Multimedia w Wikimedia Commons Bobowate właściwe, motylkowate właściwe[2] lub motylkowate[3] (Faboideae) – podrodzina (lub rodzina – w zależności od ujęcia systematycznego) roślin należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych jedna z trzech podrodzin w obrębie bobowatych (obok brezylkowych i mimozowych)[3]. W miarę poznawania filogenezy bobowatych okazało się, że bobowate właściwe stanowią jedną z wielu linii rozwojowych w obrębie rodziny, potwierdzono jednak monofiletyczny charakter grupy. Zalicza się tu większość rodzajów bobowatych, bo 476 z blisko 14 tysiącami gatunków[1]. Do tej podrodziny należą wszystkie rośliny bobowate (motylkowate) występujące dziko w Polsce.
Kwiaty przedstawicieli tej rodziny mają charakterystyczną budowę. Dwa płatki korony otaczają słupek i pręciki, nierzadko zrośnięte tworząc tzw. „łódeczkę”. Dwa płatki boczne tworzą „skrzydełka”, a górny płatek „żagielek”[2]. Ze względu na swoistą budowę kwiatów, dla tej podrodziny zastrzega się czasem stosowanie nazwy „motylkowate”[3].
Podrodzina w obrębie rodziny bobowatych.
bobowatebobowate właściwe Faboideae
klad Umtiza
brezylkowe Caesalpinioideae
mimozowe Mimosoideae
W obrębie podrodziny wyróżnia się tradycyjnie liczne plemiona[4], w znacznej części mające charakter sztuczny, toteż w analizach filogenetycznych opisuje się często grupy (np. BAPH = baphioids, DAL = dalbergioids s.l., GEN = genistoids, IRLC = Inverted Repeat Loss Clade, MILL = Indigofereae + millettioids, MIRB = mirbelioids, ROB = robinioids, SWAR = swartzioids[1]) lub klady[5]. Wśród blisko pół tysiąca rodzajów wiele dzieli się na setki gatunków. Najbardziej zróżnicowane rodzaje to: traganek Astragalus (2400-3270 gatunków), indygowiec Indigofera (700), Crotalaria (700), Mirbelia s.l. (450), Tephrosia (350), Desmodium (300), Aspalanthus (300), ostrołódka Oxytropis (300), Adesmia (240), koniczyna Trifolium (240), Rhynchosia (230), łubin Lupinus (200), siekiernica Hedysarum (160), groszek Lathyrus (160), wyka Vicia (160)[1].
Poniżej przedstawiony jest podział na plemiona i rodzaje według GRIN[4]
Bobowate właściwe, motylkowate właściwe lub motylkowate (Faboideae) – podrodzina (lub rodzina – w zależności od ujęcia systematycznego) roślin należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych jedna z trzech podrodzin w obrębie bobowatych (obok brezylkowych i mimozowych). W miarę poznawania filogenezy bobowatych okazało się, że bobowate właściwe stanowią jedną z wielu linii rozwojowych w obrębie rodziny, potwierdzono jednak monofiletyczny charakter grupy. Zalicza się tu większość rodzajów bobowatych, bo 476 z blisko 14 tysiącami gatunków. Do tej podrodziny należą wszystkie rośliny bobowate (motylkowate) występujące dziko w Polsce.
