοδο αναπαραγωγής, η σαρσέλα συχνάζει σε μικρές, ρηχές μικρές λίμνες και σε μεγάλες λίμνες με άφθονη επιπλέουσα, αναδυόμενη και περιφερική βλάστηση [24][25] που, όμως, δεν είναι ούτε πολύ υψηλή, ούτε πολύ πυκνή (π.χ. με καλαμιές Typha spp. ), [26][27] σε περιβάλλοντα όπου κυριαρχεί το γρασίδι, όπως βαλτώδη λιβάδια, πλημμυρισμένα χωράφια και ρηχά τέλματα γλυκού νερού. [28][29][30]
Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου το είδος δείχνει προτίμηση στις μεγάλες λίμνες γλυκού νερού ή -περιστασιακά υφάλμυρες- και, πάλι, με άφθονη επιπλέουσα, αναδυόμενη και περιφερική βλάστηση. [31] Επίσης, σε ρηχές πλημμυρισμένες πεδιάδες, ρηχά φράγματα, νερόλακκους και λιμνάζοντα νερά αποχετεύσεων (στην Νότια Αφρική). [32] Κατά την μετανάστευση συχνάζει, επίσης, σε παράκτιες αλυκές και λιμνοθάλασσες, [33] ενώ μπορεί να αναπαύεται την ημέρα στα θαλάσσια παράκτια ύδατα. [34]
Στην Ελλάδα, η σαρσέλα απαντά από τον Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο, περίπου [35] Φωλιάζει σε ευτροφικούς-μεσοτροφικούς υγρότοπους, με συνήθως ρηχά, γλυκά νερά και πυκνή βλάστηση, σπανιότερα δε σε λιμνοθάλασσες. Κατά τη μετανάστευση απαντάται σε όλους σχεδόν τους τύπους υγρότοπων, κυρίωςόμως σε παράκτιους. Μεγάλα κοπάδια μεταναστεύουν επίσης κατά μήκος των θαλάσσιων ακτών (σε κλειστούς, ρηχούς κόλπους κ.α.), συχνά δε στα ανοικτά, όπου περνούν απαρατήρητα [36] (βλ. και Κατάσταση στην Ελλάδα).
Όπως όλες οι αγριόπαπιες, η σαρσέλα εμφανίζει έντονο φυλετικό διμορφισμό με το αναπαραγόμενο αρσενικό (drake) να είναι εντελώς διαφορετικό σε εμφάνιση από το θηλυκό (duck). Επίσης είναι λίγο μεγαλύτερο και βαρύτερο.
Η σαρσέλα είναι η δεύτερη μικρότερη σε μέγεθος από τις ευρωπαϊκές αφρόπαπιες, ελαφρώς μεγαλύτερη μόνον από το κιρκίρι, με μακρύτερο ράμφος και ουρά. Η -αρσενική- αναπαραγόμενη σαρσέλα είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από το χαρακτηριστικό μοτίβο του κεφαλιού της. Συγκεκριμένα, το στέμμα είναι σκούρο καφέ-μαύρο και οι παρειές του προσώπου καστανοκόκινες καφέ. Οι δύο αυτές περιοχές διαχωρίζονται από χαρακτηριστική λευκή λωρίδα, ημισεληνοειδούς (crescent) σχήματος, που ξεκινάει από την εμπρόσθια οφθαλμική περιοχή και, μέσω του υπεροφρύου τόξου, καταλήγει στην βάση του τραχήλου, μία σε κάθε πλευρά του προσώπο. Η λωρίδα αυτή διακρίνεται από απόσταση και αποτελεί το σημαντικότερο διαγνωστικό στοιχείο της αναπαραγομένης αρσενικής σαρσέλας. Ο λαιμός και η περιοχή του στήθους έχουν ανοικτό καφέ χρώμα, όπου αναμιγνύονται σκουρογκρίζες γραμμώσεις και σχηματίζουν χαρακτηριστικά «κεραμιδοειδή» μοτίβα.
Τα πλαϊνά του σώματος είναι ανοικτού χρώματος, απαρτίζονται από λεπτά, λευκόγκριζα γεωμετρικά μοτίβα και κάνουν έντονη αντίθεση με το υπόλοιπο καφεγκρίζο πτέρωμα, με σαφή οριοθέτηση από αυτό, ιδιαίτερα στην πτήση. Στην περιοχή των ώμων ξεχωρίζουν χαρακτηριστικά λευκόγκριζα, μυτερά λογχοειδή φτερά (scapulars) ενώ, όταν κολυμπάει διακρίνονται λευκές άκρες στα δευτερεύοντα και τριτεύοντα ερετικά φτερά, καθώς και στα μεγάλα στέγαστρα. Το κάτοπτρο, διακριτό κυρίως κατά την πτήση, είναι ανοικτό πρασινομπλέ με πλατύ, λευκό περιθώριο και αχνή μεταλλική ανταύγεια. Το ράμφος είναι μαύρο, σχετικά μακρύ και ελαφρά σπατουλοειδές, τα πόδια έχουν σκούρο γκρι χρώμα και η ίριδα είναι καστανή.
Η θηλυκή σαρσέλα είναι αρκετά διαφορετική, με λίγα διαγνωστικά στοιχεία και μπορεί να συγχέεται με κάποιες άλλες θηλυκές αγριόπαπιες, κυρίως με το θηλυκό κιρκίρι. [37] Ωστόσο, στο κεφάλι διακρίνονται κάποια από τα μορφολογικά γνωρίσματα του αρσενικού, όπως το έντονα σκούρο στέμμα και οι σκούρες παρειές του προσώπου. Το εμπρόσθιο τμήμα των πτερύγων είναι σκουρότερο από του αρσενικού. [38] Στην περιοχή του οφθαλμού διακρίνεται λεπτή σκούρα λωρίδα που τον «διαπερνάει», ενώ στις άκρες της υπάρχουν αχνές, λευκές κηλίδες. Στην περιοχή της ράχης ξεχωρίζουν τα χαρακτηριστικά λευκόγκριζα, μακριά φτερά που υπάρχουν και στο αρσενικό. Τα πόδια, ή ίριδα και το ράμφος είναι όπως του αρσενικού, αν και το τελευταίο είναι μάλλον ελαιόγκριζο [39]. Το κάτοπτρο, είναι καφεπράσινο και λιγότερο διακριτό από εκείνο του αρσενικού. [40]
(Πηγές: [42][43][44][45][46][47][48][49][50][51][52][53][54]
Η σαρσέλα είναι παμφάγο πτηνό, ιδίως κατά την περίοδο φωλιάσματος. [55] Έτσι, την άνοιξη και το καλοκαίρι η διατροφή κυριαρχείται από ζωική ύλη, κυρίως μαλάκια, υδρόβια έντομα και τις προνύμφες τους (Gerromorpha, Nepomorpha, Dytiscidae, Nematocera, Τριχόπτερα), μαλακόστρακα (Οστρακοειδή και Φυλλόποδα), σκουλήκια, βδέλλες, γόνους και γυρίνους βατράχων και μικρά ψάρια. [56][57]. Ωστόσο, το διαιτολόγιο συμπληρώνεται με σπέρματα, ρίζες, κόνδυλους, μίσχους, φύλλα και μπουμπούκια φυτών, όπως των γενών Ceratophyllum και Najas, ή άλλων υδρόβιων ποών. [58][59][60]
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα οι σαρσέλες είναι, κυρίως, φυτοφάγες με την διατροφή να κυριαρχείται από σπέρματα του γένους Potamogeton, καθώς και τμήματα βλαστών Polygonum, Rumex και άγριου ρυζιού. [61] Επίσης, υπάρχει ιδιαίτερη προτίμηση στα σπέρματα των Echinochloa colona, Nymphaea micranthia και Nymphaea lotus. [62]
Η σαρσέλα είναι εξαιρετικά κοινωνικό και αγελαίο είδος [63][64] και, ενώ κατά την αναπαραγωγή του, μπορεί να σχηματίζει μόνον ζεύγη ή μικρές ομάδες, δημιουργεί μεγάλες συναθροίσεις πολλών εκατοντάδων ατόμων κατά την μετανάστευση, μέχρι αρκετές χιλιάδες σε κάποιες χώρες της Αφρικής και της Ασίας τον χειμώνα. [65][66] Οι ενήλικες υποβάλλονται σε μετα-αναπαραγωγική περίοδο έκδυσης, που τους καθιστά ανίκανους να πετάξουν για 3-4 εβδομάδες. Τα αρσενικά αλλάζουν πτέρωμα από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Αυγούστου, ενώ τα θηλυκά από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. [67][68] Το Δέλτα του Βόλγα, ειδικότερα, είναι πολύ σημαντική περιοχή αλλαγής πτερώματος για το είδος αυτό.
Η σαρσέλα ανήκει στις λεγόμενες αγριόπαπιες επιφανείας (αφρόπαπιες), οι οποίες αναζητούν την τροφή τους πάνω στο νερό, ή λίγο κάτω από αυτό. Ειδικά οι σαρσέλες, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, «σαρώνουν» την επιφάνεια, παρά καταδύονται. Η πτήση της σαρσέλας μοιάζει με εκείνη του κιρκιριού, αν και τα φτεροκοπήματα δεν είναι τόσο γρήγορα. [69]
Η περίοδος φωλιάσματος ποικίλλει αλλά, συνήθως, ξεκινάει στα μέσα Απριλίου ή τον Μάιο, και μπορεί να παραταθεί μέχρι και τον Ιούλιο στα βόρεια (Ηνωμένο Βασίλειο). Η ωοτοκία πραγματοποιείται άπαξ. Στις περιοχές αναπαραγωγής (βλ. Βιότοπος), η φωλιά βρίσκεται εκτεθειμένη ή κρυμμένη στην χαμηλή βλάστηση (Glyceria spp.[70][71]) κοντά στο νερό, ή πάνω σε μικρές νησίδες, [72] αλλά μπορεί να βρίσκεται και αε απόσταση 20-150 μ. από αυτό. [73] Είναι μια απλή, ρηχή κοιλότητα στο έδαφος που επιστρώνεται με γρασίδι, φτερά και πτίλα. [74]
Η γέννα αποτελείται από (6-) 7 έως 9 (-12) υποελλειπτικά ή οβάλ αβγά, με ανοιχτοκίτρινο, κρεμ ή πρασινογάλαζο χρώμα, διαστάσεων 54,27 Χ 37,5 χιλιοστών [75] και βάρους 27 γραμμαρίων, από τα οποία ποσοστό 8% είναι κέλυφος.[76]. Η επώαση αρχίζει μετά την εναπόθεση του τελευταίου αβγού, πραγματοποιείται μόνον από το θηλυκό και διαρκεί (21-) 23 έως 24 (-25) ημέρες. Οι νεοσσοί (παπάκια) είναι φωλεόφυγοι (precocial), πλήρως ικανοί προς κολύμβηση μόλις εκκολαφθούν. Ωστόσο, από ένστικτο τείνουν να μένουν κοντά στην μητέρα τους, όχι μόνο για ζεστασιά και προστασία, αλλά και για να μάθουν και να θυμούνται το μέρος που γεννήθηκαν, καθώς και το πώς και πού να αναζητήσουν τροφή. Μετά από αυτή την περίοδο, τα νεαρά άτομα και η μητέρα μπορεί να αποχωριστούν, ή να παραμείνουν μαζί, μέχρι να έρθει η επόμενη εποχή αναπαραγωγής. Η πτέρωση πραγματοποιείται στις 35-40 ημέρες, περίπου. [77][78]
Στις ευρωπαϊκές θέσεις φωλιάσματος, το είδος απειλείται από την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων του εξαιτίας της αποστράγγισης και μετατροπής των υγροτόπων σε αγρούς, [79] την αύξηση της ξηρασίας λόγω κλίματος και την επακόλουθη μείωση της στάθμης των υδάτων, και την μετατροπή των υγροτόπων σε ταμιευτήρες. [80] Άλλες απειλές είναι η καταστροφή των φωλιών κατά το πρώιμο «κούρεμα» των λιβαδιών, [81] η αυξημένη ανθρώπινη όχληση, [82] η δηλητηρίαση από μόλυβδο (σκάγια κυνηγών), η αλλαντίαση κατά τη διάρκεια θερμών καλοκαιριών [83] και το ίδιο το κυνήγι στην Αφρική και την Ευρώπη [84] (περισσότερα από 500.000 άτομα πυροβολούνται κάθε έτος σε Ρωσία, Ουκρανία, Γαλλία και Πολωνία). [85] Τα επιγενή ξενικά είδη, όπως το αμερικανικό βιζόν Mustela vison, ενέχουν επίσης κίνδυνο θήρευσης της φωλιάς. [86] Τέλος, το είδος είναι ευαίσθητο στη γρίπη των πτηνών (ιδιαίτερα στο στέλεχος H5N1), επομένως, απειλείται από μελλοντικά κρούσματα του ιού. [87]
Στις περιοχές διαχείμασης (κυρίως Νιγηρία και Σενεγάλη), το είδος απειλείται από την καταστροφή των οικοτόπων με την κατασκευή φραγμάτων, την υπερανάπτυξη βλάστησης και την ερημοποίηση, [88][89][90] ενώ, γενικά, στην Δ. Αφρική απειλείται από τις, μεγάλης κλίμακας, εκτροπές ποταμών και την υπεράρδευση. [91] Είναι επίσης ευάλωτο στην γρίπη των πτηνών όπως στις περιοχές φωλιάσματος. [92] Μεγάλο ποσοστό των ατόμων που ταξιδεύουν μέσω της μεταναστευτικής οδού της Δ. Σιβηρίας, είναι ευπαθή στον ιό του Δυτικού Νείλου, ως εκ τούτου απειλείται από μελλοντικές επιδημίες της νόσου. [93]
H σαρσέλα υφίσταται μεγάλη πίεση από το κυνήγι σε όλες τις χώρες όπου απαντά, στις οποίες θηρεύεται εντατικά (κυρίως σε Δανία, Ρωσία, Ουκρανία, Γαλλία, Πολωνία και Ιράν) [94][95] και, όχι μόνο για διατροφή, αλλά επίσης για «αναψυχή», ιδιαίτερα σε περιοχές όπου συγκεντρώνεται σε μεγάλους αριθμούς.
Το είδος, παρά το κυνήγι, λόγω του ευρέος φάσματος κατανομής του, δεν κινδυνεύει σε παγκόσμιο επίπεδο, ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) από την IUCN. Ωστόσο, παρά το ευρύ φάσμα κατανομής του, η τάση των πληθυσμών του είναι καθοδική. [96][97] Τους μεγαλύτερους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς διαθέτουν η Ρωσία, η Ουκρανία, η Λευκορωσία, η Ρουμανία και η Φινλανδία. [98]
Η σαρσέλα καταγράφεται να φωλιάζει σε λίγες και ακανόνιστες θέσεις στην Α. Μακεδονία και Θράκη, αν και ελάχιστα ζευγάρια έχουν παρατηρηθεί αλλού (Μεσολόγγι, Λήμνος, πιθανόν Κρήτη). [99] Οι διαβατικοί επισκέπτες είναι, σαφώς, περισσότεροι ιδιαίτερα στην Β. Ελλάδα, κυρίως την άνοιξη, ενώ δεν υπάρχουν καταγραφές μεταξύ Δεκεμβρίου-Φεβρουαρίου. [100]
Γενικά, η σαρσέλα είναι διάσπαρτος και μόνον τοπικά κοινός καλοκαιρινός επισκέπτης, ενώ κατά τις μεταναστεύσεις είναι κοινό διαβατικό είδος. Γι’ αυτό και, ειδικά στην Ελλάδα, κατατάσσεται ως Τρωτό VU [κριτήρια B2ab(ii,iii,iv), D1] [101] Απαιτούνται διαχείριση και προστασία των ενδιαιτημάτων όπου φωλιάζει, συστηματική καταγραφή του αναπαραγόμενου πληθυσμού αλλά και των πληθυσμών που μετακινούνται κατά τη μετανάστευση, καθώς και έλεγχος της λαθροθηρίας, ιδιαίτερα τον Φεβρουάριο. [102]
Στον ελλαδικό χώρο η Σαρσέλα απαντά και με τις ονομασίες: Αυγουστέλι, Κακαρέλι, Καλαμάκι (Βοιωτία), Καρκάδι, Καρκάλι (Άρτα), Καρκαρέλι (Μεσολόγγι), Κουρκανέλι (Άρτα), Κρινέλι, Μαρτίνι, [103] Σαρσελόπαπια, [104] Σαρσίλα και Μασουρατζής (Κύπρος). [105]
i. ^ Στο παρόν λήμμα ακολουθείται η κατά Howard & Moore (4th ed.) ταξινομική, με την οποία συμφωνούν οι Avibase, IUCN και HBW (online). Ωστόσο, αυτό κατ’ ουδένα τρόπο αποτελεί στατική κατάσταση, αλλά ως εκ της δυναμικής φύσεως του αντικειμένου, μπορεί να υπόκειται σε τυχόν αλλαγές (βλ. Συστηματική ταξινομική)
ii. ^ Στην ελληνική βιβλιογραφία καταγράφεται ο όρος κερκιθαλίς, [106] ωστόσο σύμφωνα με την ετυμολογία του, (κέρκος «ουρά» + θαλίς «βλαστός») [107] δεν σχετίζεται με το συγκεκριμένο πτηνό, αλλά παραπέμπει σε κάποιον ερωδιό (Ησύχ.). [108] Το πιθανότερο είναι ότι, πρόκειται για εκ παραδρομής απόδοση του όρου querquedula, επειδή θεωρήθηκε ως συγγενές ηχητικά
Η Σαρσέλα είναι υδρόβιο νηκτικό πτηνό της οικογενείας των Νησσιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Spatula querquedula και δεν περιλαμβάνει υποείδη (μονοτυπικό).
Керелдәк сөрәгәй (рус. чирок-трескунок, лат. Anas querquedula)—— өйрәктәр ғаиләһендәге ҡош.
Сөрәгәй, сүрәгәй, сөрәкә өйрәк. Йорт өйрәгенән бәләкәйерәк. Яңғыҙ, парлашып, күмәкләшеп йөрөйҙәр. Яҙғыһын ата өйрәктең башы ерәнһыу көрән, күҙе аша киң генә ҡара һыҙыҡ үтә. Түше, һырты, ҡанаттары ҡара сыбарлы ҡуйы көрән. Ҡабырғалары көрән һыҙыҡлы һоро. Ҡойроғо, ҡанаттарыньщ осо ҡара. Йәйге һәм көҙгө ата өйрәктең, инә ҡоштарҙыҡы һымаҡ, һырты, ҡара буй һыҙыҡлы көрән, ҡорһаҡ яғы ҡара таплы аҡһыл һоро. һыҙғыраҡ сөрәгәйҙән һоро төҫтәге ялтыр көҙгөһө менән айырыла.
Ата ҡош керелдәй: «крерр-крерр», инә өйрәк яңғырауыҡлы быжҡылдай.
Үҫемлектәргә бай йылға һәм күлдәрҙә йәшәй. Башлыса төрлө һыу бөжәктәре менән туҡлана. Күсмә ҡош. Киң таралған. Ояһы ерҙә. 8—10 бөртөк һарғылт аҡ йомортҡаһы була. Ите әсән аулайҙар.
Патката крецка[1] (Anas querquedula) е релативно мал претставник од фамилијата патки (Anatidae), од редот гусковидни.
Релативно широко распространета во Европа, западна и југоисточна Азија, достигнувајќи до Маријанските Острови. Случаен посетител во Северна Америка. Се среќава и во Македонија. Пребива во густо обраснати со водна вегетација водни басени и ги избегнува планинските области.
Се храни првенствено со животинска храна, при што главен дел во менито и заземаат различните видови на мекотели.
Гнездото го гради на суво место, скриено од грмушки или висока трева. Снесува од 7 до 12 валкано бели до жолтеникаво-кафеави јајца. Инкубацијата трае 23 денови и се остварува само од женката. Младите се испилуваат доволно развиени за самостојно да се движат и исхрануваат.
Патката крецка (Anas querquedula) е релативно мал претставник од фамилијата патки (Anatidae), од редот гусковидни.
Чардырҕас чөркөй эбэтэр таас чөркөйө (чирок-трескунок, Anas querquedula L.) — кыра кус.
Чардырҕас чөркөй эбэтэр таас чөркөйө (чирок-трескунок, Anas querquedula L.) — кыра кус.
श्वेताँखीभौं नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा गार्गनी (Garganey) भनिन्छ ।
श्वेताँखीभौं नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा गार्गनी (Garganey) भनिन्छ ।
நீலச்சிறகி [2] (Garganey, Anas querquedula) என்பது சிறுவகை நீரின் மேற்பரப்பிலிருந்து உணவை உட்கொள்ளும் பறவையினம். இவ்வினம் முதன்முறையாக 1758 ஆண்டில் லினேயசுவால் விவரிக்கப்பட்டு இன்னமும் அவர் தந்த பெயரினையே கொண்டுள்ளன[3]. இவை மற்ற கிளுவைகள் மற்றும் சிறு வாத்துக்களைப்போல் கால்களையும் இறக்கைகளையும் அடித்துக்கொண்டு தண்ணீரிலிருந்து எளிதில் எழும்ப வல்லவை.
வளர்ந்த ஆண் பறவையினை எளிதில் கண்டுகொள்ளும் வகையில் இளஞ்சிவப்பு நிற தலையும், மார்பும், கண்ணின் மேலிருந்து தலையின் பின்புறம் வரை ஒரு வெள்ளை நிற பிறையும் கொண்டுள்ளன. இது போக உடல் முழுதும் பழுப்பு நிறத்தாலான இறகுகள் போர்த்தியிருக்க, பெண்களும் உடலெங்கும் இளஞ்சிவப்பு நிறம் கொண்டுள்ளது. பழுப்பான அலகினையும் கால்களையும் கொண்ட இவை பறக்கும் போது இளம் நீல நிறம் உள்ளதால் இதற்கு நீலச்சிறகி என பெயரளித்துள்ளார்கள். நீந்தும் போது மட்டும் வெள்ளை நிற வெளிப்புறம் கொண்ட பின் சிறகுகள் தெரிகின்றன.[4]
பெண் பறவையை இனம் காண சிறிது குழப்பம் ஏற்படலாம், ஏனென்றால் இவை கிளுவையினைப்போல் இருக்கும். எனினும், முகத்திலுள்ள வண்ணங்கள் தெளிவாக இருப்பதனால் இவற்றை பிரித்துச்சொல்ல இயலும். மேலும் இவை அடிக்கடி தலையை ஆட்டும் பழக்கமும் நீரின் மேல்பரப்பில் உட்கொள்ளும் முறையினாலும் வேறு அமைப்புள்ள அலகினாலும் தனித்து அடையாளம் தெரியும்[4].
வலசை வரும் பறவையினத்தைச்சேர்ந்த இவை பொதுவாக ஐரோப்பா மற்றும் மேற்கு ஆசியாவில் இனவிருத்தி செய்கின்றன. குளிர்காலங்களில் இவை மொத்தமாக தெற்கு ஆப்பிரிக்காவிற்கும், இந்தியாவிற்கும் (முக்கியமாக சாந்த்ராகாச்சி) மற்றும் ஆஸ்திரலேசியாவிற்கும் புலன் பெயருகின்றன[5]. இவை சில நேரங்களில் இங்கிலாந்தின் தீவுகளிலும், அமைதியான நார்ஃபோக் (Norfolk) மற்றும் சஃபோக் (Suffolk) சதுப்பு நிலங்களில் இனப்பெருக்கம் செய்கிறது. சில இணைகள் அயர்லாந்தின் வெக்ஸ்போர்டிலும் (Wexford) இனப்பெருக்கம் செய்கின்றன.
ஆண் இனவிருத்திக்காலத்தில் மட்டும் தனிச்சிறப்பு வாய்ந்த, இணையை அழைக்கும் விதமான ஒலியை எழுப்புகிறது. பெண் பறவைகள் அமைதியாக இருக்கும் என்றாலும், அவை சிறிய அளவிலான "குவாக்" என்ற ஒலியெழுப்ப இயலும்.
நீலச்சிறகி போன்ற வாத்துக்கள் நீரின் மேல்மட்டத்திலிருந்து தங்கள் அலகுகளால் உணவை பிரித்தெடுக்க முடியும். இவை தலையையோ கழுத்தையோ தண்ணீருக்கடியில் ஆழ்த்துவதில்லை.
இவை இனப்பெருக்கத்தை ஆழமில்லா சதுப்புநிலங்களுக்கு அருகாமையிலிருக்கும் புல்வெளிகளில் செய்கின்றன.
பதினேழாம் நூற்றாண்டு முதல் இவற்றின் பெயர் பயன்பாட்டில் உள்ளது. இது இத்தாலிய மொழியில் gargenei, அல்லது garganello-விலிருந்து வந்துள்ளது. இதற்கு ஒருவகை இரத்தநாளத்தின் பெயராகும்[6]. ஆங்கில உபயோகமானது 1555-ல் கோன்ராட் கெஸ்னர் என்பவர் தன் Historiae Animalium (விலங்குகளின் வரலாறு) என்ற புத்தகத்தில் ஆரம்பமானது எனலாம்[7].
இப்பறவையினம் ஆப்பிரிக்க-யுரேசிய வலசை வரும் நீர்ப்பறவைகள் பாதுகாவல் ஒப்பந்தத்தின் (Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA)) கீழ் பாதுகாக்கப்படும் சில இனங்களில் ஒன்றாகும்[8].
விக்கியினங்களில் Anas querquedula பற்றிய தரவுகள்
நீலச்சிறகி (Garganey, Anas querquedula) என்பது சிறுவகை நீரின் மேற்பரப்பிலிருந்து உணவை உட்கொள்ளும் பறவையினம். இவ்வினம் முதன்முறையாக 1758 ஆண்டில் லினேயசுவால் விவரிக்கப்பட்டு இன்னமும் அவர் தந்த பெயரினையே கொண்டுள்ளன. இவை மற்ற கிளுவைகள் மற்றும் சிறு வாத்துக்களைப்போல் கால்களையும் இறக்கைகளையும் அடித்துக்கொண்டு தண்ணீரிலிருந்து எளிதில் எழும்ப வல்லவை.
ನೀಲಪಕ್ಷ (ಗಾರ್ಗನಿ) ಬಾತುಕೋಳಿಯಂತಹ ಪಕ್ಷಿ. ಸಾಕು ಬಾತಿನ ಗಾತ್ರವಿರುತ್ತದೆ.ಇದು ಯುರೋಪಿನ ಪಕ್ಷಿಯಾದರೂ ಅಲೆಮಾರಿ ಪಕ್ಷಿಯಾದುದರಿಂದ ಏಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾ ಖಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ನೀಲಪಕ್ಷ (ಗಾರ್ಗನಿ) ಬಾತುಕೋಳಿಯಂತಹ ಪಕ್ಷಿ. ಸಾಕು ಬಾತಿನ ಗಾತ್ರವಿರುತ್ತದೆ.ಇದು ಯುರೋಪಿನ ಪಕ್ಷಿಯಾದರೂ ಅಲೆಮಾರಿ ಪಕ್ಷಿಯಾದುದರಿಂದ ಏಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾ ಖಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.