dcsimg
Image of <i>Rhododendron</i> × <i>praecox</i>
Unresolved name

Dicotyledones

Dwuliścienne ( Polish )

provided by wikipedia POL
Ilustracja
Siewka rącznika pospolitego Ricinus communis z dwoma liścieniami różniącymi się kształtem od liści dojrzałych Systematyka[1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Podkrólestwo naczyniowe Gromada okrytonasienne Nazwa systematyczna hist. Dicotyledones
obecnie:
Magnoliopsida
Piperopsida
Ranunculopsida
Rosopsida
 src=
Budowa nasienia rośliny dwuliściennej
a) łupina nasienna, b) bielmo, c) liścienie, d) zarodek

Dwuliścienne (Dicotyledones) — wyróżniany do niedawna takson obejmujący wszystkie rośliny okrytonasienne z wyjątkiem jednoliściennych. Nazwa tej grupy roślin wywodzi się od wspólnej dla nich cechy – obecności dwóch liści zarodkowych (liścieni).

Po zastosowaniu metod molekularnych i lepszym poznaniu filogenezy roślin okrytozalążkowych okazało się, że rośliny dwuliścienne wyróżniane dotychczas jako grupa systematyczna mają parafiletyczne pochodzenie. Aktualne systemy klasyfikacyjne (np. system APG III) nie wyróżniają już więc dwuliściennych w randze taksonu. Część rzędów (Nymphaeales, Amborellales i Austrobaileyales) oddzieliła się od wspólnego pnia drzewa filogenetycznego okrytozalążkowych jeszcze przed wyodrębnieniem się kladu roślin jednoliściennych. Wymienione rzędy zaliczane są do tzw. wczesnych dwuliściennych (ang. paleodicots) wspólnie z kilkoma innymi kladami o długiej historii (Chloranthales i klad magnoliowych obejmujący rzędy: Laurales, Magnoliales, Canellales, Piperales). Do kladu dwuliściennych właściwych (ang. eudicots) zaliczane są pozostałe, młodsze grupy roślin okrytozalążkowych.

Ze względu na rozpowszechnienie i prostotę podziału okrytonasiennych na jedno- i dwuliścienne, podział ten stosowany jest wciąż w wielu publikacjach popularnych i popularnonaukowych. Systemy klasyfikacyjne roślin okrytonasiennych tworzone od końca XX wieku nie zawierają jednak już dwuliściennych w randze taksonu[2][1].

Z uwagi na różne ujęcia systematyczne tej grupy, określenie liczby gatunków do niej zaliczanych jest trudne, szacuje się ją na około 200 tysięcy.

Morfologia

Łodyga
Zdrewniała lub zielna, często silnie rozgałęziona. Wiązki przewodzące ułożone koncentrycznie (w pierścień), otwarte, z przyrostem wtórnym (łodyga przyrasta na grubość). U wczesnych dwuliściennych rozproszone.
System korzeniowy
Palowy.
Liście
Całe lub złożone, często z przylistkami, zwykle z wyraźnym ogonkiem, często złożone, różnokształtne, zwykle z unerwieniem siatkowym, pochwy liściowe są rzadkością. Skórka górna (doosiowa) zaopatrzona w grubą warstwę kutikuli i włoski, skórka dolna (odosiowa) zawiera aparaty szparkowe, wytwarza włoski i cieńszą warstwę kutikuli niż skórka górna. Mezofil – zróżnicowany na palisadowy i gąbczasty.
Kwiaty
Najczęściej złożone z 5- lub 4-członowych okółków z kielichem i koroną. U wczesnych dwuliściennych znacznie prostsze, z 2- lub 3-członowych okółków, czasem o ustawieniu spiralnym (np. magnoliowce).
Nasiona
Bielmowe lub bezbielmowe, zarodek ma dwa liścienie.
 src=
Początkowe stadium rozwoju rośliny dwuliściennej (siewka), A – liścienie

Historyczne ujęcia systematyczne

Podział według systemu Cronquista (1981)

Według systemu Cronquista rośliny dwuliścienne stanowią jedną z dwóch klas okrytonasiennych (obok jednoliściennych), określone są nazwą naukową Magnoliopsida i dzielą się na 6 podklas:

Podział według systemu Takhtajana (1997)

Podobnie jak w systemie Cronquista, według systemu Takhtajana rośliny dwuliścienne stanowią jedną z dwóch klas okrytonasiennych (obok jednoliściennych), określone są nazwą Magnoliopsida, ale dzielą się na 11 podklas:

Podział według systemu Reveala (1994-1999)

W systemie Reveala dwuliścienne nie są wyróżnione jako odrębny takson. Okrytonasienne dzielą się na 5 klas z czego 4 odpowiadają dawnym dwuliściennym:

  • Klasa: Magnoliopsida Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxvi, 95 1843
  • Klasa: Piperopsida Bartl., Ord. Nat. Pl.: 78, 83 1830
  • Klasa: Ranunculopsida Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxvi, 96 1843
  • Klasa: Rosopsida Batsch, Dispos. Gen. Pl. Jenens.: 28 1788

Przypisy

  1. a b James L. Reveal: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme (ang.). plantsystematics.org, 2008. [dostęp 2009-05-13].
  2. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-05-13].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Dwuliścienne: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Budowa nasienia rośliny dwuliściennej
a) łupina nasienna, b) bielmo, c) liścienie, d) zarodek

Dwuliścienne (Dicotyledones) — wyróżniany do niedawna takson obejmujący wszystkie rośliny okrytonasienne z wyjątkiem jednoliściennych. Nazwa tej grupy roślin wywodzi się od wspólnej dla nich cechy – obecności dwóch liści zarodkowych (liścieni).

Po zastosowaniu metod molekularnych i lepszym poznaniu filogenezy roślin okrytozalążkowych okazało się, że rośliny dwuliścienne wyróżniane dotychczas jako grupa systematyczna mają parafiletyczne pochodzenie. Aktualne systemy klasyfikacyjne (np. system APG III) nie wyróżniają już więc dwuliściennych w randze taksonu. Część rzędów (Nymphaeales, Amborellales i Austrobaileyales) oddzieliła się od wspólnego pnia drzewa filogenetycznego okrytozalążkowych jeszcze przed wyodrębnieniem się kladu roślin jednoliściennych. Wymienione rzędy zaliczane są do tzw. wczesnych dwuliściennych (ang. paleodicots) wspólnie z kilkoma innymi kladami o długiej historii (Chloranthales i klad magnoliowych obejmujący rzędy: Laurales, Magnoliales, Canellales, Piperales). Do kladu dwuliściennych właściwych (ang. eudicots) zaliczane są pozostałe, młodsze grupy roślin okrytozalążkowych.

Ze względu na rozpowszechnienie i prostotę podziału okrytonasiennych na jedno- i dwuliścienne, podział ten stosowany jest wciąż w wielu publikacjach popularnych i popularnonaukowych. Systemy klasyfikacyjne roślin okrytonasiennych tworzone od końca XX wieku nie zawierają jednak już dwuliściennych w randze taksonu.

Z uwagi na różne ujęcia systematyczne tej grupy, określenie liczby gatunków do niej zaliczanych jest trudne, szacuje się ją na około 200 tysięcy.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL