Kaufmannia semenovii (Herd.) Regel

Семенов кауфманиясы (лат. Kaufmannia semenovii (Herd.) Regel, Kaufmannia brachyanthera Losinsk) - Бийиктиги 15(20) – 30 (40) см ге жеткен көп жылдык чөп өсүмдүк. Жалбырактары тамыр моюнчасында, узун жалбырак саптуу; Жалбырактары тегерек-бөйрөк сымал, айчыктуу тишчелүү, эки жагынын тарамышы булалуу, гүл сабагы кыйшык түктүү, жалбырагынан ашып турат. Гүлдөрү тутамдай чатырча гүл тобуна чогулган, ороочторунун жалбыракчалары узунча- тескери жумуртка-шынаа сымал, үстүнөн кесилгендей тишчелүү; Гүл сабы безчедей булалуу; чөйчөкчөсү бездей-түктүү, беш бөлүктүү, ланцеттей бөлүктөрү менен, түтүкчөсүнөн кыска. Гүл коргону бозомук-сары, түтүкчө-воронкадай; чаңчасы жана мамычасы гүл коргонунан чыгып турат. Мөмөсү – жумурткадай кутуча.

Биологиялык өзгөчөлүктөрү

Май-июлда гүлдөп, июлң-августта мөмөлөйт.

Жалпы жана өлкөдө таралышы

Түндүк Тянңшанң (Кетмен, Заилийск, Күңгөй тоо кыркалары). Кыргызстанда – Күңгөй Алатоо кыркасынын түштүк беттериндеги Чоңаксуу суусунун бассейниндеги Ортобайсорон капчыгайында.

Өсүү шарттары

Карагайлуу тоо алкагынын таштардын жана аскалардын жаракаларында.

Саны

Аз сандагы популяциялары.

Чектөөчү факторлор

Чектелбеген рекреациялык оордук: гүлүн массалык түрдө үзүп-чогултуу.

Өстүрүү

Маалымат жок.

Уюштурулган коргоо аракеттери

СССРдин Кызыл китебине (1978), СССРдин Кызыл китебине (1984), Казак ССРинин Кызыл китебине (1981) киргизилген.

Коргоо үчүн зарыл аракеттер

Түрдүн популяциясынын абалын катуу текшерип, өскөн аймактарды коргоп, атайлап өстүрүү зарыл.

Статусу

V U . Сейрек кездешкен, эндем түр.

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2